DeBrug_jaargang2nr3 - MosaLira

Beeld en Geluid
Wanneer je leest, dat de identiteit van iemand alleen via de gebitsgegevens kon
worden vastgesteld, mag je ervan uitgaan dat er iets ernstigs is gebeurd...
Aan iemands lichamelijke identiteit koppelen we
gegevens als naam, lengte, postuur, kleur ogen
en eventueel in het oog springende kenmerken,
zoals de overbekende en te veel gebruikte
tattoo’s. Zelfs met een foto onder handbereik,
is soms toch nog twijfel mogelijk, dus is lachen
in paspoorten voortaan taboe en wordt de
pashouder verder aangeraden af te zien van de
jojo-effecten in lichaamsgewicht veroorzaakt
door goedbedoelde voorschriften van de laatste
dieetgoeroes. Omdat iemand niet altijd op zijn
blauwe ogen te vertrouwen is, is de verklaring
omtrent het gedrag actueler dan tevoren en
hebben de scholen er weer een onkostenpost
bij.
Wat één nieuw kapsel plus hippe bril al niet
vermogen, bewijzen de kopieën van paspoorten
die in menig schoolarchief zijn opgeslagen en
die bij een 25-jarig jubileum tijdens de bekende
power point presentatie steevast voor de nodige
hilariteit zorgen. Kortom, we leven in een tijd
waarin de ‘buitenkanten’ stevig meetellen en
ook mee veranderen. Mocht u ook een nieuwe
look overwegen, in de Nummer 1 van juni 2007
kunt u met gemak een keuze maken uit zes
aanbieders van lichaamsdesign. Een gezonde
achterdocht, wellicht enige wrevel bij de opmerking:
‘De bis gaaroets neet verandert!’, is dus
best wel op zijn plaats.
Die andere identiteit laten we maar even in het
midden, dat is namelijk andere koek en ook
niet te vatten in een opsporingsbericht als: “We
missen een opgeruimde man, zuinig van aard,
in voor een geintje en volstrekt monogaam. Voor
inlichtingen kunt u zich.....enz.”. De vele interne
oproepen die de publicatieborden de afgelopen
weken vulden, wemelden van zulke identiteitstyperingen:
we zochten o.a. naar goede
contactuele eigenschappen, enthousiasme,
passie, teamplayers en geen van 8-5 mentaliteit.
De diverse benoemingsadviescommissies
zullen hun handen vol hebben gehad om achter
de ware identiteit van de kandidaten te komen.
Meestal wijst de tijd dat wel vanzelf uit en letten
we gelukkig wat beter op beoordelen.
Als het gaat om de identiteit van onze scholen,
doet zich een soortgelijk verschijnsel voor. Bij de
typering van het gebouw volstaan we meestal
met een paar foto’s. Als potentiële klant krijg je
aldus een aardig beeld: ruim schoolplein, groene
omgeving, leuke hal, fraai ingerichte lokalen.
Dankzij dit universele verschijnsel is het ook mogelijk
om, na de studiereis van de ML-Yankees,
met de nodige foto’s te laten zien hoe scholen
er in New York uitzien. Toch zijn ouders op zoek
naar meer en proberen net als de bovengenoemde
commissie achter de ware identiteit
van de school te komen. De schoolgidsen op
de publicatieborden van het internet wemelen
weliswaar van zinnen met begrippen als “coöperatief
leren, zelfstandig werken, meervoudige
intelligentie, de lerende organisatie, rekening
houden met verschillen tussen kinderen, ruimte
voor ideeën, aandacht voor het individu, eruit
halen wat erin zit enz., maar toch. Het blijven
beelden zonder geluid. De demonstratie van het
smartboardgebruik bevestigde maar eens wat
we allang weten, namelijk dat
technisch vrijwel alles mogelijk
is. Dus ook dat we potentiële
klanten én benoemingsadviescommissies
zouden moeten
kunnen laten meekijken en
–luisteren in onze koffi ekamers,
tijdens onze vergaderingen,
in de wandelgangen en op
de schoolpleinbankjes, zodat
ze zelf kunnen bepalen of het
beeld en geluid van een school
wel bij elkaar passen of dat ze
over dienen te schakelen op
een andere zender...
Jo Voorst
Jaargang 2 nr. 3 juni 2007
Bruggetje
Philomaine en Pierre hebben verkering...
Het project ‘ontmoeten- kennismaken’ heeft
ten grondslag gelegen aan de activiteiten die
de afgelopen maanden hebben plaatsge-
vonden tussen de leerlingen van basisschool
St. Theresia en Wiekerveld. Rode draad was
een verhaal van Philomaine en Pierre, twee
kinderen die 60 jaar geleden op beide scholen
hebben gezeten...
Via dit project (tevens afstudeerproject van
LIO-stagiaire, Fieneke van Rooy) werden de
leerlingen van beide scholen voorbereid op de
aanstaande fusie. Vanaf 1 augustus aan-
staande gaan beide scholen verder onder een
nieuwe naam (bij ter perse gaan van de Brug
helaas nog niet bekend).
Op donderdag 29 juni vindt de ‘fi nale’ plaats.
Een gezamenlijke viering met afscheid van
de beide ‘oude’ scholen...de ontmoeting en
kennismaking heeft plaatsgevonden, kinderen
leerkrachten en ouders van beide scholen gaan
samen verder in het gebouw van voormalige
basisschool Wiekerveld...de ‘verkeringstijd’
breekt aan...
Graag wil ik iedereen (m.n. leerkrachten en
ouders) bedanken voor hun enorme inzet de
afgelopen maanden! Eerst een welverdiende
vakantie en tot in het nieuwe schooljaar...
Hopelijk kunnen we volgend schooljaar afslui-
ten met een geweldige ‘bruiloft’.
Annette Wijnen

Benchmarken op
de Burght
Basisschool De Burght gaat met ingang van schooljaar 2007-2008 werken met een
nieuw onderwijsconcept, dat gebaseerd is op de principes van het T.O.M. model (Team
Onderwijs op Maat). In de afgelopen jaren is de ambitie uitgesproken om kinderen
steeds meer eigenaar te laten worden van hun eigen leerproces.
Werkvormen als coöperatief werken, zelfstandig
leren, effectieve instructie zijn veel gebruikte
werkvormen op De Burght maar er is niet altijd
optimaal gebruik gemaakt van de samenhang
die tussen al deze werkvormen mogelijk was.
Door een kanteling in de hele organisatie te
maken naar dit nieuw onderwijsconcept zien we
kansen om daadwerkelijk een aantal vernieuwingen/verbeteringen
te kunnen realiseren
waardoor de betrokkenheid van kinderen in het
leren veel groter zal worden. Om leerkrachten
kennis te laten maken met het T.O.M. model
hebben ze allemaal een school bezocht de afgelopen
weken waar deze principes toegepast
worden. Hieronder een impressie.
Bezoek aan obs de Sprinkplank in Susteren
Deze school heeft 350 leerlingen die verdeeld
zijn over 4 clusters.
Cluster 1: gr. 1 / 2
Cluster 2: gr. 3, 4, 3/4.
Cluster 3: gr. 5, 6, 5/6.
Cluster 4: gr. 7, 8, 7/8.
Er wordt groepsdoorbrekend gewerkt. Dat
betekent bijvoorbeeld dat bij instructie rekenen
vier groepen worden gemaakt. Deze groepen
worden bemand door de drie groepsleerkrachten
en een onderwijsassistent of stagiaire (bij
voorkeur een lio-er)
Dit gebeurt op vijf ochtenden en twee middagen.
De middagen voornamelijk voor wereldorientatie
en daaraan gekoppeld expressievakken.
Er is een vakdocent drama voor twee ochtenden
per week die eveneens ingeschakeld wordt
om de groepen te verkleinen. Elk cluster heeft
Team bs De Burght
een clustercoördinator die de spreekbuis is naar
de directie. Samen vormen zij het managementteam
om de lijn te bewaken.
