Gemeente als lerende gemeenschap - Hervormd Huizen

Hervormde Gemeente Huizen
KernKatern
15 juni 2007
Gemeente als lerende
gemeenschap
Column:
Jongeren en
ouderen:
Visie:
Commentaar:
Leren in een
missionaire setting
Geloofsportret: Piet Goedegebuure: Leren
naar bijbelse begrippen
Catechese voor iedereen
De leerdienst verleden
tijd?
Al doende leert men
Jaargang 8 • Nummer 2

VOORBAAN 17 - HUIZEN
TEL.: 035 - 52 60 991
INTERNET:www.dlng.nl
E-MAIL: info@dlng.nl
CHRISTELIJKE
BOEKHANDEL ‘DE ECHO’
Kerkstraat 50 - Huizen
Telefoon (035) 52 67 914
BIJ ONS VINDT U:
Zak-, school- en huisbijbels -
Theologie - Bijbeluitleg -
Dagboeken - Pastoraat -
Gedichten - Christelijke romans
en verhalen - Kinderlektuur -
Wenskaarten - Kadoartikelen -
CD’s en muziekcassettes
U bent van harte welkom!
Garage Herman Lubbers v.o.f.
Ambachtsweg 1
1271 AL Huizen
Telefoon 035 - 5251069
Fax 035 - 5243057
E-mail: garagehermanlubbers@kliksafe.nl
Uw tuinmeubel- en
kampeerspecialist
Fabrieksweg 4 - Huizen
tel. 035-5253679
www.irenebuitenleven.nl

W O O R D V O O R A F
Gemeente Gemeente als lerende gemeenschap
gemeenschap
Eerder al kwam de gemeente als dienende en
vierende gemeenschap aan de orde, nu staan we
stil bij het element ‘leren’. Daar is best het een
en ander over zeggen.
We hebben er allemaal
mee te maken, van
de wieg tot het graf.
Niemand is te oud om
te leren: op school, op
het werk, bij het uitoefenen
van je hobby en
noem verder maar op.
Kennis en vaardigheden
moeten we opdoen
door te leren. Zeker
niet in de laatste plaats
als het gaat om kennis
van de bijbel. Binnen onze gemeente zijn tal van
mogelijkheden voorhanden om daarover meer
te weten te komen. Zie de diverse artikelen in
I N H O U D S O P G A V E
dit nummer van KernKatern. Stel: u of jij ging
geloven door veel in de bijbel te lezen. Dat is
een gave van de Heilige Geest. Het wil niet zeggen
dat u/jij hiermee er
bent en niet meer hoeft
te leren. Zoals uw/
jouw lichaam steeds
weer voedsel nodig
heeft, kan ook het
geloof niet zonder versterking.
Door steeds
weer met de bijbel bezig
te zijn, zal de Geest
u/jou in dat leerproces
geestelijk voeden. Het
leven wordt er alleen
maar door verrijkt. Als
redactie hopen we dat u/jij goede leesmomenten
beleeft met dit KernKatern.
T.J. LokhorsT
Ik onderricht u in de weg der wijsheid, ik doe u treden in rechte paden.
(Spreuken 4 vers 11)
3 Woord vooraf Gemeente als lerende T.J. Lokhorst
gemeenschap
4 Beschouwing Leren rondom de sacramenten drs. H.J. de Bie jr.
7 Column Leren in een missionaire setting J.O. Verkerk
8 Geloofsportret P. Goedegebuure: Leren naar T.J. Lokhorst
bijbelse begrippen
11 Pastorale rubriek Opvoeden is loslaten A. van Eijsden
12 Jongeren Jong geleerd. . . . !? E. Hogenbirk
15 Jongeren en ouderen Catechese voor iedereen dr. C. Gooijer
16 Hervormde Jeugdraad Knapenvereniging: L. Gooijer
Een open deur?!
18 Vergezicht De levende gemeente Stefan en Joke
19 Visie De leerdienst verleden tijd? M. Zeeman
22 Commentaar Al doende leert men M. Visser

B E S C H O U W I N G
Leren rondom rondom de sacramenten
sacramenten
Wanneer de gemeente op zon- en
feestdagen samenkomt, doet zij
dat rondom de geopende bijbel.
De kern van de eredienst wordt
gevormd door de verkondiging
van het Woord. In die verkondiging
speelt het ‘leren’ een belangrijke
rol. Naast de verkondiging
hebben ook de sacramenten van
tijd tot tijd hun plaats in de samenkomst
van de gemeente.
Uitleg bij een teken?
De sacramenten zijn een teken en zegel. Zij
beelden het Evangelie uit en onderstrepen het.
Voordat de bediening van de Heilige Doop en de
viering van het Heilig Avondmaal plaatsvinden
wordt er een liturgisch formulier gelezen, waarin
opnieuw de onderwijzing, het leren, een grote
plaats inneemt. Dat lijkt wat vreemd te zijn.
Moet er nu uitleg worden gegeven bij de sacramenten,
die immers bedoeld zijn om het Woord
duidelijker te maken en uit te beelden? Is het teken
op zich niet duidelijk genoeg? Wanneer we
echter verder kijken, zien
we dat het onderwijs
niet alleen ingaat
op de tekenen, maar vooral ook op hetgeen met
die tekenen wordt aangeduid.
Reformatie
De liturgische formulieren die in onze gemeente
worden gebruikt zijn een hertaling van
de formulieren die werden opgenomen in het
kerkboek van de Nederlandstalige gemeente
te Frankenthal (gelegen in de Duitse streek, de
Palts). Dit kerkboek werd samengesteld door de
predikant Petrus Datheen en in 1566 te Heidelberg
gedrukt. Het kerkboek bevatte naast de formulieren
onder meer nog een volledige psalm-
Men was de sacramenten gaan
beschouwen als ‘wondermiddelen’
berijming en de Heidelbergse Catechismus. De
formulieren leken qua vorm en inhoud sterk op
die welke in Genève werden gebruikt. Binnen de
gereformeerde tak van de Reformatie had men
gekozen voor een stevig stuk onderwijs bij de
bediening van de sacramenten. Dat was in die
tijd ook niet verwonderlijk. In de late Middeleeuwen
was men de sacramenten gaan beschouwen
als ‘wondermiddelen’ met een zelfstandige,
magische werking.
Zo geloofde men in die tijd dat tijdens het
uitspreken van de instellingswoorden tijdens de
eucharistie (ook wel de mis genoemd) het brood
en de wijn letterlijk veranderde in het lichaam
en bloed van Christus en dat bij elke viering van
de eucharistie Christus’ offer als het ware op
onbloedige wijze herhaald werd. Daarom vond
men het in de Reformatie belangrijk om in een
liturgisch formulier juist de nadruk te leggen
op het tekenkarakter van het Avondmaal,
waarin wordt terugverwezen naar ‘het offer
van Christus dat éénmaal aan het kruis is
geschied en zo onze zonde heeft weggenomen
en ons de levendmakende
Geest heeft verworven. Door die

