Download deel 2 - Textualscholarship.nl

119
van satijnen - kunnen in verband gebracht worden met de rozen, de bladen,
de lippen, terwijl satijnen eveneens verband houdt met week en
lauw (`zacht' , `niet ruw' , `niet hard' , `niet heet of koud'). verdwijnen
heeft belangrijke kenmerken gemeen met kwijnen (b.v. de 'vermindering')
blad elk gekneusd uit r.(19) zijn losse elementen, die niet in strofegelid
zijn geplaatst. Vandaar dat we hier niet naar vaste relaties met andere
woorden uit de tekst hoeven te zoeken, maar veeleer moeten nagaan
welke `lossere' relaties er kunnen bestaan met betekeniskenmerken uit de
directe context. blad is wel een van hun bladen, een van de bladen der
rozen. Elk blad is gekneusd, geen blad is ontkomen aan de `vermindering',
elk blad is gekwetst. De gekwetstheid bevat tevens de notie `niet
geheel', `ten dele' (vgl. kneuzingen in A-II). Wat de functie van deze
woorden is binnen het ontwerp is mij niet duidelijk. Zijn het alternatieve
notities voor het 'vermindering'-aspect in r.(9) of r.(13)? Of is het een
aanzet voor een aparte sectie binnen het gedicht? In een later stadium
wordt de woordgroep in kwestie uitgewerkt in groep 3 r.(18)-(21). Dit
stuk bespreek ik na groep 2, die grotendeels vóór dat laatste gedeelte van
groep 3 is geschreven.
3.2.3.4. Groep 2. Tweede gedeelte
Zoals boven is uiteengezet (3.2.3.2.) wordt na de eerste fase tussen groep
1 en groep 3 een nieuwe groep geplaatst, groep 2, die deels de `tegenbeweging'-noties
uit het laatste gedeelte van groep 1 overneemt, deels nieuwe
noties inbrengt. In groep 2 is een strofe aanwezig die syntaktisch verband
bezit, ook extern: de zin van groep 1 loopt door in groep 2: zoodat
/ zij [...J / / een nieuwe luwte voelden (zie ook hiervóór, p. 116). Voor
de weergave van het textueel verband van de elementen uit groep 2 verwijs
ik naar de Synopsis A-III, r. 5-8.
De 'tegenbeweging', de tendens die een aan het `afnemen' (begevend,
welkende ten doode) in de vorige strofe tegenstrevende werking heeft,
komt o.m. tot uitdrukking in: een nieuwe luwte (r.(10)), een ander leven
(r.(12)) (nieuwe tegenover `oud'; ander leven impliceert een eerder `leven',
uiteraard het `afnemend leven' in de vorige strofe), evenwel, daarentegen,
niettegensta[ande] (deze woorden bevatten alle een adversatieve,
tegenstellende notie) en ruilende, in ruil (ook deze woorden geven een
soort tegenstelling aan, n.l. een conversionele handeling. Genoemde
woorden of woordgroepen zijn natuurlijk niet (volledig) synoniem, maar
ze hebben wel een belangrijk betekeniskenmerk gemeen.
Is het mogelijk uit de tekst te halen wat de aard van de `tegenbeweging'
is? Eerst wordt er gesproken over een nieuwe luwte en op één lijn
daarmee wordt een ander leven gesteld dat/die zij, de rozen, voelden, ervoeren.
luwte is positief geladen, het zou aan kunnen geven dat er
a.h.w. een plaats is waar men beschut is voor negatieve elementen, die in
de vorige strofe genoemd zijn (`het verwelken', de `vermindering'). 24
24` luwte (D 1148. `
plaats waar men tegen g de wind beveiligd g is ' '' impliceert P in de context
de aanwezigheid g van een pplaats
waar men e aaan negatieve g invloeden n is s blootgesteld. g