Voordelen:
1. Gezamenlijke verantwoordelijkheid.
2. Uitgebreider kindbeeld doordat er meer
mensen naar kijken.
3. Gezamenlijk plannen en organiseren.
4. Zaken worden van onderop (vanuit de praktijk)
gelinieerd. Geen top-down beleid.
ICT
ICT wordt ingezet als leerbron en communicatiemiddel,
niet meer alleen als middel om te
oefenen. Per groep twee computers en een
computereiland met acht computers in de hal.
Computers ter ondersteuning voor rekenen,
taal en lezen. Word en Powerpoint in cluster 4.
Werkstukken in cluster 4.
Vergaderingen en oudergesprekken
Er zijn teamvergaderingen, bouwvergaderingen
(onder en bovenbouw) en clustervergaderingen.
In deze clustervergaderingen worden alle
clusterleden verwacht en wordt een planning
uitgewerkt voor de nieuwe periode en worden
alle clusterzaken doorgesproken.
Info kennismakingsavond per cluster
De tien minuten gesprekken worden gesplitst
over de leerkrachten van het cluster, maar alle
leerlingen worden gezamenlijk doorgesproken.
Oudergesprekken over probleemleerlingen met
vier leerkrachten en ib-er als experiment uitgevoerd.
Dit is heel goed bevallen.
Kinderraad
Deze raad wordt door alle leerlingen gekozen.
Per groep één leerling. Er kan over alles gesproken
worden. Bijvoorbeeld: invulling sportdag,
aanschaf computerspellen, schoolregels, regels
buitengebeuren etc.
Eén keer per maand komt deze raad een half
uur bij elkaar onder begeleiding van een of twee
leerkrachten.
Inrichting
De inrichting wijkt niet af van onze huidige inrichting.
De school kampt met ruimteproblemen
en daardoor worden alle ruimtes ingezet. Op de
Burght gaan we daadwerkelijk ook de inrichting
veranderen. In de groepsruimte zal het model
van een huiskamer duidelijk zichtbaar gaan
worden. Er komen een aantal groepstafels,
waar je met meerdere kinderen gelijktijdig kunt
zitten, er komen stiltegebieden, waar kinderen
zelfstandig kunnen werken en er komen verwerkingsruimten
waar kinderen in groepen kunnen
werken en overleggen onder begeleiding van
een leerkracht.
Resultaat
- Beter overleg over kinderen omdat er meer
leerkrachten bij een kind betrokken zijn.
- Meer betrokkenheid van kinderen bij de
school en het leerproces.
- Meer genuanceerdere berichten naar ouders
omdat meer leerkrachten bij een kind
betrokken zijn.
- Tevredenheid over de gemaakte keuze.
Het was een zeer vruchtbare dag waarin we
hebben ervaren dat wat we tot nu toe in cluster
3 op papier hebben gezet, een zeer goede aanzet
is naar een nieuwe start volgend schooljaar.
Mia en Ine en de andere leerkrachten van De
Burght

Waarden verinnerlijken
Welke waarden leren kinderen op basisscholen
en hoe?
Om deze vraag en andere vragen ging het bij
een onderzoek op 40 Limburgse basisscholen,
waaronder 15 van MosaLira. Het is op zich
niet verrassend dat de waarden veiligheid,
medemenselijkheid (saamhorigheid, respect)
en persoonlijke ontwikkeling het belangrijkst
worden gevonden. En hoe leren de kinderen
deze waarden? Het blijkt te gaan om elkaar
aanvullende manieren: gedragsregels (‘Gouden
Regels’), voorbeeldgedrag (de leerkracht geeft
het goede voorbeeld), didactiek (zelfstandig en
coöperatief leren) en inzicht geven in sociaal
gedrag (sociaal-emotionele ontwikkeling: SEO).
Het blijkt ook dat katholieke scholen op een
bijzondere wijze aan morele vorming doen. Door
middel van verhalen, creatieve werkvormen en
vieringen.
Met hoofd, handen, hart én ziel
Deze constatering is extra interessant als je
bedenkt dat er op scholen groeiende belangstelling
is voor ‘cultuureducatie’ (CUE) en
‘meervoudige intelligentie’ (MI). Bij CUE gaat
het o.a. om de vraag hoe je de persoonlijke
ontwikkeling van kinderen kunt stimuleren met
behulp van cultuur- en kunstvormen (verhaal,
film, tekenen, drama, muziek etc.). Je bent dan
niet alleen bezig met het ‘hoofd’, maar ook met
de ‘handen’ en het ‘hart’. En ik voeg daar graag
aan toe: de ‘ziel’, waar het ‘geweten’ huist, een
soort innerlijk kompas dat ieder mens heeft. Dit
kompas geeft aan wat mezelf en de ander ten
goede komt. Vaak gaat het dan om een innerlijk
besef van ‘dit voelt (niet) goed om te doen’.
Het is een ‘intuïtief voelen’, iets anders dan
emotioneel voelen. Het Engels onderscheidt
deze twee manieren van voelen mooi. Iets kan
good (fijn, lekker) voelen en right (kloppend, het
komt mij ten goede). Het kan good voelen om
een zak chips in één keer leeg te eten. Maar dat
voelt niet right, iets in je weet dat dit je niet ten
goede komt. Of omgekeerd: het voelt helemaal
niet good om zenuwachtig te zijn voor een sollicitatiegesprek,
maar het voelt toch right om er
naartoe te gaan. Iets in je ‘weet’ dat het je ten
goede komt om deze weg in te slaan. De aanleg
voor dit soort innerlijk weten wordt ‘spirituele
intelligentie’ genoemd. En de ‘competenties’ op
dit vlak hebben o.a. te maken met je kunnen
verwonderen, je ontvankelijk opstellen voor wat
je in je leven geschonken wordt, je leven in verband
weten te brengen met ‘meer tussen hemel
en aarde’ en dus ook met het leren vertrouwen
op je intuïtie bij keuzen en op je geweten bij moreel
gedrag. Je kunt als leerkracht de cognitieve
competenties van kinderen stimuleren (hoofd),
de motorische (handen), de sociale (hart), maar
ook dergelijke ‘spirituele competenties’ (ziel).
Gewetensvorming door verinnerlijking van
waarden
Om de spirituele competenties van kinderen te
stimuleren, is het belangrijk om hen te helpen
in contact te komen met hun innerlijk. Dat kan
bijvoorbeeld door middel van creatieve werkvormen
(‘crea-meditatie’) en rituelen. Als bij zo’n
leeractiviteit een bepaalde waarde centraal staat
(bijvoorbeeld respect) dan komt die waarde
zodoende in de ziel van het kind binnen. En in
die ziel is er een intuïtief weten dat we allemaal
broers en zussen van elkaar zijn en dus respect
verdienen. Door op deze manier te werk te
gaan, kan deze waarde gaan ‘verinnerlijken’.
Je bent dan als leerkracht niet zozeer bezig
met het aanleren van of nadenken over gedrag,
maar met gewetensvorming.
Het project Jozef de Dromenkoning
Vier MosaLira-scholen (BS Wiekerveld, Wyck,
Aloysius en Oda) hebben het aangedurfd om
met mij verdere stappen te zetten op dit vlak en
wel rond het populaire bijbelverhaal van ‘Jozef,
de Dromenkoning’. Door de samenwerking van
schoolleiders, leerkrachten en schoolbegeleiders
is het een project geworden vanuit wat
Peter Senge ‘systeemdenken’ noemt. Verschillende
aspecten van de schoolontwikkeling
komen bij elkaar: SEO, CUE, MI, godsdienst/
levensbeschouwing, interreligieuze dialoog, zelfstandig
en coöperatief leren. Het verhaal werd
in episodes verteld en het bijbehorende thema
steeds met de kinderen verwerkt: ‘gepest worden’,
‘in de put zitten’, ‘omgaan met overeenkomsten
en verschillen’ en ‘een talent hebben’.
