Download deel 2 - Textualscholarship.nl

137
In deze fase komt weer de inhoud van de `boodschap' naar voren; het
lijdt geen twijfel dat een wenschen etc. aansluit bij Over uit de eerste
fase. Over hangt wel af van spreken uit de vorige strofe. Er wordt door
de rozen, lippen of bladen gesproken over een bepaald soort `wensen'
(gesubstantiveerde infinitief), n.l. een wensen dat "zoo blank toegenegen"
is. Het is niet duidelijk of de parallelle bepaling die in r.(4)
staat, "zoo volop aangebracht", nu hoort bij wenschen of bij een niet
neergeschreven substantief; en, in het laatste geval, of de woordgroep
(substantief + bepaling) dan als een bijstelling bij wenschen etc. moet
worden opgevat (semantisch: als een nadere specificatie van wenschen
etc.) of als een nieuwe zelfstandigheid. Alleen in het laatste geval kan er
van een betekenisverschil sprake zijn. De beide eerste gevallen ontlopen
elkaar weinig in betekenis.
Wat is de semantische waarde van de eerste regel van deze strofe? een
wenschen moet, zoals gezegd, een gesubstantiveerde infinitivus zijn. Het
spreken gaat over een activiteit van wensen, van `bewust verlangen' 42 naar
iets dat niet genoemd wordt. Door het gebruik van een gesubstantiveerde
infinitivus en door het feit dat deze infinitivus - een transitief werkwoord
- geen object heeft, wordt een zekere vaagheid bereikt: wat is precies
dat `wensen' en waarnáár wordt er verlangd? De betekenis van een
wenschen wordt nog mysterieuzer gemaakt door de bepaling zoo blank
toegenegen. Het bereik van zoo kan blank zijn of blank toegenegen. In
het eerste geval wordt gezegd dat het `toegenegen zijn' in hevige mate
"blank" is, in het tweede geval dat het `wensen' in hoge mate "blank
toegenegen" is. toegenegen draagt positieve noties over op het `wensen',
of geeft aan dat datgene waarop, of diegene op wie, het wensen gericht
is, positief bejegend wordt. 43 toegenegen dient ook etymologiserend gelezen
te worden: zich buigen naar een bepaalde richting waardoor `het gericht
zijn' op iemand wordt aangegeven.
blank geeft aan dat het wensen, of, beter gezegd, het gericht zijn van
het wensen op iemand, `blank' is: `helder wit' en daardoor `zuiver' ,
'rein'.
zoo volop aangebracht. `aanbrengen' heeft veel betekenissen die afhankelijk
zijn van het object waarmee het werkwoord verbonden is (vgl.
D 5). Hier is het object waarschijnlijk afwezig en moet ik me dus beperken
tot het noemen van de algemene grondbetekenissen van `aanbrengen':
`ergens iets naar toe brengen' , of `ergens iets aan vast maken, aan
toevoegen'.
volop geeft de overvloed aan van wat aangebracht is, hetgeen door zoo
versterkt wordt.
De twee regels van deze strofe leveren noties op die overeenkomst vertonen
met kenmerken uit vorige gedeelten, met name die uit het rozenbeeld
in de eerste strofen: toegenegen bevat de notie `overbuigen' die
V1. g D 2368sv
43 Datgene Dat ene waarop r of odiegene g op pwie het wensen n ggericht
e is, dient niet gelijkgesteld g ^ g te
worden met het verzwegen g object l van het wensen.
42. "wensen".