Voormalige polders Polderdistrict Brummen-Voorst 1825-1959 - Coda

INLEIDING
De Voorsterbeek stond oudtijds met verscheidene leigraven onder de schouw van de mark Voorst en
Noord–Empe.
Deze mark grensde ten noorden aan de Appensche mark, ten westen aan Beekbergen en Loenen,
ten zuiden aan de mark Empe en ten oosten aan de Voorsterklei.
Nog voor in 1855 de mark definitief verdeeld werd, achtten de Staten der provincie Gelderland het
nodig door een door hen daartoe benoemde commissie in 1838 een reglement te laten ontwerpen op
de ruiming, het onderhoud en de schouw van de Voorsterbeek, zulks op grond van het Provinciaal
Reglement op de Waterleidingen, als vallende de Voorsterbeek onder de waterleidingen der tweede
klasse.
Het Voorsterbeekreglement werd in de jaren 1839/1840 door de gemeentebesturen van Apeldoorn
en Voorst en door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.
In 1856 moest het op grond van de gemeentewet vervallen. Daarna stelde de gemeenteraad van
Voorst in 1859 een verordening vast omtrent het toezicht op, en de schouw over de Voorsterbeek en
verdere waterleidingen.
Bij de toepassing der verordening stuitte men echter op het gemis van enige bewijsbare verplichting
tot onderhoud van de Voorsterbeek, en toen bij een proces bleek dat nalatige werden vrijgesproken,
besloot men tenslotte in 1867 de verordening maar in te trekken.
Nadien kwamen echter steeds meer klachten over de gebrekkige toestand waarin de beek en de
waterleidingen verkeerden bij Provinciale Staten binnen.
Als gevolg hiervan werd in 1868 uit het College van Gedeputeerde Staten een commissie benoemd
met de opdracht om te dezer zake een onderzoek ter plaatse in te stellen.
Nadat de commissie met de belanghebbenden in contact was getreden en een voorstel om de
onderhoudsplicht af te kopen door de gemeente Voorst was verworpen, bleef geen andere
mogelijkheid over dan een polder “daar te stellen”. Een officieel adres van deze strekking werd in 1870
door de geïnteresseerden aan de Provinciale Staten gezonden.
De burgemeester van Voorst werd gelast om de adressanten uit te nodigen een commissie te kiezen
van drie personen die geacht konden worden het meest bekend te zijn met de landstreek die op de
Voorsterbeek afwaterde.
De aldus gevormde commissie trad in overleg met de desbetreffende commissie uit Gedeputeerde
Staten, met als finaal resultaat dat in de Statenvergadering van 11 juli 1871 het reglement voor de
Voorsterbeekpolder kon worden goedgekeurd.
Het bestuur trad nog hetzelfde jaar in functie.
De secretaris–ontvanger bekleedde bij zijn benoeming reeds een dergelijke functie bij de Buitenpolder
“De Voorsterklei” ; de beide polders hebben sindsdien steeds dezelfde secretaris– ontvanger gehad.
Het aantal poldermeesters kwam in 1882 van twee op drie.
In 1884 werd de polder met 450 Ha. Tot ca. 1650 Ha. Uit gebreid, hoofdzakelijk met gronden onder
Beekbergen gelegen. Dit was echter niet de enige uitbreiding: bij gemeenschappelijk besluit van de
Staten van Gelderland en Overijssel van 21 en 22 december 1939 werden ondermeer gronden van de
voormalige Loenermark en een gedeelte van het polderdistrict “Veluwe” toegevoegd aan de polder,
waarvan de oppervlakte daarna 3321 Ha. bedroeg.
In 1930 kon van de molenaar van de kopermolen het stuwrecht van de Voorsterbeek worden
aangekocht, hetgeen van belang was, omdat men eerst van toen af aan het stuwpeil aan de behoefte
der ingelanden kon aanpassen.
Het aantal hoofdingelanden in de polderraad, die op grond van het Rivierpolderreglement sinds 1935
de Geërfdendagen verving, bedroeg acht.
Aangezien de secretaris–ontvanger zijn functie ook als zodanig uitoefende bij de Voorsterklei– polder,
was het onvermijdelijk dat de archieven van beide polders enigszins met elkaar vermengd werden.
Het bleek echter mogelijk de beide archieven volkomen van elkander te scheiden.
31