Geest - die woont in Christus, het Hoofd en in
ons, Zijn leden - hebben wij met Hem waarachtig
gemeenschap en krijgen deel aan al Zijn
weldaden’.¹
Ook aan de Heilige Doop kende men in de
Middeleeuwen magische werking toe. De
bediening ervan ging onder meer gepaard met
exorcismen. Ook had men tijdens te Reformatie
te maken met de Radicale Reformatie of de
Wederdopers, die meenden dat het teken van de
Heilige Doop vooral een geloofsantwoord was.
De reformatoren weerlegden deze misvattingen
en voelden noodzaak om voorafgaande aan de
bediening van de Heilige Doop een helder stuk
bijbels onderwijs te geven, waarin lijnen werden
getrokken vanuit de besnijdenis in het Oude Testament
naar de doop in het Nieuwe Testament.
De besnijdenis en de doop zijn beide een teken
van Gods verbond. Zij drukken uit dat in ieders
leven God het eerste woord heeft. Dit alles is in
het doopsformulier verwoord.
Enkele grepen uit de geschiedenis
De Reformatie heeft echter niet de primeur
van het bij elkaar brengen van onderwijs en
sacramenten. Niet lang na het ontstaan van het
Nieuwe Testament, ongeveer aan het begin van
de 2e eeuw, ontstond er een geschrift, genaamd
de Didachè (‘onderwijzing’ of ‘instructie’). In
dit kleine boekje wisselen onderwijs over de
christelijke leer, richtlijnen aangaande de tucht
in de gemeente, praktische instructies bij de
bediening van de sacramenten en gebeden voor
het Avondmaal elkaar af. De eeuwen daarna
groeide de Kerk vooral door bekeringen vanuit
Waar bijbelkennis verwaterde
nam ook het actief vieren af
het heidendom. Bekeerlingen – ze werden
‘geloofsleerlingen’ of ‘catechumenen’ genoemd
– doorliepen in een periode van 40 dagen voor
Pasen een traject van onderwijs en geestelijke
oefeningen (onder meer vasten), waarna ze op
het paasfeest werden gedoopt en daarmee ook
werden toegelaten tot het Heilig Avondmaal.
Toen de kinderdoop in de Kerk algemeen gangbaar
was geworden, bleef men hechten aan het
volgen van onderwijs tot aan het moment dat
men tot het Avondmaal werd toegelaten. In de
loop van de Middeleeuwen werd dit onderwijs
meer en meer beperkt tot hen die zich op het
kerkelijk ambt gingen voorbereiden of in een
klooster intraden. Hierdoor ging de bijbelkennis
van de ‘gewone gelovigen’ sterk achteruit,
alleen de Tien Geboden, het Onze Vader en de
Apostolische Geloofsbelijdenis kon men nog
opzeggen. Waar bijbelkennis verwaterde nam
ook het actief vieren af. Deelname aan de communie
werd voor de middeleeuwse kerkganger
een grote zeldzaamheid. Natuurlijk zijn er in de
Middeleeuwen ook wel bewegingen geweest die
hiertegen protesteerden. De Moderne Devotie
bijvoorbeeld voerde een krachtig pleidooi voor
het onderwijs in de Schrift en in de christelijke
leer. Eén van de bekendste voormannen, Thomas
à Kempis spoorde in zijn bekende boek ‘De
navolging van Christus’ de lezer aan tot regelmatige
deelname aan de communie.
¹ Passage uit het hertaalde avondmaalsformulier (Vervolg op pagina 13)

SCHILDERS- EN
WANDAFWERKINGSBEDRIJF
RIEMER
b.v.
Driftweg 8 1271 BX Huizen
De schilder,
de beste vriend
van je huis
035 - 526 99 94
Fax 035 - 523 14 24
Mob.tel. 06 - 518 15 206
Spectaculaire
Kadobonnen!
OUTDOOR KARTEN SLIPCURSUS
HELIKOPTERVLUCHT
POWERTURNEN OFF-ROAD RIJDEN FERRARI RIJDEN ONGEVALSIMULATOR
AIRBOARDEN
Powered by:
PORSCHE RIJDEN QUAD RIJDEN
Bestel uw spectaculaire kadobon via:
4X4 SLIPCURSUS SANDBUGGY
Op zoek naar een spectaculair cadeau, waarmee
u uw partner, vriend of vriendin de dag van zijn of
haar leven kunt bezorgen?
www.trafficcontrol.nl
0900 - slipcursus (0900-7547287)

COLUMN
Leren in een missionaire missionaire setting
In onze gemeente draait het Missionaire
Kringwerk volop. Diverse Missionaire
Kringen zijn actief in gesprek rond de
bijbel. Het gesprek rond bijbelse thema’s
wordt niet in ‘het wilde weg gevoerd’.
Er is een zogenaamde leerlijn opgesteld
voor het missionaire kringwerk.
Jaarlijks wordt in Huizen een oriëntatiecursus
christelijk geloof georganiseerd. Meestal vindt
deze vanaf half november plaats en loopt door
tot half januari. In zeven avonden wordt aan
de cursisten de basis van het christelijk geloof
uitgelegd. Objectiviteit staat voorop. Er wordt
niet gepoogd om de deelnemers ‘te bekeren’.
Zij krijgen echter wel volgens een leerplan de
stof aangereikt. In de cursusmap worden in
hoofdlijn vier onderwerpen behandeld. Aan de
orde komen: Het christelijk geloof; de bijbel;
Jezus Christus; Leven als christen. Op deze
manier leren de aanwezigen de rode lijn kennen
van het christelijk geloof.
Na deze cursus is het voor de deelnemers
mogelijk om gezamenlijk verder te gaan als
Ontmoetingskring. In deze kring wordt de
leerstof thematisch aangeboden. Voor het eerste
jaar van de kring is er de map ‘Geloven I’.
Onder leiding van de kringleiders worden de
thema’s besproken. Ik noem er enkele: Wat is
geloven?; Wie is God de Vader?; Hoe verder
met Jezus?; Hoe omgaan met bezit? Zodra alle
thema’s behandeld zijn, wordt begonnen met
de map ‘Geloven II’. Het leren wordt voortgezet
met thema’s als: Aan de slag met de
bijbel; Vergeving; de Heilige Geest; Muziek
en zang in de omgang met God; Mensen met
een missie; Wat heeft de kerk met mijn geloof
te maken?; de heilsfeiten. Zodra beide mappen
na ongeveer 2,5 jaar uit zijn, gaat de Ontmoetingskring
over in een Groeikring (2,5 jaar).
In deze kring wordt gewerkt met bijbelstudieboekjes.
Kringleiders betrekken nu ook
de kringleden bij de voorbereiding. Op deze
manier leren zij om zelfstandig met de bijbel
om te gaan. In de groeikring wordt gezocht
naar verdere verdieping en discipelschap. In
het ‘missionaire traject’ is er de mogelijkheid
om ook in te stromen in de belijdenis- en
doopcatechese.
Tijdens de hele periode zijn de kringleden
welkom in de Aanloopdiensten, preekbesprekingen
en de ‘gewone’ erediensten.
Samengevat loopt de missionaire leerlijn van
‘geïnteresseerd naar discipel’.
Uit onderzoek en ervaring is gebleken, dat
wanneer iemand tot geloof komt, het ongeveer
vijf jaar duurt alvorens deze persoon zelfstandig
kan geloven. In deze periode leert hij of
zij enorm veel en komt er evenveel op hem af.
In het missionaire werk wordt er dan ook naar
gestreefd dat zij die ooit als cursist van de orientatiecursus
binnenkwamen na vijf jaar een
plaats in kunnen nemen op een bijbelkring.
Dan zit ook het missionaire leertraject erop.
Dat wil niet zeggen dat hij nu klaar is met
leren. Dat is niemand. Bovendien: geloven
doe je niet in je eentje. Iedereen heeft zeven
goede relaties nodig in de kerk om zich daar
prettig en gewenst te
voelen.
Het is geweldig dat er
gelegenheden te over
zijn in de gemeente
om samen verder te
leren, onder leiding
van de Heilige Geest.
JAN VErkErk

