15.06.2012 Views

Verslag aan de aandeelhouders en aan de samenleving - Umicore

Verslag aan de aandeelhouders en aan de samenleving - Umicore

Verslag aan de aandeelhouders en aan de samenleving - Umicore

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

2009<br />

<strong>Verslag</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs<br />

<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving


2009 <strong>Verslag</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving<br />

Economisch <strong>Verslag</strong> p. 18<br />

Milieuverslag p. 36<br />

Sociaal <strong>Verslag</strong> p. 54<br />

Jaarrek<strong>en</strong>ing p. 75<br />

Bestuursverslag p. 120


Wie zijn we?<br />

<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> materiaaltechnologiegroep. Zijn activiteit<strong>en</strong> zijn voornamelijk<br />

geconc<strong>en</strong>treerd rond vier bedrijfssector<strong>en</strong>: Advanced Materials, Precious Metals Products<br />

& Catalysts, Precious Metals Services <strong>en</strong> Zinc Specialties. Elke bedrijfssector is opge<strong>de</strong>eld<br />

in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> marktgerichte business units, of dat nu is voor product<strong>en</strong> voor alledaags<br />

gebruik of voor toepassing<strong>en</strong> die <strong>aan</strong> <strong>de</strong> spits st<strong>aan</strong> van nieuwe, technologische<br />

ontwikkeling<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> legt zich toe op toepassingsgebie<strong>de</strong>n waarvan het bedrijf weet dat zijn<br />

knowhow inzake materiaalk<strong>en</strong>nis, scheikun<strong>de</strong> <strong>en</strong> metallurgie e<strong>en</strong> verschil kan mak<strong>en</strong>.<br />

Ongeveer 50% van haar inkomst<strong>en</strong> zijn afkomstig uit, <strong>en</strong> ongeveer 80% van haar<br />

O&O budget wordt uitgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong>, project<strong>en</strong> op het vlak van ‘schone’ technologieën,<br />

zoals uitstootkatalysator<strong>en</strong>, material<strong>en</strong> voor herlaadbare batterij<strong>en</strong> <strong>en</strong> fotovoltaïek,<br />

brandstofcell<strong>en</strong> <strong>en</strong> recyclage.<br />

metal<strong>en</strong><br />

k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong><br />

toepassing<strong>en</strong><br />

scheikun<strong>de</strong><br />

materiaalwet<strong>en</strong>schap<br />

metallurgie<br />

recyclage<br />

materiaaloplossing<strong>en</strong><br />

De <strong>Umicore</strong>-b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring van materiaaltechnologie<br />

<strong>Umicore</strong> is lid van <strong>de</strong> World Business Council for Sustainable Developm<strong>en</strong>t. <strong>Umicore</strong> werd<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> FTSE4Good In<strong>de</strong>x. Storebrand Socially Responsible Investm<strong>en</strong>ts k<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> notering ‘best in class’ toe <strong>en</strong> we mak<strong>en</strong> ook <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> Kemp<strong>en</strong> / SNS<br />

Smaller Europa SRI In<strong>de</strong>x.


Waarin gelov<strong>en</strong> wij?<br />

Wij gelov<strong>en</strong> dat material<strong>en</strong> ess<strong>en</strong>tieel zijn geweest voor <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke vooruitgang,<br />

dat ze <strong>aan</strong>wezig zijn in <strong>de</strong> kern van ons huidig lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> ook in <strong>de</strong> toekomst ver<strong>de</strong>re<br />

welvaartsgroei mogelijk zull<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>.<br />

Wij gelov<strong>en</strong> dat metaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> material<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re plaats innem<strong>en</strong>, <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong><br />

ze efficiënt <strong>en</strong> oneindig kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gerecycleerd <strong>en</strong> daardoor <strong>de</strong> basis vorm<strong>en</strong> voor<br />

duurzame product<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>.<br />

Wij will<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> positie voor <strong>Umicore</strong> als leverancier <strong>en</strong> ontwikkelaar van<br />

oplossing<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> beroep do<strong>en</strong> op material<strong>en</strong>, <strong>en</strong> daardoor bijdrag<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> verbetering<br />

van <strong>de</strong> kwaliteit van het lev<strong>en</strong>.<br />

Wij strev<strong>en</strong> naar ver<strong>de</strong>re groei van onze on<strong>de</strong>rneming dankzij compet<strong>en</strong>te werknemers,<br />

operationele uitmunt<strong>en</strong>dheid <strong>en</strong> technologische innovatie.<br />

Wij beseff<strong>en</strong> dat naast het strev<strong>en</strong> naar het beoog<strong>de</strong> financiële succes tev<strong>en</strong>s <strong>aan</strong>dacht<br />

geschonk<strong>en</strong> moet wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> ecologische <strong>en</strong> maatschappelijke invloed van ons do<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> lat<strong>en</strong>.<br />

Wij on<strong>de</strong>rschrijv<strong>en</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> principes in ons strev<strong>en</strong> naar duurzame ontwikkeling:<br />

• Wij betrekk<strong>en</strong> <strong>de</strong> beginsel<strong>en</strong> van duurzame ontwikkeling bij onze besluitvorming.<br />

• Wij baser<strong>en</strong> ons risicomanagem<strong>en</strong>t op e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke on<strong>de</strong>rbouw.<br />

• Wij prober<strong>en</strong> onze milieuprestaties voortdur<strong>en</strong>d te verbeter<strong>en</strong>.<br />

• Wij drag<strong>en</strong> actief bij <strong>aan</strong> het beher<strong>en</strong> <strong>en</strong> oploss<strong>en</strong> van risico’s die het gevolg zijn van<br />

operaties uit het verle<strong>de</strong>n.<br />

• Wij bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> stimuler<strong>en</strong> elke verantwoor<strong>de</strong> wijze van ontwerp, gebruik,<br />

hergebruik, recyclage <strong>en</strong> opslag van onze product<strong>en</strong>.<br />

• Wij communicer<strong>en</strong> met onze omgeving op e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke <strong>en</strong> transparante wijze, ook<br />

door mid<strong>de</strong>l van onafhankelijk gecontroleer<strong>de</strong> rapport<strong>en</strong>.<br />

• We strev<strong>en</strong> ernaar e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijke werkgever te zijn voor onze huidige <strong>en</strong><br />

toekomstige me<strong>de</strong>werkers.<br />

• Wij lat<strong>en</strong> ons lei<strong>de</strong>n door fundam<strong>en</strong>tele m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> lev<strong>en</strong> die recht<strong>en</strong> na overal<br />

ter wereld waar <strong>de</strong> Groep actief is.<br />

Wij beschouw<strong>en</strong> op<strong>en</strong>heid, respect, innovatie, sam<strong>en</strong>werking <strong>en</strong> inzet als e<strong>en</strong> sleutel tot<br />

succes. Wij drag<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze waar<strong>de</strong>n hoog in het v<strong>aan</strong><strong>de</strong>l <strong>en</strong> nem<strong>en</strong> gepaste stapp<strong>en</strong> als ze<br />

niet wor<strong>de</strong>n nageleefd.<br />

Uittreksel uit “The <strong>Umicore</strong> Way”


Over dit verslag<br />

Dit verslag slaat op <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> tij<strong>de</strong>ns het financiële <strong>en</strong> kal<strong>en</strong><strong>de</strong>rjaar 2009. Er von<strong>de</strong>n<br />

in 2009 ge<strong>en</strong> belangrijke wijziging<strong>en</strong> plaats van het bereik van onze activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s in dit<br />

verslag zijn daarom e<strong>en</strong>voudig te vergelijk<strong>en</strong> met die van 2008.<br />

An<strong>de</strong>re bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> informatie omvat e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatting van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>pak van <strong>Umicore</strong> inzake<br />

economisch, milieu- <strong>en</strong> sociaal beheer. Deze elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn beschikbaar op <strong>de</strong> website van <strong>Umicore</strong><br />

(www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com) <strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van dit verslag beschouwd te<br />

wor<strong>de</strong>n.<br />

Het economische bereik van het verslag slaat op alle volledig geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong>.<br />

Daarbov<strong>en</strong>op is <strong>de</strong> bijdrage van alle geassocieer<strong>de</strong> <strong>en</strong> joint-v<strong>en</strong>ture bedrijv<strong>en</strong> in <strong>de</strong> financiële<br />

verslaggeving opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Details over <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>domsstructuur van volledig geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> bedrijv<strong>en</strong>,<br />

geassocieer<strong>de</strong> bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint-v<strong>en</strong>tures zijn terug te vin<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> not<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing. De<br />

dialoog met financiële analist<strong>en</strong> <strong>en</strong> beleggers leidt tot voortdur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> door het<br />

bedrijf gepubliceer<strong>de</strong> economische <strong>en</strong> financiële gegev<strong>en</strong>s.<br />

In <strong>de</strong> loop van 2005 voltooi<strong>de</strong>n we e<strong>en</strong> proces dat onze <strong>aan</strong>pak op het vlak van duurzame<br />

ontwikkeling bepaal<strong>de</strong>. Dit proces omvatte het vastlegg<strong>en</strong> van vijf Groepsdoelstelling<strong>en</strong> voor milieu-<br />

<strong>en</strong> sociale prestaties voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010 die, sam<strong>en</strong> met ons ‘traditioneel’ economisch<br />

verslag, <strong>de</strong> basis vorm<strong>en</strong> van dit <strong>Verslag</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving alsook <strong>de</strong><br />

voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> verslag<strong>en</strong> voor 2005, 2006, 2007 <strong>en</strong> 2008. De doelstelling<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n vastgelegd op basis<br />

van e<strong>en</strong> breed intern <strong>en</strong> extern raadplegingsproces, waaron<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> dialoog met externe specialist<strong>en</strong>,<br />

managers uit <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> business segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n zoals milieugroep<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> verschei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> lokale, nationale <strong>en</strong> regionale autoriteit<strong>en</strong>.<br />

Op basis van <strong>de</strong> betrouwbaarheidsverklaring van ERM Certification and Verification Services<br />

in 2008 hebb<strong>en</strong> we <strong>de</strong> communicatie met onze sites <strong>en</strong> business units over <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong><br />

voor <strong>de</strong> duurzaamheidsrapportering ver<strong>de</strong>r verbeterd <strong>en</strong> <strong>de</strong> inzameling van gegev<strong>en</strong>s <strong>en</strong><br />

rapporteringssystem<strong>en</strong> nog verstevigd. Om <strong>de</strong> toekomstige rapporteringscycli voor te berei<strong>de</strong>n zijn<br />

we ook gestart met e<strong>en</strong> meer systematische integratie van <strong>de</strong> feedback van interne <strong>en</strong> externe<br />

stakehol<strong>de</strong>rs (zie pagina 134). Er werd vooruitgang geboekt bij <strong>de</strong> uitbreiding van het beheer<br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> monitoring van <strong>de</strong> duurzaamheidsprestaties in onze bevoorradingsket<strong>en</strong>. Het externe<br />

<strong>en</strong>gageringsproces hiervoor begon in 2010 (zie pagina 134).<br />

De gegev<strong>en</strong>s over <strong>de</strong> sociale <strong>en</strong> milieuprestatie-indicator<strong>en</strong>, die gekoppeld zijn <strong>aan</strong> <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

doelstelling<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n verzameld via onze sociale <strong>en</strong> milieugegev<strong>en</strong>sbeheersystem<strong>en</strong>. Over het bereik<br />

van <strong>de</strong> sociale <strong>en</strong> milieudoelstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> indicator<strong>en</strong>, alsook e<strong>en</strong> discussie over <strong>de</strong> in 2009 geboekte<br />

vooruitgang, wordt verslag uitgebracht op <strong>de</strong> pagina’s 36 tot 73.<br />

De belangrijkste sociale elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van het verslag wor<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns e<strong>en</strong> verga<strong>de</strong>ring van het<br />

geme<strong>en</strong>schappelijke controlecomité <strong>aan</strong> <strong>de</strong> internationale vakbon<strong>de</strong>n voorgesteld terwijl het volledige<br />

docum<strong>en</strong>t <strong>aan</strong> <strong>de</strong> jaarlijkse verga<strong>de</strong>ring van <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, eind april, wordt voorgelegd, alsook <strong>aan</strong><br />

e<strong>en</strong> bre<strong>de</strong>re groep belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n in e<strong>en</strong> latere fase.<br />

De financiële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> not<strong>en</strong> alsook <strong>de</strong> duurzaamheidselem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n respectievelijk<br />

gecontroleerd <strong>en</strong> bevestigd door PriceWaterHouseCoopers <strong>en</strong> ERM Certification and Verification<br />

Services. De verificatieverklaring<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze <strong>de</strong>r<strong>de</strong> partij<strong>en</strong> zijn terug te vin<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> pagina’s 118 <strong>en</strong><br />

119 van dit verslag. Het verslag werd op 2 april 2010 op <strong>de</strong> website gepubliceerd. <strong>Umicore</strong> verschaft<br />

e<strong>en</strong> verslaggeving op B+-niveau van het Global Reporting Initiative (GRI).<br />

Het richtinggev<strong>en</strong><strong>de</strong> docum<strong>en</strong>t voor onze duurzaamheids<strong>aan</strong>pak is “The <strong>Umicore</strong> Way”. Dit docum<strong>en</strong>t<br />

bepaalt <strong>de</strong> visie van <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong> <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n die we will<strong>en</strong> uitstral<strong>en</strong>. We hebb<strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />

alomvatt<strong>en</strong>d ka<strong>de</strong>r voor e<strong>en</strong> ethische manier van zak<strong>en</strong> do<strong>en</strong> ontwikkeld, <strong>en</strong> dit via onze Gedragsco<strong>de</strong><br />

<strong>en</strong> ons Charter op het vlak van Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur die onze managem<strong>en</strong>tfilosofie <strong>en</strong> bestuursprincipes<br />

bepal<strong>en</strong>. Deze docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn beschikbaar op onze website www.umicore.com.


Thomas Leys<strong>en</strong> Marc Grynberg


Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 3<br />

Boodschap <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs<br />

<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving<br />

De financiële resultat<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> lag<strong>en</strong> in 2009 <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk lager dan in 2008. We<br />

wer<strong>de</strong>n sterk getroff<strong>en</strong> door <strong>de</strong> economische crisis die <strong>de</strong> wereld in haar greep hield<br />

sinds <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van 2008. Deze impact was vooral voelbaar in <strong>de</strong> business units die<br />

het sterkst zijn blootgesteld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> auto-, bouw- <strong>en</strong> elektronicasector. Gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> omvang<br />

van <strong>de</strong> economische crisis verheugt het ons echter dat <strong>Umicore</strong> in staat was om zich <strong>aan</strong><br />

<strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong> situatie <strong>aan</strong> te pass<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> stevige balans te behou<strong>de</strong>n <strong>en</strong> significante<br />

kasstrom<strong>en</strong> te g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong>.<br />

De prestaties in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van 2009 vertoon<strong>de</strong>n al e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke verbetering<br />

teg<strong>en</strong>over het diepe dal in <strong>de</strong> eerste jaarhelft. De inkomst<strong>en</strong> van <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> jaarhelft<br />

lag<strong>en</strong> iets hoger dan verwacht <strong>en</strong> comp<strong>en</strong>seer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> gebruikelijke negatieve<br />

seizo<strong>en</strong>str<strong>en</strong>ds. De voorraadafbouw bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> die zoveel impact had in het laatste<br />

<strong>de</strong>el van 2008 <strong>en</strong> begin 2009, werd geabsorbeerd <strong>en</strong> teg<strong>en</strong> het ein<strong>de</strong> van het jaar war<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> voorraadniveaus bij <strong>de</strong> meeste klant<strong>en</strong> weer normaal.<br />

De belangrijkste re<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> verbeter<strong>de</strong> prestaties in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van 2009 was<br />

<strong>de</strong> impact van <strong>de</strong> kost<strong>en</strong>bespar<strong>en</strong><strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns het jaar. Begin 2009 was<br />

het dui<strong>de</strong>lijk dat we in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> van onze business units belangrijke inspanning<strong>en</strong><br />

zou<strong>de</strong>n moet<strong>en</strong> lever<strong>en</strong> om ons <strong>aan</strong> <strong>de</strong> nieuwe marktomstandighe<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> te<br />

pass<strong>en</strong>. Vooral Automotive Catalysts <strong>en</strong> Technical Materials wer<strong>de</strong>n geconfronteerd<br />

met belangrijke wijziging<strong>en</strong> in hun respectieve sector <strong>en</strong> bij hun klant<strong>en</strong>. Hoewel<br />

we ingrijp<strong>en</strong><strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong> nam<strong>en</strong>, koz<strong>en</strong> we er bewust voor om e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>vormig<br />

kost<strong>en</strong>vermin<strong>de</strong>ringsprogramma te vermij<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> business units <strong>de</strong> mogelijkheid te<br />

gev<strong>en</strong> om <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> door te voer<strong>en</strong> waar ze dat nodig achtt<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar mogelijk<br />

naar tij<strong>de</strong>lijke oplossing<strong>en</strong> te zoek<strong>en</strong>. We zijn van m<strong>en</strong>ing dat dit <strong>de</strong> beste weg was, niet<br />

alle<strong>en</strong> vanuit het standpunt van <strong>de</strong> continuïteit op lange termijn, maar ook op het vlak<br />

van sociale verantwoor<strong>de</strong>lijkheid. Deze <strong>aan</strong>pak bleek <strong>de</strong> juiste te zijn <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> veel<br />

collega’s die tij<strong>de</strong>lijk werkloos war<strong>en</strong>, op het ein<strong>de</strong> van het jaar opnieuw voltijds <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

slag kon<strong>de</strong>n. Ver<strong>de</strong>r kon<strong>de</strong>n we ook nieuwe ban<strong>en</strong> creër<strong>en</strong> in onze activiteitsdomein<strong>en</strong><br />

waarin we <strong>de</strong> sterkste groei verwacht<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> kom<strong>en</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong>.<br />

We zijn ervan overtuigd dat <strong>Umicore</strong> sterker uit <strong>de</strong> crisis komt dan veel van onze<br />

sectorg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>. In financieel opzicht zijn we uitstek<strong>en</strong>d gepositioneerd. De sterke<br />

kasstrom<strong>en</strong> die we in 2009 g<strong>en</strong>ereer<strong>de</strong>n, stel<strong>de</strong>n ons in staat te blijv<strong>en</strong> invester<strong>en</strong><br />

in ess<strong>en</strong>tiële groei-initiatiev<strong>en</strong> <strong>en</strong> het behoud van int<strong>en</strong>sieve on<strong>de</strong>rzoeks- <strong>en</strong><br />

ontwikkelingsinspanning<strong>en</strong>. De investering<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> inspanning<strong>en</strong> voor on<strong>de</strong>rzoek <strong>en</strong><br />

ontwikkeling blev<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> hoog niveau in 2009. E<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal ess<strong>en</strong>tiële investering<strong>en</strong> in<br />

<strong>de</strong> domein<strong>en</strong> herlaadbare batterijmaterial<strong>en</strong>, autokatalysator<strong>en</strong> <strong>en</strong> substraatmaterial<strong>en</strong><br />

voor fotovoltaïsche installaties wer<strong>de</strong>n voltooid of war<strong>en</strong> bijna afgerond in 2009,<br />

terwijl er an<strong>de</strong>re investering<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gekondigd, zoals <strong>de</strong> ontwikkeling van e<strong>en</strong><br />

recyclagefaciliteit voor herlaadbare batterij<strong>en</strong> in België. De capaciteit om <strong>de</strong>rgelijke<br />

investering<strong>en</strong> uit te voer<strong>en</strong> – gecombineerd met perman<strong>en</strong>te inspanning<strong>en</strong> voor<br />

on<strong>de</strong>rzoek <strong>en</strong> ontwikkeling – zull<strong>en</strong> bepal<strong>en</strong>d zijn voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheid van <strong>Umicore</strong><br />

in boei<strong>en</strong><strong>de</strong> domein<strong>en</strong> voor nieuwe material<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepassing<strong>en</strong>, vooral domein<strong>en</strong><br />

in verband met 'schone' technologieën. Het zijn <strong>de</strong>ze technologiedomein<strong>en</strong> – vooral<br />

<strong>en</strong>ergieoplossing<strong>en</strong>, milieuoplossing<strong>en</strong> <strong>en</strong> recyclage – waarin <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> grootste<br />

bijdrage kan lever<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> meer duurzame wereld, <strong>en</strong> die <strong>de</strong> kern vorm<strong>en</strong> van onze<br />

strategische <strong>aan</strong>pak op lange termijn.<br />

Naarmate we ons ver<strong>de</strong>r ontwikkel<strong>en</strong> als materiaaltechnologiegroep zal het groeipad dat<br />

we kiez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gek<strong>en</strong>merkt door e<strong>en</strong> hoger pot<strong>en</strong>tieel, gekoppeld <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> hogere<br />

snelheid van innovatie. Technologie evolueert zo snel <strong>en</strong> <strong>de</strong> toekomstige behoeft<strong>en</strong> zijn zo<br />

veran<strong>de</strong>rlijk dat we ons maximaal moet<strong>en</strong> inspann<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> portefeuille groeiproject<strong>en</strong><br />

te creër<strong>en</strong> die <strong>de</strong> daaruit vloei<strong>en</strong><strong>de</strong> verhoog<strong>de</strong> risico- <strong>en</strong> r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>tsniveaus in ev<strong>en</strong>wicht<br />

kan br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Met dit in gedacht<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> visie ontwikkeld voor <strong>de</strong> positie van


4 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

<strong>Umicore</strong> in 2015. Deze visie combineert <strong>de</strong> technologische <strong>en</strong> zakelijke route voor <strong>de</strong><br />

kom<strong>en</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> volledig geïntegreer<strong>de</strong> b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring van duurzame ontwikkeling<br />

<strong>en</strong> doelstelling<strong>en</strong> die voortvloei<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> huidige, voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010 vastgeleg<strong>de</strong><br />

doelstelling<strong>en</strong>. We hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal interne <strong>en</strong> externe stakehol<strong>de</strong>rs actief betrokk<strong>en</strong><br />

bij het formuler<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze visie. We integreer<strong>de</strong>n ook e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal langetermijnsc<strong>en</strong>ario’s<br />

in onze <strong>de</strong>nkoef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, zoals <strong>de</strong> sc<strong>en</strong>ario’s die wor<strong>de</strong>n voorgesteld in het docum<strong>en</strong>t<br />

“Vision 2050“van <strong>de</strong> World Business Council on Sustainable Developm<strong>en</strong>t, waarin <strong>Umicore</strong><br />

e<strong>en</strong> sleutelrol speel<strong>de</strong> (vooral dan in verband met <strong>de</strong> dim<strong>en</strong>sies “material<strong>en</strong>” (het sluit<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> cirkel), “mobiliteit” (veilige mobiliteit met e<strong>en</strong> laag koolstofgehalte) <strong>en</strong> “<strong>en</strong>ergie<br />

<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>” (<strong>en</strong>ergiebevoorrading met e<strong>en</strong> laag koolstofgehalte). In <strong>de</strong> loop van 2010<br />

zull<strong>en</strong> we <strong>de</strong>ze b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring meer ge<strong>de</strong>tailleerd kunn<strong>en</strong> toelicht<strong>en</strong>.<br />

Wat <strong>de</strong> milieuprestaties betreft, zijn we er in 2009 in geslaagd onze impact op het<br />

leefmilieu te verklein<strong>en</strong> <strong>en</strong> goe<strong>de</strong> vooruitgang te boek<strong>en</strong> in het doorvoer<strong>en</strong> van onze<br />

Groepsdoelstelling<strong>en</strong>. Hoewel vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> productievolumes e<strong>en</strong> significante rol speel<strong>de</strong>n<br />

in <strong>de</strong>ze vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> impact, war<strong>en</strong> we in staat gerichte <strong>en</strong> duurzame acties op<br />

veel van onze sites te voltooi<strong>en</strong>. Onze doelstelling om teg<strong>en</strong> 2010 basisgegev<strong>en</strong>s op het<br />

vlak van milieu, veiligheid <strong>en</strong> gezondheid voor al onze product<strong>en</strong> beschikbaar te hebb<strong>en</strong>,<br />

blijft <strong>de</strong> meest uitdag<strong>en</strong><strong>de</strong> doelstelling, <strong>en</strong> het is waarschijnlijk dat meer tijd <strong>en</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

nodig zull<strong>en</strong> zijn om <strong>de</strong>ze doelstelling te bereik<strong>en</strong>. Op milieuvlak zijn al onze sites vereist<br />

te voldo<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bedrijfsnorm<strong>en</strong>, norm<strong>en</strong> die vaak <strong>de</strong> wettelijke vereist<strong>en</strong> overschrij<strong>de</strong>n,<br />

alsook e<strong>en</strong> onafhankelijk geverifieerd milieubeheersysteem te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.<br />

We blev<strong>en</strong> stevige vooruitgang boek<strong>en</strong> in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sociale doelstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

we zijn er gerust in <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> eind 2010 te kunn<strong>en</strong> bereik<strong>en</strong>. Eind 2009<br />

had<strong>de</strong>n vrijwel alle sites maatregel<strong>en</strong> volledig doorgevoerd om <strong>de</strong> lokale stakehol<strong>de</strong>rs te<br />

betrekk<strong>en</strong>, als e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijke werkgever te wor<strong>de</strong>n beschouwd, interne dialoog <strong>aan</strong><br />

te moedig<strong>en</strong>, opleiding <strong>en</strong> ontwikkeling te bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> alsook gelijkheid van kans<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

diversiteit te verzeker<strong>en</strong> <strong>en</strong> te promot<strong>en</strong>.<br />

Als we <strong>de</strong> prestaties van 2009 overlop<strong>en</strong>, zijn we vooral tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke<br />

verbetering van <strong>de</strong> veiligheidsprestaties van <strong>de</strong> Groep. Zowel <strong>de</strong> frequ<strong>en</strong>tie- als <strong>de</strong><br />

ernstgraad van <strong>de</strong> ongevall<strong>en</strong> verbeter<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> opzichte van 2008 <strong>en</strong> overtroff<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

doelstelling<strong>en</strong> die we begin 2009 bepaal<strong>de</strong>n. We zijn nu opnieuw op <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> weg na<br />

e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van stagnering op het vlak van veiligheidsprestaties. Er zull<strong>en</strong> nog meer<br />

inspanning<strong>en</strong> <strong>en</strong> inv<strong>en</strong>tiviteit nodig zijn om ons doel – ge<strong>en</strong> ongevall<strong>en</strong> op het werk – te<br />

bereik<strong>en</strong>. We wor<strong>de</strong>n echter sterk <strong>aan</strong>gemoedigd door <strong>de</strong> stapp<strong>en</strong> die we hiervoor al<br />

hebb<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> in 2009.<br />

Dit verslag is e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>wichtige <strong>en</strong> re<strong>de</strong>lijke voorstelling van <strong>de</strong> economische, milieu-<br />

<strong>en</strong> sociale prestaties van onze organisatie in 2009. We zijn ervan overtuigd dat het <strong>de</strong><br />

lezer meer inzicht zal gev<strong>en</strong> in <strong>de</strong> domein<strong>en</strong> waarin we vooruitgang hebb<strong>en</strong> gemaakt<br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> domein<strong>en</strong> die nog meer inspanning<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> in <strong>de</strong> toekomst. We hebb<strong>en</strong> dit<br />

verslag opgesteld in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> GRI-richtlijn<strong>en</strong> versie 3 (G3) <strong>en</strong>, zoals<br />

eer<strong>de</strong>r vermeld, hebb<strong>en</strong> we teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> vorige verslag<strong>en</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> toegevoegd <strong>en</strong><br />

verbetering<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gebracht die, zo hop<strong>en</strong> we, u nog meer inzicht zull<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> in <strong>Umicore</strong>.<br />

We will<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze geleg<strong>en</strong>heid gebruikmak<strong>en</strong> om onze dank <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>ring uit te<br />

sprek<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> inzet <strong>en</strong> <strong>de</strong> volharding van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers van <strong>Umicore</strong> in <strong>de</strong>ze<br />

turbul<strong>en</strong>te <strong>en</strong> moeilijke perio<strong>de</strong>. We will<strong>en</strong> ook onze waar<strong>de</strong>ring uitdrukk<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over<br />

onze verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> stakehol<strong>de</strong>rs voor hun <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t teg<strong>en</strong>over ons in het voorbije jaar.<br />

E<strong>en</strong> constructieve <strong>en</strong> op<strong>en</strong> dialoog is e<strong>en</strong> ess<strong>en</strong>tiële factor om ons in staat te stell<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

juiste beslissing<strong>en</strong> te nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> op e<strong>en</strong> zo verantwoord mogelijke manier te on<strong>de</strong>rnem<strong>en</strong>.<br />

In 2010 zull<strong>en</strong> we flexibel <strong>en</strong> w<strong>en</strong>dbaar moet<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> snel moet<strong>en</strong> reager<strong>en</strong> om op<br />

<strong>de</strong> interessantste groei-initiatiev<strong>en</strong> in te spel<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> kost<strong>en</strong> uit het oog te verliez<strong>en</strong>.<br />

We zijn ervan overtuigd dat <strong>Umicore</strong> is opgewass<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> huidige uitdaging<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

optimaal gebruik zal mak<strong>en</strong> van <strong>de</strong> kans<strong>en</strong> die ons wacht<strong>en</strong>.<br />

Marc Grynberg<br />

Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r<br />

Thomas Leys<strong>en</strong><br />

Voorzitter


Hoogtepunt<strong>en</strong> 2009<br />

Economisch <strong>Verslag</strong><br />

• Prestatie verbeter<strong>de</strong> gevoelig in twee<strong>de</strong> helft van 2009 t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> zwakke niveaus in<br />

eerste jaarhelft<br />

• O&O uitgav<strong>en</strong> t<strong>en</strong> belope van € 135,7 miljo<strong>en</strong>, wat overe<strong>en</strong>komt met 6,9 % van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong><br />

Milieuverslag<br />

• Verbeter<strong>de</strong> milieuprestatie<br />

• Ver<strong>de</strong>re vooruitgang in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong> milieudoelstelling<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> 2010<br />

Sociaal <strong>Verslag</strong><br />

• Vooruitgang in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sociale doelstelling<strong>en</strong> op kruissnelheid<br />

• Gevoelige verbetering van <strong>de</strong> veiligheidsprestatie van <strong>de</strong> Groep<br />

Bestuursverslag<br />

• Uitgebreid bezoldigingsverslag<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 5


6 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Kerncijfers (1)<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Omzet 6.566,5 8.205,7 8.309,9 9.124,0 6.937,4<br />

Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>) 1.725,0 1.685,4 1.910,0 2.100,3 1.723,2<br />

EBITDA 390,1 470,9 528,8 487,4 259,5<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT 233,1 329,2 359,1 354,6 146,4<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 34,0 38,2 26,8 32,0 -6,1<br />

Niet-recurr<strong>en</strong>te EBIT -40,3 -9,3 -28,6 -101,9 -11,4<br />

IAS 39 effect op EBIT -9,1 -6,3 4,0 -3,6 6,2<br />

Totale EBIT 183,7 313,6 334,4 249,1 141,2<br />

Recurr<strong>en</strong>te operationele marge (%) 11,5 17,3 17,4 15,4 8,9<br />

Geconsoli<strong>de</strong>erd recurr<strong>en</strong>t nettoresultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep,<br />

zon<strong>de</strong>r afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />

151,5 218,3 225,7 222,1 81,9<br />

Resultaat van afgesplitste activiteit<strong>en</strong>, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep 20,8 -19,4 425,8 -2,4 -4,2<br />

Geconsoli<strong>de</strong>erd nettoresultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep,<br />

inclusief afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />

142,2 195,8 653,1 121,7 73,8<br />

On<strong>de</strong>rzoek- & ontwikkelingskost<strong>en</strong> 111,7 110,3 124,5 165,0 135,7<br />

Investering<strong>en</strong> 144,6 108,2 152,9 216,0 190,5<br />

Netto to<strong>en</strong>ame/afname van <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> vóór nancieringsoperaties 19,1 -178,9 788,2 190,4 269,9<br />

Totaal <strong>de</strong>r activa van <strong>de</strong> bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2.936,9 3.775,9 3.220,8 3.024,9 2.839,6<br />

Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 971,1 939,0 1.491,2 1.290,7 1.314,2<br />

Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> netto nanciële schuld uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>,<br />

ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

509,5 773,1 168,0 328,6 161,1<br />

Schuldratio uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> (%) 33,4 43,9 9,9 19,8 10,5<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 1.788,4 1.752,4 1.878,0 1.897,8 1.765,8<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 1.713,6 1.714,2 1.820,8 1.989,8 1.788,1<br />

R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE) (%) 13,6 19,2 19,7 17,9 8,2<br />

Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 14.142 13.932 14.844 15.447 13.720<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 4.314 4.879 5.018 5.334 4.405<br />

Frequ<strong>en</strong>tiegraad van arbeidsongevall<strong>en</strong> 6,30 7,20 5,30 5,32 3,12<br />

Ernstgraad van arbeidsongevall<strong>en</strong> 0,22 0,20 0,13 0,17 0,08<br />

De gegev<strong>en</strong>s per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el zijn terug te vin<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> pagina's 12-13.<br />

(1) Cijfers gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008, behalve ROCE, wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor afgesplitste<br />

activiteit<strong>en</strong>.<br />

Analyse<br />

Voorgesteld divi<strong>de</strong>nd<br />

stabiel<br />

Goe<strong>de</strong> vooruitgang in het<br />

bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sociale <strong>en</strong><br />

milieudoelstelling<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> 2010


Belangrijkste economische indicator<strong>en</strong><br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el & divi<strong>de</strong>nd (in €)<br />

2,0<br />

1,8<br />

1,6<br />

1,4<br />

1,2<br />

1,0<br />

0,8<br />

0,6<br />

0,4<br />

0,2<br />

0,0<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Aangepaste winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, basisberek<strong>en</strong>ing<br />

waarvan (voorgesteld) brutodivi<strong>de</strong>nd<br />

Belangrijkste leefmilieu-indicator<strong>en</strong><br />

Inzet material<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> (in %)<br />

20%<br />

39%<br />

Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />

Secundaire material<strong>en</strong><br />

Recyclagematerial<strong>en</strong><br />

41%<br />

Belangrijkste sociale indicator<strong>en</strong><br />

Geogra sche spreiding<br />

van <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong>wezigheid<br />

22%<br />

8%<br />

5%<br />

11%<br />

Europe<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

Afrika<br />

54%<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT & ROCE (in miljo<strong>en</strong> €)<br />

600<br />

500<br />

400<br />

300<br />

200<br />

100<br />

0<br />

13,6<br />

233,1<br />

19,2 19,7<br />

329,2<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />

359,1<br />

Recurr<strong>en</strong>te ROCE (in %)<br />

17,9<br />

354,6<br />

146,4<br />

Overzicht Milieudoelstelling<strong>en</strong> Groep 2006-2010<br />

Overzicht status 2009<br />

doelst 1-4: als % van totaal <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>;<br />

doelst 5: als % van totaal <strong>aan</strong>tal basisgegev<strong>en</strong>s<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

Emissie-verbeteringsplanBeheersysteem<br />

<strong>en</strong><br />

naleving<br />

wetgeving &<br />

klacht<strong>en</strong><br />

Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Impactevaluatie<br />

bo<strong>de</strong>m <strong>en</strong><br />

grondwater<br />

Doelstelling bereikt<br />

Overzicht Sociale doelstelling<strong>en</strong> Groep 2006-2010<br />

Overzicht status 2009<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

Geme<strong>en</strong>schap Aantrekkelijke<br />

j<br />

werkgever<br />

Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Doelstelling bereikt<br />

8,2<br />

Energie-effi- EHS basisgeciëntieplangev<strong>en</strong>s<br />

voor<br />

product<strong>en</strong><br />

Dialoog Opleiding M<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong><br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 7<br />

EBIT & EBITDA (in miljo<strong>en</strong> €)<br />

600<br />

500<br />

400<br />

300<br />

200<br />

100<br />

Metaalemissies naar water <strong>en</strong> lucht (kg/jaar)<br />

Frequ<strong>en</strong>tiegraad ongevall<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> Groep<br />

40<br />

35<br />

30<br />

25<br />

20<br />

15<br />

10<br />

5<br />

0<br />

40.000<br />

35.000<br />

30.000<br />

25.000<br />

20.000<br />

15.000<br />

10.000<br />

5.000<br />

0<br />

390,1<br />

183,7<br />

470,9<br />

313,6<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

EBITDA<br />

waarvan EBIT<br />

Water<br />

2008<br />

2009<br />

528,8<br />

334,4<br />

487,4<br />

249,1<br />

Lucht<br />

259,5<br />

141,2<br />

0<br />

98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11<br />

Frequ<strong>en</strong>tiegraad ongevall<strong>en</strong> wereldwijd


8 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Financieel <strong>en</strong> economisch overzicht<br />

Inkomst<strong>en</strong><br />

Inkomst<strong>en</strong><br />

21%<br />

15%<br />

47%<br />

18%<br />

Advanced Materials<br />

Precious Metals Products & Catalysts<br />

Precious Metals Services<br />

Zinc Specialties<br />

Corporate niet inbegrep<strong>en</strong><br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />

Advanced Materials<br />

Precious Metals Products & Catalysts<br />

Precious Metals Services<br />

Zinc Specialties<br />

Corporate niet inbegrep<strong>en</strong><br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />

10%<br />

56%<br />

16%<br />

16%<br />

48%<br />

11%<br />

26%<br />

17%<br />

Advanced Materials<br />

Precious Metals Products & Catalysts<br />

Precious Metals Services<br />

Zinc Specialties<br />

Corporate niet inbegrep<strong>en</strong><br />

12.000<br />

10.000<br />

8.000<br />

6.000<br />

4.000<br />

2.000<br />

400<br />

350<br />

300<br />

250<br />

200<br />

150<br />

100<br />

50<br />

0<br />

3.000<br />

2.500<br />

2.000<br />

1.500<br />

1.000<br />

500<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

0<br />

6.566,5<br />

8.205,7<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Omzet<br />

8.309,9<br />

1.725,0 1.685,4 1.910,0<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

0<br />

233,1<br />

199,1<br />

9.124,0<br />

6.937,4<br />

2.100,3 1.723,2<br />

Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>)<br />

329,2<br />

291,0<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />

359,1 354,6<br />

332,3<br />

322,6<br />

152,5<br />

146,4<br />

waarvan volledig geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong><br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

13,6<br />

19,2<br />

1.713,6 1.714,2<br />

19,7<br />

1.820,8<br />

17,9<br />

1.989,8<br />

1.788,1<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

8,2<br />

R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE),<br />

recurr<strong>en</strong>t (in %)<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />

De inkomst<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n met 18 % t<strong>en</strong> opzichte van 2008. De<br />

impact van <strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong> economische crisis was vooral<br />

voelbaar in <strong>de</strong> eerste helft van het jaar, to<strong>en</strong> <strong>de</strong> vraag in <strong>de</strong><br />

meeste eindgebruikerssector<strong>en</strong> fors daal<strong>de</strong> <strong>en</strong> het effect<br />

daarvan werd versterkt door <strong>de</strong> voorraadafbouw bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>.<br />

In <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van het jaar herstel<strong>de</strong> <strong>de</strong> activiteit <strong>en</strong>igszins<br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> verbeter<strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> in bepaal<strong>de</strong> business units, zoals<br />

Automotive Catalysts, kon<strong>de</strong>n <strong>de</strong> gebruikelijke seizo<strong>en</strong>sdaling<strong>en</strong><br />

in <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re activiteit<strong>en</strong> ruimschoots comp<strong>en</strong>ser<strong>en</strong>.<br />

De omzet (inclusief metaalwaar<strong>de</strong>) lag 24 % lager op jaarbasis<br />

als gevolg van <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> activiteit <strong>en</strong> <strong>de</strong> lagere gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />

metaalprijz<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van 2008.<br />

Voor <strong>Umicore</strong> zijn <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> e<strong>en</strong> meer betek<strong>en</strong>isvolle<br />

uitdrukking van <strong>de</strong> ‘top-line’ prestatie dan omzet <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> ze<br />

<strong>de</strong> impact van <strong>de</strong> prijs van <strong>de</strong> metal<strong>en</strong> uitsluit die <strong>aan</strong> <strong>de</strong> klant<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n doorgerek<strong>en</strong>d.<br />

De recurr<strong>en</strong>te EBIT bedroeg € 146,4 miljo<strong>en</strong> in vergelijking met<br />

€ 354,6 miljo<strong>en</strong> in 2008: alle bedrijfssegm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> noteer<strong>de</strong>n<br />

lagere recurr<strong>en</strong>te winst<strong>en</strong>. Precious Metals Products and Catalysts<br />

daal<strong>de</strong> het sterkst omdat het <strong>de</strong> volledige impact voel<strong>de</strong> van<br />

<strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> vraag in <strong>de</strong> auto- <strong>en</strong> <strong>de</strong> bouwsector. Dankzij <strong>de</strong><br />

kost<strong>en</strong>bespar<strong>en</strong><strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong> kon <strong>de</strong>ze activiteit in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong><br />

jaarhelft <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk herstell<strong>en</strong> van het verlies in <strong>de</strong> eerste<br />

helft van het jaar. De segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Advanced Materials <strong>en</strong> Zinc<br />

Specialties zag<strong>en</strong> <strong>de</strong> vraag ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s dal<strong>en</strong> <strong>en</strong> noteer<strong>de</strong>n e<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk lagere recurr<strong>en</strong>te EBIT. In Precious Metals Services<br />

was het lagere winstniveau vooral te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> lagere<br />

metaalprijsbescherming van <strong>de</strong> contract<strong>en</strong> die in vorige perio<strong>de</strong>n<br />

wer<strong>de</strong>n afgeslot<strong>en</strong>. De netto Groepsoverheadkost<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />

met 25 % vermin<strong>de</strong>rd, <strong>de</strong> inspanning<strong>en</strong> voor on<strong>de</strong>rzoek <strong>en</strong><br />

ontwikkeling<strong>en</strong> steg<strong>en</strong> licht op jaarbasis.<br />

Het <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong><strong>de</strong> kapitaal lag op het ein<strong>de</strong> van het<br />

jaar lager dan op het ein<strong>de</strong> van 2008, vooral door <strong>de</strong><br />

vermin<strong>de</strong>ring van het werkkapitaal. Bijgevolg daal<strong>de</strong><br />

ook het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong><strong>de</strong> kapitaal op jaarbasis,<br />

<strong>de</strong>els ook als gevolg van <strong>de</strong> lagere gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />

metaalprijz<strong>en</strong>. De vermin<strong>de</strong>ring van het werkkapitaal<br />

weerspiegel<strong>de</strong> <strong>de</strong> daling van <strong>de</strong> bedrijfsactiviteit (vooral<br />

in <strong>de</strong> eerste jaarhelft) <strong>en</strong> <strong>de</strong> strikte controle van <strong>de</strong><br />

werkkapitaalbehoeft<strong>en</strong>.<br />

Het r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal bereikte in 2009<br />

e<strong>en</strong> niveau van 8,2 %, in vergelijking met 17,9 % in<br />

2008.<br />

(1) De cijfers in alle gra ek<strong>en</strong> gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008, behalve ROCE, wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor afgesplitste activiteit<strong>en</strong>.<br />

(1)


De totale EBIT van € 141,2 miljo<strong>en</strong> werd negatief beïnvloed door<br />

niet-recurr<strong>en</strong>te elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> totaal bedrag van € -11,4<br />

miljo<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> IAS 39 effect t<strong>en</strong> belope van € 6,2 miljo<strong>en</strong>. De<br />

niet-recurr<strong>en</strong>t elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> war<strong>en</strong> voornamelijk e<strong>en</strong> combinatie van<br />

herstructureringsvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> (€ -38,4 miljo<strong>en</strong>) <strong>en</strong> <strong>de</strong> terugname<br />

van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n<br />

(€ 26,8 miljo<strong>en</strong>).<br />

Meer <strong>de</strong>tails over <strong>de</strong> niet-recurr<strong>en</strong>te resultat<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

geraadpleegd in <strong>de</strong> not<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op pagina 89.<br />

De afschrijvingslast<strong>en</strong> op materiële <strong>en</strong> immateriële activa bedroeg<strong>en</strong><br />

€ 116,3 miljo<strong>en</strong>, lichtjes hoger dan in 2008. Hoewel sommige<br />

nieuwe investering<strong>en</strong> in <strong>de</strong> loop van 2009 wer<strong>de</strong>n voltooid,<br />

werd <strong>de</strong> impact van <strong>de</strong>ze op <strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> gecomp<strong>en</strong>seerd<br />

door <strong>de</strong> verkoop van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> activa <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>op <strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n alle<br />

an<strong>de</strong>re non-cash elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> – zoals bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> verhoging<strong>en</strong>/terugnames van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> – opnieuw opgeteld<br />

om tot EBITDA te kom<strong>en</strong>. In 2009 bedroeg<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze € 2,0 miljo<strong>en</strong>.<br />

De totale EBITDA daal<strong>de</strong> met 47 % in vergelijking met 2008.<br />

De investering<strong>en</strong> bedroeg<strong>en</strong> € 190 miljo<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van<br />

€ 216 miljo<strong>en</strong> in 2008.<br />

Ongeveer 50 % van <strong>de</strong> totale investering<strong>en</strong> werd besteed <strong>aan</strong><br />

groeiproject<strong>en</strong>. Het belangrijkste project was <strong>de</strong> voltooiing van<br />

<strong>de</strong> capaciteitsinvestering<strong>en</strong> voor herlaadbare batterijmaterial<strong>en</strong><br />

in Zuid-Korea <strong>en</strong> China, <strong>de</strong> voltooiing van e<strong>en</strong> nieuwe test- <strong>en</strong><br />

productie-infrastructuur in Automotive Catalysts, e<strong>en</strong> nieuwe<br />

productie- <strong>en</strong> recyclagefaciliteit voor Jewellery & Electroplating<br />

in China <strong>en</strong> <strong>de</strong> bouw van e<strong>en</strong> nieuwe productiefaciliteit voor<br />

germaniumsubstrat<strong>en</strong> in <strong>de</strong> VS. Op het ein<strong>de</strong> van 2009 kondig<strong>de</strong><br />

<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> start van e<strong>en</strong> project <strong>aan</strong> voor <strong>de</strong> bouw van e<strong>en</strong><br />

nieuwe batterijrecyclagefabriek in Hobok<strong>en</strong>, België in 2010.<br />

16%<br />

48%<br />

Advanced Materials<br />

Precious Metals Products & Catalysts<br />

Precious Metals Services<br />

Zinc Specialties<br />

12%<br />

Corporate niet inbegrep<strong>en</strong><br />

24%<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 9<br />

EBIT, EBITDA & niet-recurr<strong>en</strong>te elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

EBITDA<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

Investering<strong>en</strong> & acquisities<br />

Investering<strong>en</strong><br />

15%<br />

4%<br />

13% 2%<br />

Europa<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

Afrika<br />

De totale belastingslast voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> beliep € 20,6 miljo<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> daling met ongeveer<br />

€ 46 miljo<strong>en</strong> in vergelijking met 2008. Deze daling was hoofdzakelijk het gevolg van<br />

e<strong>en</strong> lagere belastingsgraad, in lijn met <strong>de</strong> verlaag<strong>de</strong> winstgev<strong>en</strong>dheid <strong>en</strong> als gevolg van<br />

<strong>de</strong> erk<strong>en</strong>ning<strong>en</strong> van uitgestel<strong>de</strong> belastingsactiva. De recurr<strong>en</strong>te belastingslast voor <strong>de</strong><br />

perio<strong>de</strong> bedroeg € 24,6 miljo<strong>en</strong>, wat overe<strong>en</strong>komt met e<strong>en</strong> algem<strong>en</strong>e effectieve recurr<strong>en</strong>te<br />

belastingsvoet van 20,7% op het recurr<strong>en</strong>te geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> inkom<strong>en</strong> voor belasting<strong>en</strong>. Dat<br />

bedrag ligt veel lager dan in 2008 als gevolg van <strong>de</strong> geografische spreiding van <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>,<br />

waarbij er lagere opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n geg<strong>en</strong>ereerd in regio’s zoals Europa,<br />

waar <strong>de</strong> v<strong>en</strong>nootschapsbelasting doorg<strong>aan</strong>s hoger ligt.<br />

De netto financiële last<strong>en</strong> lag<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk lager dan in 2008 (€ 36 miljo<strong>en</strong> in<br />

vergelijking met € 52 miljo<strong>en</strong>). De netto interestlast<strong>en</strong>, goed voor € 13,1 miljo<strong>en</strong>, war<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk lager dankzij <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> schuld <strong>en</strong> <strong>de</strong> lagere gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> r<strong>en</strong>tevoet. De rest<br />

had grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong> actualisering van langetermijnvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> die hoger<br />

war<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> disconteringsvoet<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n in lijn met <strong>de</strong> lagere interestvoet<strong>en</strong>. De netto<br />

wisselkoersverliez<strong>en</strong> bevon<strong>de</strong>n zich op e<strong>en</strong> iets lager niveau dan in 2008.<br />

66%<br />

600<br />

500<br />

400<br />

300<br />

200<br />

100<br />

0<br />

220<br />

200<br />

180<br />

160<br />

140<br />

120<br />

100<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

390,1<br />

183,7<br />

470,9<br />

313,6<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

144,6<br />

EBITDA<br />

528,8<br />

334,4<br />

waarvan totale EBIT<br />

108,2<br />

Investering<strong>en</strong><br />

152,9<br />

487,4<br />

249,1<br />

216,0<br />

Financiële kost<strong>en</strong> & belasting<strong>en</strong><br />

30<br />

25<br />

20<br />

15<br />

10<br />

5<br />

0<br />

21,4<br />

4,3<br />

25,8<br />

4,5<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

259,5<br />

141,2<br />

190,5<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

28,7<br />

5,1<br />

27,0<br />

5,8<br />

Gemid<strong>de</strong>ld gewog<strong>en</strong> interestvoet (in %)<br />

Effectieve belastingsvoet (in %)<br />

20,7<br />

3,9<br />

2005 2006 2007 2008 2009


10 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Op<strong>de</strong>ling kasstrom<strong>en</strong><br />

400<br />

300<br />

200<br />

100<br />

0<br />

-100<br />

-200<br />

-300<br />

-400<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

-329<br />

Nettoschuld<br />

31/12/2008<br />

Bruto-schuld<br />

+254<br />

Operationele<br />

cash flow<br />

Evolutie netto-schuld<br />

23%<br />

30%<br />

6%<br />

41%<br />

+202<br />

Wijziging in<br />

werkkapitaal<br />

Obligaties (vervalt in 2012)<br />

L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op lange termijn (vervalt in 2013)<br />

Commercial paper<br />

An<strong>de</strong>re bankfaciliteit<strong>en</strong><br />

-190<br />

-24<br />

Investering<strong>en</strong> Netto financiële<br />

last<strong>en</strong><br />

1.200<br />

1.000<br />

800<br />

600<br />

400<br />

200<br />

0<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

33,4<br />

509,5<br />

100,3<br />

43,9<br />

773,1<br />

-75<br />

Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n<br />

(inclusief<br />

wijzigig<strong>en</strong> van<br />

het kapitaal)<br />

9,9<br />

168,0<br />

19,8<br />

328,6<br />

10,5<br />

161,1<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Netto-schuld / (netto-schuld + eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>),<br />

ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong>, voortgezet (in %)<br />

2<br />

-161<br />

An<strong>de</strong>re Nettoschuld<br />

31/12/2009<br />

Securitisatie, ge<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van netto-schuld voor 2006<br />

Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> netto financiële schuld, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong>,<br />

voortgezet<br />

Ondanks <strong>de</strong> moeilijke economische<br />

omgeving <strong>en</strong> <strong>de</strong> daling van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong><br />

g<strong>en</strong>ereer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> sterke operationele<br />

kasstrom<strong>en</strong> in 2009. De netto operationele<br />

kasstroom bedroeg € 450,7 miljo<strong>en</strong>. De<br />

werkkapitaalbehoeft<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n met € 202<br />

miljo<strong>en</strong>, vooral als gevolg van <strong>de</strong> lagere<br />

verkoop <strong>en</strong> <strong>de</strong> strikte werkkapitaaldiscipline<br />

in alle activiteit<strong>en</strong>.<br />

De kasuitstroom omvat elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zoals<br />

investering<strong>en</strong>, verkop<strong>en</strong> <strong>en</strong> overnames,<br />

divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n, wijziging<strong>en</strong> in het kapitaal,<br />

interest<strong>en</strong> <strong>en</strong> belasting<strong>en</strong>.<br />

De netto financiële schuld bedroeg € 161,1<br />

miljo<strong>en</strong> op het ein<strong>de</strong> van 2009. Dat was<br />

<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk min<strong>de</strong>r dan eind 2008 <strong>en</strong> was<br />

het resultaat van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>hou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> groei van<br />

<strong>de</strong> operationele winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke<br />

vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> werkkapitaalbehoeft<strong>en</strong><br />

(zie hoger voor meer <strong>de</strong>tails).<br />

De schuldverhouding op het ein<strong>de</strong> van het<br />

jaar bedroeg 10,5 %.<br />

Ongeveer <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> bruto<br />

schuld was ofwel op mid<strong>de</strong>llange of op<br />

lange termijn, met vervaldag<strong>en</strong> in 2012<br />

<strong>en</strong> 2013. De gesyndiceer<strong>de</strong> kredietfaciliteit<br />

– met e<strong>en</strong> limiet van € 450 miljo<strong>en</strong> - was<br />

eind 2009 niet in gebruik.


Ver<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> economische<br />

meerwaar<strong>de</strong><br />

Het grootste <strong>de</strong>el van het totale inkom<strong>en</strong><br />

van <strong>Umicore</strong> werd gebruikt voor <strong>de</strong><br />

bevoorrading met het metaal<strong>de</strong>el van<br />

<strong>de</strong> grondstoff<strong>en</strong>. Na aftrek van an<strong>de</strong>re<br />

grondstofkost<strong>en</strong>, <strong>en</strong>ergiekost<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

afschrijving<strong>en</strong> bedroeg <strong>de</strong> economische<br />

meerwaar<strong>de</strong> voor ver<strong>de</strong>re ver<strong>de</strong>ling<br />

€ 738,1 miljo<strong>en</strong>.<br />

Het grootste <strong>de</strong>el (€ 577,4 miljo<strong>en</strong>) betreft<br />

lon<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re werknemersvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

De netto interest<strong>en</strong> betaald <strong>aan</strong> crediteurs<br />

daal<strong>de</strong> significant, vooral omwille van<br />

e<strong>en</strong> lagere nood <strong>aan</strong> fonds<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong><br />

betaal<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> regering<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

autoriteit<strong>en</strong> waar ze actief is <strong>en</strong> betaal<strong>de</strong><br />

interest<strong>en</strong> <strong>aan</strong> haar kredietverschaffers,<br />

voor e<strong>en</strong> totaal van € 57 miljo<strong>en</strong>. De<br />

netto-belasting<strong>en</strong> in Noord-Amerika<br />

war<strong>en</strong> positief omwille van <strong>de</strong> geboekte<br />

verliez<strong>en</strong>. De winst<strong>en</strong> bestemd voor<br />

min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> verliez<strong>en</strong><br />

g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

bedroeg<strong>en</strong> € 15,6 miljo<strong>en</strong>.<br />

Het <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs in 2010 te<br />

betal<strong>en</strong> bruto divi<strong>de</strong>nd (met betrekking<br />

tot 2009) bleef ongeveer gelijk als voor<br />

2008 (€ 73,1 miljo<strong>en</strong>) ervan uitg<strong>aan</strong>d dat<br />

het voorgestel<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>nd van € 0,65 per<br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>el door <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs wordt<br />

<strong>aan</strong>vaard tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> jaarlijkse algem<strong>en</strong>e<br />

verga<strong>de</strong>ring eind april 2010. Dit is conform<br />

het beleid van <strong>Umicore</strong> om e<strong>en</strong> stabiel of<br />

gelei<strong>de</strong>lijk groei<strong>en</strong>d divi<strong>de</strong>nd te betal<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> gaf ongeveer € 1,1 miljo<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />

liefdadigheidssch<strong>en</strong>king<strong>en</strong> uit.<br />

Het grootste <strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />

werknemersvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> werd in <strong>de</strong> vorm van<br />

lon<strong>en</strong> uitbetaald. De rest betreft nationale<br />

socialezekerheidsbijdrag<strong>en</strong>, p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

an<strong>de</strong>re voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Werknemersvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong>kel gerapporteerd voor volledig<br />

geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />

daarom niet zomaar vergelek<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

met <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s over het totale <strong>aan</strong>tal<br />

werknemers, die ook <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong><br />

bedrijv<strong>en</strong> in rek<strong>en</strong>ing br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> volledig<br />

overzicht van het <strong>aan</strong>tal werknemers per<br />

regio <strong>en</strong> per categorie is terug te vin<strong>de</strong>n op<br />

<strong>de</strong> pagina’s 58-59.<br />

Omzet<br />

5.214,3<br />

74,4%<br />

(inclusief bijdrage van geassocieer<strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> netto resultaat van<br />

afgesplitste activiteit<strong>en</strong>)<br />

738,1<br />

10,5%<br />

Metaalkost<strong>en</strong><br />

Water, gas & elektriciteitskost<strong>en</strong><br />

An<strong>de</strong>re grondstofkost<strong>en</strong><br />

83,1<br />

1,2%<br />

322,1<br />

4,6%<br />

77,1<br />

1,1%<br />

576,0<br />

8,2%<br />

Afschrijving<strong>en</strong> & bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

An<strong>de</strong>re kost<strong>en</strong> (netto)<br />

Economische meerwaar<strong>de</strong><br />

Economische meerwaar<strong>de</strong> €738,1<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

57,0<br />

7,7%<br />

13,1<br />

9,0 6,7<br />

1,8%<br />

1,2% 0,9%<br />

Belasting<strong>en</strong><br />

Crediteurs<br />

Bijdrage <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong><br />

73,1<br />

9,9%<br />

0,7<br />

0,1%<br />

1,1<br />

0,2%<br />

577,4<br />

78,2%<br />

Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs (<strong>en</strong>kel divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n)<br />

Overgedrag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het bedrijf<br />

Liefdadigheidsbijdrag<strong>en</strong><br />

Bezoldiging<strong>en</strong> & voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

Bezoldiging<strong>en</strong> & voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

€577,4<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

23,4<br />

4,1%<br />

448,3<br />

77,6%<br />

105,7<br />

18,3%<br />

Bezoldiging<strong>en</strong><br />

Sociale bijdrag<strong>en</strong><br />

P<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><strong>en</strong> & an<strong>de</strong>re personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

Omzet<br />

6%<br />

17%<br />

10%<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 11<br />

6%<br />

Europa<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

Afrika<br />

(per bestemming, exclusief<br />

Precious Metals Managem<strong>en</strong>t)<br />

62%<br />

Belasting<strong>en</strong><br />

(<strong>en</strong>kel geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>)<br />

10%<br />

19%<br />

17%<br />

Europa<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

Afrika<br />

54%<br />

Geografisch<br />

Bezoldiging<strong>en</strong> &<br />

voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> (<strong>en</strong>kel geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>)<br />

9%<br />

5%<br />

2%<br />

4%<br />

Europa<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

Afrika<br />

80%<br />

Geografisch<br />

Geografisch


12 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Informatie over het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />

Divi<strong>de</strong>nd (1)(2)<br />

Indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> voorgestel<strong>de</strong> resultaatverwerking wordt goedgekeurd,<br />

wordt voor het boekjaar 2009 e<strong>en</strong> brutodivi<strong>de</strong>nd van € 0,65<br />

uitbetaald. Het divi<strong>de</strong>nd zal wor<strong>de</strong>n uitgekeerd vanaf 6 mei<br />

2010, bij <strong>de</strong> zetels <strong>en</strong> ag<strong>en</strong>tschapp<strong>en</strong> van <strong>de</strong> hierna vernoem<strong>de</strong><br />

instelling<strong>en</strong>.<br />

- BNP Paribas Fortis<br />

- ING<br />

- Bank Degroof<br />

- Dexia Bank<br />

- KBC Bank<br />

- Petercam<br />

Kapitaalstructuur<br />

<strong>Umicore</strong> kocht in januari 2009 voor e<strong>en</strong> bedrag van € 3,88 miljo<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong> eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in (257 000 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>). In <strong>de</strong> loop van het<br />

jaar wer<strong>de</strong>n 476 775 eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebruikt in <strong>de</strong> context van<br />

<strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties door het personeel, terwijl<br />

e<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>re 31 750 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> het<br />

topmanagem<strong>en</strong>t. Op het ein<strong>de</strong> van het jaar had <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />

7 506 197 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in eig<strong>en</strong> bezit, wat overe<strong>en</strong>komt met 6,3 %<br />

van het totale <strong>aan</strong>tal in omloop zijn<strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>koers & <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>omzet (1)<br />

40<br />

35<br />

30<br />

25<br />

20<br />

15<br />

10<br />

5<br />

0<br />

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010<br />

<strong>Umicore</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>koers<br />

Bel 20 in<strong>de</strong>x (geïn<strong>de</strong>xeerd)<br />

Dow Jones Specialty Chemicals in<strong>de</strong>x (geïn<strong>de</strong>xeerd)<br />

<strong>Umicore</strong> jaar / m<strong>aan</strong>d-gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsvolume op dagbasis<br />

(<strong>en</strong>kel januari <strong>en</strong> februari in 2010)<br />

(in €)<br />

2,00<br />

1,75<br />

1,50<br />

1,25<br />

1,00<br />

0,75<br />

0,50<br />

0,25<br />

0,00<br />

1,21<br />

0,37<br />

1,73<br />

1,80<br />

1,93<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Aangepaste winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el,<br />

basisberek<strong>en</strong>ing<br />

waarvan divi<strong>de</strong>nd (voorgesteld)<br />

j f m a m j j a s o n d j f<br />

0,42<br />

0,73<br />

0,65 0,65 0,65<br />

4.000.000<br />

3.500.000<br />

3.000.000<br />

2.500.000<br />

2.000.000<br />

1.500.000<br />

1.000.000<br />

500.000<br />

0


Gegev<strong>en</strong>s per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el (1)<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 13<br />

(in € per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el)<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el zon<strong>de</strong>r afgesplitste activiteit<strong>en</strong> (2)<br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, basisberek<strong>en</strong>ing 0,97 1,70 1,81 1,08 0,69<br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, na verwateringseffect 0,95 1,67 1,79 1,07 0,69<br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, <strong>aan</strong>gepast,<br />

basisberek<strong>en</strong>ing<br />

1,21 1,73 1,80 1,93 0,73<br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, <strong>aan</strong>gepast,<br />

na verwateringseffect<br />

1,19 1,70 1,78 1,91 0,73<br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el met afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, basisberek<strong>en</strong>ing 1,14 1,55 5,21 1,06 0,66<br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, na verwateringseffect 1,11 1,52 5,15 1,05 0,65<br />

Bruto-divi<strong>de</strong>nd (3) 0,37 0,42 0,65 0,65 0,65<br />

Netto to<strong>en</strong>ame/afname van <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> vóór nancieringsoperaties,<br />

basisberek<strong>en</strong>ing<br />

0,15 -1,41 6,29 1,65 2,40<br />

Totaal <strong>de</strong>r activa van <strong>de</strong> bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 23,33 29,79 26,82 26,95 25,24<br />

Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> groep, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 7,71 7,41 12,42 11,50 11,68<br />

Koers van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el (4)<br />

Hoogste 19,97 26,00 36,53 37,10 24,32<br />

Laagste 11,31 19,09 23,72 10,27 11,88<br />

Slot 19,92 25,80 34,00 14,07 23,40<br />

Gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 14,81 22,74 30,65 26,55 17,75<br />

Kapitaalstructuur<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

(1) (5)<br />

Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

Totaal <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 129.055.250 130.050.125 130.986.625 120.000.000 120.000.000<br />

waarvan <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> op naam 37.995 89.334 149.919 204.160 6.314.380<br />

waarvan <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in eig<strong>en</strong> bezit 3.155.485 3.304.260 10.911.770 7.757.722 7.506.197<br />

Gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>, voor berek<strong>en</strong>ing van winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el,<br />

basisberek<strong>en</strong>ing<br />

Gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>, voor berek<strong>en</strong>ing van winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, na<br />

verwateringseffect<br />

125.073.349 126.469.895 125.233.789 115.263.300 112.350.457<br />

127.574.880 128.750.009 126.850.152 116.259.507 112.884.977<br />

Maatschappelijk kapitaal, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> (in miljo<strong>en</strong> €)<br />

Geplaatst kapitaal (6) 459,7 463,2 466,6 500,0 500,0<br />

Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep 971,1 939,0 1.491,2 1.290,7 1.314,2<br />

Beurskapitalisatie 2.570,8 3.355,3 4.453,5 1.688,4 2.808,0<br />

Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rschap, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> (%)<br />

<strong>Umicore</strong> (eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>) 2,45 2,54 8,33 6,46 6,26<br />

Threadneedle Asset Managem<strong>en</strong>t - - - 3 - 5 -<br />

Barclays Bank PLC - - - 3 - 5 -<br />

Schro<strong>de</strong>rs 5 - 10 - - - -<br />

Fi<strong>de</strong>lity International Limited & Fi<strong>de</strong>lity ManagemNLt and Research<br />

LLC<br />

3 - 5 - - - -<br />

Fi<strong>de</strong>lity International Limited - - - - 5 - 10<br />

Fi<strong>de</strong>lity Managem<strong>en</strong>t and Research LLC - - - - 3 - 5<br />

Par na - Banque Degroof 3 - 5 3 - 5 3 - 5 3 - 5 -<br />

Merrill Lynch 3 - 5 - - - -<br />

BlackRock InvestmNLt Managem<strong>en</strong>t (UK) Limited - - - - 5 - 10<br />

Free oat 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00<br />

(1) Alle gegev<strong>en</strong>s per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el <strong>en</strong> het <strong>aan</strong>tal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> zijn <strong>aan</strong>gepast voor <strong>de</strong> splitsing van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el in vijf, dat plaatsvond op 29 februari 2008.<br />

(2) De gegev<strong>en</strong>s over winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor <strong>de</strong> afgesplitste elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in het jaar voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> hun afsplitsing. Dat betek<strong>en</strong>t dat <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s<br />

voor 2006 (maar niet <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s van <strong>de</strong> voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> perio<strong>de</strong>s) wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor <strong>de</strong> afsplitsing van <strong>de</strong> Zinc Alloys activiteit<strong>en</strong> in 2007. Gelijkaardig wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />

gegev<strong>en</strong>s voor 2004 (maar niet voor 2003) <strong>aan</strong>gepast om rek<strong>en</strong>ing te hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> afsplitsing van <strong>de</strong> koperactiviteit<strong>en</strong> in 2005.<br />

(3) Voor beleggers die onroer<strong>en</strong><strong>de</strong> voorhef ng in België verschuldigd zijn, is het brutodivi<strong>de</strong>nd on<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> onroer<strong>en</strong><strong>de</strong> voorhef ng van 25% (vermin<strong>de</strong>rd tot<br />

15% als het om VVPR-strips gaat). Het divi<strong>de</strong>nd voor 2009 veron<strong>de</strong>rstelt dat <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs instemm<strong>en</strong> met het voorstel van <strong>de</strong> Raad van bestuur van <strong>Umicore</strong><br />

om e<strong>en</strong> brutodivi<strong>de</strong>nd van € 0,65 per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el uit te ker<strong>en</strong>.<br />

(4) De koers van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el voor 2005 <strong>en</strong> daarvoor werd <strong>aan</strong>gepast om rek<strong>en</strong>ing te hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> afsplitsing van Cumerio.<br />

(5) <strong>Umicore</strong> voer<strong>de</strong> in 2007 kapitaalverhoging<strong>en</strong> door voor e<strong>en</strong> totaal van 936 500 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> die wer<strong>de</strong>n gecreëerd als gevolg van <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties<br />

met <strong>aan</strong>gehechte inschrijvingsrecht<strong>en</strong>. Alle overblijv<strong>en</strong><strong>de</strong> inschrijvingsrecht<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n eind 2007 geschrapt. In <strong>de</strong> jar<strong>en</strong> 2002 tot 2006 voer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> reeks<br />

kapitaalverhoging<strong>en</strong> door als gevolg van e<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>uitgifte in november 2003, <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties met <strong>aan</strong>gehechte inschrijvingsrecht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> omzetting van opties (ESOP 1999-plan) in gewone <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

(6) In 2005 werd het uitgegev<strong>en</strong> kapitaal <strong>aan</strong>gepast volg<strong>en</strong><strong>de</strong> op <strong>de</strong> afsplitsing van Cumerio <strong>en</strong> <strong>de</strong> opneming van uitgiftepremies.


14 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Schone technologieën: basis<br />

voor toekomstig groei<br />

In <strong>de</strong> voorbije jar<strong>en</strong> heeft <strong>Umicore</strong> haar on<strong>de</strong>rzoek & ontwikkeling<br />

meer <strong>en</strong> meer toegespitst op “schone technologieën” om het<br />

gebruik van zeldzame <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>volle material<strong>en</strong> te optimaliser<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> impact op het milieu te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>finieert<br />

“schone technologieën” as innovatieve technologieën die speciaal<br />

ontworp<strong>en</strong> zijn om het gebruik van natuurlijke hulpbronn<strong>en</strong><br />

zo klein mogelijk te hou<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> impact op het milieu te<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

De algem<strong>en</strong>e O&O uitgav<strong>en</strong> zijn in 2009 stabiel geblev<strong>en</strong> in<br />

vergelijking met <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong>: ze verteg<strong>en</strong>woordig<strong>en</strong> zo’n<br />

6,9 % van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong>). Van <strong>de</strong> totale uitgav<strong>en</strong> t<strong>en</strong> bedrage<br />

van € 135,7 miljo<strong>en</strong>, werd € 16,1 miljo<strong>en</strong> uitgegev<strong>en</strong> door <strong>de</strong><br />

geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> € 16 miljo<strong>en</strong> gesp<strong>en</strong><strong>de</strong>erd <strong>aan</strong><br />

lange termijnproject<strong>en</strong> op het niveau van <strong>de</strong> Groep.<br />

De gezon<strong>de</strong> financiële situatie van <strong>Umicore</strong> in e<strong>en</strong> moeilijk<br />

financieel jaar 2009 heeft haar in staat gesteld haar<br />

ontwikkelingsplann<strong>en</strong> op lange termijn ver<strong>de</strong>r te zett<strong>en</strong>.<br />

Ongeveer 80 % van haar O&O-uitgav<strong>en</strong> g<strong>aan</strong> mom<strong>en</strong>teel naar<br />

project<strong>en</strong> in dit domein. Deze project<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> we in drie<br />

categorieën on<strong>de</strong>rbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>:<br />

Energieoplossing<strong>en</strong> richt zich op material<strong>en</strong> voor het opsl<strong>aan</strong><br />

<strong>en</strong> producer<strong>en</strong> van <strong>en</strong>ergie op e<strong>en</strong> duurzame manier. <strong>Umicore</strong><br />

is wereldlei<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong> productie van germaniumsubstrat<strong>en</strong>,<br />

<strong>de</strong> bouwst<strong>en</strong><strong>en</strong> voor hoogefficiënte zonnecell<strong>en</strong> die vandaag<br />

<strong>de</strong> dag vooral in ruimtevaarttoepassing<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gebruikt. In<br />

2008 besloot <strong>Umicore</strong> te invester<strong>en</strong> in <strong>de</strong> verdubbeling van haar<br />

productiecapaciteit voor germaniumsubstrat<strong>en</strong> om in te spel<strong>en</strong><br />

op <strong>de</strong> verwachte groei van <strong>de</strong> fotovoltaïsche markt voor aardse<br />

toepassing<strong>en</strong>.<br />

Met behulp van conc<strong>en</strong>tratortechnologie – gebaseerd op e<strong>en</strong> set<br />

spiegels of l<strong>en</strong>z<strong>en</strong> die het zonlicht op zeer kleine zonnecell<strong>en</strong><br />

conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong> –wor<strong>de</strong>n op germanium gebaseer<strong>de</strong> cell<strong>en</strong> in<br />

bepaal<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n kost<strong>en</strong>efficiënter dan <strong>de</strong> traditionele,<br />

maar min<strong>de</strong>r efficiënte op silicium gebaseer<strong>de</strong> fotovoltaïsche<br />

cell<strong>en</strong>. De bouw van <strong>de</strong> nieuwe installatie in Quapaw, VS, werd<br />

eind 2009 afgerond <strong>en</strong> <strong>de</strong> fabriek zou tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste jaarhelft<br />

van 2010 <strong>de</strong> kwalificatie met <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> opstart<strong>en</strong>.<br />

De uitbouw van <strong>de</strong> productiemogelijkhe<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> Kore<strong>aan</strong>se<br />

<strong>en</strong> Chinese sites van <strong>Umicore</strong> voor katho<strong>de</strong>material<strong>en</strong> voor<br />

lithium-ion herlaadbare batterij<strong>en</strong> voor gebruik in nieuwe<br />

vermog<strong>en</strong>stoepassing<strong>en</strong> zoals hybri<strong>de</strong> elektrische voertuig<strong>en</strong> werd<br />

operationeel in 2009 <strong>en</strong> het kwalificatieproces bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> werd<br />

met succes gestart. De uitgebrei<strong>de</strong> productportefeuille omvat<br />

<strong>de</strong> NMC (nikkel, mang<strong>aan</strong>, kobalt) material<strong>en</strong> die min<strong>de</strong>r kobalt<br />

bevatt<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> conc<strong>en</strong>treert zich ver<strong>de</strong>r op <strong>de</strong> ontwikkeling van<br />

elektrokatalytische material<strong>en</strong> voor gebruik in brandstofcell<strong>en</strong><br />

die alle<strong>en</strong> waterdamp uitstot<strong>en</strong>. Deze ontwikkeling wordt <strong>de</strong>els<br />

gevoerd via SolviCore – e<strong>en</strong> 50/50 jointv<strong>en</strong>ture met Solvay.<br />

Milieuoplossing<strong>en</strong> zijn technologieën die <strong>de</strong> impact op het milieu<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Enkele voorbeel<strong>de</strong>n zijn <strong>de</strong> autokatalysator<strong>en</strong><br />

van <strong>Umicore</strong> – e<strong>en</strong> poreuze structuur bekleed met<br />

e<strong>de</strong>lmetaaloplossing<strong>en</strong> die reager<strong>en</strong> met <strong>de</strong> uitlaatgass<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun<br />

scha<strong>de</strong>lijke effect<strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> – <strong>en</strong> speciale platinamaterial<strong>en</strong><br />

zoals <strong>de</strong> N 2 O-katalysator die <strong>de</strong> emissie van broeikasgass<strong>en</strong> in<br />

<strong>de</strong> meststoff<strong>en</strong>industrie helpt vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. In 2009 finaliseer<strong>de</strong><br />

<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re investering<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Automotive Catalysts test-<br />

<strong>en</strong> O&O capaciteit<strong>en</strong> in Duitsland.<br />

Recyclageoplossing<strong>en</strong> omspant het volledige gamma activiteit<strong>en</strong><br />

van <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> pakt <strong>de</strong> schaarsheid van grondstoff<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

emissies <strong>aan</strong> door <strong>de</strong> material<strong>en</strong>cyclus te sluit<strong>en</strong> <strong>en</strong> het gebruik<br />

van primaire grondstoff<strong>en</strong> gelei<strong>de</strong>lijk te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> is<br />

’s werelds grootste recycleer<strong>de</strong>r van e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> wint 17<br />

metal<strong>en</strong> –waaron<strong>de</strong>r zev<strong>en</strong> e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> – terug uit meer dan<br />

350 000 ton gebruikt materiaal (nev<strong>en</strong>product<strong>en</strong> van on<strong>de</strong>r meer<br />

<strong>de</strong> raffinage van an<strong>de</strong>re non-ferrometal<strong>en</strong>, verslet<strong>en</strong> auto- <strong>en</strong><br />

industriële katalysator<strong>en</strong> <strong>en</strong> elektronisch schroot).<br />

<strong>Umicore</strong> heeft beslist in Hobok<strong>en</strong>, België, e<strong>en</strong> installatie op<br />

industriële schaal te bouw<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> recyclage van verslet<strong>en</strong><br />

herlaadbare batterij<strong>en</strong>. De investering zal <strong>Umicore</strong> in staat<br />

stell<strong>en</strong> het hoofd te bie<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> verwachte groei van <strong>de</strong><br />

beschikbaarheid van herlaadbare batterij<strong>en</strong> die het ein<strong>de</strong> van hun<br />

lev<strong>en</strong>sduur hebb<strong>en</strong> bereikt. Het gebruik van <strong>de</strong>rgelijke batterij<strong>en</strong><br />

zal naar verwachting flink stijg<strong>en</strong>, vooral als gevolg van <strong>de</strong> groei<br />

van het (hybri<strong>de</strong>) elektrische wag<strong>en</strong>park. Met <strong>de</strong> nieuwe installatie<br />

is e<strong>en</strong> investering van € 25 miljo<strong>en</strong> gemoeid: <strong>de</strong>ze zal naar<br />

verwachting tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste helft van 2011 opgestart wor<strong>de</strong>n.


Automotive catalysts<br />

NOx abatem<strong>en</strong>t<br />

On<strong>de</strong>rzoek & Ontwikkeling<br />

R&D<br />

5%<br />

3%<br />

12%<br />

68%<br />

12%<br />

Advanced Materials<br />

Precious Metals Products & Catalysts<br />

Precious Metals Services<br />

Zinc Specialties<br />

Corporate<br />

200<br />

175<br />

150<br />

125<br />

100<br />

75<br />

50<br />

25<br />

0<br />

Rechargeable batteries<br />

Recycling<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

5,7<br />

111,7<br />

5,8<br />

110,3<br />

98,5 98,3<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

O&O uitgav<strong>en</strong><br />

5,8<br />

124,5<br />

110,8<br />

7,1 6,9<br />

165,0<br />

148,6<br />

waarvan volledig geconsoli<strong>de</strong>erd<br />

135,7<br />

119,5<br />

Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> O&O / inkomst<strong>en</strong> (in %)<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 15<br />

Fuel cells<br />

Solar cells


16 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Quapaw, Oklahoma, VS<br />

Voltooiing van <strong>de</strong> bouw van e<strong>en</strong><br />

nieuwe productie-installatie voor<br />

germaniumsubstrat<strong>en</strong><br />

Hanau, Duitsland<br />

Voltooiing van <strong>de</strong> bouw van e<strong>en</strong> nieuwe test- <strong>en</strong><br />

productie-installatie voor Automotive Catalysts<br />

Ol<strong>en</strong>, België<br />

Opstart van warmtekrachtkoppelinginstallatie<br />

om <strong>de</strong> uitstoot van<br />

broeikasgass<strong>en</strong> nog ver<strong>de</strong>r te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

Wereldwij<strong>de</strong><br />

Jiangm<strong>en</strong>, China


investering<strong>en</strong><br />

Hobok<strong>en</strong>, België<br />

Nieuwe investering in <strong>de</strong> recyclage op<br />

industriële schaal van verslet<strong>en</strong> batterij<strong>en</strong>,<br />

alsook <strong>de</strong> afwerking van <strong>de</strong> r<strong>en</strong>ovatie van<br />

<strong>de</strong> site<br />

Cheonan, Zuid-Korea<br />

Uitbreiding van <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> Kore<strong>aan</strong>se<br />

<strong>en</strong> Chinese productiesites voor catho<strong>de</strong>-material<strong>en</strong><br />

voor gebruik in nieuwe vermog<strong>en</strong>stoepassing<strong>en</strong> zoals<br />

(hybri<strong>de</strong>) electrische wag<strong>en</strong>s<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 17<br />

Foshan, China<br />

Nieuwe productie- <strong>en</strong> recyclage-installatie<br />

voor Jewellery & Electroplating


Jaarverslag<br />

18 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Economisch<br />

<strong>Verslag</strong><br />

Body copy<br />

<strong>Umicore</strong> Group controllers <strong>en</strong><br />

S<strong>en</strong>ior Finance Managers


Sam<strong>en</strong><br />

groei<strong>en</strong><br />

…the <strong>Umicore</strong> way<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 19<br />

<strong>Umicore</strong> streeft ernaar <strong>de</strong> maatschappij van innovatieve<br />

material<strong>en</strong> te voorzi<strong>en</strong> die onze lev<strong>en</strong>skwaliteit verbeter<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> impact van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke activiteit op het milieu<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Dat do<strong>en</strong> we door onze unieke ervaring <strong>en</strong><br />

expertise op het vlak van materiaalwet<strong>en</strong>schap, scheikun<strong>de</strong> <strong>en</strong><br />

metallurgie te combiner<strong>en</strong>.<br />

Wij help<strong>en</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving op weg naar e<strong>en</strong> duurzame<br />

toekomst. Onze strategische visie van duurzame ontwikkeling<br />

is <strong>de</strong> ro<strong>de</strong> draad doorhe<strong>en</strong> al onze activiteit<strong>en</strong>.<br />

Dat is onze manier van zak<strong>en</strong>do<strong>en</strong>: “The <strong>Umicore</strong> Way”.


Jaarverslag<br />

Stephanie Cael,<br />

BU controller,<br />

Cobalt & Specialty<br />

Materials,<br />

Ol<strong>en</strong> (België)<br />

<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> produc<strong>en</strong>t van kernmaterial<strong>en</strong> voor<br />

herlaadbare batterij<strong>en</strong> voor gebruik in GSM’s, laptops <strong>en</strong> ook meer<br />

<strong>en</strong> meer in (hybri<strong>de</strong>) electrische wag<strong>en</strong>s.


Advanced Materials<br />

Profiel<br />

De businessgroep Advanced Materials produceert hoogzuivere metal<strong>en</strong>, legering<strong>en</strong>,<br />

verbinding<strong>en</strong> <strong>en</strong> speciale product<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> breed gamma van geavanceer<strong>de</strong><br />

toepassing<strong>en</strong>. Kobalt, germanium <strong>en</strong> nikkel zijn <strong>de</strong> belangrijkste gebruikte material<strong>en</strong>.<br />

De businessgroep bestaat uit drie business units – Cobalt and Specialty Materials,<br />

Electro-Optic Materials <strong>en</strong> Thin Film Products - <strong>en</strong> heeft daarnaast e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van<br />

40% in Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives, e<strong>en</strong> joint v<strong>en</strong>ture met De Beers.<br />

De door Advanced Materials geproduceer<strong>de</strong> material<strong>en</strong> zijn terug te vin<strong>de</strong>n in e<strong>en</strong><br />

reeks ‘schone’ <strong>en</strong>ergietoepassing<strong>en</strong>, waaron<strong>de</strong>r herlaadbare batterij<strong>en</strong> <strong>en</strong> fotovoltaïek.<br />

Ongeveer 83 % van <strong>de</strong> grondstofbehoeft<strong>en</strong> van Advanced Materials wordt ge<strong>de</strong>kt door<br />

material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van hun lev<strong>en</strong>sduur alsook secundaire material<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> meer ge<strong>de</strong>tailleerd profiel van <strong>de</strong> Advanced Materials activiteit – alsook informatie<br />

over <strong>de</strong> duurzaamheidscontext – zijn beschikbaar op www.umicore.com/<strong>en</strong>/<br />

businessGroups/am/am.htm<br />

Jaarprestatie <strong>en</strong> hoogtepunt<strong>en</strong><br />

De inkomst<strong>en</strong> uit Advanced Materials daal<strong>de</strong>n in 2009 met 23 %, <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />

daal<strong>de</strong> van € 72,1 miljo<strong>en</strong> in 2008 tot € 21,6 miljo<strong>en</strong> in 2009. De belangrijkste re<strong>de</strong>n<br />

voor <strong>de</strong>ze achteruitgang was e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke terugloop van <strong>de</strong> vraag in <strong>de</strong> business unit<br />

Cobalt & Specialty Materials, die vooral opmerkelijk was in herlaadbare batterijmaterial<strong>en</strong>.<br />

Electro-Optic Materials hield goed stand tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong> crisis <strong>en</strong> zowel <strong>de</strong><br />

inkomst<strong>en</strong> als <strong>de</strong> winst blev<strong>en</strong> stabiel t<strong>en</strong> opzichte van vorig jaar. De prestaties van Thin<br />

Film Products daal<strong>de</strong>n over het jaar omdat <strong>de</strong> business unit meer investeer<strong>de</strong> in <strong>de</strong><br />

ontwikkeling van nieuwe product<strong>en</strong>. De bijdrage van <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

daal<strong>de</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk als gevolg van <strong>de</strong> min<strong>de</strong>re prestaties van Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives. De<br />

algem<strong>en</strong>e prestaties, vooral in Cobalt & Specialty Materials <strong>en</strong> Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives<br />

herstel<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk in het twee<strong>de</strong> halfjaar.<br />

Het niveau van <strong>de</strong> investering<strong>en</strong> bleef hoog. De belangrijkste investering<strong>en</strong> war<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

voltooiing van <strong>de</strong> installaties voor nieuwe batterijmaterial<strong>en</strong> in Korea <strong>en</strong> China <strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

nieuwe substraatfabriek in Quapaw, VS.<br />

Analyse Gevoelige heropleving<br />

Inkomst<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns twee<strong>de</strong> jaarhelft<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 21<br />

Stabiele prestatie van<br />

Electro-Optic Materials<br />

- 23% Gevoelige verhoging van investering<strong>en</strong>


22 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Overzicht van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

In Cobalt & Specialty Materials lag <strong>de</strong> verkoop van Li-ion<br />

katho<strong>de</strong>material<strong>en</strong> flink lager op jaarbasis als gevolg van <strong>de</strong><br />

voorraadafbouw bij klant<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> vraag naar<br />

consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>elektronica. De verkoop trok echter weer <strong>aan</strong><br />

tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> jaarhelft. De uitbreiding van capaciteit én<br />

mogelijkhe<strong>de</strong>n voor nieuwe material<strong>en</strong> in <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> in<br />

Korea <strong>en</strong> China werd afgerond. Hierdoor was <strong>de</strong> business in<br />

staat om zijn product- <strong>en</strong> klant<strong>en</strong>portefeuille uit te brei<strong>de</strong>n.<br />

De activiteit verhoog<strong>de</strong> <strong>de</strong> levering<strong>en</strong> van nieuwe NMCmaterial<strong>en</strong><br />

(nikkel-mang<strong>aan</strong>-kobalt) <strong>en</strong> <strong>de</strong> verkoop van dit<br />

materiaal voor hybri<strong>de</strong> <strong>en</strong> elektrische wag<strong>en</strong>s zat doorhe<strong>en</strong> het<br />

jaar in <strong>de</strong> lift. De lagere activiteitsniveaus in <strong>de</strong> bouw- <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

autosector veroorzaakt<strong>en</strong>, in combinatie met voorraadafbouw<br />

bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> ernstige terugval in <strong>de</strong> verkoopvolumes<br />

van fijne kobaltpoe<strong>de</strong>rs, <strong>en</strong> dan vooral <strong>de</strong> categorie voor har<strong>de</strong><br />

metaaltoepassing<strong>en</strong>. Ceramics & Chemicals lever<strong>de</strong> goed<br />

weerwerk bie<strong>de</strong>n met stabiele volumes <strong>en</strong> premies over het<br />

hele jaar. Ondanks zwakkere marktvoorwaar<strong>de</strong>n profiteer<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong> business van zijn uitgebalanceer<strong>de</strong> productportefeuille<br />

<strong>en</strong> zijn omvangrijke distributi<strong>en</strong>etwerk. De raffinage- <strong>en</strong><br />

recyclageactiviteit van <strong>de</strong> Chinese unit <strong>de</strong>ed het goed.<br />

De inkomst<strong>en</strong> van Electro-Optic Materials steg<strong>en</strong> op<br />

jaarbasis lichtjes. De verkoopvolumes van germanium<br />

halfgelei<strong>de</strong>rsubstrat<strong>en</strong> blev<strong>en</strong> iets on<strong>de</strong>r die van 2008. De<br />

lagere substraatvolumes voor <strong>de</strong> opkom<strong>en</strong><strong>de</strong> markt van<br />

CPV-toepassing<strong>en</strong> (PV-conc<strong>en</strong>trators) op aar<strong>de</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> lagere<br />

volumes als gevolg van normale schommeling<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />

satellietbusiness wer<strong>de</strong>n niet helemaal gecomp<strong>en</strong>seerd door<br />

<strong>de</strong> to<strong>en</strong>em<strong>en</strong><strong>de</strong> vraag naar ultrahel<strong>de</strong>re LED's. De verkoop<br />

van material<strong>en</strong> voor optische infraroodtoepassing<strong>en</strong> was het<br />

hele jaar uitstek<strong>en</strong>d. De verkoop van germaniumtetrachlori<strong>de</strong><br />

voor optische vezels daal<strong>de</strong> conform <strong>de</strong> krimp<strong>en</strong><strong>de</strong> vraag naar<br />

glasvezelnetwerk<strong>en</strong>.<br />

In Thin Film Products was <strong>de</strong> verkoop van material<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />

meeste toepassingsgebie<strong>de</strong>n lager, behalve voor 'large area<br />

coatings' waar <strong>de</strong> verkoop van roter<strong>en</strong><strong>de</strong> targets voor gebruik<br />

in glascoating <strong>en</strong> fotovoltaïsche dunne film groei<strong>de</strong>.<br />

In Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives lag <strong>de</strong> verkoop van schuurproduct<strong>en</strong><br />

gevoelig lager op jaarbasis. De voorraadafbouw bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong><br />

in belangrijke eindgebruikersmarkt<strong>en</strong> zoals <strong>de</strong> auto-sector<br />

<strong>en</strong> olie- <strong>en</strong> gasboortoepassing<strong>en</strong> verscherpte <strong>de</strong> lagere<br />

vraag, vooral tij<strong>de</strong>ns het eerste semester. De verkoop van<br />

product<strong>en</strong> voor toepassing<strong>en</strong> in <strong>de</strong> weg<strong>en</strong>- <strong>en</strong> mijnbouw<br />

was meer veerkrachtig, hoewel op e<strong>en</strong> lager niveau dan in<br />

2008. Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives startte eind 2008 e<strong>en</strong> diepg<strong>aan</strong>d<br />

kost<strong>en</strong>vermin<strong>de</strong>ringsprogramma op dat teg<strong>en</strong> eind 2009<br />

al grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els geïmplem<strong>en</strong>teerd was. Dit leid<strong>de</strong> tot e<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke stroomlijning van <strong>de</strong> productiecapaciteit <strong>en</strong><br />

inkrimping van het personeelsbestand.


