Download deel 2 - Textualscholarship.nl

148
De beide `open plekken' verwijzen naar hetzelfde, zonder dat te omschrijven
valt wat dat precies is; datgene waarnaar ze verwijzen is zelf
weer een `open plek' . Het wordt enkel in het gedicht gesuggereerd , volgens
goed symbolistisch gebruik.
Het is te verdedigen om de laatste en de op een-na-laatste strofe als
één geheel te beschouwen: `zoals de rozen ... zo ook de woorden ...' . Er
wordt een expliciet poeticale uitleg gegeven aan het rozenbeeld, dat, zoals
gebleken moge zijn, al diverse impliciet-poeticale elementen bevatte.
Een andere analyse, die qua betekenis geen essentiële verschillen oplevert,
zegt dat de laatste strofe niet als een uitleg van de zèsde is bedoeld,
maar als explicatie van het gehéle gedicht (dan wordt de parallellie tussen
de laatste strofe (het proces afgang en in den dood een voortbestaan verwerven)
en het gehele gedicht (`vermindering' en `in vermindering een
nieuw leven krijgen') duidelijk gerealiseerd). In de laatste strofe worden
in dezelfde volgorde de elementen van het proces gegeven als dat in het
gedicht geschiedde.
Als we hierbij het schema betrekken, dan zouden we de zevende strofe
als de (gedeeltelijke) invulling kunnen zien van de `open plekken' . Via
de `open plek' die geproduceerd wordt door de voorlaatste strofe wordt
de laatste strofe - de poeticale uitleg -betrokken op de `open plek'
waarnaar het eerste gedeelte van het gedicht, strofe I t/m V, verwijst.
De poeticale strekking van het gedicht is slechts zeer summier aan de
orde geweest. In 3.3 zal ik daar dieper op ingaan.
3.2.7. B-II
Bij de bespreking van B-II ga ik uit van de Transcriptie. De meeste elementen
uit deze schets vertonen geen syntaktische samenhang. Ze zijn in
verband te brengen met strofe vijf van B-I. Het handschrift is in anilinepotlood
geschreven en moet chronologisch geplaatst worden in de b-fase
van B-I, die in de vijfde strofe van B-I, behoudens één uitzondering, afwezig
is. B-II moet in samenhang gelezen worden met de a-fase van de
vijfde strofe van B-I, alhoewel er geen zekere lezingen te construeren zijn
uit beide teksteenheden te zamen. Wel is van een aantal elementen
duidelijk op welke regel ze in de eerste plaats betrekking hebben:
en biddend zijn l en lief
alle komende dagen g
schromelijke ggrief e en e grief g
(bij r.(17))
(bij r.(19))
(bij r.(20))
Verder is er een rijmpaar: wagen, vragen - als alternatief bedoeld voor
het rijm in r.(17) en r.(18) van B-I?
Veel nieuwe noties brengt B-II niet. en biddend zijn en lief is als het
ware een uiteenlegging van biddenclief (B-I, r.(17)). schromelijke grief
(r.(2)) en grief (t.(8)) bevatten negatieve noties die in verband staan met
de emoties welke in B-I in de laatste regel van de vijfde strofe werden
bevat door o.a. ontrief en schade. grief betekent: `smartelijke ervaring' of
`krenking van iemands tederste gevoelens'. Anderzijds is er een aan grief
tegengestelde notie aanwezig in de telkens op eenzelfde hoogte met grief