GELOOFSPORTRET
Leren naar bijbelse begrippen
Piet Goedegebuure werd in 9 in het
Zeeuwse St. Annaland geboren in een
christelijk gezin. Groeide daar op en was
later intensief betrokken bij het kerkelijk
jeugdwerk. Als Weg- en Waterbouwkundige
voltooide hij zijn studie en begon
in 9 9 zijn loopbaan bij een ingenieursbureau
in Nijmegen. Hij trouwde
in 9 met Leina van Dijke uit Tholen.
Na Nijmegen woonden zij vanaf 9 in
Naarden. In dat jaar trad Piet in dienst
bij de Gemeente Huizen. Zij verhuisden
in 9 0 naar de wijk rond de Zenderkerk
in Huizen. Vier kinderen, drie meisjes en
een jongen, ontvingen zij. De jongste
dochter Madeleine woont nog thuis, terwijl
twee kinderen zijn getrouwd en Piet
zich de trotse opa mag noemen van twee
kleinkinderen. Veel geluk werd overschaduwd
toen Leina in 00 overleed en in
00 ook de oudste dochter Marceline.
Dat trekt diepe sporen. Het ligt hen en
ons nog vers in het geheugen. Op mijn
verzoek toonde Piet zich bereid tot dit
vraaggesprek.
Wanneer je christelijke gemeente wilt zijn kun
je niet om het element ‘leren’ heen. Waar denk
je dan als eerste aan?
Wel, aan het leerling van Jezus Christus zijn:
discipel, volgeling. De bijbel is hierbij dan ook
het onbetwiste uitgangspunt. Leren is een zaak
Leren is een zaak van hart,
hoofd en handen
van hart, hoofd en handen. Het doel is leren kennen,
wat veronderstelt een relatie, een liefdesband,
maar gelijk ook een geloofsband met Hem
hebben (lees Filippenzen 3:10). Door die band
wordt het hele leven bepaald, een ‘way of life’.
Leren gaat niet vanzelf. Dat geldt ook ten
aanzien van de bijbelse boodschap. Een zekere
vorm van zelfdiscipline is nodig om te kunnen
groeien in kennis en geloof. Zie jij verschil met
de tijd dat je zelf kind was?
Er is zeker wel verschil. Tóen op het eiland
Tholen konden we nog driemaal per dag gezamenlijk
eten en kwam de bijbel op tafel. Daar
kun je in deze tijd veelal niet meer om komen.
De samenleving is zo veranderd! Daarom vraagt
het van ons persoonlijk structuur in het leven aan
te brengen door bijvoorbeeld dagelijks een ‘stille
tijd’ in acht te nemen. Wat er ook verandert: in
het algemeen gesproken blijft voor mij het gezin
toch de hoeksteen van de samenleving, zonder
mensen die ongewild alleen zijn gebleven daarbij
te vergeten.
Wat is in jouw beleving bepalend ten aanzien
van het geloof?
Het gaat om het leren kennen van God Zelf en
Zijn wil over ons, maar ook wie we zelf zijn.

Daarom is het geloof voor mij een zeker weten
dat heel de bijbel het door God ingegeven
Woord is. Ook is het geloof voor mij een vast
vertrouwen, dat de Heilige Geest mij geeft. Door
genade ontvang ik steeds vergeving van zonde,
omdat Jezus voor mij verlossing teweeg bracht
(dat leer ik in de bijbel en wordt in antwoord 21
van de catechismus kort samengevat).
Leren is belangrijk om te kunnen groeien in
geloof. Maar zien we niet juist een sterk afnemen
van kennis van de bijbel?
Helaas merk je dat steeds meer. Het heeft denk
ik deels te maken met huidige leermethodes
op scholen, welke nogal afwijzend staan ten
opzichte van dingen uit het hoofd leren, omdat
belangrijker wordt gevonden waar
je antwoorden op vragen kunt vinden.
Ook wordt veelal de leerstof
niet steeds weer gerepeteerd: lezen
en herlezen. Teveel wordt kennis
voor ‘dit moment’ vergaard. Het
‘beklijft’ niet, blijft niet hangen.
Een nog diepere oorzaak van dit
probleem lijkt mij te liggen in het
feit dat mensen zich niet meer
afhankelijk voelen: de ik-gerichte
maatschappij. God wordt niet meer
ervaren als de Bron van leven.
Vooral dat laatste mag in deze
tijd lijkt mij best wel meer accent
krijgen. In alle openheid naar
mensen toe vertellen over God en
het geloof. Wat vind jij daarvan?
Inderdaad gaat het erom dat
mensen discipelen worden of opnieuw de God
van de bijbel gaan zoeken. Als gemeente van
Christus hebben wij de opdracht gekregen
andere mensen in liefde te vertellen van Gods
Het gezin: hoeksteen
van de samenleving
daden: de schepping, Zijn leefregels, Zijn beloften,
het verlossingswerk door Jezus Christus,
maar ook wat nog uitstaat: de Toekomst met
Hem. Kortom, heel het heilswerk. Dat alles niet
als een abstract stelsel van waarheden, maar als
een levende en functionele leer. Het bezig zijn
daarmee kan niet zonder gebed. Dat moet de
grondhouding van het geloof van de gemeente
zijn. Denk maar aan Psalm 86:6 berijmd: ‘Leer
mij naar uw wil te handelen. . . . .’.
Het geloof wordt niet bepaald
door eigen gevoelens,
maar is werk van de Geest
De Heilige Geest gebruikt Zijn eigen schepping:
Hij wil als Leermeester ons als ouders
in het gezin, als leerkrachten op school en als
christelijke gemeente bij
het doorgeven van het
Evangelie helpen.
Een paar weken geleden
vierden we het feest
van de uitstorting van
de Heilige Geest. Wat
betekent dat nu voor de
christelijke gemeente?
Een oude uitdrukking
zegt ‘de kerkdienst is
de werkplaats van de
Heilige Geest’. Dat is
ook zo. Waar het Woord
in de gemeente opengaat
en wordt uitgelegd is
de Heilige Geest in het
midden. Daar wil je toch
zondags bij zijn om er
meer van te horen! De Geest wil ons leren de
bijbel, waarbij het gaat om heel de Schrift, beter
te begrijpen: gaven van de Geest. Deze gaven
die Hij aan mensen wil geven kunnen heel verschillend
zijn en Hij geeft die aan wie Hij wil.
Ter versterking van het geloof mogen wij bidden
om de vervulling met de Heilige Geest. Door
deze houding laten we het geloof niet bepalen
door eigen gevoelens en inzichten, maar laten
we de Geest Zijn werk doen: God-drie-enig God
laten zijn!
T.J. LokhorsT
9

0
Ceintuurbaan 32 - 34 - 1271 BJ Huizen
Telefoon 035 - 525 32 93 - E-mail info@boutdruk.nl
Adviseurs voor Ondernemers
in het Midden- en Kleinbedrijf
en Vrije Beroepsbeoefenaren
Karel Doormanlaan 16, 1271 CC Huizen • Postbus 118, 1270 AC Huizen
Telefoon: (035) 524 80 90 • Fax: (035) 524 80 94
info@baasenvlaanderen.nl • www.baasenvlaanderen.nl