Daarna volgde de apotheose: met de hele
school kijken naar de tekenfilm ‘Jozef, de Dromenkoning’
en de creatieve verwerking van het
laatste thema – ‘vergeving’. Eerder hadden een
drietal creatieve experts workshops gegeven
aan de leerkrachten: mandalatekenen, kleien en
drama. De bedoeling van die workshops was
om de leerkrachten de aangereikte werkvorm
rond ‘vergeving’ zelf te laten ervaren.
Bij de evaluaties in de teams kwam naar voren
dat het verhaal en de film de kinderen geraakt
hebben. De aangereikte lespakketten leverden
een aantal pareltjes van lessen op. Van de door
de ‘crea-experts’ aangereikte werkwijzen bleken
vooral die geslaagd welke ze zelf (bij de workshops)
hadden kunnen ondergaan.
Volgende stappen
Alle vier de scholen willen verder met dit soort
integrale projecten.
BS Wyck heeft inmiddels gewerkt met de
opvolger: ‘David & Goliath’. Het project wordt
bijgeschaafd op grond van de evaluatie. BS
Wiekerveld en BS Theresia werken samen aan
een integraal levensbeschouwelijk project rond
de fusie waarbij wordt uitgegaan van lessen in
de SEO-methode ‘Leefstijl’. Op BS Aloysius en
BS Oda staan als volgende respectievelijk een
kerst- en paasproject op stapel. Ook andere
MosaLira-scholen tonen interesse voor een
dergelijke manier van werken.
Dit is een weg die ik graag verder wil aflopen,
samen met leiders en teams van MosaLirascholen.
Door samenwerking tussen onderzoekers,
begeleiders en schoolmensen kunnen er
onderwijsprojecten ontstaan die de schoolpraktijk
wérkelijk vernieuwen.
Wiel Smeets
Wiel Smeets is medewerker van de Advies- en
Begeleidingsdienst voor Levensbeschouwing.
Kijk voor informatie over ABL en de uitgebreide
versie van deze bijdrage op www.abl-limburg.nl
(onder ‘Waardengestuurde schoolontwikkeling’).
Wiel Smeets

Identiteit
van katholieke scholen
is niet vrijblijvend
Steeds meer basisscholen nemen hun levensbeschouwelijke visie serieus. Scholen
willen duidelijk maken waar ze voor staan en transparanter zijn voor ouders. Wat kunnen
zij van de school verwachten en wat niet? Het merendeel van de scholen die onder
het bestuur van MosaLira ressorteert kenmerkt zich -van huis uit- door een katholieke
signatuur. Maar wat betekent dat anno 2007 nog voor de katholieke identiteit? Hoe geef
je die specifi eke identiteit vorm binnen scholen waar medewerkers, ouders en kinderen
er een diversiteit aan levensvisies op na houden?
Twee onderwijsnestors Leo Dinjens en René
Houben, Piet Backus, pastoor in Borgharen en
Itteren en Wiel Smeets, identiteitsbegeleider
voor de MosaLira scholen schuiven aan de
‘MosaLira tafel’ aan. De eveneens uitgenodigde
ouder moet helaas verstek laten gaan.
Het fundament van alle gelovige levenshoudingen
én van alle wetenschap is de verwondering
om al wat bestaat en leeft, om het mysterie van
het bestaan. Deze houding van verwondering
voor het mysterie van het leven betekent dat
respect voor het leven van mens en dier een
centrale waarde is. Recht doen aan de eigenheid
van elk individu gebeurt in de verbondenheid
met anderen. Dat is duidelijk. Maar hoe
merk je dat in het schoolleven van alledag?
Wordt binnen MosaLira scholen onderwijs
gegeven vanuit deze fundamentele waarden
en hoe vertaalt zich dat naar die katholieke
identiteit? Leo Dinjens bijt het spits af. “Wiel
Smeets heeft ooit in het centraal directieoverleg
gezegd dat er op katholieke scholen ‘een
bandbreedte aanwezig moet zijn van katholiciteit’.
Die uitspraak frappeerde me toentertijd. Ik
was er ook blij mee. Dan kunnen scholen die in
Maastricht in achterstandswijken staan en waar
bij ouders en kinderen weinig van katholiciteit
te bespeuren is, zich toch katholiek noemen.
Wij hebben een aantal jaren geleden voor die
scholen een leefstijlmethodiek het licht laten
zien. Met als kernwaarden: respect voor elkaar
en voor het materiaal waar je dagelijks mee
werkt. Dat zijn katholiek-christelijke waarden.”
“Met die bandbreedte heb ik willen aangeven
Leo Dinjens Wiel Smeets
dat je binnen een bepaald kader zelf de grenzen
bepaalt”, licht Wiel Smeets toe. “Per school
moet je samen met parochie, ouders en buurt
invulling geven aan de levensbeschouwelijke
identiteit van de school. Welke waarden vinden
we belangrijk? Wat voor waardengemeenschap
wil je zijn? Er komt dan een heel scala aan levensbeschouwelijke
elementen naar voren waar
je kinderen in 8 jaar onderwijs mee in aanraking
wil brengen: van sociaal-emotionele waarden en
fi losoferen over levensvragen tot bijbelverhalen
en kerkelijke feesten. De vraag is dan: komen
alle elementen die we belangrijk vinden aan
bod binnen groep 1 t/m 8. De ene leerkracht
kan dan, zeg maar, naar hartelust fi losoferen,
terwijl de ander bijbelverhalen vertelt. Niet iedere
leerkracht hoeft het volledige pakket in z’n ransel
te hebben.” “Dat betekent dus erkenning
van pluriformiteit”, riposteert Dinjens. “En dat is
in wezen de grote kracht van het katholiek zijn”,
merkt Piet Backus op. “Dat we die ruimte naar
elkaar toe geven.” Dinjens fronst de wenkbrauwen.
“Dat heb ik de afgelopen veertig jaar op
de scholen vaak anders ervaren.” Backus: “Ik
weet waar je op doelt. Maar de identiteit van
een school kun je niet zo maar bepalen door
een van hogerhand opgelegde regel. Geloof

heeft toch een duidelijke relatie met het eigen
geweten. Die vrijheid die van daar uit wordt
gegeven, daar moeten we gebruik van maken.
Dan kun je ook tegen mensen met een andere
overtuiging zeggen: jullie zijn welkom, doe mee
als gelijkwaardige partners.” Smeets benadrukt
dat spiritualiteit ten grondslag ligt aan identiteit.
“Ieder mens heeft een innerlijk weten, kinderen
staan daar misschien wel dichter bij dan wij
volwassenen. Als je die laag aanboort kom je
meer overeenkomsten tussen mensen tegen
dan verschillen.”
Maar net als scholen, waar de levensbeschouwing
van de leerkrachten allang niet neer
homogeen is, verschuiven ook de panelen
in de buurten en wijken. In de omgeving van
de school neemt de diversiteit toe. De wijk
verandert, toch hou je vast aan de katholieke
identiteit. “MosaLira heeft de intentie uitgesproken
om door te groeien”, zegt René Houben,
die zich in de toekomst als voorzitter van de
commissie onderwijs en identiteit onder meer
bezig gaat houden met dit thema. “Onder de
paraplu van MosaLira moet het goed schuilen
zijn voor scholen met een eigen identiteit. Niet
van boven gedicteerd, maar iedere school mag
en kan een eigen, specifi eke identiteit uitstralen.
