Voormalige polders Polderdistrict Brummen-Voorst 1825-1959 - Coda

Eerst bij koninklijk Besluit van 14 november 1825, nr. 119, werd het “Reglement voor het dijksbestuur
over den Brummenschen, Rhienderenschen, Kortenoeverschen en Oekenschen dijk” goedgekeurd.
In verband met het toen reeds verwachte Gelderse rivierpolder reglement, bevatte het alleen de
hoogst noodzakelijke bepalingen.
Een werkelijk “bestuur” is daarna steeds minder uitgeoefend.
Omdat niet meer bekend was welke erven met dijkplicht waren bezwaard, noch ook welke erven bij
een omslag zouden moeten contribueren, trachtte men de kosten van herstellingen te bestrijden door
particuliere voorschotten en bijdragen uit de gemeentefondsen.
In juli 1837 tenslotte, werd door de gemeenteraad van Brummen officieel vastgesteld dat er niet meer
gesproken kon worden van een bestuur van de Brummense bandijk. Na het overlijden van de
verscheidene bestuursleden, was er slechts een lid overgebleven: Gerrit Jan van Helbergen.
De raad verzocht het provinciaal Bestuur gemachtigd te worden, om, zolang er nog geen nieuw
bestuur zou zijn, de nodige voorzieningen te mogen treffen, teneinde calamiteiten te voorkomen.
Vanwege het Provinciaal Gouvernement werd het gemeentebestuur verzocht de namen van vijf
geërfden op te geven, die geschikt waren om als dijksbestuur op te treden.
Door de inwerkingtreding van het Reglement op het Beheer der Rivierpolders in de provincie
Gelderland (Koninklijk Besluit van 23 september 1837) kwam plotseling een einde aan de
moeilijkheden en werd het volgende bestuur ingesteld: D. van Walree als dijkgraaf, J. Kromhout,
F.T.J. Baron van Wijnbergen als heemraden,en P. Hondius Gzn., G.J. van Helbergen, C.A.J.Schieven
en J. Hoogenkamp als hoofdingelanden.
Tot secretaris werd benoemd L. Hoffman en tot ontvanger J. van Maurik.
Wat de beken en sloten betreft, deze werden van ouds eensdeels onderhouden door de marken bij
wijze van hand en spandiensten, anderzijds door de eigenaren van de aanliggende landerijen.
Ook na de instelling van het dijkscollege bleven de marken het toezicht op en de schouw over de
waterleidingen en de daartoe behorende kunstwerken behouden.
In de tweede helft van de negentiende eeuw echter, kwam dit toezicht, ten dele door overdracht, ten
dele door opheffing van enige markgenootschappen, aan de gemeente Brummen, die het in feite met
toestemming van het polderdistrict bleef uitoefenen, totdat de polder in 1941 zijn ligger op de
watergangen en kunstwerken definitief zag goedgekeurd en deze taak kon overnemen.
Bij besluit van de Commissaris van de Provincie Gelderland van 18 augustus 1943, nr. 116, werd het
district uitgebreid van 1634 Ha. Tot 2462 Ha. , hoofdzakelijk met gronden onder Voorstonden, Hall en
Rhienderen. Hierbij werd het aantal heemraden van twee op vier en het aantal hoofdgeërfden van vier
op vijf gebracht.
De functies van secretaris en ontvanger zijn sinds 1892 door een persoon uitgeoefend geweest.
Uit het in 1838 opgemaakte proces–verbaal (zie inv. Nr. 14) van overname der archieven van
Voormalige dijksbestuur, blijkt dat de oudste toen overgedragen stukken van 1811 dateerden.
Wanneer deze bescheiden verdwenen zijn, is niet bekend.
In de tweede wereldoorlog werden de oudere stukken van het archief naar de kluis van het
gemeentehuis van Brummen overgebracht, alwaar deze tot ca. 1962 bleven berusten.
10