P A S T O R A L E R U B R I E K
Opvoeden Opvoeden is loslaten
loslaten
Mijn zoon, vergeet mijn lessen niet, houd in je hart mijn richtlijnen vast.
(Spreuken 3:1)
Dit is de hoop van veel ouders, dat hun kinderen
de lessen vanuit de opvoeding meenemen.
Vaak gebeurt dat ook. Maar soms gaan kinderen
andere wegen. Dat kan pijnlijk zijn.
Toch hoort het ook bij volwassen worden, dat
kinderen eigen keuzes maken. Het kan zijn
dat u zich hier zorgen om maakt. Maar dat
hoeft nog niet te betekenen dat de keuzes van
uw kind slecht zijn.
Het is moeilijk maar goed dat u zich als
ouders realiseert waarom u teleurgesteld bent
in de keuze van uw kind. Heeft de droom
voor uw kind misschien iets te maken met uw
eigen droom die u niet waar kon maken? Dat
zijn irreële verwachtingen waar uw kind niet
aan kan voldoen.
Opvoeden is loslaten. Misschien is dit wel
het moeilijkste aspect van opvoeden. Dat
zien we ook bij Maria, Jezus’ moeder. Denk
maar aan de 12-jarige Jezus in de tempel en
de bruiloft in Kana. De afwijzing van Jezus in
het: ‘Wie zijn mijn moeder en mijn broers?’
Tenslotte in het allermoeilijkste loslaten: Zijn
kruisdood.
Bepaalde keuzes van onze kinderen kunnen
ons pijn doen. Bijvoorbeeld als ze het geloof
niet overnemen. U vraagt zich misschien af
wat u verkeerd hebt gedaan. Het is aan de ene
kant goed dat u zich realiseert dat geen enkele
opvoeding volmaakt is. Aan de andere kant
zijn er misschien aspecten in de opvoeding
waar u spijt van hebt. Probeer uw spijt en
teleurstelling bespreekbaar te maken met uw
kind. Het is de kunst om dit niet verwijtend
te doen.
Realiseert u zich dat u in een rouwproces zit.
Uw kind kan en hoeft u niet te troosten. Zoek
die steun bij elkaar en bij andere ouders. Geef
uzelf en elkaar de tijd om deze teleurstelling
een plek te geven.
Bij Maria kunnen we zien dat loslaten een
pijnlijk proces is. Loslaten kan ook niet zomaar.
Denk maar aan het beeld van een glas
loslaten. Als u het loslaat boven de grond,
valt het kapot. Dan brengt loslaten enkel
ravage. Als u hetzelfde glas loslaat terwijl u
het op tafel zet, hoeft u het niet te dragen en
het glas blijft heel.
Wij hebben onze kinderen van God gekregen.
We mogen ze ook in dit opzicht proberen
los te laten. Niet om ze in scherven uiteen te
laten spatten. We mogen ze teruggeven aan
God. Hij belooft dat Hij ons, dus ook uw
kind, met Zijn eeuwige armen omringt.
Het kan zijn dat u deze situatie herkent en dat
u er zelf niet uitkomt. Schroom dan niet om te
bellen. U bent altijd welkom om een afspraak
te maken.
Annewieke van Eijsden
Christelijk Maatschappelijk Werk
Huizen
0 - 0

J O N G E R E N
Jong geleerd...!?
geleerd...!?
Wat leren jongeren in de kerk
en in onze gemeente? Die vraag
werd mij als jeugdouderling gesteld.
Ik kan nu natuurlijk in hoogdravende
taal uitweiden over dit
onderwerp en mijn visie hierover
aan u toevertrouwen. Maar het
lijkt mij beter dat de jongeren hier
zelf over aan het woord komen.
Zo is er een twintiger die aangeeft dat het
gemeente-zijn in de kerk heel belangrijk is.
‘Je kunt zo lief en leed met elkaar delen. Door
de kerk en de bijbelkring sta ik sterker in mijn
Tijdens kerkdiensten wordt
ook bijbelkennis vergroot
schoenen, want ik sta er niet alleen voor. Tijdens
de kerkdiensten wordt daarnaast ook nog eens
de bijbelkennis vergroot en wordt uitgelegd hoe
je het Woord van God kan toepassen in jouw
leven’.
Fijne gesprekken
Een jongen van
16 jaar geeft
aan dat hij vindt
dat hij in de
kerk niet zo
veel leert: ‘Het
woordgebruik
van de dominees
is te
moeilijk. Hierdoor
verslapt
mijn aandacht
al snel. De
mentorcatechese bevalt me
prima, het is heel fijn om op deze manier met de
bijbel bezig te zijn. De dominee legt het tijdens
de catechisatie ook
uit op een begrijpelijke
manier. De
dingen die ik niet
begrijp, kan ik vragen
aan de mentor.
Hierdoor ontstaan
ontzettend fijne
gesprekken, zowel
met de mentor als
binnen onze groep
onderling’.
Kindernevendienst
Dat de kerkdienst saai is, vindt een meisje van
11 jaar. ‘Je moet de hele tijd stil zitten’, is het
eerste dat ze noemt. Na wat doorgevraagd te
hebben geeft zij aan dat je er toch ook wel van
leert. Maar ze vindt het wel jammer dat zij niet
meer naar de kindernevendienst mag, omdat zij
daar te oud voor is. ‘Mijn favoriete geschiedenis
is die van Esther, die door God wordt gebruikt
om het volk Israël te redden’. De zondagsschool
vindt ze geweldig, vooral de verhalen over de
geschiedenissen in de bijbel.
Stilzitten
Een kind van zes jaar vertelde mij dat hij het
in de kerk wel leuk vond: ‘Je hoort er van die
mooie verhalen’. Ik vroeg of het dan allemaal
wel te begrijpen is. Dat begrijpen is eigenlijk
toch wel moeilijk, gaf hij aan. Wat toch wel het
moeilijkst was, is het stilzitten. Daarnaast vroeg
Mijn favoriete geschiedenis
is die van Esther
ik wat hij op de zondagsschool leerde. ‘Zondagsschool
vind ik saai’, zei hij. ‘De werkjes
vind ik niet zo leuk om te doen. Maar het verhaal
en de liedjes zijn wel leuk’.
Tot zover de reacties van de jongeren en de
kinderen. Na deze mini-interviews is mij wel