In cijfers ...<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT (in miljo<strong>en</strong> €)<br />

100<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

59,4<br />

41,0<br />

52,9<br />

30,6<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />

62,3<br />

39,6<br />

71,1<br />

52,4<br />

waarvan volledig geconsoli<strong>de</strong>erd<br />

21,6<br />

16,5<br />

Omzet (per bestemming) Materiaal-ef ciëntie<br />

38%<br />

3%<br />

1%<br />

22%<br />

Europa<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

Afrika<br />

36%<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 23<br />

Inkomst<strong>en</strong> (in miljo<strong>en</strong> €) Aangew<strong>en</strong>d kapitaal (in miljo<strong>en</strong> €)<br />

550<br />

495<br />

440<br />

385<br />

330<br />

275<br />

220<br />

165<br />

110<br />

55<br />

0<br />

275,1<br />

287,2<br />

332,0<br />

395,0<br />

305,1<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>)<br />

17%<br />

70%<br />

13%<br />

Material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur<br />

Secundaire grondstoff<strong>en</strong><br />

(exclusief materiaal <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur)<br />

Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Omzet 456,4 606,4 831,2 982,9 541,4<br />

Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>) 275,1 287,2 332,0 395,0 305,1<br />

EBITDA 83,6 77,1 83,5 86,3 36,6<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT 59,4 52,9 62,3 71,1 21,6<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> * 18,4 22,3 22,6 18,7 5,1<br />

Totale EBIT 57,7 43,6 55,1 48,3 28,6<br />

Recurr<strong>en</strong>te operationele marge (%) 14,9 10,6 11,9 13,3 5,4<br />

Investering<strong>en</strong> 22,2 15,8 20,3 52,3 51,0<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 387,0 380,9 422,5 468,4 453,0<br />

R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE) (%) 15,4 13,9 14,7 15,2 4,8<br />

Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 4.330 5.515 5.821 6.198 5.294<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 2.935 4.139 4.261 4.550 3.647<br />

* Ganzhou Yi Hao <strong>Umicore</strong> Industries Co. Ltd., Jiangm<strong>en</strong> Chancsun <strong>Umicore</strong> Industry Co. Ltd., Todini and Co., (all<strong>en</strong> Cobalt & Specialty Materials); Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives<br />

550<br />

495<br />

440<br />

385<br />

330<br />

275<br />

220<br />

165<br />

110<br />

55<br />

0<br />

15,4<br />

387,0<br />

13,9<br />

380,9<br />

14,7<br />

422,5<br />

15,2<br />

468,4<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />

Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

24%<br />

453,0<br />

4,8<br />

R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (in %)<br />

36%<br />

Europa<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

Afrika<br />

35%<br />

5%<br />

Financiële <strong>de</strong>tails


Jaarverslag<br />

Cahit Yildiz,<br />

productie-operator,<br />

Automotive Catalysts,<br />

Rheinfel<strong>de</strong>n (Duitsland)<br />

<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> wereldlei<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> productie van autokatalysator<strong>en</strong><br />

die scha<strong>de</strong>lijke uitlaatgass<strong>en</strong> zuiver<strong>en</strong> <strong>en</strong> op die manier onze ste<strong>de</strong>n<br />

leefbaar<strong>de</strong>r mak<strong>en</strong>.


Analyse<br />

Inkomst<strong>en</strong><br />

Precious Metals<br />

Products and Catalysts<br />

Profiel<br />

Precious Metals Products & Catalysts produceert e<strong>en</strong> waaier van complexe functionele<br />

material<strong>en</strong> op basis van e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> expertise in technologieplatform<strong>en</strong> zoals<br />

katalyse <strong>en</strong> oppervlaktetechnologie. Deze businessgroep is georganiseerd in vijf business<br />

units: Automotive Catalysts, Catalyst Technologies, Jewellery and Electroplating,<br />

Platinum Engineered Materials <strong>en</strong> Technical Materials. Precious Metals Products &<br />

Catalysts speelt e<strong>en</strong> belangrijke rol in <strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong> beperking van <strong>de</strong> van voertuig<strong>en</strong><br />

afkomstige emissies door mid<strong>de</strong>l van haar autokatalysator<strong>en</strong>. De business group is ook<br />

betrokk<strong>en</strong> in <strong>de</strong> ontwikkeling van material<strong>en</strong> voor brandstofceltoepassing<strong>en</strong>. Secundaire<br />

material<strong>en</strong> <strong>en</strong> material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van hun lev<strong>en</strong>sduur zijn goed voor ongeveer<br />

8,5 % van <strong>de</strong> toevoermaterial<strong>en</strong> van <strong>de</strong> activiteit (inclusief <strong>de</strong> impact van substrat<strong>en</strong><br />

voor autokatalysator<strong>en</strong>). Meer dan 50 % van <strong>de</strong> e<strong>de</strong>lmetaalbehoeft<strong>en</strong> kan, indi<strong>en</strong><br />

nodig, bevoorraad wor<strong>de</strong>n uit Precious Metals Refining. De activiteit is <strong>Umicore</strong>’s grootste<br />

investeer<strong>de</strong>r in on<strong>de</strong>rzoek <strong>en</strong> ontwikkeling.<br />

E<strong>en</strong> meer ge<strong>de</strong>tailleerd profiel van <strong>de</strong> Precious Metals Products & Catalysts activiteit –<br />

alsook informatie over <strong>de</strong> duurzaamheidscontext – zijn beschikbaar op www.umicore.<br />

com/<strong>en</strong>/businessGroups/pmpc/pmpc.htm<br />

Jaarprestatie <strong>en</strong> hoogtepunt<strong>en</strong><br />

De inkomst<strong>en</strong> van Precious Metals Products & Catalysts vertoon<strong>de</strong>n e<strong>en</strong> daling van 19 %<br />

in 2009. De recurr<strong>en</strong>te EBIT daal<strong>de</strong> tot € 32,7 miljo<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van € 103,1 miljo<strong>en</strong><br />

in 2008. De belangrijkste oorzaak was <strong>de</strong> achteruitgang van <strong>de</strong> autosector die vooral <strong>de</strong><br />

business unit Automotive Catalysts trof. De vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> vraag <strong>en</strong> <strong>de</strong> voorraadafbouw<br />

in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> an<strong>de</strong>re activiteitsdomein<strong>en</strong>, vooral Technical Materials, leid<strong>de</strong>n ook tot<br />

e<strong>en</strong> sterke vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> verkoop, vooral in <strong>de</strong> eerste helft van het jaar. In <strong>de</strong><br />

twee<strong>de</strong> helft van 2009 herstel<strong>de</strong>n <strong>de</strong> prestaties van Precious Metals Products & Catalysts<br />

<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk omdat <strong>de</strong> positieve impact van kost<strong>en</strong>vermin<strong>de</strong>ringsmaatregel<strong>en</strong> die in het<br />

begin van het jaar in Automotive Catalysts <strong>en</strong> Technical Materials wer<strong>de</strong>n ingevoerd,<br />

voelbaar wer<strong>de</strong>n.<br />

De business unit bleef zich ver<strong>de</strong>r positioner<strong>en</strong> om van groeikans<strong>en</strong> te profiter<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />

toekomst. De belangrijkste investering<strong>en</strong> war<strong>en</strong> <strong>de</strong> uitbreiding van <strong>de</strong> productiecapaciteit<br />

in Korea <strong>en</strong> <strong>de</strong> uitbreiding van <strong>de</strong> testinfrastructuur voor autokatalysator<strong>en</strong> in Duitsland. In<br />

Jewellery <strong>en</strong> Electroplating werd er e<strong>en</strong> nieuwe productie- <strong>en</strong> recyclagefaciliteit in gebruik<br />

g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in Foshan, China.<br />

-19%<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 25<br />

Gevoelig herstel tij<strong>de</strong>ns<br />

twee<strong>de</strong> jaarhelft


26 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Overzicht van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

De wereldwij<strong>de</strong> productie van lichte voertuig<strong>en</strong> daal<strong>de</strong> met<br />

13 % in 2009. De verkoopvolumes van Automotive Catalysts<br />

daal<strong>de</strong>n bij <strong>Umicore</strong> in vergelijkbare verhouding. In <strong>de</strong><br />

Europese <strong>en</strong> Noord-Amerik<strong>aan</strong>se market<strong>en</strong> werd <strong>de</strong> verkoop<br />

van voertuig<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> jaarhelft gestimuleerd<br />

door <strong>de</strong> diverse schrootpremies. De stijging van <strong>de</strong> verkoop<br />

was het meest merkbaar voor auto’s met e<strong>en</strong> kleinere<br />

motor wat resulteer<strong>de</strong> in e<strong>en</strong> verlaging van <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />

waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> katalysator per verkocht voertuig. De Zuid-<br />

Amerik<strong>aan</strong>se autoproductie lag slechts lichtjes on<strong>de</strong>r het<br />

niveau van 2008. In Azië steeg <strong>de</strong> Chinese autoproductie<br />

met 47 % in 2009, <strong>de</strong>els door fiscale overheidssteun voor <strong>de</strong><br />

consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. China is nu dui<strong>de</strong>lijk het land gewor<strong>de</strong>n met <strong>de</strong><br />

grootste autoproductievolumes. <strong>Umicore</strong> profiteer<strong>de</strong> van haar<br />

toon<strong>aan</strong>gev<strong>en</strong><strong>de</strong> positie op <strong>de</strong> Chinese markt. In Japan <strong>en</strong><br />

Zuid-Korea daal<strong>de</strong> <strong>de</strong> auto-productie respectievelijk met<br />

30 % <strong>en</strong> 8 %. <strong>Umicore</strong> verzeker<strong>de</strong> tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal<br />

contract<strong>en</strong> voor zware dieselmotor<strong>en</strong> <strong>en</strong> blijft haar<br />

mogelijkhe<strong>de</strong>n in dit segm<strong>en</strong>t uitbrei<strong>de</strong>n.<br />

In het begin van 2009, implem<strong>en</strong>teer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> maatregel<strong>en</strong><br />

om haar productie-infrastructuur <strong>aan</strong> te pass<strong>en</strong> <strong>en</strong> nog<br />

efficiënter te wor<strong>de</strong>n met zicht op <strong>de</strong> huidige <strong>en</strong> verwachte<br />

marktontwikkeling<strong>en</strong>. Dit had e<strong>en</strong> sterke impact op <strong>de</strong><br />

operationele prestaties in het twee<strong>de</strong> halfjaar. De productie<strong>aan</strong>wezigheid<br />

werd <strong>aan</strong>gepast. In <strong>de</strong>ze context werd beslist in<br />

China <strong>de</strong> Suzhou-fabriek e<strong>en</strong> extra productielijn te gev<strong>en</strong>.<br />

In Catalyst Technologies lag<strong>en</strong> <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e inkomst<strong>en</strong> iets<br />

hoger op jaarbasis. De productverkoop voor toepassing<strong>en</strong><br />

in biowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> farmaceutica <strong>de</strong>ed het goed. In<br />

<strong>de</strong> nieuwe fabriek in Pilar (Arg<strong>en</strong>tinië) is <strong>de</strong> productie van<br />

API's (“actieve farmaceutische ingrediënt<strong>en</strong>”) voor <strong>de</strong> lokale<br />

markt gestart. In Fuel Cells steeg het niveau van <strong>de</strong> publieke<br />

financiering voor <strong>de</strong> SolviCore joint-v<strong>en</strong>ture. De inkomst<strong>en</strong><br />

blev<strong>en</strong> gestaag groei<strong>en</strong>.<br />

In Platinum Engineered Materials steeg het activiteitsniveau<br />

bij <strong>de</strong> fabrikant<strong>en</strong> van ultrazuiver glas van zowat nul bij het<br />

jaarbegin tot maximale productiecapaciteit in het twee<strong>de</strong><br />

halfjaar van 2009 door <strong>de</strong> almaar to<strong>en</strong>em<strong>en</strong><strong>de</strong> vraag naar<br />

LCD-scherm<strong>en</strong>.<br />

Bij Technical Materials lag<strong>en</strong> <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> voor zowel<br />

sol<strong>de</strong>erlegering<strong>en</strong> <strong>en</strong> contactmaterial<strong>en</strong> flink on<strong>de</strong>r het<br />

niveau van het voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> jaar. In Contact Materials nam <strong>de</strong><br />

voorraadafbouw bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ein<strong>de</strong> voor het ein<strong>de</strong> van<br />

het jaar. De verkoop van product<strong>en</strong> voor elektrische uitrusting<br />

(laag- <strong>en</strong> mid<strong>de</strong>nspanning) verbeter<strong>de</strong> teg<strong>en</strong> het jaarein<strong>de</strong>.<br />

De situatie voor sol<strong>de</strong>erlegering<strong>en</strong> was moeilijker gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

gereedschapsmarkt flink leed on<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> zwakkere vraag <strong>en</strong><br />

voorraadafbouw bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>. De activiteit in Yangzhong<br />

(China) werd afgebouwd teg<strong>en</strong> het jaarein<strong>de</strong>.<br />

In Jewellery and Electroplating daal<strong>de</strong> <strong>de</strong> verkoop van<br />

halfafgewerkte goudproduct<strong>en</strong> voor gebruik in juwel<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk op jaarbasis. De goudrecyclage <strong>de</strong>ed het<br />

echter goed dankzij e<strong>en</strong> stijg<strong>en</strong><strong>de</strong> goudprijs <strong>en</strong> <strong>de</strong> daaruit<br />

voortvloei<strong>en</strong><strong>de</strong> grote vraag naar recyclagedi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> voor ou<strong>de</strong><br />

juwel<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re, secundaire, goudbevatt<strong>en</strong><strong>de</strong> material<strong>en</strong>.<br />

De verkoop van zilverproduct<strong>en</strong> steeg op jaarbasis, vooral door<br />

verhoog<strong>de</strong> vraag naar zilver<strong>en</strong> munt<strong>en</strong> als investering. De<br />

verkoop van electroplating-product<strong>en</strong> bleef dui<strong>de</strong>lijk achter op<br />

die van vorig jaar.


In cijfers ...<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT (in miljo<strong>en</strong> €)<br />

160<br />

140<br />

120<br />

100<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

136,1<br />

127,7<br />

139,0<br />

129,9<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />

159,9<br />

154,5<br />

103,1<br />

88,3<br />

waarvan volledig geconsoli<strong>de</strong>erd<br />

42,2<br />

32,7<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 27<br />

Inkomst<strong>en</strong> (in miljo<strong>en</strong> €) Aangew<strong>en</strong>d kapitaal (in miljo<strong>en</strong> €)<br />

1.000<br />

Omzet (per bestemming) Materiaal-ef ciëntie<br />

15%<br />

8%<br />

6%<br />

10%<br />

Europa<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

Afrika<br />

61%<br />

900<br />

800<br />

700<br />

600<br />

500<br />

400<br />

300<br />

200<br />

100<br />

0<br />

766,2<br />

837,6<br />

926,0<br />

1001,5<br />

809,8<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>)<br />

92%<br />

8%<br />

Material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur<br />

Secundaire grondstoff<strong>en</strong><br />

(exclusief materiaal <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur)<br />

Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Omzet 1.860,6 2.502,2 2.880,2 3.267,2 2.251,2<br />

Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>) 766,2 837,6 926,0 1.001,5 809,8<br />

EBITDA 177,7 181,1 193,5 134,5 69,7<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT 136,1 139,0 159,9 103,1 32,7<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> * 8,4 9,1 5,4 14,8 -9,5<br />

Totale EBIT 135,3 132,2 149,3 90,3 24,5<br />

Recurr<strong>en</strong>te operationele marge (%) 16,7 15,5 16,7 8,8 5,2<br />

Investering<strong>en</strong> 43,6 32,7 39,2 73,3 62,6<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 610,1 695,1 726,2 913,9 826,8<br />

R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE) (%) 22,3 20,0 22,0 11,5 4,0<br />

Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 3.420 4.022 4.311 4.403 3.767<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 220 263 248 272 285<br />

* ICT Co. Japan, ICT Inc. USA, Or<strong>de</strong>g Korea, (all<strong>en</strong> Automotive Catalysts); SolviCore (Catalyst Technologies)<br />

Cijfers gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008, behalve ROCE, wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor afgesplitste activiteit<strong>en</strong>, na <strong>de</strong> verkoop van <strong>de</strong> Electronic Packaging<br />

Materials activiteit<strong>en</strong>.<br />

De batterijrecyclage-activiteit<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> 2009 cijfers. Ze wor<strong>de</strong>n nu in Precious Metals Services gerapporteerd.<br />

1.000<br />

900<br />

800<br />

700<br />

600<br />

500<br />

400<br />

300<br />

200<br />

100<br />

0<br />

13%<br />

16%<br />

22,3<br />

610,1<br />

20,0<br />

695,1<br />

22,0<br />

726,2<br />

913,9<br />

11,5<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

12%<br />

Europa<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

Afrika<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />

826,8<br />

4,0<br />

R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (in %)<br />

Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

7%<br />

52%<br />

Financiële <strong>de</strong>tails


Jaarverslag<br />

Kevin Torfs,<br />

bemonsterings<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t,<br />

Precious Metals Refining, Hobok<strong>en</strong><br />

(België)<br />

<strong>Umicore</strong> beschikt in Hobok<strong>en</strong> over ‘s werelds grootste installatie<br />

voor <strong>de</strong> recyclage van e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong>. Daar wor<strong>de</strong>n 7 e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong><br />

teruggewonn<strong>en</strong> uit secundaire <strong>en</strong> material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van hun<br />

lev<strong>en</strong>sduur, zoals elektronisch schroot afkomstig van ou<strong>de</strong> laptops,<br />

PC’s <strong>en</strong> GSM’s.


Analyse<br />

Precious Metals Services<br />

Profiel<br />

Precious Metals Services is wereldwijd marktlei<strong>de</strong>r op het vlak van <strong>de</strong> recyclage van<br />

complexe afvalstrom<strong>en</strong> die e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re non-ferrometal<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong>.<br />

De kernactiviteit bestaat erin raffinage- <strong>en</strong> recyclagedi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>aan</strong> te bie<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> e<strong>en</strong><br />

internationale klant<strong>en</strong>basis. Deze businessgroep bestaat uit drie business units: Precious<br />

Metals Refining,Precious Metals Managem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> Battery Recycling. De raffinageactiviteit<br />

kan ongeveer 17 e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re nonferrometal<strong>en</strong> distiller<strong>en</strong> uit e<strong>en</strong><br />

bre<strong>de</strong> waaier van complexe industriële halffabrikat<strong>en</strong> <strong>en</strong> uit het (e<strong>de</strong>lmetaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong>)<br />

schroot van elektronica- <strong>en</strong> katalysatortoepassing<strong>en</strong>.<br />

Er bestaat e<strong>en</strong> werkelijk wereldwij<strong>de</strong> <strong>aan</strong>voer van <strong>de</strong>ze material<strong>en</strong>. Precious Metals<br />

Refining is uniek door <strong>de</strong> waaier van material<strong>en</strong> die het kan recycler<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> flexibiliteit<br />

van zijn activiteit<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> haalt haar toevoer bijna volledig uit secundaire bronn<strong>en</strong><br />

(industriële nev<strong>en</strong>product<strong>en</strong> <strong>en</strong> material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van hun lev<strong>en</strong>sduur).<br />

De materiaal-efficiëntie van <strong>de</strong> businessgroep (gebruik van gerecycleer<strong>de</strong> <strong>en</strong> secundaire<br />

bronn<strong>en</strong>) bedraagt 79,2 %. Deze activiteit<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> het ultieme voorbeeld van het<br />

“sluit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> cirkel” <strong>en</strong> het maximale gebruik van <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van metal<strong>en</strong> die<br />

oneindig recycleerbaar zijn.<br />

E<strong>en</strong> meer ge<strong>de</strong>tailleerd profiel van <strong>de</strong> Precious Metals Services activiteit – alsook<br />

informatie over <strong>de</strong> duurzaamheidscontext zijn beschikbaar op:<br />

www.umicore.com/<strong>en</strong>/businessGroups/pmr/pmr.htm<br />

Jaarprestatie <strong>en</strong> hoogtepunt<strong>en</strong><br />

Precious Metals Services zette in 2009 opnieuw e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>d resultaat neer met<br />

e<strong>en</strong> r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal van bijna 60 %. In <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> Precious<br />

Metals Refining verzwakte <strong>de</strong> economische omgeving gelei<strong>de</strong>lijk in 2009 teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong><br />

uitzon<strong>de</strong>rlijke niveaus van <strong>de</strong> voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> perio<strong>de</strong>n. De instroom van material<strong>en</strong> was<br />

gem<strong>en</strong>gd: sommige strom<strong>en</strong> verbeter<strong>de</strong>n <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re, zoals opgebruikte autokatalysator<strong>en</strong>,<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n op jaarbasis. Precious Metals Managem<strong>en</strong>t profiteer<strong>de</strong> niet van <strong>de</strong><br />

uitzon<strong>de</strong>rlijke omstandighe<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> metaalmarkt<strong>en</strong> in 2008. De bijdrage van <strong>de</strong>ze<br />

business unit keer<strong>de</strong> terug naar e<strong>en</strong> meer normaal niveau in 2009.<br />

In 2009 besloot <strong>Umicore</strong> te invester<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> nieuwe fabriek voor <strong>de</strong> recyclage van<br />

gebruikte herlaadbare batterij<strong>en</strong>. Deze activiteit, die vroeger als e<strong>en</strong> v<strong>en</strong>ture werd<br />

beheerd, zal als e<strong>en</strong> business unit gestructureerd wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> in het<br />

segm<strong>en</strong>t Precious Metals Services wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

ROCE dicht bij<br />

60%<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 29<br />

Nieuwe investering in recyclage<br />

van verslet<strong>en</strong> batterij<strong>en</strong>


30 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Overzicht van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

De Precious Metals Refining-activiteit<strong>en</strong> blev<strong>en</strong> zeer sterke<br />

resultat<strong>en</strong> neerzett<strong>en</strong>. Zoals verwacht bereikte <strong>de</strong> prestatie<br />

echter niet <strong>de</strong> buit<strong>en</strong>gewone niveaus van 2008. Dat komt<br />

door <strong>de</strong> lagere ontvang<strong>en</strong> metaalprijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> iets lagere<br />

raffinagekost<strong>en</strong>. De bevoorradingsmix verslechter<strong>de</strong> ietwat in<br />

het eerste <strong>de</strong>el van het jaar, wat <strong>de</strong> marges beïnvloed<strong>de</strong> die<br />

tij<strong>de</strong>ns het twee<strong>de</strong> halfjaar geg<strong>en</strong>ereerd wer<strong>de</strong>n uit raffinageactiviteit<strong>en</strong>.<br />

De non-ferrosector kreeg eind 2008 <strong>en</strong> begin<br />

2009 te mak<strong>en</strong> met scherpe productiedaling<strong>en</strong>. Die productie<br />

is naar het ein<strong>de</strong> van het jaar toe weer gelei<strong>de</strong>lijk gestart<br />

of verhoogd. De <strong>aan</strong>voer van verslet<strong>en</strong> autokatalysator<strong>en</strong><br />

bleef het hele jaar laag, met e<strong>en</strong> beperkte verbetering teg<strong>en</strong><br />

het jaarein<strong>de</strong> omdat leveranciers material<strong>en</strong> verzamel<strong>de</strong>n<br />

in afwachting van hogere metaalprijz<strong>en</strong>. De <strong>aan</strong>voer van<br />

elektronicaschroot bleef het hele jaar op hoog niveau,<br />

geholp<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> hoge goudprijs <strong>en</strong> <strong>de</strong> weerslag van het<br />

wetgev<strong>en</strong><strong>de</strong> ka<strong>de</strong>r in Europa. Ook <strong>de</strong> toevoer van industriële<br />

katalysator<strong>en</strong> bleef stabiel, met e<strong>en</strong> groei<strong>en</strong>d <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van<br />

katalysator<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> fijnchemie <strong>en</strong> <strong>de</strong> farmaceutica.<br />

Hoewel <strong>de</strong> pgm-prijz<strong>en</strong> doorhe<strong>en</strong> het jaar in stijg<strong>en</strong><strong>de</strong> lijn<br />

war<strong>en</strong>, war<strong>en</strong> <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> prijz<strong>en</strong> – vooral voor wat<br />

betreft rodium – bedui<strong>de</strong>nd on<strong>de</strong>r het niveau van 2008. Dit<br />

beïnvloed<strong>de</strong> <strong>de</strong> metaalcompon<strong>en</strong>t in <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze<br />

unit. De bescherming gebo<strong>de</strong>n door <strong>de</strong>ze contract<strong>en</strong> die<br />

wer<strong>de</strong>n vastgelegd bij veel hogere prijsniveaus, nam dit jaar<br />

ook gelei<strong>de</strong>lijk af. De gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> prijz<strong>en</strong> voor <strong>en</strong>kele minor<br />

metals zoals sel<strong>en</strong>ium, indium, nikkel war<strong>en</strong> ook lager op<br />

jaarbasis.<br />

De inkomst<strong>en</strong> uit bijproduct<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n op jaarbasis <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk.<br />

<strong>Umicore</strong> besliste eind 2009 <strong>de</strong> commerciële <strong>en</strong><br />

samplingactiviteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> business unit in Hanau (Duitsland)<br />

te sluit<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze activiteit<strong>en</strong> te consoli<strong>de</strong>r<strong>en</strong> in Maxton (VS)<br />

<strong>en</strong> Hobok<strong>en</strong> (België). Dit proces wordt in 2010 afgerond.<br />

Bij Precious Metals Managem<strong>en</strong>t lag <strong>de</strong> fysieke verkoop <strong>en</strong><br />

metaal leases lager op jaarbasis. De vraag naar e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong><br />

was lager, met <strong>de</strong> forse verkoop van palladium <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Chinese<br />

autokatalysatorsector als <strong>en</strong>ige uitzon<strong>de</strong>ring van betek<strong>en</strong>is.<br />

De verkoop van goudstav<strong>en</strong> <strong>aan</strong> beleggers bleef sterk als<br />

gevolg van <strong>de</strong> hoge goudprijs.<br />

<strong>Umicore</strong> besliste in 2009 om in haar vestiging in Hobok<strong>en</strong><br />

(België) e<strong>en</strong> Battery Recycling-recyclagelijn op industriële<br />

schaal voor verslet<strong>en</strong> herlaadbare batterij<strong>en</strong> te bouw<strong>en</strong>.<br />

Deze installatie met e<strong>en</strong> initiële jaarcapaciteit van 7 000 ton<br />

vraagt e<strong>en</strong> investering van € 25 miljo<strong>en</strong> <strong>en</strong> zou in 2011<br />

operationeel moet<strong>en</strong> zijn. <strong>Umicore</strong> moet dankzij <strong>de</strong>ze<br />

investering in staat zijn <strong>de</strong> verwachte toestroom van verslet<strong>en</strong><br />

herlaadbare batterij<strong>en</strong> van <strong>de</strong> types lithium-ion, lithiumpolymeer<br />

<strong>en</strong> nikkel-metaalhydri<strong>de</strong> op te vang<strong>en</strong>. De nieuwe<br />

recyclagevoorzi<strong>en</strong>ing zal ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s schroot verwerk<strong>en</strong> dat<br />

tij<strong>de</strong>ns het productieproces van batterij<strong>en</strong> wordt geg<strong>en</strong>ereerd.<br />

In 2009 int<strong>en</strong>sifieer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> commerciële bespreking<strong>en</strong><br />

met <strong>de</strong> belangrijkste produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van elektrische wag<strong>en</strong>s <strong>en</strong><br />

hun batterijleveranciers, alsook met produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die plann<strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong> om in <strong>de</strong> toekomst <strong>de</strong>rgelijke voertuig<strong>en</strong> of batterij<strong>en</strong><br />

te bouw<strong>en</strong>.


In cijfers ...<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT (in miljo<strong>en</strong> €)<br />

Inkomst<strong>en</strong> uit raf nagetariev<strong>en</strong><br />

(per bestemming)<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 31<br />

Inkomst<strong>en</strong> (in miljo<strong>en</strong> €) Aangew<strong>en</strong>d kapitaal (in miljo<strong>en</strong> €)<br />

Materiaal-ef ciëntie<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Omzet 3.133,0 4.005,7 3.465,6 4.145,3 3.610,7<br />

Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>) 234,5 325,0 357,9 420,1 353,6<br />

EBITDA 97,7 162,4 173,3 218,2 140,9<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT 56,8 131,3 133,9 183,7 104,7<br />

Totale EBIT 56,6 121,5 128,9 182,0 96,8<br />

Recurr<strong>en</strong>te operationele marge (%) 24,2 40,4 37,4 43,7 29,6<br />

Investering<strong>en</strong> 23,5 20,9 52,1 60,9 45,7<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 254,7 276,2 246,0 229,5 177,0<br />

R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE) (%) 22,3 47,5 54,4 80,1 59,2<br />

Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 1.297 1.314 1.452 1.514 1.486<br />

2009 cijfers bevatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> batterijrecyclage-activiteit<strong>en</strong>, die vroeger in Precious Metals Products & Catalysts wer<strong>de</strong>n gerapporteerd.<br />

200<br />

180<br />

160<br />

140<br />

120<br />

100<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

9%<br />

8%<br />

56,8<br />

131,3<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

20%<br />

11%<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />

Europa<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

Afrika<br />

133,9<br />

52%<br />

183,7<br />

104,7<br />

450<br />

400<br />

350<br />

300<br />

250<br />

200<br />

150<br />

100<br />

50<br />

0<br />

234,5<br />

325,0<br />

357,9<br />

420,1<br />

353,6<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

21%<br />

Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>)<br />

65%<br />

14%<br />

Material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur<br />

Secundaire grondstoff<strong>en</strong><br />

(exclusief materiaal <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur)<br />

Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />

400<br />

350<br />

300<br />

250<br />

200<br />

150<br />

100<br />

50<br />

0<br />

254,7<br />

22,3<br />

276,2<br />

47,5<br />

54,4<br />

246,0<br />

80,1<br />

229,5<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />

Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

1%<br />

Europa<br />

59,2<br />

177,0<br />

R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (in %)<br />

8%<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

91%<br />

Financiële <strong>de</strong>tails


Jaarverslag<br />

Manuel Vieira,<br />

on<strong>de</strong>rzoekstechnicus,<br />

Building Products,<br />

Bray-et-Lû (Frankrijk)<br />

De VM Zinc productportefeuille van <strong>Umicore</strong> biedt e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijk<br />

<strong>aan</strong>bod van gelamineerd zink met toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> voor<br />

gebruik in <strong>de</strong> bouw zoals dak<strong>en</strong>, faca<strong>de</strong>s <strong>en</strong> waterafvoersystem<strong>en</strong>.<br />

Daarbov<strong>en</strong>op is zink zeer duurzaam <strong>en</strong> vereist <strong>de</strong> productie ervan<br />

min<strong>de</strong>r <strong>en</strong>ergie in vergelijking met vele an<strong>de</strong>re metal<strong>en</strong>.


Analyse<br />

Inkomst<strong>en</strong><br />

Zinc Specialties<br />

Profiel<br />

Zinc Specialties ontwikkelt chemicaliën, poe<strong>de</strong>r <strong>en</strong> materiaal op basis van zink voor e<strong>en</strong><br />

bre<strong>de</strong> waaier van product<strong>en</strong> inclusief verv<strong>en</strong>, katalysator<strong>en</strong>, bouwmaterial<strong>en</strong> <strong>en</strong> primaire<br />

batterij<strong>en</strong>. Zinc Specialties is georganiseerd rond twee business units: Zinc Chemicals <strong>en</strong><br />

Building Products.<br />

E<strong>en</strong> van <strong>de</strong> voornaamste eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van zink is <strong>de</strong> uitstek<strong>en</strong><strong>de</strong> bescherming<br />

teg<strong>en</strong> roest, wat <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong> bekle<strong>de</strong> material<strong>en</strong> verl<strong>en</strong>gt. Zinc Specialties<br />

is e<strong>en</strong> belangrijke recycleer<strong>de</strong>r van zink: ongeveer 29 % van <strong>de</strong> grondstoff<strong>en</strong> voor zijn<br />

activiteit<strong>en</strong> komt uit gerecycleer<strong>de</strong> bronn<strong>en</strong>. Het “sluit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> cirkel” is e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale<br />

pijler in <strong>de</strong> businessstrategie.<br />

E<strong>en</strong> meer ge<strong>de</strong>tailleerd profiel van <strong>de</strong> Zinc Specialties activiteit – alsook informatie over<br />

<strong>de</strong> duurzaamheidscontext – zijn beschikbaar op www.umicore.com/<strong>en</strong>/businessGroups/<br />

zn/zn.htm<br />

Jaarprestatie <strong>en</strong> hoogtepunt<strong>en</strong><br />

De inkomst<strong>en</strong> van Zinc Specialties over het volledige jaar liep<strong>en</strong> met 13 % in 2009,<br />

<strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te EBIT daal<strong>de</strong> met 35 %. De prestaties van zowel Zinc Chemicals als<br />

Building Products vertoon<strong>de</strong>n e<strong>en</strong> forse daling. De verkoopvolumes in Zinc Chemicals<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n sterk op jaarbasis als gevolg van <strong>de</strong> daling van <strong>de</strong> vraag in belangrijke<br />

sector<strong>en</strong>, zoals antiroestverv<strong>en</strong>. Zoals verwacht, presteer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> recyclageactiviteit<strong>en</strong> beter<br />

dankzij <strong>de</strong> hogere ontvang<strong>en</strong> zinkprijs in 2009 t<strong>en</strong> opzichte van 2008. In Building Products<br />

werd <strong>de</strong> verkoop getroff<strong>en</strong> door <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> activiteit in <strong>de</strong> bouwsector, vooral in<br />

Europa. De verkoop van product<strong>en</strong> met hogere toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> steeg wel <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

business unit presteer<strong>de</strong> beter dan <strong>de</strong> nieuwbouwsector dankzij haar exposure <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

eer<strong>de</strong>r stabiele r<strong>en</strong>ovatiemarkt.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 33<br />

Groei van <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van voorverweer<strong>de</strong><br />

product<strong>en</strong> met hoge toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong><br />

-13% Goe<strong>de</strong> prestatie van <strong>de</strong><br />

recyclage-activiteit<strong>en</strong>


In cijfers ...<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT (in miljo<strong>en</strong> €)<br />

Omzet (per bestemming) Materiaal-ef ciëntie<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 35<br />

(in miljo<strong>en</strong> €)<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Omzet 940,8 982,9 1.056,1 690,5 516,6<br />

Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>) 448,4 235,5 294,1 283,7 254,6<br />

EBITDA 65,1 66,5 61,7 66,2 47,9<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT 24,7 50,6 41,9 46,6 29,5<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> * 7,2 6,8 0,2 1,7 3,1<br />

Totale EBIT -25,4 44,9 34,8 32,3 37,0<br />

Recurr<strong>en</strong>te operationele marge (%) 3,9 18,6 14,2 15,8 10,4<br />

Investering<strong>en</strong> 47,2 25,2 25,5 18,5 16,8<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 383,5 277,4 359,5 301,4 280,7<br />

R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE) (%) 6,4 18,3 11,6 15,2 10,5<br />

Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 3.977 2.027 2.172 2.229 2.128<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>* 1.159 477 509 512 473<br />

* Rezinal (Zinc Chemicals); Ieqsa (Building Products)<br />

Cijfers gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008, behalve ROCE, wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor afgesplitste activiteit<strong>en</strong>, na <strong>de</strong> verkoop van <strong>de</strong> loodbladactiviteit<strong>en</strong><br />

van Building Products.<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

24,7<br />

17,5<br />

50,6<br />

43,9<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

12,8%<br />

7,4% 0,5%<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />

41,9<br />

41,7<br />

46,6<br />

44,9<br />

waarvan volledig geconsoli<strong>de</strong>erd<br />

0,3%<br />

Europa<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

Afrika<br />

78,9%<br />

29,5<br />

26,5<br />

Inkomst<strong>en</strong> (in miljo<strong>en</strong> €) Aangew<strong>en</strong>d kapitaal (in miljo<strong>en</strong> €)<br />

1,000<br />

900<br />

800<br />

700<br />

600<br />

500<br />

400<br />

300<br />

200<br />

100<br />

0<br />

0,3%<br />

448,4<br />

235,5<br />

294,1<br />

283,7<br />

254,6<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

71,3%<br />

Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>)<br />

29,5%<br />

Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />

Secundaire grondstoff<strong>en</strong><br />

(exclusief materiaal <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur)<br />

Material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur<br />

1,000<br />

900<br />

800<br />

700<br />

600<br />

500<br />

400<br />

300<br />

200<br />

100<br />

0<br />

6,4<br />

383,5<br />

18,3<br />

277,4<br />

11,6<br />

359,5<br />

15,2<br />

301,4<br />

2005 2006 2007 2008 2009<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />

Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

19%<br />

1%<br />

15%<br />

Europa<br />

Noord-Amerika<br />

Zuid-Amerika<br />

Azië/Oceanië<br />

10,5<br />

280,7<br />

R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (in %)<br />

65%<br />

Financiële <strong>de</strong>tails


34 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Overzicht van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

De inkomst<strong>en</strong> voor Zinc Chemicals zijn op jaarbasis gedaald.<br />

De vraag naar zowel zinkoxi<strong>de</strong> als fijne zinkpoe<strong>de</strong>rs was<br />

in 2009 <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk lager. Bij <strong>de</strong> meeste eindgebruikers is<br />

<strong>de</strong> voorraadafbouw tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> laatste m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n van het<br />

jaar echter afgerond. Producttoeslag<strong>en</strong> war<strong>en</strong> op jaarbasis<br />

lager, als weerspiegeling van <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> vraag. De<br />

zinkrecyclageactiviteit bleef goed prester<strong>en</strong> <strong>en</strong> profiteer<strong>de</strong><br />

van e<strong>en</strong> hogere ontvang<strong>en</strong> recyclagemarge als gevolg van<br />

langetermijncontract<strong>en</strong> die wer<strong>de</strong>n afgeslot<strong>en</strong> bij hogere<br />

zinkprijz<strong>en</strong>.<br />

De markt voor antiroest-verfpigm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> was doorhe<strong>en</strong> het jaar<br />

zwak. De activiteitniveaus in <strong>de</strong> sector van <strong>de</strong> zeecontainers,<br />

net zoals in <strong>de</strong> industriële <strong>en</strong> mari<strong>en</strong>e bouwproject<strong>en</strong><br />

vertoon<strong>de</strong>n ge<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>swaardige verbetering van <strong>de</strong> daling<br />

van <strong>de</strong> vraag eind 2008.<br />

Op gelijkaardige wijze was <strong>de</strong> verkoop van verbinding<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> katalysator<strong>en</strong> voor chemische toepassing<strong>en</strong> ook lager<br />

hoewel sommige markt<strong>en</strong> zoals <strong>de</strong> elektrolyt<strong>en</strong> voor<br />

gebruik in zinkraffinage e<strong>en</strong> zekere verbetering vertoon<strong>de</strong>n<br />

tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van het jaar. De premies voor fijne<br />

zinkpoe<strong>de</strong>rs lag<strong>en</strong> lichtjes hoger in 2009 in vergelijking<br />

met 2008. De verkoopvolumes van zinkoxi<strong>de</strong>n in <strong>de</strong><br />

meeste toepassingsgebie<strong>de</strong>n zoals keramiek, ban<strong>de</strong>n<br />

<strong>en</strong> houtbescherming, lag<strong>en</strong> flink lager op jaarbasis. De<br />

verkoopvolumes van 'feed-gra<strong>de</strong>' zinkoxi<strong>de</strong> blev<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />

laag. De zinkoxi<strong>de</strong>-premies war<strong>en</strong> flink lager in vergelijking<br />

met het voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> jaar, als gevolg van <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />

vraag.<br />

De vraag naar zinkpoe<strong>de</strong>r voor primaire batterij<strong>en</strong> bleef relatief<br />

goed ondanks <strong>de</strong> economische baisse. De verkoopvolumes<br />

lag<strong>en</strong> slechts licht on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> niveaus van 2008. De<br />

produktpremies in dit domein war<strong>en</strong> stabiel.<br />

Bij Building Products war<strong>en</strong> <strong>de</strong> verkoopvolumes flink lager.<br />

De algem<strong>en</strong>e verkoop in Europa werd negatief beïnvloed door<br />

het slechte weer tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n van het jaar. De<br />

verkoopvolumes stabiliseer<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van 2009<br />

in Frankrijk <strong>en</strong> <strong>de</strong> B<strong>en</strong>elux. De markt<strong>en</strong> in Duitsland, Oost- <strong>en</strong><br />

Noord-Europa blev<strong>en</strong> echter slabakk<strong>en</strong>. De verkoop in nieuwe<br />

overzeese markt<strong>en</strong> groei<strong>de</strong> voort op e<strong>en</strong> kleine basis, vooral<br />

door to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>d gebruik van zinkbe<strong>de</strong>kkingsmaterial<strong>en</strong> in<br />

bouwproject<strong>en</strong>.<br />

De activiteit presteer<strong>de</strong> beter dan <strong>de</strong> bouwsector in het<br />

algeme<strong>en</strong> door zijn sterke oriëntatie op r<strong>en</strong>ovatie- <strong>en</strong><br />

infrastructuurproject<strong>en</strong>. De verkoop van voorverweer<strong>de</strong><br />

product<strong>en</strong> met hoge toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> bleef sterk<br />

groei<strong>en</strong> <strong>en</strong> maakt nu bijna 50 % van alle inkomst<strong>en</strong> uit. De<br />

gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> productpremies steg<strong>en</strong> dan ook lichtjes, ondanks<br />

<strong>de</strong> economische baisse, omdat <strong>de</strong>ze product<strong>en</strong> met hogere<br />

toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> e<strong>en</strong> almaar groter <strong>aan</strong><strong>de</strong>el in <strong>de</strong><br />

productmix opeis<strong>en</strong>.


Jaarverslag<br />

36 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Milieuverslag<br />

Body copy<br />

Corporate team Milieu, Gezondheid<br />

<strong>en</strong> Veiligheid (Brussel)


Sam<strong>en</strong><br />

lev<strong>en</strong><br />

…the <strong>Umicore</strong> way<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 37<br />

Vanaf 2000 <strong>de</strong>finieert <strong>Umicore</strong> telk<strong>en</strong>s vijfjaarlijkse doelstelling<strong>en</strong><br />

om haar milieuprestaties te verbeter<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> is er immers<br />

van overtuigd dat bij succes ook rek<strong>en</strong>ing moet wor<strong>de</strong>n<br />

gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> bre<strong>de</strong>re milieu-impact van haar activiteit<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> product<strong>en</strong>, alsook met <strong>de</strong> behoeft<strong>en</strong> van <strong>de</strong> toekomstige<br />

g<strong>en</strong>eraties. Deze doelstelling<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> – sam<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />

parallel geheel van sociale doelstelling<strong>en</strong> die in 2005 wer<strong>de</strong>n<br />

geïntroduceerd - <strong>de</strong> hoekste<strong>en</strong> van <strong>de</strong> duurzaamheidsstrategie<br />

van <strong>Umicore</strong>. Op basis van e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal prestatieindicator<strong>en</strong> wordt<br />

<strong>de</strong> vooruitgang in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong> elk jaar<br />

geanalyseerd, gerapporteerd <strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n er acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>.<br />

In 2004 leg<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> principes van haar strategie voor<br />

duurzame ontwikkeling vast in “The <strong>Umicore</strong> Way”, e<strong>en</strong> bak<strong>en</strong><br />

voor <strong>de</strong> groep op weg naar e<strong>en</strong> duurzame toekomst, dat ons<br />

toont waar we naartoe g<strong>aan</strong> <strong>en</strong> hoe we ons doel zull<strong>en</strong> bereik<strong>en</strong> …


Jaarverslag<br />

Danny Simonovski,<br />

Melt/Materials Manager,<br />

Jewellery & Electroplating,<br />

Markham (Canada)<br />

De voorbereiding<strong>en</strong> voor het vervang<strong>en</strong> van <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> <strong>en</strong> verslet<strong>en</strong><br />

verbrandingsov<strong>en</strong> op <strong>de</strong> Markham site – die dateert uit <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

voor <strong>de</strong> overname van <strong>de</strong> site door <strong>Umicore</strong> in 2007 – zijn op<br />

kruissnelheid. De nieuwe verbrandingsinstallatie – die naar<br />

verwachting in 2011 geïnstalleerd wordt – zal niet <strong>en</strong>kel meer<br />

<strong>en</strong>ergie-efficiënt <strong>en</strong> milieuvri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijker zijn maar zal ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />

bijdrag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> kleinere CO 2 afdruk.


Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 39<br />

Analyse van <strong>de</strong> milieuprestaties<br />

van <strong>de</strong> Groep<br />

Bereik<br />

Dit hoofdstuk biedt e<strong>en</strong> evaluatie van <strong>de</strong> milieuprestaties van <strong>de</strong><br />

Groep in 2009 in vergelijking met 2008. De analyse spitst zich<br />

toe op <strong>de</strong> belangrijke milieu-aspect<strong>en</strong> die grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els <strong>de</strong> basis<br />

vorm<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> milieudoelstelling<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010<br />

(zie pagina’s 45-51). Enkel <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s van geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />

vestiging<strong>en</strong> waarover <strong>Umicore</strong> operationele controle heeft, zijn<br />

in dit verslag opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Het totale <strong>aan</strong>tal rapporter<strong>en</strong><strong>de</strong> sites<br />

bedroeg 66 in 2009.<br />

Binn<strong>en</strong> het ka<strong>de</strong>r van het huidige rapporteringssysteem<br />

van <strong>Umicore</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> meeste sites hun milieuprestaties<br />

gerapporteerd op het ein<strong>de</strong> van het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> kwartaal in combinatie<br />

met vooruitzicht<strong>en</strong> voor het vier<strong>de</strong> kwartaal.<br />

De vier vestiging<strong>en</strong> waarvan <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> <strong>de</strong> grootste<br />

leefmilieu-impact hebb<strong>en</strong> (in 2009: Hobok<strong>en</strong>, Changsha,<br />

Hanau, Ol<strong>en</strong>) rapporteer<strong>de</strong>n cijfers over het volledige jaar. E<strong>en</strong><br />

gevoeligheidsanalyse voor twee indicator<strong>en</strong> (metaalemissies naar<br />

water <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergieverbruik) toon<strong>de</strong> <strong>aan</strong> dat <strong>de</strong> pot<strong>en</strong>tiële afwijking<br />

van <strong>de</strong> milieuprestatie min<strong>de</strong>r dan 2 % zou bedrag<strong>en</strong> in geval van<br />

e<strong>en</strong> fout t<strong>en</strong> belope van 20 % in <strong>de</strong> voorspel<strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s.<br />

<strong>Umicore</strong> gebruikt e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale databank voor milieugegev<strong>en</strong>s<br />

waar alle vestiging<strong>en</strong> hun gegev<strong>en</strong>s inbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, wat e<strong>en</strong><br />

consist<strong>en</strong>te interpretatie van <strong>de</strong> <strong>de</strong>finities van <strong>de</strong> kernindicator<strong>en</strong><br />

mogelijk maakt. Meer informatie over <strong>de</strong> milieubeheerstrategie<br />

van <strong>Umicore</strong> is beschikbaar op <strong>de</strong> website www.umicore.com.<br />

De kernindicator<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n sam<strong>en</strong>gevat weergegev<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />

tabel op pagina 43.<br />

Dankzij <strong>de</strong> verbeter<strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>sverwerking, wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />

prestatiegegev<strong>en</strong>s over metaalemissies naar water <strong>en</strong> lucht,<br />

alsook broeikasgass<strong>en</strong> voor 2008 licht <strong>aan</strong>gepast.<br />

Analyse<br />

20%<br />

recyclagematerial<strong>en</strong><br />

Materiaalefficiëntie <strong>en</strong> -recyclage<br />

De recyclage van metaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> material<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

hoofdactiviteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>. Om dit aspect te kunn<strong>en</strong> met<strong>en</strong>,<br />

rapporteert het bedrijf <strong>de</strong> zog<strong>en</strong>aam<strong>de</strong> ‘materiaalefficiëntie <strong>en</strong><br />

recyclagecapaciteit<strong>en</strong>’ doordat elke business unit <strong>de</strong> oorsprong van<br />

<strong>de</strong> door haar gebruikte material<strong>en</strong> opgeeft <strong>en</strong> dit op basis van <strong>de</strong><br />

volg<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong>finities:<br />

- Primaire grondstoff<strong>en</strong>: material<strong>en</strong> die voor het eerst wor<strong>de</strong>n<br />

gebruikt. Het gaat voornamelijk om erts<strong>en</strong> <strong>en</strong> conc<strong>en</strong>trat<strong>en</strong>.<br />

- Secundaire grondstoff<strong>en</strong>: bijproduct<strong>en</strong> van primaire<br />

materiaalstrom<strong>en</strong><br />

- Recyclagematerial<strong>en</strong>: material<strong>en</strong> die het ein<strong>de</strong> van hun eerste<br />

lev<strong>en</strong>scyclus hebb<strong>en</strong> bereikt <strong>en</strong> na recyclage <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> 2<strong>de</strong>, 3<strong>de</strong><br />

(…) lev<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong>.<br />

Als <strong>de</strong> oorsprong van <strong>de</strong> material<strong>en</strong> niet gek<strong>en</strong>d is, wor<strong>de</strong>n ze<br />

standaard als primaire material<strong>en</strong> beschouwd. De ingezamel<strong>de</strong><br />

gegev<strong>en</strong>s wor<strong>de</strong>n uitgedrukt in totaal <strong>aan</strong>tal ton van het gebruikte<br />

materiaal.<br />

In 2009 was 41 % van <strong>de</strong> gebruikte material<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> van<br />

primaire oorsprong in vergelijking met 37 % in 2008. Twintig<br />

proc<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> gebruikte material<strong>en</strong> war<strong>en</strong> gerecycleer<strong>de</strong><br />

material<strong>en</strong>, 39 % war<strong>en</strong> secundaire material<strong>en</strong> (figuur 1).<br />

FIGUUR 1<br />

Gebruikte material<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> (in %)<br />

20%<br />

39%<br />

Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />

Secundaire material<strong>en</strong><br />

Recyclagematerial<strong>en</strong><br />

Gevoelige daling van volume<br />

<strong>aan</strong> gevaarlijk afval tot<br />

34 661 ton<br />

41%


40 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Waterverbruik<br />

Het totale waterverbruik omvat het gebruik van water voor<br />

proces- <strong>en</strong> sanitaire doelein<strong>de</strong>n.<br />

In 2009 daal<strong>de</strong> het totale waterverbruik met 3,5 % van 5 220<br />

000 m³ in 2008 tot 5 045 000 m³. De lagere productie speel<strong>de</strong><br />

e<strong>en</strong> rol in het vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> waterverbruik in <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

Advanced Materials <strong>en</strong> Precious Metals Products & Catalysts. E<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong>tal sites on<strong>de</strong>rnam echter ook acties om het waterverbruik<br />

te verbeter<strong>en</strong>. De site in Provi<strong>de</strong>nce (Thin Film Products) sloot<br />

bijvoorbeeld e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal reactorcircuits om het water dat in <strong>de</strong><br />

koelmantels wordt gebruikt te recycler<strong>en</strong>. De site organiseer<strong>de</strong> ook<br />

trainingsessies voor alle me<strong>de</strong>werkers om water te conserver<strong>en</strong><br />

als e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van haar ISO 14001-programma. E<strong>en</strong> verbeter<strong>de</strong><br />

controle van <strong>de</strong> grondwaterpomp<strong>en</strong> heeft het waterverbruik in<br />

Hobok<strong>en</strong> (Precious Metal Refining) vermin<strong>de</strong>rd.<br />

In het businesssegm<strong>en</strong>t Zinc Specialties steeg het waterverbruik,<br />

hoofdzakelijk als gevolg van lekk<strong>en</strong> in het watersysteem in Viviez<br />

<strong>en</strong> Bray-et-Lu (Building Products) (figuur 2). Deze lekk<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />

allemaal gedicht.<br />

Energieverbruik<br />

Voor e<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> analyse van het <strong>en</strong>ergieverbruik van<br />

<strong>Umicore</strong>, wordt er informatie verzameld over alle relevante<br />

<strong>en</strong>ergiedragers. Dit omvat gegev<strong>en</strong>s over elektriciteit, stookolie,<br />

aardgas, vloeibaar prop<strong>aan</strong>gas (LPG), ste<strong>en</strong>kool <strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s over<br />

<strong>de</strong> <strong>en</strong>ergie-inhoud van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>gekochte perslucht <strong>en</strong> –stoom. Het<br />

<strong>en</strong>ergieverbruik van twee hoofdkantor<strong>en</strong> (Brussels and Bagnolet)<br />

werd ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s gerapporteerd. De <strong>en</strong>ergiegegev<strong>en</strong>s voor <strong>de</strong> sites<br />

sl<strong>aan</strong> zowel op consumptie voor eig<strong>en</strong> gebruik als voor gebruik<br />

door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n. Bijvoorbeeld, <strong>de</strong> sites in Ol<strong>en</strong> (Cobalt & Specialty<br />

FIGUUR 2<br />

Waterverbruik (1.000 m 3 )<br />

2.500<br />

2.000<br />

1.500<br />

1.000<br />

500<br />

0<br />

Advanced<br />

Materials<br />

2008<br />

2009<br />

Prec. Metals<br />

Products &<br />

Catalysts<br />

Precious<br />

Metals<br />

Services<br />

Zinc<br />

Specialties<br />

FIGUUR 3<br />

Energieverbruik (in TJ)<br />

3.000<br />

2.500<br />

2.000<br />

1.500<br />

1.000<br />

500<br />

0<br />

Advanced<br />

Materials<br />

2008<br />

2009<br />

Prec. Metals<br />

Products &<br />

Catalysts<br />

Materials <strong>en</strong> Electro-Optic Materials) <strong>en</strong> Eijs<strong>de</strong>n (Zinc Chemicals)<br />

lever<strong>en</strong> bei<strong>de</strong> <strong>en</strong>ergie <strong>aan</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> op naburige sites.<br />

In 2009 bedroeg <strong>de</strong> totale <strong>en</strong>ergieconsumptie door <strong>de</strong><br />

productiesites 7 284 terajoules, e<strong>en</strong> daling in vergelijking met<br />

7 843 terajoules in 2008. Het gaat om e<strong>en</strong> algem<strong>en</strong>e daling met<br />

7 %. De <strong>en</strong>ergieconsumptie van <strong>de</strong> kantoorgebouw<strong>en</strong> bedroeg<br />

9,3 terajoules. Nietteg<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> het vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> productievolume<br />

hebb<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites specifieke project<strong>en</strong> geïmplem<strong>en</strong>teerd<br />

om hun <strong>en</strong>ergieverbruik op e<strong>en</strong> duurzame manier ver<strong>de</strong>r te<br />

verlag<strong>en</strong> (figuur 3). De site in Fort Saskatchewan (Advanced<br />

Materials) installeer<strong>de</strong> bijvoorbeeld e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiebeheersplan met<br />

e<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>tailleerd accounting- <strong>en</strong> monitoringsysteem voor <strong>en</strong>ergie<br />

dat <strong>de</strong> site in staat stel<strong>de</strong> om maatregel<strong>en</strong> voor het vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

van het <strong>en</strong>ergieverbruik te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> <strong>en</strong> te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.<br />

Zo wordt bijvoorbeeld het stoomverbruik beter beheerd <strong>en</strong><br />

wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> metaalhali<strong>de</strong>lamp<strong>en</strong> vervang<strong>en</strong> door meer <strong>en</strong>ergieefficiënte<br />

fluoresc<strong>en</strong>tielamp<strong>en</strong>. De verlichting werd ook met e<strong>en</strong><br />

bewegings<strong>en</strong>sor verbon<strong>de</strong>n.<br />

Het indirecte verbruik van <strong>en</strong>ergie (<strong>aan</strong>gekochte elektriciteit,<br />

stoom <strong>en</strong> gecomprimeer<strong>de</strong> lucht zowel voor productiesites als<br />

voor kantoorgebouw<strong>en</strong>) afkomstig van primaire <strong>en</strong>ergiebronn<strong>en</strong><br />

bedroeg 2 530 terajoules. Het directe verbruik van <strong>en</strong>ergie<br />

(stookolie, gasolie, aardgas, LPG, ste<strong>en</strong>kool <strong>en</strong> cokes) afkomstig<br />

van primaire <strong>en</strong>ergiebronn<strong>en</strong> bedroeg 4 763 terajoules.<br />

Afval<br />

Elke <strong>Umicore</strong>-vestiging di<strong>en</strong>t apart verslag uit te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> over<br />

gevaarlijk <strong>en</strong> ongevaarlijk afval, zoals ge<strong>de</strong>finieerd door <strong>de</strong><br />

lokale wetgeving. On<strong>de</strong>rst<strong>aan</strong><strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s omvatt<strong>en</strong> niet <strong>de</strong><br />

uitgegrav<strong>en</strong> vervuil<strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m afkomstig van <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

saneringsproject<strong>en</strong>. In 2009 produceer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> min<strong>de</strong>r<br />

Precious<br />

Metals<br />

Services<br />

Zinc<br />

Specialties<br />

FIGUUR 4<br />

Totaal geproduceerd afval (in ton)<br />

30.000<br />

25.000<br />

20.000<br />

15.000<br />

10.000<br />

5.000<br />

0<br />

2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009<br />

Advanced<br />

Materials<br />

Prec. Metals<br />

Products &<br />

Catalysts<br />

Gerecycleerd afval<br />

Precious<br />

Metals Services<br />

Niet-gerecycleerd afval<br />

Zinc Specialties


gevaarlijk afval: 34 661 ton teg<strong>en</strong>over 54 405 ton in 2008<br />

(figuur 4). De totale afvalvolumes daal<strong>de</strong>n van 83 142 ton naar<br />

54 378 ton.<br />

Het businesssegm<strong>en</strong>t Advanced Materials rapporteer<strong>de</strong> e<strong>en</strong><br />

daling van het volume gevaarlijk afval, vooral als gevolg van<br />

<strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> productie. In <strong>de</strong> site van Ol<strong>en</strong> (Electro-Optic<br />

Materials) nam het volume gevaarlijk afval echter toe omdat <strong>de</strong><br />

site verplicht was <strong>de</strong> residu’s van thalliumhou<strong>de</strong>nd materiaal naar<br />

e<strong>en</strong> externe afvalverwerker te stur<strong>en</strong> voor ver<strong>de</strong>re verwerking.<br />

Verwacht wordt dat dit materiaal in <strong>de</strong> loop van 2010 opgebruikt<br />

zal zijn <strong>en</strong> dat het volume gevaarlijk afval bijgevolg zal dal<strong>en</strong>. De<br />

site in Brugge g<strong>en</strong>ereer<strong>de</strong> min<strong>de</strong>r afval als gevolg van wijziging<strong>en</strong><br />

in <strong>de</strong> productie.<br />

De site in Hobok<strong>en</strong> (Precious Metals Services) vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />

het volume gevaarlijk afval tot 12 054 ton t<strong>en</strong> opzichte van 25<br />

089 ton in 2008. De hoge volumes van 2008 hiel<strong>de</strong>n verband<br />

met e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>malige verwij<strong>de</strong>ring van e<strong>en</strong> historische voorraad<br />

calciumars<strong>en</strong>aatresidu’s op verzoek van <strong>de</strong> regionale milieuautoriteit<strong>en</strong>.<br />

De vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> volumes gevaarlijk afval in<br />

<strong>de</strong> businesssegm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Precious Metals Products & Catalysts <strong>en</strong><br />

Zinc Specialties hield hoofdzakelijk verband met <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring<br />

van <strong>de</strong> productie.<br />

Het totale recyclageperc<strong>en</strong>tage van gevaarlijk afval voor <strong>de</strong><br />

Groep daal<strong>de</strong> van 13,08 % in 2008 naar 6,45 % in 2009. Deze<br />

vermin<strong>de</strong>ring is het gevolg van <strong>de</strong> externe verwerking van<br />

zinkresidu’s in Viviez (Building Products) omdat <strong>de</strong> Auby-site<br />

van Nyrstar dit type materiaal niet meer behan<strong>de</strong>lt. Het volume<br />

ongevaarlijk afval daal<strong>de</strong> van 28 739 ton in 2008 tot 19 718 ton in<br />

2009 vooral omwille van <strong>de</strong> lagere volumes van sinters op <strong>de</strong> site<br />

in Eijs<strong>de</strong>n (Zinc Chemicals). Van het ongevaarlijk afval werd 62 %<br />

gerecycleerd, in vergelijking met 71 % in 2008.<br />

FIGUUR 5<br />

Metaalemissies naar water (in kg)<br />

3.000<br />

2.500<br />

2.000<br />

1.500<br />

1.000<br />

500<br />

0<br />

Advanced<br />

Materials<br />

2008<br />

2009<br />

Prec. Metals<br />

Products &<br />

Catalysts<br />

Precious<br />

Metals<br />

Services<br />

Zinc<br />

Specialties<br />

FIGUUR 6<br />

Metaalemissies naar lucht (in kg)<br />

13.000<br />

12.000<br />

11.000<br />

10.000<br />

9.000<br />

8.000<br />

7.000<br />

6.000<br />

5.000<br />

4.000<br />

3.000<br />

2.000<br />

1.000<br />

0<br />

Advanced<br />

Materials<br />

2008<br />

2009<br />

Prec. Metals<br />

Products<br />

& Catalysts<br />

Emissies naar water <strong>en</strong> lucht<br />

Emissies naar oppervlaktewater<br />

Precious<br />

Metals<br />

Services<br />

Zinc<br />

Specialties<br />

200.000<br />

180.000<br />

160.000<br />

140.000<br />

120.000<br />

100,000<br />

80.000<br />

60.000<br />

40.000<br />

20.000<br />

0<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 41<br />

De metaalemissies naar oppervlaktewater bedroeg<strong>en</strong> 5 389 kg<br />

teg<strong>en</strong>over 6 789 kg in 2008 (figuur 5). Omdat <strong>de</strong> cijfers van het<br />

businesssegm<strong>en</strong>t Zinc Specialties niet volledig zijn (zie hieron<strong>de</strong>r),<br />

is voorzichtigheid gebo<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> interpretatie ervan. Alle<br />

wateremissies afkomstig van process<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n ofwel behan<strong>de</strong>ld<br />

in <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> waterzuiveringsinstallatie of die van e<strong>en</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> partij<br />

<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> uitein<strong>de</strong>lijk in het oppervlaktewater terecht.<br />

Hoewel <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> productievolumes e<strong>en</strong> rol speel<strong>de</strong>n,<br />

was <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring in het businesssegm<strong>en</strong>t Advanced<br />

Materials ook te dank<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> procesoptimalisatie van <strong>de</strong><br />

waterzuiveringsinstallatie op <strong>de</strong> site in Ol<strong>en</strong> (Cobalt & Specialty<br />

Materials, Electro-Optic Materials). De site in Hobok<strong>en</strong> k<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

e<strong>en</strong> lichte stijging van 2 409 kg in 2008 tot 2 662 kg in 2009.<br />

Deze stijging hield verband met e<strong>en</strong> nieuwe metho<strong>de</strong> voor <strong>de</strong><br />

stofvrije behan<strong>de</strong>ling van sel<strong>en</strong>ium- <strong>en</strong> telluriumslakk<strong>en</strong> die e<strong>en</strong><br />

bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> hoeveelheid sel<strong>en</strong>ium g<strong>en</strong>ereer<strong>de</strong>.<br />

Het businesssegm<strong>en</strong>t Zinc Specialties rapporteer<strong>de</strong> e<strong>en</strong><br />

metaalemissie van 1 757 kg. In dat cijfer zijn <strong>de</strong> metaalemissies<br />

van <strong>de</strong> site in Auby (Building Products) niet opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> omdat<br />

er ge<strong>en</strong> betrouwbare gegev<strong>en</strong>s beschikbaar war<strong>en</strong>. De site<br />

zal zijn waterzuiveringssysteem herbekijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> uitgebreid<br />

bemonsteringsprogramma implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> om nauwkeurige<br />

gegev<strong>en</strong>s te kunn<strong>en</strong> verstrekk<strong>en</strong> in <strong>de</strong> toekomst (zie ook pagina<br />

46, ‘Milieudoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> groep 2006-2010’, gevalstudie<br />

doelstelling 1). On<strong>de</strong>rtuss<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> wateremissies behan<strong>de</strong>ld<br />

door <strong>de</strong> naburige Nyrstar-fabriek.<br />

De metaalemissies op <strong>de</strong> site van Viviez (Building Products)<br />

daal<strong>de</strong>n dankzij specifieke procesverbetering<strong>en</strong> in <strong>de</strong> productie van<br />

voorverweer<strong>de</strong> zinkplat<strong>en</strong>.<br />

FIGUUR 7<br />

CO 2 emissies (in ton)<br />

Advanced<br />

Materials<br />

2008<br />

2009<br />

Prec. Metals<br />

Products &<br />

Catalysts<br />

Precious<br />

Metals<br />

Services<br />

Zinc<br />

Specialties


42 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

In 2009 werd in totaal 235 266 kg “chemical oxyg<strong>en</strong> <strong>de</strong>mand”<br />

(COD, of chemisch zuurstofverbruik) geloosd (gegev<strong>en</strong>s niet in <strong>de</strong><br />

overzichtstabel opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>) teg<strong>en</strong>over 306 373 kg in 2008.<br />

Emissies naar lucht<br />

In 2009 bedroeg<strong>en</strong> <strong>de</strong> totale metaalemissies naar lucht 9 783 kg,<br />

teg<strong>en</strong>over 16 152 kg het vorige jaar (figuur 6), e<strong>en</strong> daling van<br />

bijna 39 %. De daling in het businesssegm<strong>en</strong>t Advanced Materials<br />

werd gerealiseerd dankzij <strong>de</strong> installatie van e<strong>en</strong> absoluutfilter in<br />

<strong>de</strong> stofcollectorafvoer in Fort Saskatchewan (Cobalt & Specialty<br />

Materials). De vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> productievolumes verklar<strong>en</strong> <strong>de</strong> daling<br />

van <strong>de</strong> metaalemissies naar lucht in <strong>de</strong> divisie Precious Metals<br />

Products & Catalysts.<br />

De site in Hobok<strong>en</strong> (Precious Metal Services) vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> haar<br />

metaalemissies naar lucht tot 1 226 kg t<strong>en</strong> opzichte van 2 130<br />

kg in 2008. Deze vermin<strong>de</strong>ring is het resultaat van <strong>de</strong> verbeter<strong>de</strong><br />

controle van <strong>de</strong> zakfilters op <strong>de</strong> hoogov<strong>en</strong>, <strong>de</strong> smelter <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

loodraffina<strong>de</strong>rij alsook <strong>de</strong> scrubber van <strong>de</strong> elektrowinningsoperatie.<br />

Het businesssegm<strong>en</strong>t Zinc Specialties noteer<strong>de</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke<br />

verbetering van <strong>de</strong> metaalemissies naar lucht. Ze daal<strong>de</strong>n van<br />

12 544 kg tot 7 254 kg in 2009 , hoofdzakelijk dankzij<br />

het verbeter<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rhoud van <strong>de</strong> zakfilter op <strong>de</strong> site in<br />

Pasir Johor (Zinc Chemicals) <strong>en</strong> het volledige effect van <strong>de</strong><br />

gasreinigingsapparatuur die in 2008 in <strong>de</strong> site van Changsha<br />

(Zinc Chemicals) werd geïnstalleerd.<br />

Op basis van <strong>de</strong> informatie die van <strong>de</strong> rapporter<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong><br />

werd ontvang<strong>en</strong> in <strong>de</strong> c<strong>en</strong>trale EHS-database is naar schatting<br />

ongeveer 15 % van <strong>de</strong> gerapporteer<strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> het<br />

resultaat van duurzame acties.<br />

De SO x -emissies naar lucht daal<strong>de</strong>n van 561 ton in 2008 tot 403<br />

ton in 2009. De NO x -emissies daal<strong>de</strong>n van 415 ton tot 365 ton in<br />

2009 (zie overzichtstabel). Omdat bepaal<strong>de</strong> sites <strong>de</strong> <strong>de</strong>finitie van<br />

VOC an<strong>de</strong>rs interpreter<strong>en</strong>, kan ge<strong>en</strong> globaal cijfer wor<strong>de</strong>n gegev<strong>en</strong>.<br />

FIGUUR 8<br />

Normoverschrijding (in %)<br />

4,0<br />

3,5<br />

3,0<br />

2,5<br />

2,0<br />

1,5<br />

1,0<br />

0,5<br />

0,0<br />

Advanced<br />

Materials<br />

2008<br />

2009<br />

Prec. Metals<br />

Products &<br />

Catalysts<br />

Precious<br />

Metals<br />

Services<br />

Zinc<br />

Specialties<br />

Het businesssegm<strong>en</strong>t Precious Metals Products & Catalysts<br />

baseer<strong>de</strong> haar evaluatie van <strong>de</strong> VOC-emissies op <strong>de</strong> gebruikte<br />

volumes van grondstoff<strong>en</strong>. De totale VOC-emissies, uitgedrukt in<br />

koolstofinhoud, bedroeg<strong>en</strong> 24 670 kg voor 2009.<br />

Van <strong>de</strong> sites wordt vereist dat ze verslag uitbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> over <strong>de</strong><br />

emissies van ozonafbrek<strong>en</strong><strong>de</strong> stoff<strong>en</strong>. Het algem<strong>en</strong>e cijfers is<br />

minimaal <strong>en</strong> daarom wordt <strong>de</strong> stof als niet van belang beschouwd<br />

voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming. Alle sites rapporteer<strong>de</strong>n dat het type<br />

koelmid<strong>de</strong>l dat in <strong>de</strong> airconditioningsystem<strong>en</strong> werd gebruikt,<br />

voldoet <strong>aan</strong> <strong>de</strong> lokale wetgeving.<br />

Broeikasgass<strong>en</strong><br />

De gegev<strong>en</strong>s over <strong>de</strong> broeikasgass<strong>en</strong> sl<strong>aan</strong> op <strong>de</strong> emissies<br />

die door <strong>de</strong> productiesites wer<strong>de</strong>n gerapporteerd in het ka<strong>de</strong>r<br />

van scope 1 (rechtstreekse broeikasgasemissies van aardgas,<br />

brandstoff<strong>en</strong>, kool) <strong>en</strong> scope 2 (emissies van <strong>aan</strong>gekochte<br />

elektriciteit, stoom <strong>en</strong> geperste lucht) volg<strong>en</strong><strong>de</strong> het Protocol<br />

over Broeikasgass<strong>en</strong> (ref. World Business Council for Sustainable<br />

Developm<strong>en</strong>t). De totale CO 2 -emissies in 2009 bedroeg<strong>en</strong><br />

510 432 ton, teg<strong>en</strong>over 588 380 ton in 2008 (figuur 7), e<strong>en</strong> daling<br />

van ongeveer 13 %. De CO 2 -emissies van <strong>de</strong> kantoorgebouw<strong>en</strong><br />

bedroeg<strong>en</strong> 504 ton.<br />

De lagere productievolumes had<strong>de</strong>n ongetwijfeld e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>el in<br />

<strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> CO 2 -emissies. De <strong>aan</strong>koop van ‘gro<strong>en</strong>e’,<br />

koolstofneutrale elektriciteit sinds het twee<strong>de</strong> kwartaal van 2009<br />

in <strong>de</strong> site van Ol<strong>en</strong> (Cobalt & Specialty Materials and Electro-Optic<br />

Materials) resulteer<strong>de</strong> echter in e<strong>en</strong> duurzame vermin<strong>de</strong>ring van<br />

<strong>de</strong> CO 2 -emissies voor het businesssegm<strong>en</strong>t Advanced Materials.<br />

Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> verbeter<strong>de</strong>n verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites hun <strong>en</strong>ergiebeheer,<br />

wat ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s bijdroeg <strong>aan</strong> het verlag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> CO 2 -emissies<br />

(zie ‘Energieverbruik’). Op het ein<strong>de</strong> van 2009 startte <strong>de</strong> site in<br />

Ol<strong>en</strong> (Cobalt & Specialty Materials, Electro-Optic Materials) e<strong>en</strong><br />

nieuwe warmtekrachtkoppelingsc<strong>en</strong>trale op die <strong>de</strong> emissies<br />

van broeikasgass<strong>en</strong> in <strong>de</strong> toekomst nog zal vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. In het<br />

businesssegm<strong>en</strong>t Precious Metals Services is <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring te<br />

dank<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> overschakeling van zware stookolie naar aardgas in<br />

<strong>de</strong> site van Hobok<strong>en</strong> (Precious Metals Refining). De vermin<strong>de</strong>ring<br />

in <strong>de</strong> businessgroep<strong>en</strong> Precious Metals Products & Catalysts<br />

<strong>en</strong> Zinc Specialties zijn hoofdzakelijk het gevolg van <strong>de</strong> lagere<br />

productievolumes.<br />

De emissies van CH 4 bedroeg<strong>en</strong> 19,3 ton CO 2 equival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

die van N 2 O 17 322 ton CO 2 equival<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Het totale globale<br />

opwarmingspot<strong>en</strong>tieel (gebaseerd op <strong>de</strong> drie relevante<br />

broeikasgass<strong>en</strong>: CO 2 , CH 4 <strong>en</strong> N 2 O) daal<strong>de</strong> van 626 568 in 2008 tot<br />

528 279 ton CO 2 -equival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in 2009. Binn<strong>en</strong> scope 3 van <strong>de</strong><br />

broeikasgasemissies verkreeg <strong>Umicore</strong> van <strong>de</strong> leasingmaatschappij<br />

<strong>de</strong> Gre<strong>en</strong>Plan Award voor het nieuwe bedrijfswag<strong>en</strong>beleid<br />

voor België dat begin 2009 werd ingevoerd. De belangrijkste<br />

elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van dit nieuwe beleid zijn <strong>de</strong> herzi<strong>en</strong>ing van het<br />

refer<strong>en</strong>tiewag<strong>en</strong>park met plafonds voor <strong>de</strong> CO 2 -emissies <strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> cursus ecologisch rij<strong>de</strong>n voor alle managers. Via het<br />

nieuwe beleid wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> CO 2 -emissies ook gecomp<strong>en</strong>seerd


door steun te verl<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>aan</strong> twee project<strong>en</strong>: het Ibi Batéké<br />

bebossings- <strong>en</strong> koolstofafvangproject in <strong>de</strong> Democratische<br />

Republiek Congo (waarvoor <strong>Umicore</strong> ook e<strong>en</strong> financieringspartner<br />

is) <strong>en</strong> e<strong>en</strong> educatief project voor schol<strong>en</strong> in België over <strong>de</strong><br />

klimaatveran<strong>de</strong>ring. Teg<strong>en</strong> het ein<strong>de</strong> van 2009 resulteer<strong>de</strong> het<br />

nieuwe beleid in e<strong>en</strong> algeme<strong>en</strong> verbeterd rijgedrag <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

vermin<strong>de</strong>ring van het brandstofverbruik met ongeveer 4 000 liter,<br />

het equival<strong>en</strong>t van 11 ton CO 2 -emissies.<br />

Naleving van <strong>de</strong> wetgeving<br />

In totaal wer<strong>de</strong>n ongeveer 59 000 milieumeting<strong>en</strong> uitgevoerd<br />

in alle industriële vestiging<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> t<strong>en</strong> opzichte van<br />

ongeveer 64 000 in 2008. Deze meting<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> tot doel te<br />

controler<strong>en</strong> of <strong>de</strong> plaatselijke wettelijke vereist<strong>en</strong>, vergunning<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong>/of lokale norm<strong>en</strong> op het gebied van milieu wor<strong>de</strong>n nageleefd.<br />

Deze meting<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> meestal e<strong>en</strong> bemonstering van het<br />

afvalwater <strong>en</strong> <strong>de</strong> monitoring van <strong>de</strong> omgevingslucht, maar ook<br />

geluidsmeting<strong>en</strong> in <strong>de</strong> omgeving van <strong>de</strong> sites.<br />

De algem<strong>en</strong>e nalevingsgraad (<strong>aan</strong>tal meting<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>/<br />

norm<strong>en</strong> overschrijdt, ge<strong>de</strong>eld door het totale <strong>aan</strong>tal meting<strong>en</strong>)<br />

voor <strong>de</strong> groep bedroeg 1,05 %, e<strong>en</strong> verbetering t<strong>en</strong> opzichte<br />

van het overschrijdingsperc<strong>en</strong>tage van 1,26 % in 2008. Het<br />

businesssegm<strong>en</strong>t Precious Metals Products & Catalysts slaag<strong>de</strong><br />

erin het <strong>aan</strong>tal niet-conforme meting<strong>en</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

dankzij <strong>de</strong> verbeter<strong>de</strong> werking van <strong>de</strong> waterzuiveringsinstallatie in<br />

Guarulhos (Technical Materials <strong>en</strong> Precious Metals Chemistry). De<br />

vermin<strong>de</strong>ring in het businesssegm<strong>en</strong>t Precious Metals Services is<br />

het resultaat van <strong>de</strong> verbetering in <strong>de</strong> emissies naar lucht van <strong>de</strong><br />

smelter, <strong>de</strong> loodraffinage <strong>en</strong> <strong>de</strong> indiuminstallatie. De stijging in het<br />

businesssegm<strong>en</strong>t Zinc Specialties houdt verband met <strong>de</strong> meting<br />

van omgevingslawaai dat <strong>de</strong> norm overschreed op <strong>de</strong> site van<br />

Pasir Johor (Zinc Chemicals).<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 43<br />

Precious Metals<br />

Products & Precious Metals<br />

Bedrijfssegm<strong>en</strong>t Advanced Materials Catalysts<br />

Services Zinc Specialties <strong>Umicore</strong> Groep<br />

2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009<br />

Waterconsumptie 1000 m³ 2.350 2.093 501 445 1.624 1.555 745 952 5.220 5.045<br />

Enegieconsumptie terajoules 2.577 2.506 1.064 953 2.605 2.496 1.597 1.329 7.843 7.284<br />

Totale afvalproductie ton 27.032 21.830 7.120 5.127 30.832 15.767 18.158 11.654 83.142 54.378<br />

Gevaarlijk afval ton 21.400 16.631 2.291 1.794 25.089 12.059 5.625 4.178 54.405 34.661<br />

Recyclage % 3,49 3,08 51,80 41,65 0,44 3,93 90,24 12,04 13,08 6,45<br />

Ongevaarlijk afval ton 5.632 5.200 4.829 3.333 5.743 3.708 12.533 7.477 28.737 19.718<br />

Recyclage % 43,97 41,25 54,06 55,29 93,14 88,81 79,04 67,10 70,79 62,37<br />

Metaaluitstoot naar water kg 2.088 1.360 57 59 2.409 2.662 2.235 1.757 6.789 5.839<br />

Metaaluitstoot naar lucht kg 727 656 751 646 2.130 1.226 12.544 7.254 16.152 9.783<br />

SO x emissies ton 10 13 2 4 466 325 83 61 561 403<br />

NO x emissies ton 130 113 88 80 133 142 64 29 415 365<br />

CO 2 emissies ton 170.733 138.667 95.682 86.940 201.354 183.173 120.611 101.653 588.380 510.432<br />

Nalevingsoverschrijdingsperc<strong>en</strong>tage<br />

% 0,57 0,47 1,35 0,50 0,37 0,11 2,73 3,92 1,26 1,05<br />

Biodiversiteit<br />

<strong>Umicore</strong> me<strong>en</strong>t dat haar huidige activiteit<strong>en</strong> e<strong>en</strong> geringe na<strong>de</strong>lige<br />

invloed hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong> biodiversiteit van <strong>de</strong> omgeving rondom<br />

<strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong>. Ver<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> historische vervuiling<strong>en</strong> als<br />

gevolg van activiteit<strong>en</strong> in het verle<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepakt met specifieke<br />

project<strong>en</strong> voor bo<strong>de</strong>m- <strong>en</strong> grondwatersanering (zie pagina’s<br />

52-53).<br />

Acht sites rapporteer<strong>de</strong>n dat ze actief zijn in <strong>de</strong> buurt van e<strong>en</strong><br />

gebied dat geklasseerd is als kwetsbaar gebied voor biodiversiteit,<br />

twee sites rapporteer<strong>de</strong>n hun biodiversiteitsgevoeligheid op<br />

basis van hun milieueffect<strong>en</strong>beoor<strong>de</strong>ling. <strong>Umicore</strong> werkt sinds<br />

verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong> mee <strong>aan</strong> verschei<strong>de</strong>ne biodiversiteitsproject<strong>en</strong><br />

in het ka<strong>de</strong>r van het Natura 2000-netwerk van <strong>de</strong> EU, meer<br />

bepaald in e<strong>en</strong> beschermd gebied in Angleur waar voor <strong>de</strong> eerste<br />

keer in België e<strong>en</strong> nieuwe soort, <strong>de</strong> Agromyza Igniceps, werd<br />

geï<strong>de</strong>ntificeerd. In Americana (Automotive Catalysts) wer<strong>de</strong>n er<br />

ongeveer 3 600 bom<strong>en</strong> geplant om e<strong>en</strong> beschermd gebied dat<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> site gr<strong>en</strong>st te herbeboss<strong>en</strong>.<br />

Het beleid van <strong>Umicore</strong> bepaalt dat er bij alle belangrijke<br />

investering<strong>en</strong>, overnames <strong>en</strong> transfers van gron<strong>de</strong>n e<strong>en</strong><br />

ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> milieueffect<strong>en</strong>analyse wordt uitgevoerd.<br />

Algem<strong>en</strong>e conclusies<br />

In 2009 vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> haar milieu-impact t<strong>en</strong> opzichte<br />

van 2008. De economische crisis, die tot vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />

productievolumes leid<strong>de</strong>, heeft dat resultaat ongetwijfeld<br />

beïnvloed, maar ook specifieke <strong>en</strong> doelgerichte acties hebb<strong>en</strong><br />

bijgedrag<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke verbetering van <strong>de</strong> milieuprestaties.


Jaarverslag<br />

Jim Rusk,<br />

Productie-opzichter,<br />

Cobalt & Specialty Materials,<br />

Fort Saskatchewan (Canada)<br />

Door <strong>de</strong> ontwikkeling van e<strong>en</strong> alomvatt<strong>en</strong>d <strong>en</strong>ergiebeheersplan,<br />

is <strong>de</strong> site erin geslaagd het stoomverbruiksniveau gevoelig te<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Stoom is goed voor ongeveer twee <strong>de</strong>r<strong>de</strong> van het<br />

totale <strong>en</strong>ergieverbruik van <strong>de</strong> site.<br />

In februari 2009 erk<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> Cana<strong>de</strong>se provincie Alberta <strong>de</strong> site in<br />

Fort Saskatchewan als e<strong>en</strong> 'Environvista Champion' gedrev<strong>en</strong> door<br />

uitmunt<strong>en</strong>dheid in milieuprestaties.


