Download deel 2 - Textualscholarship.nl

145
was. Indien dood in r. 26 inderdaad als object bij besterven gelezen moet
worden dan is dood een soort inhoudsobject bij het overgankelijke
`besterven' . den dood besterven betekent dan `doodgaan' .
In r. 27 verandert ten opzichte van A-II weinig. De toevoeging met
een hoogex (die moeilijk syntaktisch te integreren is), is wel een bepaling
bij bestaan of voortbestaan. De woordgroep haalt de bijzonderheid van
het (voort )bestaan naar voren door er 'hogere', `religieus-metafysische'
eigenschappen aan toe te kennen.
In r. 28 geeft B-I een vervollediging van wat in A-II was geschreven:
"dat dan erinnerend in hun binnenst lag" en "dat stom getuigend in
hun binnenst lag". Hierbij moet worden opgemerkt dat binnenst in A-II
al was gevonden, maar aanvankelijk niet in B-I wordt overgenomen. Pas
in de c-fase verschijnt het in B-I. Dit geval levert een mooi voorbeeld op
van de onzekerheden waarmee men geconfronteerd wordt wanneer men
handschriften interpreteert. binnenst is in de eerste fase van B-I niet
overgenomen (althans niet schriftelijk), maar de aanwezigheid ervan
wordt wel voorondersteld: Leopold schreef aanvankelijk alleen de essentiële
gedeelten over uit A-II om als kader te dienen voor nieuw gevonden
woorden, i.c. dan erinnerend. Anders gezegd: Leopold heeft bij het overschrijven
van A-II en het inwerken van aanvullingen vergeten om binnenst
over te nemen. Hij herstelt dit naderhand. Een andere mogelijkheid
is dat binnenst in de eerste fase van B-I welbewust niet is overgenomen
omdat de combinatie met het nieuwe dan erinnerend per se uitgesloten
diende te worden of omdat alleen de combinatie stom getuigend
in hun binnenst geldig werd geacht. Ik ga uit van de eerste mogelijkheid.
Het zou het meest voor de hand liggen om dan op te vatten als
`toen', `nadien' , zeker gezien het preteritum lag. dan wijst uit naar een
vroeger tijdstip waarin het voortbestaan in hun binnenst lag. Dat tijdstip
zal dan het moment zijn waarop het `nieuwe bestaan' zich in de `vermindering'
manifesteett.48
Hiermee lijkt erinnerend - wat is semantisch subject: het voortbestaan
of de "hun", dus de woorden? - in tegenspraak: als in r.(28) een vroeger
stadium wordt beschreven, wat moet dan het object van erinnerend
zijn? Verder is men geneigd te denken dat erinnerend betrekking zou
moeten hebben op het stadium waarin het `nieuwe bestaan' in de `vermindering'
te voorschijn komt en dat de laatste regel een eindstadium
aangeeft: de `vermindering' is compleet, er is nog een enkele reminiscentie
aan het `voortbestaan' in het binnenst van de woorden aanwezig (of:
48 Leo pod
1 ebruilct gebruik dan wel we meer e in gg genoemde betekenis.b Vgl. bijvoorbeeld l `Cheo ps'
:
` E n dan da na pracht practdder myriaden, Y I .. / dan da ging gg de ziel des ouden Pharaoh's I
zich g gaarne wenden , " wa waar dan ook toen' `o 'op dat datijdstip
l na P het hiervoor beschrevene'
betekent. Ik ben het oneens met Bloks opvatting p in va gvan ddeze
passage p g (Blok: `Tere gnaar
de
p piramide; ,p een interpretatie van Leo `` olds ee, Cheo P "'30-31). ps
Dat de faraoh zich her-
haaldeli 1k zou afzonderen is mijns inziens s niet te rijmen met de slotregels: g "hij l is ge-
boead door de symbolen Y I va van hett voo voormalige g en hij hij hangt g er in" (cursivering g van mij). l
(Zie editie Van Eyck, Y,pp. en p.139.