duidelijk geworden dat we de jongeren meer
kunnen leren door Gods Woord op hun niveau te
vertellen. De lijfspreuk van de kerk voor de jongeren
zou dezelfde als die van de belastingdienst
kunnen zijn: ‘leuker kunnen we het niet maken,
wel gemakkelijker’.
Schone taak
We hebben als gemeente de schone taak om de
jongeren zich thuis te laten voelen binnen de
gemeente. Als ze zich thuis voelen kun je ze
ook bereiken met Gods Woord. Dit vraagt van
ons als gemeente om belangstelling voor hen te
(Vervolg van pagina 5)
In de Reformatie dacht men nog verder. Dat
blijkt ook uit de samenstelling van het reeds
bovengenoemde kerkboek van Petrus Datheen,
dat krachtens het besluit van de Synode
van Emden (1571) het kerkboek zou worden
voor de Nederlandse Kerk. Na de Psalmen
en Enige Gezangen komt de Heidelbergse
Catechismus. Daarna komt het doopformulier,
dat gevolgd wordt door een korte ondersoeckinge
des Geloofs, voor de ghene die sick
tot de Ghemeynte begeven willen, waarna het
avondmaalsformulier volgt. Na het avondmaalsformulier
volgt het huwelijksformulier.
Het geheel wordt afgesloten met een aantal
gebeden voor Kerk en huis. Uit deze volgorde
blijkt hoe goed er is nagedacht over de eenheid
van het leven in de gemeente en het leven
van alledag.
Leren en vieren
Leren en vieren² zijn één. Oppervlakkig
gezien lijkt het alsof men in de gemeenten
als de onze, die in de traditie van de Reformatie
staan, het leren gesteld heeft boven het
vieren (en beleven). Wanneer we echter verder
kijken, blijkt dat leren en vieren elkaar juist
aanvullen, zoals in de bijbel hoofd en hart
bij elkaar horen. Het is belangrijk dat wij dat
Leuker
kunnen we het niet maken,
wel gemakkelijker.
tonen. Ze aan te spreken en te groeten. Ga maar
bij uzelf na, hoeveel jongeren u kent binnen uw
gemeente? Hoe vaak spreekt u met de jongeren?
Kijk, de ouders van de jongeren kennen
we vaak wel en daar maak je dan ook wel eens
een praatje mee, maar met de jongeren zelf? We
moeten de liefde die Christus voor ons heeft
uitstralen naar de jongeren.
ErIk hoGENBIrk
onderkennen, temeer omdat in onze (postmoderne)
tijd het accent nog weleens wordt
verlegd naar het beleven en de emotie, ook in
de erediensten. Wie echter de bedoeling van
de reformatoren onderkent, moet constateren
Leren en vieren zijn één
dat deze scheiding niet juist is. Het onderwijs
dat - vanuit de grondlijnen van de bijbel - ons
in het doopformulier en het avondmaalsformulier
wordt gegeven, heeft als doel ons de
sacramenten te laten beleven als tekenen van
Gods genade, met oog op de komst van het
Koninkrijk. Zo zijn leren en vieren samen
voluit liturgie.
hENDrIk JAN DE BIE
² Andere aspecten van het vieren, die hier niet zijn
genoemd, maar er wel nadrukkelijk bij horen, zijn de
lofprijzing en de gebeden (in diverse vormen).

TECHNISCH INSTALLATIEBURO
REBEL B.V.
• Alle loodgieterswerkzaamheden (gas, water, lood- en zinkwerken)
• Rioleringswerken
• Sanitair-installaties
• CV-installaties (aanleg en onderhoud)
• Dakbedekkingen
• Aanleg van licht, kracht-, data- en telecominstallaties
TECHNISCH INSTALLATIEBURO REBEL B.V.
Fabrieksweg 5 1271 AK Huizen
Tel. 035-5253312 Fax 035-5269514
modebrillen
contactlenzen
oogmeting
Register optometristen en
contactspecialisten ANVO
Oude Raadhuisplein 4
1271 RH Huizen
035 - 525 38 55
Oostermeent-Oost 84
1274 SN Huizen
035 - 525 38 53

JONGEREN EN OUDEREN
Catechese Catechese voor iedereen
iedereen
Vooraf
Toen onze oudste zoon, namens het ‘Contactblad
van de Noorderkerk en de Jeruzalemkerk’
te Amsterdam, mij vroeg iets te vertellen over
de invulling van ‘gemeenteopbouw’, zoals die in
de wijkgemeente Nieuwe Kerk in Huizen sinds
een jaar wordt vormgegeven, heb ik ‘ja’ gezegd.
Te vlug eigenlijk, want ik heb geen antwoord op
de vraag: ‘waarom zou de stad geïnteresseerd
zijn in het reilen en zeilen van een gemeente als
die van Huizen, veelvuldig gekwalificeerd als
‘bolwerk van de Gereformeerde Bond’. Zo’n
bolwerk is toch stabiel, terwijl de kerk in de
stad juist de frontlinie inneemt. En aan het front
gebeurt het.
Aanleiding catechese voor iedereen
Toch waag ik het erop. Daarbij ga ik voorbij aan
een bespreking van de definities van gemeenteopbouw:
- wat versta je daar precies onder? - en
onderliggende beleidsnotities: - hoe geef je gemeenteopbouw
professioneel vorm? Ik stel simpelweg
vast dat de roeping tot gemeenteopbouw
naar mijn gevoelen alleszins te maken heeft met
het feit dat de gemeente in een samenleving is
terechtgekomen die als ‘post-christelijk’ wordt
geduid. Van samenleven is zelfs nauwelijks
sprake meer, ‘ieder voor zich’ is het parool. En
wat post-christelijk is, ga ik niet proberen te
omschrijven. Maar in elk geval wordt steeds
Kerkverlating: al twee decennia
structureel
duidelijker dat christelijke waarden en normen
op generlei wijze de dienst uitmaken en dat het
leven voluit gericht is op het ‘hier en nu’ en zich
niet inlaat met de eeuwigheid.
In die cultuur hebben we als gemeente leren leven.
En we hebben het ontdekt: geen probleem,
als je jezelf maar soepel opstelt en gedraagt.
Daar zijn we zelfs heel goed in geworden. We
moeten constateren dat de gemeente niet alleen
deel uitmaakt van zo’n samenleving, maar er
voluit in participeert. Eén van de gevolgen is
kerkverlating. Die is in een gemeente als de
onze tenminste al twee decennia structureel.
We hebben te veel gelet
op aantallen
Mensen verdwijnen, veelal geruisloos. Daarbij
gaat het niet alleen over de brede rand, die nu
eenmaal bij onze volkskerk behoort. Dat dachten
we vroeger. Nee, daarbij gaat het ook over de
doopleden en ook over de belijdende leden. Een
constante daling van het ledental.
Als autochtone Huizer vraag je jezelf af of het
dan toch alleen maar uiterlijkheden waren die
het leven van onze gemeente bepaalden. Was het
alleen maar de sociale structuur van ons dorp dat
inmiddels met angstwekkende snelheid is uitgegroeid
tot een plaats met zo’n 45.000 inwoners?
Een kwestie van sociologie dus?
Het antwoord op die vraag luidt ontkennend. Er
was en is veel meer. Er zijn mensen tot geloof
gekomen, krachtdadig in letterlijke zin of langs
geleidelijke weg. Dat gebeurt heden ten dage,
bij jongeren en ouderen. Er was en is een bloeiend
verenigingsleven, dwars tegen de trend van
de tijd in. Dat leidt tot hechte vriendschappen
in geloofsverbondenheid. Er was en is sprake
van de ‘vreze Gods’.
Het gemeenteleven
is daarenboven
gestructureerd. Alles
loopt. Dat heeft ons
als gemeente wellicht
jarenlang, onbewust
dan wel bewust, de
ogen doen sluiten
voor de voortvretende
verschraling
van het geloofsleven.

