afstudeerwerkstuk "ingrijpen bij ingrepen - Animal Freedom

Ingrijpen bij ingrepen?!
7.1 Hormonen
Verschillende hormonen spelen een rol bij de reproductie. Hieronder worden deze hormonen en hun werking
besproken.
De hypothalamus scheidt Gonadotrophin Releasing Hormone (GnRH) uit, welke voor de synthese en de
vrijkoming van het Follikel Stimulerend Hormoon (FSH) en Luteiniserend Hormoon (LH) door de hypofyse
zorgt. De hypothalamus is een onderdeel van de tussenhersenen, het bevat regelcentra voor de werking
van de hypofyse en het autonoom zenuwstelsel. De hypofyse is een hormoonklier die vlakbij de hersenen
ligt en de werking van belangrijke organen en lichaamsfuncties reguleert (zie figuur 4 Hormoonklieren)
Het autonoom zenuwstelsel is een onbewust deel van het zenuwstelsel die de werking van inwendige
organen regelt zoals: de hartslag, de ademhaling en de spijsvertering
De hypofyse scheidt LH uit, dit hormoon reguleert de productie van testosteron, ook wel androgeen genoemd.
De productie van testosteron vindt in de testis plaats. Testosteron zorgt voor de productie van de
spermacellen en onder invloed van dit hormoon ontstaan de secundaire geslachtskenmerken. Tevens stimuleert
LH de groei en de rijping van de follikels en de spermacellen. Daarnaast is LH ook verantwoordelijk
voor de vorming en instandhouding van het gele lichaam (Corpus luteum). De hypofyse scheidt
ook Follikel Stimulerend Hormoon (FSH) uit wat zorgt voor de groei en de rijping van de follikel en de
ovulatie mogelijk maakt. (Schmidt-Nielsen, 1997). Zie ook figuur 5 “Hormoonregulatie”.
De ovaria scheiden progesteron en oestrogeen, ook wel oestradiol genoemd, uit. Progesteron bereidt de
baarmoeder voor op de dracht en houdt de dracht in stand. Progesteron verhindert tevens de vorming van
FSH in de hypofyse, zodat er geen nieuwe ovulaties kunnen optreden. Het gele lichaam wat zich in de
ovaria bevindt, produceert progesteron. Wanneer er geen bevruchting plaatsvindt gaat het gele lichaam te
gronde, wanneer er wel bevruchting plaatsvindt blijft het gele lichaam in stand en zorgt voor de productie
van progesteron. Tijdens de dracht wordt progesteron ook door de placenta geproduceerd. (Louw, 1993).
Het hormoon prolactine zorgt in samenwerking met progesteron voor de ontwikkeling van de melkklieren.
Daarnaast zorgt het ook voor de productie van de melk.
Oestrogeen stimuleert het oestrusgedrag en kan het metabolisme en de eetlust beïnvloeden. Oestrogeen
bereidt tevens de baarmoeder voor op de dracht en veroorzaakt de secundaire geslachtskenmerken. Het
metabolisme van het dier wordt ook beïnvloed door progesteron en oestrogeen.
Een ander hormoon dat een belangrijke rol speelt in de reproductiecyclus is prostaglandine. Het zorgt
voor de afbraak van het gele lichaam en de follikel, het stopzetten van de progesteronproductie en het
ontstaan van de weeën bij de geboorte. Prostaglandines werden voor het eerst ontdekt in het prostaatvocht
van mannelijke dieren, maar worden ook elders in het lichaam geproduceerd (van der Molen, 2000). Voor
een overzicht van de mannelijke en vrouwelijke geslachtshormonen zie tabel 5 “Geslachtshormonen”.
64