afstudeerwerkstuk "ingrijpen bij ingrepen - Animal Freedom

7.3 Gezelschapsdieren
Fysiologische en ethologische veranderingen na castratie
Castratie is een veelvoorkomende ingreep bij gezelschapsdieren. De gedragsveranderingen die na castratie
optreden zijn veelal gewenst, deze ontstaan door de veranderde hormoonhuishouding. Daarnaast treden
er ook fysiologische veranderingen op die niet altijd wenselijk zijn.
7.3.1 Fysiologische veranderingen
Een goed voorbeeld van zo’n ongewenste fysiologische verandering is de invloed van castratie op de eiwitsynthese.
Doordat er minder aminozuren worden omgezet in eiwit, vindt er meer vetopslag plaats. Een
hond zal dus na de castratie sneller dikker worden. Hier zijn niet alle wetenschappers het mee eens, enkele
onderzoekers concluderen in hun gedragsonderzoek dat honden niet dikker worden na castratie, terwijl
andere onderzoekers het tegengestelde beweren. Naast de theorie dat testosteron en/ of androgenen enzymsystemen
beïnvloeden, komt nu de theorie dat hormonen directe invloed hebben op de voedselopname.
De suppressie op de voedselopname valt weg na de castratie, waardoor het dier meer gaat eten en dus
dikker wordt. Het dier krijgt minder snel het signaal dat het genoeg heeft gegeten en zal daardoor dus
meer eten dan normaal. De gewichtstoename wordt dus verklaard doordat castratie een toename veroorzaakt
van de voedselopname en het energieverbruik vermindert door afname van de activiteit. De gevolgen
van het dikker worden moeten niet onderschat worden:
- 24% van de te dikke honden heeft locomotiestoornissen
- Door de toegenomen zuurstofbehoefte en doordat de beweging van de borstkast belemmerd
wordt door het overtollige vet kunnen er problemen ontstaan met de ademhaling
- Door vervetting treedt er een vermindering op van de capaciteit van het hart, terwijl het toegenomen
gewicht een toename eist van de hartfunctie
- De leverfunctie kan aangetast worden doordat het vet wordt opgeslagen in de lever
- Door het toenemen van het vetweefsel neemt de behoefte aan insuline ook toe wat diabetes mellitus
kan veroorzaken
- Door de te goede isolatie kan het dier een hitteshock oplopen
- De maag- darmfunctie blijkt nogal eens verstoord te zijn
- Door de verlaagde algemene weerstand loopt het dier meer kans op virale en/ of bacteriële infecties.
Het is dus van groot belang dat hondeneigenaren op de hoogte gesteld worden van dit potentiële gevaar
alvorens de castratie plaatsvindt. Het is belangrijk om de eigenaar duidelijk te maken dat de hond na castratie
minder energierijk voer nodig heeft, of dat er van hetzelfde voer minder gevoerd hoeft te worden.
Bij katten is een zelfde effect na castratie bekend (Maarschalkerweerd en Arns- van Setten, 1991).
Bij de reu treden er ook fysiologische veranderingen op na castratie die een gunstig effect hebben op de
gezondheid van het dier. Wanneer reuen die last hebben van een aanhoudende voorhuidontsteking, die
met medicijnen niet te behandelen is, gecastreerd worden zullen zij geen last meer hebben van deze aan-
69