Knapenvereniging: Knapenvereniging: een open deur?!
Op april stond de deur van de
Knapenvereniging Spreuken :
open. Tenminste, voor mannen
van onze gemeente. Voor vrouwen
stond de deur nog niet eens
op een kier. De mannen waren
uitgenodigd om een keer mee te
draaien bij een KV-vergadering.
Want de KV draait door ook in
deze tijd.
Ongeveer 25 mannen zijn gekomen. Dat
zijn er veel minder dan vorig jaar. Toen
waren er meer dan 70 mannen. Is de KV een
te ‘open deur’? Te vanzelfsprekend? Zo van:
‘De KV, ja dat kennen we wel. Daar sla ik
m’n tweede bakkie niet voor over. Dat heb ik
vorig jaar al gedaan’.
Waarom was er deze KV-mannendag? Het
was meer dan knapies kijken en ook meer
dan een verkapte reünie van oudleiders. Het
onderliggende doel van de KV-mannendag zit
in Spreuken 22:6. Leer de jongen (vertaling
1951 meldt ‘knaap’!) de juiste weg te vinden
en te gaan. Daar heb je wat aan ook als je
ouder wordt. Jong geleerd is oud gedaan.
Hier ligt uiteraard de taak voor de leiders,
maar de mannendag biedt mannen de mogelijkheid
een steentje bij te dragen: vertellen
over hun geloof en de weg met God in het
We hebben te veel gelet op aantallen. Aantallen
kerkgangers, aantallen deelnemers aan kerkelijke
activiteiten, aantallen betrokken jongeren
vooral. Maar er is onmiskenbaar ook sprake
van vanzelfsprekendheid, van vervlakking.
Onregelmatigheid in de kerkgang, weinig besef
van trouw. Ook van een ontstellend gebrek aan
geloofskennis bij mensen die jarenlang de kerk
bezoeken of bezocht hebben, de kerkdiensten
hebben ‘ondergaan’.
leven. Het geloofsgesprek hoort bij een lerende
gemeente. Het gaat om toerusting. Het
was goed dat knapen en mannen met elkaar
spraken over God die dezelfde blijft ook als
de tijden veranderen.
Inmiddels is besloten om volgend jaar geen
mannendag te organiseren. De deur blijft
dicht. Wel zal er volgend jaar in het kader
van het 100-jarig bestaan van alles te doen
zijn. Want de KV is minder vanzelfsprekend
dan iedereen denkt en het 100-jarig bestaan
mag gevierd worden! Daarbij zullen vast niet
alleen de mannen welkom zijn, maar alle
gemeenteleden, vrouwen meegerekend. Dat
is nog eens een open deur.
LEENDErT GooIJEr
Noodzaak catechese voor iedereen
Hoe kunnen we deze verschraling van het
geloofsleven en de daarmee samenhangende
leegloop van de kerken tegengaan? In de eerste
plaats vanuit de bewustwording dat ook in Huizen
volle kerken en openstaande kerkdeuren niet
vanzelfsprekend zijn. Verootmoediging dus en
schuldbelijdenis.
In de tweede plaats - en daarmee samenhangend
- dat we voor de verdieping van het geloof en

de geloofsbeleving van de gemeenteleden, terug
moeten naar de basis, zoals de opstellers van de
Heidelbergse Catechismus die hebben beleefd
en verwoord: ‘wat is uw enige troost, zowel in
leven als in sterven?’!
We hebben deze vraag aan de wijkgemeente
Nieuwe Kerk voorgelegd. En aangekondigd dat
we ‘Catechese voor iedereen’ willen opstarten
onder het motto ‘een leven lang leren’. Om
met elkaar - mensen van alle leeftijden - ons
systematisch te richten op de kernzaken van het
geloof, in biddend opzien.
We kennen die instelling toch ook uit het maatschappelijke
leven: voortdurende inspanning en
continue bijscholing zijn absoluut noodzakelijk
om mee te kunnen (blijven) doen en veranderingen
aan te kunnen. Het is toch op zijn minst
verbazingwekkend dat we die houding met
betrekking tot de bijbel niet lijken te hebben.
Terwijl de wereld om ons heen razend snel verandert
en de ene zekerheid
na de andere
wegvalt en dus schijn
blijkt te zijn geweest.
Terwijl velen van ons
boordevol zitten met
vragen en er zelfs aan
onderdoor dreigen te
gaan. Vroeger hebben
we er in Nederland
voor gestreden om de
bijbel te bezitten en
deze zelf te mogen
gebruiken. In andere
delen van de wereld
is die strijd zelfs nog volop actueel. Maar wij
lijken ons nauwelijks in te spannen om de bijbel,
het Woord van God te verstaan. Te midden van
alle herrie, lawaai en valse geluiden. Terwijl er
vele beloften zijn, maar ook waarschuwingen
(zie Hebreeën 5:12-14 en 11: 6b, 2 Petrus 1:19
en Psalm 119: 65, berijmd).
Invulling catechese
Inmiddels zijn we enkele jaren verder. We hebben
o.a. de Romeinenbrief doorgewerkt (grotendeels
aan de hand van de boeken van ds. C. den
Boer) en ook de Heidelbergse Catechismus (gebruikmakend
van het prachtige boek ‘Een open
monument’ van ds. C. Blenk, oud-predikant van
de Noorderkerk). Nu zijn we aan het bijbelboek
Openbaring begonnen.
De invulling is inmiddels standaard geworden:
na een opening - waarin het doornemen van de
Catechese voor iedereen,
een leven lang leren
gezongen psalm - wat zingen we nu eigenlijk?
- steeds weer voor verrassingen zorgt, volgt een
uiteenzetting van de leerstof in ongeveer 20
minuten, meestal door de ouderling gemeenteopbouw.
Essentieel doel daarvan is de herhaling
van het eerder geleerde en het plaatsen van de
leerstof in een context - simpelweg gebruikmakend
van handgeschreven vellen op een overheadprojector.
Na een pauze van 15 minuten
bespreken we in groepen van zo’n zes mensen
actuele (geloofs)vragen naar aanleiding van het
geleerde en koppelen
tenslotte het geheel
terug.
Gemiddeld deden
zo’n 25 mensen mee
- van alle leeftijden,
in wisselende
samenstelling en de
vrouwen duidelijk in
de meerderheid.
Verblijdend is dat
nogal wat mensen
hebben meegedaan
die niet al te betrokken
leken bij de kerk. Verheugend was zeker
ook dat het opnieuw aandachtig bezig zijn met
‘bekende’ zaken zoveel verrassingen opleverde.
Ook niet te vergeten de steeds weer intensieve
gesprekken, vooral tussen de generaties. Van
een echte koppeling met de leerdienst (middagdienst)
op zondag is het niet gekomen. Hoe dat
vorm kan krijgen is nog niet duidelijk. We weten
ons afhankelijk van onze God. Een bolwerk zijn
we niet. Integendeel. We moeten het steeds weer
leren om Paulus na te zeggen: ‘als ik zwak ben,
dan ben ik machtig’.
CEEs GooIJEr,
ouderling Gemeenteopbouw
Nieuwe kerk