MosaLira is met het bisdom Roermond in
gesprek geweest om die bezorgdheid van het
bisdom voor die specifi eke identiteit van onze
scholen weg te nemen. En met succes. Wij zijn
tot overeenstemming gekomen. Een en ander
is in de statuten opgenomen en gefi atteerd
door het bisdom en de Nederlandse Katholieke
Schoolraad.(NKSR)” Terug naar de schuivende
panelen. Zoals gezegd de wijken zijn veranderd.
En dat roept de vraag op: wat voor waardengemeenschap
wil je zijn in de driehoek kerk,
gemeenschap en school? De ‘tafel’ is het over
één ding hartgrondig eens: als de ouders het
niet ‘meedragen’ kunnen we als kerk en school
niets. Leo Dinjens heeft in zijn loopbaan te lang
de rol van de geestelijkheid gemist in de buurten
waar ‘zijn’ scholen zich bevonden. “Je was vaak
ook te zeer gebonden aan de eigenzinnigheid
van de persoon zelf.” René Houben: “De manier
waarop gemeenschap wordt gemaakt is sterk
situationeel gebonden.” Piet Backus: “Je ervaart
dat je bij veel ouders bijna niets meer kunt
aanboren vanuit de katholieke cultuurtraditie.
Wat identiteit betreft zijn de ouders de zwakste
schakel in de driehoek.” Wiel Smeets ziet
kansen. “We zijn op een aantal scholen bezig
met projecten waarbij de spirituele intelligentie
van de kinderen wordt aangesproken. O.a. met
creatieve werkvormen de ziel van de kinderen
raken. Dan zie je dat die driehoek gestalte krijgt:
leerkrachten leveren dan een bijdrage aan de
geloofsopvoeding van de kinderen op een wijze
die past bij de pedagogisch-didactische opdracht
die de school voor zichzelf in haar visie
heeft neergelegd.”
De deelnemers aan het gesprek kunnen zich
vinden in de vaststelling dat katholieke scholen
binnen MosaLira pluralistische scholen zijn,
maar wel op een eigen manier. Die kiezen voor
een eigen identiteit, maar ook met respect voor
anderen de dialoog willen aangaan. Waarbij
verwondering, respect, verbondenheid en verdraagzaamheid
sleutelwoorden zijn. En zijn dat
nou juist niet de kernwaarden van de katholieke
identiteit?
Frans Hermans
René Houben Piet Backus
Voortgang
doorvoering
functiehuis
In april is besloten om per 1 mei 07 de heer
Eef Karsten te benoemen als directeur van bs.
Scharn en de Maasköpkes en als locatiedi-
recteur van bs. Scharn mevr. Myra Meisen.
De functie van locatiedirecteur Maasköpkes is
momenteel vacant. De interne benoemingspro-
cedure is gestart. Tegelijkertijd is besloten om
op Jan Baptist te benoemen per 1 aug. 07 de
heer Ben Dackers in de functie van locatiedirec-
teur SO en met ingang van 1 oktober a.s. mevr.
Ellen Willems in de functie van locatiedirecteur
VSO, nu waarnemend directeur op basisschool
’t Spoor. Hiermee is het functiehuis volledig
doorgevoerd en daarmee is tijdig voldaan aan
het gestelde in de betreffende notitie.
Samenwerking met Steps
Zoals inmiddels ook bekend uit de media is er
in juni door MosaLira en Steps een intentiever-
klaring ondertekend met als doel een intensieve
samenwerking tot stand te brengen tussen de
scholen en de peuterspeelzalen. Er wordt op dit
moment een projectgroep ingericht bestaande
uit medewerkers van beide organisaties die
voor 1 november a.s. uitwerkingsvoorstellen
presenteert aan beide besturen. Voor MosaLira
hebben zich beschikbaar gesteld Lou Lahaye,
voorzitter GMR, Truce Oirbons, directeur bs
St. Aloysius/St. Oda, Dave Huntjens, directeur
bedrijfsvoering en ondergetekende.
Jaarverslag 2006
In september zal er een extra editie van de Brug
verschijnen, geheel gewijd aan het jaarverslag
2006.
En tenslotte:
Voor allen: een hele fi jne zomervakantie toege-
wenst! Tot ziens tijdens een werklunch??
Zie voor data en thema’s:
www.mosalira.nl>interessant>de brug
Pieternel van Horssen
Algemeen directeur

Prietpraat...
Kringgesprekken in de kleutergroepen
zijn altijd erg leuk.
Deze keer een greep uit de grappige
uitspraken van kleuters tijdens een
kringactiviteit van de methode Schatkist.
“Wat zou je graag kunnen
of willen?”
“ Zonder handen fi etsen ”
“ Een goal maken “
“ Achteruit skeeleren “
“ Op één vinger staan “
“ Rijk zijn “
“ Boren “
“ Een meester zijn “
“ Een wenssteen hebben “
“Wie zou je graag willen tegenkomen?”
“ Rupsje Nooitgenoeg ”
“ De rijkste man van de wereld, want ik
wil graag een diamant hebben “
“ Marsmannetjes “
“ De paashaas “
“ Bruine mensen uit Afrika “
“ Een dinosaurus “
“ Een zeemeermin die heel erg glinstert “
“ Een walvis, want die brengt me naar
Afrika “
Mail uw “prietpraat” naar
debrug@mosalira.nl
Petra Elie
‘Wie je bent ontleen je
aan anderen’
Als voorzitter van peuterspeelzaal ‘Lewieke’ werd hij tijdens een kerstborrel in de
Aloysiusschool gepolst door de toenmalige secretaris broeder Martinus Salman
of secretaris van het schoolbestuur niet iets voor hem was. Vier fusies en 25
jaar later neemt Nol Beckers afscheid als secretaris van MosaLira. “Wat rest is
een gevoel van grote tevredenheid. Dit vrijwilligerswerk heeft me als mens mede
gevormd tot wie en wat ik nu ben. Ja, dat geeft een goed gevoel.”
Je proeft de sfeer van lang vervlogen tijden
en waant je terug in de verwondering van de
ontdekkingsreizen. In het statige pand aan de
Stokstraat bevindt zich Maaslands Antiquariaat.
Je zou bijna denken dat Nol Beckers een fulltime
functie vervulde binnen MosaLira. Maar zijn
beroep is toch echt eigenaar van dit antiquariaat
dat hij samen met zijn vrouw runt. Een bewogen
bestuurder voor wie de menselijke maat altijd
als leidraad heeft gegolden. “De mens is de
maat der dingen”, zegt Nol. “Dat moet je in mijn
optiek nooit uit het oog verliezen.” Terugkijkend
op zijn bestuurlijke schoolcarrière, passeren
uiteraard de anekdotes de revue. Zijn rol als
secretaris die aanvankelijk meer weg had van
een veredelde postsorteerder, de notulen die
wel eens in dichtvorm werden geschreven, en
de ‘navergaderingen’ in Mestreechse kaffees.
Maar toch. Voor Nol stond het richting geven
aan bestuurlijke veranderingsprocessen voorop.
“Bestuurskunde, organisatiekunde, ondernemerschap
ik heb het altijd een enorm boeiende
materie gevonden. Voeg daarbij nog dat ik een
Steenbok ben, dus rechtlijnig en vasthoudend,
en je kunt ongeveer uittekenen waarom ik het
een kwart eeuw heb volgehouden”, glimlacht hij.
Die kwart eeuw onderwijs heeft zich gekenmerkt
door een stortvloed aan onderwijskundige
veranderingen, waarbij schaalvergroting als een
rode draad door het Maastrichtse onderwijs liep
en nog steeds loopt. “Al die kleine bestuurlijke
koninkrijkjes, samensmeden tot een professionele
organisatie betekent voor veel mensen een
sterk ingrijpende gebeurtenis in hun dagelijks
bestaan. Dat gaat gepaard met vreugde en verdriet,
met uitbundigheid en woede. Daar moet je
als bestuurder zeer integer mee om gaan.” Wie
met mensen uit Nols omgeving spreekt ervaart
al snel dat het bij elkaar brengen van de juiste
mensen een van zijn grote verdiensten is. Positivisme,
zorgen dat het klikt. “Als bestuurder ben
je niet belangrijk. Hoor je niet op de voorgrond
te treden. Je bent altijd ten dienste van. Wie je
bent ontleen je aan anderen.”
