Download deel 2 - Textualscholarship.nl

146
de herinnering wordt levend gehouden). Deze opvatting strookt met de
interpretatie van dan als `daarna', maar het preteritum lag verzet zich
hiertegen. Misschien is de oplossing lag niet als een echt preteritum te
zien maar als een van die gevallen waarin aan het Grieks of Latijn analoge
aspect-waarden meespelen, 49 i.c. bijvoorbeeld een duratief aspect.
stom getuigend levert minder problemen op. Het voortbestaan lag in
het binnenst der woorden terwijl het `stom getuigde' (voordat het in het
proces van verminderen naar buiten kwam). lag is duratief opgevat: ná
het proces van `vetmindering' en `tegenbeweging' ligt het voortbestaan
voortdurend in het binnenst der woorden terwijl het stom getuigt. stom
getuigend heeft een paradoxale trek: stom geeft aan dat een aspect van
de communicatie -althans van talige communicatie (het spreken) - niet
mogelijk is, terwijl getuigend wel het communicatie-aspect impliceert.
Toch is de paradox goed in het geheel in te passen. Het voortbestaan, de
essentie, wordt niet direct medegedeeld (vandaar het stom), maar wordt
enkel op verzwegen wijze geëvoceerd.
3.2.6.8. De plaats van de zesde en zevende strofe van B-I in het gedicht
De zesde strofe is een hervatting van het begin, althans wat de eerste
regel aangaat. Toch zijn r. 1 en r. 21 niet identiek: de als-zin in r. 1 is
een temporele bijzin (eventueel met conditionele `bijsmaak') en in r. 21
leidt de als-zin een vergelijking in. Opmerkelijk is dat de bijzin van de
eerste strofe geïsoleerd is: er is geen hoofdzin. De in r. 1 beginnende bijzin
loopt over twee strofen door om te eindigen met r. 8, zonder dat er
een hoofdzin aanwezig is:
O, als de rozen [...] aanlagen [...] in stroomingen gebed, zoodat zij allen zonken
[...] En evenwel een nieuwe luwte voelden, een ander leven [...] dat [...] met een
honger tinteling doorzoelde.
Hierbij sluit nauw een volgende, met En beginnende zin aan, die loopt
tot en met r. 20:
En hun [...] bladen werden [...] lippen [...] zwaar [...] van spreken tegen derden
over een wenschen [...] (,J van toedrang aller beden [,J [...] van plotselinge gift
Het hele gedicht tot en met r. 20 bestaat uit een bijzin waaraan een coórdinatieve
bijzin gekoppeld is zonder hoofdzin. Er ontstaat aldus een
grote spanning over vijf strofen heen: het als wil grammaticaal `ingelost'
worden. Deze inlossing vindt niet plaats. De als-uitroep blijft als het
ware in de lucht hangen. In plaats van de oplossing van de opgeroepen
syntaktische spanning volgen twee strofen, die eveneens iets onafs hebben
wat hun syntaxis aangaat. Zo is de zesde strofe (r. 21-24) een nominale
49^ V gl. Sotemann. ` H.. Leo Leopolds p,p o ds "Regen" 'p.483. Sótemann merkt op "dat Leopold p
b^ l herhalin ' g im prf e ecta gebru ikt oPp1 aatsen
waar van `verleden' geen s Prake kan zijn 1,
en inposities waar vaak evenmin ve de mogelijkheid gl van rijmdwang l g aanwezig g is". Hij lver
volgt:ben "Voorshands en ik n i geneigd aan te g nemen gd dat de dichter hier Griekse as pectwaar-
den in het t Nederlandse N ver ba als steem Y introduceert".