V E R G E Z I C H T
Een levende gemeente
gemeente
Want waar twee of drie vergaderd
zijn in Mijn Naam,
daar ben Ik in hun midden.
Mattheüs 18:20
De levende gemeente.
De eerste vraag die bij ons opkwam was: hoe
vertalen we dit thema naar onze situatie? Wat
is een gemeente? ‘Want waar twee of drie
vergaderd zijn in Mijn Naam, daar ben Ik in
hun midden’. Het gaat dus om de levende
leden. Dat zijn de mensen die bij elkaar komen
in Zijn Naam. In Nederland, maar ook in het
Rode Zeegebied. In toenemende mate komen
kleine groepjes mensen bij elkaar rondom het
Woord. Wat ons altijd treft is de gepassioneerdheid
waarmee men gelooft: 24 uur per dag en
7 dagen per week. Want: elke dag kan immers
de laatste zijn! Daarom gaan ze door met het
delen van het Evangelie. Omdat ze de kostbaarheid
van de vrijheid in Christus ervaren.
Een levende gemeente is een gemeente die het
geloof uitleeft in al zijn intensiteit.
We zijn net op retraite geweest met de werkers
in het Midden Oosten. Tijdens de ontmoetingen
hebben we elkaar geïnformeerd over het werk
en de kerk.
Zo hoorden we dat er in de traditionele kerk
van het Midden Oosten een verandering
gaande is. Eeuwenlang was ze naar binnengekeerd
vanwege alle vervolgingen en
strijd die ze meemaakte. Het was een kwestie
van overleven. De laatste jaren is dit aan het
veranderen. De boodschap van Mattheüs 28 is
nu realiteit geworden. De levende gemeente
in het Midden Oosten is meer en meer een
zendende gemeente aan het worden.
Als gemeenten, levend in verschillende
contexten, kunnen we elkaar helpen. Wij met
de ervaring van het zendingswerk. Zij kunnen
ons leren om meer gepassioneerd zijn, ook in
tijden van vervolging.
De levende gemeente van Christus, het lichaam
van Christus is de wereldwijde kerk in al haar
veelzijdigheid.
Dit zijn wij in de afgelopen tijd steeds meer
gaan ontdekken. Een levende gemeente is niet
gekoppeld aan een gebouw. Het zijn de mensen
zelf die de levende gemeente
vormen!
Om in het beeld van de bijbel te
blijven. Het is een akker waar geploegd
wordt, waar stenen worden
verwijderd, waar bemest, gezaaid,
bewaterd en geoogst wordt. Met elkaar
zijn wij aan het werk op Gods
akker. Een van de dingen die we in
het Rode Zeegebied leren, is luisteren
en respecteren. Geen enkele
kerk heeft de waarheid, maar Gods
Woord is waarheid. Laten we met
elkaar een levende gemeente zijn
in de wereldwijde kerk, ook waar
maar twee of drie in Zijn Naam bij
elkaar komen.
Gods vrede zij met u allen
sTEFAN EN JokE

V I S I E
De leerdienst leerdienst verleden verleden tijd?
Vanouds is de tweede kerkdienst
op zondag een leerdienst geweest.
In onze gemeente merken
we echter de terugloop van het
kerkbezoek op zondagmiddag
en -avond. Ook elders in gereformeerd
Nederland is deze tendens
te zien, terwijl de behoefte aan
kennis in de gemeenten steeds
groter lijkt te worden. Het is
onbegrijpelijk dat deze verschuivingen
tegelijkertijd optreden. In
hoeverre is een tweede dienst op
zondag nog wel nodig?
Geschiedenis
In de geschiedenis van de kerk zien we dat er in
de gemeente altijd twee diensten plaatsvonden.
Zelfs in de bijbel zien we dit terug: al in de tabernakel
was er de gewoonte om ’s ochtends én
’s avonds een offer te brengen (Exodus 29:36-
42). Ook later, ten tijde van Jezus, gebeurde dit
Justinus Martyr
nog en we kunnen uit het verhaal van Zacharias
opmaken dat ook het volk (de gemeente)
daarbij aanwezig was, wachtend op de zegen
(Lukas 1:5-23). De eerste gemeenten hebben
deze gewoonte waarschijnlijk overgenomen. In
Er vonden in de gemeente altijd al
twee diensten plaats
Handelingen wordt er gesproken over bijeenkomsten
in de ochtend, maar ook in de middag
of avond. Brieven van vroege kerkvaders (zoals
Justinus Martyr, 150 na Christus) bevestigen dat
de christenen op zondag zowel ’s ochtends als
’s avonds samenkomen. Dit blijft zo tot in de
Middeleeuwen.
Vanaf de Reformatie verandert er iets: de morgendienst
bleef de hoofddienst, waar de verkondiging
van de Woord en de toepassing daarvan
centraal stond, waarna vaak het Avondmaal
gevierd werd. De tweede dienst werd een leerdienst
of catechismusdienst. Dat is op zich vrij
logisch: de gemeente werd in staat gesteld zélf
de bijbel te lezen, zonder dat aan een voorganger
over te hoeven laten. Het werd belangrijk dat
de gemeente op een goede manier kennis werd
bijgebracht en dat gebeurde onder andere door
de leerdienst.
Functie
Er wordt wel eens gezegd dat de leerdienst in
dat opzicht zijn functie verloren heeft. Christenen
kunnen nu ook geloofszaken leren door
middel van bijbelkringen, literatuur en catechisatie.
En daarbij: we leren toch ook iets in de
ochtenddienst? Toch is deze gedachte in strijd
met de werkelijkheid. Dat komt omdat wij niet
altijd in staat zijn om anderen te leren uit Gods
Woord. Het is niet voor niets, dat daar predikanten
voor zijn aangesteld, geschoold met een
degelijke opleiding en gevormd door inzicht in
onze gereformeerde traditie. En lang niet iedereen
bezoekt een bijbelkring of leest verdiepende
literatuur. Dr. J. Hoek vraagt zich daarom terecht
9

af: ‘Waar haalt de gemeente dan de noodzakelijke
bouwstoffen vandaan voor een dieper
geestelijk leven?’
De ochtenddienst is een middel om meer kennis
te vergaren ter verdieping van het persoonlijk
geloof. Maar dat is niet de belangrijkste opzet
van de eredienst: dan valt het accent op het
aanbieden van het heil en vieren van dat heil
van God in het geloof. In middagdienst kunnen
we leren waar het in dat heil van God om gaat.
0
Natuurlijk zijn deze eigenschappen aanwezig in
beide diensten, maar de nadruk is verschillend.
Er moet erkend worden, dat deze nadruk in de
diensten is verwaterd. Over het algemeen is het
verschil in prediking in de beide diensten moeilijk
op te merken. Er is onder predikanten ook
de neiging om hun morgenpreek, in een andere
kerk of gemeente ’s middags nog eens te houden:
een kwestie van tijdsbesparing, predikanten heb-
Visserstraat 31 • 1271 VE Huizen • (035) 52 58 476
Ontwerp - Aanleg - Onderhoud
Beheer - Advies
Hoveniersbedrijf Alexander Westland
Voor Vorstelijke Tuinen
Telefoon: (035) 524 33 09
06 22 19 79 76
Fax: (035) 524 33 90
Adres: Ambachtsweg 28
1271 AM Huizen (NH)
E-mail: alexander@vorstelijketuinen.nl
Website: www.vorstelijketuinen.nl
J. Honing
Loodgietersbedrijf
Online Samenwerken
Uitbesteden IT Webhosting E-business
ISO 17799 gecertificeerd
(Code voor Informatiebeveiliging)
www.asp4all.nl
Energieweg 8, 1271 ED HUIZEN