Nol is er van overtuigd dat er in Maastricht
uiteindelijk één bestuur voor primair onderwijs
het licht zal zien. Die eventuele ontwikkeling
zal hij met veel interesse vanaf de zijlijn blijven
volgen. “Ik stop er mee.” Dan is natuurlijk de
Nol Beckers
logische vraag: waarom. “Een complex aan
factoren”, aldus Nol. “ Een ingrijpende gebeurtenis
in de familiaire sfeer, die nog altijd diepe
sporen achterlaat, ik word vijftig, nieuw, ander
bestuurlijk bloed en ik heb een ander inzicht
over hoe MosaLira zich in de toekomst moet
ontwikkelen. Ik voel me niet meer thuis in de
bestuursvorm die MosaLira voor ogen staat.
Een meer terugtredend bestuur, terwijl ik juist
een ‘doe-man’ ben, direct betrokken. Ik wil alles
zelf rechtstreeks kunnen volgen. Daar komt dat
gevoel voor organisatiekunde weer om de hoek.
Nee hoor, dat terugtreden is in prima overleg
verlopen.” We lopen tussen de indrukwekkende
collectie kaarten, oude boeken en stadsgezichten
terug de Stokstraat in. “Weet je”, zegt Nol,
“Dit bestuurswerk heeft van mij een completer
mens gemaakt. Dat is toch de mooiste beloning
die je kunt krijgen?” We geven elkaar zwijgend
een stevige handdruk. Wie gelijk heeft, spreek
je niet tegen.
Frans Hermans

Dat zoeken we op !
MosaLira kent scholen met een
levensbeschouwelijke grondslag. Dat
zijn scholen die in hun identiteit een
bijzondere plaats inruimen voor een
of meerdere levensbeschouwingen.
De stichting kan ook scholen met een
openbaar karakter opnemen. Alle scholen
beschrijven in hun schoolondernemingsplan
op welke wijze de levensbeschouwelijke
oriëntatie tot uitdrukking
wordt gebracht in de inhoud en de
vormgeving van leren, onderwijzen en
opvoeden.
Op onderstaande webadressen vindt u informatie
over en van instellingen die besturen
en scholen ondersteunen bij het realiseren
van hun levensbeschouwelijke oriëntatie.
We hebben die sites gekozen die aansluiten
bij de levensbeschouwelijke richting van
de huidige scholen die deel uitmaken van
MosaLira.
http://www.nksr.nl/
De Nederlandse Katholieke Schoolraad is
het forum voor het katholiek onderwijs. Alle
geledingen binnen het katholiek onderwijs
die een gemeenschappelijke zorg hebben
voor de ontwikkeling en de behartiging van
de belangen van het katholiek onderwijs, zijn
verenigd in de NKSR.
http://www.bondkbo.nl/
De Bond KBO ondersteunt zijn leden in hun
ontwikkeling tot krachtige besturen die het
beste onderwijs bieden en zich verantwoordelijk
weten voor elke individuele leerling.
De Bond KBO ontwikkelt een visie op
besturen op basis van ideeën rond bestuur
en toezicht, de code voor goed bestuur en
waarden uit de katholieke sociale leer: spiritualiteit,
solidariteit en subsidiariteit.
http://www.nko.nl/
De NKO is een landelijke belangenvereniging
voor ouders in het katholiek en interconfessioneel
onderwijs. De NKO zet zich in voor
ouders van schoolgaande kinderen. De NKO
ziet ouders en school als partners en wil hen
de ondersteuning geven die ze daarbij nodig
hebben.
http://www.abl-limburg.nl/
Advies en Begeleidingsdienst voor godsdienst/Levensbeschouwing
en katholieke
identiteit in het primair onderwijs in het bisdom
Roermond. De medewerkers van ABL
bieden een veelheid van diensten aan om de
ontwikkeling van de levensbeschouwelijke
identiteit van de scholen in het primair onderwijs
te stimuleren.
http://www.arkade-cilon.nl/
Bij Arkade-Cilon werken identiteitsbegeleiders
aan de advisering en begeleiding
van scholen en besturen voor bijzonder
onderwijs. Als je ‘sitemap’ in de horizontale
menubalk aanklikt krijg je een ruim overzicht
van links naar sites voor opvoeders, kinderen
en leerkrachten.
http://www.cnvo.nl/
CNV Onderwijs, waarin de letters CNV staan
voor Christelijk Nationaal Vakverbond, laat
zich bij haar handelen inspireren door het
Evangelie en door het daarop gebaseerde
christelijk-sociaal gedachtegoed.
Op www.mosalira.nl>interessant>De Brug
staan deze en nog meer links over dit onderwerp.
René Houben

MosaLira en het
Leonardo Project
In februari 2007 werden algemeen directeur Pieternel van Horssen en Truce Oirbons,
directeur van de Aloysiusschool en Odaschool, benaderd door Jan Hendrickx. Jan
is initiator van het Leonardo project. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat hoogbegaafde
kinderen tweemaal zo snel leren als de gemiddelde leerling.
Met 8 jaar kunnen zij de stof van de basisschool
doorgewerkt hebben en met 12 jaar die
van de middelbare school. Zij zouden dus met
12/13 jaar qua leerniveau met een universitaire
studie kunnen starten. Uiteraard is dit niet
wenselijk, omdat de kinderen hier sociaalemotioneel
nog niet aan toe zijn. Wel geeft
het de potentie van deze leerlingen aan en de
spagaat waarin zowel school als kinderen zich
bevinden.
Het Leonardo Project wil deze impasse doorbreken
door scholen op te richten die wel bij
de capaciteiten van deze kinderen aansluiten,
waar ze - net als in de voorschoolse periode -
op een eigen wijze kunnen blijven leren en zich
in eigen tempo kunnen blijven ontwikkelen.
Voor meer achtergrondinfo zie www.leonardoproject.nl
en www.leonardoschool.nl
Truce maakt deel uit van een groep schoolleiders
van basisscholen van Jong Leren en
MosaLira, die elkaar maandelijks ontmoeten
en zich als doel hebben gesteld het onderwijs
voor meerbegaafden op de basisscholen
verder te helpen ontwikkelen. In april was Jan
Hendrickx te gast bij een van deze bijeenkomsten.
In mei besloot MosaLira om het
initiatief van Jan Hendrickx te ondersteunen en
in gesprek te gaan over de wijze waarop het
project in Maastricht vorm zou kunnen krijgen.
Basisschool Scharn werd gekozen als school,
waaraan het project zou worden gekoppeld.
Na enkele voorbereidende gesprekken werd
door Onderwijsstichting MosaLira op 25 mei
jl. in Venlo, samen met de Onderwijsstichting
Fortior te Venlo en de Leonardo Stichting,
de intentie uitgesproken om als partners
gezamenlijk het Leonardo Project verder te
ontwikkelen. Namens MosaLira waren hierbij
aanwezig Pieternel van Horssen, algemeen
directeur, Dave Huntjens, directeur bedrijfsvoering,
Koos Consten, directeur SBO de Opstap
en SBO de Sprong en coördinator WSNS,
regio 54 en Eef Karsten, directeur bs Scharn
en bs de Maasköpkes.
Uiterlijk 1 januari 2008 willen beide stichtingen
helder hebben hoe het Leonardoconcept
geïntegreerd is in de visie van de beide stichtingen.
Er dient voldoende ruimte te zijn voor
experiment en ruimte voor de mensen, die
het gaan uitvoeren. Er wordt gestart met een
deeltijdvariant. In Maastricht zal, bij voldoende
aanmeldingen, na de zomervakantie, begonnen
worden met projecten op woensdag.
