Download deel 2 - Textualscholarship.nl

125
echter ook een andere analyse-mogelijkheid; tot nadering kan slaan op de
derden, tegen de derden wordt gezegd te naderen (deze interpretatie
wordt dwingend als we het latere gebaar tot nadering erbij betrekken).
Het hierna twee keer neergeschreven overdracht actualiseert wederom
de communicatie-notie (er wordt door de rozen iets overgedragen op anderen).
Een andere notie die toepasbaar kan zijn, is wellicht die van `metafoor'
: de rozen moeten als een metafoor voor iets worden beschouwd,
of beter, het `verminderen' en de daarop volgende `tegenbeweging' moeten
werken als een beeld, een metafoor voor de derden, de buitenstaanders.
De beide tussenregels worden ingrijpend veranderd. De `overdadigheid'
die sprak uit woorden als vol, vloed en zwol wordt wat teruggenomen,
zonder dat deze geheel verdwijnt. Ook het erotische element
(weeke kussen) wordt minder expliciet:
bezielde lippen, trillende en zwaar
van een benaderen van een [o] gebaar
zwaar en vol ontlopen elkaar qua betekenis niet veel (zwaar betekent hier
haast `zwanger'). Er is ook in deze laag weer de paradox of tegenstelling
tussen `overdaad', `hevigheid' en `omzichtigheid', `niet geheel' etc. aan
te treffen, i.c. tussen zwaar en benaderen.
De regel kan op twee manieren gelezen worden, n.l. met en zonder
komma tussen benaderen en van een [a] gebaar. In het tweede geval is
de laatste bepaling geen specificering van benaderen, maar het semantisch
object van benaderen. Aldus ontstaat er een zeer indirecte formulering:
de lippen zijn niet zwaar van een gebaar (wat ook al iets indirecte
heeft -directer zou zijn: de lippen spreken) maar zwaar van iets dat een
gebaar (van spreken) benadert (let wel, dat niet het gebaar zelf is!)
Als alternatief voor van een benaderen verschijnt van teederheid"
waarmee het erotisch element weer terugkeert (het is nu subtieler aanwezig,
minder expliciet dan eertijds in kussen). Ook de combinatie zwaar -
teederheid heeft een licht paradoxale trek. Na teederheid staat geen komma,
zodat de lezing `zwaar van teederheid die bestaat uit een X gebaar'
mogelijk is. Het lijkt echter aannemelijker om, interpreterend, een komma
in te voegen. Dan ontstaat de lezing: `zwaar van teederheid, n.l. van
een X gebaar'."
Aanvankelijk wordt gebaar niet bepaald. Het woord bevat `communicatie'-noties,
het duidt de veruiterlijking aan van innerlijke zaken ten opzichte
van een verstaander. Het gebaar, de communicatieve veruiterlijking,
bestaat uit een neiging of nadering tot een andere communicatieve
handeling, n.l. spreken. Ook hier is weer sprake van een uiterst indirecte
28' Een le lezingg waarin waa benaderengecombineerd wordt met nadering g iin
de volgende g regel g is
wel uitgesloten. g
29 Veel betekenisverschil tussen beide mogelijkheden er is eri e ov gn e niet. s In beide geval
len vormt " een X gebaar" g een n sspecificering
p ^ van teederheid.