Download deel 2 - Textualscholarship.nl

90
Hoe Leopold vertaalde kan men zien in de vier lagen van B en de laatste
versie (r. 3 ):
B c goddelijke luister, in verbijstering
d ? "luister,
d verbijsterende [ ] [ o ]
d 0 dez[e] [verbijsterende luister,]
E goddelijk licht, verbijsterende luister,
In de eerste laag is in verbijstering een tamelijk letterlijke weergave van
dans ma stupéfaction en goddelijke uiteraard een vertaling van divine.
Bonté `valt weg' . luister is op te vatten als een versmelting van kenmerken
uit beauté en de notie `licht', die geïmpliceerd wordt door vois en
aveuglé. In de laatste versie wordt `licht' gelexicaliseerd in licht. luister
herhaalt dan de belangrijkste notie uit licht en voegt daar andere aan toe
(`pracht', `schoonheid' - in het Franse beauté aanwezig). Ook hier is
luister, dat nu als een climax functioneert ten opzichte van goddelijk
licht (mede door de bepaling verbijsterende), op te vatten als een
versmelting.
Een wat minder duidelijk voorbeeld van betekenisversmelting treft men
aan in nr. 31, r. 1, waarvan hier de fasen van B volgen:
B a Kom tot mi' tot mijn hart bang o
l^ mijn g
a [ pover o
b [ ] dat trilt als loover
De variant dat trilt als loover, die in de laatste fase gevonden wordt, zou
men als een versmelting kunnen zien van noties uit de twee eerdere varianten,
bang en pover: trilt heeft noties gemeen met bang; loover en pover
hebben binnen de context van het gedicht het kenmerk `zwak'
gemeen.
2.6.1.3. Grafemische verschijnselen
Weinig aandacht heb ik in 2.2 besteed aan de wijzigingen op grafemicch
gebied, die voornamelijk de interpunctie en het hoofdlettergebruik betreffen.
Zoals voor de hand ligt is in de netafschriften D en E en in de
druk F meer rekening gehouden met de uiterlijke presentatie dan in de
kladversies of schetsen van B en C. In D, E en F is de interpunctie en
het hoofdlettergebruik alsmede in sommige gevallen het al dan niet als
één woord schrijven gesystematiseerd. Elk kwatrijn eindigt in de definitieve
versies met een punt, vraagteken of uitroepteken, in tegenstelling
tot B en C waar dikwijls het slot-leesteken afwezig is. Voorts begint elk
kwatrijn in de eindversies met een hoofdletter. Vele kwatrijnen bestaan
uit twee zinnen. In het merendeel van die gevallen markeert Leopold in
D, E en F het einde van de eerste zin niet met een punt, maar met een
punt-komma (soms ook met een komma). De nieuwe, tweede zin begint
dan niet met een hoofdletter. Een uitzondering hierop vormen het mottokwatrijn
en nr. 7 (en in versie D ook nr. 6 en nr. 12). In die uitzonderingsgevallen
eindigt de eerste zin met een punt en begint de nieuwe zin