Ouders kunnen hun kind aanmelden bij het
Leonardoproject via de website van de Leonardo
Stichting. Er volgt een intakeprocedure,
die bestaat uit een test en enkele vragenlijsten,
alsmede een observatie. Als voorwaarde voor
deelname geldt een IQ van 130 of hoger.
Op 30 mei jl. werd in Trefcentrum Overmaas
te Maastricht een informatieavond gehouden.
Er waren een kleine veertig bezoekers,
waarvan 80% ouders. Pieternel van Horssen,
Eef Karsten en Jan Hendrickx gaven uitleg
over de plannen en de lessen. Aanvankelijk zal
het door Jan Hendrickx ontwikkelde Kunstcamperproject,
in het Bonnefantenmuseum,
centraal staan op woensdag. Uitbreiding naar
dinsdag en donderdag is mogelijk, middels
lessen als bijvoorbeeld informatica, fi losofi e,
muziek, SOVA (sociale vaardigheden), leren
leren, leren ondernemen, zeilen, denksporten.
Op de informatieavond waren enkele docenten
aanwezig, die vertelden over de programma’s
en doelstellingen. De leerlingen hoeven niet
aangemeld te worden bij een aparte school.
Ze kunnen, mits toegelaten en door de eigen
school toegestaan, hieraan deelnemen. In
welke locatie gestart wordt is thans nog niet
defi nitief bekend. Het zal mede afhankelijk zijn
van het aantal aanmeldingen en leeftijden van
de kinderen. De maximale grootte van een
groep is 16 leerlingen.
MosaLira kiest bewust voor een groeimodel
en ruimte om gezamenlijk op pad te gaan.
Ruimte, uitdaging en plezier zijn de kernwoorden,
die hierbij richtinggevend zijn. Of
het zal uitgroeien tot een volwaardige school
zal de toekomst uitwijzen. Goed contact met
scholen, besturen en instellingen vinden we
essentieel. We zien op vele scholen in de
omgeving reeds initiatieven als bv. de Plusklas,
die in een behoefte voorzien. Ook met particuliere
initiatieven, als bv. La Luna, zullen we in
gesprek gaan, om te kijken wat we voor elkaar
kunnen betekenen. De koppeling naar de bovengenoemde
bovenschoolse werkgroep mag
duidelijk zijn. We verwachten dat het Leonardo
project een inspirerende bijdrage zal leveren
aan het onderwijs voor de meerbegaafde
leerlingen.
Eef Karsten
Een hand
”Ik was en ben nog steeds overtuigd van het belang
van de sport voor de man en vrouw van vandaag. Ik
ben van mening dat in de huidige maatschappij de
psyche van de mens teveel wordt belast. Dus is fysieke
inspanning nodig om het innerlijke evenwicht te herstellen.”
Een passage uit het artikel “Een hand van de meester”
van Theo van den Boom in De Brug jaargang 2, nummer
1 januari 2007.
Wat mij vooral in het voormelde artikel aanspreekt is
het zoeken naar een balans. Het drukke dagelijkse bestaan
en als tegengewicht een fi kse sportieve inspanning.
Theo geeft hiermee duidelijk aan dat de sportieve
prestatie voor hem een uitlaatklep is waarmee balans
voor hem kan ontstaan en als fervent (zaal)voetballer
kan ik dit zeker onderstrepen.
In mijn artikel wil ik als tegenhanger van het soms
jachtige maatschappelijke leven ook een andere vorm
van balans beschrijven: mijn passie voor ict, tuinieren,
Japanse kois en wat dit alles nu met ons mooie lerarenvak
te maken heeft.

van de meester
Iedere dag even in de tuin lopen, de Japanse
kois voeren, lekker zitten, kijken, een wijntje,
een gesprek. Ik verheug me er iedere keer
weer op, het lijkt wel een vast rondje. De
Asaghi groeit snel, de Kohaku fl itst door het
water. Ja de kois hebben allemaal namen.
Moet het gras worden gemaaid? Wat gele
blaadjes weghalen bij de klimop. De fi lter
van de vijver schoon maken. Luisteren naar
het vallende water bij de waterval. Toch de
hortensia’s in de bakken maar even water
geven. Iedere drie dagen even de waterkwaliteit
meten. Het is weer donderdag, de GFT
bakken buiten zetten. Gelukkig weer plaats
om het tuinafval te verwerken. En na het meten
van de pH, de Gh, Kh en de Nh3 even de
waterwaardes in Excel invoeren. De grafi eken
genereren waarmee je kunt zien of de kois
het nog naar hun zin hebben Of moet je iets
aan het water toevoegen? Moet er wat kalk
bij? Is het tijd voor een waterverversing? Misschien
wat extra fi lterbacteriën toevoegen?
Beslissingen die van belang zijn. Neem je ze
niet dan loopt de waterkwaliteit gauw terug, dan
zullen de kois er lusteloos bijliggen, ziek worden
en zal het plezier gauw voorbij zijn. Allerlei dure
preparaten, een koidokter of maar een nieuwe
dure vis kopen? Nee zover moet je het niet laten
komen. Loop maar lekker dat rondje door de
tuin en gebruik al je zintuigen. De geur van de
ochtenddauw, bekijk de prachtige schubben
van de kois en de stand van de vinnen, het naar
je neus brengen van lavendel, op blote voeten
lopen door het gras en geniet van je passie voor
je tuin.
Maar wat heeft dit nu met ons prachtige lerarenvak
te maken? Alles.
Iedere dag even in de klas rondlopen, de kinderen
nieuwe uitdagingen geven, lekker zitten
en observeren, een pauze en samen eten, een
gesprek. Ik verheug me er iedere keer weer op.
Het lijkt wel een vast rondje. Eline wat word je
al groot, Brett fl itst over de speelplaats. Ja de
kinderen hebben allemaal namen.
Moeten de dictees nog worden afgenomen?
Wat tips schrijven bij het gemaakte werk. De
kastjes schoon maken. Luisteren naar wat de
kinderen je willen zeggen. Toch de zieke leerling
even extra uitleg geven. Iedere keer de (CITO)
resultaten meten. Het is weer donderdag, de
René Laenen, bs. De Burght.
teamvergadering. Gelukkig weer plaats om met
collega’s te overleggen. En na het meten van de
SVS, Rekenen, Viseon en Begrijpend lezen de
waardes in CITO lovs4 invoeren. De grafi eken
genereren waarmee je kunt zien of de kinderen
zich gunstig ontwikkelen. Of moet je iets aan het
leerproces toevoegen? Moet er wat extra uitleg
bij? Is het tijd voor wat ondersteunend materiaal?
Misschien wat extra oefenstof via software?
Beslissingen die van belang zijn. Neem je ze niet
dan zal de groei gauw tot stilstand komen, dan
zullen de kinderen niet gemotiveerd zijn, schoolziek
worden en zal het plezier gauw voorbij zijn.
Allerlei dure interventies, een specialist of het
kind maar verwijderen?
Nee zover moet je het niet laten komen. Loop
maar lekker dat rondje door de tuin en gebruik
al je zintuigen. De geur van de ochtenddauw,
bekijk de prachtige schubben van de kois en de
stad van de vinnen, het naar je neus brengen
van lavendel, op blote voeten lopen door het
gras en geniet van je passie voor je tuin...
René Laenen
groep 7/8 leerkracht
Bs De Burght
Bruggetje
Dagarrangementen
Zoals bekend dienen basisscholen m.i.v. 1
augustus a.s. afspraken te maken over de
opvang van leerlingen voor- en na schooltijd en
tijdens vakanties en vrije dagen. Anders dan
de media wellicht hebben doen vermoeden
betekent dit niet dat iedere basisschool deze
opvang zelf in het eigen schoolgebouw moet
aanbieden. Gezien de wettelijke normen waar-
aan kinderopvang moet voldoen is dit, zeker
op korte termijn, beslist ook niet haalbaar. De
gezamenlijke schoolbesturen in Maastricht
hebben daarom besloten de opvang uit te
besteden aan een tweetal professionele
kinderopvangorganisaties, te weten ‘Pinokkio’
en ‘Mik’. Ook wordt onderzocht of samenwer-
king met stichting ‘Steps’ tot de mogelijkhe-
den behoort. De opvang zal zoveel mogelijk
plaatsvinden in bestaande opvanglocaties van
beide organisaties die zich veelal in, of in de
nabijheid van onze schoolgebouwen bevinden.
Op termijn zal het aantal opvanglocaties
mogelijk worden uitgebreid. Om zorg te dragen
dat zoveel mogelijk ouders betrokken zijn bij de
voorgenomen keuze de opvang uit te besteden
aan een kinderopvangorganisatie, dienen de
medezeggenschapsraden van de verschil-
lende scholen de ouders hierover te bevragen.
Op basis van deze inventarisatie brengen de
medezeggenschapsraden een advies uit aan
de directie en het schoolbestuur. Voor alle
helderheid: met bovengenoemd model voldoet
iedere basisschool m.i.v. 1 augustus a.s. aan
de wettelijke verplichtingen met betrekking tot
opvang.
Lou Quaedackers

Dat wil ik
even weten
Op hoeveel (les)uren BAPO heb ik
recht? Wat kost dat?
De werknemer van 52 jaar en ouder heeft
jaarlijks recht op BAPO-verlof. De omvang
van het BAPO-verlof bedraagt bij een
normbetrekking (wtf 1,0000) per jaar:
a. bij een leeftijd van 52 jaar tot en met 55
jaar: maximaal 170 uur, (= 104 lesuren)
b. bij een leeftijd van 56 jaar en ouder:
maximaal 340 uur (= 208 lesuren).
De omvang van het BAPO-verlof dient bij
een deeltijdbetrekking naar rato te worden
vastgesteld, waarbij de uitkomst minimaal
45 uur verlof per jaar moet zijn. (Voor OOP
geldt een andere berekeningswijze)
Voor het gedeelte van de betrekkingsomvang
waarvoor de werknemer BAPOverlof
geniet ontvangt de werknemer die
benoemd is in een functie met maximumschaal
8 of lager 75% van zijn salaris en de
overige werknemers 65%.
Stel uw WTF is 1,0000 en u neemt 170
BAPO-uren op. Dan bedraagt de omvang
van de BAPO uitgedrukt in een WTF
0,1024 (170/1659). Indien u een brutosalaris
heeft van € 3030,00 dan bedraagt de
salarisomvang BAPO € 310,27. Van dat
bedrag krijgt u 75% of 65% doorbetaald.
Het restant draagt u zelf bij.
De werknemer die van het BAPO-verlof
gebruik wenst te maken dient ten minste
10 weken voor de gewenste ingangsdatum
een schriftelijk verzoek in bij de werkgever.
Voor de werknemer die op 31 december
2005 56 jaar of ouder is, blijft de BAPO-regeling
(inclusief de verplichte uittreding) op
grond van titel 16 van het Rechtspositiebesluit
WPO/WEC , zoals deze luidde op 31
december 2005, als overgangsrecht bestaan
met uitzondering van de huidige spilleeftijd.
Op basis van het pensioenakkoord
inzake VPL van 5 juli 2005 is de spilleeftijd
per 1 januari 2006 verhoogd: de spilleeftijd
van 61 jaar met twee maanden en de spilleeftijd
van 62 jaar met drie maanden.
De werknemer die op 31 december 2005
nog niet de leeftijd van 56 jaar had bereikt
maar ouder was dan 52 jaar en die zijn
BAPO-verlofuren op een later tijdstip wenst
op te nemen, behoudt zijn 170 bonusuren.
Hiervoor geldt dat de werknemer vóór het
bereiken van het CAO PO akkoord (15
november 2005) afspraken met de werkgever
heeft gemaakt over de invulling van
het BAPO-verlof, conform het voorgaande
artikel, in het eerste en derde lid.
Jos Prevoo
Studiereis naar New York
KPC Groep organiseerde van 28 april tot en met 6 mei 2007 een studiereis naar New
York en Philadelphia in het kader van brede scholen en integraal jeugdbeleid. Vanuit
onze stichting namen zes directeuren deel aan deze studiereis. Van deze MosaLira
Yankees ontving de redactie een uitgebreid en boeiend verslag. Dit verslag staat
integraal op onze website (www.mosalira.nl >interessant>de Brug). Voor De Brug
maakte de redactie een ingekorte versie waarbij de aandacht voor het onderwijskundig
aspect de boventoon voert.
De reis richtte zich onder andere op studie
van Amerikaanse community schools, vormen
van innovatief onderwijs, integraal jeugdbeleid,
afstemming onderwijs en de omgeving waarbinnen
de school opereert, inclusief onderwijs,
schoolorganisatie en achterstanden. Als eerste
activiteit stond een bezoek aan The Children’s
Aid Society, Washington Heights. (N-Manhattan)
op het programma.
De Children’s Aid Society (1989) is een brede
welzijnsorganisatie die een unieke samenwerking
is aangegaan met de New York City Public
Schools en andere samenwerkingspartners uit
de buurt, om een integrale oplossing te bieden
voor de dringende behoeften van kinderen
en ouders. (www.childrensaidsociety.org) Wij
kregen een rondleiding in de wijk van de director
of School Base Mental Health. Opvallend
waren de grauwe grote gebouwen, hier en daar
opgefl eurd met muurschilderingen. De bevolking
bestaat voornamelijk uit Spaanstalige immigranten
afkomstig van de Dominicaanse Republiek
en Mexico. Na terugkomst in het schoolgebouw
kregen we inleidingen over het ontstaan van de
community schools en het Early Childhood Pro-
gramma. ’s Middags gingen we in groepen naar
verschillende locaties om verlengde schooldagactiviteiten
te volgen.
Belangrijkste leermomenten:
- De communityschool streeft ernaar om
ouders op alle niveaus en zo vroeg mogelijk
(vanaf zwangerschap) bij het onderwijs
te betrekken. Dit kan op de volgende
manieren: Als partners bij het opzetten van
de communityschool, als vrijwilligers of als
personeel binnen de school, als oudervertegenwoordigers
in medezeggenschap en
als gelijkwaardige partners in het opvoeden
van kinderen. Grote mate van betrokkenheid
dus, kern is het bouwen aan een vertrouwensrelatie
met ouders.
- Onderwijs staat voorop! Onderwijs aan
kinderen is het voornaamste doel waarom
partners in de communityschool samenwerken.
Uitgebreide vorm van dienstverlening
in de school op het gebied van gezondheid
(o.a.tandartsenpraktijk) en welzijnswerk.
- Andere opvallende zaak: beveiliging in de
scholen. Alle reisgenoten moesten bij
binnenkomst in een line gaan staan met
onze paspoorten
in onze hand. Pas
na controle en het
plaatsen van een
handtekening op
een lijst mocht je
doorlopen.
Een van de conclusies
uit het boek
Building a communityschool’
~all children can
learn and succeed
in school if they
are given the love,
respect and support
they need and
deserve ~

en Philadelphia
Dinsdag 1 mei
Introductie en discussie op Columbia University,
Manhattan Faculty of Education, door professor
Linn Goodwin, Associate Dean of teacher
Education.
Professor Goodwin gaf een inleiding over de
samenwerking tussen de zogenaamde professional
developmentschools en de opleiding voor
leerkrachten. Tevens besteedde zij aandacht
aan multicultureel onderwijs. Een van de dingen
die het best is bijgebleven is haar verhaal over
het onderwijshervormingsprogramma No Child
Left Behind van president Bush (2004). Door dit
beleid zijn alle scholen verplicht mee te doen
aan nationale testen om zodoende ervoor te
zorgen dat alle kinderen voldoende resultaten
halen ten aanzien van lezen en rekenen (basiskennis.)
Door dit beleid staan de leerkrachten en
directeuren onder enorme druk. Er is veel weerstand
tegen dit beleid. Ondanks de negatieve
geluiden vanuit het werkveld blijft de overheid
toch veel aandacht geven aan de testresultaten
omdat:
1. mensen testscores gemakkelijk begrijpen en
kunnen interpreteren;
2. testen een stuk goedkoper is dan andere
(vaak uitgebreide) vormen van assessments;
3. het een politieke kwestie is...
Linn sloot haar betoog af met de opmerking dat
wij allemaal de beste kansen willen voor alle kinderen.
Echter er dienen dan geen beslissingen
genomen te worden op basis van testresultaten
maar op basis van progressie die leerlingen
maken.
Woensdag 2 mei
Bezoek aan innovatieve brede school in de
Bronx, The Captain Manuel Rivera Jr. P.S./M.s.
279. Wij werden zeer hartelijk ontvangen door
drie leerlingen in keurige uniformpjes met
naamkaartjes erop. Deze drie leerlingen waren
uitgekozen om ons die dag te begeleiden.
Als gevolg van het eerder genoemde hervormingsbeleid
van Bush No Child Left Behind
staat deze school onder toezicht omdat ze niet
voldoende resultaten behaalden. Deze school
wordt een empowermentschool genoemd. In
deze school merkten we al gauw dat de druk
die het team en de directeur ervoeren enorm is.
Door de focus op resultaten wordt het kind,met
zijn/haar behoeften uit vaak zeer gecompliceerde
thuissituatie zoals grote armoede, taalachterstand
etc. uit het oog verloren.
v.l.n.r.: Annette Wijnen, Huub Plum,
Jo Voorst, Marleen Hodenius, Per Ebbelink,
Riet van de Berg.
Enkele belangrijke indrukken:
- Achterstandproblematiek is herkenbaar
echter vele malen groter;
- Veel resultaten en onderwijsactiviteiten worden
visueel zichtbaar gemaakt in lokalen en
in de gangen (behoorlijk drukke bedoening...
zie foto);
- Tijdens klassenbezoeken enkele didactische
hoogstandjes gezien o.a. actieveren van
leerlingen, coöperatieve werkvormen en
positieve benadering.
- Directeur zijn is een eenzame positie in de
Bronx...
- Fondsenwerving is een belangrijk item om
fi nancieel rond te kunnen komen;
- Leerkrachten specialiseren zich in bepaalde
vakken (m.n. taal en rekenen) en geven dan
aan twee leerjaren les.
Donderdag 3 mei
Vertrek per bus naar Philadelphia waar wij werden
ontvangen op de University of Pennsylvania,
Penn Center for Educational Leadership. Na
een paneldiscussie met enkele superintendents
vertrokken we weer met de bus naar Lower Merion
School District waar we buitensporig gastvrij
werden ontvangen. Het contrast met New York
kon niet groter zijn c.q. overkomen!
Na een warm buffet kregen we nog een inleiding
over de samenstelling van het curriculum (bovenschools).
Een klein groepje vertrok vervolgens
naar Merion elementary –school.
Enkele opvallende zaken:
Arme en rijke scholen; inkomsten scholen zijn
afhankelijk van de tax-inkomsten dus in dure
wijken hebben scholen meer fi nanciële ruimte!
Kloof tussen arm en rijk in Amerika werd hier
heel zichtbaar. Onze gastscholen stonden in een
elitewijk. We zagen o.a. het volgende:
Een zeer goed geoutilleerde bibliotheek (ter
grootte van een gymzaal) met een fulltime bibliothecaresse;
- Veel aandacht voor literatuur en thematisch
werk;
- Een muzieklokaal met vakleerkracht waar
leerlingen o.a. vioolles kregen;
- Overwegend blanke kinderen;
- Allerlei extra leerkrachten om leerlingen met
special needs te begeleiden.
Enkele punten t.a.v. leerkrachten:
- Na de lerarenopleiding moeten de leraren,
binnen drie jaar, bepaalde certifi caten halen
anders
volgt ontslag;
- Leerkrachten volgen vaak cursussen in de
zomervakantie, wordt ook beloond (extra
salaris);
- Leerkrachten werken allemaal fulltime.
Vrijdag 4 mei
Onze laatste dag van de studiereis bestond
voornamelijk uit evalueren en verwerken van
de enorme indrukken. Ook kregen we nog een
zeer inspirerend verhaal van Genie Depolo van
de Modern Red School House Orgnisation (een
soort begeleidingsdienst). Zij bevestigde onze
indruk dat scholen in de Bronx enorm van elkaar
verschillen. Onderwijs in New York is afhankelijk
van de lokale overheid. Zij hebben de pech dat
de major van NY helaas geen educator is maar
een advocaat! Dit heeft tot gevolg dat hij minder
fi nanciële middelen ter beschikking stelt dan
andere lokale overheden. Ook vertelde zij dat
scholen moeten sluiten als ze niet de gewenste
resultaten behalen wat inhoudt dat het volledige
team inclusief de directeur kan vertrekken!
Competitie wordt steeds groter tussen de
scholen ook vanwege de testscores. Het is dan
ook niet vreemd dat het steeds moeilijker wordt
om nieuwe directeuren te vinden. Daarnaast is
een bijkomend gevolg dat er helaas ook scholen
zijn die met hun cijfers gaan ‘knoeien’? Laten we
hier als directeuren voor waken! Naast de evaluatie
in de totale groep had het reisgroepje uit
Maastricht ook nog een eigen evaluatiemoment.
Al met al een zeer boeiende en inspirerende reis!
Annette Wijnen
MosaLira Yankees

Heij zit iech gere
De kring is mijn fi jnste plekje, omdat het niet zo
maar een kring is. Het is de kring van respect en
vertrouwen. Iedereen in de klas heeft respect en
vertrouwen voor elkaar en voor elkaars problemen
en verhalen. Ik vind de kring van respect
en vertrouwen fi jn, want als je ergens mee zit,
kun je dat kwijt en word je er mee geholpen. Bij
Colofon
De Brug is een uitgave van MosaLira, onderwijsstichting
en verschijnt ieder kwartaal in een
oplage van 1200 exemplaren.
Redactie:
Petra Elie, Frans Hermans, Eef Karsten, Linda
Keerssemeeckers, Jan Slangen
Bijdragen van Britta Thijssen, Neeltje Lamers,
team bs. De Burght, Piet Backus, Leo Dinjens,
MosaLira Yankees, Pieternel van Horssen,
René Houben, René Laenen, Jos Prevoo,
Lou Quaedackers, Wiel Smeets, Jo Voorst,
Annette Wijnen
Foto’s:
John Dummer
Ontwerp en druk:
Cortjens, Druk met Communicatie
Adresgegevens:
Redactie de Brug
Servicebureau MosaLira
Pastoor Habetsstraat 40 A
6217 KM Maastricht
debrug@mosalira.nl
www.mosalira.nl
Neeltje Lamers, bs. Wyck groep 8
ons praten we over problemen en zo worden je
problemen opgelost.
Maar we praten niet alleen over problemen. We
praten ook vaak over leuke dingen zoals:
• Liefde
• Pubertijd
• Complimentjes geven aan elkaar
• Elkaar nog beter leren kennen
Door deze kring is onze klas veel hechter geworden.
Daarom vind ik de kring fi jn.
Neeltje Lamers
groep 8 bs. Wyck
De redactie van De Brug wenst u een
hele prettige vakantie!!
Britta Thijssen, groep 1-2 bs. St Pieter