Download deel 2 - Textualscholarship.nl

128
3.2.6. B-I
B-I is overgeleverd in een netafschrift dat op sommige plaatsen sterk bewerkt
is. De teksteenheid is voor het grootste deel een vrij volledige versie.
Er zijn zeven strofen; de vierde strofe, r. 13-16, is zeer onvolledig; de
vijfde (r. 17-20) en zevende (r. 25-28) strofe zijn minder onvolledig maar
toch niet geheel voltooid. Bij de vijfde strofe (r. 17-20) heeft Leopold in
B-II nog enkele losse elementen geplaatst die niet in (volledige) lezingen
geïncorporeerd kunnen worden. De onvolledige vierde strofe (r. 13-16)
wordt in B-III uitgewerkt tot een volledige strofe; B-III bevat tevens een
alternatief voor r. 17-r. 20 (de vijfde strofe). Ik bespreek eerst geheel B-I
per strofe. Ik ga er daarbij van uit dat de lezer de Synopsis naast mijn
commentaar heeft liggen.
3.2.6.1. B-I eerste strofe (r. 1-4)
De eerste strofe van B-I is gebaseerd op de strofecontouren die in A-II en
A-III werden ontwikkeld. B-I kent hier twee alternatieve syntaktische
structuren, a en 0:
(interpunctie ^ en hoofdlettergebruik g is aangepast)
a
...als de rozen (r. 1) ...aanlagen (r. 2) ...toevleiende zoodat (r. 3) ...zij l r.
5! ...een
nieuwe luwte voelden (r. 5)
a
...als de rozen (r. 1) ...aanlagen (r. 2) ...in stroomingen gebed zoodat (r. 3) zij allen
slonken (r. 4!) ...en... een nieuwe luwte voelden (r. 5)
Het subject en de persoonsvorm van de door zoodat ingeleide bijzin (r. 3)
staat bij a in r. 5 (zij, voelden). Bij 13 zijn er in diezelfde bijzin twee
coördinerend verbonden persoonsvormconstructies: zij allen slonken in
r. 4 en zij... een nieuwe luwte voelden in r. 5. In a is r. 4 een tussenzin
(een predikatieve toevoeging), in ,6 bevat deze regel een van zoodat afhankelijke
persoonsvormconstructie met de predikatieve toevoeging.
Een andere, minder ingrijpende verschuiving treffen we aan in de
tweede en derde regel, a en 13:
a
...als de rozen (r. 1) ...aanlagen aan de ...schat (r. 2) van uwe borst toevleiende
zoodat...
...als de rozen (r. 1) ...aanlagen aan uw borst... r.2 en waren teruggezonken,
g gg
zoodat...
Semantisch zijn er ten opzichte van vroegere versies geen belangrijke
wijzigingen opgetreden: de uitroep, de conditioneel-temporele bijzin
zonder hoofdzin, waarin de (donkerroode) rozen aanliggen aan de borst
van een u (een plaats die erotische kwalificaties meekrijgt), en wel zo dat
tijdens (door) het aanliggen een verwelkingsproces optrad en zij zich tevens
door een nieuwe luwte doordrongen voelden worden.