Download deel 2 - Textualscholarship.nl

124
het `communicatie'-moment uit lippen in een drie- of viervoudige bepaling
gereleveerd:
1 van een vloed
2 die zwol
3 in X
4an een spreken tegen derden
v p g
De lippen willen iets meedelen en die drang daartoe wordt vergeleken
met een vloed, met wassend water of met een buiten zijn oevers tredende
stroom. Het groter worden, het rijzen, vinden we eveneens in zwol.
in [0] van een spreken tegen derden is incompleet, maar de structuur
ervan is wel duidelijk: `een vloed die zwol in een iets dat bestond uit of
gericht was op een spreken tegen derden' . een spreken tegen derden bevat
een communicatieve activiteit van de rozen die gericht is tegen derden,
d.w.z. tegen anderen `buiten de twee bij een handeling betrokken
partijen' (of `personen') `vreemden' . 2' Wie moeten we ons voorstellen bij
de twee betrokken partijen, of liever, personen, instanties, en wie bij de
derden? Uit het materiaal tot dusver dienen zich als kandidaten voor de
eerste twee aan de rozen (die immers iets te vertellen krijgen), de u (die
de rozen op zo'n wijze tegen zich aandrukt dat zij gaan spreken) en het
lyrisch subject. Tot de derden behoren alle personen, instanties, die niet
tot de voornoemden behoren, de toeschouwers, mensen die niets met wat
er gebeurt te maken hebben, maar die toch -doordat de rozen gaan
spreken - in staat zijn iets op te vangen. Een probleem vormt het lyrisch
subject. Deze kan bij de `ingewijden' worden gerekend, maar kan ook als
een buitenstaander worden beschouwd, als een toeschouwer die het geobserveerde
alleen meedeelt. De communicatieketen kan op de volgende
manieren worden voorgesteld:
(u + rozen) —4 derden (waaronder het lyrisch subject)
(lyrisch subject + u /rozen) —> derden
De incomplete vierde stroferegel wordt in de tweede fase aangevuld.
Het `iets' dat bestaat uit of gericht is op de communicatie-handeling is
eerst een 'neiging': de vloed zwol van neiging tot spreken etc. Hiermee
wordt de communicatiedrang, die zo overvloedig sprak uit bezielde, trillende,
vol, vloed en zwol (met daarbij nog versterkende klankrapprochementen:
vol vloed zwol), enigszins teruggenomen; het is geen daadwerkelijk
spreken, maar een daartoe overhellen, een op het punt staan ertoe
over te gaan of een erop gericht zijn zonder nog te spreken.
De volgende variant actualiseert eveneens meer dan het spreken zelf,
het ertoe overhellen:
(een vloed die zwol) tot nadering tot spreken tegen derden
Er ontstaat door deze wijze van formuleren een soort paradox: `hevig'
versus `niet geheel' , `er naartoe komen zonder het te bereiken' . Er is
27 Naar D 422 s.v. "derde".