Bereik<br />

<strong>Umicore</strong> heeft voor <strong>de</strong> Groep vijf milieudoelstelling<strong>en</strong> vastgelegd<br />

voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010. Deze vorm<strong>en</strong>, sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> sociale<br />

doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep (blz. 61-67) <strong>de</strong> strategie van <strong>Umicore</strong><br />

op het vlak van duurzame ontwikkeling.<br />

Deze doelstelling<strong>en</strong> bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong> continue verbetering van <strong>de</strong><br />

milieuprestaties van het bedrijf voor die aspect<strong>en</strong> die belangrijk<br />

zijn voor <strong>de</strong> Groep. Aangezi<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong> voortbouw<strong>en</strong> op<br />

wat <strong>de</strong> afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> al werd bereikt, bie<strong>de</strong>n ze <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> nodige flexibiliteit om op hun eig<strong>en</strong> ritme <strong>aan</strong> <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong><br />

voor 2010 bij te drag<strong>en</strong>. Ze vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>vulling op <strong>de</strong> acties<br />

die door vele vestiging<strong>en</strong> in het ka<strong>de</strong>r van hun milieubeheer reeds<br />

wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>.<br />

Corporate EHS organiseert elk jaar workshops in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

business units <strong>en</strong> regio’s om er voor te zorg<strong>en</strong> dat voldo<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

vooruitgang werd geboekt om <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> te behal<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> er zich van te verzeker<strong>en</strong> dat <strong>de</strong>ze goed begrep<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n.<br />

Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze workshops wer<strong>de</strong>n actieplann<strong>en</strong> besprok<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

milieumanagers van <strong>de</strong> sites kon<strong>de</strong>n beste praktijk<strong>en</strong> uitwissel<strong>en</strong>.<br />

In dit hoofdstuk wordt <strong>de</strong> vooruitgang beschrev<strong>en</strong> die in 2009 voor<br />

<strong>de</strong> vijf milieudoelstelling<strong>en</strong> werd geboekt. De informatie over <strong>de</strong><br />

status van <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> werd verzameld met behulp van het<br />

Groepssysteem voor het beher<strong>en</strong> van milieugegev<strong>en</strong>s. In het ka<strong>de</strong>r<br />

van <strong>de</strong> verificatie van <strong>de</strong> milieugegev<strong>en</strong>s, beoor<strong>de</strong>el<strong>de</strong> <strong>de</strong> externe<br />

auditor (Environm<strong>en</strong>tal Resources Managem<strong>en</strong>t Certification and<br />

Verification Services Limited - ERM CVS) <strong>de</strong> vooruitgang die voor <strong>de</strong><br />

doelstelling<strong>en</strong> werd gerapporteerd.<br />

In het totaal zijn er 63 industriële sites <strong>en</strong> 2 kantoorgebouw<strong>en</strong><br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in dit overzicht, wat het totaal op 65 sites br<strong>en</strong>gt, één<br />

min<strong>de</strong>r dan in <strong>de</strong> analyse van <strong>de</strong> milieuprestaties. Hoewel <strong>de</strong> site<br />

in Yangzhong (Technical Materials) namelijk zijn milieuprestaties<br />

kon rapporter<strong>en</strong> ondanks <strong>de</strong> sluiting, wer<strong>de</strong>n er ge<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>re<br />

acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> in het raam van <strong>de</strong> milieudoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

Groep.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 45<br />

Milieudoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep<br />

2006-2010<br />

De doelstelling<strong>en</strong> 1, 2 <strong>en</strong> 3 hebb<strong>en</strong> betrekking op alle 63<br />

industriële vestiging<strong>en</strong>, terwijl voor doelstelling 4 - met betrekking<br />

tot <strong>de</strong> <strong>en</strong>ergie-efficiëntie - ook <strong>de</strong> twee grotere kantoorgebouw<strong>en</strong><br />

betrokk<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n (Brussel <strong>en</strong> Bagnolet). Doelstelling 5 met<br />

betrekking tot productveiligheid wordt door <strong>de</strong> business units<br />

gerapporteerd. In <strong>de</strong> tabell<strong>en</strong> wordt <strong>de</strong> status gerapporteerd als<br />

e<strong>en</strong> perc<strong>en</strong>tage van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>:<br />

- Doelstelling bereikt: alle vereist<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> doelstelling wer<strong>de</strong>n<br />

bereikt.<br />

- Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong>: acties wer<strong>de</strong>n gelanceerd voor e<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

doelstelling<strong>en</strong>.<br />

- Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>: voor ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel elem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong><br />

doelstelling wer<strong>de</strong>n acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>.


46 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Doelstelling 1<br />

Deze doelstelling beoogt e<strong>en</strong> systematische <strong>aan</strong>pak van het<br />

emissiebeheer in alle vestiging<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>, <strong>en</strong> dit rek<strong>en</strong>ing<br />

hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> sociale <strong>en</strong> economische factor<strong>en</strong>.<br />

Op het ein<strong>de</strong> van 2009 beschikt<strong>en</strong> 86 % van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> over<br />

e<strong>en</strong> plan dat vol<strong>de</strong>ed <strong>aan</strong> alle vereist<strong>en</strong> van <strong>de</strong> doelstelling om<br />

het beheer <strong>en</strong> <strong>de</strong> controle van <strong>de</strong> emissies naar zowel water <strong>en</strong><br />

lucht te controler<strong>en</strong> <strong>en</strong> te beher<strong>en</strong>. In 2008 ging het om 57 %.<br />

In 11 % van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> wordt e<strong>en</strong> <strong>de</strong>rgelijk plan mom<strong>en</strong>teel<br />

ontwikkeld <strong>en</strong> ingevoerd (figuur 6).<br />

In 91 % van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n plann<strong>en</strong> doorgevoerd om<br />

<strong>de</strong> emissies naar lucht te verbeter<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van 63 % in<br />

2008. In 90 % van <strong>de</strong> sites werd reeds e<strong>en</strong> plan ingevoerd om<br />

<strong>de</strong> emissies naar water te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> stijging met 20 % in<br />

vergelijking met 2008 (figuur 1).<br />

Naast <strong>de</strong> noodzakelijke elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> om <strong>aan</strong> <strong>de</strong> wettelijke vereist<strong>en</strong><br />

te voldo<strong>en</strong>, beschikk<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites over plann<strong>en</strong> om<br />

hun emissiepunt<strong>en</strong> regelmatig te controler<strong>en</strong>, van <strong>de</strong> nieuwste<br />

technologie op <strong>de</strong> hoogte te blijv<strong>en</strong>, <strong>de</strong> nauwkeurigheid van hun<br />

bemonsteringsprogramma's voor water <strong>en</strong> lucht te verbeter<strong>en</strong>, <strong>de</strong><br />

conformiteit met <strong>de</strong> wettelijke norm<strong>en</strong> te controler<strong>en</strong>, <strong>en</strong>z. Deze<br />

plann<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> <strong>de</strong> sites in staat om mogelijke acties te bepal<strong>en</strong><br />

om <strong>de</strong> controle van hun emissies nog te verbeter<strong>en</strong>. Deze plann<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n vaak in het milieubeheersysteem van <strong>de</strong> site geïntegreerd.<br />

In totaal meld<strong>de</strong>n 20 vestiging<strong>en</strong> dat diffuse bronn<strong>en</strong> relevant<br />

zijn, in vergelijking met 23 % in 2008. Het verschil zit hem in<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

Alle industriële vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> plann<strong>en</strong> opstell<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> om hun milieuprestaties inzake<br />

procesemissies naar water <strong>en</strong> lucht vanuit puntbronn<strong>en</strong> te verbeter<strong>en</strong> <strong>en</strong> dit volg<strong>en</strong>s het BBT principe<br />

(“best beschikbare technologieën die e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>wicht nastrev<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> kost<strong>en</strong> voor het bedrijf <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> bat<strong>en</strong> voor het leefmilieu”).<br />

• Voor <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> met metaalemissies naar lucht <strong>en</strong> water van meer dan 1 ton per jaar is e<strong>en</strong><br />

gekwantificeer<strong>de</strong> doelstelling op basis van BBT vereist.<br />

• Waar nodig moet<strong>en</strong> <strong>de</strong> industriële vestiging<strong>en</strong> bewijz<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> controle van diffuse bronn<strong>en</strong><br />

perman<strong>en</strong>t wordt verbeterd.<br />

FIGUUR 1<br />

Verbeteringsplann<strong>en</strong> emissies naar lucht <strong>en</strong> water<br />

(in % van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>)<br />

2008 2009 2008 2009<br />

Verbeteringsplann<strong>en</strong><br />

emissies naar lucht<br />

Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Doelstelling bereikt<br />

Verbeteringsplann<strong>en</strong><br />

emissies naar water<br />

operationele wijziging<strong>en</strong>. Zesti<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r h<strong>en</strong> beschikt<strong>en</strong> al over e<strong>en</strong><br />

controleprogramma; twee stell<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>teel zo’n programma op<br />

<strong>en</strong> twee sites moest<strong>en</strong> dit proces nog opstart<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> daarvan is <strong>de</strong><br />

site in Sancoale (Zinc Chemicals), die voor het eerst rapporteert.<br />

De programma’s die wer<strong>de</strong>n geïnstalleerd, omvatt<strong>en</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

zoals regelmatig reinig<strong>en</strong> <strong>en</strong> besproei<strong>en</strong> van <strong>de</strong> weg<strong>en</strong>, verbeter<strong>de</strong><br />

v<strong>en</strong>tilatie van gebouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> af<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> van bulkmaterial<strong>en</strong>. Vijf sites<br />

on<strong>de</strong>rzoek<strong>en</strong> <strong>de</strong> relevantie van emissies uit diffuse bronn<strong>en</strong>.<br />

Twaalf sites hebb<strong>en</strong> kwantitatieve doelstelling<strong>en</strong> bepaald voor<br />

<strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> emissies naar lucht, ook <strong>de</strong> vier sites<br />

waarvan <strong>de</strong> emissies 1 ton metaal overschre<strong>de</strong>n, zoals bepaald<br />

in <strong>de</strong> doelstelling. Derti<strong>en</strong> sites bepaal<strong>de</strong>n doelstelling<strong>en</strong> voor het<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>de</strong> emissies naar water terwijl slechts drie sites<br />

<strong>de</strong> drempel van 1 ton hebb<strong>en</strong> overschre<strong>de</strong>n.<br />

De kwantitatieve vermin<strong>de</strong>ringsdoelstelling<strong>en</strong> zijn specifiek voor<br />

<strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> sterk van aard (absolute<br />

vermin<strong>de</strong>ringsdoelstelling<strong>en</strong> tot doelstelling per productie-e<strong>en</strong>heid)<br />

wat hun bun<strong>de</strong>ling op het niveau van <strong>de</strong> Groep onmogelijk of<br />

zinloos maakt. Voor <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> reeks Groepsdoelstelling<strong>en</strong> zal <strong>de</strong><br />

Groep focus<strong>en</strong> <strong>de</strong> kwantitatieve aspect<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong>.<br />

De controle van <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong> is echter e<strong>en</strong> punt dat tij<strong>de</strong>ns<br />

<strong>de</strong> nalevingsaudits wordt herzi<strong>en</strong>.<br />

Op <strong>de</strong> site in Auby (Building Products) wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />

proceswateremissies grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els vermin<strong>de</strong>rd, hoofdzakelijk dankzij<br />

verbetering<strong>en</strong> in het industriële proces. De huidige wateremissies<br />

op <strong>de</strong> site zijn namelijk beperkt tot oppervlaktewater (parking,<br />

dak, weg<strong>en</strong>), stormwater <strong>en</strong> beperkte huishou<strong>de</strong>lijke efflu<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Dat water wordt opgevang<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> eerste beperkte zuivering,<br />

waarbij voornamelijk <strong>de</strong> olieachtige substanties wor<strong>de</strong>n verwij<strong>de</strong>rd.<br />

Daarna gaat het water naar <strong>de</strong> waterzuiveringsinstallatie van het<br />

naburige bedrijf Nyrstar. Daarom produceert <strong>de</strong> site ge<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s<br />

over <strong>de</strong> wateremissie <strong>en</strong> <strong>de</strong> waterlozing vooraleer het water naar <strong>de</strong><br />

zuiveringinstallatie van Nyrstar gaat (zie sectie over ‘milieuprestaties<br />

– emissies naar oppervlaktewater’, pagina 41). Het water dat<br />

uitein<strong>de</strong>lijk door Nyrstar in het kanaal wordt geloosd, voldoet <strong>aan</strong><br />

alle wettelijke vereist<strong>en</strong>. In 2008 <strong>en</strong> 2009 herstel<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> het<br />

rioleringssysteem <strong>en</strong> verwij<strong>de</strong>r<strong>de</strong> het verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> aftakking<strong>en</strong> die<br />

in <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jar<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>geslot<strong>en</strong>. In 2010 zal <strong>Umicore</strong>, zoals<br />

gevraagd door <strong>de</strong> plaatselijke autoriteit<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> project ontwikkel<strong>en</strong><br />

voor <strong>de</strong> bouw van e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> waterzuiveringssysteem zodat er ge<strong>en</strong><br />

gebruik meer moet wor<strong>de</strong>n gemaakt van <strong>de</strong> installaties van Nyrstar.<br />

Het waterzuiveringssysteem wordt operationeel in <strong>de</strong> loop van<br />

2011 <strong>en</strong> zal het bedrijf toelat<strong>en</strong> om <strong>de</strong> wateremissies nog ver<strong>de</strong>r te<br />

verbeter<strong>en</strong>.


Doelstelling 2<br />

Alle industriële vestiging<strong>en</strong> implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> e<strong>en</strong> onafhankelijk<br />

gecertificeerd milieubeheersysteem. Alle vestiging<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> wett<strong>en</strong>, reglem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> bedrijfsnorm<strong>en</strong> na te lev<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> hun prestaties in dit opzicht regelmatig op te volg<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> is ervan overtuigd dat gecertificeer<strong>de</strong> beheersystem<strong>en</strong><br />

sterk bijdrag<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> <strong>aan</strong>hou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> verbetering van <strong>de</strong><br />

milieuprestaties van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong>. Ook wetgevers, klant<strong>en</strong>,<br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, NGO’s <strong>en</strong> het bre<strong>de</strong> publiek beschouw<strong>en</strong><br />

gestandaardiseer<strong>de</strong> milieubeheersystem<strong>en</strong> steeds meer als e<strong>en</strong><br />

on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van e<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> bedrijfsvoering <strong>en</strong> managem<strong>en</strong>tpraktijk.<br />

In 75 % van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> werd al e<strong>en</strong> gecertificeerd<br />

milieubeheerssysteem <strong>en</strong> e<strong>en</strong> programma om <strong>de</strong> conformiteit<br />

met <strong>de</strong> wetgeving regelmatig te controler<strong>en</strong> doorgevoerd<br />

(figuur 6) dit t<strong>en</strong> opzichte van 71 % in 2008. Zev<strong>en</strong> sites hoev<strong>en</strong><br />

ge<strong>en</strong> gecertificeerd beheerssysteem te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> (zie<br />

on<strong>de</strong>rst<strong>aan</strong><strong>de</strong> gevalstudie).<br />

In 2009 beschikt<strong>en</strong> 86 % van <strong>de</strong> sites over e<strong>en</strong> ISO<br />

14001-gecertificeerd milieubeheersysteem teg<strong>en</strong>over 79 % in<br />

2008 (figuur 2). Twaalf proc<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> sites zijn gestart met<br />

e<strong>en</strong> project om e<strong>en</strong> milieubeheersysteem te installer<strong>en</strong>. De site<br />

in Sancoale (Zinc Chemicals), die in 2009 voor het eerst in het<br />

rapporteringsschema werd opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, begint in 2010 met <strong>de</strong><br />

ontwikkeling van zijn milieubeheerssysteem.<br />

E<strong>en</strong><strong>en</strong>tachtig proc<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> beschikt<strong>en</strong> over e<strong>en</strong><br />

intern programma om <strong>de</strong> naleving van nieuwe wettelijke vereist<strong>en</strong><br />

systematisch te controler<strong>en</strong> <strong>en</strong> door te voer<strong>en</strong> (figuur 2) t<strong>en</strong><br />

opzichte van 79 % in 2008.<br />

FIGUUR 2<br />

Milieubeheersystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> programma’s<br />

voor naleving van <strong>de</strong> wetgeving<br />

(in % van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>)<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

2008 2009 2008 2009<br />

Gecertificeer<strong>de</strong><br />

milieubeheersystem<strong>en</strong><br />

Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Doelstelling bereikt<br />

Programma's voor<br />

naleving van <strong>de</strong><br />

wetgeving in <strong>de</strong> vestiging<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 47<br />

Interne audits vorm<strong>en</strong> <strong>de</strong> hoekste<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze programma’s.<br />

De follow-up van nieuwe of verwachte regionale milieuwett<strong>en</strong><br />

gebeurt vaak via online “issue trackers” <strong>en</strong> nieuwsbriev<strong>en</strong> <strong>en</strong> via<br />

het lidmaatschap van sectororganisaties.<br />

In het totaal heeft <strong>Umicore</strong> zev<strong>en</strong> sites vrijgesteld van<br />

<strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie van e<strong>en</strong> onafhankelijk, gecertificeerd<br />

milieubeheerssysteem. De vrijstelling wordt toegek<strong>en</strong>d op basis van<br />

e<strong>en</strong> strikte procedure om na te g<strong>aan</strong> of <strong>de</strong> activiteit van <strong>de</strong> site ge<strong>en</strong><br />

milieu-impact van betek<strong>en</strong>is heeft. Dit gebeurt via e<strong>en</strong> audit van<br />

e<strong>en</strong> corporate EHS manager <strong>en</strong>/of e<strong>en</strong> externe consultant die e<strong>en</strong><br />

ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> milieuanalyse opstelt. Er wordt e<strong>en</strong> schriftelijk rapport<br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> gedocum<strong>en</strong>teerd advies overgemaakt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> directie van<br />

<strong>de</strong> business unit. De vrijstelling wordt <strong>aan</strong>gevraagd door <strong>de</strong> S<strong>en</strong>ior<br />

Vice-Presi<strong>de</strong>nt die verantwoor<strong>de</strong>lijk is voor <strong>de</strong> site <strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d<br />

door <strong>de</strong> S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt EHS. In <strong>de</strong> goedkeuring wordt dui<strong>de</strong>lijk<br />

vermeld dat er regelmatige evaluaties noodzakelijk zijn om <strong>de</strong><br />

beslissing te bevestig<strong>en</strong>. Als het proces <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk wordt gewijzigd,<br />

moet <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> milieuanalyse wor<strong>de</strong>n geüpdatet <strong>en</strong> kan <strong>de</strong><br />

vrijstelling wor<strong>de</strong>n ingetrokk<strong>en</strong>.<br />

In <strong>de</strong> zomer van 2008, na <strong>de</strong> <strong>aan</strong>koop van <strong>de</strong> sites in Gl<strong>en</strong>s Falls<br />

<strong>en</strong> Cranston (Technical Materials), begonn<strong>en</strong> bei<strong>de</strong> sites met <strong>de</strong><br />

implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong> ISO 14001-norm. Dankzij <strong>de</strong> toewijding van<br />

het managem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> <strong>de</strong> inzet van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers werd dit systeem<br />

met succes geïmplem<strong>en</strong>teerd.<br />

Enkele van <strong>de</strong> tak<strong>en</strong> waarop werd gefocust war<strong>en</strong> <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie<br />

van <strong>de</strong> belangrijke domein<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> relevante milieu-impact van<br />

<strong>de</strong> installaties <strong>en</strong> het on<strong>de</strong>rnem<strong>en</strong> van acties om <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong><br />

te bereik<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> bewijs van het succes van het team is on<strong>de</strong>r meer<br />

<strong>de</strong> recyclage van ongeveer 50 ton onbruikbare apparatuur <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

vermin<strong>de</strong>ring van het waterverbruik in <strong>de</strong> installaties met 65% in <strong>de</strong><br />

voorbije twee jaar.<br />

Het proces lever<strong>de</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> op: het<br />

bevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong> e<strong>en</strong> positieve relatie met an<strong>de</strong>re lokale bedrijv<strong>en</strong>, het<br />

<strong>de</strong>l<strong>en</strong> van informatie <strong>en</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>werking in het voor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />

lokale geme<strong>en</strong>schap. De sites in Gl<strong>en</strong>s Falls <strong>en</strong> Cranston ontving<strong>en</strong><br />

het ISO 14001-certificaat in juli 2009. Het ISO 14001-systeem wordt<br />

nog ver<strong>de</strong>r ontwikkeld <strong>en</strong> <strong>de</strong> sites hebb<strong>en</strong> zich geëngageerd voor<br />

e<strong>en</strong> langdurig <strong>en</strong> duurzaam proces van continue verbetering.


48 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Doelstelling 3<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

Alle industriële vestiging<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>de</strong> aard, <strong>de</strong> omvang <strong>en</strong> het<br />

risico van <strong>de</strong> impact van hun huidige <strong>en</strong> vroegere activiteit<strong>en</strong> op<br />

<strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m <strong>en</strong> het grondwater in te schatt<strong>en</strong>. Vestiging<strong>en</strong> waar<br />

ernstige risico’s wer<strong>de</strong>n vastgesteld, di<strong>en</strong><strong>en</strong> voor het ein<strong>de</strong> van<br />

2010 saneringsmaatregel<strong>en</strong> te initiër<strong>en</strong>.<br />

De ‘<strong>Umicore</strong> Way’ stelt dui<strong>de</strong>lijk dat het bedrijf “actief bijdraagt<br />

<strong>aan</strong> het beher<strong>en</strong> <strong>en</strong> oploss<strong>en</strong> van risico’s die het gevolg zijn van<br />

operaties uit het verle<strong>de</strong>n”. Deze doelstelling werd geformuleerd<br />

om e<strong>en</strong> beter inzicht te krijg<strong>en</strong> in <strong>de</strong> historische risico’s van<br />

best<strong>aan</strong><strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong>, alsook het vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>de</strong> daar<strong>aan</strong><br />

gekoppel<strong>de</strong> financiële risico’s.<br />

Dit <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t heeft al geleid tot risico- <strong>en</strong><br />

impactbeoor<strong>de</strong>lingsproject<strong>en</strong> <strong>en</strong> sanering<strong>en</strong> in belangrijke<br />

vestiging<strong>en</strong> in gans <strong>de</strong> wereld (zie pagina’s 52-53). Het beleid<br />

van <strong>Umicore</strong> vereist dat vandaag <strong>de</strong> dag in alle “due dilig<strong>en</strong>ce”<br />

process<strong>en</strong> verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> e<strong>en</strong><strong>de</strong>r welk overnameproject e<strong>en</strong><br />

bo<strong>de</strong>m- <strong>en</strong> grondwateron<strong>de</strong>rzoek wordt geïntegreerd.<br />

Eind 2009 had<strong>de</strong>n 73 % van alle vestiging<strong>en</strong> al e<strong>en</strong><br />

beoor<strong>de</strong>lingsprogramma doorgevoerd in overe<strong>en</strong>stemming<br />

met <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong> van <strong>de</strong> doelstelling, teg<strong>en</strong>over 63 % vorig<br />

jaar. Sam<strong>en</strong> met externe specialist<strong>en</strong> evalueert <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>ze<br />

bo<strong>de</strong>m- <strong>en</strong> grondwatertest<strong>en</strong> om na te g<strong>aan</strong> of bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

saneringsproject<strong>en</strong> noodzakelijk zijn.<br />

FIGUUR 3<br />

Risicobeoor<strong>de</strong>lingsplann<strong>en</strong> bo<strong>de</strong>m <strong>en</strong> grondwater<br />

(in % van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>)<br />

2008 2009<br />

Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Doelstelling bereikt<br />

Gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> locatie van <strong>de</strong> site in Subic (Filipijn<strong>en</strong>, Cobalt & Specialty<br />

Materials) – op e<strong>en</strong> heuveltop dichtbij <strong>de</strong> zee <strong>en</strong> nabijgeleg<strong>en</strong><br />

resi<strong>de</strong>ntiële wijk<strong>en</strong> – is milieuzorg e<strong>en</strong> belangrijk on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />

dagelijkse activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> site.<br />

De site is ISO 14001-gecertificeerd <strong>en</strong> dat biedt het noodzakelijke<br />

ka<strong>de</strong>r voor proactief milieubeheer. Met <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> voor<br />

duurzame ontwikkeling van <strong>de</strong> groep als leidraad wer<strong>de</strong>n er<br />

project<strong>en</strong> opgestart om b<strong>en</strong>chmarks vast te legg<strong>en</strong> die ver<strong>de</strong>r g<strong>aan</strong><br />

dan het nalev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> lokale regelgeving <strong>en</strong> om <strong>de</strong> kloof tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

huidige situatie <strong>en</strong> <strong>de</strong> str<strong>en</strong>gere veiligheids- <strong>en</strong> milieunorm<strong>en</strong> van<br />

<strong>de</strong> Groep te dicht<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> voorbeeld van zo’n project is het programma om bo<strong>de</strong>m- <strong>en</strong><br />

grondwatervervuiling proactief <strong>aan</strong> te pakk<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>te studie<br />

heeft immers uitgewez<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m in twee zones van <strong>de</strong><br />

fabriek iets hogere conc<strong>en</strong>traties nikkel bevat in vergelijking met <strong>de</strong><br />

achtergrondanalyse. Dat is waarschijnlijk het gevolg van praktijk<strong>en</strong><br />

die plaatsvon<strong>de</strong>n voor <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> site <strong>aan</strong>kocht.<br />

Hoewel er ge<strong>en</strong> lokale wettelijke bepaling<strong>en</strong> zijn betreff<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

bo<strong>de</strong>msanering voor e<strong>en</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> activiteit, heeft het Subic-team<br />

e<strong>en</strong> actieplan opgesteld om <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m systematisch <strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> termijn te saner<strong>en</strong>. Het eerste project ging van start<br />

in 2009 <strong>en</strong> betrof <strong>de</strong> sanering van <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m in <strong>de</strong> buurt van <strong>de</strong><br />

waterzuiveringsinstallatie. In <strong>de</strong>ze zone wer<strong>de</strong>n op verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

diept<strong>en</strong> monsters g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> profiel op te stell<strong>en</strong> van wat<br />

er moest wor<strong>de</strong>n afgegrav<strong>en</strong>. De vervuil<strong>de</strong> aar<strong>de</strong> werd verwij<strong>de</strong>rd<br />

<strong>en</strong> gestort op e<strong>en</strong> geaccrediteer<strong>de</strong> stortplaats. Na <strong>de</strong> verwij<strong>de</strong>ring<br />

werd <strong>de</strong> sectie opgevuld met verse aar<strong>de</strong>. Daarna werd <strong>de</strong> zone<br />

bestraat om <strong>de</strong> gesaneer<strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m af te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong>. In 2010 wor<strong>de</strong>n<br />

er gelijkaardige stapp<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> zone. Tegelijk<br />

wor<strong>de</strong>n er prev<strong>en</strong>tieve maatregel<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in secties die mogelijk<br />

gevaar lop<strong>en</strong> om bo<strong>de</strong>msanering in <strong>de</strong> toekomst te voorkom<strong>en</strong>.


Doelstelling 4<br />

Alle vestiging<strong>en</strong> (ook <strong>de</strong> kantoorgebouw<strong>en</strong>) moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergieefficiëntieplan<br />

lat<strong>en</strong> goedkeur<strong>en</strong> <strong>en</strong> invoer<strong>en</strong>. Voor vestiging<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergieverbruik van<br />

meer dan 75 000 gigajoules per jaar is e<strong>en</strong> gekwantificeer<strong>de</strong> doelstelling op basis<br />

van BBT (“best beschikbare technologieën die e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>wicht nastrev<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

kost<strong>en</strong> voor het bedrijf <strong>en</strong> <strong>de</strong> bat<strong>en</strong> voor het leefmilieu”) vereist.<br />

De reikwijdte van <strong>de</strong>ze doelstelling heeft betrekking op<br />

alle industriële vestiging<strong>en</strong> alsook <strong>de</strong> twee belangrijkste<br />

kantoorgebouw<strong>en</strong> in Brussel <strong>en</strong> Bagnolet. Vijf<strong>en</strong>zev<strong>en</strong>tig proc<strong>en</strong>t<br />

van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie-efficiëntieplan,<br />

in vergelijking met 57 % in 2008. Ver<strong>de</strong>r is 15 % van <strong>de</strong> sites e<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong>rgelijk plan <strong>aan</strong> het implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> (figuur 4).<br />

De ess<strong>en</strong>tiële elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze plann<strong>en</strong> g<strong>aan</strong> van <strong>en</strong>ergieaudits<br />

om het <strong>en</strong>ergieverbruik ge<strong>de</strong>tailleerd te analyser<strong>en</strong>, i<strong>de</strong>ntificatie<br />

van <strong>de</strong> belangrijke <strong>en</strong>ergieverbruikers op <strong>de</strong> site, het <strong>de</strong>finiër<strong>en</strong><br />

van e<strong>en</strong> relevante outputmeting, procesoptimalisatie, het<br />

integrer<strong>en</strong> van <strong>en</strong>ergie-efficiëntie in bouwproject<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

opvolging van <strong>de</strong> best beschikbare technologie tot min<strong>de</strong>r<br />

complexe maatregel<strong>en</strong> zoals verlichting met spaarlamp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

programma’s om me<strong>de</strong>werkers te s<strong>en</strong>sibiliser<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong><strong>en</strong>twintig vestiging<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> nu e<strong>en</strong> gekwantificeer<strong>de</strong><br />

doelstelling vastgelegd om hun <strong>en</strong>ergie-efficiëntie te verbeter<strong>en</strong>,<br />

terwijl slechts 17 vestiging<strong>en</strong> meer dan 75 000 gigajoules <strong>aan</strong><br />

<strong>en</strong>ergie verbruikt<strong>en</strong> (ref. 2006).<br />

Deze doelstelling<strong>en</strong> zijn geformuleerd in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

‘outputmeting<strong>en</strong>’ (bv. <strong>en</strong>ergieverbruik per stuk of <strong>en</strong>ergieverbruik<br />

per geproduceer<strong>de</strong> ton) naargelang van het type activiteit<br />

<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> opgevolgd. Het bedrijf heeft <strong>de</strong><br />

mogelijkheid overwog<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> unieke ‘unit of operation’ te<br />

<strong>de</strong>finiër<strong>en</strong> per business segm<strong>en</strong>t, maar door <strong>de</strong> uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

aard van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> is dat niet mogelijk. Net als voor <strong>de</strong><br />

FIGUUR 4<br />

Energie-ef ciëntieplann<strong>en</strong><br />

(in % van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>)<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

2008 2009<br />

Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Doelstelling bereikt<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 49<br />

emissiedoelstelling<strong>en</strong> zal <strong>de</strong> groep meer <strong>aan</strong>dacht beste<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />

<strong>de</strong> kwantitatieve aspect<strong>en</strong> van <strong>de</strong> CO 2 -emissies bij het opstell<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> toekomst, voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> na 2010.<br />

In het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> milieudoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> groep heeft <strong>de</strong><br />

site in Fort Saskatchewan (Canada, Cobalt & Specialty Materials)<br />

e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie-efficiëntieplan ontwikkeld: grondige <strong>en</strong>ergieaccounting<br />

<strong>en</strong> -monitoring vorm<strong>en</strong> <strong>de</strong> basis voor acties om <strong>en</strong>ergie te<br />

bespar<strong>en</strong>. Vandaag g<strong>en</strong>ereert het controlesysteem van <strong>de</strong> site<br />

automatisch dagelijkse <strong>en</strong> m<strong>aan</strong><strong>de</strong>lijkse rapport<strong>en</strong> over het<br />

<strong>en</strong>ergie- <strong>en</strong> elektriciteitsverbruik, die dan <strong>aan</strong> <strong>de</strong> productievolumes<br />

wor<strong>de</strong>n gekoppeld in het ka<strong>de</strong>r van het m<strong>aan</strong><strong>de</strong>lijkse financiële<br />

rapporteringsproces. Deze informatie stelt <strong>de</strong> site in staat om<br />

gepaste maatregel<strong>en</strong> te nem<strong>en</strong> om het <strong>en</strong>ergieverbruik ver<strong>de</strong>r te<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Zo kan e<strong>en</strong> belangrijk stoomlek in e<strong>en</strong> pilootinstallatie<br />

bijvoorbeeld snel wor<strong>de</strong>n opgespoord <strong>en</strong> hersteld. De herzi<strong>en</strong>ing van<br />

<strong>de</strong> <strong>en</strong>ergieverbruiksgegev<strong>en</strong>s heeft ook geleid tot e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>passing<br />

van <strong>de</strong> bedi<strong>en</strong>ingsfilosofie voor <strong>de</strong> apparatuur (bijvoorbeeld <strong>de</strong><br />

continue stoomtoevoer voor e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re <strong>en</strong>titeit werd nu <strong>aan</strong> e<strong>en</strong><br />

toevoerpomp gekoppeld). De verlichting in <strong>de</strong> looginstallatie, het<br />

labo, <strong>de</strong> kleedkamers <strong>en</strong> <strong>de</strong> refters – die vroeger onafgebrok<strong>en</strong><br />

brand<strong>de</strong> – werd op bewegingsmel<strong>de</strong>rs <strong>aan</strong>geslot<strong>en</strong>. Het <strong>en</strong>ergieefficiëntieplan<br />

van <strong>de</strong> site wordt regelmatig herzi<strong>en</strong>.


50 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Doelstelling 5<br />

Alle business units di<strong>en</strong><strong>en</strong> voor al hun product<strong>en</strong> over<br />

basisgegev<strong>en</strong>s te beschikk<strong>en</strong> met betrekking tot milieu,<br />

gezondheid <strong>en</strong> veiligheid.<br />

Het geïntegreerd productgegev<strong>en</strong>ssysteem van <strong>Umicore</strong> zorgt voor<br />

het opstell<strong>en</strong> van geactualiseer<strong>de</strong> veiligheidsfiches (MSDSsheets)<br />

voor alle <strong>Umicore</strong>-product<strong>en</strong>.<br />

Op het ein<strong>de</strong> van 2009 war<strong>en</strong> meer dan 2 000 product<strong>en</strong><br />

gevali<strong>de</strong>erd in het geïntegreerd productgegev<strong>en</strong>ssysteem (IPDS)<br />

terwijl 250 product<strong>en</strong> in voorbereiding war<strong>en</strong>. De database telt<br />

meer dan 200 000 MSDSfiches voor 110 lan<strong>de</strong>n in 41 tal<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> wil <strong>de</strong> communicatie over <strong>de</strong> gevar<strong>en</strong> verbeter<strong>en</strong><br />

door <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong> fysische, chemische <strong>en</strong> toxicologische<br />

eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van <strong>de</strong> product<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>r uit te diep<strong>en</strong>, bov<strong>en</strong>op <strong>de</strong><br />

informatie die al werd gebruikt voor het opstell<strong>en</strong> van <strong>de</strong> MSDS<br />

fiches.<br />

Er zijn ongeveer 780 datasets nodig voor stoff<strong>en</strong> zoals bedoeld in<br />

<strong>de</strong>ze doelstelling, in vergelijking met ongeveer 800 vorig jaar, e<strong>en</strong><br />

lichte daling omwille van wijziging<strong>en</strong> in <strong>de</strong> productportefeuille.<br />

Voor 20 % van <strong>de</strong>ze stoff<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> volledige dataset beschikbaar<br />

<strong>en</strong> voor 75 % zijn <strong>de</strong> datasets in ontwikkeling.<br />

FIGUUR 5<br />

Bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> productgegev<strong>en</strong>s<br />

(in % van het totale <strong>aan</strong>tal datasets)<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

2008 2009<br />

Aantal sets met basisgegev<strong>en</strong>s die nog<br />

moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opgestart<br />

Aantal sets met basisgegev<strong>en</strong>s in<br />

ontwikkeling<br />

Aantal voltooi<strong>de</strong> sets met basisgegev<strong>en</strong>s<br />

Voor <strong>de</strong> stoff<strong>en</strong> die in <strong>de</strong> markt wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gekocht, zal <strong>de</strong><br />

informatie beschikbaar zijn binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> termijn die door REACH<br />

wordt bepaald. Deze termijn<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> <strong>de</strong> status van ‘on<strong>de</strong>r actieve<br />

ontwikkeling’ verl<strong>en</strong>g<strong>en</strong> tot na <strong>de</strong> tijdslimiet van 2010. Met dit<br />

voor og<strong>en</strong> zal <strong>Umicore</strong> basisgegev<strong>en</strong>s blijv<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong> met<br />

betrekking tot milieu, gezondheid <strong>en</strong> veiligheid, als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van<br />

haar productdoelstelling voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> na 2010.<br />

FIGUUR 6<br />

Overzicht milieudoelstelling<strong>en</strong> 2006-2010<br />

van <strong>de</strong> Groep, overzicht 2009<br />

Doelst. 1-4 in % van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong><br />

Doelst. 5 in % van het totale <strong>aan</strong>tal datasets<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

EmissieverBeheersysRisicobeoor<strong>de</strong>EnergieMGV-gegebeteringsplanteem <strong>en</strong> ling bo<strong>de</strong>m <strong>en</strong> efficiëntiev<strong>en</strong>s plan voor grondwater plan product<strong>en</strong><br />

naleving<br />

wetgeving


REACH<br />

De REACH richtlijn trad in juni 2007 in werking in <strong>de</strong> Europese Unie<br />

<strong>en</strong> leid<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> noodzaak <strong>aan</strong> nieuwe operationele procedures<br />

op het vlak van <strong>de</strong> registratie, evaluatie <strong>en</strong> goedkeuring van<br />

chemische stoff<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> heeft e<strong>en</strong> operationeel netwerk van<br />

business unit REACH managers opgezet, gecoördineerd door e<strong>en</strong><br />

REACH implem<strong>en</strong>tatiemanager.<br />

In 2009 werd <strong>de</strong> lijst van grondstoff<strong>en</strong>, halfafgewerkte product<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> product<strong>en</strong> voor REACH-registratie bijgewerkt. Communicatie met<br />

<strong>de</strong> klant<strong>en</strong> <strong>en</strong> leveranciers werd opgestart over <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie<br />

van <strong>de</strong> toepassing<strong>en</strong> die moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>kt. De prioriteit voor<br />

<strong>Umicore</strong> bestaat erin <strong>de</strong> meest efficiënte manier te ontwikkel<strong>en</strong><br />

om <strong>de</strong>ze registratie voor te berei<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> evolutie van <strong>de</strong> SIEF<br />

(“Substance Information Exchange Fora”) op <strong>de</strong> voet te volg<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> haar betrokk<strong>en</strong>heid ver<strong>de</strong>r te zett<strong>en</strong> in 15 consortia met<br />

an<strong>de</strong>re bedrijv<strong>en</strong>. Dit is erop gericht het proces te verbeter<strong>en</strong> om<br />

<strong>de</strong> noodzakelijke gegev<strong>en</strong>s voor haar meest belangrijke stoff<strong>en</strong><br />

te bekom<strong>en</strong>. Het EHS compet<strong>en</strong>tieplatform bij R&D zal e<strong>en</strong><br />

belangrijke rol blijv<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> in <strong>de</strong> technische on<strong>de</strong>rsteuning van<br />

<strong>de</strong>ze REACH-activiteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>. Alle kost<strong>en</strong> verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />

het voldo<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong> van REACH wor<strong>de</strong>n beschouwd als<br />

e<strong>en</strong> kost van het zak<strong>en</strong>do<strong>en</strong>.<br />

Conclusie<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 51<br />

In 2009 werd goe<strong>de</strong> vooruitgang geboekt om <strong>de</strong><br />

groepsdoelstelling<strong>en</strong> voor 2010 te bereik<strong>en</strong>. Voor <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong><br />

1 tot <strong>en</strong> met 3, heeft 95 % van <strong>de</strong> sites reeds e<strong>en</strong> plan<br />

geïmplem<strong>en</strong>teerd of werkt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie ervan, <strong>en</strong> voor<br />

doelstelling 4 heeft 90 % van <strong>de</strong> sites al acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

in lijn met <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong> (figuur 6). De sites die nog met <strong>de</strong><br />

implem<strong>en</strong>tatie van bepaal<strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong> (zie<br />

‘ro<strong>de</strong>’ score in <strong>de</strong> grafische voorstelling<strong>en</strong>) zijn alle sites die ofwel<br />

wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gekocht na <strong>de</strong> start van <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong><br />

groepsdoelstelling<strong>en</strong> in 2006, of sites met e<strong>en</strong> geringe industriële<br />

activiteit. <strong>Umicore</strong> is er dan ook van overtuigd dat alle sites die<br />

in <strong>de</strong> oorspronkelijke scope van <strong>de</strong> groepsdoelstelling<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in 2006 <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> bereik<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> het<br />

ein<strong>de</strong> van 2010.<br />

Begin 2009 werd begonn<strong>en</strong> met <strong>de</strong> ontwikkeling van <strong>de</strong><br />

milieudoelstelling<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> na 2010. Deze nieuwe<br />

doelstelling<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in het jaarverslag van 2010 gepubliceerd,<br />

sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> <strong>de</strong>finitieve resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong> huidige<br />

groepsdoelstelling<strong>en</strong>.


52 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Aanpak van <strong>de</strong><br />

historische vervuiling<br />

<strong>Umicore</strong> heeft ver<strong>de</strong>re vooruitgang geboekt in haar strev<strong>en</strong> om <strong>de</strong> erf<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> historische vervuiling uit te<br />

wiss<strong>en</strong>. Het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> hoofdstuk geeft e<strong>en</strong> overzicht van <strong>de</strong> belangrijke saneringsacties die in <strong>de</strong> loop van 2009<br />

wereldwijd wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>.<br />

Vl<strong>aan</strong><strong>de</strong>r<strong>en</strong> (België)<br />

Op 23 april 2004 on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> conv<strong>en</strong>ant met <strong>de</strong><br />

Op<strong>en</strong>bare Afvalstoff<strong>en</strong>maatschappij (OVAM) <strong>en</strong> <strong>de</strong> minister van<br />

Leefmilieu van het Vlaamse Gewest waarbij <strong>Umicore</strong> zich ertoe<br />

verbond <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> 15 jaar € 62 miljo<strong>en</strong> te beste<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

sanering van <strong>de</strong> historische vervuiling in vier Vlaamse vestiging<strong>en</strong><br />

– waarvan twee, Bal<strong>en</strong> <strong>en</strong> Overpelt, nu behor<strong>en</strong> tot Nyrstar (e<strong>en</strong><br />

activiteit die door <strong>Umicore</strong> in 2007 werd verkocht - <strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />

<strong>aan</strong>gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong><strong>de</strong> woongebie<strong>de</strong>n.<br />

In Hobok<strong>en</strong> werd <strong>de</strong> sanering van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong><strong>de</strong> woonwijk<strong>en</strong><br />

‘Moretusburg’ <strong>en</strong> ‘Hertogvel<strong>de</strong>n’ al in 2008 voltooid. De<br />

vervuil<strong>de</strong> bov<strong>en</strong>laag van 800 tuintjes werd afgegrav<strong>en</strong> <strong>en</strong> veilig<br />

opgeslag<strong>en</strong>. De tuintjes wer<strong>de</strong>n her<strong>aan</strong>gelegd <strong>en</strong> <strong>de</strong> huiz<strong>en</strong><br />

wer<strong>de</strong>n ontstoft. Op <strong>de</strong> site wor<strong>de</strong>n afgravingswerk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

acties voor grondwatersanering afgesprok<strong>en</strong> met OVAM. Deze<br />

werkzaamhe<strong>de</strong>n zull<strong>en</strong> in 2010 opgestart wor<strong>de</strong>n.<br />

In sam<strong>en</strong>werking met OVAM vin<strong>de</strong>n er voorberei<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />

werkzaamhe<strong>de</strong>n plaats voor <strong>de</strong> sanering van <strong>en</strong>kele vervuil<strong>de</strong><br />

privé-tuint<strong>en</strong> in <strong>de</strong> wijk Vinkevel<strong>de</strong>, in <strong>de</strong> buurt van <strong>de</strong> vestiging<br />

van Hobok<strong>en</strong>.<br />

De regionale administratie van volksgezondheid voer<strong>de</strong>, met <strong>de</strong><br />

steun van <strong>Umicore</strong>, e<strong>en</strong> monitoringprogramma uit bij kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

die in <strong>de</strong> buurt van <strong>de</strong> fabriek won<strong>en</strong>. Hoewel er dichter bij <strong>de</strong><br />

fabriek licht hogere loodwaar<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n gemet<strong>en</strong>, blev<strong>en</strong> alle<br />

meetresultat<strong>en</strong>, op één na, ruimschoots on<strong>de</strong>r het niveau dat<br />

door het CDC (C<strong>en</strong>ters for Disease Control and Prev<strong>en</strong>tion) wordt<br />

<strong>aan</strong>bevol<strong>en</strong> (10 microgram per <strong>de</strong>ciliter bloed). Het kind waarbij<br />

hogere dan <strong>de</strong> <strong>aan</strong>bevol<strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n gemet<strong>en</strong>, wordt door<br />

<strong>de</strong> volksgezondheidsdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> opgevolgd.<br />

In Ol<strong>en</strong> werd <strong>de</strong> grondwatersanering voortgezet <strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />

historische chroomresidu’s verwij<strong>de</strong>rd <strong>en</strong> veilig opgeslag<strong>en</strong>.<br />

In 1985-1986 bouw<strong>de</strong> <strong>de</strong> vestiging in Ol<strong>en</strong> e<strong>en</strong> geavanceer<strong>de</strong><br />

opslagplaats voor <strong>de</strong> lange termijnbewaring van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

radioactieve afvalstoff<strong>en</strong>. De opslagplaats werd goedgekeurd als<br />

tij<strong>de</strong>lijke bewaarplaats tot e<strong>en</strong> oplossing op lange termijn wordt<br />

gevali<strong>de</strong>erd door <strong>de</strong> Belgische overheid.<br />

<strong>Umicore</strong> zoekt mee naar <strong>de</strong>ze duurzame oplossing op lange<br />

termijn voor het onopgeloste milieuprobleem dat wordt<br />

veroorzaakt door <strong>de</strong> historische opslagfaciliteit<strong>en</strong> van laag<br />

radioactief afval. In <strong>de</strong>ze context voer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> studie uit<br />

om meer inzicht te verkrijg<strong>en</strong> in <strong>de</strong> risico’s <strong>en</strong> na te g<strong>aan</strong> welke<br />

maatregel<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om dit materiaal op<br />

langere termijn veilig op te sl<strong>aan</strong>. <strong>Umicore</strong> kreeg bij dit proces<br />

het advies <strong>en</strong> <strong>de</strong> steun van <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> autoriteit<strong>en</strong>: FANC,<br />

NIRAS <strong>en</strong> OVAM. Mom<strong>en</strong>teel voert <strong>Umicore</strong> bespreking<strong>en</strong> met<br />

<strong>de</strong>ze ag<strong>en</strong>tschapp<strong>en</strong> om tot e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk begrip te<br />

kom<strong>en</strong> op het vlak van <strong>de</strong> financiering <strong>en</strong> <strong>de</strong> overdracht van <strong>de</strong><br />

verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor <strong>de</strong> opslag op lange termijn van <strong>de</strong>ze<br />

material<strong>en</strong>.<br />

In het ka<strong>de</strong>r van het conv<strong>en</strong>ant uit 2004 werd e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk<br />

fonds van € 30 miljo<strong>en</strong> opgericht (<strong>de</strong> helft van het bedrag<br />

afkomstig van <strong>Umicore</strong>, <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re helft van het Vlaamse Gewest)<br />

om <strong>de</strong> historische vervuiling in e<strong>en</strong> straal van 9 km rond <strong>de</strong> vier<br />

operationele fabriek<strong>en</strong> van Bal<strong>en</strong>, Overpelt, Hobok<strong>en</strong> <strong>en</strong> Ol<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />

te pakk<strong>en</strong>. Het biomonitoringprogramma van <strong>de</strong> Vlaamse overheid<br />

om <strong>de</strong> overblijv<strong>en</strong><strong>de</strong> blootstelling van <strong>de</strong> lokale bevolking <strong>aan</strong><br />

cadmium <strong>en</strong> arse<strong>en</strong> te controler<strong>en</strong> toon<strong>de</strong> <strong>aan</strong> dat het gehalte <strong>aan</strong><br />

cadmium <strong>en</strong> ars<strong>en</strong>icum <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk is gedaald sinds <strong>de</strong> jar<strong>en</strong> ‘90 <strong>en</strong><br />

mom<strong>en</strong>teel veel lager ligt dan <strong>de</strong> <strong>aan</strong>vaardbare gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>.<br />

Ver<strong>de</strong>r werd het project opgestart voor het verwij<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van zinkas<br />

van alle privé-opritt<strong>en</strong> in <strong>de</strong> volledige perimeter van <strong>de</strong> conv<strong>en</strong>ant.<br />

Met <strong>de</strong> hulp van <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> werd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bewoners<br />

gevraagd om <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheid van zinkas op hun eig<strong>en</strong>dom te<br />

mel<strong>de</strong>n. De effectieve werkzaamhe<strong>de</strong>n war<strong>en</strong> voor 2009 gepland<br />

maar zijn uitgesteld naar 2010. Specifieke acties zijn gepland voor<br />

2010.<br />

Frankrijk<br />

In Viviez, volg<strong>en</strong><strong>de</strong> op het verkrijg<strong>en</strong> van <strong>de</strong> finale goedkeuring<br />

in juli 2009, heeft <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> voorberei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n<br />

opgestart om meer dan 1 miljo<strong>en</strong> m 3 vervuil<strong>de</strong> grond te<br />

stabiliser<strong>en</strong> <strong>en</strong> te verwij<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, dit als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van e<strong>en</strong><br />

grootschalig saneringsprogramma tuss<strong>en</strong> 2009 <strong>en</strong> 2014. Het<br />

project – waarvoor meer dan € 30 miljo<strong>en</strong> zal wor<strong>de</strong>n uitgegev<strong>en</strong><br />

- wordt in volle transparantie gevoerd <strong>en</strong> krijgt het grote publiek<br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> media regelmatig over <strong>de</strong> vloer. Daarnaast heeft e<strong>en</strong><br />

medisch opvolgingsprogramma van <strong>de</strong> lokale bevolking dat door<br />

<strong>de</strong> overheid werd gevoerd ge<strong>en</strong> onmid<strong>de</strong>llijke bezorgdhe<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />

het licht gebracht.


Duitsland<br />

<strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> haar juridische voorgangers blikk<strong>en</strong> terug op e<strong>en</strong> lange<br />

geschie<strong>de</strong>nis van mijnbouw in Duitsland, die eindig<strong>de</strong> met <strong>de</strong><br />

sluiting van <strong>de</strong> zinkmijn van Lü<strong>de</strong>rich bij Keul<strong>en</strong> in 1978. <strong>Umicore</strong><br />

is nog steeds in het bezit van e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal mijnbouwconcessies. In<br />

2009 werd e<strong>en</strong> nieuwe on<strong>de</strong>rneming opgericht (<strong>Umicore</strong> Mining<br />

Heritage GmbH & Co. KG) om <strong>de</strong>ze voormalige mijnbouwsites<br />

te beher<strong>en</strong>. Soms wor<strong>de</strong>n verzakking<strong>en</strong> in <strong>de</strong> bov<strong>en</strong>grond op<br />

<strong>de</strong> voormalige mijnterrein<strong>en</strong> veroorzaakt door het instort<strong>en</strong> van<br />

schacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> tunnels die niet meer wor<strong>de</strong>n gebruikt. In <strong>de</strong> loop<br />

van het jaar wer<strong>de</strong>n werkzaamhe<strong>de</strong>n voltooid op twee voormalige<br />

mijnsites om het risico op oppervlaktescha<strong>de</strong> te voorkom<strong>en</strong>. Op<br />

e<strong>en</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> site werd e<strong>en</strong> plan ontwikkeld om e<strong>en</strong> ou<strong>de</strong> stortplaats<br />

met e<strong>en</strong> bov<strong>en</strong>laag te be<strong>de</strong>kk<strong>en</strong>, dit om erosie te voorkom<strong>en</strong>.<br />

Met <strong>de</strong> steun van e<strong>en</strong> externe expert blijft <strong>Umicore</strong> het niveau van<br />

<strong>de</strong> financiële voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>aan</strong>pass<strong>en</strong> <strong>en</strong> verfijn<strong>en</strong> om structurele<br />

<strong>en</strong> milieugebon<strong>de</strong>n risico’s te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong> die <strong>de</strong>ze voormalige<br />

mijnbouwsites in <strong>de</strong> toekomst kunn<strong>en</strong> g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong>.<br />

De sanering van het grondwater in Schwäbisch Gmünd werd in<br />

2008 opgestart <strong>en</strong> is nog steeds lop<strong>en</strong><strong>de</strong>.<br />

VS<br />

<strong>Umicore</strong> werkt ver<strong>de</strong>r <strong>aan</strong> <strong>de</strong> sanering van het drainagewater op<br />

<strong>de</strong> voormalige mijnsite Colorado (USA). Het bedrijf on<strong>de</strong>rzoekt<br />

an<strong>de</strong>re technologieën om <strong>de</strong> metaalconc<strong>en</strong>traties in het afval<br />

te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo het volume van vast afvalmateriaal te<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. In 2009 werd eer<strong>de</strong>r geproduceerd afvalwater terug<br />

in <strong>de</strong> mijnschacht<strong>en</strong> gepompt om <strong>de</strong> zuurtegraad van het water in<br />

<strong>de</strong> mijn te verlag<strong>en</strong> <strong>en</strong> op die manier <strong>de</strong> mobiliteit van metal<strong>en</strong> te<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

In 2009 sloot <strong>Umicore</strong> haar kobaltvestiging in Maxton. Naast het<br />

stillegg<strong>en</strong> van <strong>de</strong> site, werd e<strong>en</strong> vrijwillig bo<strong>de</strong>msaneringsproject<br />

voor <strong>de</strong> site <strong>en</strong> <strong>de</strong> nabije omgeving opgestart. De<br />

saneringswerkzaamhe<strong>de</strong>n zull<strong>en</strong> naar verwachting teg<strong>en</strong> eind<br />

2011 voltooid zijn.<br />

Brazilië<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 53<br />

Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> milieurisicobeoor<strong>de</strong>ling – die op elk van <strong>Umicore</strong>’s<br />

industriële vestiging<strong>en</strong> wordt uitgevoerd – werd in Guarulhos,<br />

Brazilië, vervuiling van het grondwater ont<strong>de</strong>kt. Deze historische<br />

vervuiling dateert van voor 2003, to<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>ze activiteit<br />

<strong>aan</strong>kocht. <strong>Umicore</strong> heeft onmid<strong>de</strong>llijke maatregel<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />

om <strong>de</strong> verspreiding van <strong>de</strong>ze vervuiling naar <strong>de</strong> onmid<strong>de</strong>llijke<br />

omgeving te stopp<strong>en</strong>. Deze acties zull<strong>en</strong> in 2010 voltooid wor<strong>de</strong>n.<br />

De on<strong>de</strong>rneming on<strong>de</strong>rzoekt mom<strong>en</strong>teel <strong>de</strong> meest kost<strong>en</strong>efficiënte<br />

manier om <strong>de</strong> vervuiling te saner<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft daarvoor al <strong>de</strong><br />

nodige voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> geboekt.<br />

Kleinschalige saneringsacties op sommige an<strong>de</strong>re sites wer<strong>de</strong>n in<br />

het ka<strong>de</strong>r van Milieudoelstelling 3 geï<strong>de</strong>ntificeerd <strong>en</strong> zull<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />

toekomst opgestart wor<strong>de</strong>n.


Jaarverslag<br />

54 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Sociaal <strong>Verslag</strong><br />

1<br />

HR Team Greater China


Sam<strong>en</strong><br />

werk<strong>en</strong><br />

…the <strong>Umicore</strong> way<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 55<br />

Net als <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving is ook e<strong>en</strong> bedrijf e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>d<br />

organisme; e<strong>en</strong> groep m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die sam<strong>en</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />

zijn voor het succes van e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rneming. Bedrijv<strong>en</strong> zijn ook<br />

onlosmakelijk verbon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />

waarin ze zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Zorg<strong>en</strong> voor het welzijn van <strong>de</strong><br />

me<strong>de</strong>werkers <strong>en</strong> <strong>de</strong> lokale belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n is ess<strong>en</strong>tieel<br />

om <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> met succes op e<strong>en</strong> duurzame manier<br />

uit te brei<strong>de</strong>n. E<strong>en</strong> veilige <strong>en</strong> gezon<strong>de</strong> werkomgeving voor<br />

ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong>, transparantie, dialoog, respect <strong>en</strong> teamwerk zijn<br />

sleutelelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> om dit te verwez<strong>en</strong>lijk<strong>en</strong>.<br />

In 2006 begon <strong>Umicore</strong> met <strong>de</strong> verwez<strong>en</strong>lijking van<br />

vijfjaarlijkse sociale doelstelling<strong>en</strong> om voor ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong> e<strong>en</strong> route<br />

uit te stippel<strong>en</strong>, gebaseerd op <strong>de</strong> principes van “The <strong>Umicore</strong><br />

Way”: <strong>de</strong> bekommerniss<strong>en</strong> van <strong>de</strong> lokale belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n<br />

<strong>aan</strong>pakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> werkomstandighe<strong>de</strong>n <strong>en</strong> vooruitzicht<strong>en</strong> voor<br />

haar werknemers perman<strong>en</strong>t verbeter<strong>en</strong>.


Jaarverslag<br />

Clara Song,<br />

S<strong>en</strong>ior HR Manager,<br />

China<br />

<strong>Umicore</strong> startte in 2009 in China twee “gre<strong>en</strong>field” activiteit<strong>en</strong> op –<br />

waarbij e<strong>en</strong> gevoelig <strong>aan</strong>tal nieuwe jobs wor<strong>de</strong>n gecreëerd.<br />

Eén site – Yangzhong – werd echter geslot<strong>en</strong>.


Human Resources<br />

Op <strong>de</strong>ze pagina besprek<strong>en</strong> we <strong>en</strong>kele van <strong>de</strong> belangrijkste<br />

uitdaging<strong>en</strong> <strong>en</strong> project<strong>en</strong> van Human Resources die vooral<br />

gericht zijn op het <strong>aan</strong>pass<strong>en</strong> van het personeelsbestand <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

economische crisis. Daarna bekijk<strong>en</strong> we <strong>de</strong> vooruitgang die werd<br />

gemaakt in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sociale doelstelling<strong>en</strong>. We ton<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s van 99 geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong>-sites. Sommige van<br />

<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> acties wor<strong>de</strong>n geïllustreerd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> hand van<br />

sleutelprestatie-indicator<strong>en</strong>. We sluit<strong>en</strong> het sociale verslag af met<br />

e<strong>en</strong> overzicht van <strong>de</strong> prestaties op het vlak van gezondheid <strong>en</strong><br />

veiligheid op het werk.<br />

Tij<strong>de</strong>lijke maatregel<strong>en</strong> om verlies van<br />

bekwaamhe<strong>de</strong>n te vermij<strong>de</strong>n<br />

In het begin van 2009 kon<strong>de</strong>n <strong>de</strong> omvang <strong>en</strong> <strong>de</strong> duur van <strong>de</strong><br />

economische crisis nog niet met zekerheid wor<strong>de</strong>n voorspeld. Om<br />

<strong>de</strong> impact van <strong>de</strong> economische crisis op het personeel zo klein<br />

mogelijk te hou<strong>de</strong>n <strong>en</strong> het verlies van compet<strong>en</strong>ties te voorkom<strong>en</strong>,<br />

zett<strong>en</strong> <strong>de</strong> HR-teams in dialoog met <strong>de</strong> werknemersafgevaardig<strong>de</strong>n<br />

e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal maatregel<strong>en</strong> uit om <strong>de</strong> impact van <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />

werklast tot e<strong>en</strong> minimum te beperk<strong>en</strong>.<br />

In veel lan<strong>de</strong>n, vooral in België <strong>en</strong> Duitsland, werd er veel gebruik<br />

gemaakt van tij<strong>de</strong>lijke werkloosheid – of ‘<strong>de</strong>eltijds’ werk. E<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong>tal personeelsle<strong>de</strong>n mocht<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal werkdag<strong>en</strong> per m<strong>aan</strong>d<br />

thuis blijv<strong>en</strong>. Het resulter<strong>en</strong><strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong>verlies werd ge<strong>de</strong>eltelijk<br />

gecomp<strong>en</strong>seerd met sociale uitkering<strong>en</strong>. In <strong>en</strong>kele lan<strong>de</strong>n werd<br />

<strong>de</strong> arbeidsduur ook op vrijwillige basis vermin<strong>de</strong>rd, zon<strong>de</strong>r<br />

comp<strong>en</strong>satie.<br />

An<strong>de</strong>re maatregel<strong>en</strong> beston<strong>de</strong>n erin on<strong>de</strong>rhoud te vervroeg<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

min<strong>de</strong>r gebruik te mak<strong>en</strong> van on<strong>de</strong>r<strong>aan</strong>nemers <strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> tak<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong> <strong>Umicore</strong>-me<strong>de</strong>werkers toe te wijz<strong>en</strong>.<br />

De on<strong>de</strong>rneming voer<strong>de</strong> ook e<strong>en</strong> strikt beleid waarbij<br />

overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> van bepaal<strong>de</strong> duur niet wer<strong>de</strong>n omgezet in<br />

overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> van onbepaal<strong>de</strong> duur. In sommige gevall<strong>en</strong><br />

wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> van bepaal<strong>de</strong> duur na afloop niet<br />

hernieuwd. In het totaal had <strong>Umicore</strong> 356 tij<strong>de</strong>lijke werknemers<br />

in di<strong>en</strong>st op het ein<strong>de</strong> van 2009 (3,82 % van het totale<br />

personeelsbestand), t<strong>en</strong> opzichte van 463 op het ein<strong>de</strong> van 2008.<br />

Sommige sites maakt<strong>en</strong> van het vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> activiteitsniveau<br />

gebruik om extra trainingsessies te organiser<strong>en</strong> voor het personeel.<br />

Deze trainings war<strong>en</strong> vaak gericht op het verbre<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />

vaardighe<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers om <strong>de</strong> flexibiliteit bij <strong>de</strong><br />

organisatie van het werk te verhog<strong>en</strong>. Dat stel<strong>de</strong> <strong>de</strong> sites in staat<br />

om me<strong>de</strong>werkers van activiteit<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>rd volume<br />

over te plaats<strong>en</strong> naar activiteit<strong>en</strong> die min<strong>de</strong>r of helemaal niet te<br />

lij<strong>de</strong>n had<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> economische crisis.<br />

Personeelsvermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 57<br />

In e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal business units moest<strong>en</strong> er structurele maatregel<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> dan <strong>de</strong> bov<strong>en</strong>vermel<strong>de</strong> tij<strong>de</strong>lijke maatregel<strong>en</strong>,<br />

om hun concurr<strong>en</strong>tiepositie veilig te stell<strong>en</strong>. In het totaal daal<strong>de</strong><br />

het geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> personeelsbestand met 798 tot 9 315<br />

me<strong>de</strong>werkers op het ein<strong>de</strong> van het jaar, waarbij <strong>de</strong> daling vooral<br />

<strong>de</strong> business group Precious Metals Products & Catalysts trof.<br />

Hoewel dit ge<strong>en</strong> rechtstreeks verband hield met <strong>de</strong> economische<br />

crisis, kostte <strong>de</strong> stopzetting van <strong>de</strong> productie van bladlood 47<br />

ban<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Building Products site in Overpelt (België). Tot slot<br />

wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> in het domein van Electronic Packaging<br />

Materials verkocht. In het totaal wer<strong>de</strong>n 42 werknemers (gelijk<br />

ver<strong>de</strong>eld over Singapore <strong>en</strong> Hanau) naar <strong>de</strong> nieuwe eig<strong>en</strong>aar<br />

overgedrag<strong>en</strong>.<br />

Bij <strong>de</strong> bov<strong>en</strong>vermel<strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong> werd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> getroff<strong>en</strong><br />

me<strong>de</strong>werkers steun verle<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> vorm van extra training of<br />

outplacem<strong>en</strong>tdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. Slechts één site werd getroff<strong>en</strong> door sociale<br />

acties <strong>en</strong> staking<strong>en</strong> vooraleer er e<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komst kon wor<strong>de</strong>n<br />

bereikt (pagina 65).<br />

Op het ein<strong>de</strong> van het jaar war<strong>en</strong> er bij <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 4 405 me<strong>de</strong>werkers in di<strong>en</strong>st, e<strong>en</strong> daling met 929<br />

me<strong>de</strong>werkers t<strong>en</strong> opzichte van vorig jaar, vooral als gevolg van het<br />

ban<strong>en</strong>verlies bij Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives.<br />

Gre<strong>en</strong>field-operaties <strong>en</strong> uitbreiding<br />

In <strong>de</strong> loop van 2009 startte <strong>Umicore</strong> met twee gre<strong>en</strong>field-operaties<br />

in China: in <strong>de</strong> sites van Jiangm<strong>en</strong> (Cobalt & Specialty Materials)<br />

<strong>en</strong> Foshan (Jewellery and Electroplating) werd e<strong>en</strong> gevoelig <strong>aan</strong>tal<br />

nieuwe ban<strong>en</strong> gecreëerd. Ook <strong>de</strong> capaciteitsuitbreiding in <strong>de</strong><br />

Cobalt & Specialty Materials site in Cheonan (Zuid-Korea) <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

Electro-Optic Materials-fabriek in Quapaw (VS) creëer<strong>de</strong>n nieuwe<br />

ban<strong>en</strong>. Tot slot wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van Zinc Battery Materials in<br />

Overpelt (België) <strong>en</strong> Shanghai (China) geïntegreerd in <strong>de</strong> business<br />

unit Zinc Chemicals.<br />

Meer <strong>de</strong>tails over het personeelsbestand vindt u op pagina 58-59<br />

(wereldkaart).


58 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Internationale <strong>aan</strong>wezigheid<br />

& wereldwijd personeelsbestand<br />

744<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 18<br />

1097<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 416<br />

7342<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 980<br />

1512<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 1252


2963<br />

waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 1739<br />

62<br />

<strong>Umicore</strong> <strong>aan</strong>wezigheid<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 59<br />

Productiesites<br />

An<strong>de</strong>re<br />

sites<br />

<strong>aan</strong>tal<br />

werknemers<br />

Europa<br />

Oost<strong>en</strong>rijk 1 133<br />

België 8(1) 1 2963(62)<br />

Tsjechië 1 3<br />

D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong> 1 14<br />

Frankrijk 5 3 780<br />

Duitsland 10(2) 2(1) 2296(364)<br />

Hongarije 1 7<br />

Ierland 1(1) 247(247)<br />

Italië 1 3(1) 82(15)<br />

Liecht<strong>en</strong>stein 1 112<br />

Luxemburg 1 9<br />

Ne<strong>de</strong>rland 2 123<br />

Noorweg<strong>en</strong> 1 52<br />

Pol<strong>en</strong> 1 14<br />

Portugal 1 46<br />

Rusland 1 7<br />

Slovakije 1 38<br />

Spanje 2(1) 18(3)<br />

Zwe<strong>de</strong>n 2(1) 1 103(68)<br />

Zwitserland 1 2(1) 37(7)<br />

Oekraïne 1(1) 1 194(192)<br />

Ver<strong>en</strong>igd Koninkrijk 1 5(1) 64(22)<br />

Azië/Australië<br />

Australië 1 2 62<br />

China 11(4) 6(2) 2225(1477)<br />

India 2 2(1) 62(7)<br />

Japan 2(1) 2(1) 134(90)<br />

Maleisië 1 62<br />

Filippijn<strong>en</strong> 1 81<br />

Zuid-Korea 2(1) 1 298(161)<br />

Taiwan 1 2(1) 25(4)<br />

Thailand 1 1 76<br />

Amerika<br />

Arg<strong>en</strong>tinië 1 34<br />

Brazilië 3 1(1) 652(5)<br />

Canada 3 204<br />

Peru 1(1) 411<br />

Ver<strong>en</strong>ig<strong>de</strong> Stat<strong>en</strong> 9 5(2) 540(18)<br />

Afrika<br />

Zuid-Afrika 3(1) 1 1512(1252)<br />

Totaal 79(14) 48(14) 13720(4405)<br />

Gegev<strong>en</strong>s van geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> haakjes.<br />

Wanneer e<strong>en</strong> vestiging zowel productie-e<strong>en</strong>heid als kantor<strong>en</strong> telt<br />

(bv. Hanau, Duitsland) wor<strong>de</strong>n ze <strong>en</strong>kel on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> productiesites geteld


Jaarverslag<br />

60 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Naich<strong>en</strong>g Wang, Deputy<br />

G<strong>en</strong>eral Manager,<br />

Jiangm<strong>en</strong> JUC (China)<br />

JUC is e<strong>en</strong> nieuwe site voor <strong>de</strong> productie van material<strong>en</strong> voor<br />

herlaadbare batterij<strong>en</strong> die in 2009 werd ingehuldigd. Als nieuwe<br />

vestiging is <strong>de</strong>ze ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s verplicht <strong>de</strong> Sociale doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

Groep voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010 te beginn<strong>en</strong> implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.


Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 61<br />

Sociale doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

Groep 2006-2010<br />

Bereik<br />

<strong>Umicore</strong> heeft vijf sociale doelstelling<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Groep vastgelegd<br />

voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010. Deze on<strong>de</strong>rsteun<strong>en</strong>, sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />

milieudoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep (pagina’s 45-51) <strong>de</strong> ambitie van<br />

<strong>Umicore</strong> op het vlak van duurzame ontwikkeling.<br />

Deze doelstelling<strong>en</strong> bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong> continue verbetering van <strong>de</strong><br />

sociale prestaties van het bedrijf die belangrijk zijn voor <strong>de</strong> Groep.<br />

Aangezi<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong> voortbouw<strong>en</strong> op wat <strong>de</strong> afgelop<strong>en</strong><br />

jar<strong>en</strong> al werd bereikt, bie<strong>de</strong>n ze <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> <strong>de</strong> nodige<br />

flexibiliteit om op hun eig<strong>en</strong> ritme <strong>aan</strong> <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> voor<br />

2010 bij te drag<strong>en</strong>.<br />

De sociale doelstelling<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> betrekking op 76 vestiging<strong>en</strong>.<br />

Dit <strong>aan</strong>tal ligt iets lager dan in <strong>de</strong> rapportering van 2008<br />

(82 sites), dit omwille van het verwij<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van vestiging<strong>en</strong><br />

die ofwel niet langer <strong>de</strong>el uitmak<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep ofwel<br />

geslot<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n, alsook het verwij<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>en</strong>kele zeer<br />

kleine kantor<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> verslaggeving. Alle 99 geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />

vestiging<strong>en</strong> (inclusief <strong>de</strong> kleine sites) br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> verslag uit over<br />

<strong>de</strong> bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> sleutelprestatie-indicator<strong>en</strong> – zoals opleidingsur<strong>en</strong><br />

of vrijwillige vertrekkers – gebruikmak<strong>en</strong><strong>de</strong> van het sociale<br />

gegev<strong>en</strong>sbeheersysteem van <strong>de</strong> Groep. Daarbov<strong>en</strong>op br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />

28 niet-geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> verslag uit over hun<br />

personeelsbestand.<br />

In <strong>de</strong> tabell<strong>en</strong> wordt <strong>de</strong> status gerapporteerd als e<strong>en</strong> perc<strong>en</strong>tage<br />

van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong> waarbij respectievelijk wordt<br />

<strong>aan</strong>gegev<strong>en</strong> of <strong>de</strong> doelstelling bereikt is, acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong> zijn of nog<br />

moet<strong>en</strong> start<strong>en</strong>.<br />

- Doelstelling bereikt: alle vereist<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> doelstelling wer<strong>de</strong>n<br />

bereikt.<br />

- Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong>: acties wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

doelstelling<strong>en</strong>.<br />

- Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>: voor ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel elem<strong>en</strong>t in<br />

verband met <strong>de</strong> doelstelling wer<strong>de</strong>n acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>.<br />

De sociale doelstelling<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s betrekking op <strong>de</strong><br />

kleine vestiging<strong>en</strong> (doorg<strong>aan</strong>s min<strong>de</strong>r dan 10 werknemers) maar<br />

er wordt ge<strong>en</strong> formeel verslag uitgebracht over vooruitgang<br />

geboekt betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> verbeteringsplann<strong>en</strong>.<br />

In dit <strong>de</strong>el wor<strong>de</strong>n meer <strong>de</strong>tails verschaft over <strong>de</strong> status van elke<br />

sociale doelstelling.<br />

De externe revisor van het verslag (ERM CVS) evalueer<strong>de</strong> <strong>de</strong> acties<br />

die verbon<strong>de</strong>n zijn met <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van haar<br />

eig<strong>en</strong> certificering van <strong>de</strong> in dit verslag opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> prestatie van<br />

<strong>Umicore</strong> op het vlak van duurzaamheid.


62 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Doelstelling 1<br />

Alle industriële vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lokaal plan ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong><br />

verantwoor<strong>de</strong>lijkheid teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schap. Dit plan moet <strong>de</strong> relevante belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

partij<strong>en</strong> i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong>, bepal<strong>en</strong> via welk proces er rek<strong>en</strong>ing wordt gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> bekommerniss<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> lokale belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong> partij<strong>en</strong> <strong>en</strong> bepal<strong>en</strong> welke vrijwillige initiatiev<strong>en</strong> <strong>de</strong> vestiging wil<br />

on<strong>de</strong>rnem<strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schap.<br />

De meeste <strong>Umicore</strong> sites (bijna 90 %) hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> doelstelling<br />

bereikt e<strong>en</strong> lokaal plan te ontwikkel<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie van, <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> omgang met, <strong>de</strong> lokale stakehol<strong>de</strong>rs. De overige sites di<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

zo’n plan nog op te start<strong>en</strong> (4 %) of zijn bezig dit uit te werk<strong>en</strong> (6<br />

%). Verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites zijn <strong>de</strong> dialoog met <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schap<br />

<strong>aan</strong>geg<strong>aan</strong>. Bepaal<strong>de</strong> sites hebb<strong>en</strong> in dit opzicht e<strong>en</strong> lange<br />

traditie: ze ver<strong>de</strong>l<strong>en</strong> lokale magazines <strong>en</strong> brochures <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

omwon<strong>en</strong><strong>de</strong>n, met hun milieuprestaties als belangrijkste thema.<br />

Op e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal sites wor<strong>de</strong>n formele verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> gehou<strong>de</strong>n met<br />

<strong>de</strong> lokale of regionale stakehol<strong>de</strong>rs.<br />

In november 2009 werd er voor het eerst e<strong>en</strong> <strong>de</strong>bat met<br />

<strong>de</strong> stakehol<strong>de</strong>rs georganiseerd op het niveau van <strong>de</strong> Groep.<br />

In totaal ging<strong>en</strong> 18 ngo’s <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re organisaties in op <strong>de</strong><br />

uitnodiging van <strong>Umicore</strong> om <strong>de</strong> rapportering over <strong>de</strong>ze<br />

duurzaamheidsdoelstelling<strong>en</strong> te analyser<strong>en</strong>. Alle <strong>de</strong>elnemers<br />

von<strong>de</strong>n het e<strong>en</strong> positieve ervaring <strong>en</strong> ze bood <strong>Umicore</strong><br />

waar<strong>de</strong>volle informatie om <strong>de</strong> nieuwe doelstelling<strong>en</strong> voor<br />

duurzame ontwikkeling voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> na 2010 voor te berei<strong>de</strong>n.<br />

Ook op lokaal niveau wer<strong>de</strong>n er initiatiev<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> voor<br />

interactie met <strong>de</strong> lokale stakehol<strong>de</strong>rs. De site in Ol<strong>en</strong> (België)<br />

organiseer<strong>de</strong> e<strong>en</strong> <strong>en</strong>quête om te peil<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> visie <strong>en</strong><br />

verwachting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> omwon<strong>en</strong><strong>de</strong>n in verband met <strong>de</strong> lokale<br />

<strong>aan</strong>wezigheid van <strong>Umicore</strong>. De site van Ol<strong>en</strong> startte ook met <strong>de</strong><br />

verspreiding van e<strong>en</strong> nieuw tijdschrift om <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schap<br />

over <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> site te informer<strong>en</strong>. De overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

Verantwoor<strong>de</strong>lijkheid teg<strong>en</strong>over<br />

<strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schap<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

2008 2009<br />

Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Doelstelling bereikt<br />

waarmee <strong>Umicore</strong> grond ter beschikking stelt van <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>te <strong>en</strong><br />

lokale sportclubs wer<strong>de</strong>n hernieuwd.<br />

De site in Brugge (België) organiseer<strong>de</strong> e<strong>en</strong> verga<strong>de</strong>ring met<br />

bedrijv<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> buurt over het verbeter<strong>en</strong> van <strong>de</strong> verkeerssituatie<br />

in het gebied.<br />

In 2008 startte <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> nieuw beleid in verband met<br />

sch<strong>en</strong>king<strong>en</strong> <strong>en</strong> liefdadigheidsbijdrag<strong>en</strong>. De groep heeft zich ertoe<br />

verbon<strong>de</strong>n elk jaar ongeveer 0,5 % van <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> EBIT<br />

(resultaat voor interest<strong>en</strong> <strong>en</strong> belasting<strong>en</strong>) <strong>aan</strong> sch<strong>en</strong>king<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

liefdadigheidsacties te beste<strong>de</strong>n.<br />

Ongeveer twee<strong>de</strong>r<strong>de</strong> van dit bedrag di<strong>en</strong>t door het managem<strong>en</strong>t<br />

van <strong>de</strong> site besteed te wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> lokale initiatiev<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />

geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> rond <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>. Het rester<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>r<strong>de</strong> di<strong>en</strong>t op het niveau van <strong>de</strong> groep besteed te wor<strong>de</strong>n.<br />

In 2009 werd er meer dan € 1,1 miljo<strong>en</strong> uitgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />

sch<strong>en</strong>king<strong>en</strong> <strong>en</strong> liefdadigheidsbijdrag<strong>en</strong> (gelijk <strong>aan</strong> 0,73 % van <strong>de</strong><br />

geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> EBIT). In 2009 werd <strong>aan</strong> alle sites gevraagd om<br />

hun uitgav<strong>en</strong> te rapporter<strong>en</strong> in drie categorieën: donaties in cash,<br />

donaties in natura <strong>en</strong> <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> tijd die <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers<br />

<strong>aan</strong> geme<strong>en</strong>schapswerk sp<strong>en</strong><strong>de</strong>er<strong>de</strong>n. De grote meer<strong>de</strong>rheid van<br />

<strong>de</strong> uitgav<strong>en</strong> behoort tot <strong>de</strong> eerste categorie. In 2010 zull<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>re<br />

inspanning<strong>en</strong> geleverd wor<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

rapporting van het nieuwe beleid te stroomlijn<strong>en</strong>.<br />

Verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites organiseer<strong>de</strong>n initiatiev<strong>en</strong> voor het goe<strong>de</strong> doel<br />

om project<strong>en</strong> in hun omgeving te steun<strong>en</strong> of voor meer algem<strong>en</strong>e<br />

initiatiev<strong>en</strong>. Hieron<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong>kele van <strong>de</strong>ze initiatiev<strong>en</strong><br />

beschrev<strong>en</strong>.<br />

In september organiseer<strong>de</strong> <strong>de</strong> site van Ol<strong>en</strong> e<strong>en</strong> sportev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<br />

voor <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers van <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> omwon<strong>en</strong><strong>de</strong>n. Er<br />

wer<strong>de</strong>n verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sportactiviteit<strong>en</strong> georganiseerd waarmee<br />

<strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers geld kon<strong>de</strong>n inzamel<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> goed doel naar<br />

keuze. In totaal werd er op dit e<strong>en</strong>daagse ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t 21 500 euro<br />

ingezameld.


Ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s in België schonk <strong>de</strong> site van Overpelt e<strong>en</strong> bijdrage <strong>aan</strong><br />

e<strong>en</strong> nabijgeleg<strong>en</strong> nationaal park <strong>en</strong> sponsor<strong>de</strong> ze e<strong>en</strong> wielerkoers<br />

om geld in te zamel<strong>en</strong> voor MS-patiënt<strong>en</strong>. De site van Hobok<strong>en</strong><br />

sponsor<strong>de</strong> ‘Dokters van <strong>de</strong> wereld’ voor <strong>de</strong> installatie van e<strong>en</strong><br />

c<strong>en</strong>trum voor sociale <strong>en</strong> medische hulp in Antwerp<strong>en</strong>. De site<br />

lanceer<strong>de</strong> ook e<strong>en</strong> nationale campagne om ou<strong>de</strong> gsm’s in te<br />

zamel<strong>en</strong>. De opbr<strong>en</strong>gst van <strong>de</strong> actie ging naar e<strong>en</strong> fonds voor<br />

hulp <strong>aan</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> met kanker.<br />

De fabriek in Amsterdam (Ne<strong>de</strong>rland) schonk <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> lokale<br />

kin<strong>de</strong>rboer<strong>de</strong>rij.<br />

In Duitsland <strong>de</strong>el<strong>de</strong> <strong>de</strong> business unit Automotive Catalysts<br />

lesmateriaal uit <strong>aan</strong> peutertuin<strong>en</strong> <strong>en</strong> schol<strong>en</strong> om <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

leermogelijkhe<strong>de</strong>n te bie<strong>de</strong>n in verband met wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. De<br />

leerkracht<strong>en</strong> kreg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> opleiding voor het gebruik van <strong>de</strong> kits,<br />

e<strong>en</strong> kindvri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijke introductie tot <strong>de</strong> wet<strong>en</strong>schap.<br />

<strong>Umicore</strong> Brazilië organiseer<strong>de</strong> in 2004 het ‘Better Life’-project<br />

met het doel <strong>de</strong> educatieve <strong>en</strong> sociale ontwikkeling van <strong>de</strong><br />

geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> rond <strong>de</strong> fabriek te bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. In 2009 zette <strong>de</strong><br />

site van Guarulhos zijn project ver<strong>de</strong>r in sam<strong>en</strong>werking met <strong>de</strong><br />

lokale overheid, waarbij het zijn sporthal op<strong>en</strong>stelt voor ongeveer<br />

120 kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van 7 tot 15 jaar voor sport-, recreatieve <strong>en</strong> culturele<br />

activiteit<strong>en</strong> (<strong>en</strong> ook uniform<strong>en</strong> <strong>en</strong> voedsel ter beschikking stelt).<br />

Het project ‘Looking to the Future’, e<strong>en</strong> programma voor digitale<br />

integratie, werd on<strong>de</strong>rsteund. <strong>Umicore</strong> schonk mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

apparatuur zodat 50 kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> computerles kon<strong>de</strong>n volg<strong>en</strong>.<br />

De site Americana verwelkomt elke m<strong>aan</strong>d ongeveer 20 meisjes<br />

die door <strong>de</strong> gerechtelijke instanties uit hun huis wer<strong>de</strong>n geplaatst<br />

<strong>en</strong> waarvoor <strong>de</strong> Ver<strong>en</strong>iging voor steun <strong>aan</strong> mis<strong>de</strong>el<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

van Americana <strong>de</strong> zorg op zich heeft g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De site promoot<br />

activiteit<strong>en</strong> die <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>waar<strong>de</strong>, zelfk<strong>en</strong>nis, integratie <strong>en</strong> burgerzin<br />

bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> week<strong>en</strong>ds help<strong>en</strong> vrijwilligers van <strong>Umicore</strong><br />

handwerkateliers <strong>en</strong> ontspanningsactiviteit<strong>en</strong> te promot<strong>en</strong>.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 63<br />

In China steunt <strong>de</strong> site van Suzhou <strong>de</strong> Boai School, e<strong>en</strong> ngo<br />

die medische verzorging, opleiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> revalidatie biedt<br />

voor kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> met speciale fysische, m<strong>en</strong>tale <strong>en</strong> educatieve<br />

behoeft<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> steunt <strong>de</strong>ze school sinds april met donaties <strong>en</strong><br />

vrijwilligerswerk. Dat wordt sterk gewaar<strong>de</strong>erd door <strong>de</strong> directie <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>de</strong> school.<br />

Het Franse initiatief ‘Planète Urg<strong>en</strong>ce’ heeft tot doel bij te drag<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> bescherming van het milieu <strong>en</strong> het vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

ongelijkheid tuss<strong>en</strong> Noord <strong>en</strong> Zuid. De organisatie nodigt bedrijv<strong>en</strong><br />

uit om financiële steun te verl<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>aan</strong> ontwikkelingsproject<strong>en</strong><br />

die hun me<strong>de</strong>werkers on<strong>de</strong>rnem<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns hun vakantie <strong>en</strong> die<br />

<strong>en</strong>kele wek<strong>en</strong> in beslag nem<strong>en</strong>. In 2009 verle<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> France<br />

financiële steun <strong>aan</strong> twee me<strong>de</strong>werkers die <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> project<br />

van Planète Urg<strong>en</strong>ce meewerkt<strong>en</strong>. Eén me<strong>de</strong>werker vertrok op<br />

ecologische missie naar Kamero<strong>en</strong> terwijl <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re naar Mali<br />

vertrok om <strong>de</strong> lokale bevolking op te lei<strong>de</strong>n in het on<strong>de</strong>rhoud van<br />

hydraulische system<strong>en</strong> op land in geme<strong>en</strong>schapseig<strong>en</strong>dom.


64 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Doelstelling 2<br />

Alle vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lokaal plan ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> in <strong>de</strong> praktijk br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijke<br />

werkgever te wor<strong>de</strong>n. Dit plan moet rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> plaatselijke cultuur <strong>en</strong> werkgewoont<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> moet <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> nastrev<strong>en</strong>: onze werknemers behou<strong>de</strong>n, e<strong>en</strong> positief imago creër<strong>en</strong><br />

voor toekomstige me<strong>de</strong>werkers <strong>en</strong> <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers ertoe <strong>aan</strong>zett<strong>en</strong> hun loopb<strong>aan</strong> te ontplooi<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> boekte ver<strong>de</strong>re vooruitgang in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze<br />

doelstelling teg<strong>en</strong> 2010. Neg<strong>en</strong>tig proc<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong> hun plan geïmplem<strong>en</strong>teerd. De overige ti<strong>en</strong> proc<strong>en</strong>t zijn<br />

bezig hun verbeteringsplann<strong>en</strong> voor te bereik<strong>en</strong>.<br />

Twee bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> sleutelprestatie-indicator<strong>en</strong> (“Key Performance<br />

Indicators” of KPIs) bevestig<strong>de</strong>n <strong>de</strong> positieve tr<strong>en</strong>d van <strong>de</strong> vorige<br />

jar<strong>en</strong>. Slechts 2,59 % (één proc<strong>en</strong>t punt b<strong>en</strong>e<strong>de</strong>n het niveau<br />

van 2008) van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers besloot het bedrijf vrijwillig te<br />

verlat<strong>en</strong>. Dit wereldwij<strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> bevat regionale verschill<strong>en</strong><br />

met hogere perc<strong>en</strong>tages voor Azië <strong>en</strong> Noord-Amerika.<br />

In <strong>de</strong> meeste gevall<strong>en</strong> ligt dit cijfer echter lager dan het regionale<br />

gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> (alle bedrijv<strong>en</strong>). Ook het perc<strong>en</strong>tage verlor<strong>en</strong><br />

arbeidsdag<strong>en</strong> door ziekte van 2,64 % wordt als laag beschouwd in<br />

vergelijking met <strong>de</strong> norm in <strong>de</strong> industrie.<br />

In 2009 voer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> haar tweejaarlijkse tal<strong>en</strong>t managem<strong>en</strong>t<br />

review uit op het niveau van <strong>de</strong> Groep voor <strong>de</strong> 1 700<br />

managers uit <strong>de</strong> hele wereld. De managers actualiseer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />

loopb<strong>aan</strong>profiel<strong>en</strong> <strong>en</strong> ambities. Er wer<strong>de</strong>n Career Review panels<br />

georganiseerd voor alle business units. De resultat<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />

geconsoli<strong>de</strong>erd op groepsniveau <strong>en</strong> <strong>de</strong> opvolgingssc<strong>en</strong>ario’s<br />

voor <strong>de</strong> sleutelfuncties wer<strong>de</strong>n besprok<strong>en</strong>. Daarna ontving elke<br />

manager feedback <strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n er ontwikkelingsplann<strong>en</strong> opgesteld.<br />

E<strong>en</strong> specifiek k<strong>en</strong>merk van het tal<strong>en</strong>tmanagem<strong>en</strong>tproces bij<br />

<strong>Umicore</strong> is dat het begint met <strong>de</strong> input van <strong>de</strong> individuele<br />

managers <strong>en</strong> resulteert in op<strong>en</strong> feedback, in overe<strong>en</strong>stemming<br />

met <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> ‘op<strong>en</strong>heid’. Dit proces wordt herhaald in 2011. Op<br />

basis van <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> kan <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> interne mobiliteit proactief<br />

begelei<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> nieuwe g<strong>en</strong>eratie leidinggev<strong>en</strong><strong>de</strong>n klaarstom<strong>en</strong>.<br />

In Frankrijk wer<strong>de</strong>n er specifieke loopb<strong>aan</strong>interviews<br />

georganiseerd voor me<strong>de</strong>werkers ou<strong>de</strong>r dan 50 jaar. Deze<br />

interviews hielp<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> om <strong>de</strong> ontwikkelingsbehoeft<strong>en</strong> voor<br />

<strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> 5 tot 10 jaar dui<strong>de</strong>lijk te <strong>de</strong>finiër<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> kreeg externe erk<strong>en</strong>ning als beste werkgever. In<br />

België behoor<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> al voor het vijf<strong>de</strong> jaar op rij tot <strong>de</strong><br />

34 bedrijv<strong>en</strong> die wer<strong>de</strong>n geselecteerd als “Beste werkgevers”.<br />

<strong>Umicore</strong> kan <strong>de</strong>ze erk<strong>en</strong>ning in 2010 blijv<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> in<br />

rekruteringscampagnes. Het Belgische rekruteringsteam<br />

van <strong>Umicore</strong> nam <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> reeks jobbeurz<strong>en</strong> &<br />

campusev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (waaron<strong>de</strong>r Leuv<strong>en</strong>, Luik, Brussel,<br />

Antwerp<strong>en</strong>, Geel <strong>en</strong> G<strong>en</strong>t).<br />

<strong>Umicore</strong> blijft invester<strong>en</strong> in haar reputatie in <strong>de</strong> aca<strong>de</strong>mische<br />

wereld met <strong>de</strong> erk<strong>en</strong>ning van <strong>de</strong> “<strong>Umicore</strong> Sci<strong>en</strong>tific Award” toe,<br />

(voor e<strong>en</strong> bedrag van € 10 000) <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> doctor (PhD) die, door<br />

zijn/haar on<strong>de</strong>rzoek in belangrijke mate heeft bijgedrag<strong>en</strong> tot <strong>de</strong><br />

wet<strong>en</strong>schap in <strong>de</strong> domein<strong>en</strong> die cruciaal zijn voor <strong>de</strong> toekomstige<br />

groei van <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> voor <strong>de</strong> duurzame ontwikkeling van <strong>de</strong><br />

maatschappij. Er wor<strong>de</strong>n drie bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> ‘<strong>Umicore</strong> Awards’ (elk<br />

voor e<strong>en</strong> bedrag van € 2 500) toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n met<br />

e<strong>en</strong> mastersdiploma.<br />

De site in Hobok<strong>en</strong> nam <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> het educatieve project<br />

‘On<strong>de</strong>rnemer voor <strong>de</strong> klas’ dat leerling<strong>en</strong> vertrouwd maakt met <strong>de</strong><br />

aspect<strong>en</strong> van duurzame ontwikkeling in <strong>de</strong> industrie <strong>en</strong> in Human<br />

Resources. De Belgische site in Angleur organiseer<strong>de</strong> ‘e<strong>en</strong> speciale<br />

dag voor e<strong>en</strong> beter lev<strong>en</strong>’ om <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers te s<strong>en</strong>sibiliser<strong>en</strong><br />

voor gezondheid, veiligheid <strong>en</strong> het milieu.<br />

In Hanau (Duitsland) werd in augustus e<strong>en</strong> dagopvangc<strong>en</strong>trum,<br />

‘Umikids World’, geop<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> onmid<strong>de</strong>llijke omgeving van <strong>de</strong><br />

<strong>Umicore</strong>-fabriek. De me<strong>de</strong>werkers kunn<strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s beroep do<strong>en</strong><br />

op e<strong>en</strong> externe consultant om h<strong>en</strong> te adviser<strong>en</strong> op het vlak van<br />

familiale bekommerniss<strong>en</strong> zoals ou<strong>de</strong>rs op gevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong> leeftijd <strong>en</strong>z.<br />

<strong>Umicore</strong> blijft ook focuss<strong>en</strong> op programma’s die professionele<br />

ervaring combiner<strong>en</strong> met on<strong>de</strong>rwijs <strong>en</strong> die zeer belangrijk zijn<br />

in Duitsland. <strong>Umicore</strong> kon alle leerling<strong>en</strong> die hun leertijd in 2009<br />

beëindig<strong>de</strong>n e<strong>en</strong> b<strong>aan</strong> <strong>aan</strong>bie<strong>de</strong>n. E<strong>en</strong> leerjong<strong>en</strong> van <strong>de</strong> site van<br />

Hanau werd in Berlijn door <strong>de</strong> voorzitter van <strong>de</strong> Duitse Kamer van<br />

Koophan<strong>de</strong>l <strong>en</strong> Industrie (DIHK) <strong>en</strong> <strong>de</strong> fe<strong>de</strong>rale presi<strong>de</strong>nt bekroond<br />

voor <strong>de</strong> beste nationale prestatie.<br />

De Belgische sites in Ol<strong>en</strong> <strong>en</strong> Hobok<strong>en</strong> nam<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s <strong>de</strong>el <strong>aan</strong><br />

e<strong>en</strong> project voor alterner<strong>en</strong>d ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk<strong>en</strong>. De site in Brugge<br />

(België) zetel<strong>de</strong> in e<strong>en</strong> jury voor technische schol<strong>en</strong>.<br />

Begin 2009 <strong>aan</strong>vaard<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> beleid voor thuiswerk/<br />

telewerk dat <strong>de</strong> Belgische managers <strong>en</strong> bedi<strong>en</strong><strong>de</strong>n toelaat om<br />

<strong>en</strong>kele dag<strong>en</strong> per week thuis of in e<strong>en</strong> nabijgeleg<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> site<br />

te werk<strong>en</strong> zodat ze <strong>de</strong> spitsur<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vermij<strong>de</strong>n. In Duitsland<br />

werd eind 2009 e<strong>en</strong> gelijkaardig beleid ingevoerd.<br />

In <strong>de</strong> site van Sancoale (India), die in 2008 werd <strong>aan</strong>gekocht, sloot<br />

<strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> hospitalisatieverzekering af die alle werknemers <strong>de</strong>kt.<br />

In elke grote site in <strong>de</strong> VS werd er e<strong>en</strong> gezondheidsprogramma<br />

gelanceerd om <strong>de</strong> gezondheidstoestand van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers te<br />

verbeter<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> medische kost<strong>en</strong> te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

In België werd het bedrijfswag<strong>en</strong>beleid voor managers herbekek<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> milieuvri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijker gemaakt via het <strong>aan</strong>bie<strong>de</strong>n van wag<strong>en</strong>s met<br />

lagere CO 2 -emissies. Vanwege zijn innovatieve <strong>aan</strong>pak werd dit<br />

beleid door het leasebedrijf bekroond met <strong>de</strong> ‘Gre<strong>en</strong> plan Silver<br />

Award’.


Doelstelling 3<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 65<br />

Alle vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lokaal plan inzake constructieve interne dialoog <strong>en</strong> op<strong>en</strong> communicatie<br />

ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>. Dit plan moet rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> plaatselijke cultuur <strong>en</strong><br />

werkgewoont<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> nastrev<strong>en</strong>: rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> inbr<strong>en</strong>g van<br />

werknemers; <strong>de</strong>elname <strong>aan</strong> <strong>de</strong> regelmatige personeels<strong>en</strong>quêtes van <strong>de</strong> Groep bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

a<strong>de</strong>quate opvolgingsacties organiser<strong>en</strong>; <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers regelmatig evaluer<strong>en</strong>; e<strong>en</strong> constructieve<br />

dialoog verzeker<strong>en</strong> met <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers <strong>en</strong> hun verteg<strong>en</strong>woordigers.<br />

De implem<strong>en</strong>tatie van doelstelling 3 verloopt volg<strong>en</strong>s plan. Meer<br />

dan neg<strong>en</strong>tig proc<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> hun lokaal plan<br />

al volledig doorgevoerd, terwijl <strong>de</strong> overige vestiging<strong>en</strong> zo’n plan<br />

hebb<strong>en</strong> opgestart. Er wer<strong>de</strong>n al verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> dialoogplatform<strong>en</strong><br />

geïnstalleerd, van formele verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van on<strong>de</strong>rnemingsra<strong>de</strong>n<br />

tot algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> met alle personeelsle<strong>de</strong>n (<strong>de</strong><br />

zog<strong>en</strong>oem<strong>de</strong> ‘town hall meetings’).<br />

Na <strong>de</strong> personeels<strong>en</strong>quête van 2007 implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> alle sites<br />

<strong>en</strong> units nu lokale verbeteringsplann<strong>en</strong>. De werknemers wor<strong>de</strong>n<br />

int<strong>en</strong>sief betrokk<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> ontwikkeling van <strong>de</strong>ze actieplann<strong>en</strong>. De<br />

personeels<strong>en</strong>quête van september 2010 zal <strong>Umicore</strong> toelat<strong>en</strong> om<br />

<strong>de</strong> effectiviteit van <strong>de</strong> verbeteringsplann<strong>en</strong> te volg<strong>en</strong>.<br />

In 2007 tek<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komst met twee grote<br />

internationale vakbon<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> globale implem<strong>en</strong>tatie van<br />

haar beleid in verband met m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong>, gelijke kans<strong>en</strong>,<br />

werkomstandighe<strong>de</strong>n, ethisch gedrag <strong>en</strong> milieubescherming.<br />

<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> 70 bedrijv<strong>en</strong> in <strong>de</strong> wereld <strong>en</strong> het <strong>en</strong>ige<br />

Belgische bedrijf dat zo’n overe<strong>en</strong>komst heeft on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong>d.<br />

De implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong>ze overe<strong>en</strong>komst met <strong>de</strong> International<br />

Metalworkers’ Fe<strong>de</strong>ration <strong>en</strong> <strong>de</strong> International Fe<strong>de</strong>ration of<br />

Chemical, Energy, Mine and G<strong>en</strong>eral Workers’ Unions wordt<br />

opgevolgd door e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk controlecomité. De le<strong>de</strong>n van het<br />

comité bezocht<strong>en</strong> <strong>de</strong> productiesite in Sjanghai (China) in maart<br />

2009 om <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong> overe<strong>en</strong>komst te controler<strong>en</strong>.<br />

Aantrekkelijke werkgever<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

2008 2009<br />

Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Doelstelling bereikt<br />

In april 2009 hield het comité zijn jaarlijkse verga<strong>de</strong>ring, die <strong>de</strong><br />

inspanning<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> voor duurzame ontwikkeling <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong> ervan on<strong>de</strong>rzocht. Bij <strong>de</strong>ze verga<strong>de</strong>ring was <strong>de</strong> externe<br />

toezichthou<strong>de</strong>r (ERM CVS) <strong>aan</strong>wezig.<br />

In 2009 ging<strong>en</strong> er in totaal 1 137 individuele werkdag<strong>en</strong><br />

verlor<strong>en</strong> als gevolg van staking<strong>en</strong>, vooral gekoppeld <strong>aan</strong><br />

twee gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>. Het programma voor <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring<br />

van het personeelsbestand in Florange (Frankrijk, Automotive<br />

Catalysts) was <strong>de</strong> <strong>aan</strong>leiding voor 450 stakingsdag<strong>en</strong>, gekoppeld<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> voor financiële comp<strong>en</strong>satie voor<br />

<strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers die hun b<strong>aan</strong> zou<strong>de</strong>n verliez<strong>en</strong>. De an<strong>de</strong>re<br />

belangrijke actie vond plaats in e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sites in Port Elizabeth<br />

(Zuid-Afrika), waar <strong>de</strong> vakbondsle<strong>de</strong>n 531 dag<strong>en</strong> in staking ging<strong>en</strong>.<br />

De staking was gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> loonon<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />

hele chemische sector <strong>en</strong> niet specifiek op <strong>Umicore</strong> gericht.<br />

In oktober 2009 werd het personeel van Hanau op <strong>de</strong> hoogte<br />

gebracht van belangrijke organisatorische wijziging<strong>en</strong>, die<br />

ongeveer 100 ban<strong>en</strong> zou<strong>de</strong>n kost<strong>en</strong> in Precious Metals Refining,<br />

Technical Materials <strong>en</strong> Operations Support. Onmid<strong>de</strong>llijk na <strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong>kondiging werd er e<strong>en</strong> sociaal comp<strong>en</strong>satieplan opgesteld.<br />

Ondanks <strong>de</strong> complexiteit van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> werd er<br />

half <strong>de</strong>cember e<strong>en</strong> akkoord bereikt dankzij <strong>de</strong> uitstek<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

sam<strong>en</strong>werking van alle betrokk<strong>en</strong> partij<strong>en</strong>.<br />

Constructieve dialoog<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

2008 2009<br />

Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Doelstelling bereikt


66 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Doelstelling 4<br />

Alle vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lokaal plan ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> in <strong>de</strong> praktijk br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> om <strong>de</strong> opleiding <strong>en</strong><br />

ontwikkeling van onze me<strong>de</strong>werkers te bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

In 2008 beschikt<strong>en</strong> alle <strong>Umicore</strong>-sites al over e<strong>en</strong> lokaal plan voor<br />

opleiding <strong>en</strong> ontwikkeling of was <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie ervan volop<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> gang. Deze tr<strong>en</strong>d werd voortgezet in 2009 (doelstelling<br />

bereikt voor 88 % van <strong>de</strong> sites, acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong> voor <strong>de</strong> overige<br />

12 %). Het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> <strong>aan</strong>tal ur<strong>en</strong> opleiding voor 2009 bedroeg<br />

44 uur per persoon, 7 uur min<strong>de</strong>r dan in 2008. De belangrijkste<br />

re<strong>de</strong>n hiervoor is dat er dit jaar zeer weinig nieuwe me<strong>de</strong>werkers<br />

in di<strong>en</strong>st wer<strong>de</strong>n g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De opleiding van nieuwe<br />

me<strong>de</strong>werkers heeft meestal e<strong>en</strong> belangrijk <strong>aan</strong><strong>de</strong>el in <strong>de</strong> totale<br />

opleiding<strong>en</strong>. Voor <strong>de</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers wer<strong>de</strong>n er soms<br />

meer opleiding<strong>en</strong> georganiseerd in het raam van <strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong><br />

om <strong>de</strong> tij<strong>de</strong>lijke werkloosheid te sprei<strong>de</strong>n, zoals beschrev<strong>en</strong> op<br />

pagina 57.<br />

E<strong>en</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk <strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze opleidingsur<strong>en</strong> werd besteed <strong>aan</strong><br />

praktische training op <strong>de</strong> werkvloer. Er is e<strong>en</strong> ruime keuze <strong>aan</strong><br />

klassikale training<strong>en</strong> beschikbaar op verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> bedrijfsniveaus.<br />

Enkele voorbeel<strong>de</strong>n:<br />

Op groepsniveau werd er e<strong>en</strong> nieuw trainingsprogramma<br />

geïntroduceerd voor het beheer van me<strong>de</strong>werkers op afstand met<br />

e<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> culturele achtergrond. Gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> to<strong>en</strong>em<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

internationale activiteit<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> steeds meer managers leiding<br />

<strong>aan</strong> me<strong>de</strong>werkers die zich in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> locaties bevin<strong>de</strong>n,<br />

of <strong>de</strong>el uitmak<strong>en</strong> van virtuele teams in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> locaties.<br />

De managers wor<strong>de</strong>n opgeleid om met <strong>de</strong>ze uitdaging<strong>en</strong> in<br />

verband met cultuur- <strong>en</strong> afstandsverschill<strong>en</strong> bij het beheer van<br />

me<strong>de</strong>werkers <strong>en</strong> teams om te g<strong>aan</strong>. De <strong>de</strong>elnemers krijg<strong>en</strong> meer<br />

inzicht in <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>ring voor <strong>de</strong> cultuurverschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> hoe ze <strong>de</strong> interactie op afstand kunn<strong>en</strong> vergemakkelijk<strong>en</strong><br />

Opleiding <strong>en</strong> ontwikkeling<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

2008 2009<br />

Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Doelstelling bereikt<br />

via netwerk- <strong>en</strong> relatietechniek<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo tegelijk <strong>de</strong> reiskost<strong>en</strong><br />

kunn<strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>/beher<strong>en</strong>.<br />

Het O&O-<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> Groep richtte <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Technical<br />

Aca<strong>de</strong>my (UTA) op, die <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> business units<br />

Group R&D <strong>en</strong> Knowledge Managem<strong>en</strong>t b<strong>en</strong>ut <strong>en</strong> uitbouwt <strong>en</strong><br />

wet<strong>en</strong>schappelijke <strong>en</strong> technische training<strong>en</strong> organiseert voor alle<br />

betrokk<strong>en</strong> me<strong>de</strong>werkers op groepsniveau. De UTA stelt e<strong>en</strong> ruim<br />

gamma opleidingsmogelijkhe<strong>de</strong>n sam<strong>en</strong>, zowel ‘self learning’ als<br />

klassieke opleiding<strong>en</strong>.<br />

Het HR-<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t in China zette <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong><br />

regionale lei<strong>de</strong>rschapsprogramma’s voor mid<strong>de</strong>lmanagers<br />

ver<strong>de</strong>r om hun lei<strong>de</strong>rschapsvaardighe<strong>de</strong>n te verbeter<strong>en</strong> <strong>en</strong> ze<br />

op hun toekomstige loopb<strong>aan</strong>ontwikkeling voor te berei<strong>de</strong>n. Het<br />

programma is gespreid over e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van neg<strong>en</strong> m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n<br />

<strong>en</strong> bestaat uit drie modules die in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> locaties kunn<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n gevolgd.


Doelstelling 5<br />

Alle sites hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Gedragsco<strong>de</strong> <strong>en</strong> het<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong>beleid geïmplem<strong>en</strong>teerd. Eén site werkt<br />

mom<strong>en</strong>teel nog <strong>aan</strong> zijn lokaal actieplan om gelijke kans<strong>en</strong> te<br />

bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

Het perc<strong>en</strong>tage vrouwelijke me<strong>de</strong>werkers daal<strong>de</strong> met e<strong>en</strong> proc<strong>en</strong>t<br />

sinds 2008. De verhouding vrouwelijke me<strong>de</strong>werkers verschilt<br />

al naargelang van <strong>de</strong> regio. In sommige van <strong>de</strong> sites <strong>en</strong> lan<strong>de</strong>n<br />

die het meest wer<strong>de</strong>n getroff<strong>en</strong> door <strong>de</strong> kost<strong>en</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>,<br />

ligt het <strong>aan</strong>tal vrouwelijke me<strong>de</strong>werkers hoger dan gemid<strong>de</strong>ld.<br />

Dat effect speel<strong>de</strong> niet op managem<strong>en</strong>tniveau. De verhouding<br />

vrouwelijke managers (18 %) b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>rt het perc<strong>en</strong>tage<br />

vrouwelijke me<strong>de</strong>werkers (totale populatie) van 21 %. De<br />

verhouding vrouwelijke s<strong>en</strong>ior managers bleef stabiel op bijna<br />

zes proc<strong>en</strong>t.<br />

In e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal lan<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n actieplann<strong>en</strong> georganiseerd rond<br />

<strong>de</strong> integratie van person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap. In Frankrijk werd<br />

het project ‘Vers l’Intégration Adaptée’ (VIA), dat in 2007 werd<br />

opgestart, voortgezet. De vier belangrijkste Franse sites nam<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong>el <strong>aan</strong> <strong>de</strong> analyse van <strong>de</strong> jobprofiel<strong>en</strong> die zal wor<strong>de</strong>n gebruikt<br />

om <strong>de</strong> fysische stress voor <strong>de</strong> productiearbei<strong>de</strong>rs te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

In Guarulhos (Brazilië) werd <strong>de</strong> werkplaats <strong>aan</strong>gepast om <strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong>werving <strong>en</strong> <strong>de</strong> integratie van dove me<strong>de</strong>werkers mogelijk te<br />

mak<strong>en</strong>.<br />

Sociaal-economische organisaties vroeg<strong>en</strong> <strong>de</strong> Belgische site<br />

in Hobok<strong>en</strong> om te getuig<strong>en</strong> over haar <strong>aan</strong>pak van <strong>de</strong> etnischculturele<br />

diversiteit in <strong>de</strong> fabriek. De Franse sites bereikt<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

akkoord met <strong>de</strong> vakbon<strong>de</strong>n over e<strong>en</strong> specifieke <strong>aan</strong>pak van <strong>de</strong><br />

werknemers die ou<strong>de</strong>r zijn dan 50 jaar. In januari 2010 werd <strong>de</strong><br />

‘Accord Séniors’-overe<strong>en</strong>komst met <strong>de</strong> vakbon<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong>d.<br />

100<br />

90<br />

80<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 67<br />

Alle vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lokaal plan ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepass<strong>en</strong> om het Groepsbeleid inzake<br />

gelijke kans<strong>en</strong> <strong>en</strong> diversiteit, respect voor <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong> van <strong>Umicore</strong> na te<br />

lev<strong>en</strong>.<br />

Gelijke kans<strong>en</strong> Vrouwelijke werknemers<br />

Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />

Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Doelstelling bereikt<br />

Alle wereldwij<strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> wer<strong>de</strong>n intern<br />

gescre<strong>en</strong>d op het risico van inbreuk<strong>en</strong> op het recht van <strong>de</strong> vrijheid<br />

van ver<strong>en</strong>iging <strong>en</strong> collectief overleg, inci<strong>de</strong>nt<strong>en</strong> met kin<strong>de</strong>rarbeid<br />

<strong>en</strong> gedwong<strong>en</strong> of verplichte arbeid. Bij <strong>de</strong>ze scre<strong>en</strong>ing werd<br />

vastgesteld dat <strong>de</strong>ze risico’s bij ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

van <strong>Umicore</strong> <strong>aan</strong>wezig zijn. In totaal is 71 % van <strong>de</strong> werknemers<br />

ofwel lid van e<strong>en</strong> vakbond ofwel beschermd door e<strong>en</strong> collectieve<br />

arbeidsovere<strong>en</strong>komst.<br />

Om <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>Umicore</strong>, <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> principes<br />

voor duurzame ontwikkeling (inclusief <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong>) ver<strong>de</strong>r<br />

te promot<strong>en</strong>, werd in 2008 <strong>en</strong> 2009 e<strong>en</strong> trainingskit uitgerold: het<br />

“<strong>Umicore</strong> Way game”. Deze trainingskit werd ontworp<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />

vorm van e<strong>en</strong> bordspel <strong>en</strong> is in e<strong>en</strong> reeks tal<strong>en</strong> beschikbaar.<br />

0%<br />

2008 2009 Alle werknemers Alle managers Hoger ka<strong>de</strong>r<br />

In november werd er in Sjanghai e<strong>en</strong> tweedaags congres<br />

georganiseerd over <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong> van <strong>Umicore</strong>. Aan dit<br />

congres nam<strong>en</strong> meer dan 90 me<strong>de</strong>werkers uit verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

lokale <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> regio <strong>de</strong>el (g<strong>en</strong>eral managers, maar<br />

ook me<strong>de</strong>werkers van Sales, Finance, Human Resources <strong>en</strong><br />

Purchasing). Het congres b<strong>en</strong>adrukte nogmaals het belang van e<strong>en</strong><br />

strikte Gedragsco<strong>de</strong> <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rzocht <strong>de</strong> regionale implem<strong>en</strong>tatie<br />

van <strong>de</strong>ze co<strong>de</strong>. De <strong>de</strong>elnemers <strong>de</strong>el<strong>de</strong>n ook hun k<strong>en</strong>nis van <strong>en</strong><br />

ervaring met interne controlesystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> gav<strong>en</strong> feedback over <strong>de</strong><br />

Gedragsco<strong>de</strong> vanuit juridisch standpunt.<br />

(in %)<br />

25%<br />

20%<br />

15%<br />

10%<br />

5%<br />

2008<br />

2009


Jaarverslag<br />

Maggie Li,<br />

Assistant HR Manager,<br />

UAC Suzhou (China)<br />

De site in Suzhou voor <strong>de</strong> productie van autokatalysator<strong>en</strong> heeft<br />

sinds het opstart<strong>en</strong> van <strong>de</strong> veiligheidsrapportering in 2006 ge<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong>kel ongeval met arbeidsverlet of registreerbaar letsel gemeld.


Overzicht 2009<br />

“The <strong>Umicore</strong> Way” maakt dui<strong>de</strong>lijk dat “ge<strong>en</strong> toegeving<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

ged<strong>aan</strong> op het vlak van e<strong>en</strong> gezon<strong>de</strong> <strong>en</strong> veilige werkomgeving”.<br />

<strong>Umicore</strong> is van m<strong>en</strong>ing dat gezon<strong>de</strong> werknemers e<strong>en</strong> voorwaar<strong>de</strong><br />

zijn voor het succes van haar activiteit<strong>en</strong>.<br />

De belangrijkste risico’s in verband met <strong>de</strong> gezondheid op<br />

het werk zijn <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> gevaarlijke stoff<strong>en</strong>, zoals<br />

platinazout<strong>en</strong>, lood, arse<strong>en</strong> <strong>en</strong> cadmium <strong>en</strong> fysieke gevar<strong>en</strong>,<br />

hoofdzakelijk geluidsoverlast.<br />

Gegev<strong>en</strong>s over beroepsziekt<strong>en</strong> (gehoorverlies als gevolg van<br />

geluidsoverlast, contact<strong>de</strong>rmatitis, beroepsmatige astma,<br />

musculoskeletale <strong>aan</strong>do<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>) <strong>en</strong> biomerkers (lood,<br />

arse<strong>en</strong>, kobalt, cadmium, platinazout<strong>en</strong>) van blootstelling<br />

wor<strong>de</strong>n gerapporteerd in <strong>de</strong> c<strong>en</strong>trale EHS-database <strong>en</strong><br />

vergelek<strong>en</strong> met refer<strong>en</strong>tiewaar<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> verbetering van <strong>de</strong><br />

prestaties te evaluer<strong>en</strong>. Aan elke site wordt gevraagd om e<strong>en</strong><br />

bedrijfsgezondheidsprogramma te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>, <strong>aan</strong>gepast<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> risico’s op <strong>de</strong> site. Het doel van <strong>de</strong>ze programma’s<br />

is blootstelling <strong>aan</strong> gevaarlijke stoff<strong>en</strong> te vermij<strong>de</strong>n of te<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> om scha<strong>de</strong>lijke effect<strong>en</strong> op <strong>de</strong> gezondheid te<br />

voorkom<strong>en</strong>.<br />

Als <strong>de</strong> blootstelling <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>tiewaar<strong>de</strong>n overschrijdt, wor<strong>de</strong>n<br />

er maatregel<strong>en</strong> getroff<strong>en</strong> om <strong>de</strong> werkomstandighe<strong>de</strong>n te<br />

verbeter<strong>en</strong>. Dit sluit niet uit dat in sommige werkplaats<strong>en</strong><br />

persoonlijke beschermingskledij di<strong>en</strong>t gedrag<strong>en</strong> te wor<strong>de</strong>n. Als<br />

er e<strong>en</strong> beroepsziekte wordt vastgesteld, krijg<strong>en</strong> <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers<br />

bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>lijk of perman<strong>en</strong>t <strong>aan</strong>gepast werk, weg van <strong>de</strong><br />

pot<strong>en</strong>tiële blootstelling.<br />

<strong>Umicore</strong> is gestart met e<strong>en</strong> project om <strong>de</strong> aspect<strong>en</strong> in<br />

verband met gezondheid op het werk in <strong>de</strong> toekomstige<br />

Groepsdoelstelling<strong>en</strong> – voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> na 2010 - te integrer<strong>en</strong>.<br />

In 2009 werd er bij 33 me<strong>de</strong>werkers e<strong>en</strong> gezondheidsprobleem<br />

vastgesteld dat verband houdt met het werk.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 69<br />

Veiligheid <strong>en</strong> gezondheid op het werk<br />

Reikwijdte van <strong>de</strong> gezondheidsverslaggeving<br />

<strong>Umicore</strong> is gelei<strong>de</strong>lijk <strong>aan</strong> systematische indicator<strong>en</strong> over <strong>de</strong> gezondheid op het werk in haar c<strong>en</strong>trale EHS-database <strong>aan</strong> het integrer<strong>en</strong>.<br />

Zo rapporteer<strong>de</strong>n in 2009 <strong>de</strong> business units Automotive Catalysts, Technical Materials, Cobalt & Specialty Materials, Precious Metals<br />

Refining, Zinc Chemicals (met uitzon<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> site in Sancoale) <strong>en</strong> Jewellery & Electroplating voor het eerst hun gegev<strong>en</strong>s over<br />

gezondheid op het werk in <strong>de</strong> c<strong>en</strong>trale database. Deze business units verteg<strong>en</strong>woordig<strong>en</strong> 40 sites met in totaal ongeveer 6 200<br />

me<strong>de</strong>werkers, of ongeveer 67 % van het <strong>aan</strong>tal personeelsle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> sites. T<strong>en</strong>zij an<strong>de</strong>rs vermeld, hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

gerapporteer<strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s over gezondheid op het werk betrekking op <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong>-me<strong>de</strong>werkers van <strong>de</strong>ze sites. <strong>Umicore</strong> wil <strong>de</strong><br />

reikwijdte van haar verslaggeving over bedrijfsgezondheid in 2010 uitbrei<strong>de</strong>n tot al haar activiteit<strong>en</strong>. In dit verslag wor<strong>de</strong>n alle<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

gegev<strong>en</strong>s opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> sites waarover <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> operationele controle heeft.<br />

Platinazout<strong>en</strong><br />

Derti<strong>en</strong> sites, ver<strong>de</strong>eld over vier business units, waar platinazout<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n behan<strong>de</strong>ld (Automotive Catalysts, Catalyst Technologies,<br />

Precious Metals Refining, Jewellery & Electroplating), beschikk<strong>en</strong><br />

over e<strong>en</strong> programma voor het scre<strong>en</strong><strong>en</strong> van overgevoeligheid.<br />

Deze scre<strong>en</strong>ing is gebaseerd op <strong>de</strong> richtlijn<strong>en</strong> van <strong>de</strong> werkgroep<br />

gezondheid op het werk van <strong>de</strong> International Platinum Association<br />

(“Guidance for the medical surveillance of workers exposed to<br />

complex platinum salts”, 2002). De nieuwe site in Pilar (Catalyst<br />

Technologies) heeft zo’n scre<strong>en</strong>ingtest nog niet ingevoerd. In 2009<br />

werd <strong>de</strong> site in Hobok<strong>en</strong> (Precious Metal Refining) geconfronteerd<br />

met twee nieuwe gevall<strong>en</strong> van overgevoeligheid voor platina, in<br />

<strong>de</strong> site van Tsukuba (Catalyst Technologies) werd er één nieuw<br />

geval vastgesteld.<br />

In 2009 trad <strong>Umicore</strong> toe tot <strong>de</strong> nieuw opgerichte Platinum Health<br />

Task Force, <strong>de</strong> groepering van <strong>de</strong> belangrijkste bedrijv<strong>en</strong> die actief<br />

zijn in <strong>de</strong> ontginning <strong>en</strong> raffinage van platina <strong>en</strong> <strong>de</strong> productie<br />

van autokatalysator<strong>en</strong>. De task force verstrekt wet<strong>en</strong>schappelijke<br />

informatie over gezondheids- <strong>en</strong> milieuproblem<strong>en</strong> in verband met<br />

metal<strong>en</strong> van <strong>de</strong> platinagroep. <strong>Umicore</strong> is mom<strong>en</strong>teel voorzitter van<br />

<strong>de</strong> task force, die werkt on<strong>de</strong>r toezicht van <strong>de</strong> European Precious<br />

Metals Fe<strong>de</strong>ration <strong>en</strong> <strong>de</strong> International Platinum Association.<br />

Lood<br />

Professionele blootstelling <strong>aan</strong> lood vormt e<strong>en</strong> pot<strong>en</strong>tieel<br />

gezondheidsrisico voor <strong>de</strong> sites van Hobok<strong>en</strong> (Precious Metals<br />

Refining), Hanau, Manaus (Technical Materials), Amsterdam,<br />

Bangkok, Markham, Pforzheim (Jewellery & Electroplating) <strong>en</strong><br />

Changsha, Pasir Johorn, Angleur, Overpelt, Heus<strong>de</strong>n Zol<strong>de</strong>r, Larvik<br />

<strong>en</strong> Tott<strong>en</strong>ham (Zinc Chemicals). In totaal overschreed 3,9 % van<br />

<strong>de</strong> 1 641 bloedtest<strong>en</strong> op me<strong>de</strong>werkers met mogelijke blootstelling<br />

<strong>aan</strong> lood conc<strong>en</strong>traties van meer dan 30 microgram per <strong>de</strong>ciliter<br />

bloed.


70 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Cadmium<br />

In ti<strong>en</strong> sites is er blootstelling <strong>aan</strong> cadmium: Hobok<strong>en</strong> (Precious<br />

Metals Refining), Hanau, Manaus, Guarulhos, Suzhou, Vic<strong>en</strong>za,<br />

Gl<strong>en</strong>s Falls (Technical Materials), Amsterdam, Bangkok (Jewellery &<br />

Electroplating), Larvik <strong>en</strong> Changsha (Zinc Chemicals).<br />

In totaal overschreed 1,5 % van <strong>de</strong> 626 urinestal<strong>en</strong> die op<br />

cadmium wer<strong>de</strong>n getest <strong>de</strong> biologische blootstellingsin<strong>de</strong>x van 5<br />

microgram cadmium per liter urine (ref.: American Confer<strong>en</strong>ce of<br />

Governm<strong>en</strong>tal and Industrial Hygi<strong>en</strong>ists, 2009). Omdat cadmium<br />

in <strong>de</strong> urine e<strong>en</strong> biomerker van <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>slange blootstelling is, zijn<br />

<strong>de</strong>ze hogere waar<strong>de</strong>s gerelateerd <strong>aan</strong> vroegere blootstelling<strong>en</strong>.<br />

Door mid<strong>de</strong>l van industriële hygiëneprogramma’s wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />

cadmiumniveaus op het werk gecontroleerd <strong>en</strong> dit om verhoog<strong>de</strong><br />

blootstelling te vermij<strong>de</strong>n of te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. In sommige gevall<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n er bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> tests uitgevoerd voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheid<br />

van cadmium in bloed, e<strong>en</strong> biomerker die <strong>de</strong> rec<strong>en</strong>te blootstelling<br />

<strong>aan</strong> cadmium weergeeft. In <strong>de</strong> site van Gl<strong>en</strong>s Falls werd <strong>de</strong><br />

drempel van 0,5 microgram per <strong>de</strong>ciliter bloed bij vijf arbei<strong>de</strong>rs<br />

overschre<strong>de</strong>n als gevolg van problem<strong>en</strong> met het v<strong>en</strong>tilatiesysteem<br />

in <strong>de</strong> cadmiumruimte. Na corriger<strong>en</strong><strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong> daal<strong>de</strong> het<br />

cadmiumniveau in het bloed opnieuw.<br />

Kobalt<br />

Alle productievestiging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> business unit Cobalt & Specialty<br />

Materials (Arab, Brugge, Cheonan, Fort Saskatchewan, Ol<strong>en</strong>,<br />

Shanghai, Subic) die kobalt behan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> producer<strong>en</strong>, hebb<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> biologisch monitoringprogramma voor blootstelling <strong>aan</strong> kobalt<br />

doorgevoerd. Het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> kobaltgehalte in <strong>de</strong> urine van <strong>de</strong><br />

werknemers bedroeg in 2009 (op e<strong>en</strong> totaal van 668 stal<strong>en</strong>) 22<br />

microgram per gram creatinine, teg<strong>en</strong>over 24 in 2008. Vijf proc<strong>en</strong>t<br />

van <strong>de</strong> blootgestel<strong>de</strong> werknemers overschreed het niveau van<br />

30 microgram per gram creatinine. De resultat<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> sterk<br />

naargelang <strong>de</strong> vestiging, met gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n die schommel<strong>en</strong><br />

tuss<strong>en</strong> min<strong>de</strong>r dan 10 microgram (Ol<strong>en</strong>, Cheonan) <strong>en</strong> zo hoog<br />

als 50 microgram (Fort Saskatchewan) per gram creatinine.<br />

Extra maatregel<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheid<br />

van stof op het werk te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo <strong>de</strong> blootstelling te<br />

verlag<strong>en</strong>. In totaal wer<strong>de</strong>n twee gevall<strong>en</strong> van kobalt gerelateer<strong>de</strong><br />

contact<strong>de</strong>rmatitis vastgesteld (in Ol<strong>en</strong> <strong>en</strong> Arab).<br />

De site in Ol<strong>en</strong> nam <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke studie,<br />

gesponsord door het Cobalt Developm<strong>en</strong>t Institute, om <strong>de</strong><br />

mogelijke invloed van kobaltblootstelling op <strong>de</strong> hartspier te<br />

on<strong>de</strong>rzoek<strong>en</strong>. De eerste resultat<strong>en</strong> ton<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> belangrijk na<strong>de</strong>lig<br />

effect <strong>aan</strong> dat <strong>aan</strong> kobalt zou kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n toegewez<strong>en</strong>. De<br />

<strong>de</strong>finitieve resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong> studie wor<strong>de</strong>n verwacht in <strong>de</strong> loop<br />

van 2010.<br />

Arse<strong>en</strong><br />

Blootstelling <strong>aan</strong> arse<strong>en</strong> kan voorkom<strong>en</strong> in <strong>de</strong> sites van Ol<strong>en</strong><br />

(Cobalt & Specialty Materials) <strong>en</strong> Hobok<strong>en</strong> (Precious Metals<br />

Refining). Zo’n 9,4 % van <strong>de</strong> testresultat<strong>en</strong> (op basis van 562<br />

stal<strong>en</strong>) lag hoger dan <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>tiewaar<strong>de</strong> van 30 microgram per<br />

gram creatinine. De biologische blootstellingsin<strong>de</strong>x, <strong>aan</strong>bevol<strong>en</strong><br />

door <strong>de</strong> American Confer<strong>en</strong>ce of Industrial Hygi<strong>en</strong>ists is 35<br />

microgram/liter urine (2009).<br />

An<strong>de</strong>re gezondheidsrisico’s op het werk<br />

Industriële geluidsoverlast is e<strong>en</strong> belangrijk risico voor <strong>de</strong><br />

gezondheid op het werk. In totaal werk<strong>en</strong> 2 332 me<strong>de</strong>werkers (of<br />

zo’n 38 proc<strong>en</strong>t) in e<strong>en</strong> omgeving waar het geluidsniveau van 80<br />

<strong>de</strong>cibel mogelijk wordt overschre<strong>de</strong>n. Bij ti<strong>en</strong> me<strong>de</strong>werkers werd<br />

gehoorverlies als gevolg van geluidsoverlast gediagnosticeerd<br />

(gegev<strong>en</strong>s van Changsha (Zinc Chemicals) niet beschikbaar).<br />

Bij zesti<strong>en</strong> arbei<strong>de</strong>rs werd e<strong>en</strong> musculoskeletale <strong>aan</strong>do<strong>en</strong>ing<br />

vastgesteld, zoals het carpaal tunnelsyndroom of t<strong>en</strong>dinitis,<br />

gezondheidsproblem<strong>en</strong> die vaak verband hou<strong>de</strong>n met repetitief<br />

werk.<br />

Indium Tin Oxi<strong>de</strong> (ITO)<br />

De stijg<strong>en</strong><strong>de</strong> productie van ITO is te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> groei van het<br />

<strong>aan</strong>tal LCD-scherm<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> steun<strong>de</strong> e<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>tele studie<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Université Catholique <strong>de</strong> Louvain (Dominique Lison et al.:<br />

“Sintered Indium-Tin-Oxi<strong>de</strong> (ITO) particles: a new pneumotoxic<br />

<strong>en</strong>tity”, Toxicological Sci<strong>en</strong>ces, april 2009). De studie, gepubliceerd<br />

in e<strong>en</strong> “peer review” publicatie, merkte op dat ITO-<strong>de</strong>eltjes<br />

longbeschadiging inducer<strong>en</strong> bij proefdier<strong>en</strong> inclusief g<strong>en</strong>otoxische<br />

effect<strong>en</strong> die mogelijk e<strong>en</strong> kankerverwekk<strong>en</strong>d pot<strong>en</strong>tieel <strong>aan</strong>dui<strong>de</strong>n.<br />

De auteurs suggerer<strong>en</strong> dat het niveau van <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> ITO<strong>de</strong>eltjes<br />

op het werk ev<strong>en</strong> laag zou moet<strong>en</strong> zijn als voor kristallijn<br />

silicium (0,025 mg/m³, ref.: American Confer<strong>en</strong>ce of Governm<strong>en</strong>tal<br />

and Industrial Hygi<strong>en</strong>ist, 2008). Deze resultat<strong>en</strong> bevestig<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

conclusies van eer<strong>de</strong>re publicaties over ITO (Hamaguchi, 2007,<br />

Chonan, 2006, Homma 2005, Tanaka, 2002).<br />

<strong>Umicore</strong> heeft specifieke maatregel<strong>en</strong> ingevoerd op <strong>de</strong> ITOproductievestiging<br />

in Provi<strong>de</strong>nce (VS) (Thin Film Products) om <strong>de</strong><br />

blootstelling op <strong>de</strong> werkplaats ver<strong>de</strong>r te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> tot on<strong>de</strong>r<br />

het <strong>aan</strong>bevol<strong>en</strong> niveau van 0,025 mg/m 3 , waaron<strong>de</strong>r geslot<strong>en</strong><br />

system<strong>en</strong> voor het brek<strong>en</strong>, zag<strong>en</strong> <strong>en</strong> vermal<strong>en</strong> van schroot <strong>en</strong> het<br />

<strong>aan</strong>br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van verbeter<strong>de</strong> v<strong>en</strong>tilatiesystem<strong>en</strong> op an<strong>de</strong>re kritische<br />

plaats<strong>en</strong>.


Het National Institute for Occupational Health and Safety<br />

(NIOSH), e<strong>en</strong> divisie van het Amerik<strong>aan</strong>se ministerie van Arbeid,<br />

b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong> site in Provi<strong>de</strong>nce (Thin Film Products) om e<strong>en</strong><br />

gezondheidsrisico-evaluatie uit te voer<strong>en</strong>. Het doel van dit<br />

on<strong>de</strong>rzoek was na te g<strong>aan</strong> welke impact indium-sam<strong>en</strong>stelling<strong>en</strong><br />

kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> op me<strong>de</strong>werkers die met dit materiaal werk<strong>en</strong>.<br />

De resultat<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n gepubliceerd in e<strong>en</strong> peer review artikel<br />

(Cuming et al.: ‘Pulmonary Alveolar Proteinosis in Workers at<br />

an Indium Processing Facility’, American Journal of Respiratory<br />

and Critical Care Medicine, <strong>de</strong>cember 2009). De conclusie luid<strong>de</strong><br />

dat blootstelling <strong>aan</strong> ina<strong>de</strong>ming van ITO pulmonaire alveolaire<br />

proteïnose kan veroorzak<strong>en</strong>, dat kan optre<strong>de</strong>n via e<strong>en</strong> autoimmuunmechanisme.<br />

<strong>Umicore</strong> me<strong>en</strong>t dat ITO als e<strong>en</strong> aparte stof moet wor<strong>de</strong>n<br />

beschouwd <strong>en</strong> daarom on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Europese <strong>en</strong> Amerik<strong>aan</strong>se<br />

regelgeving di<strong>en</strong>t <strong>aan</strong>gemeld te wor<strong>de</strong>n. Daarom heeft het<br />

bedrijf e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>vraag ingedi<strong>en</strong>d om ITO als e<strong>en</strong> specifieke stof te<br />

lat<strong>en</strong> registrer<strong>en</strong>. In het eerste kwartaal van 2009 wer<strong>de</strong>n tev<strong>en</strong>s<br />

bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> tests voor eco-toxiciteit <strong>en</strong> toxiciteit gestart.<br />

Nieuwe gezondheidsrisico’s op het werk<br />

Nanomaterial<strong>en</strong><br />

Nanomaterial<strong>en</strong> bie<strong>de</strong>n belangrijke commerciële mogelijkhe<strong>de</strong>n in<br />

e<strong>en</strong> ruim gamma toepassing<strong>en</strong>. Er is echter weinig bek<strong>en</strong>d over <strong>de</strong><br />

fysiologische reacties op nanomaterial<strong>en</strong> vergelek<strong>en</strong> met <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />

stof in grotere <strong>de</strong>eltjes. <strong>Umicore</strong> is actief in <strong>de</strong> ontwikkeling,<br />

productie <strong>en</strong> verkoop van specifieke nanomaterial<strong>en</strong> (ZnO, TiO 2 ,<br />

CeO 2 ).<br />

In lijn met <strong>Umicore</strong>’s politiek inzake veiligheid, gezondheid <strong>en</strong><br />

leefmilieu, participeert het bedrijf in twee EU on<strong>de</strong>rzoeksconsortia<br />

(NanoInteract, NanoSafe2) om ver<strong>de</strong>r informatie te verkrijg<strong>en</strong> over<br />

<strong>de</strong> impact van nanomaterial<strong>en</strong> op <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> het milieu. Bei<strong>de</strong><br />

project<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n afgeslot<strong>en</strong> in 2009. De volledige resultat<strong>en</strong><br />

zijn beschikbaar op <strong>de</strong> respectieve websites: www.NanoInteract.<br />

net <strong>en</strong> www.NanoSafe.org. Daarnaast neemt het bedrijf <strong>de</strong>el<br />

<strong>aan</strong> e<strong>en</strong> project van <strong>de</strong> OESO-werkgroep voor gesynthetiseer<strong>de</strong><br />

nanomaterial<strong>en</strong>, beheerd door <strong>de</strong> Nanotechnology Industry<br />

Association. Het project heeft on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re tot doel <strong>de</strong> OESOtestrichtlijn<strong>en</strong><br />

voor eco-toxiciteit voor zinkoxi<strong>de</strong> <strong>en</strong> cerium oxi<strong>de</strong> te<br />

vali<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 71<br />

De vestiging te Ol<strong>en</strong> (België) huisvest e<strong>en</strong> volledig operationele<br />

installatie voor <strong>de</strong> productie van nanomaterial<strong>en</strong>. De site in Eijs<strong>de</strong>n<br />

(Zinc Chemicals) beschikt over on<strong>de</strong>rsteun<strong>en</strong><strong>de</strong> uitrusting voor<br />

productafwerking.<br />

Zolang er nog ge<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke antwoor<strong>de</strong>n beschikbaar zijn. streeft<br />

het bedrijf naar e<strong>en</strong> ‘nulblootstelling’op <strong>de</strong> werkplaats voor <strong>de</strong><br />

werknemers in haar productie-e<strong>en</strong>heid voor nanomaterial<strong>en</strong>.<br />

In 2009 werd <strong>de</strong> apparatuur van Eijs<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast om <strong>de</strong><br />

blootstelling <strong>aan</strong> nanomaterial<strong>en</strong> op het werk nog ver<strong>de</strong>r te<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

An<strong>de</strong>re risico’s<br />

Aangezi<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> nieuwe product<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong> ontwikkelt,<br />

wor<strong>de</strong>n mogelijke nieuwe risico’s voor <strong>de</strong> gezondheid op het<br />

werk on<strong>de</strong>rzocht. De site van Hobok<strong>en</strong> scre<strong>en</strong>t bijvoorbeeld<br />

binn<strong>en</strong>kom<strong>en</strong><strong>de</strong> material<strong>en</strong> op polyaromatische koolwaterstoff<strong>en</strong><br />

die <strong>aan</strong>wezig kunn<strong>en</strong> zijn in afgedankte katalysator<strong>en</strong>. De controles<br />

bracht<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> verhoog<strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> het licht. E<strong>en</strong> specifiek<br />

op <strong>de</strong>ze risico’s gericht medisch follow-upprogramma heeft tot<br />

doel beroepsziekt<strong>en</strong> te voorkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> na<strong>de</strong>lige effect<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />

vroeg stadium op te spor<strong>en</strong>.<br />

A(H1N1) griep<br />

<strong>Umicore</strong> heeft <strong>de</strong> nodige prev<strong>en</strong>tieve maatregel<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />

om het impact van <strong>de</strong> griep op <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> werknemers zo klein<br />

mogelijk te hou<strong>de</strong>n. Voorafg<strong>aan</strong><strong>de</strong>lijk <strong>aan</strong> het uitbrek<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

griep kreeg werknemers <strong>de</strong> raad e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal basis hygiënische<br />

maatregel<strong>en</strong> te treff<strong>en</strong> zoals het regelmatig wass<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

han<strong>de</strong>n <strong>en</strong> het gebruik van antiseptische gel. Alle sites hebb<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> conting<strong>en</strong>tieplan ontwikkeld om <strong>de</strong> continuïteit van <strong>de</strong><br />

activiteit<strong>en</strong> in veilige omstandighe<strong>de</strong>n te verzeker<strong>en</strong>.


72 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Reikwijdte van <strong>de</strong> veiligheidsverslaggeving<br />

In dit hoofdstuk verwijst <strong>de</strong> prestatie van <strong>de</strong> Groep op het vlak van veiligheid naar ongevall<strong>en</strong> op <strong>de</strong> werkplek met<br />

arbeidsverlet tot gevolg <strong>en</strong> registreerbare letsels (RI) waarvan me<strong>de</strong>werkers van <strong>Umicore</strong> het slachtoffer wer<strong>de</strong>n. Ongevall<strong>en</strong><br />

op weg naar of van het werk wer<strong>de</strong>n niet in dit overzicht opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

Ongevall<strong>en</strong> met arbeidsverlet van <strong>de</strong> contractors wor<strong>de</strong>n ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s gerapporteerd maar wor<strong>de</strong>n niet in <strong>de</strong> prestatiegegev<strong>en</strong>s<br />

van <strong>de</strong> Groep op het vlak van veiligheid geïntegreerd. Enkel <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s voor geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> sites waar <strong>Umicore</strong> over <strong>de</strong><br />

operationele controle beschikt, zijn in dit verslag opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

Meer informatie over <strong>de</strong> EHS-beheerstrategie van <strong>Umicore</strong> is beschikbaar op <strong>de</strong> website www.umicore.com.<br />

Overzicht 2009<br />

De veiligheidsprestatie van <strong>de</strong> Groep is in vergelijking met 2008<br />

gevoelig verbeterd. Het bedrijf registreer<strong>de</strong> 48 ongevall<strong>en</strong> met<br />

arbeidsverlet t<strong>en</strong> opzichte van 87 in 2008. Dat resulteer<strong>de</strong> in<br />

e<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tiegraad van 3,12, in vergelijking met 5,3 in 2008<br />

<strong>en</strong> flink beter dan <strong>de</strong> tuss<strong>en</strong>tijdse verbeteringsmijlpaal (figuur<br />

1). In totaal ging<strong>en</strong> er 1 280 arbeidsdag<strong>en</strong> verlor<strong>en</strong>, wat <strong>de</strong><br />

ernstgraad op 0,08 br<strong>en</strong>gt, t<strong>en</strong> opzichte van 0,17 in 2008 <strong>en</strong><br />

beter dan <strong>de</strong> tuss<strong>en</strong>tijdse verbeteringsmijlpaal (figuur 2). Er<br />

war<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> slachtoffers te betreur<strong>en</strong>. De business units hebb<strong>en</strong><br />

op maat gemaakte veiligheidsplann<strong>en</strong> ontwikkeld <strong>en</strong> ingezet om<br />

te beantwoor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> hun specifieke uitdaging<strong>en</strong> op het vlak van<br />

veiligheid.<br />

E<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> analyse gaf belangrijke verschill<strong>en</strong> <strong>aan</strong> op<br />

het vlak van <strong>de</strong> veiligheidsprestaties tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> sites on<strong>de</strong>rling.<br />

Ti<strong>en</strong> van <strong>de</strong> 12 business units bereikt<strong>en</strong> of overtroff<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

tuss<strong>en</strong>tijdse verbeteringsmijlpaal voor frequ<strong>en</strong>tiegraad, terwijl<br />

twee on<strong>de</strong>rmaats presteer<strong>de</strong>n. Alle ongevall<strong>en</strong> met arbeidsverlet<br />

wer<strong>de</strong>n grondig geanalyseerd <strong>en</strong> maatregel<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n ingevoerd<br />

om gelijkaardige ongevall<strong>en</strong> in <strong>de</strong> toekomst te voorkom<strong>en</strong>. De<br />

ongevall<strong>en</strong>rapport<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re sites ge<strong>de</strong>eld via<br />

het intranet van het bedrijf. E<strong>en</strong> oorzaakanalyse toont <strong>aan</strong> dat<br />

ergonomische <strong>en</strong> werkomstandighe<strong>de</strong>n, onvoorzi<strong>en</strong>e (veelal<br />

FIGUUR 1<br />

Frequ<strong>en</strong>tiegraad <strong>Umicore</strong> wereldwijd<br />

40<br />

35<br />

30<br />

25<br />

20<br />

15<br />

10<br />

5<br />

0<br />

98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11<br />

Frequ<strong>en</strong>tiegraad <strong>Umicore</strong> wereldwijd<br />

plotse) situaties <strong>en</strong> organisatorische aspect<strong>en</strong> (bv. gebrek<br />

<strong>aan</strong> opleiding) zo’n 50 % van <strong>de</strong> ongevall<strong>en</strong> met werkverlet<br />

veroorzak<strong>en</strong>.<br />

De <strong>Umicore</strong>-sites in Europa nem<strong>en</strong> 71 % van het totale <strong>aan</strong>tal<br />

ongevall<strong>en</strong> met arbeidsverlet voor hun rek<strong>en</strong>ing, <strong>de</strong> regio Azië-<br />

Stille Oce<strong>aan</strong> <strong>en</strong> Noord- <strong>en</strong> Zuid-Amerika respectievelijk 19 %<br />

<strong>en</strong> 10 %. De 2 lan<strong>de</strong>n met het hoogste <strong>aan</strong>tal ongevall<strong>en</strong> met<br />

arbeidsverlet zijn België (33 %) <strong>en</strong> Duitsland (23 %).<br />

In totaal wer<strong>de</strong>n er 352 registreerbare letsels gerapporteerd,<br />

wat e<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tiegraad van 23 gaf. Corporate EHS heeft sam<strong>en</strong><br />

met <strong>de</strong> sites hun process<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> inzameling van RI-gegev<strong>en</strong>s<br />

geanalyseerd om <strong>de</strong> nauwkeurigheid van <strong>de</strong>ze gegev<strong>en</strong>s nog te<br />

verbeter<strong>en</strong>. Deze follow-up wordt voortgezet in 2010.<br />

Voor contractors wer<strong>de</strong>n er 26 ongevall<strong>en</strong> met arbeidsverlet<br />

geregistreerd, wat in e<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tiegraad van 11 resulteer<strong>de</strong><br />

in vergelijking met 14,6 % in 2008. Alle sites zijn vereist e<strong>en</strong><br />

veiligheidsplan voor contractors te ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> door te voer<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n focus op dit aspet zal naar verwachting <strong>de</strong><br />

veiligheid van <strong>de</strong> contractors ver<strong>de</strong>r verbeter<strong>en</strong>.<br />

Elf sites rapporteer<strong>de</strong>n dat zij e<strong>en</strong> OHSAS 18001 certificaat<br />

hebb<strong>en</strong>, terwijl e<strong>en</strong> site mom<strong>en</strong>teel dit beheerssysteem <strong>aan</strong> het<br />

doorvoer<strong>en</strong> is.<br />

FIGUUR 2<br />

Ernstgraad <strong>Umicore</strong> wereldwijd<br />

1,0<br />

0,8<br />

0,6<br />

0,4<br />

0,2<br />

0,0<br />

98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11<br />

Ernstgraad <strong>Umicore</strong> wereldwijd


Doorbraakplan op weg naar nul ongevall<strong>en</strong><br />

Nietteg<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> veiligheidsprestatie <strong>de</strong> afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong><br />

gelei<strong>de</strong>lijk verbeterd is, startte <strong>Umicore</strong> begin 2009 e<strong>en</strong><br />

doorbraakplan op om nul ongevall<strong>en</strong> te bereik<strong>en</strong>. Het programma<br />

conc<strong>en</strong>treert zich op <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> drie elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />

- E<strong>en</strong> uitgebrei<strong>de</strong> basisevaluatie opstell<strong>en</strong> als <strong>aan</strong>vulling op <strong>de</strong><br />

acties die al wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> op het niveau van <strong>de</strong> business<br />

unit,<br />

- Sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> business units die min<strong>de</strong>r prester<strong>en</strong> e<strong>en</strong> actieplan<br />

opstell<strong>en</strong> om <strong>de</strong> prestaties te verbeter<strong>en</strong> met duurzame<br />

resultat<strong>en</strong> op korte termijn,<br />

- Lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> indicator<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Groep.<br />

In 2009 bezocht <strong>de</strong> projectmanager 45 sites om e<strong>en</strong><br />

ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> veiligheidsevaluatie uit te voer<strong>en</strong> in sam<strong>en</strong>werking<br />

met het managem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> site, e<strong>en</strong> actieplan op te stell<strong>en</strong><br />

alsook tr<strong>en</strong>ds <strong>en</strong> opportuniteit<strong>en</strong> te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> voor verbetering<br />

binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> bre<strong>de</strong>re <strong>Umicore</strong> Groep.<br />

Vier <strong>aan</strong>dachtsgebie<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n geï<strong>de</strong>ntificeerd:<br />

- Lei<strong>de</strong>rschap of het vlak van veiligheid op <strong>de</strong> werkplerk: <strong>de</strong><br />

bekwaamheid van het managem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> site om <strong>de</strong><br />

individuele werknemers te inspirer<strong>en</strong> <strong>en</strong> h<strong>en</strong> te lei<strong>de</strong>n in hun<br />

dagdagelijkse veiligheidsinspanning<strong>en</strong>; lei<strong>de</strong>n door het<br />

voorbeeld te gev<strong>en</strong>.<br />

- Opleiding & ontwikkeling zijn kritisch om te verzeker<strong>en</strong> dat<br />

werknemers die bij risicovolle activiteit<strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong> zijn,<br />

opgeleid zijn, alsook zich bewust zijn van <strong>de</strong> gevar<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> te<br />

volg<strong>en</strong> procedures.<br />

- Standaar<strong>de</strong>n & Beste Praktijk<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n geï<strong>de</strong>ntificeerd als e<strong>en</strong><br />

belangrijke opportuniteit om <strong>de</strong> beste ervaring<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> op<br />

het vlak van veiligheid & gezondheid doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> business unit<br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> sites te <strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 73<br />

- Mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> & Toewijding zijn vereist om e<strong>en</strong> verbeterd<br />

veiligheidsniveau te behou<strong>de</strong>n: ze vorm<strong>en</strong> <strong>de</strong> drijv<strong>en</strong><strong>de</strong> kracht<br />

voor alle managem<strong>en</strong>tniveaus om e<strong>en</strong> verbeter<strong>de</strong> prestatie te<br />

beog<strong>en</strong>.<br />

De conclusies van het project di<strong>en</strong><strong>en</strong> nog in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

veiligheidsworkshops wor<strong>de</strong>n besprok<strong>en</strong>. Daarna zull<strong>en</strong> <strong>de</strong> acties<br />

wor<strong>de</strong>n uitgebreid tot alle business units <strong>en</strong> sites.<br />

Procesveiligheid<br />

In het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e veiligheidsdoelstelling<strong>en</strong> van<br />

<strong>de</strong> Groep heeft <strong>Umicore</strong> ook e<strong>en</strong> doelstelling op het vlak van<br />

procesveiligheid vastgelegd die teg<strong>en</strong> 2010 door alle operationele<br />

sites di<strong>en</strong>t behaald te wor<strong>de</strong>n. Vele vestiging<strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong>,<br />

gebruik<strong>en</strong> <strong>en</strong> stocker<strong>en</strong> gevaarlijke chemische stoff<strong>en</strong> die e<strong>en</strong><br />

gevaar kunn<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> werknemers, <strong>de</strong> omwon<strong>en</strong><strong>de</strong>n<br />

<strong>en</strong> het milieu. Via <strong>de</strong>ze doelstelling zorgt het bedrijf ervoor dat<br />

<strong>de</strong>ze risico’s systematisch wor<strong>de</strong>n geï<strong>de</strong>ntificeerd <strong>en</strong> dat <strong>de</strong><br />

noodzakelijke acties wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> om <strong>de</strong>ze te voorkom<strong>en</strong>,<br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> of in te perk<strong>en</strong>. Er werd e<strong>en</strong> bedrijfsrichtlijn opgesteld<br />

die bepaalt welke stapp<strong>en</strong> we moet<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rnem<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> soli<strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong>pak in alle sites te garan<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

Op het ein<strong>de</strong> van 2009 was er in 80 % van <strong>de</strong> industriële sites<br />

al e<strong>en</strong> procesveiligheidsanalyse uitgevoerd of in uitvoering. In<br />

92 % van <strong>de</strong> sites was er e<strong>en</strong> urg<strong>en</strong>tieplan beschikbaar of in<br />

ontwikkeling. De sites waar <strong>de</strong>ze plann<strong>en</strong> nog moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

geïmplem<strong>en</strong>teerd, zijn hoofdzakelijke sites met weinig risicovolle<br />

activiteit<strong>en</strong>.


74 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009


<strong>Umicore</strong> Groep<br />

Jaarrek<strong>en</strong>ing 2009<br />

Inhoud<br />

Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing 76<br />

Geconsoli<strong>de</strong>erd overzicht van gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong><br />

Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> balans 77<br />

Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep 78<br />

Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel 78<br />

Toelichting bij <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing 79<br />

1. Voorstellingsbasis 79<br />

2. Waar<strong>de</strong>ringsregels 79<br />

3. Beheer nanciële risico’s 84<br />

4. Belangrijke boekhoudkundige inschatting<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 85<br />

5. Groepson<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 86<br />

6. Waar<strong>de</strong>ring vreem<strong>de</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> 87<br />

7. Segm<strong>en</strong>tinformatie 87<br />

8. Bedrijfsresultaat 89<br />

9. Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>aan</strong>verwante voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 90<br />

10. Netto nanciële kost 91<br />

11. Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële activa 91<br />

12. Belasting<strong>en</strong> 91<br />

13. Immateriële vaste activa (uitgezon<strong>de</strong>rd goodwill) 92<br />

14. Goodwill 92<br />

15. Materiële vaste activa 93<br />

16. Deelneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong> 94<br />

17. Financiële activa beschikbaar voor verkoop <strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 95<br />

18. Voorra<strong>de</strong>n 95<br />

19. Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 96<br />

20. Uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva <strong>en</strong> -passiva 97<br />

21. Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 98<br />

22. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>reserves 98<br />

23. Financiële schul<strong>de</strong>n 99<br />

24. Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n 100<br />

25. Liquiditeit van <strong>de</strong> nanciële schul<strong>de</strong>n 100<br />

26. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 101<br />

27. Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> toegest<strong>aan</strong> door <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming 105<br />

28. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu 106<br />

29. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> 106<br />

30. Financiële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> per categorie 107<br />

31. Reële waar<strong>de</strong> van nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 109<br />

32. Toelichting bij <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel 111<br />

33. Recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong> 112<br />

34. Voorwaar<strong>de</strong>lijke vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong> 112<br />

35. Verbon<strong>de</strong>n partij<strong>en</strong> 113<br />

36. Gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> na balansdatum 113<br />

37. Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el 114<br />

38. Afgesplitste bedrijfsresultat<strong>en</strong> 115<br />

39. IFRS in ontwikkeling 115<br />

Beknopte jaarrek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>ron<strong>de</strong>rneming 116<br />

<strong>Verslag</strong> van <strong>de</strong> commissaris over <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing afgeslot<strong>en</strong><br />

op 31 <strong>de</strong>cember 2009 118<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 75


76 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Toelichting 2008 2009<br />

Omzet 8 9.124.028 6.937.425<br />

An<strong>de</strong>re bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 8 102.694 73.226<br />

Bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 9.226.722 7.010.651<br />

Verbruikte han<strong>de</strong>lsgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, grond- <strong>en</strong> hulpstoff<strong>en</strong> -7.706.468 -5.867.308<br />

Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 9 -603.901 -577.441<br />

Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 8 -165.510 -83.090<br />

An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong> 8 -441.795 -333.172<br />

Bedrijfskost<strong>en</strong> -8.917.674 -6.861.011<br />

Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële activa 11 -68.149 488<br />

BEDRIJFSRESULTAAT 240.899 150.127<br />

Financiële bat<strong>en</strong> 10 10.194 5.607<br />

An<strong>de</strong>re nanciële last<strong>en</strong> 10 -54.779 -34.946<br />

Wisselkoersverliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> -winst<strong>en</strong> 10 -7.367 -6.574<br />

Aan<strong>de</strong>el in het resultaat van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />

16 8.233 -8.973<br />

RESULTAAT UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTING 197.180 105.241<br />

Belasting<strong>en</strong> op het resultaat 12 -66.903 -20.565<br />

RESULTAAT UIT BEDRIJFSACTIVITEITEN 130.277 84.676<br />

Resultaat uit afgesplitste bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 38 -2.401 -4.187<br />

RESULTAAT VAN DE PERIODE 127.878 80.489<br />

waarvan: Aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep 121.710 73.815<br />

Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> 6.168 6.674<br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 37 1,08 0,69<br />

Totale winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - basisberek<strong>en</strong>ing 37 1,06 0,66<br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el na verwatering uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 37 1,07 0,69<br />

Totale winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el na verwatering 37 1,05 0,65<br />

Divi<strong>de</strong>nd per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el 0,65 0.65 *<br />

* voorgesteld<br />

De begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 79 tot 117 mak<strong>en</strong> integraal <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong>ze geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />

Geconsoli<strong>de</strong>erd overzicht van gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong><br />

niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Toelichting 2008 2009<br />

Resultaat van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 127 878 80 489<br />

Beweging<strong>en</strong> in nanciële vaste activareserves -8.819 33.401<br />

Beweging<strong>en</strong> in kasstroomaf<strong>de</strong>kkings reserves 40.230 -56.505<br />

Beweging<strong>en</strong> in na uitdi<strong>en</strong>sttreding personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> reserves -1.376 -12.263<br />

Beweging<strong>en</strong> in lat<strong>en</strong>te belasting<strong>en</strong> rechtstreeks opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> -13.436 21.824<br />

Beweging<strong>en</strong> in herwerking<strong>en</strong> van omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -37.281 39.163<br />

Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> 22 -20.681 25.619<br />

Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> uit afgesplitste bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 2.645 0<br />

Gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 109.842 106.108<br />

waarvan : Aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep 109.893 93.713<br />

Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> -51 12.395<br />

De resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008 werd herwerkt voor het effect van <strong>de</strong> niet-ver<strong>de</strong>r gezette activiteit<strong>en</strong>. De balans, <strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

kasstrom<strong>en</strong>tabel wer<strong>de</strong>n niet herwerkt.<br />

De impact van <strong>de</strong> lat<strong>en</strong>te belasting<strong>en</strong> op het geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> overzicht van gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> heeft te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />

kasstroomaf<strong>de</strong>kkingsreserves voor e<strong>en</strong> bedrag van EUR 17,2 miljo<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>reserves t<strong>en</strong> bedrage van EUR 4,5 miljo<strong>en</strong>.<br />

De begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 79 tot 117 mak<strong>en</strong> integraal <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong>ze geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />

(EUR)


Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> balans<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 77<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Toelichting 31/12/08 31/12/09<br />

VASTE ACTIVA 1.130.445 1.243.550<br />

Immateriële vaste activa 13,14 123.076 138.957<br />

Materiële vaste activa 15 709.194 763.790<br />

Deelneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong> 16 169.135 166.387<br />

Financiële activa beschikbaar voor verkoop 17 26.040 57.910<br />

L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 17 2.533 8.454<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 19 11.349 11.950<br />

Uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva 20 89.118 96.102<br />

VLOTTENDE ACTIVA 1.894.483 1.583.142<br />

Toegek<strong>en</strong><strong>de</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 17 2.190 6.859<br />

Voorra<strong>de</strong>n 18 898.534 859.582<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 19 708.143 523.293<br />

Terug te vor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> belasting<strong>en</strong> 30.624 7.988<br />

Financiële activa beschikbaar voor verkoop 17 45 89<br />

Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 21 254.947 185.332<br />

TOTAAL DER ACTIVA 3.024.927 2.826.693<br />

EIGEN VERMOGEN 1.332.353 1.366.727<br />

Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep 1.290.683 1.314.191<br />

Kapitaal <strong>en</strong> uitgiftepremies 502.862 502.862<br />

Overgedrag<strong>en</strong> resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> reserves 1.084.601 1.086.036<br />

Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> overige reserves 22 -119.048 -96.351<br />

Eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> (-) -177.732 -178.356<br />

Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> 41.670 52.536<br />

SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR 739.301 516.144<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 26 162.885 182.875<br />

Financiële schul<strong>de</strong>n 23 422.503 175.771<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n 24 5.649 5.525<br />

Lat<strong>en</strong>te belastingpassiva 20 49.855 31.381<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 28, 29 98.410 120.593<br />

SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 953.273 943.821<br />

Financiële schul<strong>de</strong>n 23 165.841 186.103<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n 24 671.708 676.493<br />

Te betal<strong>en</strong> belasting<strong>en</strong> 37.406 29.138<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 28, 29 78.318 52.086<br />

TOTAAL DER PASSIVA 3.024.927 2.826.693<br />

De resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008 werd herwerkt voor het effect van <strong>de</strong> niet-ver<strong>de</strong>r gezette activiteit<strong>en</strong>. De balans, <strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

kasstrom<strong>en</strong>tabel wer<strong>de</strong>n niet herwerkt.<br />

De begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 79 tot 117 mak<strong>en</strong> integraal <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong>ze geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.


78 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong><br />

vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep<br />

Kapitaal<br />

<strong>en</strong><br />

uitgiftepremies<br />

Overgedrag<strong>en</strong><br />

resultat<strong>en</strong><br />

Aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep<br />

Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> overige<br />

reserves<br />

Eig<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong><br />

De resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008 werd herwerkt voor het effect van <strong>de</strong> niet-ver<strong>de</strong>r gezette activiteit<strong>en</strong>. De balans, <strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

kasstrom<strong>en</strong>tabel wer<strong>de</strong>n niet herwerkt.<br />

De wettelijke reserve van EUR 50 000 duiz<strong>en</strong>d, die inbegrep<strong>en</strong> is in <strong>de</strong> overgedrag<strong>en</strong> winst, is niet beschikbaar voor uitkering.<br />

Het <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>kapitaal van <strong>de</strong> Groep op 31 <strong>de</strong>cember 2009 bestond uit 120 000 000 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r nominale waar<strong>de</strong>.<br />

De begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 79 tot 117 mak<strong>en</strong> integraal <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong>ze geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />

Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel<br />

Totaal van<br />

bedrijfsactiviteit<strong>en</strong><br />

Eig<strong>en</strong><br />

vermog<strong>en</strong><br />

van<br />

afgesplitste<br />

activiteit<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

TOTAAL<br />

EIGEN<br />

VERMOGEN<br />

Begin van het vorige boekjaar 469.421 1.427.831 -109.062 -296.963 41.970 1.533.196 -2.645 1.530.551<br />

Resultaat van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 121.710 6.168 127.878 127.878<br />

Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van nietgerealiseer<strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong><br />

-14.462 -6.219 -20.681 2.645 -18.037<br />

Gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

121.710 -14.462 0 -51 107.197 2.645 109.842<br />

Beweging<strong>en</strong> in op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> reserves<br />

7.532 7.532 7.532<br />

Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n -75.609 -660 -76.269 -76.269<br />

Overboeking<strong>en</strong> 33.442 -30.386 -3.056 0 0<br />

Wijziging<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> -358.947 119.231 -239.716 -239.716<br />

Perimeterwijziging<strong>en</strong> 411 411 411<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 502.862 1.084.601 -119.048 -177.732 41.670 1.332.353 0 1.332.353<br />

Resultaat van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 73.815 6.674 80.489 80.489<br />

Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van nietgerealiseer<strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong><br />

19.898 5.721 25.619 25.619<br />

Gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

73.815 19.898 12.395 106.108 106.108<br />

Beweging<strong>en</strong> in op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> reserves<br />

2.791 2.791 2.791<br />

Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n -73.027 -1.053 -74.080 -74.080<br />

Wijziging<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> 647 -624 23 23<br />

Perimeterwijziging<strong>en</strong> 5 -475 -470 -470<br />

Per ein<strong>de</strong> van het jaar 502.862 1.086.036 -96.353 -178.356 52.536 1.366.726 1.366.726<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Toelichting 2008 2009<br />

Resultaat uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 128.491 84.676<br />

Resultaat van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong> -8.233 8.973<br />

Aanpassing voor niet-kastransacties 32 221.119 118.845<br />

Aanpassing voor elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die afzon<strong>de</strong>rlijk vermeld of<br />

geclasseerd moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> investerings- of nancieringskasstrom<strong>en</strong><br />

32 78.423 36.850<br />

Wijziging in <strong>de</strong> behoefte <strong>aan</strong> bedrijfskapitaal 32 10.000 201.824<br />

Kasstrom<strong>en</strong> uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 429.799 451.168<br />

Ontvang<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 16.409 4.563<br />

Belasting<strong>en</strong> betaald in <strong>de</strong> loop van het boekjaar -75.921 -5.070<br />

TOENAME / AFNAME VAN DE BEDRIJFSTHESAURIE 32 370.287 450.660<br />

Verwerving van materiële vaste activa 15 -204.783 -169.705<br />

Verwerving van immateriële vaste activa 13 -11.193 -20.767<br />

Verwerving van nieuwe dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

(na aftrek van hun liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>)<br />

-1.117<br />

Verwerving / kapitaalverhoging van on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />

-11.666 -5.438<br />

Verwerving extra <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> -265 -480<br />

Verwerving van nanciële vaste activa 17 -1.445 -5.161<br />

Nieuwe toegek<strong>en</strong><strong>de</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 17 -223 -11.547<br />

Subtotaal van <strong>de</strong> verwerving<strong>en</strong> -230.691 -213.098<br />

Afstand van materiële vaste activa 16.109 13.916<br />

Afstand van immateriële vaste activa 140 -147<br />

Afstand van dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

(na aftrek van hun liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>)<br />

30.230<br />

Afstand van nanciële vaste activa 4.105 6.986<br />

A ossing van l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 17 5.083 33<br />

Subtotaal van <strong>de</strong> overdracht<strong>en</strong> 55.666 20.788


Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 79<br />

TOENAME / AFNAME VAN DE INVESTERINGSTHESAURIE 32 -175.025 -192.310<br />

Kapitaalverhoging<br />

Kapitaalverhoging min<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n 615<br />

Verkoop (<strong>aan</strong>koop) van eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> -239.716 23<br />

Ontvang<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 5.808 5.593<br />

Betaal<strong>de</strong> interest<strong>en</strong> -36.717 -20.630<br />

Nieuwe l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> (a ossing) 180.196 -228.909<br />

Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n uitgekeerd <strong>aan</strong> <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs -74.286 -73.765<br />

Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n uitgekeerd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> min<strong>de</strong>rheids<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs -661 -1.053<br />

To<strong>en</strong>ame / Afname van <strong>de</strong> nancieringsthesaurie 32 -164.762 -318.741<br />

Invloed van <strong>de</strong> wisselkoers op <strong>de</strong> <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 6.450 -4.979<br />

NETTO KAS EN - KASEQUIVALENTEN UIT BEDRIJFSACTIVITEITEN 36.951 -65.370<br />

Impact van wijziging<strong>en</strong> perimeter in kas- <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op<strong>en</strong>ingsbalans 10<br />

NETTOKAS EN -KASEQUIVALENTEN BIJ HET BEGIN VAN HET BOEKJAAR 21 211.429 248.380<br />

Kas uit afgesplitste activiteit<strong>en</strong> -2.672<br />

NETTOKAS EN -KASEQUIVALENTEN OP HET EINDE VAN HET BOEKJAAR 21 248.380 180.347<br />

De resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008 werd herwerkt voor het effect van <strong>de</strong> niet-ver<strong>de</strong>r gezette activiteit<strong>en</strong>. De balans, <strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

kasstrom<strong>en</strong>tabel wer<strong>de</strong>n niet herwerkt.<br />

De <strong>de</strong> nitie van <strong>de</strong> « wijziging in <strong>de</strong> behoefte <strong>aan</strong> bedrijfskapitaal » werd <strong>aan</strong>gepast. Het effect voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> marktkoers<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

transactionele in<strong>de</strong>kkingsposities werd overgebracht naar <strong>de</strong> lijn « <strong>aan</strong>passing voor niet-kastransacties ». In <strong>de</strong> tabel werd het boekjaar 2008 herwerkt.<br />

De begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 79 tot 117 mak<strong>en</strong> integraal <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong>ze geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />

Toelichting bij <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<br />

De geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> eindig<strong>en</strong>d op 31 <strong>de</strong>cember<br />

2009 <strong>en</strong> het jaarverslag, opgesteld in overe<strong>en</strong>stemming met artikel 119 van het<br />

Belgisch Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 1 tot 73<br />

<strong>en</strong> 120 tot 149, werd voor publicatie goedgekeurd door <strong>de</strong> Raad van bestuur van<br />

30 maart 2010. De jaarrek<strong>en</strong>ing werd voorbereid overe<strong>en</strong>komstig <strong>de</strong> wettelijke <strong>en</strong><br />

reglem<strong>en</strong>taire bepaling<strong>en</strong> voor het opmak<strong>en</strong> van geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

van Belgische bedrijv<strong>en</strong>. Ze bevat <strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming, van haar<br />

dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> van haar belang in on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s<br />

<strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong>.<br />

1. Voorstellingsbasis<br />

De Groep pres<strong>en</strong>teert <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing volg<strong>en</strong>s alle Internationale<br />

Financiële Rapporterings-standaar<strong>de</strong>n (IFRS) zoals voorgeschrev<strong>en</strong> door <strong>de</strong><br />

Europese Unie (EU).<br />

De geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële stat<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n uitgedrukt in duiz<strong>en</strong><strong>de</strong>n euro,<br />

afgerond op het dichtste duiz<strong>en</strong>dtal, <strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n opgemaakt op basis van het<br />

principe van <strong>de</strong> historische kost, met uitzon<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>l<strong>en</strong> gewaar<strong>de</strong>erd<br />

<strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong>.<br />

De resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008 werd herwerkt voor het effect van <strong>de</strong> niet-ver<strong>de</strong>r<br />

gezette activiteit<strong>en</strong>. De balans, <strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

kasstrom<strong>en</strong>tabel wer<strong>de</strong>n niet herwerkt.<br />

De <strong>de</strong> nitie van <strong>de</strong> « wijziging in <strong>de</strong> behoefte <strong>aan</strong> bedrijfskapitaal » werd<br />

<strong>aan</strong>gepast. Het effect voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> marktkoers<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

transactionele in<strong>de</strong>kkingsposities werd overgebracht naar <strong>de</strong> lijn « <strong>aan</strong>passing voor<br />

niet-kastransacties ». Het boekjaar 2008 werd in die zin herwerkt.<br />

De groep past <strong>de</strong> herzi<strong>en</strong>e versie van IAS 1 toe : pres<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing.<br />

De groep geeft er <strong>de</strong> voorkeur <strong>aan</strong> om 2 stat<strong>en</strong> te pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> : e<strong>en</strong><br />

resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> e<strong>en</strong> geconsoli<strong>de</strong>erd overzicht van gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> nietgerealiseer<strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong>. De staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

Groep maakt e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rscheid tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> wijziging<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> die<br />

verbon<strong>de</strong>n zijn met <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs van het vermog<strong>en</strong>, dan wel met niet<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs.<br />

2. Waar<strong>de</strong>ringsregels<br />

2.1 CONSOLIDATIE EN SEGMENTERINGPRINCIPES<br />

<strong>Umicore</strong> past <strong>de</strong> integrale consolidatie toe voor haar dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>,<br />

met name die <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> die <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming controleert, <strong>en</strong> waarvoor ze in<br />

staat is om het nanciële <strong>en</strong> operationele beleid te stur<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> ervan<br />

te verwerv<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> vermoedt dat er controle is wanneer <strong>Umicore</strong> rechtstreeks<br />

of onrechtstreeks via an<strong>de</strong>re dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> meer dan 50% van <strong>de</strong><br />

stemrecht<strong>en</strong> bezit.<br />

waarvan kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 254.947 185.332<br />

waarvan korte termijnschul<strong>de</strong>n bij kredietinstelling<strong>en</strong> -6.568 -4.985<br />

Dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geconsoli<strong>de</strong>erd vanaf <strong>de</strong> datum waarop <strong>de</strong><br />

controle overgedrag<strong>en</strong> wordt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n niet langer geconsoli<strong>de</strong>erd<br />

vanaf <strong>de</strong> datum waarop <strong>de</strong>ze controle ophoudt te best<strong>aan</strong>.<br />

Toelichting 5 geeft e<strong>en</strong> overzicht van <strong>de</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep op<br />

balansdatum.<br />

E<strong>en</strong> overname wordt geboekt volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> overnamemetho<strong>de</strong>. De activa,<br />

verplichting<strong>en</strong> <strong>en</strong> voorwaar<strong>de</strong>lijke verplichting<strong>en</strong> van het overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> bedrijf<br />

wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd teg<strong>en</strong> hun reële waar<strong>de</strong> op <strong>de</strong> overnamedatum. De kost van<br />

e<strong>en</strong> overname wordt gewaar<strong>de</strong>erd teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> afgestane activa,<br />

<strong>de</strong> uitgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> of <strong>de</strong> <strong>aan</strong>gegane verplichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> overnamedatum,<br />

vermeer<strong>de</strong>rd met kost<strong>en</strong> die direct toerek<strong>en</strong>baar zijn <strong>aan</strong> <strong>de</strong> overname. Het bedrag<br />

waarmee <strong>de</strong> kost van e<strong>en</strong> overname het belang van <strong>de</strong> Groep in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong><br />

van <strong>de</strong> nettoactiva van <strong>de</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming overschrijdt, wordt geboekt als<br />

goodwill (zie punt 2.6, Immateriële vaste activa). Indi<strong>en</strong> het belang van <strong>de</strong> Groep<br />

in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> nettoactiva hoger is dan <strong>de</strong> kost van <strong>de</strong> overname,<br />

wordt dit verschil onmid<strong>de</strong>llijk als e<strong>en</strong> winst in <strong>de</strong> resulat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

Alle intragroepsverrichting<strong>en</strong>, intragroepssaldi <strong>en</strong> niet gerealiseer<strong>de</strong> winst<strong>en</strong> op<br />

intragroepsverrichting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geëlimineerd. Niet-gerealiseer<strong>de</strong> verliez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s geëlimineerd, behalve als e<strong>en</strong> verlies e<strong>en</strong> indicatie is tot e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring. Indi<strong>en</strong> noodzakelijk wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ringsregels van <strong>de</strong><br />

dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gepast om <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>hang te garan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />

principes <strong>aan</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> door <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep.<br />

In e<strong>en</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming heeft <strong>de</strong> Groep e<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>isvolle invloed<br />

op het nanciële <strong>en</strong> operationele beleid, maar ge<strong>en</strong> controle. Dit wordt in het<br />

algeme<strong>en</strong> <strong>aan</strong>getoond door het bezit van 20 tot 50% van <strong>de</strong> stemgerechtig<strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> joint v<strong>en</strong>ture is e<strong>en</strong> contractuele overe<strong>en</strong>komst waarbij <strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re partij<strong>en</strong> rechtstreeks of onrechtstreeks e<strong>en</strong> economische<br />

activiteit opzett<strong>en</strong> die zij gezam<strong>en</strong>lijk controler<strong>en</strong>.<br />

Zowel geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> als joint v<strong>en</strong>tures wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> consolidatie<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong>. Volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong>ze metho<strong>de</strong> wordt<br />

het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep in <strong>de</strong> winst<strong>en</strong> of verliez<strong>en</strong> na <strong>de</strong> overname opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />

in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> wordt het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el in <strong>de</strong> beweging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> reserves<br />

na <strong>de</strong> overname opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> reserves.<br />

De participaties van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming in geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint<br />

v<strong>en</strong>tures omvatt<strong>en</strong> ook <strong>de</strong> goodwill op hun overnames, vermin<strong>de</strong>rd met <strong>de</strong><br />

gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong>.<br />

Niet-gerealiseer<strong>de</strong> winst<strong>en</strong> uit transacties tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> haar<br />

geassocieer<strong>de</strong> <strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> of joint v<strong>en</strong>tures wor<strong>de</strong>n geëlimineerd t<strong>en</strong> belope<br />

van het belang van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming in <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong> <strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint<br />

v<strong>en</strong>tures. Niet-gerealiseer<strong>de</strong> verliez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s geëlimineerd, t<strong>en</strong>zij <strong>de</strong><br />

transactie e<strong>en</strong> indicatie levert voor e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring.<br />

Toelichting 16 geeft e<strong>en</strong> lijst van <strong>de</strong> belangrijkste geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

joint v<strong>en</strong>tures van <strong>de</strong> Groep op balansdatum.<br />

Toelichting 7 toont <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>tinformatie van <strong>de</strong> Groep. IFRS 8 is in <strong>de</strong> plaats<br />

gekom<strong>en</strong> van IAS 14, « segm<strong>en</strong>t informatie ». De segm<strong>en</strong>t structuur van <strong>Umicore</strong>


80 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

zoals ge<strong>de</strong> nieerd on<strong>de</strong>r IAS 14 was al in hoge mate in lijn met IFRS 8. De<br />

formele toepassing van IFRS 8 heeft ge<strong>en</strong> effect op <strong>de</strong> voorstellingswijze noch<br />

op <strong>de</strong> vergelijkbare cijfers van 2008. <strong>Umicore</strong> is georganiseerd in business units.<br />

Omdat er te veel units zijn heeft <strong>de</strong> directie beslist om <strong>de</strong>ze te aggreger<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />

meer beperkt <strong>aan</strong>tal operationele segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. On<strong>de</strong>r IFRS 8 zijn <strong>de</strong> operationele<br />

segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> inge<strong>de</strong>eld naar hun activiteitstype <strong>en</strong> het metaal of groep<br />

van metal<strong>en</strong> waarin <strong>de</strong> business unit voornamelijk actief is.<br />

De business units van <strong>Umicore</strong> zijn ofwel actief in raf nage of in transformatie.<br />

Deg<strong>en</strong>e die actief zijn in <strong>de</strong> raf nage zull<strong>en</strong> grondstoff<strong>en</strong> verwerv<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />

productie <strong>en</strong> verkoop van geraf neer<strong>de</strong> metal<strong>en</strong>. De units die actief zijn in <strong>de</strong><br />

transformatie zull<strong>en</strong> metal<strong>en</strong> <strong>aan</strong>w<strong>en</strong><strong>de</strong>n om er product<strong>en</strong> <strong>en</strong> chemicaliën mee<br />

te producer<strong>en</strong> voor diverse toepassing<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> is voornamelijk actife in <strong>de</strong><br />

groep van <strong>de</strong> « E<strong>de</strong>le Metal<strong>en</strong> », « Zink » <strong>en</strong> « overige metal<strong>en</strong> » zoals kobalt <strong>en</strong><br />

germanium.<br />

De wijze waarop <strong>de</strong> operationele segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gerapporteerd is consist<strong>en</strong>t<br />

met <strong>de</strong> interne rapportering <strong>aan</strong> <strong>de</strong> raad van bestuur <strong>en</strong> <strong>aan</strong> het directiecomité. Het<br />

directiecomité evalueert <strong>de</strong> performantie van <strong>de</strong> operationele segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op basis<br />

van het resultaat voor interest<strong>en</strong> <strong>en</strong> belasting<strong>en</strong> (EBIT), <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal <strong>en</strong> het<br />

r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE).<br />

De resultat<strong>en</strong> van het segm<strong>en</strong>t, <strong>de</strong> activa <strong>en</strong> passiva bevatt<strong>en</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die direct<br />

<strong>aan</strong> het segm<strong>en</strong>t kunn<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n, of er op e<strong>en</strong> re<strong>de</strong>lijke wijze <strong>aan</strong><br />

kunn<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n.<br />

De prijszetting van verkop<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> is gebaseerd op marktconforme<br />

transfert-prijz<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> onvoldo<strong>en</strong><strong>de</strong> marktrefer<strong>en</strong>ties beschikbaar zijn wordt e<strong>en</strong><br />

« kost-plus » mechanisme toegepast. De verbon<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

toegevoegd <strong>aan</strong> die segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> toegevoegd waarmee hun activiteit het beste<br />

overe<strong>en</strong>stemt.<br />

E<strong>en</strong> geogra sch segm<strong>en</strong>t levert goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong><br />

economische omgeving waarvan het r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>ts- <strong>en</strong> risicopro el verschill<strong>en</strong>d is<br />

van segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die in an<strong>de</strong>re geogra sche omgeving<strong>en</strong> actief zijn.<br />

2.2 INFLATIEBOEKHOUDING<br />

Per 31 <strong>de</strong>cember 2009 is er binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />

dochteron<strong>de</strong>rneming die haar nanciële verslaggeving opstelt in <strong>de</strong> valuta van e<strong>en</strong><br />

economie met hyperin atie.<br />

2.3 OMREKENING VAN VREEMDE VALUTA<br />

Functionele munt: De post<strong>en</strong> in <strong>de</strong> nanciële stat<strong>en</strong> van elke <strong>en</strong>titeit van <strong>de</strong><br />

Groep wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd in <strong>de</strong> munt die het best <strong>aan</strong>sluit bij <strong>de</strong> economische<br />

realiteit <strong>en</strong> <strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> <strong>en</strong> omstandighe<strong>de</strong>n waarbinn<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze <strong>en</strong>titeit<br />

werkt. De geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële stat<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opgesteld in euro, <strong>de</strong><br />

functionele munt van <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>ron<strong>de</strong>rneming. Voor <strong>de</strong> consolidatie van <strong>de</strong> Groep<br />

<strong>en</strong> al haar dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> individuele<br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> als volgt omgerek<strong>en</strong>d:<br />

. activa <strong>en</strong> passiva teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> koers op het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong>, zoals die<br />

gepubliceerd wordt door <strong>de</strong> Europese C<strong>en</strong>trale Bank;<br />

. <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing <strong>aan</strong> <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> wisselkoers van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong>;<br />

. het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> historische wisselkoers.<br />

Wisselkoersverschill<strong>en</strong> die ontst<strong>aan</strong> bij <strong>de</strong> omrek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> netto-investering<br />

in buit<strong>en</strong>landse dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>, joint v<strong>en</strong>tures <strong>en</strong> geassocieer<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> wisselkoers op het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong>, wor<strong>de</strong>n geboekt<br />

als <strong>de</strong>el van het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r “Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong>”.<br />

Wanneer e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>landse activiteit ge<strong>de</strong>eltelijk wordt buit<strong>en</strong>gebruik gesteld<br />

of verkocht, wor<strong>de</strong>n wisselkoersverschill<strong>en</strong> die geboekt wer<strong>de</strong>n in het eig<strong>en</strong><br />

vermog<strong>en</strong>, erk<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />

Goodwill <strong>en</strong> alle <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong>n van activa <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>, die voortvloei<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> overname van e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>landse<br />

<strong>en</strong>titeit, wor<strong>de</strong>n verwerkt als activa <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> buit<strong>en</strong>landse <strong>en</strong>titeit<br />

<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n bijgevolg omgerek<strong>en</strong>d op basis van <strong>de</strong> slotkoers.<br />

2.5 MATERIELE VASTE ACTIVA<br />

Materiële vaste activa wor<strong>de</strong>n geboekt teg<strong>en</strong> historische kost, vermin<strong>de</strong>rd met<br />

gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>. De kostprijs<br />

omvat alle directe kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> het toewijsbare ge<strong>de</strong>elte van <strong>de</strong> indirecte kost<strong>en</strong> die<br />

nodig war<strong>en</strong> om <strong>de</strong> activa bedrijfsklaar te mak<strong>en</strong>.<br />

Intercalaire interest<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n niet geactiveerd. Ze wor<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> laste g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van<br />

het resultaat in <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> waarin ze ontst<strong>aan</strong>.<br />

De lineaire afschrijvingsmetho<strong>de</strong> wordt toegepast over <strong>de</strong> geschatte economische<br />

lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong> activa. De economische lev<strong>en</strong>sduur is <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> tij<strong>de</strong>ns<br />

<strong>de</strong>welke m<strong>en</strong> verwacht het activa te gebruik<strong>en</strong> in <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming.<br />

Herstellings- <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rhoudskost<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> laste g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

waarin ze wer<strong>de</strong>n uitgevoerd, indi<strong>en</strong> ze niet bijdrag<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> verhoging van het<br />

toekomstige economische r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> activa. Zoniet wor<strong>de</strong>n ze beschouwd<br />

als e<strong>en</strong> afzon<strong>de</strong>rlijke compon<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> materiële vaste activa. Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> materiële vaste activa zijn elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die op regelmatige basis wor<strong>de</strong>n<br />

vervang<strong>en</strong>. Zij wor<strong>de</strong>n beschouwd als afzon<strong>de</strong>rlijke activa, omdat hun economische<br />

lev<strong>en</strong>sduur verschilt van <strong>de</strong> materiële vaste activa waartoe zij behor<strong>en</strong>.<br />

Als standaardleidraad is <strong>de</strong> geschatte economische lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong><br />

respectievelijke materiële activa als volgt ge<strong>de</strong> nieerd:<br />

Terrein<strong>en</strong>:<br />

Gebouw<strong>en</strong>:<br />

Niet afschrijfbaar<br />

- Industriële gebouw<strong>en</strong> 20 jaar<br />

- Aanpassing<strong>en</strong> <strong>aan</strong> gebouw<strong>en</strong> 10 jaar<br />

- An<strong>de</strong>re gebouw<strong>en</strong>, zoals kantor<strong>en</strong> <strong>en</strong> laboratoria 40 jaar<br />

- Onroer<strong>en</strong>d goed 40 jaar<br />

Installaties, machines <strong>en</strong> uitrusting<strong>en</strong>: 10 jaar<br />

- Ov<strong>en</strong>s 7 jaar<br />

- Kleinere uitrusting<strong>en</strong><br />

Meubilair <strong>en</strong> materieel:<br />

5 jaar<br />

- Roll<strong>en</strong>d materieel 5 jaar<br />

- Mobiel materieel voor intern transport 7 jaar<br />

- Informaticamaterieel 3 tot 5 jaar<br />

- Meubilair <strong>en</strong> kantoormaterieel 5 tot 10 jaar<br />

Voor belangrijke nieuw <strong>aan</strong>gekochte of gebouw<strong>de</strong> investering<strong>en</strong> wordt<br />

<strong>de</strong> economische lev<strong>en</strong>sduur expliciet ingeschat op het mom<strong>en</strong>t van <strong>de</strong><br />

investerings<strong>aan</strong>vraag waarbij <strong>de</strong>ze kan afwijk<strong>en</strong> van bov<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> standaar<strong>de</strong>n.<br />

Voor activa wordt op elke balansdatum beoor<strong>de</strong>eld of er e<strong>en</strong> indicatie bestaat<br />

die wijst op e<strong>en</strong> mogelijke bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring. Indi<strong>en</strong> die indicatie<br />

bestaat, wordt <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> getest <strong>aan</strong> <strong>de</strong> hand van e<strong>en</strong> evaluatie op basis<br />

van <strong>de</strong> toekomstige kasstrom<strong>en</strong>. Als <strong>de</strong> geschatte recupereerbare waar<strong>de</strong> lager is<br />

dan <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong>, wordt e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring geboekt on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />

bedrijfskost<strong>en</strong>. Om bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> te evaluer<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n activa<br />

gegroepeerd in kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>he<strong>de</strong>n op het laagste niveau waarvoor<br />

er afzon<strong>de</strong>rlijk i<strong>de</strong>nti ceerbare kasstrom<strong>en</strong> best<strong>aan</strong> (zie punt 2.12, Bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring van activa).<br />

E<strong>en</strong> kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>heid is <strong>de</strong> kleinste i<strong>de</strong>nti ceerbare groep activa<br />

die kasstrom<strong>en</strong> g<strong>en</strong>ereert uit voortgezet gebruik onafhankelijk van kasstrom<strong>en</strong><br />

voortkom<strong>en</strong>d uit an<strong>de</strong>re activa of groep<strong>en</strong> van activa.<br />

2.6 IMMATERIELE VASTE ACTIVA<br />

2.6.1. KAPITAALTRANSACTIEKOSTEN<br />

Uitgav<strong>en</strong> voor oprichting <strong>en</strong> kapitaalverhoging wor<strong>de</strong>n afgetrokk<strong>en</strong> van het<br />

kapitaal.<br />

2.4 TRANSACTIES IN VREEMDE VALUTA<br />

2.6.2. GOODWILL<br />

Transacties in vreem<strong>de</strong> valuta wor<strong>de</strong>n geboekt in <strong>de</strong> functionele munt van elke<br />

<strong>en</strong>titeit teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> wisselkoers<strong>en</strong> die van kracht zijn op <strong>de</strong> datum van <strong>de</strong> afsluiting<br />

van <strong>de</strong> transacties. De datum van <strong>de</strong> afsluiting van <strong>de</strong> transactie is <strong>de</strong> datum<br />

waarop <strong>de</strong> transactie voor erk<strong>en</strong>ning in <strong>aan</strong>merking komt. Voor praktische re<strong>de</strong>n<strong>en</strong><br />

kan e<strong>en</strong> wisselkoers wor<strong>de</strong>n gebruikt die kort <strong>aan</strong>sluit bij <strong>de</strong> koers op <strong>de</strong> datum<br />

van <strong>de</strong> afsluiting van <strong>de</strong> transacties, bij voorbeeld, <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> koers van <strong>de</strong><br />

week of <strong>de</strong> m<strong>aan</strong>d waarin <strong>de</strong> transacties voorkom<strong>en</strong>.<br />

Vervolg<strong>en</strong>s wor<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> jaarafsluiting alle monetaire activa <strong>en</strong> passiva gebaseerd<br />

op <strong>de</strong>ze transacties in vreem<strong>de</strong> valuta, omgerek<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> slotkoers op <strong>de</strong><br />

afsluitdatum van <strong>de</strong> balans.<br />

Winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> die voortvloei<strong>en</strong> uit transacties in vreem<strong>de</strong> valuta <strong>en</strong> uit <strong>de</strong><br />

omrek<strong>en</strong>ing van monetaire activa <strong>en</strong> passiva in vreem<strong>de</strong> valuta, wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> nancieel resultaat.<br />

Goodwill is het positieve verschil tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> overnameprijs van e<strong>en</strong><br />

dochteron<strong>de</strong>rneming, geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming of joint v<strong>en</strong>ture <strong>en</strong> het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />

van <strong>de</strong> Groep in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> i<strong>de</strong>nti ceerbare activa <strong>en</strong> passiva van <strong>de</strong><br />

overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong>titeit op <strong>de</strong> datum van <strong>de</strong> overname. Goodwill wordt geboekt <strong>aan</strong><br />

kost vermin<strong>de</strong>rd met <strong>de</strong> gecumuleer<strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>.<br />

Goodwill van geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint v<strong>en</strong>tures wordt in<br />

<strong>de</strong> balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r “Deelneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong>”, sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> investering zelf.<br />

Om <strong>de</strong> noodzaak tot e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring te kunn<strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>,<br />

wordt <strong>de</strong> goodwill toegewez<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>heid. Op<br />

elke balansdatum, wordt voor <strong>de</strong>ze kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>he<strong>de</strong>n e<strong>en</strong><br />

analyse uitgevoerd om te bepal<strong>en</strong> of <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> goodwill volledig<br />

recupereerbaar is. Als <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> goodwill niet volledig recupereerbaar<br />

Om zich teg<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> valutarisico’s in te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong>, heeft <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming e<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong>tal termijncontract<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong> (zie ver<strong>de</strong>r punt 2.21, Financiële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>).<br />

is, wordt <strong>de</strong> nodige waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />

Deze waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n nooit terugg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

Het overschot van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> verworv<strong>en</strong><br />

i<strong>de</strong>nti ceerbare nettoactiva op het og<strong>en</strong>blik van <strong>de</strong> overname teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong><br />

betaal<strong>de</strong> overnameprijs, wordt onmid<strong>de</strong>llijk in resultaat opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.


2.6.3. ONDERZOEK EN ONTWIKKELING<br />

On<strong>de</strong>rzoekskost<strong>en</strong> met betrekking tot het verwerv<strong>en</strong> van nieuwe<br />

wet<strong>en</strong>schappelijke of technologische k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> inzicht<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> laste van het<br />

resultaat g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> waarin ze wer<strong>de</strong>n gemaakt.<br />

Ontwikkelingskost<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong> nieerd als kost<strong>en</strong> voor het ontwerp<strong>en</strong> van<br />

nieuwe of <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk verbeter<strong>de</strong> product<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong> voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

commerciële productie of het gebruik. Ze wor<strong>de</strong>n geactiveerd als, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re,<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n vold<strong>aan</strong> is:<br />

- <strong>de</strong> immateriële activa zull<strong>en</strong> <strong>aan</strong>leiding gev<strong>en</strong> tot toekomstige economische<br />

voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>, of met an<strong>de</strong>re woor<strong>de</strong>n, het marktpot<strong>en</strong>tieel is dui<strong>de</strong>lijk<br />

<strong>aan</strong>getoond;<br />

- <strong>de</strong> kost<strong>en</strong> met betrekking tot het proces of product kunn<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk<br />

geï<strong>de</strong>nti ceerd <strong>en</strong> betrouwbaar gewaar<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n.<br />

Indi<strong>en</strong> het moeilijk is om e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk on<strong>de</strong>rscheid te mak<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rzoeksof<br />

ontwikkelingskost<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> kost<strong>en</strong> beschouwd als on<strong>de</strong>rzoekskost<strong>en</strong>. Als<br />

ontwikkelingskost<strong>en</strong> geactiveerd wor<strong>de</strong>n, wor<strong>de</strong>n ze lineair afgeschrev<strong>en</strong> over <strong>de</strong><br />

perio<strong>de</strong> van het verwachte voor<strong>de</strong>el.<br />

2.6.4. ANDERE IMMATERIËLE ACTIVA<br />

Alle volg<strong>en</strong><strong>de</strong> categorieën wor<strong>de</strong>n geboekt teg<strong>en</strong> historische kost, vermin<strong>de</strong>rd met<br />

gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>, behalve voor<br />

<strong>de</strong> CO²-emissierecht<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d door <strong>de</strong> overhe<strong>de</strong>n. Deze wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> van toepassing zijn<strong>de</strong> marktwaar<strong>de</strong> op <strong>de</strong> dag van toek<strong>en</strong>ning.<br />

- Concessies, octrooi<strong>en</strong>, lic<strong>en</strong>ties: wor<strong>de</strong>n afgeschrev<strong>en</strong> over <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van hun<br />

juridische bescherming;<br />

- Software <strong>en</strong> <strong>aan</strong>verwante interne ontwikkelingskost<strong>en</strong>: wor<strong>de</strong>n standaard<br />

afgeschrev<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van vijf jaar;<br />

- CO²-emissierecht<strong>en</strong>: wor<strong>de</strong>n niet afgeschrev<strong>en</strong>, maar kunn<strong>en</strong> wel in waar<strong>de</strong><br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

- Gebruiksrecht van terrein<strong>en</strong>: wordt standaard afgeschrev<strong>en</strong> over <strong>de</strong><br />

contractuele perio<strong>de</strong>.<br />

2.7 LEASE<br />

Leasingovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> opgesplitst wor<strong>de</strong>n in twee soort<strong>en</strong>:<br />

2.7.1. FINANCIËLE LEASING<br />

Leasing waarbij <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming vrijwel alle voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> risico’s verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />

<strong>de</strong> eig<strong>en</strong>dom van <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> activa overneemt, wordt beschouwd als nanciële<br />

leasing. Financiële leasingcontract<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

reële waar<strong>de</strong> op het mom<strong>en</strong>t van het <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong> van <strong>de</strong> leasingovere<strong>en</strong>komst<br />

of, indi<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze lager is, teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> geschatte geactualiseer<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />

minimale leasingbetaling<strong>en</strong>, min gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>.<br />

Elke a ossing wordt <strong>de</strong>els beschouwd als terugbetaling van <strong>de</strong> leasingschuld, <strong>de</strong>els<br />

als interestbetaling in e<strong>en</strong> verhouding die maakt dat er over <strong>de</strong> volledige looptijd<br />

e<strong>en</strong> constante interestlast ontstaat in vergelijking met het op<strong>en</strong>st<strong>aan</strong>d kapitaal.<br />

De overe<strong>en</strong>komstige huurschul<strong>de</strong>n, exclusief <strong>de</strong> nanciële last<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n geboekt<br />

in <strong>de</strong> rubriek “Overige langetermijnschul<strong>de</strong>n”. Het interestge<strong>de</strong>elte wordt over <strong>de</strong><br />

termijn van <strong>de</strong> leasingperio<strong>de</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Activa die het<br />

voorwerp uitmak<strong>en</strong> van nanciële leasing wor<strong>de</strong>n afgeschrev<strong>en</strong> over <strong>de</strong> kortste<br />

termijn van hetzij <strong>de</strong> verwachte economische lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong>ze activa, hetzij <strong>de</strong><br />

duur van het leasingcontract.<br />

2.7.2. OPERATIONELE LEASING<br />

Leasingovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> waarbij vrijwel alle wez<strong>en</strong>lijke voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> risico’s<br />

verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>dom van <strong>de</strong> activa bij <strong>de</strong> verhuur<strong>de</strong>r berust<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n als<br />

operationele leasing beschouwd. De Groep gaat over tot <strong>de</strong> leasing van metal<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>en</strong> voor <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n voor e<strong>en</strong> speci eke termijn waarvoor<br />

<strong>de</strong> Groep vergoeding<strong>en</strong> ontvangt of betaalt. De leasing van metal<strong>en</strong> van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n<br />

wordt beschouwd als operationele leasing <strong>en</strong> gerapporteerd on<strong>de</strong>r «Niet in <strong>de</strong><br />

balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong>» (toelichting 32). Operationele<br />

leasingbetaling<strong>en</strong> of ontvangst<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n respectievelijk als e<strong>en</strong> bedrijfskost of<br />

-opbr<strong>en</strong>gst geboekt in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing op basis van <strong>de</strong> lineaire metho<strong>de</strong>.<br />

2.8 FINANCIELE ACTIVA BESCHIKBAAR VOOR VERKOOP, LENINGEN<br />

EN LANGE TERMIJN VORDERINGEN<br />

Alle beweging<strong>en</strong> in nanciële activa beschikbaar voor verkoop, l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> lange<br />

termijn vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geboekt op <strong>de</strong> verhan<strong>de</strong>lingsdatum.<br />

Financiële activa beschikbaar voor verkoop wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong>.<br />

Ongerealiseer<strong>de</strong> winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> uit veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van<br />

<strong>de</strong>rgelijke activa, wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> als nanciële vaste<br />

activareserves. Wanneer <strong>de</strong> activa verkocht wor<strong>de</strong>n of wanneer er e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring op <strong>de</strong>ze activa di<strong>en</strong>t opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> te wor<strong>de</strong>n, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> in het<br />

eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> gecumuleer<strong>de</strong> <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in<br />

<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing als winst of verlies.<br />

L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>aan</strong> afgeschrev<strong>en</strong> kostprijs na aftrek<br />

van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>.<br />

Eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n afgetrokk<strong>en</strong> van het kapitaal.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 81<br />

2.9 VOORRADEN<br />

Voorra<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n geboekt teg<strong>en</strong> kostprijs of, indi<strong>en</strong> die lager is, <strong>de</strong> netto<br />

realiseerbare waar<strong>de</strong>. De kostprijs omvat directe <strong>aan</strong>koop- of productiekost<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> toewijsbaar <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e kost<strong>en</strong>.<br />

Voorra<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n opgesplitst in:<br />

1. Basisproduct<strong>en</strong> met metaal<strong>de</strong>kking<br />

2. Basisproduct<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r metaal<strong>de</strong>kking<br />

3. Verbruiksgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

4. Betaal<strong>de</strong> voorschott<strong>en</strong><br />

5. Bestelling<strong>en</strong> in uitvoering<br />

Basisproduct<strong>en</strong> met metaal<strong>de</strong>kking zijn metaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> product<strong>en</strong> waarbij<br />

<strong>Umicore</strong> blootgesteld is <strong>aan</strong> metaalprijsschommeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarvoor<br />

<strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> actief <strong>en</strong> structureel risicobeheer toepast t<strong>en</strong>ein<strong>de</strong> <strong>de</strong> mogelijke<br />

negatieve effect<strong>en</strong> op <strong>de</strong> nanciële prestatie van <strong>de</strong> Groep tot e<strong>en</strong> minimum<br />

te beperk<strong>en</strong>. De metaalinhoud wordt gegroepeerd in categorieën die hun<br />

speci eke aard <strong>en</strong> operationele toepassing weerspiegel<strong>en</strong>. Afhankelijk van <strong>de</strong><br />

metaalvoorraadcategorie, wor<strong>de</strong>n gepaste in<strong>de</strong>kkingsmechanism<strong>en</strong> toegepast.<br />

Deze voorra<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd met <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> van het gewog<strong>en</strong><br />

gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>, toegepast per voorraadcategorie behalve voor <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n<br />

gewaar<strong>de</strong>erd <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> (zie 2.21, Financiële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>).<br />

Basisproduct<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r metaal<strong>de</strong>kking <strong>en</strong> verbruiksgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd<br />

volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> van het gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>.<br />

Waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op voorra<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n geboekt in geval van lage<br />

voorraadrotatie <strong>en</strong> wanneer <strong>de</strong> nettoboekwaar<strong>de</strong> <strong>de</strong> marktwaar<strong>de</strong> overschrijdt,<br />

zijn<strong>de</strong> <strong>de</strong> geschatte verkoopprijs vermin<strong>de</strong>rd met <strong>de</strong> geschatte kost<strong>en</strong> voor<br />

afwerking <strong>en</strong> <strong>de</strong> geschatte kost noodzakelijk voor het afsluit<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> verkoop.<br />

Waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n afzon<strong>de</strong>rlijk vermeld.<br />

Betaal<strong>de</strong> voorschott<strong>en</strong> zijn voorafbetaling<strong>en</strong> op contract<strong>en</strong> met leveranciers, waarbij<br />

<strong>de</strong> fysieke levering van het on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> goed nog niet heeft plaatsgevon<strong>de</strong>n. Zij<br />

wor<strong>de</strong>n geboekt teg<strong>en</strong> nominale waar<strong>de</strong>.<br />

Bestelling<strong>en</strong> in uitvoering wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />

“winstname volg<strong>en</strong><strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> werk<strong>en</strong>”.<br />

2.10 HANDELS- EN OVERIGE VORDERINGEN<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd <strong>aan</strong> afgeschrev<strong>en</strong> kostprijs, d.i. <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

netto huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring. T<strong>en</strong>zij <strong>de</strong> impact van actualisatie<br />

materieel is, wor<strong>de</strong>n vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>aan</strong> nominale waar<strong>de</strong> geboekt <strong>en</strong> afgeschrev<strong>en</strong><br />

indi<strong>en</strong> oninbaar. Alle afschrijv<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n op aparte rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> gevolgd, <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze<br />

wor<strong>de</strong>n pas met <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> gecomp<strong>en</strong>seerd als er ge<strong>en</strong> kans meer is op<br />

recuperatie van <strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring.<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> voor <strong>de</strong>welke <strong>de</strong> risico’s <strong>en</strong> <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els<br />

getransfereerd wer<strong>de</strong>n, wor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> balans afgeboekt.<br />

Reële waar<strong>de</strong>winst<strong>en</strong> uit afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r<br />

han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>.<br />

2.11 KAS EN KASEQUIVALENTEN<br />

Kasmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> beschikbare geldmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in contant<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />

bedrag<strong>en</strong> bij bank<strong>en</strong>. Kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn uiterst liqui<strong>de</strong> kortetermijnbelegging<strong>en</strong><br />

die op elk og<strong>en</strong>blik kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n omgezet in geldmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> waarvan het bedrag<br />

gek<strong>en</strong>d is, e<strong>en</strong> looptijd hebb<strong>en</strong> van maximum drie m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n <strong>en</strong> niet on<strong>de</strong>rhevig<br />

zijn <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> materieel risico op waar<strong>de</strong>schommeling<strong>en</strong>.<br />

Deze elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> nominale waar<strong>de</strong> of<br />

afgeschrev<strong>en</strong> kostprijs. Negatieve lop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> bank<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong><br />

balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als nanciële schul<strong>de</strong>n op korte termijn.<br />

2.12 BIJZONDERE WAARDEVERMINDERING VAN ACTIVA<br />

Materiële vaste activa <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re vaste activa, met inbegrip van immateriële<br />

activa <strong>en</strong> nanciële activa niet <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n voor han<strong>de</strong>lsdoelein<strong>de</strong>n, wor<strong>de</strong>n<br />

geëvalueerd op <strong>de</strong> noodzaak tot boeking van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

indi<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> of veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n erop wijz<strong>en</strong> dat<br />

<strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> mogelijkerwijs niet kan gerecupereerd wor<strong>de</strong>n. Indi<strong>en</strong> <strong>de</strong>rgelijke<br />

indicaties <strong>aan</strong>wezig zijn, moet <strong>de</strong> recupereerbare waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa geschat<br />

wor<strong>de</strong>n.<br />

De recupereerbare waar<strong>de</strong> is <strong>de</strong> nettoverkoopprijs van <strong>de</strong> activa of, wanneer<br />

<strong>de</strong>ze hoger is, <strong>de</strong> gebruikswaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa. Om <strong>de</strong> recupereerbare waar<strong>de</strong><br />

van individuele activa te kunn<strong>en</strong> schatt<strong>en</strong>, bepaalt <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming vaak <strong>de</strong><br />

recupereerbare waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>heid waartoe <strong>de</strong> activa<br />

behor<strong>en</strong>.<br />

Als <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa <strong>de</strong> recupereerbare waar<strong>de</strong> overschrijdt, dan<br />

wordt onmid<strong>de</strong>llijk e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring als kost geboekt.<br />

Bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n terugg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> re<strong>de</strong>n<br />

voor <strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> geboekt voor activa of voor e<strong>en</strong><br />

kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>heid, niet langer bestaat of vermin<strong>de</strong>rd is. E<strong>en</strong><br />

bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring wordt maximaal terugg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> voor zover <strong>de</strong><br />

boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa niet groter wordt dan <strong>de</strong> theoretische nettoboekwaar<strong>de</strong><br />

na afschrijving, bepaald alsof er in <strong>de</strong> voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring zou zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.


82 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

2.13 KAPITAAL EN OVERGEDRAGEN RESULTATEN<br />

A. Herinkoop van eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

Wanneer <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming e<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van haar eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> inkoopt, wordt<br />

<strong>de</strong> betaal<strong>de</strong> prijs, inclusief <strong>de</strong> toewijsbare nettotransactiekost<strong>en</strong> na belasting,<br />

afgetrokk<strong>en</strong> van het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als “Eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>”.<br />

Er wordt ge<strong>en</strong> winst of verlies geboekt in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing bij <strong>aan</strong>koop,<br />

verkoop, uitgifte of vernietiging. Indi<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s verkocht<br />

of heruitgegev<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n, wordt elk ontvang<strong>en</strong> bedrag als eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

B. Bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> kost<strong>en</strong> die onmid<strong>de</strong>llijk toewijsbaar zijn <strong>aan</strong> <strong>de</strong> uitgifte van<br />

nieuwe <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> in min<strong>de</strong>ring<br />

gebracht van het ontvang<strong>en</strong> bedrag, na aftrek van belasting<strong>en</strong>.<br />

C. Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>ron<strong>de</strong>rneming uitkeerbaar <strong>aan</strong> <strong>de</strong> gewone<br />

uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als verplichting nadat ze<br />

goedgekeurd zijn door <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs.<br />

2.16.2. VERGOEDING NA UITDIENSTTREDING (PENSIOENEN, MEDISCHE<br />

ZORGVERLENING)<br />

De on<strong>de</strong>rneming heeft verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>programma’s <strong>en</strong> programma’s voor<br />

medische zorgverl<strong>en</strong>ing in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> praktijk<strong>en</strong><br />

in <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n waar ze actief is. De programma’s wor<strong>de</strong>n in principe via betaling<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong> verzekeringsmaatschappij<strong>en</strong> of apart beheer<strong>de</strong> fonds<strong>en</strong> ge nancierd.<br />

2.14 MINDERHEIDSBELANGEN<br />

Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> het <strong>de</strong>el, toebehor<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

min<strong>de</strong>rheids<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, van <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van i<strong>de</strong>nti ceerbare activa <strong>en</strong><br />

passiva die geboekt wor<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> overname van e<strong>en</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming, sam<strong>en</strong><br />

met het overe<strong>en</strong>komstige <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> gerealiseer<strong>de</strong> winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />

daaropvolg<strong>en</strong><strong>de</strong> perio<strong>de</strong>s.<br />

2.16.2.1. «Te bereik<strong>en</strong> doel»-plann<strong>en</strong><br />

De on<strong>de</strong>rneming neemt alle wettelijke <strong>en</strong> feitelijke verplichting<strong>en</strong> in <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> op,<br />

zowel op basis van <strong>de</strong> formele bepaling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel”-plann<strong>en</strong> als<br />

van <strong>de</strong> eer<strong>de</strong>r informele gewoont<strong>en</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming.<br />

Het bedrag dat opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> wordt in <strong>de</strong> balans, is gebaseerd op actuariële<br />

berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> (op basis van <strong>de</strong> «projected unit credit method”) <strong>en</strong><br />

verteg<strong>en</strong>woordigt <strong>de</strong> actuele waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> toekomstige uitkeringsverplichting<strong>en</strong>.<br />

De voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<strong>en</strong> van verle<strong>de</strong>n<br />

di<strong>en</strong>sttijd <strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>rd met <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> ev<strong>en</strong>tuele activa van<br />

het p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plan. Niet-opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<strong>en</strong> van verle<strong>de</strong>n di<strong>en</strong>sttijd<br />

resulter<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> invoering van nieuwe toekomstige uitkeringsverplichting<strong>en</strong> of<br />

wijziging<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> die betaalbaar zijn volg<strong>en</strong>s het best<strong>aan</strong><strong>de</strong> plan.<br />

De p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<strong>en</strong> van verle<strong>de</strong>n di<strong>en</strong>sttijd waarvoor <strong>de</strong> uitkering<strong>en</strong> nog niet<br />

verworv<strong>en</strong> zijn (<strong>de</strong> werknemers moet<strong>en</strong> eerst nog <strong>de</strong> arbeidsprestaties verl<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

vooraleer <strong>de</strong> uitkering<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d wor<strong>de</strong>n), wor<strong>de</strong>n lineair afgeschrev<strong>en</strong> over <strong>de</strong><br />

gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> nieuwe of gewijzig<strong>de</strong> uitkering<strong>en</strong> verworv<strong>en</strong> zijn.<br />

In <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing wordt het min<strong>de</strong>rheids<strong>aan</strong><strong>de</strong>el in het verlies of <strong>de</strong> winst<br />

van <strong>de</strong> groep apart van het geconsoli<strong>de</strong>erd resultaat van <strong>de</strong> groep getoond.<br />

De actuariële winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> resulter<strong>en</strong> uit verschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> werkelijke <strong>en</strong><br />

geschatte actuariële parameters zoals weerspiegeld in <strong>de</strong> jaarlijkse bijwerking van<br />

<strong>de</strong> actuariële berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. Deze winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het<br />

2.15 VOORZIENINGEN<br />

eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> in <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> waarin ze ontst<strong>aan</strong> <strong>en</strong> ze wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gelegd in <strong>de</strong> balans indi<strong>en</strong>:<br />

geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> overzicht van <strong>de</strong> gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet gerealioseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong><br />

als reserves voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> na uitdi<strong>en</strong>sttreding.<br />

• er e<strong>en</strong> huidige (wettelijke of feitelijke) verplichting bestaat t<strong>en</strong> gevolge van<br />

e<strong>en</strong> gebeurt<strong>en</strong>is uit het verle<strong>de</strong>n;<br />

2.16.2.2. Plann<strong>en</strong> met “vaste bijdrage”<br />

• het waarschijnlijk is dat er kasuitgav<strong>en</strong> vereist zijn om <strong>de</strong> verplichting af te<br />

wikkel<strong>en</strong>;<br />

De on<strong>de</strong>rneming betaalt vaste bijdrag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> op<strong>en</strong>bare of privéverzekeringsplann<strong>en</strong>.<br />

De betaling<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> laste g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> op het mom<strong>en</strong>t dat<br />

• er e<strong>en</strong> betrouwbare schatting van het bedrag van <strong>de</strong>ze uitgave kan gemaakt<br />

wor<strong>de</strong>n.<br />

ze verschuldigd zijn, <strong>en</strong> zijn als dusdanig opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> personeelskost<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> feitelijke verplichting is e<strong>en</strong> verplichting die ontstaat uit <strong>de</strong> han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong><br />

van e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rneming, waarbij <strong>de</strong>ze, door e<strong>en</strong> consist<strong>en</strong>t gedrag of door<br />

2.16.3. ANDERE PERSONEELSVOORDELEN OP LANGE TERMIJN<br />

(ANCIËNNITEITSPREMIES)<br />

bepaal<strong>de</strong> gepubliceer<strong>de</strong> beleidsregels te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> geeft dat zij bepaal<strong>de</strong><br />

verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>vaardt, <strong>en</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming als gevolg daarvan e<strong>en</strong><br />

terecht verwachtingspatroon gecreëerd heeft dat zij die verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n<br />

daadwerkelijk zal opnem<strong>en</strong>.<br />

Deze vergoeding<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geboekt t<strong>en</strong> belope van hun verwachte kostprijs over<br />

<strong>de</strong> tewerkstellingsperio<strong>de</strong>, op basis van e<strong>en</strong> boekhoudmetho<strong>de</strong>, vergelijkbaar<br />

met die van <strong>de</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel”-plann<strong>en</strong>. Deze verplichting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n over<br />

het algeme<strong>en</strong> jaarlijks gewaar<strong>de</strong>erd door onafhankelijke erk<strong>en</strong><strong>de</strong> actuariss<strong>en</strong>.<br />

Het bedrag opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als voorzi<strong>en</strong>ing is <strong>de</strong> best mogelijke schatting op <strong>de</strong><br />

balansdatum van <strong>de</strong> uitgav<strong>en</strong> die vereist zijn om <strong>aan</strong> <strong>de</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> verplichting te<br />

voldo<strong>en</strong>, rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> waarschijnlijkheid van het mogelijke resultaat<br />

Alle actuariële verliez<strong>en</strong> of winst<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n onmid<strong>de</strong>llijk opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />

van <strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>is. Indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> tijdswaar<strong>de</strong> van het geld belangrijk is, wordt als<br />

voorzi<strong>en</strong>ing <strong>de</strong> huidige waar<strong>de</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van <strong>de</strong> verwachte toekomstige vereiste<br />

uitgav<strong>en</strong> om <strong>aan</strong> <strong>de</strong> verplichting te voldo<strong>en</strong>. Het resultaat van <strong>de</strong> jaarlijkse<br />

heractualisatie van <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, als ze verricht wordt, wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />

nanciële resultat<strong>en</strong>.<br />

De belangrijkste types van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong>:<br />

2.16.4. LOOPBAANBEËINDIGINGSVOORDELEN (BRUGPENSIOENPLANNEN, ANDERE<br />

GELIJKAARDIGE VERPLICHTINGEN)<br />

Deze vergoeding<strong>en</strong> zijn verschuldigd als gevolg van <strong>de</strong> beslissing van <strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming om het di<strong>en</strong>stverband van e<strong>en</strong> werknemer te beëindig<strong>en</strong> vóór <strong>de</strong><br />

normale p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>datum of van <strong>de</strong> beslissing van e<strong>en</strong> werknemer om in ruil voor<br />

<strong>de</strong>ze vergoeding vrijwillig ontslag te nem<strong>en</strong>. Als ze re<strong>de</strong>lijkerwijs voorspelbaar zijn,<br />

1. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> (zie 2.16, Personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>).<br />

overe<strong>en</strong>komstig <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> praktijk<strong>en</strong> in <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n waar <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />

actief is, wor<strong>de</strong>n ook pot<strong>en</strong>tieel toekomstige verplichting<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

2. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor milieuverplichting<strong>en</strong><br />

Deze vergoeding<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geboekt t<strong>en</strong> belope van hun verwachte kostprijs over<br />

Milieuvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn gebaseerd op wettelijke <strong>en</strong> feitelijke verplichting<strong>en</strong> <strong>de</strong> tewerkstellingsperio<strong>de</strong>, op basis van e<strong>en</strong> boekhoudmetho<strong>de</strong>, vergelijkbaar<br />

t<strong>en</strong> gevolge van gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> uit het verle<strong>de</strong>n, in overe<strong>en</strong>stemming met het met die van <strong>de</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel”-plann<strong>en</strong>. Deze verplichting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n over<br />

gepubliceer<strong>de</strong> milieubeleid van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> <strong>de</strong> gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> wettelijke het algeme<strong>en</strong> jaarlijks gewaar<strong>de</strong>erd door onafhankelijke erk<strong>en</strong><strong>de</strong> actuariss<strong>en</strong>.<br />

verplichting<strong>en</strong>. Het volledige bedrag van <strong>de</strong> geschatte verplichting wordt<br />

Alle actuariële verliez<strong>en</strong> of winst<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n onmid<strong>de</strong>llijk opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />

onmid<strong>de</strong>llijk opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, op het og<strong>en</strong>blik dat <strong>de</strong> verplichting plaatsvindt. Wanneer<br />

<strong>de</strong> verplichting productie gerelateerd is, wordt <strong>de</strong> verplichting stapsgewijs<br />

resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s het normaal gebruik/ producti<strong>en</strong>iveau.<br />

2.16.5. VERGOEDINGEN IN AANDELEN EN AANVERWANTE VOORDELEN (OP<br />

3. Overige voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

AANDELEN GEBASEERDE VERGOEDINGEN IFRS 2)<br />

Omvatt<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor geschill<strong>en</strong>, verlieslat<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong>,<br />

Dankzij verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optie of <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> programma’s kunn<strong>en</strong> zowel<br />

garanties, risico’s op nanciële <strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> herstructurering<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> werknemers als het s<strong>en</strong>ior managem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

voorzi<strong>en</strong>ing voor herstructurering wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming e<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> <strong>aan</strong>kop<strong>en</strong> of verwerv<strong>en</strong>. De optie of <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> uitoef<strong>en</strong>ingsprijs is<br />

ge<strong>de</strong>tailleerd <strong>en</strong> formeel herstructureringsplan heeft goedgekeurd, <strong>en</strong> als <strong>de</strong> gelijk <strong>aan</strong> <strong>de</strong> marktprijs van <strong>de</strong> (on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong>) <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> op <strong>de</strong> datum van <strong>de</strong><br />

herstructurering al gestart of publiek <strong>aan</strong>gekondigd is vóór <strong>de</strong> balansdatum. Elke toek<strong>en</strong>ning. Als <strong>de</strong> opties uitgeoef<strong>en</strong>d wor<strong>de</strong>n, wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> kom<strong>en</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />

herstructureringsvoorzi<strong>en</strong>ing omvat <strong>en</strong>kel <strong>de</strong> directe uitgav<strong>en</strong> die voortvloei<strong>en</strong> uit best<strong>aan</strong><strong>de</strong> voorraad eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> ter beschikking gesteld van <strong>de</strong> begunstig<strong>de</strong>n.<br />

<strong>de</strong> herstructurering, welke dui<strong>de</strong>lijk afgebak<strong>en</strong>d zijn <strong>en</strong> die ge<strong>en</strong> verband hou<strong>de</strong>n In bei<strong>de</strong> gevall<strong>en</strong> wordt het kapitaal verhoogd met het bedrag van <strong>de</strong> ontvang<strong>en</strong><br />

met <strong>de</strong> lop<strong>en</strong><strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming.<br />

uitoef<strong>en</strong>ingsprijs. Voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> programma’s, wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> voorraad<br />

eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> ter beschikking gesteld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> begunstig<strong>de</strong>n.<br />

2.16 PERSONEELSVOORDELEN<br />

De opties <strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n standaard verworv<strong>en</strong> op <strong>de</strong> datum van<br />

<strong>de</strong> toek<strong>en</strong>ning <strong>en</strong> hun reële waar<strong>de</strong> wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> uitgave voor<br />

2.16.1. PERSONEELSVOORDELEN OP KORTE TERMIJN<br />

Ze omvatt<strong>en</strong> lon<strong>en</strong>, salariss<strong>en</strong> <strong>en</strong> sociale zekerheidsbijdrag<strong>en</strong>, vakantiegeld,<br />

doorbetaling van loon bij ziekte, bonuss<strong>en</strong> <strong>en</strong> verloning<strong>en</strong> in natura. Deze wor<strong>de</strong>n<br />

als kost geboekt in <strong>de</strong> betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> perio<strong>de</strong>. Alle ka<strong>de</strong>rle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />

ontvang<strong>en</strong> bonuss<strong>en</strong>, op basis van te bereik<strong>en</strong> nanciële doelstelling<strong>en</strong>. Het<br />

bedrag van <strong>de</strong> bonus wordt t<strong>en</strong> laste g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, op basis van e<strong>en</strong> raming op <strong>de</strong><br />

balansdatum.<br />

personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> met als teg<strong>en</strong>post het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> vorm<br />

van reserves voor op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong>. Voor <strong>de</strong> opties is,<br />

<strong>de</strong> kost die moet geboekt wor<strong>de</strong>n berek<strong>en</strong>d door e<strong>en</strong> actuaris die daarvoor<br />

e<strong>en</strong> waar<strong>de</strong>ringsmo<strong>de</strong>l gebruikt dat rek<strong>en</strong>ing houdt met <strong>de</strong> karakteristiek<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties, <strong>de</strong> volatiliteit van het on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>el <strong>en</strong> het<br />

veron<strong>de</strong>rstel<strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ingspatroon.<br />

Zolang <strong>de</strong> verle<strong>en</strong><strong>de</strong> opties niet zijn uitgeoef<strong>en</strong>d wordt hun waar<strong>de</strong> gerapporteerd<br />

on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

groep als ‘reserves voor op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong>’. De waar<strong>de</strong><br />

van <strong>de</strong> uitgeoef<strong>en</strong><strong>de</strong> opties gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> wordt getransfereerd naar<br />

‘overgedrag<strong>en</strong> resultat<strong>en</strong>’.


2.16.6. PRESENTATIE<br />

De personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geboekt als bedrijfsresultaat in <strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing, met uitzon<strong>de</strong>ring van interest <strong>en</strong> actualiseringsresultat<strong>en</strong> die<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> nanciële resultat<strong>en</strong>.<br />

2.17 FINANCIELE SCHULDEN<br />

Alle beweging<strong>en</strong> in nanciële schul<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n geboekt op <strong>de</strong><br />

verhan<strong>de</strong>lingsdatum.<br />

Voor l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> initieel ontvang<strong>en</strong> bedrag<strong>en</strong> geboekt, vermin<strong>de</strong>rd<br />

met transactiekost<strong>en</strong>. Daarna wor<strong>de</strong>n ze gewaar<strong>de</strong>erd teg<strong>en</strong> nettowaar<strong>de</strong> na<br />

afschrijving, op basis van <strong>de</strong> effectieve interestmetho<strong>de</strong>. De nettowaar<strong>de</strong> na<br />

afschrijving wordt berek<strong>en</strong>d rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>nd met alle uitgiftekost<strong>en</strong> <strong>en</strong> elke<br />

korting of premie op het mom<strong>en</strong>t van uitgifte. Alle verschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> het gele<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

bedrag <strong>en</strong> <strong>de</strong> terugbetalingswaar<strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />

bij terugbetaling.<br />

2.18 HANDELS- EN OVERIGE SCHULDEN<br />

Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n geboekt teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> na waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring, met<br />

an<strong>de</strong>re woor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> netto actuele waar<strong>de</strong> van het te betal<strong>en</strong> bedrag. T<strong>en</strong>zij <strong>de</strong><br />

impact van actualisatie materieel is, wordt <strong>de</strong> nominale waar<strong>de</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

Reële waar<strong>de</strong>verliez<strong>en</strong> uit afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r<br />

han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n.<br />

2.20.2. OVERHEIDSSUBSIDIES<br />

Overheidssubsidies wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>vankelijk geboekt in <strong>de</strong> balans als over te drag<strong>en</strong><br />

opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> indi<strong>en</strong> er e<strong>en</strong> re<strong>de</strong>lijke garantie is dat <strong>de</strong> subsidies ontvang<strong>en</strong> zull<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming zal voldo<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n die er<strong>aan</strong><br />

verbon<strong>de</strong>n zijn. Subsidies wor<strong>de</strong>n vervolg<strong>en</strong>s in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />

in <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> als, <strong>en</strong> proportioneel <strong>aan</strong>, <strong>de</strong> te comp<strong>en</strong>ser<strong>en</strong> kost<strong>en</strong>.<br />

2.21 FINANCIELE INSTRUMENTEN<br />

De on<strong>de</strong>rneming gebruikt afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met<br />

betrekking tot basismaterial<strong>en</strong> om <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> negatieve schommeling<strong>en</strong><br />

van wisselkoers<strong>en</strong>, metaalprijz<strong>en</strong>, r<strong>en</strong>tevoet<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re marktrisico’s te beperk<strong>en</strong>.<br />

De on<strong>de</strong>rneming gebruikt voornamelijk spot- <strong>en</strong> termijncontract<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />

in<strong>de</strong>kking van het metaal- <strong>en</strong> valutarisico <strong>en</strong> swapcontract<strong>en</strong> om het r<strong>en</strong>terisico in<br />

te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong>. De transacties uitgevoerd op <strong>de</strong> termijnmarkt zijn niet van speculatieve<br />

aard.<br />

2.21.1. TRANSACTIONELE RISICO’S – REËLE-WAARDE INDEKKING<br />

Afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met betrekking tot<br />

basismaterial<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gebruikt om <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (activa, passiva <strong>en</strong> vaste overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>) te bescherm<strong>en</strong>.<br />

Deze wor<strong>de</strong>n oorspronkelijk <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> geboekt op <strong>de</strong> verhan<strong>de</strong>lingsdatum.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 83<br />

Alle afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met betrekking tot<br />

basismaterial<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd op balansdatum <strong>aan</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>,<br />

volg<strong>en</strong>s het marktwaar<strong>de</strong>vergelijkingsmechanisme («mark-to-market»). Alle<br />

winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n onmid<strong>de</strong>llijk opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />

- als e<strong>en</strong> bedrijfsresultaat - indi<strong>en</strong> gerelateerd <strong>aan</strong> metaal <strong>en</strong> als e<strong>en</strong> nancieel<br />

resultaat in alle an<strong>de</strong>re gevall<strong>en</strong>.<br />

Inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (vooral fysische vaste overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> <strong>en</strong> commerciële<br />

voorraad) wor<strong>de</strong>n ook gewaar<strong>de</strong>erd <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> wanneer “hedge accounting”<br />

kan gedocum<strong>en</strong>teerd wor<strong>de</strong>n in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> IAS 39-criteria.<br />

In <strong>de</strong> afwezigheid van het verkrijg<strong>en</strong> van “hedge accounting” bij <strong>de</strong> creatie in<br />

overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> IAS 39-criteria, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />

kost opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s on<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ringsregels die van<br />

toepassing zijn voor gelijkaardige niet-inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, o.a. <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> laagste van kostprijs <strong>en</strong> marktwaar<strong>de</strong> (IAS 2) voor wat <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n betreft,<br />

of het boek<strong>en</strong> van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor verlieslat<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong> (IAS 37) voor <strong>de</strong><br />

fysische vaste overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> (zie ook toelichting also note 2.22 - IAS 39 impact).<br />

Wanneer er e<strong>en</strong> consist<strong>en</strong>te praktijk bestaat bij e<strong>en</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming of<br />

e<strong>en</strong> kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>heid van <strong>de</strong> Groep om het on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> item<br />

geleverd te krijg<strong>en</strong> om het terug te verkop<strong>en</strong> op korte termijn met als doel<br />

e<strong>en</strong> winst te realiser<strong>en</strong> op basis van <strong>de</strong> kortetermijnschommeling<strong>en</strong> in <strong>de</strong> prijs<br />

of <strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsmarges, dan wor<strong>de</strong>n in die gevall<strong>en</strong> <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd<br />

<strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> via <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> <strong>de</strong> verbon<strong>de</strong>n fysische <strong>en</strong>/of<br />

han<strong>de</strong>lsgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geklasseerd als afgelei<strong>de</strong> nanciële<br />

instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ook met e<strong>en</strong> waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> geboekt via <strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />

2.19 BELASTINGEN OP HET RESULTAAT<br />

De belasting<strong>en</strong> op het resultaat van het boekjaar betreff<strong>en</strong> <strong>de</strong> effectieve<br />

2.21.2. STRUCTURELE RISICO’S – KASSTROOM INDEKKING<br />

belasting<strong>en</strong> alsook <strong>de</strong> lat<strong>en</strong>te belasting<strong>en</strong>. Deze belasting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n berek<strong>en</strong>d in<br />

overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> belastingwetgeving die van toepassing is in elk land<br />

waar <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming actief is.<br />

Afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met betrekking tot<br />

basismaterial<strong>en</strong> die gebruikt wor<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kking van toekomstige<br />

kasstrom<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n toegewez<strong>en</strong> als in<strong>de</strong>kking<strong>en</strong> te behan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r “cash ow<br />

De effectieve belasting<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze die verschuldigd zijn op het belastbaar<br />

inkom<strong>en</strong> van het jaar, op basis van <strong>de</strong> belastingperc<strong>en</strong>tages die gel<strong>de</strong>n op <strong>de</strong><br />

balansdatum, ev<strong>en</strong>als elke herzi<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> die verschuldigd (of<br />

terugbetaalbaar) zijn voor voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong>.<br />

Lat<strong>en</strong>te belasting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n berek<strong>en</strong>d volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> “liability method”, op tij<strong>de</strong>lijke<br />

verschill<strong>en</strong> die best<strong>aan</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>en</strong>erzijds <strong>de</strong> scale waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa <strong>en</strong><br />

passiva <strong>en</strong> an<strong>de</strong>rzijds hun boekwaar<strong>de</strong> in <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing. Deze belasting<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd op basis van <strong>de</strong> belastingperc<strong>en</strong>tages die van kracht zijn op<br />

balansdatum of toekomstige belastingperc<strong>en</strong>tages indi<strong>en</strong> formeel <strong>aan</strong>gekondigd<br />

door <strong>de</strong> autoriteit<strong>en</strong> in het land waar <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming actief is.<br />

Lat<strong>en</strong>te belastingactiva wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong>kel geboekt als het waarschijnlijk is dat er<br />

voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> toekomstige belastbare winst zal zijn waarmee <strong>de</strong> tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong><br />

kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n verrek<strong>en</strong>d.<br />

Lat<strong>en</strong>te belastingactiva <strong>en</strong> -passiva wor<strong>de</strong>n gecomp<strong>en</strong>seerd <strong>en</strong> netto voorgesteld<br />

<strong>en</strong>kel <strong>en</strong> alle<strong>en</strong> als ze betrekking hebb<strong>en</strong> op belasting<strong>en</strong> gehev<strong>en</strong> door <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />

belastinginstantie op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> belastbare <strong>en</strong>titeit.<br />

hedge accounting» volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> principes van IAS 39. Wijziging<strong>en</strong> in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong><br />

van <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die voldo<strong>en</strong> als effectieve kasstroomin<strong>de</strong>kking<strong>en</strong>,<br />

wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep. Dit gebeurt on<strong>de</strong>r<br />

<strong>de</strong> vorm van kasstroomin<strong>de</strong>kkingsreserves totdat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>e<br />

of vastgeleg<strong>de</strong> transacties zich voordo<strong>en</strong> (d.i. e<strong>en</strong> invloed hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing). Op dat mom<strong>en</strong>t wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> getransfereerd van eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> naar <strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />

Wanneer e<strong>en</strong> in<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t vervalt, verkocht wordt, stopgezet of<br />

uitgeoef<strong>en</strong>d wordt voordat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>e of vastgeleg<strong>de</strong> transactie<br />

zich voordoet, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> winst<strong>en</strong> of verliez<strong>en</strong> behou<strong>de</strong>n in eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> totdat<br />

<strong>de</strong> transactie zich voordoet.<br />

Als <strong>de</strong> inge<strong>de</strong>kte transacties niet meer waarschijnlijk zijn of als <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kking niet<br />

meer effectief is, wor<strong>de</strong>n alle winst<strong>en</strong> of verliez<strong>en</strong>, initieel opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong><br />

vermog<strong>en</strong> onmid<strong>de</strong>llijk in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

In <strong>de</strong> afwezigheid van het verkrijg<strong>en</strong> van “hedge accounting” bij <strong>de</strong> creatie in<br />

overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> IAS 39-criteria, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> wijziging<strong>en</strong> in reële waar<strong>de</strong><br />

2.20 BOEKING VAN OPBRENGSTEN<br />

van <strong>de</strong> hedging elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> ipv het eig<strong>en</strong><br />

vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> dit voordat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>e of vastgeleg<strong>de</strong> transacties<br />

zich voordo<strong>en</strong>.<br />

2.20.1. VERKOOP VAN GOEDEREN EN VERLENING VAN DIENSTEN<br />

De opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> verkoop van goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> verwerkingsactiviteit<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n 2.21.3 IN UITVOERENDE CONTRACTEN BESLOTEN DERIVATEN<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> wanneer <strong>de</strong> belangrijkste voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> risico’s inzake eig<strong>en</strong>dom t<strong>en</strong><br />

laste vall<strong>en</strong> van <strong>de</strong> koper <strong>en</strong> er niet langer onzekerheid bestaat over <strong>de</strong> ontvangst<br />

van <strong>de</strong> overe<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong> vergoeding <strong>en</strong> <strong>de</strong> daar<strong>aan</strong> verbon<strong>de</strong>n transactiekost<strong>en</strong> of<br />

<strong>de</strong> mogelijke teruggave van <strong>de</strong> goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

Uitvoer<strong>en</strong>d contract<strong>en</strong> (“basis contract”) bevatt<strong>en</strong> soms beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivat<strong>en</strong>.<br />

Beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivat<strong>en</strong> veroorzak<strong>en</strong> dat sommige of alle kasstrom<strong>en</strong> die an<strong>de</strong>rs<br />

kunn<strong>en</strong> verwacht wor<strong>de</strong>n van het basis contract, wor<strong>de</strong>n gewijzigd in functie van<br />

e<strong>en</strong> speci eke interestvoet, <strong>de</strong> prijs van e<strong>en</strong> nancieel instrum<strong>en</strong>t, <strong>de</strong> prijs van<br />

Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> uit raf nageactiviteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> levering van di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

e<strong>en</strong> han<strong>de</strong>lsgoed, e<strong>en</strong> wisselkoers prijs of an<strong>de</strong>re variabele. Als het vaststaat dat<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in verhouding tot het niveau van <strong>de</strong> afwerking van <strong>de</strong> transactie, als <strong>de</strong>rgelijk beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivaat niet dicht verbon<strong>de</strong>n is met het basis contract, dan<br />

dit op e<strong>en</strong> betrouwbare manier kan gewaar<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n.<br />

wordt het afgezon<strong>de</strong>rd van het basis contract on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> regels van IAS 39 (reële<br />

waar<strong>de</strong> via resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing). Het basiscontract wordt geboekt volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

regels van <strong>de</strong> uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong>, wat wil zegg<strong>en</strong> dat <strong>de</strong>rgelijk contract niet<br />

wordt erk<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> balans of <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing voor <strong>de</strong> contractuele levering<br />

plaatsvindt (zie ook toelichting 2.22 - het IAS 39 impact).<br />

2.22 NIET-RECURRENTE RESULTATEN EN IMPACT VAN IAS 39<br />

OPGENOMEN IN HET RESULTAAT<br />

Bevat niet-recurr<strong>en</strong>te elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voornamelijk met betrekking tot<br />

herstructureringsmaatregel<strong>en</strong>, bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van activa <strong>en</strong><br />

an<strong>de</strong>re kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> resulter<strong>en</strong>d uit feit<strong>en</strong> of transacties die dui<strong>de</strong>lijk<br />

verschill<strong>en</strong> van <strong>de</strong> courante activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming.<br />

De IAS 39-impact heeft betrekking op <strong>de</strong> tijdsverschill<strong>en</strong> (zon<strong>de</strong>r impact op <strong>de</strong><br />

kasstrom<strong>en</strong>) in het boek<strong>en</strong> van resultat<strong>en</strong> als gevolg van het niet toepass<strong>en</strong> of het<br />

niet kunn<strong>en</strong> bekom<strong>en</strong> van IAS 39 “hedge accounting” bij <strong>de</strong> creatie bij :<br />

a) Transactionele in<strong>de</strong>kking, wat met zich meebr<strong>en</strong>gt dat <strong>de</strong> inge<strong>de</strong>kte<br />

elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> niet langer <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> kunn<strong>en</strong> gewaar<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n maar<br />

gewaar<strong>de</strong>erd moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n volg<strong>en</strong>s waar<strong>de</strong>ringsregels toepasbaar voor<br />

vergelijkbare, niet inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, zoals waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> <strong>de</strong> laagste<br />

van kostprijs <strong>en</strong> marktwaar<strong>de</strong> (IAS 2) voor voorra<strong>de</strong>n of voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

voor verlieslat<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong> (IAS 37) voor <strong>de</strong> commerciële fysische<br />

<strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.


84 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

b) Structurele in<strong>de</strong>kking, wat impliceert dat <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> 3.2.1. STRUCTUREEL RISICO<br />

hedging instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in plaats<br />

van het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dit voordat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>e of<br />

vastgeleg<strong>de</strong> transacties zich voordo<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> is blootgesteld <strong>aan</strong> structurele metaalprijsrisico’s. Die risico’s vloei<strong>en</strong><br />

voornamelijk voort uit <strong>de</strong> metaalprijz<strong>en</strong> die inwerk<strong>en</strong> op <strong>de</strong> verwerkings- of<br />

raf nagekost<strong>en</strong> <strong>en</strong> op <strong>de</strong> metaalbonuss<strong>en</strong> die gehaald wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> voor<br />

c) In uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong> beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivat<strong>en</strong>, wat impliceert dat reële waar<strong>de</strong> verwerking gelever<strong>de</strong> material<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> houdt e<strong>en</strong> beleid <strong>aan</strong> om <strong>de</strong>rgelijke<br />

op <strong>de</strong> beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivat<strong>en</strong> moet toegepast wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing blootstelling <strong>aan</strong> metaalprijz<strong>en</strong> op termijn in te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong> wanneer <strong>de</strong> forward<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, in teg<strong>en</strong>stelling tot <strong>de</strong> uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> compon<strong>en</strong>t waar ge<strong>en</strong> reële metaalprijz<strong>en</strong> uitgedrukt in <strong>de</strong> functionele wisselkoers van <strong>de</strong> <strong>de</strong>sbetreff<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

waar<strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring is toegelat<strong>en</strong>.<br />

activiteit bov<strong>en</strong> hun historisch gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> ligg<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich op e<strong>en</strong> niveau bevin<strong>de</strong>n<br />

Toelichting 8 verschaft <strong>de</strong>tails over <strong>de</strong>ze resultat<strong>en</strong>.<br />

waarbij <strong>aan</strong>trekkelijke marges verzekerd kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n. In welke mate het<br />

metaalprijsrisico op termijn inge<strong>de</strong>kt kan wor<strong>de</strong>n hangt af van <strong>de</strong> liquiditeit van <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>sbetreff<strong>en</strong><strong>de</strong> markt<strong>en</strong>.<br />

3. Beheer van nanciële risico’s<br />

In het segm<strong>en</strong>t Precious Metals Services, recycleert <strong>de</strong> Groep voornamelijk<br />

platina, palladium, rhodium, goud <strong>en</strong> zilver <strong>en</strong> ongeveer 12 an<strong>de</strong>re basis <strong>en</strong><br />

speciale metal<strong>en</strong> zoals indium, <strong>en</strong> sel<strong>en</strong>ium. In dit segm<strong>en</strong>t is <strong>de</strong> gevoeligheid op<br />

Alle activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep zijn blootgesteld <strong>aan</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> risico’s, waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> korte termijn van inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> operationele resultat<strong>en</strong> <strong>aan</strong> metaal koers<strong>en</strong><br />

metaalprijsschommeling<strong>en</strong>, <strong>de</strong> wisselkoers<strong>en</strong>, bepaal<strong>de</strong> marktge<strong>de</strong> nieer<strong>de</strong> belangrijk. Gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> variabiliteit in het soort <strong>aan</strong>gevoer<strong>de</strong> material<strong>en</strong> in <strong>de</strong> loop<br />

commerciële voorwaar<strong>de</strong>n, <strong>en</strong> r<strong>en</strong>tevoet<strong>en</strong> alsook krediet- <strong>en</strong> liquiditeitrisico’s. Het <strong>de</strong>r jar<strong>en</strong>, blijft het moeilijk om e<strong>en</strong> speci eke s<strong>en</strong>sitiviteit uit te drukk<strong>en</strong> voor<br />

globale risicobeheer van <strong>de</strong> Groep tracht <strong>de</strong> negatieve invloed op <strong>de</strong> nanciële één welbepaald metaal. In het algeme<strong>en</strong> geldt dat hogere prijz<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> stijging<br />

resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep tot e<strong>en</strong> minimum te beperk<strong>en</strong>, door <strong>de</strong>ze risico’s in te van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> resulter<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> bezit ook e<strong>en</strong> metaalprijss<strong>en</strong>sitiviteit die<br />

<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> met nanciële <strong>en</strong> verzekeringsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

vooral gelinkt is <strong>aan</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> verwerkings- of raf nage activiteit<strong>en</strong> die werk<strong>en</strong><br />

binn<strong>en</strong> zijn an<strong>de</strong>re activiteitssegm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (Advanced Materials, Precious Metals<br />

3.1 WISSELKOERSRISICO<br />

Het wisselkoersrisico waar<strong>aan</strong> <strong>Umicore</strong> blootgesteld is, kan opgesplitst wor<strong>de</strong>n in<br />

drie types: structurele, transactionele <strong>en</strong> omrek<strong>en</strong>ingsrisico’s.<br />

Products & Catalysts <strong>en</strong> Zinc Specialties). Deze s<strong>en</strong>sitiviteit is vooral gerelateerd <strong>aan</strong><br />

recycling/re ning duur van metal<strong>en</strong> in elke activiteit – hoofdzakelijk kobalt, goud,<br />

platinagroep metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> zink. Over het algeme<strong>en</strong> draagt e<strong>en</strong> hogere metaalprijs<br />

bij tot voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> op korte termijn voor <strong>de</strong> winstgev<strong>en</strong>dheid van elke activiteit.<br />

Nochtans, an<strong>de</strong>re commerciële voorwaar<strong>de</strong>n die grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els onafhankelijk zijn van<br />

3.1.1. STRUCTUREEL RISICO<br />

De inkomst<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> zijn ge<strong>de</strong>eltelijk in USD uitgedrukt, alhoewel vele<br />

activiteit<strong>en</strong> zich buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> USD-zone bevin<strong>de</strong>n (voornamelijk in Europa <strong>en</strong> Azië).<br />

Elke wijziging in <strong>de</strong> USD wisselkoers versus EUR of an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> die niet<br />

<strong>de</strong> metaalprijs, zoals product premies, zijn ev<strong>en</strong>zeer signi cant <strong>en</strong> onafhankelijk<br />

bepal<strong>en</strong>d voor <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> prijsveran<strong>de</strong>ring voor <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re metal<strong>en</strong> heeft ge<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>isvolle invloed.<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> USD gekoppeld zijn, heeft daardoor e<strong>en</strong> invloed op <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming. Het grootste <strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze blootstelling <strong>aan</strong> <strong>de</strong> wisselkoers vloeit<br />

voort uit <strong>de</strong> in USD uitgedrukte metaalprijz<strong>en</strong>, die inwerk<strong>en</strong> op <strong>de</strong> metaalbonuss<strong>en</strong><br />

die gehaald wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> voor verwerking gelever<strong>de</strong> material<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> heeft e<strong>en</strong> beleid om zich teg<strong>en</strong> haar structurele wisselkoersblootstelling<br />

op termijn in te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong>, zij het in combinatie met <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kking teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> structurele<br />

metaalprijsblootstelling of geïsoleerd, wanneer <strong>de</strong> wisselkoers<strong>en</strong> of <strong>de</strong> in EUR<br />

uitgedrukte metaalprijz<strong>en</strong> bov<strong>en</strong> het historische gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> ligg<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich op e<strong>en</strong><br />

niveau bevin<strong>de</strong>n waarbij <strong>aan</strong>trekkelijke marges verzekerd kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n.<br />

Structurele metaalprijsin<strong>de</strong>kking<br />

<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>kt e<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van haar toekomstige blootstelling <strong>aan</strong> forward<br />

metaalkoers<strong>en</strong> in, <strong>en</strong> dit voor sommige metal<strong>en</strong> die g<strong>en</strong>oteerd zijn op<br />

termijnmarkt<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor zover toekomstige metaalprijs gebaseer<strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> uit<br />

gek<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> gedocum<strong>en</strong>teer<strong>de</strong> commerciële overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>aan</strong>getoond<br />

wor<strong>de</strong>n. In voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong> heeft <strong>Umicore</strong> reeds e<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van zijn blootstelling<br />

van 2009 <strong>en</strong> 2010 inge<strong>de</strong>kt. Door meer inzicht in <strong>de</strong> toekomstige commerciële<br />

overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>, heeft <strong>Umicore</strong> in 2009 zulke <strong>de</strong>kkingsovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>r<br />

<strong>aan</strong>geg<strong>aan</strong>, ter in<strong>de</strong>kking van prijsrisico’s voor 2010 <strong>en</strong> 2011. Deze contract<strong>en</strong> zijn<br />

Bij ontst<strong>en</strong>t<strong>en</strong>is van <strong>en</strong>ige in<strong>de</strong>kking teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> het structurele<br />

USD-risico dat niet <strong>aan</strong> <strong>de</strong> metaalprijs is verbon<strong>de</strong>n, <strong>en</strong> bij eind 2009 gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />

vooral verbon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> terugwinning van platina, palladium, goud, zilver <strong>en</strong> zink.<br />

wisselkoers<strong>en</strong>, zou e<strong>en</strong> stijging van <strong>de</strong> USD met 1 c<strong>en</strong>t <strong>aan</strong>leiding gev<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> 3.2.2. TRANSACTIONEEL RISICO<br />

stijging van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> het bedrijfsresultaat vann iets min<strong>de</strong>r dan EUR 1<br />

miljo<strong>en</strong> op jaarbasis. Omgekeerd zou e<strong>en</strong> daling van <strong>de</strong> USD met 1 c<strong>en</strong>t <strong>aan</strong>leiding<br />

gev<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> daling van <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> grootteor<strong>de</strong> op jaarbasis.<br />

Deze gevoelighe<strong>de</strong>n zijn als kortetermijnleidraad op te vatt<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn <strong>en</strong>igszins<br />

De Groep wordt geconfronteerd met transactionele risico’s op <strong>aan</strong>gekochte <strong>en</strong><br />

verkochte metal<strong>en</strong>.<br />

theoretisch, <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> het wisselkoersniveau vaak e<strong>en</strong> zware invloed heeft De meer<strong>de</strong>rheid van <strong>de</strong> transacties in metal<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> wereldwij<strong>de</strong><br />

op wijziging<strong>en</strong> in commerciële voorwaar<strong>de</strong>n die in USD wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ld marktrefer<strong>en</strong>ties zoals <strong>de</strong>ze van <strong>de</strong> London Metal Exchange. Als <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

<strong>en</strong> op elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die <strong>Umicore</strong> niet zelf in han<strong>de</strong>n heeft, zoals <strong>de</strong> invloed die metaalprijs constant zou blijv<strong>en</strong>, dan zou <strong>de</strong> prijs die <strong>Umicore</strong> betaalt voor het<br />

<strong>de</strong> USD wisselkoers op in USD uitgedrukte metaalprijz<strong>en</strong> zou kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. metaal in <strong>de</strong> grondstoff<strong>en</strong> terug <strong>aan</strong> <strong>de</strong> klant wor<strong>de</strong>n doorgerek<strong>en</strong>d als e<strong>en</strong><br />

Deze beweging<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> invloed op <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> (zie<br />

<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> verkoopprijs. Gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> tijd die nodig is voor <strong>de</strong> conversie van<br />

metaalprijsrisico hieron<strong>de</strong>r). Er is ook e<strong>en</strong> gevoeligheid teg<strong>en</strong>over <strong>en</strong>kele an<strong>de</strong>re <strong>aan</strong>gekochte grondstoff<strong>en</strong> tot eindproduct<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> verkoop ervan, zal <strong>de</strong> volatiliteit<br />

<strong>de</strong>viez<strong>en</strong> zoals <strong>de</strong> Brazili<strong>aan</strong>se real, <strong>de</strong> Kore<strong>aan</strong>se won, <strong>de</strong> Chinese Yuan <strong>en</strong> <strong>de</strong> in <strong>de</strong> metaalkoers die als refer<strong>en</strong>tie di<strong>en</strong>t, verschill<strong>en</strong> do<strong>en</strong> ontst<strong>aan</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

Zuid-Afrik<strong>aan</strong>se rand.<br />

<strong>aan</strong>koopprijs van <strong>de</strong> metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> verkoopprijs. Er is dus e<strong>en</strong> transactioneel<br />

Structurele wisselkoersin<strong>de</strong>kking<br />

risico ingevolge elke prijswijziging tuss<strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t waarop grondstoff<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gekocht ( meer speci ek, wanneer <strong>de</strong> <strong>aan</strong>koopprijs wordt ge xeerd)<br />

<strong>Umicore</strong> heeft ge<strong>en</strong> structurele wisselkoersin<strong>de</strong>kking<strong>en</strong> die gerelateerd zijn <strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t waarop product<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n verkocht (meer bepaald, wanneer <strong>de</strong><br />

met niet-metaal-prijs gerelateer<strong>de</strong> wisselkoerss<strong>en</strong>sitiviteit, behalve <strong>en</strong>kele Euro verkoopprijs wordt ge xeerd)<br />

speci eke contract<strong>en</strong> in <strong>Umicore</strong> Noorweg<strong>en</strong>.<br />

Het beleid van <strong>de</strong> groep bestaat er in om dit transactioneel risico zo veel mogelijk<br />

in te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong>, voornamelijk met termijnoperaties.<br />

3.1.2. TRANSACTIONEEL RISICO<br />

Het bedrijf is ook on<strong>de</strong>rhevig <strong>aan</strong> transactionele risico’s met betrekking tot<br />

<strong>de</strong>viez<strong>en</strong>, namelijk het risico dat wisselkoers<strong>en</strong> schommel<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t<br />

waarop <strong>de</strong> prijs met <strong>de</strong> klant of leverancier wordt bepaald <strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t<br />

3.2.3 RISICO OP METAALVOORRADEN<br />

waarop <strong>de</strong> transactie afgewikkeld wordt. <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>kt zich systematisch in teg<strong>en</strong> De groep is blootgesteld <strong>aan</strong> metaalkoers risico’s op <strong>de</strong> perman<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong>rgelijke transactionele risico’s, voornamelijk via termijncontract<strong>en</strong>.<br />

metaalvoorra<strong>de</strong>n. Het risico heeft te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong> kans dat metaalkoers<strong>en</strong> dal<strong>en</strong><br />

tot on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ze voorra<strong>de</strong>n. <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>kt zich niet in teg<strong>en</strong> dit<br />

3.1.3. OMREKENINGSRISICO<br />

risico.<br />

<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> internationaal bedrijf met vestiging<strong>en</strong> die niet in EUR rapporter<strong>en</strong>.<br />

Wanneer <strong>de</strong>rgelijke resultat<strong>en</strong> geconsoli<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

3.3 RENTERISICO<br />

Groep, is het omgerek<strong>en</strong><strong>de</strong> bedrag blootgesteld <strong>aan</strong> waar<strong>de</strong>schommeling<strong>en</strong> De blootstelling van <strong>de</strong> Groep <strong>aan</strong> <strong>de</strong> r<strong>en</strong>tevoetschommeling<strong>en</strong> houdt verband<br />

van zulke lokale valuta’s t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> EUR. Het betreft voornamelijk <strong>de</strong> met <strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong> in het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> nanciële schul<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Groep.<br />

Amerik<strong>aan</strong>se dollar, <strong>de</strong> Brazili<strong>aan</strong>se real, <strong>de</strong> Kore<strong>aan</strong>se won, <strong>de</strong> Chinese yuan <strong>en</strong> <strong>de</strong> Eind <strong>de</strong>cember 2009 bedroeg <strong>de</strong> netto nanciële schuld van <strong>de</strong> Groep EUR 361,9<br />

Zuid-Afrik<strong>aan</strong>se rand. In principe <strong>de</strong>kt <strong>Umicore</strong> zich niet in teg<strong>en</strong> dit soort risico. miljo<strong>en</strong>. Rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> schuldinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rhevig <strong>aan</strong> vaste<br />

r<strong>en</strong>tevoet<strong>en</strong>, zoals <strong>de</strong> obligatie op 8 jaar die <strong>Umicore</strong> in 2004 uitgeschrev<strong>en</strong> heeft,<br />

3.2 METAALPRIJSRISICO<br />

<strong>Umicore</strong>’s metaalprijsrisico kan opge<strong>de</strong>eld wor<strong>de</strong>n in 3 categoriën: structureel risico,<br />

transactioneel risico <strong>en</strong> risico op metaalvoorra<strong>de</strong>n.<br />

komt het <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> nanciële schul<strong>de</strong>n dat begin 2010 on<strong>de</strong>rhevig is <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

variabele r<strong>en</strong>tevoet<strong>en</strong> overe<strong>en</strong> met 53% van <strong>de</strong> totale bruto nanciële schul<strong>de</strong>n.


3.4 KREDIETRISICO<br />

Kredietrisico <strong>en</strong> conc<strong>en</strong>tratie van kredietrisico<br />

Kredietrisico is het risico op wanbetaling<strong>en</strong> door e<strong>en</strong><strong>de</strong>r welke teg<strong>en</strong>partij, met<br />

betrekking tot <strong>de</strong> verkoop van goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> of metaalleasingoperaties. Om <strong>de</strong><br />

kredietblootstelling te beher<strong>en</strong>, heeft <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> kredietbeleid opgesteld met<br />

<strong>aan</strong>vrag<strong>en</strong> voor kredietlimiet<strong>en</strong>, goedkeuringsprocedures, onon<strong>de</strong>rbrok<strong>en</strong> toezicht<br />

van <strong>de</strong> kredietblootstelling <strong>en</strong> <strong>aan</strong>maningsprocedures in het geval van uitstel.<br />

Het kredietrisico t<strong>en</strong> gevolge van verkop<strong>en</strong> is tot e<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> gr<strong>en</strong>s inge<strong>de</strong>kt<br />

via kredietverzekering<strong>en</strong>, accreditiev<strong>en</strong> of an<strong>de</strong>re gelijkaardige betalingswijz<strong>en</strong>.<br />

Hiervoor werd één wereldwijd kredietverzekeringscontract <strong>aan</strong>geg<strong>aan</strong>. Dit contract<br />

beschermt <strong>de</strong> maatschappij<strong>en</strong> van <strong>de</strong> groep teg<strong>en</strong> insolv<strong>en</strong>tie, politieke <strong>en</strong><br />

commerciële risico’s met e<strong>en</strong> individualiseerbare franchise van 5% per factuur. De<br />

jaarlijkse globale maximale scha<strong>de</strong>loosstelling beloopt EUR 20 miljo<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> heeft bepaald dat in e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal gevall<strong>en</strong> waar <strong>de</strong><br />

kredietverzekeringskost<strong>en</strong> onev<strong>en</strong>redig zijn met het risico dat verzekerd moet<br />

wor<strong>de</strong>n of waar <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>conc<strong>en</strong>tratie niet in overe<strong>en</strong>stemming is met <strong>de</strong><br />

provisies van <strong>de</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> kredietverzekeringscontract<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> kredietin<strong>de</strong>kking<br />

gezocht wordt.<br />

Er valt op te merk<strong>en</strong> dat <strong>en</strong>kele omvangrijke transacties, zoals <strong>de</strong> verkoop van<br />

e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> door <strong>de</strong> business groep Precious Metals Services, e<strong>en</strong> beperkt<br />

kredietrisico hebb<strong>en</strong>, <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> het e<strong>en</strong> gangbare praktijk is om te betal<strong>en</strong> vóór<br />

levering.<br />

3.7 STRATEGISCHE EN OPERATIONELE RISICO’S<br />

<strong>Umicore</strong> is blootgesteld <strong>aan</strong> diverse strategische <strong>en</strong> operationele risico’s, die niet<br />

noodzakelijk e<strong>en</strong> nancieel karakter hebb<strong>en</strong>, maar die niettemin <strong>de</strong> nanciële<br />

performantie van <strong>de</strong> groep kunn<strong>en</strong> scha<strong>de</strong>n. Het betreft bevoorradingsrisico’s,<br />

technologische risico’s, <strong>en</strong> het risico van productsubstitutie bij klant<strong>en</strong>. We<br />

verwijz<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> pagina’s 130 tot 133 over risicobeheer in het hoofdstuk over<br />

Corporate Governance voor e<strong>en</strong> beschrijving van <strong>de</strong>ze risico’s <strong>en</strong> e<strong>en</strong> overzicht van<br />

<strong>de</strong> wijze waarop <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>ze risico’s b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>rt.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 85<br />

4. Belangrijke boekhoudkundige<br />

inschatting<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling<strong>en</strong><br />

De gebruikte schatting<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> opstelling <strong>en</strong> <strong>de</strong> toepassing<br />

van <strong>de</strong> nanciële verslag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> Groep wor<strong>de</strong>n voortdur<strong>en</strong>d<br />

geëvalueerd <strong>en</strong> zijn gebaseerd op ervaringshistoriek<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Toekomstige gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> nanciële impact kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />

<strong>en</strong>titeit <strong>en</strong> voorzover die on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong> omstandighe<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>nemelijk lijk<strong>en</strong> zijn<br />

hierin inbegrep<strong>en</strong>. De geschatte resultat<strong>en</strong> die hieruit voorvloei<strong>en</strong> zijn per <strong>de</strong> nitie<br />

dan ook maar zel<strong>de</strong>n i<strong>de</strong>ntiek <strong>aan</strong> <strong>de</strong> actuele resultat<strong>en</strong>.<br />

Hypotheses <strong>en</strong> inschatting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re gemaakt bij:<br />

• De beoor<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> noodzaak van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op<br />

vaste activa <strong>en</strong> e<strong>en</strong> raming hiervan;<br />

• De waar<strong>de</strong>ring van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>;<br />

• Het boek<strong>en</strong> <strong>en</strong> berek<strong>en</strong><strong>en</strong> van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor belastings-, milieu-,<br />

garantie- <strong>en</strong> geschilrisico’s alsook voor teruggezon<strong>de</strong>n product<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

herstructurering<strong>en</strong>;<br />

• Het bepal<strong>en</strong> van waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op voorra<strong>de</strong>n;<br />

•<br />

Het beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in welke mate uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva gebruikt zull<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n;<br />

• De economische lev<strong>en</strong>sduur van materiële vaste activa; <strong>en</strong> immateriële vaste<br />

activa met uitsluiting van <strong>de</strong> goodwill.<br />

Hieron<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> inschatting<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> vermeld die e<strong>en</strong><br />

betek<strong>en</strong>isvolle kans hebb<strong>en</strong> om tij<strong>de</strong>ns het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> boekjaar e<strong>en</strong> materiele<br />

<strong>aan</strong>passing in <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa <strong>en</strong> passiva te veroorzak<strong>en</strong>.<br />

3.5 LIQUIDITEITSRISICO<br />

Liquiditeitsrisico wordt behan<strong>de</strong>ld door e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> mate van gediversi eer<strong>de</strong><br />

nancieringsbronn<strong>en</strong> <strong>aan</strong> te hou<strong>de</strong>n. Deze bevatt<strong>en</strong> vastgeleg<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet<br />

vastgeleg<strong>de</strong> bankfaciliteit<strong>en</strong> op korte <strong>en</strong> mid<strong>de</strong>llange termijn, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> “commercial<br />

paper” programma, waarvan <strong>de</strong> bov<strong>en</strong>gr<strong>en</strong>s in mei 2006 werd verhoogd tot<br />

EUR 300 miljo<strong>en</strong>, dit naast <strong>de</strong> obligatiel<strong>en</strong>ing op 8 jaar t<strong>en</strong> bedrage van EUR 150<br />

miljo<strong>en</strong> uitgegev<strong>en</strong> in 2004.<br />

4.1. WAARDEVERMINDERING VAN DE GOODWILL<br />

3.6 KAPITAALRISICO<br />

De recupereerbare waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> kasstroom g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> werd<br />

In het beheer van haar mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> zal <strong>de</strong> Groep <strong>de</strong> continuïteit van <strong>de</strong><br />

bedrijfsvoering bewar<strong>en</strong>, <strong>de</strong> r<strong>en</strong>tabiliteit voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, <strong>de</strong> belang<strong>en</strong> van<br />

<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>en</strong> e<strong>en</strong> optimale kapitaalstructuur hanter<strong>en</strong> om zo <strong>de</strong><br />

kapitaalkost te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

bepaald als <strong>de</strong> hoogste van <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa vermin<strong>de</strong>rd met<br />

<strong>de</strong> realisatiekost<strong>en</strong> of hun gebruikswaar<strong>de</strong> in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong><br />

waar<strong>de</strong>ringsregels. Deze berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> vereis<strong>en</strong> het gebruik van schatting<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> hypotheses zoals verdisconteringvoet<strong>en</strong>, wisselkoers<strong>en</strong>, prijz<strong>en</strong> van<br />

e<strong>en</strong>heidsproduct<strong>en</strong>, toekomstige kapitaalbehoeft<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> verwachte operationele<br />

Om <strong>de</strong> kapitaalstructuur te handhav<strong>en</strong> of <strong>aan</strong> te pass<strong>en</strong>, kan <strong>de</strong> Groep bijvoor<strong>de</strong>el performantie. Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 beliep <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> goodwill voor <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n uitbetaald <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>aan</strong>pass<strong>en</strong>, kapitaal uitker<strong>en</strong> <strong>aan</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> groep EUR 93 046 duiz<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong> EUR 92 660 duiz<strong>en</strong>d in 2008 - zie<br />

<strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> inkop<strong>en</strong> of nieuwe <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> uitgev<strong>en</strong>. ook toelichting 14.<br />

De Groep controleert haar kapitaalstructuur door on<strong>de</strong>r meer <strong>de</strong> ‘gearing ratio’ te<br />

hanter<strong>en</strong>. Deze ratio wordt berek<strong>en</strong>d als <strong>de</strong> netto nanciële schuld ge<strong>de</strong>eld door 4.2. VERPLICHTINGEN TOT SANERING<br />

<strong>de</strong> som van <strong>de</strong> netto nanciële schuld <strong>en</strong> het totaal eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep.<br />

De netto nanciële schuld wordt berek<strong>en</strong>d als <strong>de</strong> niet-recurr<strong>en</strong>te nanciële schuld<br />

waarbij <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te nanciële schuld wordt opgeteld <strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>rd met <strong>de</strong> kas<br />

<strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d in e<strong>en</strong> niet-operationele context.<br />

Provisies wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gelegd voor <strong>de</strong> verwachte kost van <strong>de</strong> toekomstige<br />

sanering van <strong>de</strong> industriële sites <strong>en</strong> hun omgeving, voor zover e<strong>en</strong> wettelijke of<br />

feitelijke verplichting bestaat in overe<strong>en</strong>stemming met paragraaf 2.15 van <strong>de</strong><br />

waar<strong>de</strong>ringsregels. Deze provisies bevatt<strong>en</strong> e<strong>en</strong> schatting van <strong>de</strong> toekomstige kost<br />

De Groep probeert om e<strong>en</strong> voor investering<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijke<br />

verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> herwinning, sluiting van vestiging<strong>en</strong>, <strong>de</strong> sluiting van stortplaats<strong>en</strong>,<br />

kredietwaardigheidratio <strong>aan</strong> te hou<strong>de</strong>n. In <strong>de</strong>ze context, is het <strong>de</strong> Groep’s strategie bewaking, afbraakkost<strong>en</strong>, <strong>de</strong>contaminatie, waterzuivering <strong>en</strong> perman<strong>en</strong>te opslag<br />

om in e<strong>en</strong> normale operationele omgeving, e<strong>en</strong> hefboomratio te hanter<strong>en</strong> lager van historische residu<strong>en</strong>. De schatting van <strong>de</strong>ze toekomstige kost<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />

dan 50%. De Groep kan besliss<strong>en</strong> dit niveau te overschrij<strong>de</strong>n voor e<strong>en</strong> korte verdisconteerd naar hun huidige waar<strong>de</strong>. De berek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong>ze geschatte<br />

perio<strong>de</strong> in geval van e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>gewone gebeurt<strong>en</strong>is zoals e<strong>en</strong> grote overname. De provisies vereist dat veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gemaakt over <strong>de</strong> toepassing van<br />

hefboomratio’s op 31 <strong>de</strong>cember 2008 <strong>en</strong> 2009 war<strong>en</strong> als volgt (in EUR miljo<strong>en</strong>): <strong>de</strong> milieuwetgeving, van <strong>de</strong> datum waarop vestiging<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geslot<strong>en</strong>, van <strong>de</strong><br />

beschikbare technologie, <strong>en</strong> <strong>de</strong> studiekost<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> wijziging in e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> gebruikte<br />

veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> materiële impact hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong> effectieve waar<strong>de</strong> van<br />

2008 2009 <strong>de</strong> provisies voor sanering. Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 is <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> provisies<br />

Netto nanciële schuld<br />

Eig<strong>en</strong> Vermog<strong>en</strong><br />

328,6<br />

1 332,4<br />

161,1<br />

1 366,7<br />

voor sanering EUR 98 634 duiz<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong> EUR 98 082 duiz<strong>en</strong>d in 2008 – zie<br />

toelichting 28.<br />

Totaal 1 661,0 1 527,8 4.3. VERPLICHTINGEN VAN EEN “TE BEREIKEN DOEL” PLAN<br />

Activa of passiva, in verband met p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel”,<br />

Hefboom ratio 19,8% 10,1% wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in overe<strong>en</strong>stemming met paragraaf 2.16 van<br />

<strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ringsregels. De huidige waar<strong>de</strong> van e<strong>en</strong> verplichting in functie van e<strong>en</strong><br />

plan met e<strong>en</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel” is afhankelijk van e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal factor<strong>en</strong> die bepaald<br />

De netto nanciële schuld op het ein<strong>de</strong> van 2009 was lager dan <strong>de</strong>ze op het eind wor<strong>de</strong>n op e<strong>en</strong> actuariële basis. De geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> groep bepaalt <strong>de</strong> toepasselijke<br />

van 2008. De hefboomratio, blijft ruim binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> door <strong>de</strong> groep vooropgestel<strong>de</strong> verdisconteringvoet die op het ein<strong>de</strong> van ie<strong>de</strong>r jaar moet gebruikt wor<strong>de</strong>n. De<br />

limiet<strong>en</strong>.<br />

verplichting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> groep in verband met vergoeding<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />

het personeel wor<strong>de</strong>n meer uitvoerig behan<strong>de</strong>ld in toelichting 26. Op 31 <strong>de</strong>cember<br />

2009 was e<strong>en</strong> schuld als gevolg van verplichting<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het personeel opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />

van EUR 182 874 duiz<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong>over EUR 162 884 duiz<strong>en</strong>d in 2008.<br />

4.4. RECUPEREERBAARHEID VAN UITGESTELDE BELASTINGSACTIVA<br />

Uitgestel<strong>de</strong> belastingsactiva voor tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> ongebruikte scale<br />

verliez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n maar opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> toekomstige belastbare winst<strong>en</strong><br />

(gebaseerd op <strong>de</strong> het operationeel plan van <strong>de</strong> Groep) beschikbaar zull<strong>en</strong><br />

zijn om <strong>de</strong>ze tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> te recuperer<strong>en</strong>. Het effectieve<br />

belastingsresultaat in toekomstige perio<strong>de</strong>s kan verschill<strong>en</strong> van <strong>de</strong> veron<strong>de</strong>rstelling<br />

gemaakt op het og<strong>en</strong>blik van <strong>de</strong> opname van <strong>de</strong> uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong>.<br />

An<strong>de</strong>re veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> schatting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n besprok<strong>en</strong> in <strong>de</strong> respectievelijke<br />

toelichtingnota’s waar <strong>de</strong>ze veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> schatting<strong>en</strong> voor berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

wer<strong>de</strong>n gebruikt.


86 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

5. Groepson<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

Hierna volgt e<strong>en</strong> lijst van <strong>de</strong> belangrijkste operationele on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> die in <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> zijn:<br />

E<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>taileer<strong>de</strong> lijst van <strong>de</strong> Groepson<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> met hun adress<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n bij<br />

<strong>de</strong> Nationale Bank van Belgie sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing.<br />

(*) Als gevolg van zijn integratie in <strong>de</strong> consolidatie in overe<strong>en</strong>stemming met sectie<br />

325 van <strong>de</strong> Duitse han<strong>de</strong>lswetgeving, is <strong>Umicore</strong> AG & Co. KG volg<strong>en</strong>s artikel 264b<br />

% <strong>de</strong>elneming 2009<br />

Arg<strong>en</strong>tinië <strong>Umicore</strong> Arg<strong>en</strong>tina S.A. 100,00<br />

Australië <strong>Umicore</strong> Australia Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Marketing Services Australia Pty Ltd. 100,00<br />

België <strong>Umicore</strong> Financial Services (BE 0428.179.081) 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Oxy<strong>de</strong> Belgium (BE 0438.933.809) 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Autocatalyst Recycling Belgium N.V. (BE 0466.261.083) 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Marketing Services Belgium (BE 0402.964.625) 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Abrasives (BE 0881.426.726) 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Specialty Materials Brugge (BE 0405.150.984) 100,00<br />

Brazilië Coimpa Industrial Ltda 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Brasil Ltda 100,00<br />

Canada <strong>Umicore</strong> Canada Inc. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Autocat Canada Corp. 100,00<br />

Imperial Smelting & Re ning Co. of Canada Ltd. 100,00<br />

China <strong>Umicore</strong> Hunan Fuhong Zinc Chemicals Co., Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Marketing Services (Shanghai) Co., Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Marketing Services (Hong Kong) Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Shanghai Co., Ltd. 75,00<br />

<strong>Umicore</strong> Autocat (China) Co. Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Technical Materials (Suzhou) Co., Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Technical Materials (Yangzhong) Co., Ltd. 100,00<br />

Jiangm<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> Changxin New Materials Co., Ltd. 60,00<br />

<strong>Umicore</strong> Optical Materials (Kunming) Co., Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Optical Materials (Yunnan) Co., Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Jubo Thin Film Products (Beijing) Co., Ltd. 80,00<br />

<strong>Umicore</strong> Jewellery Material Processing (Foshan) Co., Ltd. 91,21<br />

Duitsland <strong>Umicore</strong> AG & Co. KG (*) 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Bausysteme GmbH 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Metalle & Ober äch<strong>en</strong> GmbH 100,00<br />

Allgemeine Gold- und Silberschei<strong>de</strong>anstalt AG 91,21<br />

<strong>Umicore</strong> Galvanotechnik GmbH 91,21<br />

<strong>Umicore</strong> Mining Managem<strong>en</strong>t GmbH 100,00<br />

Filippijn<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> Specialty Chemicals Subic Inc. 78,20<br />

Frankrijk <strong>Umicore</strong> France S.A.S. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Climeta S.A.S. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> IR Glass S.A.S. 99,98<br />

<strong>Umicore</strong> Marketing Services France S.A.S. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Autocat France S.A.S. 100,00<br />

Hongarije <strong>Umicore</strong> Building Products Hungary kft. 100,00<br />

Italië <strong>Umicore</strong> Building Products Italia s.r.l. 100,00<br />

Italbras S.p.A. 100,00<br />

Japan <strong>Umicore</strong> Japan KK 100,00<br />

Korea <strong>Umicore</strong> Korea Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Marketing Services Korea Co., Ltd. 100,00<br />

Liecht<strong>en</strong>stein <strong>Umicore</strong> Materials AG 100,00<br />

Luxemburg <strong>Umicore</strong> Finance Luxembourg 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Autocat Luxembourg 100,00<br />

Maleisië <strong>Umicore</strong> Malaysia Sdn Bhd 100,00<br />

Ne<strong>de</strong>rland Schöne E<strong>de</strong>lmetaal BV 91,21<br />

<strong>Umicore</strong> Ne<strong>de</strong>rland BV 100,00<br />

Noorweg<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> Norway AS 100,00<br />

Oost<strong>en</strong>rijk Oegussa GmbH 91,29<br />

Pol<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> Marketing Services Polska Sp.z o.o. 100,00<br />

Portugal <strong>Umicore</strong> Portugal S.A. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Marketing Services Lusitana Metais Lda 100,00<br />

Spanje <strong>Umicore</strong> Building Products Iberica S.L. 100,00<br />

Taiwan <strong>Umicore</strong> Materials Taiwan Co., Ltd. 100,00<br />

Ver<strong>en</strong>igd Koninkrijk <strong>Umicore</strong> Coating Services Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Marketing Services UK Ltd 100,00<br />

VS <strong>Umicore</strong> USA Inc. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Autocat USA Inc. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Building Products USA Inc. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Precious Metals NJ LLC 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Marketing Services USA Inc. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Optical Materials Inc. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Technical Materials North America 100,00<br />

Zuid-Afrika <strong>Umicore</strong> South Africa (Pty) Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Autocat South Africa (Pty) Ltd. 55,00<br />

<strong>Umicore</strong> Marketing Services Africa (Pty) Ltd. 100,00<br />

<strong>Umicore</strong> Catalyst South Africa (Pty) Ltd. 100,00<br />

Zwe<strong>de</strong>n <strong>Umicore</strong> Autocat Swe<strong>de</strong>n AB 100.00<br />

Zwitserland <strong>Umicore</strong> Switzerland Strub 100.00<br />

van <strong>de</strong> Duitse han<strong>de</strong>lswetgeving vrijgesteld van <strong>de</strong> opstelling van geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />

jaarrek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.


6. Waar<strong>de</strong>ring vreem<strong>de</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong><br />

Met betrekking tot <strong>de</strong> belangrijkste gangbare <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> gebruikt door <strong>de</strong><br />

geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> <strong>en</strong> participaties van <strong>de</strong> Groep zijn <strong>de</strong> gebruikte<br />

koers<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> omzetting naar <strong>de</strong> munt waarin <strong>de</strong> Groep haar nancieel verslag<br />

opstelt (euro) <strong>de</strong> hiernavolg<strong>en</strong><strong>de</strong>. Alle dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>, geassocieer<strong>de</strong><br />

7. Segm<strong>en</strong>tinformatie<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 87<br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint v<strong>en</strong>tures hebb<strong>en</strong> als functionele waar<strong>de</strong>ringsmunt, <strong>de</strong><br />

munt van het land waarin zij actief zijn, uitgezon<strong>de</strong>rd voor Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives<br />

(Ierland) die <strong>de</strong> Amerik<strong>aan</strong>se dollar gebruikt.<br />

Slotkoers Gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> koers<br />

2008 2009 2008 2009<br />

Amerik<strong>aan</strong>se dollar USD 1,39170 1,44060 1,47076 1,39478<br />

Britse pond GBP 0,95250 0,88810 0,79628 0,89094<br />

Cana<strong>de</strong>se dollar CAD 1,69980 1,51280 1,55942 1,58496<br />

Zwitserse frank CHF 1,48500 1,48360 1,58739 1,51002<br />

Japanse y<strong>en</strong> JPY 126,14000 133,16000 152,45406 130,33660<br />

Brazili<strong>aan</strong>se real BRL 3,25240 2,50837 2,69829 2,78623<br />

Zuid-Afrik<strong>aan</strong>se rand ZAR 13,06670 10,66600 12,05899 11,67366<br />

Chinese Yuan CNY 9,49560 9,83500 10,22361 9,52771<br />

Zuid-Kore<strong>aan</strong>se won (100) KRW 18,39130 16,66970 16,06087 17,72904<br />

PRIMAIRE SEGMENTINFORMATIE 2008 (PER BUSINESS GROUP)<br />

Advanced<br />

Materials<br />

Precious<br />

Metals<br />

Products &<br />

Catalysts<br />

Precious<br />

Metals<br />

Services<br />

Zinc<br />

Specialties<br />

Corporate<br />

& Niet<br />

toegewez<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Eliminaties Totaal<br />

Totale omzet per segm<strong>en</strong>t 1.000.470 3.399.684 5.164.159 691.232 38.228 -1.169.745 9.124.028<br />

waarvan externe omzet 982.891 3.267.167 4.145.270 690.472 38.228 0 9.124.028<br />

waarvan omzet tuss<strong>en</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 17.580 132.517 1.018.889 760 0 -1.169.745 0<br />

Bedrijfsresultaat 47.565 75.529 181.999 32.195 -96.388 0 240.900<br />

Recurr<strong>en</strong>t 52.356 88.312 183.730 44.934 -46.700 322.631<br />

Niet-recurr<strong>en</strong>t -3.778 -11.865 -3.198 -15.543 -49.687 -84.071<br />

IAS 39-effect -1.013 -918 1.467 2.804 0 2.340<br />

On<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />

709 14.764 -0 135 -7.375 8.233<br />

Recurr<strong>en</strong>t 18.729 14.800 0 1.656 -3.204 31.980<br />

Niet-recurr<strong>en</strong>t -12.101 -36 0 -1.521 -4.170 -17.828<br />

IAS 39-effect -5.919 0 -0 0 -0 -5.919<br />

Netto nanciële kost<strong>en</strong> -51.952 -51.952<br />

Belasting op het resultaat -66.903 -66.903<br />

Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> -6.168 -6.168<br />

Nettoresultaat van het jaar 124.109 124.109<br />

Geconsoli<strong>de</strong>erd totaal <strong>de</strong>r activa 195.490 381.714 346.994 115.406 2.312.157 -326.834 3.024.927<br />

Segm<strong>en</strong>tactiva 195.490 381.714 346.994 115.406 2.312.157 -326.834 3.024.927<br />

Investering<strong>en</strong> in geassocieer<strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

111.235 43.900 0 17.060 3.408 0 175.603<br />

Geconsoli<strong>de</strong>erd totaal <strong>de</strong>r passiva 195.490 381.714 346.994 115.406 2.312.157 -326.834 3.024.927<br />

Investering<strong>en</strong> 52.310 73.250 60.890 18.535 10.990 0 215.976<br />

Afschrijving<strong>en</strong> 22.722 31.685 32.027 17.182 9.083 0 112.700<br />

Niet-kasuitgav<strong>en</strong> (an<strong>de</strong>re dan<br />

afschrijving<strong>en</strong>)<br />

8.425 -9.558 -4.100 2.005 989 0 -2.239<br />

Bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>/<br />

(Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>)<br />

6.837 22.072 8.247 14.673 76.006 0 127.835<br />

SECUNDAIRE SEGMENTINFORMATIE 2008 (PER GEOGRAFISCH GEBIED)<br />

Europa waarvan<br />

Belgïe<br />

Azïe-Stille<br />

Oce<strong>aan</strong><br />

Noord-<br />

Amerika<br />

Zuid-Amerika Afrika<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Totaal<br />

Totale omzet per segm<strong>en</strong>t 5.971.669 842.938 1.157.412 1.205.219 333.437 456.291 9.124.028<br />

Vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> activa 783.718 305.847 107.030 70.322 34.288 6.046 1.001.405<br />

Investering<strong>en</strong> 149.395 100.472 25.202 17.448 13.714 10.217 215.976


88 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

PRIMAIRE SEGMENTINFORMATIE 2009 (PER BUSINESS GROUP)<br />

De segm<strong>en</strong>tinformatie wordt voorgesteld volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> industriële activiteit<strong>en</strong> waarin<br />

<strong>de</strong> Groep actief is zoals hieron<strong>de</strong>r beschrev<strong>en</strong>.<br />

De resultat<strong>en</strong>, activa <strong>en</strong> passiva van <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die direct<br />

toewijsbaar zijn alsook elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die re<strong>de</strong>lijkerwijs <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> segm<strong>en</strong>t kunn<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n toegewez<strong>en</strong>.<br />

De prijszetting van verkop<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> is gebaseerd op e<strong>en</strong> transfertprijs<br />

volg<strong>en</strong>s het “arm’s l<strong>en</strong>gth”-principe. Bij gebrek <strong>aan</strong> relevante marktprijsrefer<strong>en</strong>ties<br />

wor<strong>de</strong>n “cost plus”- mechanism<strong>en</strong> gebruikt.<br />

ACTIVITEITSSEGMENTEN<br />

Advanced<br />

Materials<br />

Precious<br />

Metals<br />

Products &<br />

Catalysts<br />

De Groep is georganiseerd in <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor rapportering:<br />

Advanced Materials is e<strong>en</strong> transformatiesegm<strong>en</strong>t, gebaseerd op “An<strong>de</strong>re metal<strong>en</strong>”<br />

zoals kobalt <strong>en</strong> germanium. Het segm<strong>en</strong>t omvat <strong>de</strong> units Cobalt & Specialty<br />

Materials, Electro-Optic Materials <strong>en</strong> Thin Film Products. Hieron<strong>de</strong>r valt ook <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>elneming van <strong>Umicore</strong> in Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives<br />

Precious Metals Products & Catalysts is e<strong>en</strong> transformatiesegm<strong>en</strong>t, gebaseerd<br />

op “E<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong>”. Het segm<strong>en</strong>t omvat <strong>de</strong> business units Automotive Catalysts,<br />

Jewellery & Electroplating, Technical Materials <strong>en</strong> Platinum Engineered Materials.<br />

Het omvat ook <strong>de</strong> unit Precious Metals Chemistry and <strong>de</strong> Fuel Cells activiteit van <strong>de</strong><br />

vroegere Catalyst Technology unit. De Electronic Materials activiteit werd verkocht<br />

in <strong>de</strong> eerste helft van 2009.<br />

Precious Metals Services is e<strong>en</strong> raf nagesegm<strong>en</strong>t, gebaseerd op “E<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong>”.<br />

Het bevat <strong>de</strong> Precious Metals Re ning, <strong>de</strong> Precious Metals Managem<strong>en</strong>t business<br />

units <strong>en</strong> <strong>de</strong> Battery Recycling unit.<br />

Precious<br />

Metals<br />

Services<br />

Zinc<br />

Specialties<br />

Corporate<br />

& Niet<br />

toegewez<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Eliminaties Totaal<br />

Totale omzet per segm<strong>en</strong>t 547.365 2.340.313 4.178.115 517.194 17.463 -663.026 6.937.425<br />

waarvan externe omzet 541.447 2.251.235 3.610.666 516.614 17.463 0 6.937.425<br />

waarvan omzet tuss<strong>en</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 5.918 89.078 567.449 581 0 -663.026 0<br />

Bedrijfsresultaat 24.268 33.956 96.800 32.460 -37.356 0 150.127<br />

Recurr<strong>en</strong>t 16.494 42.183 104.745 26.486 -37.403 0 152.505<br />

Niet-recurr<strong>en</strong>t 815 -10.062 -8.736 15.946 46 0 -1.991<br />

IAS 39-effect 6.959 1.834 791 -9.972 0 0 -387<br />

On<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />

4.290 -9.489 0 4.581 -8.355 0 -8.972<br />

Recurr<strong>en</strong>t 5.104 -9.512 0 3.061 -4.754 0 -6.101<br />

Niet-recurr<strong>en</strong>t -7.353 23 1.521 -3.601 0 -9.411<br />

IAS 39-effect 6.539 1 0 6.540<br />

Netto nanciële kost<strong>en</strong> -35.913 0 -35.913<br />

Belasting op het resultaat -20.565 0 -20.565<br />

Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> -6.675 0 -6.675<br />

Nettoresultaat van het jaar 78.002 0 78.002<br />

Geconsoli<strong>de</strong>erd totaal <strong>de</strong>r activa 589.065 1.087.885 576.067 415.295 454.648 -283.350 2.839.611<br />

Segm<strong>en</strong>tactiva 487.604 1.046.588 576.067 393.094 453.221 -283.350 2.673.224<br />

Investering<strong>en</strong> in geassocieer<strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

101.462 41.297 0 22.201 1.428 0 166.387<br />

Geconsoli<strong>de</strong>erd totaal <strong>de</strong>r passiva 187.921 281.617 422.961 129.822 2.106.001 -288.710 2.839.611<br />

Investering<strong>en</strong> 50.953 62.620 45.732 16.758 14.410 0 190.472<br />

Afschrijving<strong>en</strong> 20.802 34.228 36.806 17.105 7.365 0 116.306<br />

Niet-kasuitgav<strong>en</strong> (an<strong>de</strong>re dan<br />

afschrijving<strong>en</strong>)<br />

-5.069 15.227 9.391 14.468 1.366 0 35.383<br />

Bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>/<br />

(Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) *<br />

-7.677 -4.229 -2.049 -20.667 1.146 0 -33.476<br />

* hoofdzakelijk bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

SECUNDAIRE SEGMENTINFORMATIE 2009 (PER GEOGRAFISCH GEBIED)<br />

Europa waarvan<br />

Belgïe<br />

Azïe-Stille<br />

Oce<strong>aan</strong><br />

Noord-<br />

Amerika<br />

Zuid-Amerika Afrika<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Totaal<br />

Totale omzet per segm<strong>en</strong>t 4.973.154 879.771 651.408 840.122 235.549 237.193 6.937.425<br />

Vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> activa 794.281 227.975 124.449 88.632 45.474 16.299 1.069.134<br />

Investering<strong>en</strong> 126.150 77.853 24.953 29.189 7.211 2.970 190.472<br />

Zinc Specialties is e<strong>en</strong> transformatiesegm<strong>en</strong>t gebaseerd op “Zink”. Het bevat<br />

<strong>de</strong> units Zinc Chemicals <strong>en</strong> Building Products. De eer<strong>de</strong>r kleine unit Zinc Battery<br />

Materials werd geintegreerd in Zinc Chemicals sinds 2009.<br />

Corporate omvat <strong>de</strong> corporate activiteit<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>als sommige ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> c<strong>en</strong>trale e<strong>en</strong>heid voor On<strong>de</strong>rzoek Ontwikkeling & Innovatie.<br />

Deze toelichting refereert <strong>en</strong>kel naar bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>, met uitzon<strong>de</strong>ring van<br />

<strong>de</strong> balans cijfers. In <strong>de</strong> secundaire segm<strong>en</strong>tinformatie wor<strong>de</strong>n nu <strong>de</strong> vaste<br />

activa weergegev<strong>en</strong>. Overe<strong>en</strong>komstig IFRS 8 wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> nanciële vaste activa<br />

beschikbaar voor verkoop, l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, activa voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgestel<strong>de</strong><br />

belastingactiva niet opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong>ze voorstelling. De prestaties van <strong>de</strong><br />

segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n nagekek<strong>en</strong> door het hoogste operationele beslissingsorg<strong>aan</strong><br />

waarbij <strong>de</strong> evaluatie voornamelijk gebeurt op basis van <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te EBIT <strong>en</strong><br />

operationeel resultaat. Zoals afgeleid kan wor<strong>de</strong>n uit bov<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> tabel,<br />

wordt het verschil tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te EBIT/operationeel resultaat <strong>en</strong> <strong>de</strong> EBIT/<br />

operationeel resultaat in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing verklaard door het <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te<br />

EBIT/operationeel resultaat <strong>en</strong> <strong>de</strong> IFRS 39 effect<strong>en</strong>. De <strong>de</strong> nities wor<strong>de</strong>n<br />

weergev<strong>en</strong> in <strong>de</strong> toelichting.<br />

Geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> zijn toegewez<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> business group die vanuit<br />

e<strong>en</strong> marktperspectief het nauwst <strong>aan</strong>sluit.


8. Bedrijfsresultaat<br />

(1) Di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> voornamelijk inkomst<strong>en</strong> uit maaklooncontract<strong>en</strong>.<br />

(2) An<strong>de</strong>re bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> herfacturatie van kost<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n<br />

(EUR 64,8 miljo<strong>en</strong>), meerwaar<strong>de</strong>n op verkop<strong>en</strong> van vaste activa (EUR 1,5<br />

miljo<strong>en</strong>), royalty’s <strong>en</strong> lic<strong>en</strong>ties (EUR 2,8 miljo<strong>en</strong>) <strong>en</strong> operationele subsidies<br />

(EUR 3,6 miljo<strong>en</strong>).<br />

(3) De provisies op inv<strong>en</strong>taris waar<strong>de</strong> <strong>en</strong> dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong> zijn vooral<br />

veroorzaakt door e<strong>en</strong> terugname op waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />

perman<strong>en</strong>te voorra<strong>de</strong>n, voornamelijk in het segm<strong>en</strong>t Zinc Specialties <strong>en</strong><br />

Automotive Catalysts. De IAS 39 impact op <strong>de</strong> provisies op inv<strong>en</strong>taris waar<strong>de</strong><br />

<strong>en</strong> dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong> bedroeg EUR 11,3 miljo<strong>en</strong> in 2009.<br />

<strong>Umicore</strong> heeft niet-recurr<strong>en</strong>te bedrijfskost<strong>en</strong> opgelop<strong>en</strong> t<strong>en</strong> belope van EUR 2,0<br />

miljo<strong>en</strong>. Deze hebb<strong>en</strong> vooral betrekking op <strong>de</strong> kost<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sluiting van <strong>de</strong> Cobalt<br />

& Specialty Materials fabriek in Maxton (USA) voor EUR 3,8 miljo<strong>en</strong>, op <strong>de</strong> EUR 16<br />

miljo<strong>en</strong> herstructureringskost<strong>en</strong> bij Automotive Catalysts <strong>en</strong> Technical Materials<br />

(inclusief <strong>de</strong> sluiting van <strong>de</strong> sol<strong>de</strong>erlegering<strong>en</strong>fabriek in Yangzhong – China), op <strong>de</strong><br />

EUR 9,0 miljo<strong>en</strong> kost van <strong>de</strong> sluiting van <strong>de</strong> commerciële <strong>en</strong> sampling activiteit<strong>en</strong><br />

in Hanau <strong>en</strong> Alz<strong>en</strong>au (Duitsland) <strong>en</strong> op <strong>de</strong> optimalisering van <strong>de</strong> structuur bij <strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>steun<strong>en</strong><strong>de</strong> functies in Hanau die leid<strong>de</strong> tot herstructureringskost<strong>en</strong> van<br />

EUR 2,3 miljo<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> terugname van waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> geboekt op <strong>de</strong><br />

perman<strong>en</strong>te metaalinv<strong>en</strong>taris bedroeg 25,3 miljo<strong>en</strong> <strong>en</strong> betreft vooral Zink<br />

voorra<strong>de</strong>n.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 89<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

OMZET (1)<br />

Omzet 9.014.148 6.839.182<br />

Di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> 109.880 98.243<br />

Omzet 9.124.027 6.937.425<br />

ANDERE BEDRIJFSOPBRENGSTEN (2) 102.694 73.226<br />

AFSCHRIJVINGEN EN BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN (3)<br />

Afschrijving<strong>en</strong> op vaste activa -112.700 -116.306<br />

Waar<strong>de</strong>verin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op vaste activa -3.473 57<br />

Voorra<strong>de</strong>n <strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong> -49.337 33.158<br />

Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> -165.510 -83.091<br />

An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong> (4)<br />

Di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitbeste<strong>de</strong> raf nage <strong>en</strong> productiekost<strong>en</strong> -387.902 -320.476<br />

Royalties, lic<strong>en</strong>ties, consultancy <strong>en</strong> commissies -49.516 -22.379<br />

An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong> -11.365 -690<br />

Toevoeging<strong>en</strong> / Afname <strong>aan</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> -17.723 -11.518<br />

Besteding van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 26.595 26.799<br />

Minwaar<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> realisatie van activa -1.885 -4.910<br />

-441.796 -333.174<br />

Niet-recurr<strong>en</strong>te resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> IAS 39 impact opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het bedrijfsresultaat<br />

Totaal Nietrecurr<strong>en</strong>t<br />

IAS<br />

39-impact<br />

(4) O&O uitgav<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> groep in 2009 bedroeg<strong>en</strong> EUR 135,7 miljo<strong>en</strong> (EUR 166,0<br />

miljo<strong>en</strong> in 2008), waarvan EUR 119,5 miljo<strong>en</strong> in <strong>de</strong> volledig geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />

dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> (EUR 149,6 miljo<strong>en</strong> in 2008). EUR 8,9 miljo<strong>en</strong> van<br />

<strong>de</strong>ze uitgav<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n gekapitaliseerd als immateriële activa.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

Recurr<strong>en</strong>t Totaal Nietrecurr<strong>en</strong>t<br />

IAS<br />

39-impact<br />

Recurr<strong>en</strong>t<br />

Omzet 9.124.028 0 25.431 9.098.597 6.937.425 115 -31.503 6.968.813<br />

An<strong>de</strong>re bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 102.694 20.702 449 81.543 73.226 4.842 998 67.386<br />

Bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 9.226.722 20.702 25.880 9.180.140 7.010.651 4.957 -30.505 7.036.199<br />

Han<strong>de</strong>lsgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, grond- <strong>en</strong> hulpstoff<strong>en</strong> -7.706.468 -489 0 -7.705.979 -5.867.308 -134 0 -5.867.174<br />

Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> -603.901 -1.403 0 -602.498 -577.441 -1.944 0 -575.497<br />

Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

-165.510 -28.538 -12.653 -124.319 -83.090 23.854 11.290 -118.234<br />

An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong> -441.795 -3.870 -10.885 -427.040 -333.172 -29.128 18.828 -322.872<br />

Bedrijfskost<strong>en</strong> -8.917.674 -34.300 -23.538 -8.859.836 -6.861.011 -7.352 30.118 -6.883.777<br />

Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële<br />

activa<br />

-68.149 -70.473 0 2.324 489 405 0 84<br />

BEDRIJFSRESULTAAT 240.899 -84.071 2.342 322.628 150.129 -1.990 -387 152.506<br />

An<strong>de</strong>re voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n geboekt voor e<strong>en</strong> totaal<br />

positief bedrag van EUR 3,8 miljo<strong>en</strong>.<br />

IAS 39 effect had e<strong>en</strong> negatieve impact op het operationele resultaat van EUR<br />

0,4 miljo<strong>en</strong>. Dit bedrag had te mak<strong>en</strong> met tijdsverschill<strong>en</strong> in het boek<strong>en</strong> van<br />

opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>, zoals opgelegd door IFRS, die vooral op <strong>de</strong> transactionele <strong>en</strong><br />

structurele in<strong>de</strong>kking van <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> <strong>en</strong> metal<strong>en</strong> betrekking hebb<strong>en</strong>. Alle IAS 39<br />

effect<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> inher<strong>en</strong>t ge<strong>en</strong> impact op kasstrom<strong>en</strong>.


90 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

9. Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>aan</strong>verwante voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

De Groep heeft e<strong>en</strong> last van op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d voor<br />

EUR 2 791 duiz<strong>en</strong>d gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> het lop<strong>en</strong><strong>de</strong> jaar.<br />

Het on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplan van <strong>de</strong>ze onkost<strong>en</strong> is berek<strong>en</strong>d door e<strong>en</strong><br />

externe actuaris, die gebruik maakt van het “Pres<strong>en</strong>t Economic Value”-mo<strong>de</strong>l dat<br />

rek<strong>en</strong>ing houdt met alle k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong><strong>de</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplan <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> volatiliteit van het on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>el. De volatiliteit is berek<strong>en</strong>d op basis<br />

van <strong>de</strong> historische volatiliteit van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsvergoeding gespreid over<br />

verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> perio<strong>de</strong>s <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n. Er zijn ge<strong>en</strong><br />

an<strong>de</strong>re marktomstandighe<strong>de</strong>n meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> basis voor <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing van<br />

<strong>de</strong> reële marktwaar<strong>de</strong>.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Toelichting 2008 2009<br />

BEZOLDIGINGEN EN AANVERWANTE VOORDELEN<br />

Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> directe personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> -427.225 -420.405<br />

Werknemersbijdrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijdrag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> "te bereik<strong>en</strong> doel" -plann<strong>en</strong> -131.924 -121.862<br />

Overige personeelskost<strong>en</strong> -24.637 -16.966<br />

Tij<strong>de</strong>lijk personeel -12.704 -8.158<br />

Bijdrag<strong>en</strong> tot p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> vaste bijdrage -7.868 -6.575<br />

Vrijwillige bijdrag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> werkgever - an<strong>de</strong>re -1.535 -1.606<br />

Op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> -7.532 -2.791<br />

P<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><strong>en</strong> rechtstreeks uitgekeerd <strong>aan</strong> begunstig<strong>de</strong>n -6.643 -5.747<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> (- toevoeging<strong>en</strong> / + besteding<strong>en</strong> <strong>en</strong> terugneming<strong>en</strong>) 16.167 6.668<br />

-603.901 -577.442<br />

GEMIDDELD PERSONEELSBESTAND IN DE INTEGRAAL GECONSOLIDEERDE DOCHTERONDERNEMINGEN<br />

Ka<strong>de</strong>rle<strong>de</strong>n 1.692 1.723<br />

Niet-ka<strong>de</strong>rle<strong>de</strong>n 8.276 7.990<br />

TOTAAL 9.968 9.713<br />

REËLE WAARDE PER TOEGEKEND INSTRUMENT<br />

Aantal toegek<strong>en</strong><strong>de</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 27 712.750 734.875<br />

Waar<strong>de</strong>ringsmo<strong>de</strong>l Pres<strong>en</strong>t Economic Value<br />

Veron<strong>de</strong>rstel<strong>de</strong> volatiliteit (% pa) 30 30<br />

Risicovrije interestvoet (% pa) 4,00 3,75<br />

Verhoging divi<strong>de</strong>nd (% pa) 0,10 0,10<br />

Vertrekkans voor het verwerv<strong>en</strong> van recht op uitoef<strong>en</strong>ing NA NA<br />

Vertrekkans na het verwerv<strong>en</strong> van recht op uitoef<strong>en</strong>ing (% pa) 5,00 5,00<br />

Minimale winstdrempel (% pa) 50,00 50,00<br />

Populatie<strong>de</strong>el dat uitoef<strong>en</strong>t bij het overschrij<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> minimale winstdrempel 30,00 30,00<br />

Reële waar<strong>de</strong> per toegek<strong>en</strong>d instrum<strong>en</strong>t op toek<strong>en</strong>ningsdatum (EUR) 9,15 3,08<br />

Totale reële waar<strong>de</strong> op toek<strong>en</strong>ningsdatum (EUR duiz<strong>en</strong>d) 6.519 2.261<br />

Wijziging reële waar<strong>de</strong> ou<strong>de</strong>re plann<strong>en</strong> 616<br />

REËLE WAARDE VAN DE TOEGEKENDE AANDELEN<br />

16.900 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> 26,31 EUR 445<br />

2.500 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> 27,40 EUR 68<br />

Voorlopig bedrag voor op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gesaseer<strong>de</strong> betaling<strong>en</strong> 500 -500<br />

29.000 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> 13,05 EUR 378<br />

2.500 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> 13,32 EUR 33<br />

250 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> 12.81 EUR 3<br />

Total fair value of shares granted 1.013 -86<br />

De uitoef<strong>en</strong>perio<strong>de</strong>s voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> ISOP 2006, 2007 <strong>en</strong> 2008<br />

wer<strong>de</strong>n verl<strong>en</strong>gd wat leid<strong>de</strong> tot e<strong>en</strong> bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> last op reële waar<strong>de</strong> voor <strong>de</strong><br />

perio<strong>de</strong> van EUR 616 duiz<strong>en</strong>d.<br />

Het <strong>de</strong>el vrije <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> van <strong>de</strong> uitgave wordt gewaar<strong>de</strong>erd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> marktprijs van<br />

<strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> op <strong>de</strong> dag van <strong>de</strong> toek<strong>en</strong>ning. In 2009 wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het top<br />

managem<strong>en</strong>t toegek<strong>en</strong>d wat resulteer<strong>de</strong> in e<strong>en</strong> last van EUR 414 duiz<strong>en</strong>d meer<br />

dan gecomp<strong>en</strong>seerd door <strong>de</strong> terugname van <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> die <strong>de</strong> Groep nam<br />

in 2008.


10. Netto nanciële kost<br />

De netto-interestlast<strong>en</strong> in 2009 bedroeg<strong>en</strong> EUR 13 104 duiz<strong>en</strong>d. Dit is e<strong>en</strong> daling<br />

in vergelijking met <strong>de</strong> EUR 31 717 duiz<strong>en</strong>d in 2008 t<strong>en</strong> gevolge van e<strong>en</strong> lager<br />

schuldniveau <strong>en</strong> lagere interestvoet (voornamelijk in EUR <strong>en</strong> USD).<br />

De actualisatie van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan één jaar heeft voornamelijk<br />

betrekking op personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> in min<strong>de</strong>re mate op voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor<br />

leefmilieu. De omvang van dit bedrag wordt beïnvloed door <strong>de</strong> huidige waar<strong>de</strong><br />

van <strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong>. De verdisconteringvoet, <strong>de</strong> uitbetaling <strong>en</strong> <strong>de</strong> toevoeging<br />

van nieuwe verplichting<strong>en</strong> op meer dan één jaar beïnvloe<strong>de</strong>n op hun beurt <strong>de</strong>ze<br />

11. Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële activa<br />

12. Belasting<strong>en</strong><br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 91<br />

huidige waar<strong>de</strong>. De meeste van <strong>de</strong> actualisatie resultat<strong>en</strong> in 2009 zijn geboekt in<br />

België, Duitsland <strong>en</strong> Frankrijk.<br />

Wisselkoersresultat<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> gerealiseer<strong>de</strong> wisselkoersresultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> nietgerealiseer<strong>de</strong><br />

omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> op monetaire activa <strong>en</strong> passiva t<strong>en</strong> opzichte<br />

van <strong>de</strong> slotkoers van het boekjaar. Deze omvatt<strong>en</strong> ook <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>winst<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

-verliez<strong>en</strong> van overige nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (zie toelichting 31).<br />

An<strong>de</strong>re nanciële kost<strong>en</strong> betreff<strong>en</strong> toegestane betalingskorting<strong>en</strong>, bankkost<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

an<strong>de</strong>re nanciële bijdrag<strong>en</strong>.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

Meerwaar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> minwaar<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> verkoop van nanciële participaties 4.030 -8<br />

Ontvang<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 2.801 220<br />

Interest<strong>en</strong> van nanciële activa 46 17<br />

Bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op nanciële participaties -75.026 260<br />

-68.149 489<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

INKOMSTENBELASTING<br />

Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />

Belasting<strong>en</strong> op het resultaat -40.850 -20.493<br />

Uitgestel<strong>de</strong> belastingkost (opbr<strong>en</strong>gst) -26.053 -71<br />

Totale belasting<strong>en</strong> -66.903 -20.565<br />

Verband tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> belastingskost (opbr<strong>en</strong>gst) <strong>en</strong> het boekhoudkundig resultaat<br />

Bedrijfsresultaat 240.899 150.127<br />

Netto nanciële kost<strong>en</strong> -51.952 -35.913<br />

Resultaat voor belasting van volledige geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> participaties 188.947 114.214<br />

Belasting op het resultaat <strong>aan</strong> gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> (%) -28,11 -25,88<br />

Belasting<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> -53.117 -29.561<br />

AANPASSINGEN<br />

Verworp<strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong> -18.823 -9.158<br />

Vrijgestel<strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> 1.461 1.096<br />

Meerwaar<strong>de</strong>n 1.461 1.096<br />

Diverse scale aftrekk<strong>en</strong> 18.246 19.365<br />

Investeringsaftrek -81 -82<br />

Aftrek van notionele interest<strong>en</strong> 31.843 23.433<br />

Diverse aftrek -13.516 -3.985<br />

Belasting<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>t op an<strong>de</strong>re basis 1.231 4.453<br />

Wijziging in uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva -4.000 -13.388<br />

Aanw<strong>en</strong>ding van voordi<strong>en</strong> niet geboekte scale verliez<strong>en</strong> 409 2.215<br />

Fiscale verliez<strong>en</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> waarvoor ge<strong>en</strong> uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> zijn geboekt -1.155 -268<br />

Niet imputeerbare buit<strong>en</strong>landse belasting<strong>en</strong> -259 -1.909<br />

Correcties met betrekking tot voorg<strong>aan</strong>d boekjaar -7.615 6.247<br />

Diverse -3.281 343<br />

Belastingskost voor het jaar <strong>aan</strong> het werkelijke belastingstarief -66.903 -20.565<br />

In vergelijking met 2008 zijn <strong>de</strong> niet aftrekbare kost<strong>en</strong> in 2009 gedaald. 2008 was<br />

gek<strong>en</strong>merkt door <strong>de</strong> belangrijke, maar niet aftrekbare kost van <strong>de</strong> herwaar<strong>de</strong>ring<br />

van <strong>de</strong> participatie in Nyrstar.<br />

De aftrek vanwege <strong>de</strong> notionele interest is vermin<strong>de</strong>rd door <strong>de</strong> daling van het<br />

resultaat van <strong>de</strong> lial<strong>en</strong> die <strong>de</strong>ze maatregel kunn<strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>. Het negatieve<br />

effect van <strong>de</strong> uitgestel<strong>de</strong> belastingsactiva werd veroorzaakt door e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>passing in<br />

<strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> uitgestel<strong>de</strong> belastingsactiva van <strong>Umicore</strong> NV.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

Interestbat<strong>en</strong> 5.986 5.352<br />

Interestlast<strong>en</strong> -37.703 -18.456<br />

Actualisatie van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> -12.004 -13.270<br />

Wisselkoersverliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> -winst<strong>en</strong> -7.367 -6.574<br />

An<strong>de</strong>re nanciële bat<strong>en</strong> 4.208 255<br />

An<strong>de</strong>re nanciële last<strong>en</strong> -5.093 -3.220<br />

-51.952 -35.913<br />

De <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van vorige boekjar<strong>en</strong> zijn positief <strong>en</strong> zijn het<br />

gevolg van e<strong>en</strong> wijziging in <strong>de</strong> vrijstellingsregeling van ontvang<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n<br />

(uitspraak in <strong>de</strong> zaak « Cobelfret »).<br />

De invloed van <strong>de</strong> niet-recurr<strong>en</strong>te uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> <strong>en</strong> van <strong>de</strong> uitgestel<strong>de</strong><br />

belasting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> IAS 39-impact buit<strong>en</strong> beschouwing gelat<strong>en</strong>, bedroeg het<br />

recurr<strong>en</strong>te belastingtarief voor 2009 20,7 % teg<strong>en</strong>over 27,0 % voor 2008.<br />

Het bedrag van <strong>de</strong> winst van niet erk<strong>en</strong><strong>de</strong> scale verliez<strong>en</strong>, belastingkrediet<strong>en</strong> of<br />

tij<strong>de</strong>lijke geschill<strong>en</strong> van vorige perio<strong>de</strong>n dat is gebruikt voor <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring van<br />

<strong>de</strong> lat<strong>en</strong>te belastinglast bedraagt EUR 244 duiz<strong>en</strong>d.


92 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

13. Immateriële vaste activa (uitgezon<strong>de</strong>rd goodwill)<br />

De lijn “Toevoeging<strong>en</strong>” bevat voor het grootste <strong>de</strong>el geactiveer<strong>de</strong> kost<strong>en</strong> voor<br />

<strong>de</strong> ontwikkeling van nieuwe informatica system<strong>en</strong> <strong>en</strong> geactiveer<strong>de</strong> interne<br />

ontwikkelingskost<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> totaal van EUR 11 639 duiz<strong>en</strong>d. Daarvan belop<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> ontwikkelingskost<strong>en</strong> EUR 8,9 miljo<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> informatica system<strong>en</strong> EUR 2,7<br />

miljo<strong>en</strong>. Daar <strong>de</strong> meeste van <strong>de</strong>ze informatica system<strong>en</strong> project<strong>en</strong> zijn die nog niet<br />

ge naliseerd zijn, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze gerapporteerd als lop<strong>en</strong><strong>de</strong> immateriële vaste activa<br />

on<strong>de</strong>r ‘An<strong>de</strong>re immateriële vaste activa’.<br />

In het ka<strong>de</strong>r van het Kyoto protocol werd er e<strong>en</strong> twee<strong>de</strong> emissie perio<strong>de</strong><br />

geop<strong>en</strong>d, voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2008-2012. De Vlaamse overheid heeft in dat ka<strong>de</strong>r<br />

emissierecht<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Vlaamse sites van e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal bedrijv<strong>en</strong>,<br />

waaron<strong>de</strong>r <strong>Umicore</strong>. Ie<strong>de</strong>r jaar op het ein<strong>de</strong> van februari, wordt één vijf<strong>de</strong> van<br />

14. Goodwill<br />

Developm<strong>en</strong>t<br />

exp<strong>en</strong>ses<br />

capitalised<br />

Concessies,<br />

octrooi<strong>en</strong>,<br />

lic<strong>en</strong>ties, <strong>en</strong>z.<br />

Software CO2 emissie<br />

recht<strong>en</strong><br />

An<strong>de</strong>re<br />

immateriele<br />

vaste activa<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Totaal<br />

Begin van het vorige boekjaar<br />

Brutowaar<strong>de</strong> 8.335 64.413 759 7.876 81.383<br />

Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -7.209 -50.581 -755 -5.079 -63.624<br />

NETTO-BOEKWAARDE BEGIN VAN HET VORIGE<br />

BOEKJAAR<br />

1.126 13.831 3 2.797 17.757<br />

. Toevoeging<strong>en</strong> 28 2.447 0 8.718 11.193<br />

. Verkop<strong>en</strong> 123 42 -3 -5 157<br />

. Afschrijving<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

-714 -6.519 -46 -7.279<br />

. Geboekte bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

(opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

0 -42 -1.611 0 -1.652<br />

. Emissie recht<strong>en</strong> 6.305 6.305<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 1 -191 0 -18 -208<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 1 5.191 0 -1.047 4.144<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 565 14.759 4.694 10.399 30.417<br />

Brutowaar<strong>de</strong> 2.606 70.608 6.305 15.508 95.028<br />

Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -2.042 -55.850 -1.611 -5.109 -64.612<br />

NETTO-BOEKWAARDE BEGIN VAN HET BOEKJAAR 0 564 14.759 4.694 10.399 30.417<br />

. Toevoeging<strong>en</strong> 8.864 17 1.287 0 10.599 20.767<br />

. Verkop<strong>en</strong> 0 -65 0 -267 -332<br />

. Afschrijving<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

-370 -5.979 -293 -6.642<br />

. Geboekte bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

(opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

0 -103 0 0 -103<br />

. Terugneming van geboekte bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />

in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

0 0 370 0 370<br />

. Emissie recht<strong>en</strong> -585 -585<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -7 1 248 0 -33 208<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 616 8.096 0 -6.895 1.816<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 8.857 826 18.243 4.479 13.509 45.914<br />

Brutowaar<strong>de</strong> 8.857 11.126 80.449 4.479 18.806 123.717<br />

Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -10.300 -62.206 0 -5.298 -77.804<br />

NETTO-BOEKWAARDE 8.857 826 18.243 4.479 13.509 45.914<br />

<strong>de</strong>ze emissierecht<strong>en</strong> overgedrag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> of cieel register. De overdracht van<br />

<strong>de</strong> emissierecht<strong>en</strong> <strong>aan</strong> dit register leidt tot <strong>de</strong> activering in <strong>de</strong> immateriële activa,<br />

conform <strong>de</strong> richtlijn<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Belgische Commissie voor boekhoudkundige norm<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> beschikt over <strong>de</strong> noodzakelijke emissierecht<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> normale werking<br />

van haar installaties toe te lat<strong>en</strong>.<br />

Er zijn ge<strong>en</strong> hypothek<strong>en</strong> of beperking<strong>en</strong> op <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>dom van <strong>de</strong> immateriële vaste<br />

activa, an<strong>de</strong>re dan <strong>de</strong>ze vermeld in toelichting 33.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

31/12/2008 31/12/2009<br />

Netto-boekwaar<strong>de</strong> per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar<br />

Brutowaar<strong>de</strong> 94.510 94.458<br />

Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -1.798<br />

NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET VORIGE BOEKJAAR 94.510 92.660<br />

. Aankoop door bedrijfsacquisities 2.165 0<br />

. Aanpassing van ver<strong>de</strong>re i<strong>de</strong>nti catie van <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van activa <strong>en</strong> schul<strong>de</strong>n -1.404 -218<br />

. Geboekte bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

-1.798 -704<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -813 1.702<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> -395<br />

Netto-boekwaar<strong>de</strong> per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 92.660 93.046<br />

Brutowaar<strong>de</strong> 94.458 95.548<br />

Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -1.798 -2.502<br />

NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR 92.660 93.046


Deze tabel bevat alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> goodwill van integraal geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>.<br />

De tabel met betrekking tot on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong> wordt besprok<strong>en</strong> in toelichting 16.<br />

Advanced<br />

Materials<br />

Precious Metals<br />

Products &<br />

Catalysts<br />

Precious Metal<br />

Services<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 93<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Zinc Specialties Totaal<br />

31/12/08 24.370 45.693 9.844 12.752 92.660<br />

31/12/09 24.264 45.174 9.844 13.763 93.046<br />

Jaarlijks wordt door het managem<strong>en</strong>t geveri eerd of <strong>de</strong> goodwill <strong>aan</strong><br />

<strong>en</strong>ige waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring is blootgesteld, in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong><br />

waar<strong>de</strong>ringsregels in toelichting 2. De recupereerbare waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />

kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> waar<strong>aan</strong> goodwill werd toegek<strong>en</strong>d, werd bepaald<br />

met e<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>-in-gebruik gebaseerd op e<strong>en</strong> “discounted<br />

15. Materiële vaste activa<br />

Terrein<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

gebouw<strong>en</strong><br />

Installaties,<br />

machines <strong>en</strong><br />

uitrusting<br />

De wijziging gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> heeft vooral betrekking op <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong><br />

van vorige waar<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> in Anan<strong>de</strong>ya (India) <strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />

afwaar<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> goodwill in <strong>Umicore</strong> Technical Materials Yangzhong.<br />

De goodwill werd als volgt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong>:<br />

cash- ow”-mo<strong>de</strong>l <strong>en</strong> vertrekk<strong>en</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong> operationele plann<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep. De<br />

gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> kapitaalkost die als verdisconteringsfactor wordt gebruikt, is <strong>aan</strong>gepast<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> situatie van ie<strong>de</strong>re business unit <strong>en</strong> is minimaal 9% (gebaseerd op kost<br />

voor belasting<strong>en</strong>).<br />

Meubilair<br />

<strong>en</strong> roll<strong>en</strong>d<br />

materieel<br />

Overige<br />

materiële<br />

vaste activa<br />

Vaste activa in<br />

<strong>aan</strong>bouw <strong>en</strong><br />

vooruitbetaling<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Begin van het vorige boekjaar<br />

Brutowaar<strong>de</strong> 479.095 1.113.194 157.553 17.267 77.444 1.844.553<br />

Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -263.242 -826.260 -117.282 -15.082 -1.221.866<br />

NETTO-BOEKWAARDE BEGIN VAN HET VORIGE<br />

BOEKJAAR<br />

215.852 286.934 40.270 2.184 77.444 622.684<br />

. Aankoop door bedrijfsacquisities 1.580 850 10 0 0 2.440<br />

. Toevoeging<strong>en</strong> 11.386 39.633 9.760 344 143.660 204.783<br />

. Verkop<strong>en</strong> 268 -1.430 -701 -23 -579 -2.465<br />

. Afschrijving<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

-19.103 -74.138 -12.352 -496 -106.089<br />

. Geboekte bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

(opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

-53 -31 -101 0 -185<br />

. Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re<br />

bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>")<br />

20 43 37 0 100<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -2.273 -3.952 -318 18 -3.285 -9.810<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 24.771 70.885 7.108 -801 -104.227 -2.264<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 232.448 318.792 43.715 1.225 113.013 709.194<br />

Brutowaar<strong>de</strong> 510.782 1.154.805 164.760 15.277 113.013 1.958.638<br />

Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -278.334 -836.013 -121.045 -14.051 -1.249.444<br />

NETTO-BOEKWAARDE BEGIN VAN HET BOEKJAAR 232.448 318.792 43.715 1.226 113.013 709.194<br />

. Toevoeging<strong>en</strong> 34.568 65.257 12.230 106 57.544 169.705<br />

. Verkop<strong>en</strong> -10.512 -7.481 -965 64 -80 -18.973<br />

. Afschrijving<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

-20.230 -76.709 -12.631 -353 -109.922<br />

. Geboekte bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

(opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

-1.616 -3.479 -233 -26 -5.354<br />

. Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re<br />

bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>")<br />

5.708 140 0 0 5.848<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 2.541 5.200 1.086 82 2.682 11.591<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 30.162 48.318 6.307 1.033 -84.117 1.702<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 273.070 350.037 49.509 2.132 89.042 763.790<br />

waarvan leasing: 3.483 346 116 3.944<br />

Brutowaar<strong>de</strong> 571.987 1.241.981 172.472 16.786 89.042 2.092.268<br />

Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -298.918 -891.944 -122.963 -14.654 -1.328.479<br />

NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET<br />

BOEKJAAR<br />

Leasing<br />

273.070 350.037 49.509 2.132 89.042 763.790<br />

Brutowaar<strong>de</strong> 4.136 589 291 5.016<br />

Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -653 -244 -176 -1.072<br />

NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET<br />

BOEKJAAR<br />

3.483 346 116 0 0 3.944<br />

Het managem<strong>en</strong>t bepaalt <strong>de</strong> geschatte lev<strong>en</strong>sduur <strong>en</strong> gerelateer<strong>de</strong><br />

afschrijving<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> installaties, machines <strong>en</strong> uitrusting. Ze gebruikt hiervoor<br />

standaardschatting<strong>en</strong> gebaseerd op e<strong>en</strong> combinatie van fysische duurzaamheid<br />

<strong>en</strong> ingeschatte product -of industriële lev<strong>en</strong>scycluss<strong>en</strong>. De geschatte lev<strong>en</strong>sduur<br />

kan in grote mate wijzig<strong>en</strong> t<strong>en</strong> gevolge van technische vernieuwing<strong>en</strong>,<br />

marktontwikkeling<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> gesteld door <strong>de</strong> concurr<strong>en</strong>tie. Het<br />

managem<strong>en</strong>t zal ofwel <strong>de</strong> afschrijvingslast verhog<strong>en</strong> wanneer <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur<br />

korter is dan voordi<strong>en</strong> werd ingeschat, ofwel zal zij technisch onbruikbare of<br />

niet-strategische activa, die verwij<strong>de</strong>rd of verkocht zijn, volledig of ge<strong>de</strong>eltelijk<br />

afschrijv<strong>en</strong>.<br />

Totaal<br />

De niet-on<strong>de</strong>rhoudsgerelateer<strong>de</strong> toevoeging<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> materiële vaste activa<br />

von<strong>de</strong>n plaats in Korea <strong>en</strong> China (uitbreiding van capaciteit <strong>en</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />

voor materiaal bestemd voor herlaadbare batterij<strong>en</strong>), in Quapaw, USA (bouw<br />

van substraatfabriek), <strong>en</strong> in Hanau, Duitsland (testc<strong>en</strong>ter automotive catalysts<br />

<strong>en</strong> technologische uitrusting). In China werd e<strong>en</strong> nieuwe Jewellery product<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

recyclage vestiging ingehuldigd. Bij Precious Metals Re ning wer<strong>de</strong>n investering<strong>en</strong><br />

gemaakt voor e<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>re upgra<strong>de</strong> van <strong>de</strong> fabriek in Hobok<strong>en</strong>.<br />

De lijn “An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong>” bevat voornamelijk <strong>de</strong> materiële vaste activa<br />

overgedrag<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> immateriële vaste activa.<br />

Er rust<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>swaardige hypothek<strong>en</strong> of beperking<strong>en</strong> op <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>dom van<br />

<strong>de</strong> materiële vaste activa, uitgezon<strong>de</strong>rd dieg<strong>en</strong>e vermeld in toelichting 33.


94 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

16. Deelneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />

De <strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong> best<strong>aan</strong> uit <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> of joint v<strong>en</strong>tures:<br />

Functionele<br />

waar<strong>de</strong>ringsmunt<br />

Deelnemingsperc<strong>en</strong>tage Deelnemingsperc<strong>en</strong>tage<br />

2008 2009<br />

GEASSOCIEERDE ONDERNEMINGEN<br />

Ganzhou Yi Hao <strong>Umicore</strong> Industries CNY 40,00 40,00<br />

IEQSA PEN 40,00 40,00<br />

Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives USD 40,22 40,22<br />

Jiangm<strong>en</strong> Chancsun <strong>Umicore</strong> Industry Co.,LTD CNY 40,00 40,00<br />

Todini EUR 40,00 40,00<br />

JOINT VENTURES<br />

ICT Japan JPY 50,00 50,00<br />

ICT USA USD 50,00 50,00<br />

Or<strong>de</strong>g KRW 50,00 50,00<br />

Rezinal EUR 50,00 50,00<br />

SolviCore GmbH & Co KG EUR 50,00 50,00<br />

SolviCore Managem<strong>en</strong>t GmbH EUR 50,00 50,00<br />

Hycore NOK 51,00 51,00<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Nettoboekwaar<strong>de</strong> Goodwill TOTAAL<br />

Begin van het boekjaar 124.239 44.896 169.135<br />

. resultaat van het boekjaar -8.973 -8.973<br />

. Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n -4.343 -4.343<br />

. Kapitaalsverhoging 5.438 5.438<br />

. overige reserves 1.594 1.594<br />

. omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 3.469 67 3.536<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 121.423 44.964 166.387<br />

Waarvan joint v<strong>en</strong>tures 46.464 355 46.819<br />

Het <strong>de</strong>el van <strong>Umicore</strong> in <strong>de</strong> totale balans <strong>en</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> is het volg<strong>en</strong><strong>de</strong>:<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

31/12/08 31/12/09<br />

Activa 222.759 209.684<br />

Schul<strong>de</strong>n 134.066 117.021<br />

Omzet 248.320 164.358<br />

Netto resultaat 1.382 5.305<br />

Het <strong>de</strong>el van <strong>Umicore</strong> in <strong>de</strong> totale balans van <strong>de</strong> joint v<strong>en</strong>tures zou het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> geweest zijn:<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

31/12/08 31/12/09<br />

Vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> activa 138.853 122.116<br />

Vaste activa 20.516 16.154<br />

Vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> passiva 104.307 80.261<br />

Vaste passiva 941 10.617<br />

Het <strong>de</strong>el van <strong>Umicore</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> joint v<strong>en</strong>tures zou het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> geweest zijn:<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

31/12/08 31/12/09<br />

Bedrijfsresultaat 11.002 -17.672<br />

Financiële resultaat -534 -1.104<br />

Belasting<strong>en</strong> -3.471 -1.729<br />

Aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep in het resultaat 6.996 -14.311<br />

In 2009 werd e<strong>en</strong> kapitaalsverhoging van EUR 5 miljo<strong>en</strong> uitgevoerd in <strong>de</strong> Solvicore<br />

GmbH joint-v<strong>en</strong>ture.<br />

Het resultaat bevat ook <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring op <strong>de</strong> pilootinstallatie van HyCore,<br />

Norweg<strong>en</strong>. Na het beëindig<strong>en</strong> van <strong>de</strong> haalbaarheidsstudie voor solair silicium werd<br />

beslot<strong>en</strong> het on<strong>de</strong>rzoeksproject still te legg<strong>en</strong>.<br />

De groep heeft ge<strong>en</strong> bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> noch joint-v<strong>en</strong>tures verworv<strong>en</strong><br />

gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> het boekjaar 2009.


17. Financiële activa beschikbaar voor verkoop <strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 95<br />

Financiële activa<br />

beschikbaar voor<br />

verkoop<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

toegek<strong>en</strong>d op<br />

lange termijn<br />

FINANCIELE VASTE ACTIVA<br />

Begin van het vorige bookjaar 108.230 2.651<br />

. Aanschaf ng<strong>en</strong> 1.414 253<br />

. Afname -6 -153<br />

. Geboekte waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

-75.773 -340<br />

. Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re<br />

bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>")<br />

958<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -13 -51<br />

. Reële waar<strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> 1.067<br />

. Reële waar<strong>de</strong> afg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> -9.856<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 18 174<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 26.040 2.533<br />

. Aanschaf ng<strong>en</strong> (A) 5.150 6.638<br />

. Afname (B) -6.977 -32<br />

. Geboekte waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />

-127 -53<br />

. Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re<br />

bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>")<br />

405<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 33 -10<br />

. Reële waar<strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> (C) 33.401<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> -15 -621<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 57.910 8.454<br />

FINANCIELE VLOTTENDE ACTIVA<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorig boekjaar 46 2.190<br />

. Aanschaf ng<strong>en</strong> 0 4.920<br />

. Afname -9 -9<br />

. Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re<br />

bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>")<br />

36 0<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -1 -230<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 16 -13<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 88 6.859<br />

(a) Betreft voornamelijk <strong>de</strong> investering in <strong>de</strong> Nyrstar obligatie <strong>en</strong> <strong>de</strong> l<strong>en</strong>ing<br />

toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> Hycore.<br />

(b) Betreft Duksan.<br />

(c) Betreft voornamelijk <strong>de</strong> <strong>aan</strong>passing <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> op <strong>de</strong> participatie in<br />

Nyrstar<br />

Toegek<strong>en</strong><strong>de</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn meestal l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>aan</strong> variabele r<strong>en</strong>tevoet<strong>en</strong><br />

toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet-geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />

dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>. De reële waar<strong>de</strong> kan bijgevolg <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n als gelijk<br />

<strong>aan</strong> hun nominale waar<strong>de</strong>.<br />

18. Voorra<strong>de</strong>n<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

31/12/08 31/12/09<br />

Analyse van <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n<br />

Basisproduct<strong>en</strong> met metaal<strong>de</strong>kking - brutowaar<strong>de</strong> 748.906 707.795<br />

Basisproduct<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r metaal<strong>de</strong>kking - brutowaar<strong>de</strong> 148.179 121.636<br />

Verbruiksgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> - brutowaar<strong>de</strong> 76.551 65.359<br />

Waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> -81.671 -41.331<br />

Betaal<strong>de</strong> voorschott<strong>en</strong> 6.329 5.485<br />

Bestelling in uitvoering 239 639<br />

Totaal voorra<strong>de</strong>n 898.534 859.582<br />

De waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n is gedaald met EUR 38,9 miljo<strong>en</strong>. Dit is in grote<br />

mate te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> daling van <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> metal<strong>en</strong> die <strong>de</strong><br />

stijg<strong>en</strong><strong>de</strong> prijz<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over vorige jaar comp<strong>en</strong>seert. In <strong>de</strong> lijn van <strong>de</strong> stijg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

metaalprijz<strong>en</strong> werd e<strong>en</strong> terugname van waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />

perman<strong>en</strong>te voorraad, hoofdzakelijk binn<strong>en</strong> Speciale Zinkproduct<strong>en</strong> <strong>en</strong> Automotive<br />

Catalysts. Het IAS 39 effect met betrekking tot <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor waar<strong>de</strong>ring<br />

<strong>aan</strong> marktwaar<strong>de</strong> dat on<strong>de</strong>rgebracht werd in <strong>de</strong> categorie Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige<br />

Vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> – Overgedrag<strong>en</strong> inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong> in 2008 wordt vanaf 2009<br />

on<strong>de</strong>rgebracht in <strong>de</strong> categorie Voorra<strong>de</strong>n.<br />

De l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d op korte termijn bevatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> “margin calls” t<strong>en</strong> belope van<br />

EUR 6,8 miljo<strong>en</strong> (EUR 2,2 miljo<strong>en</strong> in 2008), welke gehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n door <strong>Umicore</strong><br />

Precious Metals New Jersey (USA). De belangrijkste beweging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> korte<br />

termijn l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn met <strong>de</strong> verhoging van <strong>de</strong>ze margin calls verbon<strong>de</strong>n.<br />

Margin calls hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> reële waar<strong>de</strong> gelijk <strong>aan</strong> hun boekwaar<strong>de</strong> <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze<br />

berek<strong>en</strong>d wor<strong>de</strong>n volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> normale markt omstandighe<strong>de</strong>n.<br />

Indi<strong>en</strong> m<strong>en</strong> zou rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> metaal- <strong>en</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong>koers<strong>en</strong> op het<br />

og<strong>en</strong>blik van <strong>de</strong> afsluiting, zou <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> metal<strong>en</strong> in <strong>de</strong> inv<strong>en</strong>taris<br />

ongeveer EUR 717 miljo<strong>en</strong> hoger zijn dan <strong>de</strong> huidige boekwaar<strong>de</strong>. Echter, het<br />

mer<strong>en</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze voorra<strong>de</strong>n kan niet gerealiseerd wor<strong>de</strong>n, omdat ze vastzitt<strong>en</strong><br />

in perman<strong>en</strong>te productie- <strong>en</strong> commerciële cycli.<br />

Er rust<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>swaardige hypothek<strong>en</strong> of beperking<strong>en</strong> op <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>dom van<br />

<strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n.


96 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

19. Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Toelichting 31/12/08 31/12/09<br />

OP MEER DAN ÉÉN JAAR<br />

Garanties <strong>en</strong> <strong>de</strong>posito's 3.255 3.499<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op meer dan 1 jaar 7.239 8.076<br />

Personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 855 375<br />

Totaal 11.349 11.950<br />

OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 488.343 465.096<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -15.965 -21.554<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 88.185 69.743<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -9.192 -9.370<br />

Te ontvang<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 845 615<br />

Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kasstroomaf<strong>de</strong>kking 31 62.200 6.388<br />

Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 31 32.720 7.508<br />

Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 61.007 4.867<br />

Totaal 708.143 523.292<br />

Totaal niet vervall<strong>en</strong><br />

0-30 dag<strong>en</strong> 30-60 dag<strong>en</strong> 60-90 dag<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

vervall<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />

>90 dag<strong>en</strong><br />

UITSTAANDE BALANS VAN HET VORIGE BOEKJAAR<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (uitgezon<strong>de</strong>rd dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong>)<br />

- bruto<br />

472.229 341.301 91.830 20.513 11.027 7.558<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 88.185 75.416 589 227 34 11.920<br />

UITSTANDE BALANS VAN HET BOEKJAAR<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (uitgezon<strong>de</strong>rd dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong>)<br />

- bruto<br />

443.039 346.259 68.673 9.644 2.096 16.368<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 69.743 60.435 6.257 206 68 2.777<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op t<strong>en</strong> hoogste één jaar zijn gedaald met EUR 184,9<br />

miljo<strong>en</strong>. Dit komt in grote mate door lagere voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor waar<strong>de</strong>ring<br />

<strong>aan</strong> marktwaar<strong>de</strong> van op<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Het IAS 39 effect<br />

met betrekking tot <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> marktwaar<strong>de</strong><br />

dat on<strong>de</strong>rgebracht werd in <strong>de</strong> categorie Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige Vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> –<br />

Overgedrag<strong>en</strong> inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong> in 2008 wordt vanaf 2009 on<strong>de</strong>rgebracht<br />

in <strong>de</strong> categorie Voorra<strong>de</strong>n. De daling van han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in het bijzon<strong>de</strong>r<br />

komt hoofdzakelijk door e<strong>en</strong> vertrag<strong>en</strong><strong>de</strong> activiteit over het gehele jaar <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

strikt beheer van het werkkapitaal dat licht getemperd wordt door stijg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

metaalprijz<strong>en</strong>.<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op meer dan één jaar bevatt<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bedrag van EUR 6<br />

545 duiz<strong>en</strong>d met betrekking tot “recht op terugbetaling” binn<strong>en</strong> het ka<strong>de</strong>r van<br />

medische kost<strong>en</strong> dat <strong>Umicore</strong> Frankrijk heeft overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van Nyrstar Frankrijk in<br />

2007, <strong>de</strong>welke Nyrstar Frankrijk zal comp<strong>en</strong>ser<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong>ze<br />

schul<strong>de</strong>n (zie ook nota 26 over Personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>).<br />

Kredietrisico - han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

Alle business units hebb<strong>en</strong> standaard e<strong>en</strong> kredietverzekering om het kredietrisico<br />

betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> te beperk<strong>en</strong>. Op groepsniveau zijn EUR<br />

258,3 miljo<strong>en</strong> han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>kt door verzeker<strong>de</strong> kredietlimiet<strong>en</strong>. De<br />

scha<strong>de</strong>loosstelling in geval van niet betaling loopt op tot 95% met e<strong>en</strong> jaarlijkse<br />

maximale limiet van EUR 20 miljo<strong>en</strong>.<br />

Sommige units hebb<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> kredietverzekering maar zett<strong>en</strong> kredietlimiet<strong>en</strong><br />

op gebaseerd op nanciële informatie <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong>. Deze<br />

kredietlimiet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n goedgekeurd door het managem<strong>en</strong>t. Beperkte<br />

afschrijving<strong>en</strong> war<strong>en</strong> noodzakelijk door faling<strong>en</strong> van klant<strong>en</strong>.<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

(bruto)<br />

Overige<br />

vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

(bruto)<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

TOTAAL<br />

BEGIN VAN HET VORIGE BOEKJAAR -11.520 -8.063 -19.584<br />

. Waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>reing<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d in resultaat -6.796 -1.116 -7.913<br />

. Terugneming waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring 874 23 896<br />

. Afboek<strong>en</strong> waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring met <strong>de</strong> bruto waar<strong>de</strong> 1.350 0 1.350<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 125 -35 90<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar -15.968 -9.192 -25.160<br />

BEGIN VAN HET BOEKJAAR -15.968 -9.192 -25.160<br />

. Waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>reing<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d in resultaat -9.691 -298 -9.989<br />

. Terugneming<strong>en</strong> waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 5.358 33 5.391<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> -369 61 -308<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -884 25 -859<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar -21.553 -9.369 -30.925


20. Uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva <strong>en</strong> -passiva<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 97<br />

31/12/2008<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

31/12/2009<br />

Belastingactiva <strong>en</strong> -passiva<br />

Belastingvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van het jaar 30.624 7.988<br />

Uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva 89.118 96.102<br />

Belastingschul<strong>de</strong>n van het jaar -37.406 -29.138<br />

Uitgestel<strong>de</strong> belastingpassiva -49.855 -31.381<br />

Activa Passiva Netto<br />

2008 2009 2008 2009 2008 2009<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorig boekjaar 119.472 89.118 -37.566 -49.855 81.906 39.263<br />

Uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> geboekt in resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing -20.680 -8.417 -5.372 8.349 -26.053 -68<br />

Uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> geboekt in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> -5.667 14.704 -6.702 8.117 -12.369 22.820<br />

Aankoop door bedrijfsacquisities 0 0 -637 0 -637 0<br />

Wijziging<strong>en</strong> perimeter 0 0 0 0 0 0<br />

Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -3.291 2.996 -282 -181 -3.573 2.815<br />

Overboeking<strong>en</strong> -732 -2.189 733 2.189 1 0<br />

An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 16 -110 -29 0 -13 -110<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 89.118 96.101 -49.855 -31.381 39.263 64.721<br />

Lat<strong>en</strong>te belasting<strong>en</strong> voor elk type van tij<strong>de</strong>lijke<br />

verschill<strong>en</strong><br />

Immateriële vaste activa 1.282 1.719 -1.020 -2.749 262 -1.030<br />

Goodwill van volledige geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> participaties 61 114 -1.999 -1.803 -1.938 -1.689<br />

Materiële vaste activa 7.871 9.291 -20.877 -21.775 -13.006 -12.484<br />

Deelneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />

0 129 -61 -93 -61 36<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op meer dan 1 jaar 146 200 -2.650 -2.381 -2.504 -2.181<br />

Voorra<strong>de</strong>n 11.595 28.275 -29.740 -35.846 -18.145 -7.571<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op t<strong>en</strong> hoogste één<br />

jaar<br />

6.208 3.824 -33.909 -2.542 -27.701 1.282<br />

Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> 0 334 -5.850 -6.244 -5.850 -5.910<br />

Financiële schul<strong>de</strong>n lange termijn <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n 1.648 1.437 0 -26 1.648 1.411<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> - lange termijn 33.756 40.530 -285 -390 33.471 40.140<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu - lange termijn 2.294 1.689 -14.789 -7.827 -12.495 -6.138<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> - lange<br />

termijn<br />

25.039 24.587 -1.371 -1.374 23.668 23.213<br />

Financiële schul<strong>de</strong>n korte termijn 196 200 0 0 196 200<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu - korte termijn 14.859 7.919 0 -3 14.859 7.916<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> - korte<br />

termijn<br />

6.943 3.271 -309 -52 6.634 3.219<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n 7.656 14.578 -989 -3.976 6.667 10.602<br />

Totale uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> voor tij<strong>de</strong>lijke<br />

verschill<strong>en</strong><br />

119.554 138.097 -113.849 -87.081 5.705 51.016<br />

Over te drag<strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> 71.419 75.626 0 71.419 75.626<br />

Investeringsaftrek 1.497 4.015 1.497 4.015<br />

Over te drag<strong>en</strong> notionele interest<strong>en</strong> 0 10.796 0 10.796<br />

Over te drag<strong>en</strong> belaste inkomst<strong>en</strong> 1.458 64.679 1.458 64.679<br />

Overige 3.417 5.862 3.417 5.862<br />

Niet-geboekte uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> -44.234 -147.273 -44.234 -147.273<br />

Totaal belastingactiva/ -passiva 153.111 151.802 -113.849 -87.081 39.262 64.721<br />

Comp<strong>en</strong>satie van activa <strong>en</strong> passiva binn<strong>en</strong> <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />

juridische <strong>en</strong>titeit<br />

-63.993 -55.700 63.993 55.700<br />

Nettobedrag 89.118 96.102 -49.855 -31.381 39.262 64.721<br />

Basis Basis Belasting Belasting<br />

Bedrag <strong>aan</strong> aftrekbare tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong>, scale<br />

verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> belastingkrediet<strong>en</strong> waarvoor ge<strong>en</strong><br />

belastingsactiva wer<strong>de</strong>n geboekt<br />

0 0<br />

Vervaldatum zon<strong>de</strong>r tijdslimiet 132.512 443.747 44.234 147.273<br />

De beweging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong> zijn geboekt in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />

uitgezon<strong>de</strong>rd <strong>de</strong>ze kom<strong>en</strong><strong>de</strong> van beweging<strong>en</strong> die direct geboekt zijn in het eig<strong>en</strong><br />

vermog<strong>en</strong>.<br />

De grote beweging<strong>en</strong> in uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> direct geboekt in eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />

zijn voornamelijk te vin<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> lijn “Han<strong>de</strong>ls - <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op<br />

t<strong>en</strong> hoogste één jaar (positieve impact EUR 17 140 duiz<strong>en</strong>d), “Han<strong>de</strong>ls <strong>en</strong><br />

overige schul<strong>de</strong>n” (positieve impact EUR 191 duiz<strong>en</strong>d) <strong>en</strong> ”Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor<br />

personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>” (EUR 4 603 duiz<strong>en</strong>d).<br />

Uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong>kel geboekt in <strong>de</strong> mate dat het gebruik ervan<br />

waarschijnlijk is, m.a.w als belastinginkomst<strong>en</strong> verwacht wor<strong>de</strong>n in toekomstige<br />

perio<strong>de</strong>n. De Groep gaat uit van e<strong>en</strong> gebruik van uitgestel<strong>de</strong> belastingsactiva over<br />

e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van 5 tot 10 jaar.<br />

Niet geboekte uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> activa voor e<strong>en</strong> bedrag van EUR<br />

147 273 duiz<strong>en</strong>d kom<strong>en</strong> voornamelijk voort uit scale verliez<strong>en</strong> (EUR 60 557<br />

duiz<strong>en</strong>d) <strong>en</strong> tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong> op materiële vaste activa (EUR 6 255 duiz<strong>en</strong>d),<br />

overgedrag<strong>en</strong> notionele interest<strong>en</strong> (EUR 10 794 duiz<strong>en</strong>d) <strong>en</strong> vrijgestel<strong>de</strong><br />

overgedrag<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n (EUR 64 680 duiz<strong>en</strong>d).<br />

De werkelijke belastingresultat<strong>en</strong> in toekomstige perio<strong>de</strong>n kunn<strong>en</strong> afwijk<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> gemaakte schatting op het mom<strong>en</strong>t van het boek<strong>en</strong> van <strong>de</strong> uitgestel<strong>de</strong><br />

belasting<strong>en</strong>.


98 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

21. Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

31/12/08 31/12/09<br />

Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

Belegging<strong>en</strong> op korte termijn bij bank<strong>en</strong> 133.591 44.766<br />

Belegging<strong>en</strong> op korte termijn (an<strong>de</strong>re) 2.019 3.993<br />

Financiële instelling<strong>en</strong>, liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 119.337 136.574<br />

Totaal kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 254.947 185.333<br />

Kortetermijnschul<strong>de</strong>n bij kredietinstelling<strong>en</strong> 6.568 4.985<br />

(inbegrep<strong>en</strong> in nanciële schul<strong>de</strong>n op t<strong>en</strong> hoogste één jaar op <strong>de</strong> balans)<br />

Netto kas <strong>en</strong> -kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zoals in <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel 248.380 180.348<br />

Alle kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn volledig beschikbaar voor <strong>de</strong> Groep.<br />

E<strong>en</strong> voorzichtig managem<strong>en</strong>t van het liquiditeitsrisico veron<strong>de</strong>rstelt het <strong>aan</strong>hou<strong>de</strong>n<br />

van voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> verhan<strong>de</strong>lbare <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>, het beschikbaar<br />

zijn van nanciering door e<strong>en</strong> <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijk bedrag <strong>aan</strong> contractueel vastgeleg<strong>de</strong><br />

kredietlijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> mogelijkheid om marktposities te sluit<strong>en</strong>. Door het dynamische<br />

karakter van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> transacties, behoudt <strong>de</strong> Groep <strong>de</strong> exibiliteit van <strong>de</strong><br />

nanciering door het beschikbaar hou<strong>de</strong>n van vastgeleg<strong>de</strong> kredietlijn<strong>en</strong>.<br />

22. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>reserves<br />

De <strong>de</strong>tails voor het Groeps<strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>reserves is als volgt:<br />

Financiële<br />

vaste activa<br />

reserves<br />

Kasstroomaf<strong>de</strong>kkingsreserves<br />

Lat<strong>en</strong>te<br />

belasting<strong>en</strong><br />

rechtstreeks<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />

in het eig<strong>en</strong><br />

vermog<strong>en</strong><br />

Reserves voor<br />

personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

na<br />

uitdi<strong>en</strong>sttreding<br />

Reserves voor<br />

op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

gebaseer<strong>de</strong><br />

vergoeding<strong>en</strong><br />

Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

TOTAAL<br />

Begin van het vorige boekjaar 9.879 10.088 5.381 -41.671 16.778 -109.518 -109.063<br />

Resultaat rechtstreeks opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in<br />

het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />

1.067 61.056 -18.373 885 7.532 52.168<br />

Winst (verlies) rechtstreeks afgeboekt<br />

uit het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />

-9.856 -17.849 3.954 -1.249 -25.000<br />

Transfert van/naar overgedrag<strong>en</strong><br />

resultat<strong>en</strong><br />

-3.056 -3.056<br />

Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -22 -3.363 1.114 -1.077 -30.748 -34.096<br />

Stand op ein<strong>de</strong> van het vorige<br />

boekjaar<br />

1.068 49.933 -7.924 -43.112 21.254 -140.266 -119.048<br />

Begin van het vorige boekjaar 1.068 49.933 -7.924 -43.112 21.254 -140.266 -119.048<br />

Resultaat rechtstreeks opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in<br />

het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />

33.401 -28.722 13.332 -12.434 2.791 8.369<br />

Winst (verlies) rechtstreeks afgeboekt<br />

uit het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />

0 -30.467 9.351 -206 0 -21.322<br />

Perimeterwijziging<strong>en</strong> 0 12 -2 -5 0 0 5<br />

Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 0 3.088 -1.009 473 0 33.090 35.643<br />

Ein<strong>de</strong> van het boekjaar 34.468 -6.155 13.749 -55.284 24.045 -107.176 -96.354<br />

Winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> weergegev<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> op nanciële activa<br />

beschikbaar voor verkoop hebb<strong>en</strong> betrekking op <strong>de</strong> Nyrstar <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> (zie<br />

toelichting 17, Financiële activa beschikbaar voor verkoop <strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>).<br />

De netto-verliez<strong>en</strong> weergegev<strong>en</strong> in eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> kasstroomin<strong>de</strong>kking<strong>en</strong><br />

(EUR 28 722 duiz<strong>en</strong>d) zijn <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in reële waar<strong>de</strong><br />

van nieuwe kasstroomin<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> of best<strong>aan</strong><strong>de</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> bij<br />

<strong>de</strong> op<strong>en</strong>ing, maar die nog niet vervall<strong>en</strong> zijn op jaarein<strong>de</strong>. De nettowinst<strong>en</strong><br />

afgeboekt uit het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> (EUR 30 467 duiz<strong>en</strong>d) zijn <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong><br />

van <strong>de</strong> kasstroomin<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die beston<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> op<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> die<br />

verviel<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns het jaar <strong>en</strong> waarvan EUR 12,7 miljo<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n gerealiseerd via <strong>de</strong><br />

resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />

E<strong>en</strong> overschot <strong>aan</strong> liquiditeit<strong>en</strong> wordt belegd voor zeer korte termijn <strong>en</strong> dit gespreid<br />

over e<strong>en</strong> beperkt <strong>aan</strong>tal bankrelaties. Deze instelling<strong>en</strong> zijn ess<strong>en</strong>tieel bank<strong>en</strong> die<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong> van krediet rating voldo<strong>en</strong>.<br />

Nieuwe netto actuariële verliez<strong>en</strong> op <strong>de</strong> «te bereik<strong>en</strong> doel»-plann<strong>en</strong> na<br />

uitdi<strong>en</strong>sttreding wer<strong>de</strong>n weergegev<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> voor EUR 12 434<br />

duiz<strong>en</strong>d.<br />

De toek<strong>en</strong>ning van het optieplan van 2009 heeft geleid tot e<strong>en</strong> to<strong>en</strong>ame van <strong>de</strong><br />

reserve voor op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> van EUR 2 791 duiz<strong>en</strong>d (zie<br />

toelichting 9, Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>aan</strong>verwante voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>).<br />

De wijziging in omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> is vooral te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> appreciatie van<br />

ZAR, CAD <strong>en</strong> BRL teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> EUR.


23. Financiële schul<strong>de</strong>n<br />

De netto nanciële schuld van <strong>de</strong> Groep is gedaald met EUR 167,5 miljo<strong>en</strong>, vooral<br />

t<strong>en</strong> gevolge van e<strong>en</strong> daling van het werkkapitaal.<br />

De reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> obligatie van EUR 150 miljo<strong>en</strong> op 8 jaar uitgegev<strong>en</strong><br />

in 2004 was EUR 151,0 miljo<strong>en</strong> op 31 <strong>de</strong>cember 2009, gebaseerd op <strong>de</strong><br />

obligatiewaar<strong>de</strong> zoals g<strong>en</strong>oteerd op Euronext op die dag. De effectieve r<strong>en</strong>tevoet<br />

voor <strong>de</strong>ze obligatie is 4,875% wat gelijk is <strong>aan</strong> <strong>de</strong> vaste interestvoet.<br />

De langetermijn bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> best<strong>aan</strong> uit e<strong>en</strong> langetermijn bankl<strong>en</strong>ing van EUR 20<br />

miljo<strong>en</strong> met vervaldag in 2013 met e<strong>en</strong> interestvoet van 5,36% per jaar. De reële<br />

waar<strong>de</strong> bedroeg EUR 22,13 miljo<strong>en</strong> op 31 <strong>de</strong>cember 2009.<br />

Er war<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> bedrag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> kredietfaciliteit van EUR 450 miljo<strong>en</strong><br />

met e<strong>en</strong> Syndicaat van Bank<strong>en</strong> met vervaldag in 2013 op 31 <strong>de</strong>cember 2009.<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

op lange<br />

termijn<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 99<br />

Overige<br />

langetermijnl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

OP MEER DAN EEN JAAR<br />

Begin van het vorige boekjaar 24.157 157.045 181.201<br />

. Aankoop door bedrijfsacquisities 0 1.260 1.260<br />

. To<strong>en</strong>ame 235.000 9.022 244.022<br />

. Afname -960 -2.124 -3.084<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -76 -793 -868<br />

. Overboeking<strong>en</strong> 0 -28 -28<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 0 0 0<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 258.123 164.382 422.505<br />

. To<strong>en</strong>ame 0 -1.516 -1.516<br />

. Afname -236.106 -866 -236.972<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -163 996 834<br />

. Overboeking<strong>en</strong> -1.343 -7.735 -9.078<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 20.511 155.261 175.772<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

op lange<br />

termijn<br />

Overige<br />

langetermijnl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

OP MEER DAN EEN JAAR DIE BINNEN HET JAAR VERVALLEN<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 530 1.045 1.574<br />

. To<strong>en</strong>ame / afname 0 21 21<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 530 1.066 1.596<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

op korte<br />

termijn<br />

Kaskrediet<br />

Korte termijn<br />

l<strong>en</strong>ing:<br />

commercial<br />

paper<br />

Overige<br />

l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 66.708 6.568 83.679 7.312 164.266<br />

. To<strong>en</strong>ame / afname (inclusief omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong>) -12.838 -1.583 24.023 10.638 20.240<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 53.870 4.985 107.702 17.950 184.507<br />

De data van prijsherzi<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> met variabele interestvoet zijn erg kort<br />

<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opgemaakt in functie van <strong>de</strong> behoeftes van het thesaurie <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t,<br />

<strong>aan</strong> marktcondities, als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van hun dagelijks beheer van <strong>de</strong> thesaurie<br />

operaties.<br />

E<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> nanciële schuld op meer dan e<strong>en</strong> jaar is on<strong>de</strong>rhevig <strong>aan</strong><br />

standaard nanciële cov<strong>en</strong>ant<strong>en</strong>, opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> l<strong>en</strong>ingsovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> heeft ge<strong>en</strong> conv<strong>en</strong>ant overtre<strong>de</strong>n <strong>en</strong> is niet in gebreke geblev<strong>en</strong> bij<br />

l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, noch in 2009 noch in vorige jar<strong>en</strong>. Het opvolg<strong>en</strong> van <strong>de</strong> nanciële<br />

cov<strong>en</strong>ant<strong>en</strong> is <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van het Departem<strong>en</strong>t “Group Treasury”.<br />

Tweemaal per jaar maakt dit <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t certi cat<strong>en</strong> op die <strong>de</strong> naleving van<br />

<strong>de</strong> cov<strong>en</strong>ant<strong>en</strong> <strong>aan</strong>ton<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze wor<strong>de</strong>n opgestuurd naar <strong>de</strong> bankag<strong>en</strong>t. Deze<br />

methodologie is e<strong>en</strong> voorwaar<strong>de</strong> bij <strong>de</strong> l<strong>en</strong>ingovere<strong>en</strong>komst <strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />

vereiste, gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> interestmarge gebaseerd is op <strong>de</strong> ratio netto schuld t<strong>en</strong><br />

opzichte van EBITDA.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

EUR USD<br />

Euro US Dollar Overige munt<strong>en</strong> Totaal<br />

Uitsplitsing van <strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n per munte<strong>en</strong>heid (inclusief vervall<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />

het jaar)<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op lange termijn 21.040 0 0 21.040<br />

Overige langetermijnl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 156.327 0 0 156.327<br />

Financiële schul<strong>de</strong>n op lange termijn 177.367 0 0 177.367<br />

Totaal<br />

Totaal<br />

Totaal


100 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

24. Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Toelichting 31/12/08 31/12/09<br />

OP MEER DAN EEN JAAR<br />

Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 74 74<br />

Overige schul<strong>de</strong>n 937 1.230<br />

Kapitaalsubsidies <strong>en</strong> overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> kapitaalsubsidies 4.637 4.220<br />

5.649 5.524<br />

OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />

Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 402.736 441.376<br />

Ontvang<strong>en</strong> vooruitbetaling<strong>en</strong> op bestelling<strong>en</strong> in uitvoering 7.307 12.075<br />

Belasting<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re dan belasting<strong>en</strong> op het resultaat 9.609 12.407<br />

Schul<strong>de</strong>n met betrekking tot bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> sociale last<strong>en</strong> 117.492 93.433<br />

Overige schul<strong>de</strong>n 28.811 13.212<br />

Verschuldig<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 6.245 5.660<br />

Te betal<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 8.625 6.272<br />

Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kasstroomaf<strong>de</strong>kking 31 11.778 12.473<br />

Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 31 14.199 22.942<br />

Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 64.906 56.643<br />

671.708 676.493<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n zijn gesteg<strong>en</strong> met EUR 4,8 miljo<strong>en</strong>.<br />

25. Liquiditeit van <strong>de</strong> nanciële schul<strong>de</strong>n<br />

< 1 m<strong>aan</strong>d 1 - 3 m<strong>aan</strong>d<br />

De to<strong>en</strong>ame van han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n is vooral veroorzaakt door stijg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

metaalprijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> strikt beheer van het werkkapitaal dat <strong>de</strong> impact van <strong>de</strong><br />

vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> activiteit meer dan overstijgt.<br />

Contractuele vervaldag<br />

3 m<strong>aan</strong>d -<br />

1 jaar<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

1 - 5 jaar > 5 jaar TOTAAL<br />

Van het vorige boekjaar<br />

Financiële schul<strong>de</strong>n<br />

OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op korte termijn 38.487 14.891 13.330 66.708<br />

Kaskrediet 1.073 0 5.495 6.568<br />

Korte termijn l<strong>en</strong>ing: commercial paper 83.679 0 0 83.679<br />

Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 7.144 0 167 7.312<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar die binn<strong>en</strong><br />

het jaar vervall<strong>en</strong><br />

2 130 397 530<br />

Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar die<br />

binn<strong>en</strong> het jaar vervall<strong>en</strong><br />

34 78 933 1.045<br />

OP MEER DAN EEN JAAR<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar 258.122 0 258.122<br />

Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar 162.051 2.331 164.382<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n<br />

OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />

Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 264.142 136.696 1.898 402.736<br />

Ontvang<strong>en</strong> vooruitbetaling<strong>en</strong> op bestelling<strong>en</strong> in<br />

uitvoering<br />

344 110 6.853 7.307<br />

Belasting<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re dan belasting<strong>en</strong> op het<br />

resultaat<br />

9.371 236 0 9.609<br />

Schul<strong>de</strong>n met betrekking tot bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

sociale last<strong>en</strong><br />

39.157 66.735 11.601 117.492<br />

Overige schul<strong>de</strong>n 14.814 3.696 10.302 28.811<br />

Verschuldig<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 6.245 0 0 6.245<br />

Te betal<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 2.044 6.372 210 8.625<br />

Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />

493 779 10.506 11.778<br />

Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n an<strong>de</strong>re nanciële<br />

instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

10.650 -960 4.508 14.199<br />

Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 41.531 9.611 13.763 64.906<br />

OP MEER DAN EEN JAAR<br />

Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 0 74 74<br />

Overige schul<strong>de</strong>n 992 -55 937<br />

Kapitaalsubsidies <strong>en</strong> overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

kapitaalsubsidies<br />

572 4.065 4.637


1 m<strong>aan</strong>d 1 - 3 m<strong>aan</strong>d<br />

26. Voozi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

De Groep heeft diverse wettelijke <strong>en</strong> feitelijke verplichting<strong>en</strong> <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong><strong>de</strong> plann<strong>en</strong><br />

met e<strong>en</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel”, voornamelijk met betrekking tot <strong>de</strong> Belgische, Franse<br />

<strong>en</strong> Duitse activiteit<strong>en</strong>. Het mer<strong>en</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze plann<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>t <strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong><br />

op basis van het verwachte eindsalaris.<br />

Bov<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> tabel geeft <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> beweging<strong>en</strong> op <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> van <strong>de</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>, die on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />

integrale consolidatiemetho<strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> zijn, weer. Er is e<strong>en</strong> verschil tuss<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> bedrag<strong>en</strong> op <strong>de</strong> lijn ‘opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>’ <strong>en</strong> <strong>de</strong> bedrag<strong>en</strong><br />

weergegev<strong>en</strong> in toelichting 22, daar <strong>de</strong>ze bijlage <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> joint v<strong>en</strong>tures, opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> consolidatie volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong>, bevat.<br />

Contractuele vervaldag<br />

3 m<strong>aan</strong>d -<br />

1 jaar<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 101<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

1 tot 5 jaar > 5 jaar TOTAAL<br />

Van het boekjaar<br />

Financiële schul<strong>de</strong>n<br />

OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op korte termijn 42.359 7.710 3.800 53.870<br />

Kaskrediet 2.120 0 2.864 4.985<br />

Korte termijn l<strong>en</strong>ing: commercial paper 107.702 0 0 107.702<br />

Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 7.903 915 9.132 17.950<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar die binn<strong>en</strong><br />

het jaar vervall<strong>en</strong><br />

2 130 397 530<br />

Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar die<br />

binn<strong>en</strong> het jaar vervall<strong>en</strong><br />

39 114 913 1.066<br />

OP MEER DAN EEN JAAR<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar 20.510 0 20.510<br />

Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar 153.354 1.907 155.261<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n<br />

OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />

Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 266.722 137.828 36.826 441.376<br />

Ontvang<strong>en</strong> vooruitbetaling<strong>en</strong> op bestelling<strong>en</strong><br />

in uitvoering<br />

3.374 5 8.696 12.075<br />

Belasting<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re dan belasting<strong>en</strong> op het<br />

resultaat<br />

11.425 982 0 12.407<br />

Schul<strong>de</strong>n met betrekking tot bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

sociale last<strong>en</strong><br />

36.330 44.834 12.269 93.433<br />

Overige schul<strong>de</strong>n 4.416 2.337 6.458 13.212<br />

Verschuldig<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 5.660 0 0 5.660<br />

Te betal<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> -67 6.339 0 6.272<br />

Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />

141 1.122 11.210 12.473<br />

Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n an<strong>de</strong>re nanciële<br />

instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

6.790 14.205 1.947 22.942<br />

Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 35.371 14.022 7.251 56.643<br />

OP MEER DAN EEN JAAR<br />

Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 0 74 74<br />

Overige schul<strong>de</strong>n 1.230 0 1.230<br />

Kapitaalsubsidies <strong>en</strong> overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

kapitaalsubsidies<br />

460 3.760 4.220<br />

Vergoeding<strong>en</strong><br />

na uitdi<strong>en</strong>sttreding<br />

-<br />

p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong>verwante<br />

Vergoeding<strong>en</strong><br />

na uitdi<strong>en</strong>sttreding<br />

-<br />

overige<br />

Vergoeding<strong>en</strong><br />

loopb<strong>aan</strong>beëindiging<br />

-<br />

brugp<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>aan</strong>verwante<br />

An<strong>de</strong>re<br />

langetermijnpersoneel<br />

vergoeding<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 99.090 15.509 35.579 12.706 162.884<br />

. To<strong>en</strong>ame (begrep<strong>en</strong> in "Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>") 10.222 185 5.653 1.409 17.469<br />

. Terugneming<strong>en</strong> (Begrep<strong>en</strong> in "Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>") -759 0 -790 -36 -1.585<br />

. Besteding<strong>en</strong> (Begrep<strong>en</strong> in "Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>") -11.759 -531 -9.531 -925 -22.746<br />

. Impact interestvoet <strong>en</strong> actualisering (begrep<strong>en</strong> in "Financiële kost<strong>en</strong>”) 5.955 806 1.864 611 9.235<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 221 243 0 -6 458<br />

. Overboeking<strong>en</strong> -33 -275 2.782 -394 2.080<br />

. Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> 13.051 2.028 -0 0 15.078<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 115.988 17.964 35.556 13.366 182.874<br />

Totaal<br />

De beweging<strong>en</strong> van 2009 verton<strong>en</strong> stijg<strong>en</strong><strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> plann<strong>en</strong> in Frankrijk<br />

<strong>en</strong> Duitsland vooral te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> lagere verdisconteringsvoet<strong>en</strong> <strong>en</strong> sommige<br />

extra nancieringsbijdrag<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> in Belgie. Het managem<strong>en</strong>t<br />

verwacht op korte termijn dat uitg<strong>aan</strong><strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> van <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> grootteor<strong>de</strong><br />

zull<strong>en</strong> zijn als <strong>de</strong>ze van het vorige <strong>en</strong> huidige jaar.


102 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Als beschrev<strong>en</strong> in nota 19 werd er e<strong>en</strong> vor<strong>de</strong>ring op meer dan één jaar geboekt<br />

als “recht op terugbetaling” binn<strong>en</strong> het ka<strong>de</strong>r van medische kost<strong>en</strong> dat <strong>Umicore</strong><br />

Frankrijk heeft overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van Nyrstar Frankrijk in 2007, <strong>de</strong>welke Nyrstar<br />

Frankrijk zal comp<strong>en</strong>ser<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong>ze schul<strong>de</strong>n. Wanneer<br />

er e<strong>en</strong> veran<strong>de</strong>ring voorkomt in <strong>de</strong>ze schul<strong>de</strong>n zal <strong>de</strong>ze veran<strong>de</strong>ring het recht op<br />

terugbetaling on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> korte termijn vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> manier beïnvloe<strong>de</strong>n.<br />

De p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> in België, Frankrijk, Liecht<strong>en</strong>stein, Ne<strong>de</strong>rland, USA <strong>en</strong><br />

Noorweg<strong>en</strong> zijn geheel of ge<strong>de</strong>eltelijk ge nancierd met planactiva. Alle an<strong>de</strong>re<br />

plann<strong>en</strong> zijn niet-ge nancier<strong>de</strong> plann<strong>en</strong>.<br />

Als <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> gerelateerd is met <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong><br />

actuariële veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n zowel <strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n als <strong>de</strong> activa <strong>aan</strong>gepast<br />

langs <strong>de</strong> Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> staat van opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> rechtstreeks erk<strong>en</strong>d in<br />

eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>.<br />

De hierna volg<strong>en</strong><strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r IAS 19 wer<strong>de</strong>n overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> uit<br />

<strong>de</strong> verslag<strong>en</strong> opgemaakt door externe actuariss<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> belangrijkste<br />

voor<strong>de</strong>elplann<strong>en</strong>.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

31/12/08 Beweging<strong>en</strong> 2009 31/12/09<br />

België 34.655 -2.052 32.603<br />

Frankrijk 17.454 3.079 20.533<br />

Duitsland 96.581 18.261 114.842<br />

Subtotaal 148.690 19.288 167.978<br />

Overige <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> 14.194 702 14.896<br />

Totaal 162.884 19.990 182.874<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Recht op terugbetaling<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 5.794<br />

Actuele terugbetaling -95<br />

Actuele winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> op terugbetalingsrecht<strong>en</strong> 846<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 6.545<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

Wijziging in <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>verplichting<strong>en</strong><br />

BDV bij het begin van het boekjaar 275.282 270.134<br />

Kost<strong>en</strong> van di<strong>en</strong>sttijd van het jaar 12.764 16.703<br />

Interestkost<strong>en</strong> 14.082 14.874<br />

Bijdrag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> planparticipant<strong>en</strong> 360 405<br />

Planwijziging<strong>en</strong> -439 545<br />

Actuariële verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> winst<strong>en</strong> -9.545 20.923<br />

Uitbetaal<strong>de</strong> voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> -22.821 -30.071<br />

Betaal<strong>de</strong> onkost<strong>en</strong> -38 -68<br />

Netto transfert<strong>en</strong> in/uit (met inbegrip van het effect van ev<strong>en</strong>tuele bedrijfsacquisities/verkop<strong>en</strong>) 218 896<br />

Regeling<strong>en</strong> 25 -420<br />

Afhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> -299 -471<br />

Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 545 928<br />

BDV per ein<strong>de</strong> boekjaar 270.134 294.378<br />

2008 2009<br />

Veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in planactiva<br />

Reële waar<strong>de</strong> planactiva bij begin boekjaar 102.765 106.650<br />

Verwacht r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>de</strong> planactiva 4.779 4.927<br />

Actuariële verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> winst<strong>en</strong> -10.020 2.734<br />

Bijdrag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> werkgever 31.151 25.208<br />

Bijdrag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> planparticipant<strong>en</strong> 360 405<br />

Uitkering<strong>en</strong> Plan/Bedrijf -22.821 -30.071<br />

Betaal<strong>de</strong> bijdrag<strong>en</strong> -38 -68<br />

Afhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> -299<br />

Netto transfert<strong>en</strong> in/uit (met inbegrip van het effect van ev<strong>en</strong>tuele bedrijfsacquisities/verkop<strong>en</strong>) 164 638<br />

Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 609 475<br />

Reële waar<strong>de</strong> planactiva bij ein<strong>de</strong> boekjaar 106.650 110.898


De interestkost, het r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>de</strong> planactiva <strong>en</strong> <strong>de</strong> impact door verdiscontering<br />

van <strong>de</strong> niet na uitdi<strong>en</strong>tstreding voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> afgeschrev<strong>en</strong><br />

actuariële verliez<strong>en</strong> of winst<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n geboekt on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> nanciële resultat<strong>en</strong> in<br />

<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing (zie toelichting 10). Alle an<strong>de</strong>re elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong> jaarlijkse<br />

kost wor<strong>de</strong>n geboekt on<strong>de</strong>r het bedrijfsresultaat.<br />

An<strong>de</strong>re planactiva zijn grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els geïnvesteerd in verzekeringscontract<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

banktermijn<strong>de</strong>posito’s. De verwachte lange termijn r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>tsvoet op <strong>de</strong><br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 103<br />

De actuariële verliez<strong>en</strong> van het jaar opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong> hun oorsprong in e<strong>en</strong> lichte to<strong>en</strong>ame van <strong>de</strong> verdisconteringvoet op <strong>de</strong><br />

p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> het verwachte <strong>en</strong> actuele r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>de</strong><br />

planactiva.<br />

De afschrijvingsprocedure van actuariële winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> steunt op ervaring.<br />

veron<strong>de</strong>rstel<strong>de</strong> activa is weergegev<strong>en</strong> voor elk individueel plan.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

Bedrag<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> balans<br />

Actuele waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> ge nancier<strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong> 175.623 190.475<br />

Reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> planactiva van <strong>de</strong> fonds<strong>en</strong> 106.650 110.898<br />

Tekort (overschot) van ge nancier<strong>de</strong> plann<strong>en</strong> 68.973 79.577<br />

Actuele waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> niet-ge nancier<strong>de</strong> plann<strong>en</strong> 94.511 103.903<br />

Niet geboekte netto actuele winst<strong>en</strong>/(verliez<strong>en</strong>) 42 -1<br />

Niet opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> actuariële verliez<strong>en</strong> -641 -605<br />

Netto passiva (activa) 162.885 182.874<br />

Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<br />

Bedrag<strong>en</strong> geboekt in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

Kost<strong>en</strong> van di<strong>en</strong>sttijd van het jaar <strong>en</strong> nieuwe verplichting<strong>en</strong> 12.764 16.703<br />

Interestkost 14.082 14.874<br />

Verwacht r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op planactiva -4.779 -4.927<br />

Verwachte r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t van het recht op terugbetaling -300 -305<br />

Afschrijving kost<strong>en</strong> verle<strong>de</strong>n di<strong>en</strong>sttijd incl. §58 (a) -359 581<br />

Afschrijving netto (winst)/verlies incl. §58 (a) 1.359 3.031<br />

Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> (winst)/verlies planvermin<strong>de</strong>ring 25 -420<br />

Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> (winst)/verlies planvereff<strong>en</strong>ing 0 -471<br />

Totale p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> winst/verlies rek<strong>en</strong>ing 22.792 29.066<br />

Feitelijke opbr<strong>en</strong>gst van <strong>de</strong> planactiva -5.241 7.661<br />

Actuele opbr<strong>en</strong>gst van het recht op terugbetaling 214 1.151<br />

Begrag<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> SoCI<br />

Gecumuleer<strong>de</strong> actuariële verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> winst<strong>en</strong> 21.537 24.012<br />

Actuariële verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> winst<strong>en</strong> van het boekjaar -802 15.078<br />

Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> 64 -87<br />

Actuele winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> van het recht op terugbetaling 3.180 -846<br />

G<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing 179<br />

Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 33 26<br />

Totaal erk<strong>en</strong>d in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> (SoCI) 24.012 38.362<br />

Actuariële verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> winst<strong>en</strong> van geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint v<strong>en</strong>tures 19.100 16.922<br />

Totaal erk<strong>en</strong>d in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> (SoCI) 43.112 55.284<br />

2008 2009<br />

Voornaamste actuariële veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong><br />

Gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> ter bepaling van <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>verplichting<strong>en</strong> per ein<strong>de</strong> van het jaar<br />

Actualisatievoet (%) 5,68 4,91<br />

Perc<strong>en</strong>tage salarisverhoging<strong>en</strong> (%) 2,86 2,97<br />

Perc<strong>en</strong>tage in atie (%) 2,05 2,08<br />

Gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>le veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> ter bepaling van <strong>de</strong> netto p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<br />

Actualisatievoet (%) 5,16 5,68<br />

Verwachte lange termijn opbr<strong>en</strong>gst op <strong>de</strong> planbelegging<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> het scale jaar (%) 4,92 5,00<br />

Verwachte to<strong>en</strong>ame van salariss<strong>en</strong> (%) 2,85 2,86<br />

Perc<strong>en</strong>tage in atie (%) 2,08 2,05<br />

Perc<strong>en</strong>tage van<br />

planactiva<br />

2009<br />

Verwacht<br />

r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t van<br />

planactiva<br />

Planactiva<br />

Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> (%) 18,32 5,63<br />

Obligaties (%) 52,08 4,87<br />

Vastgoed (%) 1,80 4,88<br />

Overige (%) 27,80 4,66<br />

Totaal (%) 100,00 4,95


104 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

De verwachte bijdrag<strong>en</strong> te betal<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> plann<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> het boekhoudjaar start<strong>en</strong>d na <strong>de</strong> balansdatum bedraagt EUR 22,2 miljo<strong>en</strong>.<br />

2008 2009<br />

Historiek ervaringswinst/verlies<br />

Verschil tuss<strong>en</strong> het verwachte <strong>en</strong> reële r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>de</strong> belegging<strong>en</strong><br />

Bedrag 10.020 -2.734<br />

Perc<strong>en</strong>tage van <strong>de</strong> belegging<strong>en</strong> (%) 9,00 -2,00<br />

Ervarings(winst)/verlies op <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>verplichting<strong>en</strong><br />

Bedrag 6.168 1.407<br />

Perc<strong>en</strong>tage van <strong>de</strong> huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>verplichting<strong>en</strong> (%) 2,00 0,48<br />

2008 2009<br />

Verplichte toelichting i.v.m hospitalisatie verzekering voor gep<strong>en</strong>sioneer<strong>de</strong>n<br />

Veron<strong>de</strong>rsteld perc<strong>en</strong>tage stijging ziektekost<strong>en</strong><br />

Perc<strong>en</strong>tage onmid<strong>de</strong>llijke t<strong>en</strong><strong>de</strong>ns (%) 4,23 4,22<br />

Perc<strong>en</strong>tage ultieme t<strong>en</strong><strong>de</strong>ns (%) 6,70 4,22<br />

Jaar waarin ultieme t<strong>en</strong><strong>de</strong>ns wordt bereikt 2008 NA<br />

2009<br />

S<strong>en</strong>sitiviteit +1% S<strong>en</strong>sitiviteit -1%<br />

Gevoeligheid t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> t<strong>en</strong><strong>de</strong>nsveron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong><br />

Invloed op totale di<strong>en</strong>sttijdkost <strong>en</strong> r<strong>en</strong>tekost compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 303 -115<br />

Invloed op <strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong> 2.814 -2.264<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

Aansluiting balans<br />

Balans verplichting<strong>en</strong>/(activa) 171.796 162.884<br />

Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<strong>en</strong> in V&W van het boekjaar 22.792 29.066<br />

Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> bedrag<strong>en</strong> in <strong>de</strong> SORIE van het boekjaar -802 14.326<br />

Werkgeversbijdrag<strong>en</strong> via fonds<strong>en</strong> gestort in het boekjaar -17.008 -10.286<br />

Werkgeversbijdrag<strong>en</strong> onmid<strong>de</strong>llijk gestort in het boekjaar -14.143 -14.922<br />

Actuele terugbetaling 214 1.151<br />

Netto transfert<strong>en</strong> in/uit (met inbegrip van het effect van ev<strong>en</strong>tuele bedrijfsacquisities/verkop<strong>en</strong>) 54 259<br />

Diverse 43 -58<br />

Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -61 453<br />

Balans verplichting<strong>en</strong>/(activa) op het jaarein<strong>de</strong> 162.884 182.874<br />

Op 31 <strong>de</strong>cember 2005 2006 2007 2008 2009<br />

BDV 295.637 304.840 275.282 270.134 294.378<br />

Reële waar<strong>de</strong> planactiva 76.455 88.220 102.765 106.650 110.898<br />

Tekort (Overschot) van plann<strong>en</strong> 219.182 216.620 172.517 163.484 183.480<br />

Ervarings<strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> op <strong>de</strong> fondsbelegging<strong>en</strong> 2.309 3.219 789 10.020 -2.734<br />

Ervarings<strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />

p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>verplichting<strong>en</strong><br />

22.726 -4.996 9.129 6.168 1.407


27. Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> toegest<strong>aan</strong> door <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />

Plan Vervaldatum Uitoef<strong>en</strong>ing<br />

- ESOP verwijst naar «Employee Stock Option Plan» (wereldwijd plan voor<br />

arbei<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> bedi<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>en</strong> ka<strong>de</strong>rle<strong>de</strong>n).<br />

- ISOP verwijst naar «Inc<strong>en</strong>tive Stock Option Plan» (wereldwijd plan voor<br />

ka<strong>de</strong>rs).<br />

- ISOP 2003 bis plan werd opgezet tij<strong>de</strong>ns het eerste semester van 2004 voor<br />

hogere directiele<strong>de</strong>n van PMG die <strong>Umicore</strong> vervoeg<strong>de</strong>n, als gevolg van <strong>de</strong><br />

overname.<br />

De nog niet vervall<strong>en</strong> opties op het ein<strong>de</strong> van het boekjaar, hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> gewog<strong>en</strong> looptijd tot augustus 2015.<br />

Vroegere<br />

uitoef<strong>en</strong>prijs<br />

(EUR) voor<br />

Cumerio<br />

uittreding (<strong>de</strong><br />

uitoef<strong>en</strong>ingsprijs<br />

kan hoger zijn in<br />

bepaal<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n)<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 105<br />

Nieuwe<br />

uitoef<strong>en</strong>prijs<br />

(EUR) voor<br />

Cumerio<br />

uittreding (<strong>de</strong><br />

uitoef<strong>en</strong>ingsprijs<br />

kan hoger zijn in<br />

bepaal<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n)<br />

Aantal opties dat<br />

nog uitgeoef<strong>en</strong>d<br />

moet wor<strong>de</strong>n<br />

ISOP 2003 (7 jaar) 13.03.2010 alle werkdag<strong>en</strong> van 6,84 4,74 176.650<br />

Euronext Brussels 6,84 6,84 3.850<br />

7,02 4,92 36.950<br />

217.450<br />

ISOP 2003 bis 13.03.2010 alle werkdag<strong>en</strong> van 8,80 6,70 10.000<br />

Euronext Brussels<br />

10.000<br />

ISOP 2004 11.03.2011 alle werkdag<strong>en</strong> van 10,41 8,31 111.375<br />

Euronext Brussels 10,74 8,64 125.000<br />

236.375<br />

ISOP 2005 16.06.2012 alle werkdag<strong>en</strong> van 12,92 408.250<br />

Euronext Brussels 13,66 6.000<br />

414.250<br />

ISOP 2006 02.03.2016 alle werkdag<strong>en</strong> van 22,55 525.625<br />

Euronext Brussels 24,00 10.000<br />

535.625<br />

ISOP 2007 16.02.2017 alle werkdag<strong>en</strong> van 26,55 665.500<br />

Euronext Brussels 27,36 20.000<br />

685.500<br />

ISOP 2008 15.04.2018 alle werkdag<strong>en</strong> van 32,57 674.250<br />

Euronext Brussels 32,71 33.500<br />

707.750<br />

ISOP 2009 15.02.2016 alle werkdag<strong>en</strong> van 14,40 703.875<br />

Euronext Brussels 14,68 31.000<br />

734.875<br />

Totaal 3.541.825<br />

Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties, waarvan typisch <strong>de</strong> recht<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n verworv<strong>en</strong> op <strong>de</strong> datum van<br />

toek<strong>en</strong>ning, zull<strong>en</strong> vereff<strong>en</strong>d wor<strong>de</strong>n met best<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Opties die niet<br />

uitgeoef<strong>en</strong>d wer<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> vervaldatum vervall<strong>en</strong> automatisch.<br />

De uitoef<strong>en</strong>perio<strong>de</strong>s voor ISOP 2006, 2007 <strong>en</strong> ISOP 2008 zijn verl<strong>en</strong>gd. Dit<br />

resulteer<strong>de</strong> in e<strong>en</strong> extra last gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van EUR 616 duiz<strong>en</strong>d (zie<br />

toelichting 9).<br />

Aantal opties<br />

Gewog<strong>en</strong><br />

gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />

uitoef<strong>en</strong>ingsprijs<br />

2008 2009<br />

Aantal opties<br />

Gewog<strong>en</strong><br />

gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />

uitoef<strong>en</strong>ingsprijs<br />

Uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> opties van het jaar<br />

Uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> begin van het boekjaar 3.247.575 15,39 3.309.150 19,85<br />

Toegek<strong>en</strong>d tij<strong>de</strong>ns boekjaar 712.750 32,58 734.875 14,41<br />

Uitgeoef<strong>en</strong>d tij<strong>de</strong>ns het jaar 651.175 11,51 502.200 7,70<br />

Uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> ein<strong>de</strong> boekjaar 3.309.150 19,85 3.541.825 20,45<br />

Uitoef<strong>en</strong>baar ein<strong>de</strong> boekjaar 3.309.150 19,85 3.541.825 20,45


106 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

28. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> leefmilieu<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu, volg<strong>en</strong>s wettelijke <strong>en</strong> feitelijke verplichting<strong>en</strong> zijn<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> bepaald met als refer<strong>en</strong>tie e<strong>en</strong> schatting van <strong>de</strong> waarschijnlijkheid<br />

van <strong>de</strong> toekomstige kasuitstrom<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>als historische gegev<strong>en</strong>s gebaseerd op<br />

feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> omstandighe<strong>de</strong>n gek<strong>en</strong>d op <strong>de</strong> rapporteringdatum. De nale verplichting<br />

kan verschill<strong>en</strong> van <strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> bedrag<strong>en</strong>.<br />

De voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor voortgezette activiteit<strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n met EUR 0,8<br />

duiz<strong>en</strong>d, waarbij bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> meer dan gecomp<strong>en</strong>seerd wer<strong>de</strong>n<br />

door besteding<strong>en</strong> of terugneming<strong>en</strong> van best<strong>aan</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />

De meeste nieuwe voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu hebb<strong>en</strong> hoofdzakelijk betrekking<br />

op <strong>de</strong> sanering van sites in Guarulhos (Brazilië), Maxton (Ver<strong>en</strong>ig<strong>de</strong> Stat<strong>en</strong>) als<br />

gevolg van <strong>de</strong> sluiting van <strong>de</strong> site <strong>en</strong> <strong>de</strong> verbruikte emissierecht<strong>en</strong> in België.<br />

De besteding<strong>en</strong> van <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> is voor het grootste <strong>de</strong>el<br />

verbon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> realisatie van saneringsprogramma’s in Frankrijk (Viviez) <strong>en</strong><br />

België (Hobok<strong>en</strong> <strong>en</strong> Ol<strong>en</strong>).<br />

29. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong><br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor reorganisaties <strong>en</strong> herstructurering<strong>en</strong>, voor risico’s met<br />

betrekking tot belasting<strong>en</strong>, garanties <strong>en</strong> geschill<strong>en</strong>, voor verlieslat<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> productterugnames, zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> bepaald met als refer<strong>en</strong>tie e<strong>en</strong><br />

schatting van <strong>de</strong> waarschijnlijkheid van <strong>de</strong> toekomstige kasuitstrom<strong>en</strong>, alsook<br />

historische gegev<strong>en</strong>s gebaseerd op feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> omstandighe<strong>de</strong>n die gek<strong>en</strong>d zijn op<br />

het og<strong>en</strong>blik van <strong>de</strong> rapporteringdatum. De effectieve verplichting kan verschill<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> bedrag<strong>en</strong>.<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n in totaal met EUR 3 243 duiz<strong>en</strong>d, waarbij <strong>de</strong> to<strong>en</strong>ame<br />

<strong>aan</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> meer dan gecomp<strong>en</strong>seerd wer<strong>de</strong>n door terugneming<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

besteding<strong>en</strong> van best<strong>aan</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />

De to<strong>en</strong>ame voor voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> herstructurering<strong>en</strong> zijn voornamelijk verbon<strong>de</strong>n<br />

met <strong>de</strong> herstructurering<strong>en</strong> in het Precious Metals Products & Catalysts <strong>en</strong><br />

Precious Metal Services segm<strong>en</strong>t in Frankrijk, België, China, <strong>de</strong> VS <strong>en</strong> Duitsland.<br />

De besteding<strong>en</strong> van <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in <strong>de</strong>ze categorie hebb<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>eltelijk<br />

betrekking op <strong>de</strong> voortzetting van herstructureringsprogramma’s uit vorige<br />

jar<strong>en</strong>. Voor e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r ge<strong>de</strong>elte hebb<strong>en</strong> ze al betrekking op <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van<br />

<strong>de</strong> in 2009 <strong>aan</strong>gekondig<strong>de</strong> herstructureringsprogramma’s. De overboeking<strong>en</strong><br />

zijn vooral gelinkt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> herstructurering van <strong>de</strong> loodactiviteit in Overpelt, waar.<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

voor<br />

bo<strong>de</strong>msanering<br />

<strong>en</strong><br />

landschapsherstel<br />

Overige<br />

voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor<br />

leefmilieu<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 98.082 6.134 104.216<br />

. To<strong>en</strong>ame 4.874 2.896 7.771<br />

. Terugneming<strong>en</strong> 0 -15 -15<br />

. Besteding<strong>en</strong> (begrep<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong>") -10.182 -3.976 -14.159<br />

. Actualisering (begrep<strong>en</strong> in "Netto nanciële kost<strong>en</strong>") 4.035 0 4.035<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 1.564 0 1.564<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 262 -262 0<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 98.635 4.776 103.412<br />

TOTAAL<br />

waarvan : - op meer dan één jaar 79.239 1.021 80.260<br />

- op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 19.397 3.755 23.152<br />

De meeste van <strong>de</strong> terugneming<strong>en</strong> van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor <strong>de</strong>ze perio<strong>de</strong> zijn gelinkt<br />

met <strong>de</strong> afbraak- <strong>en</strong> saneringsprogramma’s in Frankrijk (Calais).<br />

Gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> 2009 von<strong>de</strong>n ge<strong>en</strong> belangrijke beweging<strong>en</strong> plaats op <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

die wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gelegd voor het historische radioactief afvalmateriaal in Ol<strong>en</strong><br />

(België). De on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> met alle bevoeg<strong>de</strong> instanties om e<strong>en</strong> duurzame<br />

<strong>en</strong> <strong>aan</strong>vaardbare opslagoplossing te vin<strong>de</strong>n dur<strong>en</strong> voort, zij het op e<strong>en</strong> langzaam<br />

tempo. Hierdoor werd <strong>de</strong> provisie terug geherkwalici ceerd als e<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing op<br />

lange termijn.<br />

E<strong>en</strong> belangrijk ge<strong>de</strong>elte van <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing voor bo<strong>de</strong>msanering <strong>en</strong> sanering<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> sites hou<strong>de</strong>n verband met project<strong>en</strong> in België <strong>en</strong> Frankrijk. Het<br />

managem<strong>en</strong>t verwacht dat <strong>de</strong> belangrijkste kasuitgav<strong>en</strong> met betrekking tot <strong>de</strong>ze<br />

project<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> gebeur<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> 5 jaar.<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

voor<br />

reorganisatie <strong>en</strong><br />

herstructurering<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

voor overige<br />

risico's <strong>en</strong> kost<strong>en</strong><br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 16.613 55.898 72.511<br />

. To<strong>en</strong>ame 22.166 12.733 34.899<br />

. Terugneming<strong>en</strong> -955 -32.290 -33.245<br />

. Besteding<strong>en</strong> (begrep<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong>") -5.701 -2.482 -8.183<br />

. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 846 4.896 5.742<br />

. Overboeking<strong>en</strong> -2.152 -536 -2.689<br />

. Financiële kost<strong>en</strong> 187 187<br />

. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> -2 47 45<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 30.816 38.452 69.268<br />

TOTAAL<br />

waarvan : - op meer dan één jaar 12.858 27.475 40.333<br />

- op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 17.958 10.978 28.936<br />

na on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> brugp<strong>en</strong>sionering werd bekom<strong>en</strong>. Deze kost<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />

overgeboekt naar <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeels-voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

De to<strong>en</strong>ame, <strong>en</strong> terugneming<strong>en</strong> van <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> betreft garanties<br />

<strong>en</strong> geschill<strong>en</strong>. Dit beïnvloedt e<strong>en</strong> groot ge<strong>de</strong>elte van <strong>de</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

voornamelijk in Duitsland, Brazilië <strong>en</strong> België.<br />

Ze omvatt<strong>en</strong> ook voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor verlieslat<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong> met betrekking<br />

tot het IAS 39-effect (zie toelichting 8). De terugname gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />

voor <strong>de</strong>ze voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> bedroeg EUR 18 822 duiz<strong>en</strong>d. Het eindsaldo van <strong>de</strong>ze<br />

voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> bedraagt EUR 2 374 duiz<strong>en</strong>d.<br />

Er kan ge<strong>en</strong> schatting gemaakt wor<strong>de</strong>n wanneer <strong>de</strong> kasuitstroom voor <strong>de</strong><br />

voorzi<strong>en</strong>ing voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> op meer dan één jaar zal plaatsvin<strong>de</strong>n.<br />

.<br />

Er kan ge<strong>en</strong> schatting gemaakt wor<strong>de</strong>n wanneer <strong>de</strong> kasuitstroom voor <strong>de</strong><br />

voorzi<strong>en</strong>ing voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> op meer dan één jaar zal plaatsvin<strong>de</strong>n.


30. Financiële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> per categorie<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar Reële waar<strong>de</strong><br />

Aangehou<strong>de</strong>n<br />

voor verkoop<br />

zon<strong>de</strong>r hedge<br />

accounting<br />

Aangehou<strong>de</strong>n<br />

voor verkoop<br />

met hedge<br />

accounting<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 107<br />

L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>,<br />

han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>rign<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> schul<strong>de</strong>n<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Boekwaar<strong>de</strong><br />

Beschikbaar<br />

voor verkoop<br />

ACTIVA<br />

Financiële activa beschikbaar voor verkoop 26.085 26.085<br />

Financiële activa beschikbaar voor verkoop 26.085 26.085<br />

L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d 4.723 4.723<br />

L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d 4.723 4.723<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

Op meer dan één jaar<br />

719.492 32.720 62.200 624.571<br />

Garanties <strong>en</strong> <strong>de</strong>posito's 3.255 3.255<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op meer dan 1 jaar 7.239 7.239<br />

Personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />

855 855<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 488.343 488.343<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -15.965 -15.965<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 88.185 88.185<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -9.192 -9.192<br />

Te ontvang<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 845 845<br />

Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />

62.200 62.200<br />

Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 32.720 32.720<br />

Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 61.007 61.007<br />

Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 254.947 254.947<br />

Belegging<strong>en</strong> op korte termijn bij bank<strong>en</strong> 133.591 133.591<br />

Belegging<strong>en</strong> op korte termijn (an<strong>de</strong>re) 2.019 2.019<br />

Financiële instelling<strong>en</strong>, liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re<br />

kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

119.337 119.337<br />

Totaal nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (activa) 1.005.247 32.720 62.200 884.241 26.085<br />

PASSIVA<br />

Financiële schul<strong>de</strong>n<br />

Op meer dan één jaar<br />

588.346 588.346<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 260.023 258.123<br />

Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />

170.982 164.382<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 67.237 67.237<br />

Kaskrediet 6.568 6.568<br />

Commercial paper 83.679 83.679<br />

Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 8.356 8.356<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n<br />

Op meer dan één jaar<br />

677.356 14.199 11.778 651.379<br />

Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 74 74<br />

Overige schul<strong>de</strong>n 937 937<br />

Kapitaalsubsidies <strong>en</strong> overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

kapitaalsubsidies<br />

Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />

4.637 4.637<br />

Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 402.736 402.736<br />

Ontvang<strong>en</strong> vooruitbetaling<strong>en</strong> op bestelling<strong>en</strong> in<br />

uitvoering<br />

7.307 7.307<br />

Belasting<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re dan belasting<strong>en</strong> op het resultaat 9.609 9.609<br />

Schul<strong>de</strong>n met betrekking tot bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> sociale<br />

last<strong>en</strong><br />

117.492 117.492<br />

Overige schul<strong>de</strong>n 28.811 28.811<br />

Verschuldig<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 6.245 6.245<br />

Te betal<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 8.625 8.625<br />

Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />

11.778 11.778<br />

Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 14.199 14.199<br />

Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 64.906 64.906<br />

Totaal nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (passiva) 1.265.702 14.199 11.778 1.239.725 0


108 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar Reële waar<strong>de</strong><br />

Aangehou<strong>de</strong>n<br />

voor verkoop<br />

zon<strong>de</strong>r hedge<br />

accounting<br />

Aangehou<strong>de</strong>n<br />

voor verkoop<br />

met hedge<br />

accounting<br />

Boekwaar<strong>de</strong><br />

L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>,<br />

han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>rign<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> schul<strong>de</strong>n<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Beschikbaar<br />

voor verkoop<br />

ACTIVA<br />

Financiële activa beschikbaar voor verkoop 57.999 57.999<br />

Financiële activa beschikbaar voor verkoop 57.999 57.999<br />

L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d 15.313 15.313<br />

L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d 15.313 15.313<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

Op meer dan één jaar<br />

535.243 7.508 6.388 521.347<br />

Garanties <strong>en</strong> <strong>de</strong>posito's 3.499 3.499<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op meer dan 1 jaar 8.076 8.076<br />

Personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />

375 375<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 465.096 465.096<br />

Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -21.554 -21.554<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 69.743 69.743<br />

Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -9.370 -9.370<br />

Te ontvang<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 615 615<br />

Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />

6.388 6.388<br />

Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 7.508 7.508<br />

Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 4.867 4.867<br />

Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 185.333 185.333<br />

Belegging<strong>en</strong> op korte termijn bij bank<strong>en</strong> 44.766 44.766<br />

Belegging<strong>en</strong> op korte termijn (an<strong>de</strong>re) 3.993 3.993<br />

Financiële instelling<strong>en</strong>, liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re<br />

kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

136.574 136.574<br />

Totaal nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (activa) 793.888 7.508 6.388 721.993 57.999<br />

PASSIVA<br />

Financiële schul<strong>de</strong>n<br />

Op meer dan één jaar<br />

365.005 361.875<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 22.641 20.511<br />

Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />

156.261 155.261<br />

Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 54.399 54.399<br />

Kaskrediet 4.985 4.985<br />

Commercial paper 107.702 107.702<br />

Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 19.016 19.016<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n<br />

Op meer dan één jaar<br />

682.017 22.942 12.473 646.602<br />

Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 74 74<br />

Overige schul<strong>de</strong>n 1.230 1.230<br />

Kapitaalsubsidies <strong>en</strong> overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

kapitaalsubsidies<br />

Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />

4.220 4.220<br />

Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 441.376 441.376<br />

Ontvang<strong>en</strong> vooruitbetaling<strong>en</strong> op bestelling<strong>en</strong> in<br />

uitvoering<br />

12.075 12.075<br />

Belasting<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re dan belasting<strong>en</strong> op het resultaat 12.407 12.407<br />

Schul<strong>de</strong>n met betrekking tot bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> sociale<br />

last<strong>en</strong><br />

93.433 93.433<br />

Overige schul<strong>de</strong>n 13.212 13.212<br />

Verschuldig<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 5.660 5.660<br />

Te betal<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 6.272 6.272<br />

Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />

12.473 12.473<br />

Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 22.942 22.942<br />

Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 56.643 56.643<br />

Totaal nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (passiva) 1.047.022 22.942 12.473 1.008.477 0


De l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> schul<strong>de</strong>n zijn uitgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> marktr<strong>en</strong>tevoet welke ge<strong>en</strong> grote<br />

verschill<strong>en</strong> met zich meebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> vergelek<strong>en</strong> met <strong>de</strong> effectieve marktintrestvoet.<br />

Alle categorieën van nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> hun huidige<br />

marktwaar<strong>de</strong> weergev<strong>en</strong> behalve <strong>de</strong> langlop<strong>en</strong><strong>de</strong> bank- <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. De<br />

boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ze verschilt van <strong>de</strong> huidige marktwaar<strong>de</strong> (zie toelichting 23).<br />

De huidige marktwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die verhan<strong>de</strong>ld wor<strong>de</strong>n<br />

in actieve markt<strong>en</strong> is gebaseerd op <strong>de</strong> koers in <strong>de</strong> <strong>de</strong>sbetreff<strong>en</strong><strong>de</strong> markt op<br />

balansdatum.<br />

De huidige marktwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die niet vrij verhan<strong>de</strong>ld<br />

wor<strong>de</strong>n in e<strong>en</strong> actieve markt wordt bepaald door mid<strong>de</strong>l van valorisatietechniek<strong>en</strong>.<br />

Meest gebruikte techniek is <strong>de</strong> “discounted cash- ow” waarbij <strong>de</strong><br />

marktomstandighe<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze zijn zoals ze gek<strong>en</strong>d war<strong>en</strong> op balansdatum.<br />

De huidige marktwaar<strong>de</strong> van intrestvoet swaps, in bijzon<strong>de</strong>r, wordt berek<strong>en</strong>d<br />

door <strong>de</strong> huidige waar<strong>de</strong> te nem<strong>en</strong> van <strong>de</strong> geschatte toekomstige kasstrom<strong>en</strong>. De<br />

huidige waar<strong>de</strong> van forward wisselkoers- <strong>en</strong> metaalcontract<strong>en</strong> wordt bepaald door<br />

<strong>de</strong> huidige wissel- <strong>en</strong> metaalkoers<strong>en</strong> op balansdatum te nem<strong>en</strong>.<br />

De huidige marktwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> vrij verhan<strong>de</strong>l<strong>de</strong> nanciële vaste activa welke<br />

door <strong>de</strong> groep gehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n, is <strong>de</strong> marktwaar<strong>de</strong> op balansdatum. De huidige<br />

marktwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> passiva wordt geschat door <strong>de</strong> toekomstige contractuele<br />

kasstrom<strong>en</strong> te verdisconter<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> huidige marktintrestvoet. De g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />

marktintrestvoet is <strong>de</strong>ze r<strong>en</strong>tevoet die beschikbaar is voor <strong>de</strong> groep voor<br />

gelijkaardige nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Door van <strong>de</strong> nominale waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring <strong>en</strong> schul<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>sbetreff<strong>en</strong><strong>de</strong> waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring af te trekk<strong>en</strong>, wordt hun actuele marktwaar<strong>de</strong><br />

verkreg<strong>en</strong>.<br />

Reële waar<strong>de</strong> hierarchie<br />

De Groep heeft <strong>de</strong> wijziging<strong>en</strong> in IFRS 7 betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring van nanciële<br />

instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in <strong>de</strong> balans <strong>aan</strong> werkelijke waar<strong>de</strong>, <strong>aan</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> vanaf januari<br />

2009. De wijziging<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> tot gevolg dat <strong>de</strong> <strong>aan</strong>passing naar reële waar<strong>de</strong><br />

gerapporteerd wor<strong>de</strong>n volg<strong>en</strong>s volg<strong>en</strong><strong>de</strong> hierarchie:<br />

Niveau 1 : waar<strong>de</strong>ring gebaseerd op beurskoers<strong>en</strong> op actieve markt<strong>en</strong><br />

voor i<strong>de</strong>ntieke activa of passiva<br />

Niveau 2 : waar<strong>de</strong>ring gebaseerd op waarneembare gegev<strong>en</strong>s an<strong>de</strong>re<br />

dan beurskoers<strong>en</strong><br />

Niveau 3 : waar<strong>de</strong>ring gebaseerd op niet waarneembare gegev<strong>en</strong>s.<br />

31. Reële waar<strong>de</strong> van nanciële<br />

instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>kt zijn structureel <strong>en</strong> transactiegebon<strong>de</strong>n metaal-, valuta- <strong>en</strong><br />

r<strong>en</strong>tevoetrisico’s in door gebruik te mak<strong>en</strong> van metaalinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (voornamelijk<br />

<strong>de</strong>ze g<strong>en</strong>oteerd op <strong>de</strong> London Metal Exchange), valuta-instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> r<strong>en</strong>tevoetswaps<br />

met erk<strong>en</strong><strong>de</strong> makelaars <strong>en</strong> bank<strong>en</strong>.<br />

a) nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gerelateerd <strong>aan</strong> kasstroomin<strong>de</strong>kking:<br />

De principes <strong>en</strong> <strong>de</strong> docum<strong>en</strong>tatie over <strong>de</strong> inge<strong>de</strong>kte risico’s als ook <strong>de</strong> timing<br />

gerelateerd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> kasstroomin<strong>de</strong>kkingsactiviteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep zijn vermeld in<br />

toelichting 3, Beheer van nanciële risico’s.<br />

De reële waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> effectieve in<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in eerste<br />

instantie erk<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>reserves opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r het eig<strong>en</strong><br />

vermog<strong>en</strong>. Nadat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> of <strong>aan</strong>gegane transacties zich voordo<strong>en</strong>,<br />

wor<strong>de</strong>n ze afgeboekt uit het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> (zie toelichting 22).<br />

De termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> voor verkochte goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n opgezet voor <strong>de</strong><br />

in<strong>de</strong>kking van oa volg<strong>en</strong><strong>de</strong> goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>: zink, goud, zilver, platina <strong>en</strong> palladium.<br />

De termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> voor verkochte <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n opgezet voor <strong>de</strong><br />

in<strong>de</strong>kking van <strong>de</strong> USD t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> Euro <strong>en</strong> AUD <strong>en</strong> NOK t<strong>en</strong> opzichte van<br />

<strong>de</strong> Euro.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 109<br />

Binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> groep zijn <strong>de</strong> nanciële activa gewaar<strong>de</strong>erd als niveau 1. Enige<br />

uitzon<strong>de</strong>ring echter <strong>de</strong> Nyrstar obligatie, welke e<strong>en</strong> niveau 2 is. Alle afgelei<strong>de</strong><br />

product<strong>en</strong> voor metaal <strong>en</strong> wisselkoers<strong>en</strong> zijn gewaar<strong>de</strong>erd volg<strong>en</strong>s niveau 2.<br />

S<strong>en</strong>sitiviteitsanalyse betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

<strong>Umicore</strong> is blootgesteld <strong>aan</strong> uctuaties van grondstofprijz<strong>en</strong>, wisselkoers<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

intrestvoet<strong>en</strong>.<br />

a) Grondstofprijz<strong>en</strong><br />

De huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met betrekking tot <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kking<br />

van <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> zou 12,3 miljo<strong>en</strong> lager/hoger zijn als <strong>de</strong> metaalprijz<strong>en</strong> met<br />

10 % zou<strong>de</strong>n stijg<strong>en</strong>/dal<strong>en</strong>.<br />

De huidige marktwaar<strong>de</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële verkoopsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zou 19,0<br />

miljo<strong>en</strong> lager/hoger zijn <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze van an<strong>de</strong>re nanciële <strong>aan</strong>koopinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zou<br />

16,9 miljo<strong>en</strong> hoger/lager zijn indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> metaalprijz<strong>en</strong> met 10 % zou<strong>de</strong>n stijg<strong>en</strong>/<br />

dal<strong>en</strong>.<br />

b) Wisselkoers<strong>en</strong><br />

De huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> forward wisselkoerscontract<strong>en</strong> met betrekking tot <strong>de</strong><br />

in<strong>de</strong>kking van <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> zou EUR 7,3 miljo<strong>en</strong> hoger zijn als <strong>de</strong> Euro 10 %<br />

appreciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD <strong>en</strong> zou EUR 9 miljo<strong>en</strong> lager zijn als <strong>de</strong> Euro<br />

10 % zou <strong>de</strong>preciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD.<br />

De huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> verkochte forward wisselkoerscontract<strong>en</strong> met betrekking<br />

tot an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zou EUR 12,3 miljo<strong>en</strong> hoger zijn als <strong>de</strong> Euro<br />

10 % zou appreciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD <strong>en</strong> zou EUR 15,1 miljo<strong>en</strong> lager zijn<br />

als <strong>de</strong> Euro 10 % zou <strong>de</strong>preciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD.<br />

De huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> gekochte forward wisselkoerscontract<strong>en</strong> met betrekking<br />

tot <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kking van <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> zou EUR 0,8 miljo<strong>en</strong> lager zijn indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> Euro<br />

10 % zou appreciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD <strong>en</strong> zou EUR 1 miljo<strong>en</strong> lager zijn als<br />

<strong>de</strong> Euro 10 % zou <strong>de</strong>preciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD.<br />

De huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> netto balanson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>l<strong>en</strong> die zijn blootgesteld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> USD<br />

zou EUR 9.4 miljo<strong>en</strong> lager zijn indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> Euro 10 % zou appreciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte<br />

van <strong>de</strong> USD <strong>en</strong> zou EUR 11,4 miljo<strong>en</strong> hoger zijn als <strong>de</strong> Euro 10 % zou <strong>de</strong>preciër<strong>en</strong><br />

t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD.<br />

Nominaal of contractueel bedrag<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Reële waar<strong>de</strong><br />

31/12/2008 31/12/2009 31/12/2008 31/12/2009<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht 193.181 113.304 62.200 -11.345<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht 228.728 130.023 -11.623 -5.269<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: r<strong>en</strong>tevoet-swaps 86.000 -155<br />

Totaal reële waar<strong>de</strong>-impact (integraal geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />

dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>)<br />

50.422 -6.086<br />

Erk<strong>en</strong>d in han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 62.200 6.387<br />

Erk<strong>en</strong>d in han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n -11.778 -12.473<br />

TOTAAL 50.422 -6.086<br />

De gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> vervaldag van <strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gerelateerd <strong>aan</strong><br />

kasstroomin<strong>de</strong>kking is november 2010 voor <strong>de</strong> termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> voor<br />

verkochte goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, september 2010 voor <strong>de</strong> termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> voor<br />

verkochte <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> <strong>en</strong> maart 2009 voor <strong>de</strong> r<strong>en</strong>tevoet-swaps.<br />

De condities voor alle termijncontract<strong>en</strong> zijn gangbare marktcondities.<br />

In die omstandighe<strong>de</strong>n waar docum<strong>en</strong>tatie voor hedge accounting zoals<br />

ge<strong>de</strong> nieerd on<strong>de</strong>r IAS 39 niet beschikbaar is, wor<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />

gebruikt voor het in<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> van structurele risico’s van metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong>,<br />

gewaar<strong>de</strong>erd alsof ze wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n ter verhan<strong>de</strong>ling. Zulke instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n echter wel <strong>de</strong>gelijk gebruikt om toekomstige waarschijnlijke kasstrom<strong>en</strong> te<br />

<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn dus niet speculatief van aard.<br />

De kasstroom-in<strong>de</strong>kking van <strong>Umicore</strong> is op ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele manier ineffectief geweest<br />

in 2008, noch in 2009.


110 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

b) an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

De principes <strong>en</strong> <strong>de</strong> docum<strong>en</strong>tatie over <strong>de</strong> transactiegebon<strong>de</strong>n in<strong>de</strong>kking<strong>en</strong> door<br />

<strong>de</strong> Groep zijn omvat in toelichting 3, Beheer van nanciële risico’s. Bij gebrek<br />

<strong>aan</strong> docum<strong>en</strong>tatie voor hedge accounting voor <strong>de</strong>ze in<strong>de</strong>kkingsactiviteit zoals<br />

ge<strong>de</strong> nieerd on<strong>de</strong>r IAS 39, wor<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, gebruikt voor het<br />

in<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> van transactierisico’s van metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong>, gewaar<strong>de</strong>erd alsof ze<br />

wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n ter verhan<strong>de</strong>ling. Zulke instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n echter wel<br />

<strong>de</strong>gelijk gebruikt om best<strong>aan</strong><strong>de</strong> transacties <strong>en</strong> vaste <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

zijn dus niet speculatief van aard.<br />

De reële waar<strong>de</strong>n zijn rechtstreeks on<strong>de</strong>rk<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing on<strong>de</strong>r<br />

“An<strong>de</strong>re bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>” voor <strong>de</strong> basismaterial<strong>en</strong> gerelateer<strong>de</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r “Netto nanciële kost<strong>en</strong>” voor <strong>de</strong> valuta gerelateer<strong>de</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Nominaal of contractueel bedrag<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Reële waar<strong>de</strong><br />

31/12/2008 31/12/2009 31/12/2008 31/12/2009<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht 146.017 175.149 6.898 -14.591<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht -90.575 -165.245 1.086 3.979<br />

Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht 155.315 135.970 10.312 -4.807<br />

Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht -22.079 -9.025 225 -15<br />

Totaal reële waar<strong>de</strong>-impact (integraal geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />

dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>)<br />

18.521 -15.434<br />

Erk<strong>en</strong>d in han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 32.720 7.508<br />

Erk<strong>en</strong>d in han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n -14.199 -22.942<br />

TOTAAL 18.521 -15.434<br />

c) <strong>de</strong>rivat<strong>en</strong><br />

In 2006 werd e<strong>en</strong> contractuele situatie actief waarbij variabele prijs <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong><br />

(beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivaat) optre<strong>de</strong>n, gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> verkoop (basis contract) in 1992<br />

van <strong>de</strong> <strong>de</strong>elneming in <strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>aan</strong> Aurifère <strong>de</strong> Guinée, e<strong>en</strong> goudmijnconcessie<br />

in Guinee.<br />

In 2009 werd e<strong>en</strong> bedrag van EUR 0,7 miljo<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Dit bedrag geeft <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> weer in <strong>de</strong> verdisconteer<strong>de</strong><br />

huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> pot<strong>en</strong>tiële inkomst<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze bron oa gebaseerd op <strong>de</strong><br />

goudprijs, mijnpot<strong>en</strong>tieel <strong>en</strong> operationele condities <strong>en</strong> kredietwaardigheid van <strong>de</strong><br />

mijn eig<strong>en</strong>aar, t<strong>en</strong> belope van EUR -3,1 miljo<strong>en</strong>, gecomp<strong>en</strong>seerd door <strong>de</strong> huidige<br />

erk<strong>en</strong><strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> t<strong>en</strong> belope van EUR 3,8 miljo<strong>en</strong>.<br />

De vor<strong>de</strong>ring op <strong>de</strong> balans van EUR 3,4 miljo<strong>en</strong>, in verband met Aurifère <strong>de</strong> Guinée<br />

is opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> rubriek overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van <strong>de</strong> vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> activa.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Contractuele vervaldag<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar < 1 m<strong>aan</strong>d 1 tot 3 m<strong>aan</strong>d 3 m<strong>aan</strong>d - 1 jaar 1 tot 5 jaar Totaal<br />

ACTIVA INSTRUMENTEN (REËLE WAARDE)<br />

Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> metaalprijz<strong>en</strong><br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (CFH) 3.388 3.091 31.959 23.763 62.201<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (overige) 4.446 1.286 2.306 0 8.038<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) 99 2.411 1.123 0 3.633<br />

Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong><br />

Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht (overige) 7.376 2.666 270 0 10.312<br />

Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) 217 8 0 0 225<br />

PASSIVA INSTRUMENTEN (REËLE WAARDE)<br />

Risico interestvoet<br />

R<strong>en</strong>tevoet-swaps (CFH) -155 -155<br />

Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> metaalprijz<strong>en</strong><br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (overige) -49 -1.111 21 0 -1.139<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) -594 -1.037 -815 -100 -2.546<br />

Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong><br />

Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht (CFH) -451 -544 -6.906 -3.722 -11.623<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

Contractuele vervaldag<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar < 1 m<strong>aan</strong>d 1 tot 3 m<strong>aan</strong>d 3 m<strong>aan</strong>d - 1 jaar 1 tot 5 jaar Totaal<br />

ACTIVA INSTRUMENTEN (REËLE WAARDE)<br />

Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> metaalprijz<strong>en</strong><br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (CFH) 0 285 441 0 726<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (overige) 501 120 638 0 1.259<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) 4.702 1.427 991 103 7.223<br />

Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong><br />

Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht (CFH) 220 584 2.095 2.762 5.661<br />

PASSIVA INSTRUMENTEN (REËLE WAARDE)<br />

Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> metaalprijz<strong>en</strong><br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (CFH) -142 -1.121 -4.115 -6.693 -12.071<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (overige) -9.541 -3.626 -2.683 0 -15.850<br />

Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) -76 -3.981 -813 0 -3.244<br />

Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong><br />

Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht (CFH) 0 0 -402 0 -402<br />

Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht (overige) -4.338 -322 -147 -4.807<br />

Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) -27 -62 74 -15


32. Toelichting bij <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel<br />

DEFINITIES<br />

De kasstrom<strong>en</strong>tabel bestaat uit <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> afkomstig van respectievelijk <strong>de</strong><br />

bedrijfs-, <strong>de</strong> investerings- <strong>en</strong> <strong>de</strong> nancieringsthesaurie van <strong>de</strong> betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> perio<strong>de</strong>.<br />

A) To<strong>en</strong>ame van <strong>de</strong> bedrijfsthesaurie<br />

De kasstrom<strong>en</strong> uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> na belasting<strong>en</strong> bedroeg EUR 450,7 miljo<strong>en</strong>.<br />

De bedrijfskapitaalbehoeft<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n met EUR 201,8 miljo<strong>en</strong> voornamelijk door <strong>de</strong><br />

daling van <strong>de</strong> voorraad.<br />

B) Afname van <strong>de</strong> investeringsthesaurie<br />

De kasstrom<strong>en</strong> voor investeringsactiviteit<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n met EUR 17,2 miljo<strong>en</strong> in 2009.<br />

De investering<strong>en</strong> bedroeg<strong>en</strong> EUR 190,5 miljo<strong>en</strong>. De investering<strong>en</strong> in Korea <strong>en</strong> China<br />

om <strong>de</strong> capaciteit van material<strong>en</strong> voor herlaadbare batterij te verhog<strong>en</strong> war<strong>en</strong> reeds<br />

afgerond in <strong>de</strong> eerste helft van het jaar. De bouw van <strong>de</strong> nieuwe substraatfabriek<br />

in Quapaw (VS) werd voltooid teg<strong>en</strong> het ein<strong>de</strong> van het jaar. In Hanau (Duitsland)<br />

werd extra test- <strong>en</strong> technologieinfrastructuur voor autokatalysator<strong>en</strong> geïnstalleerd.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 111<br />

Voor <strong>de</strong> opmaak van <strong>de</strong> bedrijfskasstrom<strong>en</strong> werd <strong>de</strong> indirecte metho<strong>de</strong> toegepast.<br />

Het nettoresultaat werd <strong>aan</strong>gepast voor :<br />

• <strong>de</strong> impact van operaties die ge<strong>en</strong> kasuitgav<strong>en</strong> inhou<strong>de</strong>n zoals voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>,<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>, waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> marktwaar<strong>de</strong>, <strong>en</strong>z., ev<strong>en</strong>als <strong>de</strong><br />

wijziging in <strong>de</strong> behoefte <strong>aan</strong> bedrijfskapitaal;<br />

• elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> investerings- <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> nancieringsactiviteit<strong>en</strong><br />

In China werd e<strong>en</strong> nieuwe fabriek voor juweelproduct<strong>en</strong> <strong>en</strong> -recyclage in gebruik<br />

g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> activiteit van Yangzhong verhuis<strong>de</strong> naar <strong>de</strong> Technical<br />

Materials-site in Suzhou. Bij Precious Metals Re ning werd geïnvesteerd om <strong>de</strong><br />

fabriek in Hobok<strong>en</strong> (België) ver<strong>de</strong>r te verbeter<strong>en</strong>.<br />

De investering<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> € 20,8 miljo<strong>en</strong> immateriële activa zoals<br />

ontwikkelingskost<strong>en</strong> voor nieuwe informatiesystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> gekapitaliseer<strong>de</strong><br />

On<strong>de</strong>rzoeks- <strong>en</strong> Ontwikkelingskost<strong>en</strong>, die € 8,9 miljo<strong>en</strong> bedroeg<strong>en</strong>.<br />

C) Afname van <strong>de</strong> nancieringsthesaurie<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

Aanpassing voor niet-kastransacties<br />

Afschrijving<strong>en</strong> 113.368 116.306<br />

Aanpassing IAS 39 -2.105 2.629<br />

Negatieve goodwill opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in resultaat 703<br />

(Terugneming van) Bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 78.499 -317<br />

Waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> marktwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 6.975 8.637<br />

Koersverschill<strong>en</strong> op l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> lange termijn 7.758 280<br />

Voorra<strong>de</strong>n <strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong> 38.874 -21.869<br />

Afschrijving van kapitaalsubsidies -211 -445<br />

Op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> 7.532 2.791<br />

Wijziging in voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> -30.273 10.833<br />

221.120 118.845<br />

Aanpassing voor elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die afzon<strong>de</strong>rlijk vermeld of geklasseerd moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> investerings- of<br />

nancieringskasstrom<strong>en</strong><br />

Belasting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 67.159 20.565<br />

Interestkost<strong>en</strong> (-opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>) 31.666 13.104<br />

(Meerwaar<strong>de</strong>) Minwaar<strong>de</strong> op afstand van vaste activa -17.600 3.401<br />

Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> uit divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n -2.801 -220<br />

78.423 36.850<br />

Wijziging<strong>en</strong> in <strong>de</strong> behoefte <strong>aan</strong> bedrijfskapitaal<br />

Voorra<strong>de</strong>n 70.134 12.539<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 140.829 219.902<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n -201.244 9.312<br />

Als in <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> balans 9.719 241.753<br />

Aanpassing IAS 39 25.696<br />

Transacties zon<strong>de</strong>r impact op kasstrom<strong>en</strong>(of an<strong>de</strong>rs gepubliceerd) 8.867 -75.882<br />

Wijziging<strong>en</strong> perimeter<br />

Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -34.281 35.954<br />

Als in <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel 10.000 201.825<br />

De kasstroom geg<strong>en</strong>ereerd uit nancieringsactiviteit<strong>en</strong> is vooral te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

netto daling van <strong>de</strong> schuldgraad (EUR 228,9 miljo<strong>en</strong>), <strong>de</strong> betaling van divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n<br />

(EUR 74,9 miljo<strong>en</strong>) <strong>en</strong> <strong>de</strong> netto interest betaling<strong>en</strong> (EUR 15 miljo<strong>en</strong>).


112 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

33. Recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong><br />

A. Door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n gestel<strong>de</strong> zekerhe<strong>de</strong>n voor rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> Groep<br />

zijn gewaarborg<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gewaarborg<strong>de</strong> zekerhe<strong>de</strong>n gegev<strong>en</strong> door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />

<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>isers van <strong>de</strong> Groep ter garantie van <strong>de</strong> a ossing van <strong>de</strong> actuele <strong>en</strong><br />

toekomstige schul<strong>de</strong>n <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep.<br />

Deze garanties zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>aan</strong> normale marktvoorwaar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> reële<br />

waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ze items zijn gelijkwaardig <strong>aan</strong> <strong>de</strong> netto boekwaar<strong>de</strong>. Ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />

van <strong>de</strong>ze zekerhe<strong>de</strong>n zijn in on<strong>de</strong>rpand gegev<strong>en</strong>.<br />

D. Door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n in hun naam gehou<strong>de</strong>n goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n<br />

maar op risico van <strong>de</strong> Groep verteg<strong>en</strong>woordigt zijn goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> balans van <strong>de</strong> Groep voor <strong>de</strong>welke <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> haar<br />

dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>de</strong> risico’s drag<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst behou<strong>de</strong>n, maar waar<br />

34. Voorwaar<strong>de</strong>lijke vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

verplichting<strong>en</strong><br />

De Groep heeft bepaal<strong>de</strong> hang<strong>en</strong><strong>de</strong> dossiers die volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> IFRS-norm<strong>en</strong><br />

beschouwd kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n als voorwaar<strong>de</strong>lijke vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong>.<br />

MILIEUPROBLEMATIEK<br />

In toelichting 28 over voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu wordt dit on<strong>de</strong>rwerp in<br />

zijn geheel behan<strong>de</strong>ld met inbegrip van <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>lijke vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

verplichting<strong>en</strong>.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

Door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n gestel<strong>de</strong> zekerhe<strong>de</strong>n voor rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> Groep 12.113 17.024<br />

Door <strong>de</strong> Groep gestel<strong>de</strong> zekerhe<strong>de</strong>n voor rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n 2.274 2.353<br />

Ontvang<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n 71.357 114.931<br />

Door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n in hun naam gehou<strong>de</strong>n goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n maar op risico van <strong>de</strong> Groep 254.919 427.948<br />

Verplichting<strong>en</strong> tot <strong>aan</strong>koop <strong>en</strong> verkoop van vaste activa 406 595<br />

Commerciële <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor <strong>aan</strong>gekochte basismaterial<strong>en</strong> (te ontvang<strong>en</strong>) 15.510 36.185<br />

Commerciële <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor verkochte basismaterial<strong>en</strong> (te lever<strong>en</strong>) 155.436 62.208<br />

Goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> Groep 1.053.484 1.346.809<br />

Diverse recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verbint<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> 4.718 4.175<br />

1.570.217 2.012.228<br />

<strong>de</strong>ze goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n zich niet in <strong>de</strong> pan<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> haar<br />

dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> bevin<strong>de</strong>n. Het han<strong>de</strong>lt vooral over geleas<strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />

<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n, consignatievoorra<strong>de</strong>n of over voorra<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r maakloonovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />

bij <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n.<br />

B. Door <strong>de</strong> Groep gestel<strong>de</strong> zekerhe<strong>de</strong>n voor rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n<br />

E. Commerciële <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

zijn zekerhe<strong>de</strong>n of onomkeerbare verbint<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> door <strong>de</strong> Groep t<strong>en</strong><br />

voor<strong>de</strong>le van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n ter garantie van <strong>de</strong> voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> a ossing van schul<strong>de</strong>n <strong>en</strong><br />

best<strong>aan</strong><strong>de</strong> of toekomstige verplichting<strong>en</strong> door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n jeg<strong>en</strong>s hun schul<strong>de</strong>isers.<br />

dit zijn <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gemaakt om metal<strong>en</strong> te lever<strong>en</strong> <strong>aan</strong> klant<strong>en</strong> of <strong>aan</strong>geleverd<br />

te krijg<strong>en</strong> van leveranciers teg<strong>en</strong> vastgestel<strong>de</strong> prijz<strong>en</strong>.<br />

F. Goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> Groep<br />

C. Ontvang<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n<br />

zijn goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n die tij<strong>de</strong>lijk door <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> haar<br />

dit zijn ontvang<strong>en</strong> pan<strong>de</strong>n <strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n die het toereik<strong>en</strong>d voldo<strong>en</strong> van schul<strong>de</strong>n<br />

<strong>en</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> of pot<strong>en</strong>tiële <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />

<strong>en</strong> haar dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> garan<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, met uitzon<strong>de</strong>ring van kasgaranties <strong>en</strong><br />

dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> bijgehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n, maar die <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming niet bezit.<br />

Het betreft voornamelijk geleas<strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n, consignatievoorra<strong>de</strong>n of voorra<strong>de</strong>n<br />

on<strong>de</strong>r maakloonovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> met <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n.<br />

obligaties.<br />

Er wor<strong>de</strong>n ge<strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegest<strong>aan</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> partij<strong>en</strong>.<br />

De ontvang<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n hebb<strong>en</strong> betrekking tot crediteur<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>kt De groep least metaal van <strong>en</strong> <strong>aan</strong> bank<strong>en</strong> of an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>r<strong>de</strong> partij<strong>en</strong> voor speci eke,<br />

door nanciële instelling<strong>en</strong>. Deze zekerhe<strong>de</strong>n zijn opgemaakt voor het in<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> meestal korte perio<strong>de</strong>s. De groep betaalt of ontvangt hiervoor lease vergoeding<strong>en</strong>.<br />

van <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> uitwerking van werk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> crediteur<strong>en</strong>. Sommige <strong>de</strong>l<strong>en</strong> van <strong>de</strong> De groep houdt voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> metaalvoorra<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> om op <strong>de</strong> vervaldag <strong>aan</strong> <strong>de</strong>ze<br />

ontvang<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n hebb<strong>en</strong> ook betrekking tot klant<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n voornamelijk leaseverplichting<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>. Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 was het nettosaldo<br />

ontvang<strong>en</strong> van <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>rschappij in naam van één van <strong>de</strong> lial<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> klein <strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze leaseschuld EUR 269 miljo<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over EUR 260 miljo<strong>en</strong> op het ein<strong>de</strong> van<br />

ervan van dit bedrag heeft betrekking op huurgaranties.<br />

2008.<br />

Om <strong>de</strong> vergelijking met 2008 te verbeter<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>en</strong>kele cijfers van 2008<br />

herwerkt. Deze herwerkinging<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n ged<strong>aan</strong> in <strong>de</strong> lijn<strong>en</strong> « Commerciële<br />

<strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor <strong>aan</strong>gekochte basismaterial<strong>en</strong> (te ontvang<strong>en</strong>) », « Commerciële<br />

<strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor verkochte basismaterial<strong>en</strong> (te lever<strong>en</strong>) » <strong>en</strong> « Goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> groep. ».<br />

BTW-DADING MET DE BELGISCHE BIJZONDERE BELASTINGINSPECTIE ONDERZOCHT<br />

DOOR DE EUROPESE AUTORITEITEN<br />

Hoewel <strong>Umicore</strong> overtuigd was over stevige argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te beschikk<strong>en</strong> om zichzelf<br />

met succes te ver<strong>de</strong>dig<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong>sprak<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Belgische bijzon<strong>de</strong>re<br />

belastinginspectie (BBI) voor <strong>de</strong> rechtbank, heeft <strong>de</strong> Groep in <strong>de</strong>cember 2000<br />

e<strong>en</strong> dading getroff<strong>en</strong> met <strong>de</strong> BBI voor <strong>de</strong> BTW die verschuldigd zou zijn geweest<br />

op <strong>de</strong> intra-communautaire levering van zilver <strong>aan</strong> Itali<strong>aan</strong>se <strong>en</strong> Zwitserse<br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>. De regeling van <strong>Umicore</strong> met <strong>de</strong> Belgische belastingdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> over<br />

<strong>de</strong>ze kwestie is rechtsgeldig, <strong>de</strong> nitief <strong>en</strong> vertrouwelijk van aard.<br />

De Europese Commissie lanceer<strong>de</strong> op 7 september 2004 e<strong>en</strong> of cieel on<strong>de</strong>rzoek<br />

om <strong>de</strong> minnelijke schikking na te zi<strong>en</strong> in <strong>de</strong> context van <strong>de</strong> reglem<strong>en</strong>tering voor<br />

staatssteun. Dit on<strong>de</strong>rzoek werd opgeschort gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> strafprocedure. Het<br />

kan niet uitgeslot<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n dat het on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong> EU in <strong>de</strong> kom<strong>en</strong><strong>de</strong> wek<strong>en</strong><br />

hernom<strong>en</strong> zal wor<strong>de</strong>n.<br />

Voor 2009 is er niets te rapporter<strong>en</strong>.<br />

EX-WERKNEMERS VAN GÉCAMINES<br />

Meer<strong>de</strong>re vroegere werknemers van Gécamines, het Congolese staatsbedrijf dat in<br />

1967 <strong>de</strong> activa van Union Minière overnam na <strong>de</strong> onteig<strong>en</strong>ing ervan, hebb<strong>en</strong> na<br />

hun ontslag door dit bedrijf, vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> ingedi<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> voor <strong>de</strong> betaling<br />

van door Gécamines verschuldig<strong>de</strong> bedrag<strong>en</strong>. Société Générale <strong>de</strong>s Minerais, OVERIGE<br />

waarvan <strong>de</strong> recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong>, na diverse reorganisaties door <strong>Umicore</strong><br />

zijn overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, had in<strong>de</strong>rdaad van 1967 tot 1974 <strong>aan</strong>vaard om bepaal<strong>de</strong> In <strong>aan</strong>vulling op het voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> zijn teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> Groep e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal dagvaarding<strong>en</strong><br />

werknemers van Gécamines bepaal<strong>de</strong> <strong>de</strong>l<strong>en</strong> van hun salaris te betal<strong>en</strong> ingeval ingedi<strong>en</strong>d die sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong> met het normale verloop van haar activiteit<strong>en</strong>. De<br />

Gécamines in gebreke zou blijv<strong>en</strong>. In 1974 had Gécamines erin toegestemd om directie gelooft niet dat <strong>de</strong>rgelijke dagvaarding<strong>en</strong> globaal g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van aard zijn<br />

<strong>Umicore</strong> hiervoor te vrijwar<strong>en</strong>. Hoewel <strong>de</strong> geldigheid van <strong>de</strong>ze garantie betwist kan om e<strong>en</strong> wez<strong>en</strong>lijke ongunstige invloed te hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong> nanciële positie van<br />

wor<strong>de</strong>n, gelooft <strong>Umicore</strong> dat <strong>de</strong>ze zaak van elke grond ontbloot is.<br />

<strong>Umicore</strong>.<br />

Ook al verwacht <strong>Umicore</strong> in sommige gevall<strong>en</strong> gedwong<strong>en</strong> te wor<strong>de</strong>n om<br />

bepaal<strong>de</strong> bedrag<strong>en</strong> te betal<strong>en</strong> <strong>aan</strong> vroegere werknemers, toch gelooft ze dat,<br />

globaal g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> op basis van <strong>de</strong> huidige heers<strong>en</strong><strong>de</strong> jurispru<strong>de</strong>ntie, <strong>de</strong> uitslag<br />

van <strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> belangrijke nanciële weerslag op <strong>de</strong> Groep zal hebb<strong>en</strong>.<br />

Het is echter onmogelijk om <strong>en</strong>ige voorspelling te do<strong>en</strong> over <strong>de</strong> <strong>de</strong> nitieve regeling<br />

van <strong>de</strong>ze rechtszaak.


35. Verbon<strong>de</strong>n partij<strong>en</strong><br />

36. Gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> na balansdatum<br />

<strong>Umicore</strong> kondig<strong>de</strong> na <strong>de</strong> raad van bestuur van 10 februari 2010 <strong>aan</strong> dat ze <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> uitkering van e<strong>en</strong> brutodivi<strong>de</strong>nd van<br />

EUR 0,65 per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el zal voorstell<strong>en</strong>, wat overe<strong>en</strong>komt met <strong>de</strong> totale uitbetaling<br />

van divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> bedrage van EUR 73 120 972. Deze uitkering slaat op alle<br />

best<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> behalve <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 113<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

RESULTATENREKENING<br />

Bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 101.684 27.290<br />

Bedrijfskost<strong>en</strong> -69.606 -27.147<br />

Financiële opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 319 694<br />

Financiële kost<strong>en</strong> -307 -89<br />

Ontvang<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n -13.608 -4.343<br />

2008 2009<br />

BALANS<br />

L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op lange termijn <strong>en</strong> voorschott<strong>en</strong> <strong>aan</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 6.600<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 4.203 10.344<br />

Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 3.756 3.401<br />

Te ontvang<strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 600 900<br />

Te betal<strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 1.328 3.915<br />

Vergoeding<strong>en</strong> s<strong>en</strong>ior managem<strong>en</strong>t<br />

De <strong>de</strong>tails <strong>en</strong> het beleid wor<strong>de</strong>n uitgelegd in het Bestuursverslag / Bezoldigingsverslag<br />

2008 2009<br />

RAAD VAN BESTUUR*<br />

. Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> directe personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>: 530.000 467.000<br />

vast ge<strong>de</strong>elte (EUR) 200.000 200.000<br />

variabel ge<strong>de</strong>elte (op basis van het <strong>aan</strong>tal bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) (EUR) 330.000 267.000<br />

Ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel variabel vergoedingselem<strong>en</strong>t (uitgezon<strong>de</strong>rd <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheidsvergoeding) is voorzi<strong>en</strong> in het bestuur<strong>de</strong>rsstatuut. Ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele l<strong>en</strong>ing of waarborg werd door<br />

<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs toegek<strong>en</strong>d.<br />

2008 2009<br />

Directiecomité<br />

. Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> directe personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>: 4.558.639 3.323.703<br />

Vast ge<strong>de</strong>elte 2.803.094 2.555.398<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing voor het variabele ge<strong>de</strong>elte gekoppeld <strong>aan</strong> het refer<strong>en</strong>tiejaar 1.255.545 768.305<br />

Voorzi<strong>en</strong>ing voor <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gekoppeld <strong>aan</strong> het refer<strong>en</strong>tiejaar 500.000 0<br />

. Extralegaal p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plan* 894.157 766.372<br />

* kost<strong>en</strong> <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong><strong>de</strong> plann<strong>en</strong> met <strong>en</strong> "te bereik<strong>en</strong> doel" zijn gebaseerd op kost<strong>en</strong> van di<strong>en</strong>sttijd volg<strong>en</strong>s IFRS metho<strong>de</strong>


114 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

37. Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />

De hiernavolg<strong>en</strong><strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n als teller gebruikt voor <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el voor zowel <strong>de</strong> basisberek<strong>en</strong>ing als <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing na verwatering:<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

De hiernavolg<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><strong>aan</strong>tall<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gebruikt als noemer voor <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el voor zowel <strong>de</strong> basisberek<strong>en</strong>ing als <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing na<br />

verwatering:<br />

Voor winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - basisberek<strong>en</strong>ing:<br />

In 2009 zijn ge<strong>en</strong> nieuwe <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> uitgegev<strong>en</strong> als gevolg van <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> met daar<strong>aan</strong> verbon<strong>de</strong>n inschrijvingsrecht<strong>en</strong>. Tij<strong>de</strong>ns het jaar<br />

heeft <strong>Umicore</strong> 476 775 eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebruikt in <strong>de</strong> context van <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties. Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 was <strong>Umicore</strong> eig<strong>en</strong>aar van 7 506 197 eig<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>, of 6,26% van het totale <strong>aan</strong>tal uitgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> op <strong>de</strong>ze datum.<br />

Eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> die <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n voor best<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> of beschikbaar zijn voor verkoop, zijn niet inbegrep<strong>en</strong> in het <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

Voor winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el – na verwateringseffect:<br />

De noemer voor <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> winst na verwateringseffect houdt rek<strong>en</strong>ing met e<strong>en</strong> correctie voor <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties.<br />

(EUR)<br />

2008 2009<br />

- zon<strong>de</strong>r afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />

Afgekondig<strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - basisberek<strong>en</strong>ing 1,08 0,69<br />

Afgekondig<strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - na verwateringseffect 1,07 0,69<br />

- met afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />

Afgekondig<strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - basisberek<strong>en</strong>ing 1,06 0,66<br />

Afgekondig<strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - na verwateringseffect 1,05 0,65<br />

Geconsoli<strong>de</strong>erd nettoresultaat<br />

- <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep<br />

- zon<strong>de</strong>r afgesplitste activiteit<strong>en</strong> 124.111 78.002<br />

- met afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />

121.710 73.815<br />

2008 2009<br />

Aantal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> per 1 januari 130.986.625 120.000.000<br />

Aantal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> per 31 <strong>de</strong>cember 120.000.000 120.000.000<br />

Gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> 115.263.300 112.350.457<br />

2008 2009<br />

Gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> 115.263.300 112.350.457<br />

Pot<strong>en</strong>tiële verwatering door <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> 996.208 534.520<br />

Aangepast gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> gewone <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> 116.259.507 112.884.977


38. Afgesplitste bedrijfsresultat<strong>en</strong><br />

In februari 2009 heeft <strong>Umicore</strong> haar int<strong>en</strong>ties bek<strong>en</strong>dgemaakt om <strong>de</strong><br />

bladloodactiviteit in Overpelt (België) te sluit<strong>en</strong>. De impact op <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />

jaarrek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> bladloodactiviteit<strong>en</strong> in België wordt weergegev<strong>en</strong> als<br />

resultat<strong>en</strong> uit niet voortgezette activiteit<strong>en</strong>.<br />

39. IFRS ontwikkeling<strong>en</strong><br />

De Groep heeft volg<strong>en</strong><strong>de</strong> nieuwe standaar<strong>de</strong>n, wijziging<strong>en</strong> <strong>aan</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> IFRS<br />

vanaf 1 januari 2009 toegepast :<br />

• IAS 1 (wijziging), ‘Pres<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing’, toepasbaar voor <strong>de</strong><br />

boekhoudkundige perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 januari 2009, De Groep heeft<br />

gekoz<strong>en</strong> om twee weergav<strong>en</strong> te gebruil<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

overzicht van gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong><br />

• IFRS 8, Operationele segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (toepasbaar voor <strong>de</strong> boekhoudkundige<br />

perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 januari 2009). IFRS 8 vervangt IAS 14,<br />

‘Segm<strong>en</strong>t rapportering’. De nieuwe standaard vereist e<strong>en</strong> ‘managem<strong>en</strong>t<br />

b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring’ on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>welke <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> naar buit<strong>en</strong> toe op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> wijze<br />

gerapporteerd di<strong>en</strong>t te wor<strong>de</strong>n als <strong>de</strong> interne rapportering.<br />

De volg<strong>en</strong><strong>de</strong> nieuwe standaar<strong>de</strong>n, wijziging<strong>en</strong> <strong>en</strong> interpretaties <strong>aan</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />

standaar<strong>de</strong>n die wer<strong>de</strong>n gepubliceerd zijn verplicht van toepassing zijn voor <strong>de</strong><br />

boekhoudkundige perio<strong>de</strong> die begint op 1 januari 2009 maar welke mom<strong>en</strong>teel<br />

niet relevant zijn voor <strong>de</strong> Groep :<br />

• IFRS 2 (wijziging) Op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> betaling<strong>en</strong>’ toepasbaar voor <strong>de</strong><br />

boekhoudkundige perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 januari 2009 betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong><br />

toek<strong>en</strong>ningsvoorwaar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> annulatie.<br />

- IAS 23 (wijziging), nancieringskost<strong>en</strong> (toepasbaar voor <strong>de</strong> boekhoudkundige<br />

perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 januari 2009)<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 115<br />

In februari 2009 heeft <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komst on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong>d om haar kleine<br />

Business Unit Electronic Packaging Materials te verkop<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> in duitsland<br />

gevestig<strong>de</strong> e<strong>de</strong>le maetal<strong>en</strong> groep Heraeus. De impact op <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing werd<br />

ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s gerapporteerd als resultat<strong>en</strong> uit niet voortgezette activiteit<strong>en</strong>.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2008 2009<br />

Omzet 44.609 14.512<br />

An<strong>de</strong>re bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> -1.220 2.727<br />

Bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 43.389 17.239<br />

Verbruikte han<strong>de</strong>lsgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, grond- <strong>en</strong> hulpstoff<strong>en</strong> -60.331 -14.348<br />

Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> -6.059 -3.115<br />

Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> -2.858 832<br />

An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong> 23.575 -4.795<br />

Bedrijfskost<strong>en</strong> -45.673 -21.426<br />

Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële activa 207<br />

BEDRIJFSRESULTAAT -2.077 -4.188<br />

Netto nanciële kost -67 13<br />

RESULTAAT VOOR BELASTING -2.144 -4.175<br />

Belasting<strong>en</strong> op het resultaat -256 -13<br />

RESULTAAT VAN DE PERIODE -2.401 -4.187<br />

waarvan: Aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep -2.401 -4.187<br />

Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong><br />

De volg<strong>en</strong><strong>de</strong> nieuwe standaar<strong>de</strong>n, wijziging<strong>en</strong> <strong>en</strong> interpretaties <strong>aan</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />

standaar<strong>de</strong>n die wer<strong>de</strong>n gepubliceerd <strong>en</strong> verplicht van toepassing zijn voor<br />

<strong>de</strong> boekhoudkundige perio<strong>de</strong> die begint op 1 januari 2010. Deze wer<strong>de</strong>n niet<br />

voortijdig toegepast door <strong>de</strong> Groep:<br />

• IFRIC 17 ‘Uitkering<strong>en</strong> in natura <strong>aan</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs (toepasbaar voor <strong>de</strong><br />

boekhoudkundige perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 juli 2009). De standaard is<br />

relevant voor <strong>de</strong> Groep.<br />

- IAS 27 (wijziging), ‘'Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> <strong>en</strong>kelvoudige<br />

jaarrek<strong>en</strong>ing' (toepasbaar voor <strong>de</strong> boekhoudkundige perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of<br />

na 1 juli 2009) De standaard is relevant voor <strong>de</strong> Groep.<br />

- IFRS 3 (wijziging) bedrijfscombinaties’ (toepasbaar voor <strong>de</strong> boekhoudkundige<br />

perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 juli 2009) De standaard is relevant voor <strong>de</strong><br />

Groep.<br />

• IAS 38 (wijziging), immatriële activa’, toepasbaar voor <strong>de</strong> boekhoudkundige<br />

perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 julii 2009. De standaard is relevant voor <strong>de</strong><br />

Groep<br />

• IFRS 5 (wijziging), Vaste activa <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n voor verkoop <strong>en</strong> beëindig<strong>de</strong><br />

bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>.’ De standaard is relevant voor <strong>de</strong> Groep<br />

• IFRS 2 (wijziging), ‘Met Groep cash voldane - <strong>en</strong> op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong><br />

betaling<strong>en</strong>.’ De standaard is relevant voor <strong>de</strong> Groep<br />

Het managem<strong>en</strong>t beoor<strong>de</strong>elt mom<strong>en</strong>teel het effect van <strong>de</strong>ze nieuwe norm<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

wijziging<strong>en</strong> op <strong>de</strong> Groep haar verrichting<strong>en</strong>.


116 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Beknopte jaarrek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong><br />

moe<strong>de</strong>ron<strong>de</strong>rneming<br />

De jaarrek<strong>en</strong>ing van <strong>Umicore</strong> wordt hierna volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> beknopt schema<br />

voorgesteld.<br />

Overe<strong>en</strong>komstig het Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<br />

van <strong>Umicore</strong> ev<strong>en</strong>als het jaarverslag <strong>en</strong> het verslag van <strong>de</strong> commissaris, bij <strong>de</strong><br />

In zijn verslag heeft <strong>de</strong> commissaris ge<strong>en</strong> voorbehoud gemaakt betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong><br />

jaarrek<strong>en</strong>ing van <strong>Umicore</strong>.<br />

De wettelijke reserve van EUR 50 000 duiz<strong>en</strong>d die inbegrep<strong>en</strong> is in <strong>de</strong><br />

overgedrag<strong>en</strong> winst is niet beschikbaar voor uitkering.<br />

Nationale Bank van België neergelegd wor<strong>de</strong>n.<br />

Deze verslag<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> op <strong>aan</strong>vraag verkreg<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n bij:<br />

UMICORE<br />

Broekstraat 31<br />

B-1000 Brussel (België)<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

31/12/2007 31/12/2008 31/12/2009<br />

BEKNOPTE BALANS PER 31 DECEMBER<br />

1. ACTIVA<br />

VASTE ACTIVA 3.390.869 3.425.059 3.456.279<br />

I. OPRICHTINGSKOSTEN 877<br />

II. IMMATERIELE VASTE ACTIVA 13.250 26.720 41.970<br />

III. MATERIELE VASTE ACTIVA 248.613 282.787 291.154<br />

IV. FINANCIELE VASTE ACTIVA 3.128.129 3.115.552 3.123.155<br />

VLOTTENDE ACTIVA 1.093.006 714.849 837.254<br />

V. VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR 538 738 848<br />

VI. VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING 235.382 257.258 298.047<br />

VII. VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 554.649 335.907 358.270<br />

VIII. GELDBELEGGINGEN 289.391 109.181 173.097<br />

IX. LIQUIDE MIDDELEN 4.570 3.765 2.133<br />

X. OVERLOPENDE REKENINGEN 8.476 8.000 4.859<br />

TOTAAL ACTIVA 4.483.875 4.139.908 4.293.533<br />

2. PASSIVA<br />

EIGEN VERMOGEN 1.425.888 1.025.111 1.153.239<br />

I. KAPITAAL 466.558 500.000 500.000<br />

II. UITGIFTEPREMIES 6.610 6.610 6.610<br />

III. HERWAARDERINGSMEERWAARDEN 98 98 98<br />

IV. RESERVES 437.585 309.301 373.189<br />

V. OVERGEDRAGEN RESULTAAT -250.235 175.258 69.043<br />

Vbis. RESULTAAT VAN DE PERIODE 762.555 30.860 201.577<br />

VI. KAPITAALSUBSIDIES 2.718 2.984 2.721<br />

VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN<br />

VII.A. VOORZIENINGEN VOOR RISICO'S EN KOSTEN 110.216 95.412 95.127<br />

SCHULDEN 2.947.770 3.019.385 3.045.167<br />

VIII. SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR 1.068.074 1.153.074 868.074<br />

IX. SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 1.751.558 1.816.242 2.126.547<br />

X. OVERLOPENDE REKENINGEN 128.138 50.069 50.545<br />

TOTAAL PASSIVA 4.483.875 4.139.908 4.293.533<br />

RESULTATENREKENING<br />

I. BEDRIJFSOPBRENGSTEN 2.357.566 2.233.797 2.019.945<br />

II. BEDRIJFSKOSTEN -2.241.038 -2.120.463 -1.973.314<br />

III. BEDRIJFSRESULTAAT 116.528 113.334 46.631<br />

IV. FINANCIELE OPBRENGSTEN 394.204 206.652 129.308<br />

V. FINANCIELE KOSTEN -171.955 -236.520 -18.002<br />

VI. RESULTAAT UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING 338.776 83.467 157.937<br />

VII. UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN 559.206 43.472 40.535<br />

VIII. UITZONDERLIJKE KOSTEN -133.430 -95.903 -3.957<br />

IX. RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING 764.552 31.035 194.516<br />

X. BELASTINGEN OP HET RESULTAAT -1.997 -175 7.061<br />

XI. RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR 762.555 30.860 201.577<br />

XII. ONTTREKKING/OVERBOEKING NAAR BELASTINGVRIJE RESERVES 0 3.400 0<br />

XIII. TE BESTEMMEN RESULTAAT v/h BOEKJAAR 762.555 34.260 201.577


Verklaring over verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van het managem<strong>en</strong>t<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 117<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />

2007 2008 2009<br />

RESULTAATVERWERKING<br />

A. Resultaatverwerking 858.496 546.580 407.630<br />

1 Te bestemm<strong>en</strong> winst (te verwerk<strong>en</strong> verlies) van het boekjaar 762.555 34.260 201.577<br />

2 Overgedrag<strong>en</strong> winst/verlies (-) 95.941 512.320 206.053<br />

C. Toevoeging <strong>aan</strong> het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> -270.218 -267.504 -63.889<br />

2. Aan <strong>de</strong> wettelijke reserve -14.289 0 0<br />

3. Aan <strong>de</strong> reserve voor eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> -255.929 -178.745 -63.889<br />

4. Aan het kapitaal -88.760<br />

D. Over te drag<strong>en</strong> resultaat (1) 512.320 206.053 270.621<br />

2. Over te drag<strong>en</strong> winst/verlies (-) 512.320 206.053 270.621<br />

F. Uit te ker<strong>en</strong> winst (1) -75.958 -73.023 -73.121<br />

1. Vergoeding van het kapitaal<br />

- gewone <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> EUR 0,65 -75.958 -73.023 -73.121<br />

(1) Het totaal bedrag van <strong>de</strong>ze twee rubriek<strong>en</strong> zal wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast om rek<strong>en</strong>ing te hou<strong>de</strong>n met het <strong>aan</strong>tal eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n door <strong>Umicore</strong> op <strong>de</strong><br />

datum van <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs van 27 april 2010. Het brutodivi<strong>de</strong>nd van EUR 0,65 per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el blijft ongewijzigd.<br />

(EUR duiz<strong>en</strong>d) Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

STAAT VAN HET KAPITAAL<br />

A. Maatschappelijk kapitaal<br />

1. Geplaatst kapitaal<br />

Per ein<strong>de</strong> van het vorig boekjaar 500.000 120.000.000<br />

Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 500.000 120.000.000<br />

2. Sam<strong>en</strong>stelling van het kapitaal<br />

2.1. Soort<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

Gewone <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> 500.000 120.000.000<br />

2.2. Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> op naam of <strong>aan</strong> toon<strong>de</strong>r 0<br />

Op naam 6.314.380<br />

Aan toon<strong>de</strong>r 113.685.620<br />

E. Toegelat<strong>en</strong> maar niet geplaatst kapitaal (1) 46.000<br />

% kapitaal Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> Bek<strong>en</strong>dmaking<br />

G. Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rstructuur (2)<br />

Fi<strong>de</strong>lity International Ltd 5,04 6.048.815 29/7/2009<br />

BlackRock Investm<strong>en</strong>t Managem<strong>en</strong>t 8,33 9.996.285 1/12/2009<br />

Fi<strong>de</strong>lity Managem<strong>en</strong>t and Research 3,11 3.726.317 18/5/2009<br />

Overige <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs 77,27 92.722.386<br />

Eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in het bezit van <strong>Umicore</strong> 6,26 7.506.197<br />

100,00 120.000.000<br />

waarvan free oat 100,00 120.000.000<br />

(1) De uitzon<strong>de</strong>rlijke algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 21 november 2007 heeft <strong>de</strong> raad van bestuur toegelat<strong>en</strong> het kapitaal te verhog<strong>en</strong> met EUR 46.000.000<br />

(2) Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 zijn er nog 3.541.825 opties op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong>. In <strong>de</strong>ze opties zijn er 3.541.825 met recht tot <strong>aan</strong>koop op best<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

weerhou<strong>de</strong>n door <strong>Umicore</strong>.<br />

Hierbij verklar<strong>en</strong> wij - voorzover ons bek<strong>en</strong>d – dat <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing afgeslot<strong>en</strong> op 31 <strong>de</strong>cember 2009 opgesteld overe<strong>en</strong>stemming International Financial<br />

Reporting Standards zoals <strong>aan</strong>vaard binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> Europese Unie, <strong>en</strong> <strong>de</strong> in België van toepassing zijn<strong>de</strong> wettelijke voorschrift<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> getrouw beeld geeft van het vermog<strong>en</strong>,<br />

van <strong>de</strong> nanciële toestand <strong>en</strong> van <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep voor 2009.<br />

De opmerking<strong>en</strong> over <strong>de</strong> globale prestaties van <strong>de</strong> Groep, zoals weergegev<strong>en</strong> op <strong>de</strong> bladzij<strong>de</strong>n 1 tot 73 <strong>en</strong> <strong>de</strong> bladzij<strong>de</strong>n 120 tot 149, verschaff<strong>en</strong> naar onze m<strong>en</strong>ing e<strong>en</strong><br />

getrouw overzicht van <strong>de</strong> globale prestatie van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns 2009, inclusief e<strong>en</strong> beschrijving van <strong>de</strong> voornaamste risico’s <strong>en</strong> onzekerhe<strong>de</strong>n <strong>en</strong> e<strong>en</strong> weergave van<br />

alle wez<strong>en</strong>lijke transacties tuss<strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong> partij<strong>en</strong> of belang<strong>en</strong>con ict<strong>en</strong>, indi<strong>en</strong> van toepassing.<br />

30 maart 2010<br />

In naam van het Directiecomité<br />

Marc Grynberg<br />

Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r


118 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009


Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 119


120 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Bestuursverklaring<br />

<strong>Umicore</strong> heeft <strong>de</strong> Belgische Corporate Governance Co<strong>de</strong> 2009<br />

(“<strong>de</strong> Co<strong>de</strong>”) <strong>aan</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als haar refer<strong>en</strong>tie-co<strong>de</strong>.<br />

De Engelstalige, Ne<strong>de</strong>rlandstalige <strong>en</strong> Franstalige versie van <strong>de</strong><br />

Co<strong>de</strong> zijn te vin<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> Commissie Corporate<br />

Governance www.corporate governancecommittee.be/.<br />

Het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest geeft e<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong><br />

beschrijving van <strong>de</strong> bestuursstructuur van <strong>de</strong> On<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

beleidslijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> procedures van <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep. Het handvest<br />

kan wor<strong>de</strong>n geraadpleegd op www.governance.umicore.com of op<br />

verzoek verkreg<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n van het <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t Investor Relations<br />

van <strong>Umicore</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> heeft haar beleidsverklaring, waar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> organisatorische<br />

basisfilosofie uite<strong>en</strong>gezet in e<strong>en</strong> docum<strong>en</strong>t met <strong>de</strong> titel “The<br />

<strong>Umicore</strong> Way”. Dit docum<strong>en</strong>t licht toe welke kijk <strong>Umicore</strong> heeft<br />

op haar relaties met haar klant<strong>en</strong>, <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, werknemers<br />

<strong>en</strong> met <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving. Wat <strong>de</strong> organisatorische filosofie betreft,<br />

gelooft <strong>Umicore</strong> in <strong>de</strong>c<strong>en</strong>tralisatie <strong>en</strong> in e<strong>en</strong> ruime mate van<br />

autonomie voor elke business unit. De business units zijn dan<br />

op hun beurt weer verantwoor<strong>de</strong>lijk voor hun eig<strong>en</strong> bijdrage<br />

tot <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>creatie van <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong> voor het navolg<strong>en</strong> van<br />

<strong>de</strong> strategische oriëntaties, <strong>de</strong> beleidslijn<strong>en</strong>, norm<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

duurzaamheidsb<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> Groep.<br />

In <strong>de</strong>ze context is <strong>Umicore</strong> van m<strong>en</strong>ing dat e<strong>en</strong> goed systeem<br />

van <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijk bestuur e<strong>en</strong> noodzakelijke voorwaar<strong>de</strong> is<br />

voor haar succes op lange termijn. Dit houdt e<strong>en</strong> doelmatig<br />

beslissingsproces in dat berust op e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke toewijzing<br />

van verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n. Het moet e<strong>en</strong> optimaal ev<strong>en</strong>wicht<br />

mogelijk mak<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong> cultuur van on<strong>de</strong>rnemerschap op<br />

het niveau van haar business units <strong>en</strong> doeltreff<strong>en</strong><strong>de</strong> sturings- <strong>en</strong><br />

controleprocess<strong>en</strong>. Het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest gaat dieper<br />

in op <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, <strong>de</strong> Raad<br />

van bestuur, <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r <strong>en</strong> het directiecomité,<br />

alsook <strong>de</strong> specifieke rol van het Auditcomité <strong>en</strong> het B<strong>en</strong>oemings-<br />

<strong>en</strong> Bezoldingscomité. Deze Verklaring bevat informatie over<br />

on<strong>de</strong>rwerp<strong>en</strong> in verband met <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijk bestuur die vooral op<br />

2009 sl<strong>aan</strong>.<br />

Bedrijfsstructuur<br />

De Raad van bestuur van <strong>Umicore</strong> (“<strong>de</strong> Raad”) is het ultieme<br />

beslissingsorg<strong>aan</strong> van <strong>Umicore</strong>, met uitzon<strong>de</strong>ring van kwesties<br />

die door het Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> of <strong>de</strong> statut<strong>en</strong><br />

voorbehou<strong>de</strong>n zijn voor <strong>de</strong> Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs. De Raad van bestuur<br />

wordt bijgest<strong>aan</strong> door e<strong>en</strong> Auditcomité <strong>en</strong> e<strong>en</strong> B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong><br />

Bezoldigingscomité. Het dagelijkse bestuur van <strong>Umicore</strong> wordt<br />

toevertrouwd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r die tev<strong>en</strong>s voorzitter<br />

is van het directiecomité. Het directiecomité is verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />

voor <strong>de</strong> uitwerking van <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e strategie van <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong><br />

het overmak<strong>en</strong> voor bespreking <strong>en</strong> goedkeuring ervan <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

Raad van bestuur. Het directiecomité is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong><br />

doorvoering van <strong>de</strong>ze strategie <strong>en</strong> voor het verzeker<strong>en</strong> van het<br />

effectieve toezicht op <strong>de</strong> business units <strong>en</strong> corporate functies. Het<br />

directiecomité is tev<strong>en</strong>s verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het nag<strong>aan</strong> van <strong>de</strong><br />

verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> risico’s <strong>en</strong> opportuniteit<strong>en</strong> waarmee het bedrijf op <strong>de</strong><br />

korte, mid<strong>de</strong>llange <strong>en</strong> lange termijn geconfronteerd kan wor<strong>de</strong>n<br />

(zie hoofdstuk over risicobeheer), alsook voor het verzeker<strong>en</strong> dat<br />

er system<strong>en</strong> best<strong>aan</strong> om <strong>de</strong>ze te beher<strong>en</strong>. Het directiecomité is<br />

gezam<strong>en</strong>lijk verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het bepal<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepass<strong>en</strong> van<br />

<strong>de</strong> duurzaamheidsb<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring van <strong>Umicore</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> is georganiseerd in business groups die op hun beurt<br />

best<strong>aan</strong> uit business units met geme<strong>en</strong>schappelijke k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong><br />

inzake product<strong>en</strong>, technologieën <strong>en</strong> afzetmarkt<strong>en</strong>. Sommige<br />

business units zijn ver<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rver<strong>de</strong>eld in marktgerichte<br />

business lines. Elke business group is verteg<strong>en</strong>woordigd in het<br />

directiecomité. Om e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rsteuningsstructuur uit te bouw<strong>en</strong><br />

voor <strong>de</strong> hele Groep, beschikt <strong>Umicore</strong> over <strong>aan</strong>vull<strong>en</strong><strong>de</strong> regionale<br />

managem<strong>en</strong>tplatform<strong>en</strong> in geografische regio’s. De hoofdzetel<br />

van <strong>Umicore</strong> is gevestigd in België. Deze zetel biedt e<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong>tal algem<strong>en</strong>e <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rsteun<strong>en</strong><strong>de</strong> functies in <strong>de</strong> domein<strong>en</strong><br />

financiën, human resources, interne audit, juridische <strong>en</strong> fiscale<br />

zak<strong>en</strong>, informatietechnologie, externe relaties <strong>en</strong> relaties met <strong>de</strong><br />

beleggers.<br />

Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs<br />

Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in omloop<br />

Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 war<strong>en</strong> er 120 000 000 <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in<br />

omloop. De historiek van <strong>de</strong> verteg<strong>en</strong>woordiging van het kapitaal<br />

van <strong>Umicore</strong> is beschikbaar op www.investorrelations.umicore.com<br />

sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntiteit van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs die e<strong>en</strong> belang<br />

van meer dan 3 % hebb<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gegev<strong>en</strong>.<br />

Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 bezat <strong>Umicore</strong> 7 506 197 eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>,<br />

of 6,3 % van het kapitaal. Informatie over het verl<strong>en</strong><strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

toestemming door <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>aan</strong> <strong>Umicore</strong> om haar<br />

eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in te kop<strong>en</strong>, alsook het statuut van e<strong>en</strong> <strong>de</strong>rgelijke<br />

inkoop zijn beschikbaar in het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest of kan<br />

geraadpleegd wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> website van <strong>Umicore</strong>.<br />

Divi<strong>de</strong>ndbeleid <strong>en</strong> uitkering<br />

<strong>Umicore</strong> streeft naar <strong>de</strong> uitbetaling van e<strong>en</strong> stabiel of gelei<strong>de</strong>lijk<br />

stijg<strong>en</strong>d jaarlijks divi<strong>de</strong>nd; er is ge<strong>en</strong> vaste uitkeringsverhouding.<br />

Het divi<strong>de</strong>nd wordt door <strong>de</strong> Raad van bestuur voorgesteld op <strong>de</strong><br />

gewone <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsverga<strong>de</strong>ring. Er zal ge<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>nd wor<strong>de</strong>n<br />

uitbetaald als dit <strong>de</strong> financiële stabiliteit van <strong>de</strong> v<strong>en</strong>nootschap in<br />

gevaar zou br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />

In 2009 keer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> brutodivi<strong>de</strong>nd uit van € 0,65 per<br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>el voor boekjaar 2008. Dit was hetzelf<strong>de</strong> bedrag per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />

als het divi<strong>de</strong>nd dat in 2008 voor het financiële jaar 2007 werd


In 2009 vond <strong>de</strong> GAV plaats op 28 april. Op <strong>de</strong>ze verga<strong>de</strong>ring<br />

wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> klassieke besluit<strong>en</strong> door <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs<br />

goedgekeurd <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, <strong>de</strong> toewijzing van<br />

het resultaat alsook <strong>de</strong> kwijting<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Raad van bestuur <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> commissaris voor wat respectievelijk betreft hun mandat<strong>en</strong><br />

voor 2008 <strong>en</strong> <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van zijn controleopdracht. Ver<strong>de</strong>r<br />

bevestig<strong>de</strong>n <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs het bestuur<strong>de</strong>rsmandaat van Marc<br />

Grynberg die op 19 november 2008 door <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />

als Uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r werd <strong>aan</strong>gesteld, <strong>de</strong> herb<strong>en</strong>oeming tot<br />

bestuur<strong>de</strong>r voor e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van drie jaar van <strong>de</strong> Her<strong>en</strong> Thomas<br />

Leys<strong>en</strong>, Marc Grynberg <strong>en</strong> Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l, alsook <strong>de</strong> herb<strong>en</strong>oeming<br />

van <strong>de</strong> Heer Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e voor e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van twee jaar.<br />

Ver<strong>de</strong>r keur<strong>de</strong> <strong>de</strong> Gewone Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring <strong>de</strong> vergoeding<br />

van <strong>de</strong> Raad van bestuur voor 2009 goed. Details van <strong>de</strong><br />

vergoeding die in 2009 <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs werd betaald zijn<br />

beschikbaar in het Bezoldigingsverslag.<br />

Op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> dag gaf e<strong>en</strong> Buit<strong>en</strong>gewone Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring<br />

van Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> On<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> zijn dochterneming<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> toestemming om tot 27 oktober 2010 <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in te<br />

kop<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> limiet van 10 % van het uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> kapitaal,<br />

<strong>aan</strong> e<strong>en</strong> prijs per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el tuss<strong>en</strong> € 4 <strong>en</strong> € 75.<br />

De Raad van bestuur<br />

Sam<strong>en</strong>stelling<br />

De Raad van bestuur, waarvan <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n b<strong>en</strong>oemd door<br />

<strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsverga<strong>de</strong>ring, moet uit t<strong>en</strong> minste zes le<strong>de</strong>n<br />

best<strong>aan</strong>. De bestuur<strong>de</strong>rs mog<strong>en</strong> normaal niet langer dan 4 jaar<br />

zetel<strong>en</strong>, maar ze kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n herverkoz<strong>en</strong>.<br />

Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 bestond <strong>de</strong> Raad van bestuur uit ti<strong>en</strong><br />

le<strong>de</strong>n: neg<strong>en</strong> niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> één uitvoer<strong>en</strong>d<br />

bestuur<strong>de</strong>r. Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 war<strong>en</strong> zes van <strong>de</strong> ti<strong>en</strong><br />

bestuur<strong>de</strong>rs onafhankelijk, in overe<strong>en</strong>stemming met artikel 526ter<br />

van het Belgische Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong>. Deze criteria<br />

zijn opgelijst in Bijlage 3 van het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest van<br />

<strong>Umicore</strong>.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 121<br />

betaald. Op 10 februari 2010 besliste <strong>de</strong> Raad van bestuur voor het Verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong> thema’s<br />

boekjaar 2009 e<strong>en</strong> ongewijzigd divi<strong>de</strong>nd van € 0,65 per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el De Raad van bestuur verga<strong>de</strong>r<strong>de</strong> acht maal in 2009, gedur<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs voor te stell<strong>en</strong>.<br />

<strong>de</strong>welke <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> kwesties besprok<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n: <strong>de</strong><br />

financiële prestatie van <strong>de</strong> Groep, <strong>de</strong> milieu-, gezondheids- <strong>en</strong><br />

veiligheidsprestatie, <strong>de</strong> vooruitgang geboekt in het bereik<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> 10 duurzaamheidsdoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep, <strong>de</strong><br />

Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsverga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 2009<br />

begroting alsook <strong>de</strong> operationele <strong>en</strong> investeringsplann<strong>en</strong>. De<br />

De statut<strong>en</strong> van <strong>de</strong> V<strong>en</strong>nootschap bepal<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> Gewone Raad van bestuur besprak tev<strong>en</strong>s <strong>de</strong> strategische ass<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring (GAV) plaatsvindt op <strong>de</strong> laatste dinsdag van ontwikkelingsproject<strong>en</strong>, inclusief pot<strong>en</strong>tiële overnames.<br />

april om 17 uur.<br />

De jaarlijkse beoor<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

De plaats van e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsverga<strong>de</strong>ring wordt vermeld in overige le<strong>de</strong>n van het Directiecomité met betrekking tot 2008<br />

<strong>de</strong> uitnodiging die minst<strong>en</strong>s 24 dag<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> “registratiedatum” werd in het begin van 2009 voltooid.<br />

wordt gepubliceerd (<strong>de</strong> “registratiedatum” is om 12u00, vijf<br />

werkdag<strong>en</strong> voor het plaatsvin<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring).<br />

Overzicht van <strong>de</strong> prestatie van <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />

<strong>en</strong> zijn comités<br />

De voorzitter voer<strong>de</strong> e<strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling door in <strong>de</strong> loop van 2009<br />

van <strong>de</strong> prestatie van <strong>de</strong> Raad van bestuur <strong>en</strong> zijn comités <strong>en</strong><br />

besprak <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze evaluatie met <strong>de</strong> Raad van bestuur.<br />

Comités<br />

Auditcomité<br />

De sam<strong>en</strong>stelling van het Auditcomité <strong>en</strong> <strong>de</strong> kwalificaties van<br />

zijn le<strong>de</strong>n zijn volledig in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong> van<br />

artikel 526bis van het Belgische Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> Co<strong>de</strong>. Het Auditcomité bestaat uit drie niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

bestuur<strong>de</strong>rs waarvan twee onafhankelijk war<strong>en</strong>.<br />

Het Auditcomité verga<strong>de</strong>r<strong>de</strong> vier maal in 2009. Los van <strong>de</strong><br />

financiële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van eind <strong>de</strong>cember 2008 <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze van<br />

juni 2009, besprak het comité <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>: <strong>de</strong><br />

impact van <strong>de</strong> economische situatie op het kredietbeheer <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

liquiditeitssituatie, <strong>de</strong> status van <strong>de</strong> interne controleproject<strong>en</strong>,<br />

<strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van het belastings<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> <strong>de</strong> daar<strong>aan</strong><br />

gekoppel<strong>de</strong> risico-analyse, <strong>de</strong> IT-organisatie, het nalevingska<strong>de</strong>r,<br />

het risicobeoor<strong>de</strong>lingsproces <strong>en</strong> <strong>de</strong> activiteitsverslag<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

interne audit. Het auditcomité beoor<strong>de</strong>el<strong>de</strong> tev<strong>en</strong>s zijn eig<strong>en</strong><br />

prestatie <strong>en</strong> <strong>de</strong> vergoeding van <strong>de</strong> commissaris.<br />

B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité<br />

Het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité bestaat uit drie nietuitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

bestuur<strong>de</strong>rs, waarvan twee onafhankelijke. Het comité<br />

wordt voorgezet<strong>en</strong> door <strong>de</strong> voorzitter van <strong>de</strong> Raad van bestuur.<br />

Het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité verga<strong>de</strong>r<strong>de</strong> twee maal in<br />

2009. In 2009 besprak het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité<br />

het vergoedingsbeleid voor <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het directiecomité <strong>en</strong> <strong>de</strong>


122 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

regels van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplan dat in 2009 werd <strong>aan</strong>gebo<strong>de</strong>n.<br />

Het comité evalueer<strong>de</strong> tev<strong>en</strong>s drie bestuur<strong>de</strong>rs die het ein<strong>de</strong> van<br />

hun mandaat had<strong>de</strong>n bereikt <strong>en</strong> later voor herverkiezing <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs wer<strong>de</strong>n voorgesteld.<br />

Directiecomité<br />

Sam<strong>en</strong>stelling<br />

Het directiecomité beantwoordt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>finitie van artikel<br />

524bis van het Belgisch Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong>. De term<br />

“directiecomité” in dit verslag beantwoordt <strong>aan</strong> <strong>de</strong>ze <strong>de</strong>finitie.<br />

Het directiecomité is sam<strong>en</strong>gesteld uit t<strong>en</strong> minste vier le<strong>de</strong>n. Het<br />

directiecomité wordt voorgezet<strong>en</strong> door <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r,<br />

die b<strong>en</strong>oemd is door <strong>de</strong> Raad van bestuur. De le<strong>de</strong>n van het<br />

directiecomité wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> Raad van bestuur b<strong>en</strong>oemd op<br />

<strong>aan</strong>beveling van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r <strong>en</strong> het B<strong>en</strong>oemings-<br />

<strong>en</strong> Bezoldigingscomité. Het directiecomité in zijn geheel of ie<strong>de</strong>r<br />

lid afzon<strong>de</strong>rlijk kan t<strong>en</strong> all<strong>en</strong> tij<strong>de</strong> door <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />

ontslag<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n.<br />

Prestatiebeoor<strong>de</strong>ling<br />

E<strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> prestatie van elk lid van het directiecomité<br />

wordt jaarlijks door <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r, in discussie met<br />

het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité, gemaakt. De resultat<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n voorgesteld <strong>aan</strong>, <strong>en</strong> besprok<strong>en</strong> door <strong>de</strong> Raad van bestuur.<br />

De Raad komt tev<strong>en</strong>s jaarlijks in niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> sessie (d.w.z.<br />

zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r) sam<strong>en</strong> om <strong>de</strong> prestatie van <strong>de</strong><br />

ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r te beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> bediscussiër<strong>en</strong>.<br />

Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> - Artikel 523 –<br />

524ter<br />

Op 28 april 2009, voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bespreking of het<br />

nem<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><strong>de</strong>r welke beslissing, verklaar<strong>de</strong>n Thomas<br />

Leys<strong>en</strong> <strong>en</strong> Marc Grynberg dat zij e<strong>en</strong> direct strijdig belang<br />

van vermog<strong>en</strong>srechtelijke aard had<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> uitvoering van<br />

<strong>de</strong> beslissing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Raad van bestuur in verband met <strong>de</strong><br />

verl<strong>en</strong>ging van <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>perio<strong>de</strong> van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong><br />

zoals voorgesteld door <strong>de</strong> Belgische wetgeving in die mate dat<br />

Thomas Leys<strong>en</strong> <strong>en</strong> Marc Grynberg <strong>de</strong> mogelijkheid wordt gebo<strong>de</strong>n<br />

<strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>perio<strong>de</strong> van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties te verl<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />

In overe<strong>en</strong>stemming met artikel 523 van het Wetboek van<br />

V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong>, nam<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze bestuur<strong>de</strong>rs niet <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

bespreking van <strong>de</strong>ze beslissing door <strong>de</strong> Raad van bestuur, <strong>en</strong><br />

nam<strong>en</strong> zij niet <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> <strong>de</strong> stemming. De vermog<strong>en</strong>srechtelijke<br />

gevolg<strong>en</strong> voor het bedrijf die voortvloei<strong>en</strong> uit <strong>de</strong>ze beslissing<strong>en</strong>,<br />

wer<strong>de</strong>n bek<strong>en</strong>d gemaakt overe<strong>en</strong>komstig het Belgische Wetboek<br />

van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> in het jaarverslag over <strong>de</strong> <strong>en</strong>kelvoudige<br />

jaarrek<strong>en</strong>ing.<br />

Op 10 februari 2010, voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bespreking of het nem<strong>en</strong><br />

van e<strong>en</strong><strong>de</strong>r welke beslissing, verklaar<strong>de</strong> Marc Grynberg dat hij e<strong>en</strong><br />

direct <strong>en</strong> strijdig materieel belang van vermog<strong>en</strong>srechtelijke aard<br />

had in <strong>de</strong> uitvoering van <strong>de</strong> beslissing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />

in verband met zijn p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>regeling. In overe<strong>en</strong>stemming met<br />

artikel 523 van het Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong>, nam Marc<br />

Grynberg niet <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bespreking van <strong>de</strong>ze beslissing door <strong>de</strong><br />

Raad van bestuur <strong>en</strong> nam hij niet <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> <strong>de</strong> stemming.<br />

In <strong>de</strong> loop van het boekjaar von<strong>de</strong>n ge<strong>en</strong> specifieke transacties of<br />

contractuele <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> plaats tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lid van <strong>de</strong> Raad van<br />

bestuur of het Directiecomité <strong>en</strong>erzijds <strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> of e<strong>en</strong> van haar<br />

verbon<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> an<strong>de</strong>rzijds.<br />

De commissaris<br />

Het mandaat van <strong>de</strong> commissaris is vatbaar voor hernieuwing op<br />

<strong>de</strong> Gewone Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring van 2011. Het beleid inzake<br />

<strong>de</strong> onafhankelijkheidscriteria voor <strong>de</strong> commissaris kan wor<strong>de</strong>n<br />

<strong>aan</strong>gevraagd bij <strong>de</strong> v<strong>en</strong>nootschap of geraadpleegd op www.<br />

governance.umicore.com.<br />

Gedragsco<strong>de</strong><br />

<strong>Umicore</strong> hanteert e<strong>en</strong> Gedragsco<strong>de</strong> voor alle me<strong>de</strong>werkers,<br />

verteg<strong>en</strong>woordigers <strong>en</strong> le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Raad. Deze Co<strong>de</strong><br />

is fundam<strong>en</strong>teel voor het creër<strong>en</strong> <strong>en</strong> behou<strong>de</strong>n van e<strong>en</strong><br />

vertrouw<strong>en</strong>s<strong>en</strong> professionele relatie met <strong>de</strong> belangrijkste<br />

belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming, namelijk haar<br />

personeelsle<strong>de</strong>n, han<strong>de</strong>lspartners, <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs,<br />

overheidsdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> het publiek. Het belangrijkste doel van <strong>de</strong><br />

Gedragsco<strong>de</strong> van <strong>Umicore</strong> is ervoor te zorg<strong>en</strong> dat alle person<strong>en</strong><br />

die optre<strong>de</strong>n in naam van <strong>Umicore</strong> hun activiteit<strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> op<br />

e<strong>en</strong> ethische manier, in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> wett<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

reglem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> met <strong>de</strong> norm<strong>en</strong> die <strong>Umicore</strong> bepaalt op basis van<br />

haar huidige <strong>en</strong> toekomstige beleidslijn<strong>en</strong>, richtlijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> regels. De<br />

Gedragsco<strong>de</strong> bevat e<strong>en</strong> specifieke sectie over klacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> uiting<strong>en</strong><br />

van bezorgdheid van <strong>de</strong> kant van <strong>de</strong> werknemers, alsook over <strong>de</strong><br />

bescherming van klokk<strong>en</strong>lui<strong>de</strong>rs.<br />

De Gedragsco<strong>de</strong> is te vin<strong>de</strong>n in Bijlage 5 van het Deug<strong>de</strong>lijk<br />

Bestuur Handvest van <strong>Umicore</strong>.<br />

Marktmanipulatie <strong>en</strong> han<strong>de</strong>l met voork<strong>en</strong>nis<br />

Bijlage 5 van het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest bevat e<strong>en</strong> specifiek<br />

beleid betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> toepassing van <strong>de</strong> Belgische wetgeving met<br />

betrekking tot marktmanipulatie <strong>en</strong> han<strong>de</strong>l met voork<strong>en</strong>nis.<br />

Nalev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Co<strong>de</strong><br />

De system<strong>en</strong> <strong>en</strong> procedures inzake <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijk bestuur van <strong>Umicore</strong><br />

zijn in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> Co<strong>de</strong> met uitzon<strong>de</strong>ring van<br />

artikel 8.8 betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> vereiste 5 % gr<strong>en</strong>s <strong>aan</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> voor<br />

e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>r om voorstell<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> plaats<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />

ag<strong>en</strong>da van <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring. Om re<strong>de</strong>n<strong>en</strong> van efficiëntie<br />

heeft <strong>Umicore</strong> beslist dit principe voorlopig niet te on<strong>de</strong>rschrijv<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>en</strong>ige mogelijkheid behou<strong>de</strong>n – in overe<strong>en</strong>stemming<br />

met Artikel 532 van het Wetboek V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> – waarbij<br />

e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>r die meer dan 20 % van het kapitaal van<br />

<strong>de</strong> V<strong>en</strong>nootschap verteg<strong>en</strong>woordigt <strong>de</strong> mogelijkheid bezit <strong>de</strong><br />

Raad van bestuur te vrag<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsverga<strong>de</strong>ring<br />

bije<strong>en</strong> te roep<strong>en</strong>. Onvermin<strong>de</strong>rd het recht om voorstell<strong>en</strong> af te<br />

wijz<strong>en</strong>, zal <strong>de</strong> Raad van bestuur elk voorstel dat tijdig door e<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>r wordt ingedi<strong>en</strong>d, in overweging nem<strong>en</strong>.


2009 Bezoldigingsverslag<br />

Bezoldiging van <strong>de</strong> niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs<br />

De vergoeding van e<strong>en</strong> niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r is als volgt:<br />

- Voorzitter: jaarlijkse vaste vergoeding: € 40 000 + € 5 000 per<br />

bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />

- Bestuur<strong>de</strong>r: jaarlijkse vaste vergoeding: € 20 000 + € 2 500 per<br />

bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />

De vergoeding van e<strong>en</strong> comitélid is als volgt:<br />

Auditcomité<br />

- Voorzitter: € 6 000 per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />

- Lid: € 4 000 per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />

B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité<br />

- Voorzitter: € 4 000 per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />

- Lid: € 3 000 per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />

Beleid<br />

De procedure om e<strong>en</strong> bezoldigingsbeleid te ontwikkel<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />

niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong> Raad van Bestuur bestaat in<br />

eerste instantie uit e<strong>en</strong> extern b<strong>en</strong>chmarkingon<strong>de</strong>rzoek, besteld<br />

door het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité, <strong>en</strong> uitgevoerd door<br />

e<strong>en</strong> externe consultant. De b<strong>en</strong>chmarking wordt gerealiseerd<br />

teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> vergoeding van bestuursle<strong>de</strong>n van on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

die g<strong>en</strong>oteerd zijn in <strong>de</strong> BEL20-in<strong>de</strong>x alsook Europese<br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> van gelijkaardige omvang. De resultat<strong>en</strong> van dit<br />

on<strong>de</strong>rzoek wor<strong>de</strong>n vervolg<strong>en</strong>s gewikt <strong>en</strong> gewog<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het<br />

B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité. Het rec<strong>en</strong>tste on<strong>de</strong>rzoek vond<br />

plaats in 2007 <strong>en</strong> leid<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> huidige bezoldiging van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n<br />

van <strong>de</strong> Raad van Bestuur, namelijk e<strong>en</strong> jaarlijkse vaste vergoeding<br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring. Niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

bestuur<strong>de</strong>rs ontvang<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re comp<strong>en</strong>satie-elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> of<br />

langetermijninc<strong>en</strong>tives. De On<strong>de</strong>rneming verle<strong>en</strong><strong>de</strong> ge<strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

of waarborg<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Raad van Bestuur.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 123


124 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Bezoldiging van <strong>de</strong> Raad van bestuur in 2009<br />

Naam Vergoeding (in €) Bijgewoon<strong>de</strong><br />

verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

Thomas Leys<strong>en</strong> * (Voorzitter) Vaste jaarlijkse vergoeding 40.000<br />

(niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 5.000 8/8<br />

B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldingsvergoeding<strong>en</strong> 4.000 2/2<br />

Totale bezoldiging 88.000<br />

Marc Grynberg Ge<strong>en</strong> bezoldiging als bestuur<strong>de</strong>r Ge<strong>en</strong> 8/8<br />

(uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) (zie ver<strong>de</strong>r bezoldiging Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r 2009)<br />

Isabelle Bouillot Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />

(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />

B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldingsvergoeding<strong>en</strong> 3.000 2/2<br />

Auditcomitévergoeding<strong>en</strong> 4.000 4/4<br />

Totale bezoldiging 62.000<br />

Uwe-Ernst Bufe Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />

(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />

Totale bezoldiging 40.000<br />

Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />

(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />

Totale bezoldiging 40.000<br />

Arnoud <strong>de</strong> Pret Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />

(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />

Audit Committee Fees 4.000 3/4<br />

Totale bezoldiging 52.000<br />

Shohei Naito Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />

(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />

Totale bezoldiging 40.000<br />

Jonathan Opp<strong>en</strong>heimer Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />

(niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 6/8<br />

Totale bezoldiging 35.000<br />

Guy Paquot Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />

(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />

B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldingsvergoeding<strong>en</strong> 3.000 2/2<br />

Totale bezoldiging 46.000<br />

Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />

(niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />

Auditcomitévergoeding<strong>en</strong> 6.000 4/4<br />

Totale bezoldiging 64.000<br />

* Voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in natura: bedrijfswag<strong>en</strong> € 3 614,26<br />

Thomas Leys<strong>en</strong> ontving in zijn hoedanigheid van voormalig ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r voor e<strong>en</strong> laatste maal 50 000 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties (ISOP<br />

2009). Thomas Leys<strong>en</strong> oef<strong>en</strong><strong>de</strong> in 2009 30 000 opties uit (ISOP 2002) <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> uitoef<strong>en</strong>prijs van € 7,53. Op 19 november 2008 ging <strong>de</strong><br />

Raad van Bestuur e<strong>en</strong> consultancy-overe<strong>en</strong>komst van vier jaar <strong>aan</strong> met Booischot n.v., e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rneming gecontroleerd door Thomas<br />

Leys<strong>en</strong>. Het akkoord over e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van vier jaar startte op 1 januari <strong>en</strong> behelst e<strong>en</strong> jaarlijkse vergoeding van € 300 000.<br />

Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 bedroeg het totale <strong>aan</strong>tal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in het bezit van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Raad van Bestuur 1 000 280.


Bezoldiging van het Directiecomité in 2009<br />

Procedure<br />

Het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité <strong>de</strong>finieert <strong>de</strong><br />

beleidsprincipes voor <strong>de</strong> vergoeding van het Directiecomité. Deze<br />

wor<strong>de</strong>n vervolg<strong>en</strong>s voorgelegd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Raad van Bestuur. Het<br />

streefdoel is e<strong>en</strong> vaste bezoldiging in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong><br />

gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> marktgebruik<strong>en</strong>, alsook <strong>aan</strong>trekkelijke beloning<strong>en</strong> in<br />

geval van e<strong>en</strong> superieure prestatie van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming op lange<br />

termijn.<br />

Jaarlijks inc<strong>en</strong>tiveschema <strong>en</strong> evaluatiecriteria<br />

<strong>Umicore</strong> heeft gekoz<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> variabel bezoldigingsschema dat<br />

ernaar streeft te garan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> dat alle le<strong>de</strong>n van het Directiecomité<br />

wor<strong>de</strong>n beloond conform hun individuele prestatie én <strong>de</strong> globale<br />

prestatie van <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep.<br />

De cashbonus van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r kan variër<strong>en</strong> van 0<br />

% tot 80 % van het vaste contante salaris. De cashbonus voor <strong>de</strong><br />

ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r wordt bepaald door het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong><br />

Bezoldigingscomité op basis van <strong>de</strong> globale financiële prestatie van<br />

<strong>de</strong> Groep, <strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep inzake<br />

duurzame ontwikkeling, het succes van <strong>de</strong> strategische initiatiev<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> naleving van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Groep. De cashbonus<br />

kan – naar keuze van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r – ge<strong>de</strong>eltelijk of<br />

volledig wor<strong>de</strong>n omgezet in <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

Voor <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re le<strong>de</strong>n van het Directiecomité kan <strong>de</strong> bonus<br />

variër<strong>en</strong> van 0 % tot 64 % van het vastgeleg<strong>de</strong> contante salaris.<br />

Voor <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité (met uitzon<strong>de</strong>ring van<br />

<strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r) bestaat <strong>de</strong> cashbonus uit twee<br />

compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die gerelateerd zijn met prestaties, <strong>en</strong> die elk voor<br />

50 % van <strong>de</strong> totale bonus gel<strong>de</strong>n. De eerste compon<strong>en</strong>t betreft<br />

<strong>de</strong> individuele prestaties (inclusief naleving van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n van<br />

<strong>de</strong> Groep, <strong>de</strong> milieuprestaties <strong>en</strong> <strong>de</strong> maatschappelijke prestatie)<br />

terwijl <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> compon<strong>en</strong>t verwijst naar <strong>de</strong> ROCE (r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t<br />

op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal) van <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep. Voor boekjaar<br />

2009 werd <strong>de</strong> ROCE-norm voor <strong>de</strong> variabele bezoldiging op basis<br />

van <strong>de</strong> prestaties van le<strong>de</strong>n van het Directiecomité vastgesteld<br />

tuss<strong>en</strong> 7,5 % (ge<strong>en</strong> bonus) <strong>en</strong> maximaal 17,5 %.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 125<br />

Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />

Thomas Leys<strong>en</strong> 886.020<br />

Isabelle Bouillot 0<br />

Uwe-Ernst Bufe 0<br />

Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e 135<br />

Arnoud <strong>de</strong> Pret 5.000<br />

Shohei Naito 0<br />

Jonathan Opp<strong>en</strong>heimer 0<br />

Guy Paquot 2.000<br />

Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l 7.125<br />

Marc Grynberg 100.000<br />

Totaal 1.000.280<br />

De jaarprestatie van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r wordt geëvalueerd<br />

door het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité. De voorzitter van<br />

<strong>de</strong> Raad van Bestuur legt in afwezigheid van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd<br />

bestuur<strong>de</strong>r <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze evaluatie ter bespreking voor<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Raad.<br />

De prestaties van <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re le<strong>de</strong>n van het Directiecomité wor<strong>de</strong>n<br />

in eerste instantie geëvalueerd door <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r.<br />

De jaarprestatie van elk lid van het Directiecomité wordt besprok<strong>en</strong><br />

met het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité. De voorzitter van<br />

dit B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité legt <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> ter<br />

bespreking voor <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Raad van Bestuur.<br />

Langetermijninc<strong>en</strong>tives<br />

Bij <strong>Umicore</strong> best<strong>aan</strong> <strong>de</strong> langetermijninc<strong>en</strong>tives voor le<strong>de</strong>n<br />

van het Directiecomité uit <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties. Hun<br />

<strong>aan</strong>trekkelijkheid is rechtstreeks gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> prestaties van<br />

het <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>el op mid<strong>de</strong>llange <strong>en</strong> lange termijn.<br />

Wijziging<strong>en</strong> in het vergoedingsbeleid sinds het ein<strong>de</strong><br />

van het boekjaar 2009<br />

Op voorstel van het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité keur<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong> Raad van Bestuur op 10 februari 2010 <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> wijziging<strong>en</strong><br />

goed in verband met <strong>de</strong> vergoeding van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het<br />

Directiecomité:<br />

1. Jaarlijkse inc<strong>en</strong>tiveregeling <strong>en</strong> evaluatiecriteria<br />

toegepast vanaf het refer<strong>en</strong>tiejaar 2010<br />

Rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>nd met het wetsontwerp van <strong>de</strong> Belgische<br />

regering met betrekking tot <strong>de</strong> variabele vergoeding (bonus)<br />

gebaseerd op langere prestatieperio<strong>de</strong>n, wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

beslissing<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>:


126 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

1.1. CEO<br />

De cashbonus van <strong>de</strong> CEO (ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r) kan<br />

variër<strong>en</strong> van 0 % tot 100 % van het vaste contante salaris,<br />

waarvan <strong>de</strong> helft met niet-uitgestel<strong>de</strong> uitbetaling op basis<br />

van <strong>de</strong> jaarlijkse individuele prestaties, inclusief <strong>de</strong> jaarlijkse<br />

algem<strong>en</strong>e financiële prestaties van <strong>de</strong> groep, het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

jaarlijkse doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> groep op het vlak van duurzame<br />

ontwikkeling <strong>en</strong> <strong>de</strong> naleving van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> groep.<br />

De an<strong>de</strong>re helft met uitgestel<strong>de</strong> betaling is gebaseerd op het<br />

succes van <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong> strategische doelstelling<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming. De uigestel<strong>de</strong> betaling zal geëvalueerd<br />

wor<strong>de</strong>n over e<strong>en</strong> tijdsperio<strong>de</strong> van <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong>, met <strong>de</strong> helft van<br />

<strong>de</strong> betaling na e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van 2 jaar <strong>en</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re helft na e<strong>en</strong><br />

perio<strong>de</strong> van 3 jaar.<br />

1.2. Le<strong>de</strong>n van het Directiecomité<br />

Alle le<strong>de</strong>n van het Directiecomité hebb<strong>en</strong> recht op hetzelf<strong>de</strong> bruto<br />

bonuspot<strong>en</strong>tieel voor het refer<strong>en</strong>tiejaar 2010, tot e<strong>en</strong> maximum<br />

Bezoldiging van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r in 2009<br />

De bezoldiging van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r voor het gerapporteer<strong>de</strong> jaar is opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> tabel:<br />

<strong>Umicore</strong> biedt zijn ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r ge<strong>en</strong> langetermijninc<strong>en</strong>tives <strong>aan</strong>.<br />

van € 280 000. Dit stemt overe<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> totale prestatie van<br />

200 %, waarvan <strong>de</strong> helft met niet-uitgestel<strong>de</strong> betaling gebaseerd<br />

op <strong>de</strong> jaarlijkse individuele prestaties (inclusief nalev<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> groep, milieu- <strong>en</strong> sociale prestaties).De an<strong>de</strong>re<br />

helft met uitgestel<strong>de</strong> uitbetaling is gebaseerd op het bereik<strong>en</strong> van<br />

e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal strategische mijlpal<strong>en</strong> alsook <strong>de</strong> r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>tscriteria van<br />

<strong>de</strong> groep, nl. <strong>de</strong> ROCE (R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal) van<br />

<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep. De ROCE-norm blijft ingesteld op tuss<strong>en</strong> 7,5 %<br />

(ge<strong>en</strong> bonus) <strong>en</strong> maximum 17,5 % met e<strong>en</strong> maximale uitbetaling<br />

van 200 %. De uigestel<strong>de</strong> betaling zal geëvalueerd wor<strong>de</strong>n over<br />

e<strong>en</strong> tijdsperio<strong>de</strong> van <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong>, met <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> betaling na<br />

e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van 2 jaar <strong>en</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re helft na e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van 3<br />

jaar.<br />

2. Toewijzing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het Directiecomité<br />

vanaf 1 januari 2010<br />

Er werd beslot<strong>en</strong> het <strong>aan</strong>tal toegek<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> voor elk lid<br />

van het Directiecomité, inclusief <strong>de</strong> Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r, te<br />

verhog<strong>en</strong> van 2 500 tot 3 000 als waar<strong>de</strong>ring voor <strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />

van het afgelop<strong>en</strong> jaar <strong>en</strong> na jaarlijkse goedkeuring door <strong>de</strong> Raad<br />

van Bestuur. Op basis van <strong>de</strong>ze beslissing werd het plan voor <strong>de</strong><br />

toek<strong>en</strong>ning van gratis <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> begin 2010 geïmplem<strong>en</strong>teerd.<br />

Bezoldiging van ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r Marc Grynberg in 2009 (in €)<br />

Statuut van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r Zelfstandige<br />

Vaste bezoldiging 500.000<br />

Variabele bezoldiging<br />

(uitgekeerd met betrekking tot het jaar waarover verslag wordt uitgebracht)<br />

250.000<br />

Totaal<br />

P<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><br />

750.000<br />

- Vast bijdrag<strong>en</strong> plan 208.659<br />

- Te bereik<strong>en</strong> doel plan (kost van <strong>de</strong> gelever<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st) 26.013<br />

An<strong>de</strong>re voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> :<br />

Repres<strong>en</strong>tatiekost<strong>en</strong> <strong>en</strong> verzekering<strong>en</strong><br />

26.275


Sam<strong>en</strong>gevoeg<strong>de</strong> bezoldiging Directiecomité in 2009<br />

* Drie le<strong>de</strong>n van het Directiecomité ontvang<strong>en</strong> <strong>de</strong> gebruikelijke expatvergoeding<strong>en</strong> in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> lokale marktpraktijk<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> biedt <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité ge<strong>en</strong> langetermijninc<strong>en</strong>tives <strong>aan</strong>.<br />

Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>bezit <strong>en</strong> toewijzing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> van/<strong>aan</strong><br />

het Directiecomité<br />

Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n na goedkeuring door <strong>de</strong> Raad van Bestuur<br />

toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité, als erk<strong>en</strong>ning<br />

voor <strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> die in het vorige jaar wer<strong>de</strong>n verle<strong>en</strong>d. Volg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité<br />

Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 127<br />

Sam<strong>en</strong>gevoeg<strong>de</strong> bezoldiging van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité in 2009 (exclusief <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r) (in €)<br />

Vaste bezoldiging 2.055.398<br />

Variabele bezoldiging<br />

(uitgekeerd met betrekking tot het jaar waarover verslag wordt uitgebracht)<br />

395.083<br />

Totaal<br />

P<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><br />

2.450.481<br />

- Vast bijdrag<strong>en</strong> plan 281.121<br />

- Te bereik<strong>en</strong> doel plan (kost van <strong>de</strong> gelever<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st) 250.579<br />

An<strong>de</strong>re voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>:<br />

Repres<strong>en</strong>tatiekost<strong>en</strong>, bedrijfswag<strong>en</strong>, verzekering<strong>en</strong>, voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> expatriëring* …<br />

454.153<br />

tabell<strong>en</strong> vermel<strong>de</strong>n respectievelijk het <strong>aan</strong>tal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in bezit<br />

van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité op het ein<strong>de</strong> van 2009 <strong>en</strong> het<br />

<strong>aan</strong>tal toegewez<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in 2010 ter erk<strong>en</strong>ning van <strong>de</strong> in 2009<br />

gelever<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>.<br />

Naam Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n op<br />

31/12/2009<br />

Marc Grynberg 100.000<br />

Hugo Morel 21.250<br />

Marc Van San<strong>de</strong> 15.000<br />

Martine Verluyt<strong>en</strong> 12.000<br />

Martin Hess 15.000<br />

Pascal Reymon<strong>de</strong>t 8.750<br />

William Staron 2.250<br />

Beslissingsorg<strong>aan</strong> <strong>en</strong> datum beslissing Raad van bestuur van 10 februari 2010, gebaseerd op B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité van 9<br />

februari 2010<br />

Datum waarop <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> beschikbaar<br />

wor<strong>de</strong>n gesteld<br />

09/02/2012<br />

Naam Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> Prijs waar<strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> Waar<strong>de</strong> van toek<strong>en</strong>ning<br />

wer<strong>de</strong>n toegek<strong>en</strong>d (in €)<br />

(in €)<br />

Marc Grynberg 3.000 22,018 66.054<br />

Hugo Morel 3.000 22,018 66.054<br />

Marc Van San<strong>de</strong> 3.000 22,018 66.054<br />

Martine Verluyt<strong>en</strong> 3.000 22,018 66.054<br />

Martin Hess 3.000 22,018 66.054<br />

Pascal Reymon<strong>de</strong>t 3.000 22,150 66.450<br />

William Staron 3.000 21,975 65.925


128 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Toewijzing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties <strong>aan</strong> het<br />

Directiecomité voor 2009<br />

* Alain Go<strong>de</strong>froid ging op 31 maart 2009 met p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>.<br />

Opties Directiecomité uitgeoef<strong>en</strong>d in 2009<br />

In 2009 wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het<br />

Directiecomité. Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties stell<strong>en</strong> <strong>de</strong> begunstig<strong>de</strong> in staat<br />

om binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vast tijdsbestek e<strong>en</strong> specifiek <strong>aan</strong>tal best<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />

<strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> te verwerv<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vastgestel<strong>de</strong><br />

uitoef<strong>en</strong>prijs.<br />

Beslissingsorg<strong>aan</strong> <strong>en</strong> datum beslissing Raad van bestuur van 11 februari 2009<br />

Type plan ISOP 2009 (1)<br />

Perio<strong>de</strong> gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong>welke <strong>de</strong> opties<br />

kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n uitgeoef<strong>en</strong>d<br />

Van 01/03/2011 tot 15/02/2016<br />

Naam Aantal opties Uitoef<strong>en</strong>ingsprijs (in €) Waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> toewijzing<br />

(in €)<br />

Marc Grynberg 75.000 14,44 230.895<br />

Alain Go<strong>de</strong>froid * 10.000 14,44 30.786<br />

Hugo Morel 25.000 14,44 76.965<br />

Marc Van San<strong>de</strong> 25.000 14,44 76.965<br />

Martine Verluyt<strong>en</strong> 25.000 14,44 76.965<br />

Martin Hess 25.000 14,44 76.965<br />

Pascal Reymon<strong>de</strong>t 25.000 14,44 76.965<br />

William Staron 25.000 14,44 76.965<br />

Naam Aantal uitgeoef<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

opties<br />

Uitoef<strong>en</strong>prijs (in €) Jaar toek<strong>en</strong>ning van<br />

uitgeoef<strong>en</strong><strong>de</strong> opties<br />

Aantal nietuitgeoef<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

opties<br />

Marc Grynberg 17.500 4,736 2003 0<br />

Thomas Leys<strong>en</strong>* 30.000 7,530 2002 0<br />

Hugo Morel 0 0<br />

Marc Van San<strong>de</strong> 0 0<br />

Martine Verluyt<strong>en</strong> 0 0<br />

Martin Hess 0 0<br />

Pascal Reymon<strong>de</strong>t 0 0<br />

William Staron 0 0<br />

* Opties in voormalige hoedanigheid van Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r<br />

1 De <strong>de</strong>tails van alle uitgeoef<strong>en</strong><strong>de</strong> opties <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re <strong>aan</strong><strong>de</strong>el-verbon<strong>de</strong>n transacties van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité of <strong>de</strong> Raad van<br />

Bestuur zijn terug te vin<strong>de</strong>n op www.cbfa.be


Rester<strong>en</strong><strong>de</strong> nog uit te oef<strong>en</strong><strong>en</strong> opties van het<br />

Directiecomité (eind 2009)<br />

Op basis van artikel 21 van <strong>de</strong> Belgische «economische<br />

herstelwet» van 27 maart 2009 besliste <strong>de</strong> Raad van Bestuur<br />

om <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties met drie<br />

jaar te verl<strong>en</strong>g<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> person<strong>en</strong> die nog beschikk<strong>en</strong> over<br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties, verle<strong>en</strong>d in 2006, 2007 <strong>en</strong> 2008.<br />

Het totale <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> opties gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n<br />

van het Directiecomité bedraagt 627 125. Deze opties kunn<strong>en</strong><br />

uitgeoef<strong>en</strong>d wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> uitoef<strong>en</strong>prijs tuss<strong>en</strong> € 4,736 <strong>en</strong><br />

€ 32,570.<br />

Contractuele relaties<br />

Contract tuss<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r Marc<br />

Grynberg<br />

Rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> anciënniteit van Marc Grynberg in <strong>de</strong><br />

<strong>Umicore</strong> Groep:<br />

- Indi<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> ein<strong>de</strong> maakt <strong>aan</strong> dit contract, zal in<br />

overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> nieuwe bedrijfsco<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijk<br />

bestuur, ev<strong>en</strong>wel on<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> toepasselijke wetgeving,<br />

e<strong>en</strong> totale vergoeding ter waar<strong>de</strong> van 18 m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n van zijn<br />

jaarlijks basissalaris (zon<strong>de</strong>r bonus) uitgekeerd wor<strong>de</strong>n.<br />

- On<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> toepasselijke wetgeving, zal <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r als minimale scha<strong>de</strong>vergoeding e<strong>en</strong><br />

totale vergoeding van drie jaar van zijn jaarlijks basissalaris<br />

(zon<strong>de</strong>r bonus) uitgekeerd wor<strong>de</strong>n, indi<strong>en</strong> hij binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

perio<strong>de</strong> van 12 m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n na e<strong>en</strong> wijziging van controle als<br />

gevolg van e<strong>en</strong> overnamebod wordt onthev<strong>en</strong> van zijn functie<br />

van ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r (Niet cumulatief met <strong>de</strong> vorige<br />

bepaling).<br />

- De Raad van Bestuur beslist of <strong>de</strong> cashbonus al dan niet <strong>de</strong>el zou<br />

uitmak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> totale scha<strong>de</strong>vergoeding.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 129<br />

Contract<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> le<strong>de</strong>n van het<br />

Directiecomité<br />

- Als gevolg van e<strong>en</strong> beslissing van <strong>de</strong> Raad van Bestuur uit 2007<br />

zal e<strong>en</strong> lid van het Directiecomité, indi<strong>en</strong> hij uit zijn functie zou<br />

wor<strong>de</strong>n onthev<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> twaalf m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n na e<strong>en</strong> wijziging<br />

van controle over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming, recht hebb<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> totale<br />

vergoeding ter waar<strong>de</strong> van 36 m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n van zijn basissalaris.<br />

Vergoeding van <strong>de</strong> commissaris<br />

De totale vergoeding van <strong>de</strong> commissaris voor <strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong><br />

auditwerkzaamhe<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong> zijn verbon<strong>de</strong>n bedrijv<strong>en</strong><br />

bedroeg € 2,250 miljo<strong>en</strong>, inclusief € 1,957 miljo<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />

jaarlijkse auditopdracht (€ 0,476 miljo<strong>en</strong> voor het moe<strong>de</strong>rbedrijf)<br />

<strong>en</strong> € 0,293 miljo<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> niet-statutaire controledi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>,<br />

inclusief audit-gerelateer<strong>de</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re attestatiedi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> (€ 0,073<br />

miljo<strong>en</strong>), belastingsgerelateer<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> (€ 0,114 miljo<strong>en</strong>) <strong>en</strong><br />

an<strong>de</strong>re non-auditgerelateer<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> (€ 0,106 miljo<strong>en</strong>).


130 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Risicobeheer<br />

On<strong>de</strong>rnemingszin is wat het managem<strong>en</strong>t van <strong>Umicore</strong> drijft in<br />

zijn betrachting om <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van het bedrijf te ontwikkel<strong>en</strong>.<br />

Dat betek<strong>en</strong>t dat het nem<strong>en</strong> van berek<strong>en</strong><strong>de</strong> risico’s integraal <strong>de</strong>el<br />

uitmaakt van <strong>de</strong> bedrijfsvoering. Om zakelijke opportuniteit<strong>en</strong> met<br />

succes te b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong> <strong>en</strong> tegelijk mogelijke verliez<strong>en</strong> te beperk<strong>en</strong>,<br />

hanteert <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> alomvatt<strong>en</strong>d systeem voor risicobeheer. Dit<br />

systeem moet het bedrijf in staat stell<strong>en</strong> risico’s te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong>ze geï<strong>de</strong>ntificeer<strong>de</strong> risico’s waar mogelijk tot e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>vaardbaar<br />

niveau te beperk<strong>en</strong>.<br />

Risico-evaluatie<br />

De eerste stap in het systeem voor risicobeheer bestaat erin <strong>de</strong><br />

verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> risico’s te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> <strong>en</strong> af te bak<strong>en</strong><strong>en</strong>. Omdat<br />

<strong>Umicore</strong> over e<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>c<strong>en</strong>traliseer<strong>de</strong> bedrijfsstructuur beschikt,<br />

wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> risico’s in <strong>de</strong> eerste plaats door <strong>de</strong> business units zelf<br />

geï<strong>de</strong>ntificeerd.<br />

<strong>Umicore</strong> heeft e<strong>en</strong> BRA-proces (Business Risk Assessm<strong>en</strong>t)<br />

ingesteld die jaarlijks door elke business unit <strong>en</strong> elk<br />

groeps<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t wordt uitgevoerd. Het BRA-proces vereist<br />

dat alle units e<strong>en</strong> risicoscanning uitvoer<strong>en</strong> om alle belangrijke<br />

(financiële <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re) risico’s te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> die het bedrijf<br />

kunn<strong>en</strong> verhin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong> gestel<strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> te bereik<strong>en</strong>. Deze<br />

risico’s moet<strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s ge<strong>de</strong>tailleerd wor<strong>de</strong>n beschrev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong> e<strong>en</strong> impact <strong>en</strong> waarschijnlijkheidsevaluatie on<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong>. Tot<br />

slot wordt van <strong>de</strong> business units verwacht dat ze e<strong>en</strong> overzicht<br />

gev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> controles op korte, mid<strong>de</strong>llange <strong>en</strong> lange termijn<br />

om <strong>de</strong>ze risico’s te beperk<strong>en</strong> of te comp<strong>en</strong>ser<strong>en</strong>. Daarna wor<strong>de</strong>n<br />

<strong>de</strong> BRA’s doorgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het lid van het directiecomité dat<br />

verantwoor<strong>de</strong>lijk is voor dit activiteit<strong>en</strong>domein. Het directiecomité<br />

consoli<strong>de</strong>ert <strong>de</strong>ze evaluaties <strong>en</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> hiervan wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />

<strong>de</strong> Raad van bestuur voorgelegd.<br />

Alle groeps<strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> e<strong>en</strong> reeks uniforme interne controles<br />

(minimale interne controlevereist<strong>en</strong>) na te lev<strong>en</strong> die betrekking<br />

hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> 12 gebie<strong>de</strong>n: Interne Controle-omgeving,<br />

Milieu, Financiële Afsluiting & Rapportering, Vaste Activa, Procureto-Pay,<br />

Or<strong>de</strong>r-To-Cash, Stockbeheer, Hedging, Treasury, Tax,<br />

Beheer van <strong>de</strong> Informatiesystem<strong>en</strong>, Human Resources, Travel<br />

& Entertainm<strong>en</strong>t. De naleving wordt opgevolgd door mid<strong>de</strong>l<br />

van jaarlijkse assessm<strong>en</strong>ts die wor<strong>de</strong>n goedgekeurd door het<br />

topmanagem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> waarvan <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> <strong>aan</strong> Corporate Finance<br />

wor<strong>de</strong>n gerapporteerd, dat e<strong>en</strong> geconsoli<strong>de</strong>erd verslag <strong>aan</strong> het<br />

Auditcomité overmaakt.<br />

Waar dat mogelijk is, zijn <strong>de</strong> business units <strong>en</strong><br />

groeps<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het beheer van <strong>de</strong><br />

risico’s die ze zelf hebb<strong>en</strong> geï<strong>de</strong>ntificeerd. Het directiecomité heeft<br />

<strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid om in te grijp<strong>en</strong> in gevall<strong>en</strong> waarin het<br />

beheer van e<strong>en</strong> bepaald risico <strong>de</strong> capaciteit<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong><br />

business unit overstijgt. Het directiecomité <strong>en</strong> <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd<br />

bestuur<strong>de</strong>r zijn in e<strong>en</strong> bre<strong>de</strong>re context ook verantwoor<strong>de</strong>lijk voor<br />

<strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie <strong>en</strong> het beheer van <strong>de</strong> risico’s die <strong>de</strong> Groep meer in<br />

het algeme<strong>en</strong> betreff<strong>en</strong>, zoals macro-economische risico’s.<br />

Het interne audit<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t vervult e<strong>en</strong> specifieke controler<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

rol die moet garan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> dat het risicobeheersproces wordt<br />

nageleefd, dat <strong>de</strong> minimale interne controlevereist<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

nageleefd <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> business units <strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

i<strong>de</strong>ntificatie <strong>en</strong> het beheer van <strong>de</strong> risico’s op e<strong>en</strong> doeltreff<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

manier uitvoer<strong>en</strong>. Het directiecomité di<strong>en</strong>t <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />

op <strong>de</strong> hoogte te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van <strong>de</strong> belangrijkste risico’s <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

plann<strong>en</strong> voor het beheer ervan. Het Auditcomité van <strong>de</strong> Raad<br />

van bestuur on<strong>de</strong>rwerpt <strong>de</strong> system<strong>en</strong> voor interne controle <strong>en</strong><br />

risicobeheer van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> jaarlijkse controle.<br />

Risico’s<br />

De risico’s waarmee <strong>Umicore</strong> wordt geconfronteerd, kunn<strong>en</strong> in het<br />

algeme<strong>en</strong> in <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> categorieën wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rgebracht:<br />

Strategische risico’s: zoals macro-economische <strong>en</strong> financiële<br />

omstandighe<strong>de</strong>n, technologische veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>, reputatie van het<br />

bedrijf, politieke ontwikkeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> wetgev<strong>en</strong><strong>de</strong> ontwikkeling<strong>en</strong>.<br />

Operationele risico’s: zoals wijziging<strong>en</strong> in <strong>de</strong> vraag van <strong>de</strong><br />

klant<strong>en</strong>, <strong>aan</strong>voer van grondstoff<strong>en</strong>, verz<strong>en</strong>ding van product<strong>en</strong>,<br />

krediet<strong>en</strong>, productie, industriële relaties, human resources,<br />

IT infrastructuur, gezondheid <strong>en</strong> veiligheid op het werk,<br />

emissiecontrole, impact van <strong>de</strong> huidige of vroegere activiteit<strong>en</strong> op<br />

het milieu, productveiligheid, veiligheid van activa <strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s,<br />

herstel na ramp<strong>en</strong>.<br />

Financiële risico’s: zoals thesaurie, belasting<strong>en</strong>, prognoses<br />

<strong>en</strong> budgettering, accurate <strong>en</strong> tijdige rapportering, nalev<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> boekhoudnorm<strong>en</strong>, schommeling<strong>en</strong> in <strong>de</strong> metaalprijs<br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> valuta, in<strong>de</strong>kking. De meeste industriële bedrijv<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n meestal geconfronteerd met e<strong>en</strong> combinatie van <strong>de</strong><br />

bov<strong>en</strong>vermel<strong>de</strong> risico’s. Het is niet <strong>de</strong> bedoeling elk risico waar<strong>aan</strong><br />

<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming is blootgesteld ge<strong>de</strong>tailleerd in dit verslag te<br />

beschrijv<strong>en</strong>. Op <strong>de</strong>ze pagina <strong>en</strong> <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n echter <strong>de</strong><br />

risico’s besprok<strong>en</strong> die relevant zijn voor <strong>Umicore</strong> of omwille van <strong>de</strong><br />

manier waarop het bedrijf ermee omgaat.<br />

Marktrisico<br />

<strong>Umicore</strong> beschikt over e<strong>en</strong> gediversifieer<strong>de</strong> portefeuille van<br />

activiteit<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> marktsegm<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

bedi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> voor wat betreft <strong>de</strong> meeste van haar activiteit<strong>en</strong>


wereldwijd <strong>aan</strong>wezig is. Ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel marktsegm<strong>en</strong>t is goed<br />

voor meer dan 50% van <strong>de</strong> verkoop van <strong>Umicore</strong>. In term<strong>en</strong><br />

van algem<strong>en</strong>e blootstelling zijn <strong>de</strong> belangrijkste eindgebruiker-<br />

<strong>en</strong> industriële markt<strong>en</strong> die door <strong>Umicore</strong> wor<strong>de</strong>n bedi<strong>en</strong>d <strong>de</strong><br />

automobielmarkt, <strong>de</strong> consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>elektronicasector <strong>en</strong> <strong>de</strong> bouw.<br />

In elke activiteit<strong>en</strong>sector – met name Precious Metals Services –<br />

is het zak<strong>en</strong>mo<strong>de</strong>l van <strong>Umicore</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s gefocust op het zich<br />

bevoorra<strong>de</strong>n met secundaire material<strong>en</strong> of material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het<br />

ein<strong>de</strong> van hun lev<strong>en</strong>sduur voor recyclagedoelein<strong>de</strong>n. In vele<br />

gevall<strong>en</strong> is <strong>de</strong> beschikbaarheid van <strong>de</strong>ze material<strong>en</strong> afhankelijk<br />

van het activiteitsniveau in specifieke sector<strong>en</strong> of bij specifieke<br />

klant<strong>en</strong> waar <strong>Umicore</strong> kringlooprecyclagedi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> levert. E<strong>en</strong><br />

gediversifieer<strong>de</strong> portefeuille alsook e<strong>en</strong> bre<strong>de</strong> geografische<br />

<strong>aan</strong>wezigheid help<strong>en</strong> het risico vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> te grote<br />

blootstelling <strong>aan</strong> één markt in het bijzon<strong>de</strong>r.<br />

Technologisch risico<br />

De afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> is <strong>Umicore</strong> uitgegroeid tot e<strong>en</strong> materiaaltechnologie<br />

groep met e<strong>en</strong> sterke focus op <strong>de</strong> ontwikkeling van<br />

innovatieve material<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong>. De keuze <strong>en</strong> ontwikkeling<br />

van <strong>de</strong>ze technologieën vormt op zich zowel <strong>de</strong> grootste<br />

opportuniteit als bet grootste risico voor <strong>Umicore</strong>. T<strong>en</strong>ein<strong>de</strong> dit<br />

risico te beheers<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> doeltreff<strong>en</strong>dheid van technologische<br />

evaluatie- <strong>en</strong> implem<strong>en</strong>tatie-process<strong>en</strong> te verbeter<strong>en</strong>, voert<br />

<strong>Umicore</strong> drie keer per jaar op het niveau van het Directiecomité<br />

e<strong>en</strong> technologische evaluatie door. Alle business units wor<strong>de</strong>n<br />

ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s verwacht elk jaar e<strong>en</strong> technologische evaluatie door<br />

te voer<strong>en</strong>. De doelstelling van <strong>de</strong>ze evaluaties bestaat erin <strong>de</strong><br />

geschiktheid, het pot<strong>en</strong>tieel <strong>en</strong> <strong>de</strong> risico’s van <strong>de</strong>ze technologieën<br />

die geëvalueerd <strong>en</strong> nagestreefd wor<strong>de</strong>n, te verifiër<strong>en</strong>, alsook te<br />

verzeker<strong>en</strong> dat <strong>de</strong>ze in overe<strong>en</strong>stemming zijn met <strong>de</strong> strategische<br />

visie van <strong>Umicore</strong>. In 2009 zette <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> systeem op om<br />

<strong>de</strong> kwaliteit van haar on<strong>de</strong>rzoeks & ontwikkelingsinspanning<strong>en</strong><br />

op te volg<strong>en</strong>. Dit systeem is op <strong>de</strong> eerste plaats gebaseerd op<br />

e<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t dat <strong>de</strong> business units <strong>en</strong> Groep O&O in staat<br />

stelt zichzelf te evaluer<strong>en</strong>; <strong>de</strong>ze zal in <strong>de</strong> loop van 2010 volledig<br />

wor<strong>de</strong>n ingezet doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> organisatie.<br />

Op organisatorisch vlak, omvatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> O&O inspanning<strong>en</strong> van<br />

<strong>Umicore</strong> zowel initiatiev<strong>en</strong> op het niveau van <strong>de</strong> Groep als op het<br />

niveau van <strong>de</strong> business units. E<strong>en</strong> Chief Technology Officer werd<br />

in 2005 b<strong>en</strong>oemd. Naast an<strong>de</strong>re elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> is hij verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />

voor <strong>de</strong> coördinatie van <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> O&O inspanning<strong>en</strong><br />

doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> Groep. In 2007 wer<strong>de</strong>n vijf O&O platform<strong>en</strong> opgezet<br />

die e<strong>en</strong> ka<strong>de</strong>r <strong>aan</strong>bie<strong>de</strong>n voor die technologieën die e<strong>en</strong> hoge<br />

graad van relevantie hebb<strong>en</strong> doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> Groep: het gaat om Fine<br />

Particle Technology, Recycling & Extraction Technology, Sci<strong>en</strong>tific<br />

and Technical Operations Support, Environm<strong>en</strong>t Health and Safety<br />

<strong>en</strong> Analytical Compet<strong>en</strong>ces. Er wor<strong>de</strong>n tev<strong>en</strong>s inspanning<strong>en</strong><br />

geleverd om <strong>de</strong> beste praktijk te promot<strong>en</strong> op het vlak van<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 131<br />

k<strong>en</strong>nisbeheer, het uitwissel<strong>en</strong> van informatie, opleiding <strong>en</strong><br />

netwerking doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> O&O geme<strong>en</strong>schap bij <strong>Umicore</strong>.<br />

In 2009 gaf <strong>Umicore</strong> het equival<strong>en</strong>t van ongeveer 6,9 % van <strong>de</strong><br />

inkomst<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep (exclusief metaalinhoud) <strong>aan</strong> on<strong>de</strong>rzoek<br />

& ontwikkeling. De bedoeling is dat <strong>de</strong>ze inspanning<strong>en</strong> – zo ver<br />

mogelijk – wor<strong>de</strong>n geleverd los van <strong>de</strong> schommeling<strong>en</strong> op korte<br />

termijn van <strong>de</strong> financiële prestatie van <strong>de</strong> Groep.<br />

Op het vlak van <strong>de</strong> bescherming van intellectuele eig<strong>en</strong>dom,<br />

coördineert e<strong>en</strong> IP comité op het niveau van <strong>de</strong> Groep <strong>de</strong><br />

bescherming van intellectuele eig<strong>en</strong>domm<strong>en</strong>, <strong>en</strong> promoot <strong>de</strong>ze<br />

beste praktijk<strong>en</strong> op het niveau van <strong>de</strong> business unit. <strong>Umicore</strong><br />

di<strong>en</strong><strong>de</strong> in 2009 41 pat<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in.<br />

Bevoorradingsrisico<br />

<strong>Umicore</strong> is afhankelijk van metaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> grondstoff<strong>en</strong> om haar<br />

product<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> fabricer<strong>en</strong>. Sommige van <strong>de</strong>ze grondstoff<strong>en</strong><br />

zijn vrij zeldzaam. Om het risico van bevoorradingsschaarste te<br />

beperk<strong>en</strong>, tracht <strong>Umicore</strong> waar mogelijk langetermijncontract<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong> te g<strong>aan</strong> met <strong>de</strong> leveranciers. In sommige gevall<strong>en</strong> legt <strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming strategische reservevoorra<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> van bepaal<strong>de</strong><br />

ess<strong>en</strong>tiële grondstoff<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> tracht ook <strong>de</strong> geografische<br />

herkomst van haar grondstoff<strong>en</strong> te diversifiër<strong>en</strong>. Omdat <strong>Umicore</strong><br />

zich op recyclage conc<strong>en</strong>treert, is <strong>de</strong> bevoorrading slechts<br />

ge<strong>de</strong>eltelijk afhankelijk van natuurlijke bo<strong>de</strong>mrijkdomm<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

is e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> bevoorrading afkomstig van<br />

secundaire industriële bronn<strong>en</strong> of material<strong>en</strong> op het ein<strong>de</strong> van hun<br />

lev<strong>en</strong>sduur. <strong>Umicore</strong> tracht zoveel mogelijk e<strong>en</strong> partnerschap <strong>aan</strong><br />

te g<strong>aan</strong> met <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> kringloop-bedrijfsmo<strong>de</strong>l waarbij<br />

<strong>de</strong> verkoop <strong>en</strong> <strong>de</strong> recyclage van <strong>de</strong> residu<strong>en</strong> van <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> in<br />

één pakket wor<strong>de</strong>n geïntegreerd. In 2008 startte <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong><br />

proces om <strong>de</strong> <strong>aan</strong>pak van het bedrijf inzake duurzame <strong>aan</strong>koop<br />

nog ver<strong>de</strong>r te verbeter<strong>en</strong>. Dit mond<strong>de</strong> uit in <strong>de</strong> creatie van het<br />

<strong>Umicore</strong> Sustainable Procurem<strong>en</strong>t Charter <strong>en</strong> <strong>de</strong> lancering van e<strong>en</strong><br />

pilootproject op het vlak van duurzame <strong>aan</strong>koop om e<strong>en</strong> beperkte<br />

groep leveranciers te beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Dit project zal vanaf 2010<br />

gelei<strong>de</strong>lijk wor<strong>de</strong>n uitgebreid naar <strong>de</strong> leveranciers van <strong>Umicore</strong>.<br />

Kredietrisico<br />

<strong>Umicore</strong> w<strong>en</strong>st haar activiteit<strong>en</strong> te bescherm<strong>en</strong> via e<strong>en</strong> gezond<br />

financieel beheer <strong>en</strong> e<strong>en</strong> sterke balans. Hoewel er ge<strong>en</strong> vaste<br />

doelstelling bestaat qua schuldniveau w<strong>en</strong>st het bedrijf t<strong>en</strong> all<strong>en</strong><br />

tij<strong>de</strong> e<strong>en</strong> investeringskwaliteitsstatuut te behou<strong>de</strong>n. We strev<strong>en</strong><br />

tev<strong>en</strong>s naar het behoud van e<strong>en</strong> gezon<strong>de</strong> balans tuss<strong>en</strong> schuld op


132 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

korte <strong>en</strong> op lange termijn <strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> schuld <strong>aan</strong>geg<strong>aan</strong> <strong>aan</strong> vaste<br />

<strong>en</strong> vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> interestvoet<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> is blootgesteld <strong>aan</strong> het risico van niet-betaling vanwege<br />

<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n met betrekking tot <strong>de</strong> verkoop van goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> of <strong>en</strong>ige<br />

an<strong>de</strong>re commerciële transactie. <strong>Umicore</strong> beheert dit risico door<br />

e<strong>en</strong> kredietrisicobeleid toe te pass<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> kredietverzekering wordt<br />

vaak toegepast om het globale niveau van het risico te verlag<strong>en</strong>,<br />

maar <strong>en</strong>kel in sommige gevall<strong>en</strong> waar <strong>de</strong> verzekeringskost<strong>en</strong><br />

gerechtvaardigd zijn in verhouding tot <strong>de</strong> gelop<strong>en</strong> risico’s <strong>en</strong><br />

wanneer het niveau van <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>conc<strong>en</strong>tratie het mogelijk<br />

maakt. De businessmanagers wor<strong>de</strong>n tev<strong>en</strong>s <strong>aan</strong>gemoedigd<br />

bijzon<strong>de</strong>re <strong>aan</strong>dacht te beste<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> evolutie van <strong>de</strong><br />

han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>. Dit geschiedt in <strong>de</strong> bre<strong>de</strong>re context van het<br />

beheer van het werkkapitaal <strong>en</strong> <strong>de</strong> inspanning<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep<br />

het <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Het grootste <strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />

variabele verloning van managers is gekoppeld <strong>aan</strong> het r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t<br />

op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal.<br />

Voor meer <strong>de</strong>tails over kredietrisico: zie Toelichting 3 bij <strong>de</strong><br />

jaarrek<strong>en</strong>ing.<br />

Wisselkoersrisico<br />

Het wisselkoersrisico waar<strong>aan</strong> <strong>Umicore</strong> blootgesteld is omvat zowel<br />

structurele, als transactionele <strong>en</strong> omrek<strong>en</strong>ingsrisico’s. Structurele<br />

risico’s ontst<strong>aan</strong> wanneer e<strong>en</strong> bedrijf meer inkomst<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />

bepaal<strong>de</strong> valuta betrekt, dan dat ze kost<strong>en</strong> in <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> valuta<br />

maakt. De belangrijkste gevoeligheid op dit punt is <strong>de</strong> blootstelling<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Amerik<strong>aan</strong>se dollar.<br />

Eind 2009 bedroeg <strong>de</strong> gevoeligheid van <strong>Umicore</strong> voor<br />

schommeling<strong>en</strong> in <strong>de</strong> wisselkoers EUR/USD (zon<strong>de</strong>r<br />

in<strong>de</strong>kkingsmaatregel<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>en</strong>kel betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

die niet <strong>aan</strong> <strong>de</strong> metaalprijz<strong>en</strong> gekoppeld zijn) ongeveer € 1<br />

miljo<strong>en</strong> voor elke dollarc<strong>en</strong>t verschil in <strong>de</strong> wisselkoers. Deze<br />

gevoeligheid is gebaseerd op <strong>de</strong> wisselkoers op het ein<strong>de</strong> van<br />

2009. Transactionele wisselkoersblootstelling wordt zover mogelijk<br />

inge<strong>de</strong>kt terwijl het bedrijf soms structurele wisselkoersin<strong>de</strong>kking<br />

doorvoert t<strong>en</strong> ein<strong>de</strong> visibiliteit te bekom<strong>en</strong> op toekomstige<br />

kasstrom<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> wordt ook geconfronteerd met omrek<strong>en</strong>ingsrisico’s bij<br />

<strong>de</strong> consolidatie van <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van dochterbedrijv<strong>en</strong> die niet<br />

in euro rapporter<strong>en</strong>. Dit risico wordt doorg<strong>aan</strong>s niet inge<strong>de</strong>kt.<br />

Meer <strong>de</strong>tails over <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> wisselkoersrisico’s <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

in<strong>de</strong>kkingsstrategie vindt u in Toelichting 3 bij <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing.<br />

Metaalprijsrisico<br />

<strong>Umicore</strong> is blootgesteld <strong>aan</strong> risico’s die verbon<strong>de</strong>n zijn <strong>aan</strong><br />

<strong>de</strong> metal<strong>en</strong> die ze verwerkt of recycleert. De structurele<br />

metaalprijsrisico’s hebb<strong>en</strong> vooral te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong> impact<br />

die metaalprijz<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> op het overschot <strong>aan</strong><br />

teruggewonn<strong>en</strong> metal<strong>en</strong> uit material<strong>en</strong> die voor verwerking<br />

wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>geleverd. Transactionele metaalprijsrisico’s hebb<strong>en</strong><br />

dan weer te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> prijsveran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

tuss<strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t dat <strong>de</strong> grondstoff<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gekocht<br />

(d.w.z. wanneer het metaal “ingeprijst” wordt) <strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t<br />

dat <strong>de</strong> product<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n verkocht (d.w.z. wanneer het metaal<br />

“uitgeprijst” wordt). E<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>r risico is gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

perman<strong>en</strong>t vastgehou<strong>de</strong>n metaalvoorra<strong>de</strong>n.<br />

Dit risico is gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> marktmetaalprijs die b<strong>en</strong>e<strong>de</strong>n<br />

<strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ze voorra<strong>de</strong>n valt. Voor meer informatie<br />

over <strong>de</strong>ze risico’s, inclusief <strong>de</strong>tails over <strong>de</strong> risicobeheersstrategie,<br />

gelieve pagina 84-85 van dit verslag te raadpleg<strong>en</strong>.<br />

Vervangingsrisico<br />

De i<strong>de</strong>ale verhouding kost<strong>en</strong>-prestaties voor hun product<strong>en</strong><br />

realiser<strong>en</strong> is meestal e<strong>en</strong> prioriteit voor <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>.<br />

Het is altijd mogelijk dat <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> op zoek g<strong>aan</strong> naar an<strong>de</strong>re<br />

material<strong>en</strong> om in hun product<strong>en</strong> te integrer<strong>en</strong> als ze <strong>de</strong>ze i<strong>de</strong>ale<br />

verhouding niet bereik<strong>en</strong> met <strong>de</strong> product<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>.<br />

Dat risico is vooral <strong>aan</strong>wezig in sector<strong>en</strong> die e<strong>de</strong>lmetaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />

material<strong>en</strong> producer<strong>en</strong> (vooral <strong>de</strong> sector<strong>en</strong> die historisch<br />

gezi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> volatiele prijszetting hebb<strong>en</strong>). <strong>Umicore</strong> tracht<br />

actief te voorkom<strong>en</strong> dat haar klant<strong>en</strong> op zoek g<strong>aan</strong> naar<br />

vervangingsmaterial<strong>en</strong> door ze zelf te producer<strong>en</strong> met behulp<br />

van goedkopere material<strong>en</strong> met min<strong>de</strong>r prijsvolatiliteit <strong>en</strong> waar<br />

mogelijk zon<strong>de</strong>r prestatieverlies voor <strong>de</strong> product<strong>en</strong> van <strong>de</strong> klant.<br />

Risico van wetswijziging<strong>en</strong><br />

Net als alle bedrijv<strong>en</strong> krijgt <strong>Umicore</strong> te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong> evolutie<br />

van <strong>de</strong> wetgeving in <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n of regio’s waar ze actief is. Daarbij<br />

di<strong>en</strong>t opgemerkt te wor<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong><br />

profiter<strong>en</strong> van bepaal<strong>de</strong> tr<strong>en</strong>ds op het vlak van regelgeving, vooral<br />

die tr<strong>en</strong>ds die te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> met str<strong>en</strong>gere emissiecontrole<br />

voor voertuig<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> opgeleg<strong>de</strong> recyclage van product<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van hun lev<strong>en</strong>sduur, zoals elektronica. