afstudeerwerkstuk "ingrijpen bij ingrepen - Animal Freedom

Fysiologische en ethologische veranderingen na castratie
sommige mensen wegen de bijkomende complicaties niet op tegen de (gedrags)problemen die het ongecastreerde
dier met zich meebrengt (Anderson (e) ).
Na de castratie van leeuwen of reeën zijn er typische afwijkingen te vinden die veroorzaakt worden door
de veranderde hormoonhuishouding. Deze zijn bij de leeuwen het verdwijnen van de manen en bij reeën
het verdwijnen van het gewei. Hierdoor krijgen de mannetjes een vrouwelijk uiterlijk, waardoor ze minder
geaccepteerd zullen worden in de groep. Een dier kan hier extreem veel hinder van ondervinden en
het welzijn kan aangetast worden. Bij dierentuindieren maakt de leeftijd waarop een dier gecastreerd
wordt niet veel uit. Het ligt meer aan de agressiviteit van de groep. Als het dier na castratie geplaatst
wordt in een groep kan de groep hem bijvoorbeeld gaan verstoten. Op een langere termijn zal het dier hier
schade aan ondervinden (Klaver, 2005).
7.5.2 Ethologische veranderingen
Zoals als eerder vermeld in dit onderzoek wordt castratie niet veel toegepast bij dierentuindieren. Een
reden daarvoor is dat men niet graag een gedragsverandering ziet bij deze categorie. Er zijn echter wel
gevallen te noemen waarin castratie toegepast wordt. In deze paragraaf geven we enkele voorbeelden van
castratie bij deze categorie en de gedragsveranderingen die de ingreep met zich meebrengt. Bij doodshoofdapen
blijkt castratie geen invloed te hebben op agressie. De agressie binnen een groep doodshoofdapen
ontstaat als niet-familiaire soortgenoten intrede doen in de groep. Castreren zal dus alleen nuttig zijn
wanneer nakomelingen niet gewenst zijn. Wanneer het mannetje voor vier jaar in dezelfde groep leeft
planten de vrouwtjes zich sowieso niet meer voort. Dit voorkomt bij apen in de vrije natuur inteelt. Een
mannetje castreren die al vier jaar in dezelfde groep leeft is dus niet nodig (Vermeer). Hieruit blijkt dat
castratie niet altijd zin heeft en er dus goed nagegaan moet worden welke gevolgen castratie heeft alvorens
men overgaat op castratie.
Bij mannelijke olifanten wordt door castratie voorkomen dat ze in “must” gaan. De “must” is een cyclische
periode waarin grote gedragsveranderingen plaatsvinden, deze gedragsveranderingen staan in verband
met de testosteronproductie. De productie van dit hormoon is hoger in de periode van must. De tijdelijke
persoonlijkheids-verandering die door de “must” veroorzaakt wordt maakt een stier onbetrouwbaar,
onhandelbaar en gevaarlijk (Foerner, et al., 1994). Door castratie wordt de testosteronproductie verlaagt
en zal dit gedrag tegengegaan worden.
Afhankelijk van de diersoort kan castratie dus agressief gedrag op een positieve manier beïnvloeden.
Verder zal de seksuele drift na castratie afnemen.
77