en het druk genoeg. Een nadelig gevolg is dat de
middagdienst haar specifieke karakter daardoor
verliest.
Catechismus
Hét kenmerk van de leerdiensten is het leermiddel
dat gebruikt wordt: de Heidelbergse Catechismus.
Hoewel geschreven in 1563, heeft dit
geschrift nog steeds niet aan actualiteit ingeboet.
Ds. A.J. Zoutendijk spreekt over een ‘oude dame
met een eeuwige jeugd’. De catechismus functioneert
als een hulpmiddel bij het lezen en begrijpen
van Gods Woord. Vanuit dit opzicht gezien
Zacharias Ursinus, mede-auteur van
de Heidelbergse Catechismus
heeft de catechismus dus een dienende functie
ten opzichte van de eredienst. Alle belangrijke
thema’s die in de bijbel aan de orde komen worden
uitgelegd en toegelicht in de catechismus.
Vanouds bestaat deze uit 52 zondagen, zodat een
We leren toch ook iets in de
morgendienst
predikant vroeger binnen een jaar alle onderwerpen
kon behandelen.
Tegenwoordig wordt er minder belang gehecht
aan de catechismus. Misschien komt dit doordat
de PKN een grondslag hanteert die breder is
dan de Drie Formulieren van Enigheid. Maar
het verdwijnen van de catechismuspreek in de
leerdienst is een proces dat al langer gaande is.
Een oude dame met
een eeuwige jeugd
Leren in de leerdienst
Heeft de gemeente (van Huizen) geen kennis
meer nodig? Natuurlijk wel, want ‘het leren
is een van de basisfuncties van de gemeente
naast vieren en dienen’ (dr. W. Verboom). Het
leren is een middel om het vieren en dienen te
realiseren. Zonder leren kan de gemeente geen
gemeenschap van gelovigen zijn. Worden we
door de apostel Petrus ook niet opgeroepen om
‘te groeien in de genade en in de kennis van
onze Heer en redder Jezus Christus’ (2 Petrus
3:18)? En in de Heidelbergse Catechismus
kunnen we uit vraag en antwoord 21 opmaken
dat ons geloof draait om vertrouwen en kennis.
Die twee onderdelen horen bij elkaar, en beide
Zonder leren kan de
gemeente geen gemeenschap
van gelovigen zijn
moeten we leren: zowel het vertrouwen op God
als het kennen van God en Zijn Woord. En wie
wil God nu niet beter leren kennen?
Het leren moet centraler komen te staan in de
gemeente en dat kan alleen van beide kanten komen:
van predikanten én gemeenteleden. Laten
we weer kennis opdoen in de middagdienst, die
meer als leerdienst gekarakteriseerd moet worden.
En laten we Jezus, ons grote Voorbeeld, dan
navolgen: ‘En Hij ging naar Zijn gewoonte op
de dag van de sabbat naar de synagoge’ (Lukas
4:16).
MArTIN ZEEMAN
Voor wie verder wil lezen:
Dr. W. Verboom, Hulde aan de Heidelberger.
Over de waarde van leerdienst en catechismuspreek,
2005

C O M M E N T A A R
Al doende doende leert men
Het werkwoord leren is niet zo populair. Leren:
je moet wel, maar er bestaan wel leukere
werkwoorden: sporten, tv-kijken, computeren.
Je moet wel een ‘stuut’ zijn om echt van
‘leren’ te houden.
‘De adem van lerende kinderen houdt de
wereld in stand’. Deze joodse uitspraak
onderstreept het belang van leren, maar
dat leren blijft niet beperkt tot de kinderen.
Het jodendom heeft altijd sterk de nadruk
gelegd op ‘permanent leren’. Ook jongeren
en volwassenen moeten leren. Dat doet men
sámen, want je leert ook van elkáár. Binnen
de zondagsschool Timotheüs leren we met de
kinderen over Gods liefde voor ons en over
zijn grote daden.
Verhalen
Beamer. Diskettes. Game-boy. Computer.
Playstation.
Genade. Verzoening. Heil. Vrede.
Opdracht. Liefde.
Twee werelden? Twee heel aparte
woordenreeksen? Is er een brug
tussen die twee? Er wordt wel
gezegd dat verhalen het ‘niet
meer doen’ in onze tijd. Alles zou
gevisualiseerd moeten worden.
Toch merk je dat kinderen van
verhalen genieten. Ze roepen gevoelens
op en maken emoties los.
Je kunt het verhaal vertalen naar
je eigen situatie. Hierdoor gaan de
verhalen voor je leven en neem je
ze mee in het dagelijks leven. Jezus vertelde
gelijkenissen. Die vragen om een antwoord
van ons. Op zondagsschool luisteren naar een
bijbelverhaal is anders dan het op maandag in
de praktijk brengen van het geleerde. We leren
de kinderen dat het goed is om te kijken naar
de reactie van Jezus. Hij sloeg niet terug, maar
vergaf de mensen die Hem kruisigden. In gesprekken
met de kinderen vertalen we dit o.a.
naar situaties op het schoolplein. Kinderen
vinden dit nog best moeilijk. Daarom mogen
we ze ook wijzen op Jezus als Verlosser. Hij
die voor onze zonden wilde sterven aan het
kruis. We mogen en dat willen we de kinderen
ook meegeven, altijd op Hem vertrouwen
en Hem vragen om hulp in álle situaties!
Kennis
We willen graag dat de kinderen gaan lezen
in de bijbel. Bijbellezen zonder voldoende
kennis blijkt moeilijk vol te houden. We
willen de kinderen helpen om hun kennis
te vergroten. Dit gebeurt ook op school,
maar op zondagsschool is meer tijd voor de
verwerking in kleinere groepjes. Tijdens de
kerkdiensten wordt hun kennis nog verder
verdiept en uitgebreid.
Naast het vertellen van verhalen en bijbelstudie
leren we de kinderen psalmen en bijbelse
liederen. Ook zo krijgt de schakel tussen de
kerkdienst en zondagsschool vorm.
Al doende leert men. Het leven is een leerschool.
Zondagsschool mag en wil daar onder
Gods leiding een schakel in zijn. ‘En dat gij
van kinds af de heilige Schriften geweten
hebt, die u wijs kunnen maken tot zaligheid,
door het geloof, hetwelk in Christus Jezus
is’ (2 Timotheüs 3:15). Een goede leertijd
toegewenst!
Zondagsschool Timotheüs
MArGrEET VIssEr

KernKatern jaargang 8 nummer 3
Verschijning: 28 september 2007
Thema: Rouwverwerking
In ieder mensenleven komen momenten van verlies
voor die je niet kunt ontlopen. Het overlijden van je
man, vrouw, kind, zus, broer of iemand anders met
wie je een speciale band hebt. Van verlies is bijvoorbeeld
ook sprake in geval van scheiding, werkloosheid
en arbeidsongeschiktheid. Zowel kinderen, jongeren,
alsook ouderen zullen met verlies in hun leven
te maken krijgen. Kinderen die rouwen zijn kwetsbaar.
Wat maken ze door en hoe kun je als ouder helpen?
Rouwen is pijnlijke emoties toelaten en die verwerken.
Dat kan bij kind en volwassene heel verschillend
gaan. Na een heftige periode van rouwverwerking zal
een tijd aanbreken waarin het verdriet een plaats in je
leven gaat krijgen. Hierbij zal het gemis van een kind
anders zijn dan van een oude(re) dierbare. Verdriet
gaat altijd met je mee. De vraag is: hoe ga je er mee
om? Toch niet door het te verdringen? Wel door in geloof
troost te zoeken bij God de Vader, Die alle tranen
zal drogen. Vertellen we dat ook iedereen die Hem
(nog) niet kent? Een teer onderwerp waarover we de
volgende keer willen nadenken.
TJL
Colofon
KernKatern is een uitgave van
de Hervormde Gemeente Huizen
KernKatern verschijnt vier keer per jaar als
bijlage in het Huizer Kerkblad.
KernKatern geeft achtergrondinformatie
bij en opinie over kerkelijke zaken voor
jong en oud.
KernKatern wordt samengesteld door de Kerkbladcommissie
met medewerking van
vele gemeenteleden.
KernKatern wordt wat betreft lay-out en druk
verzorgd door Drukkerij J. Bout & Zn.
KernKatern heeft een omslag die door
Sander van Eijk is ontworpen.
KernKatern heeft als redactieadres:
Naarderhop 9, 1274 HW Huizen, tel. 035 - 5254755.
E-mail: kernkatern@hervormdhuizen.nl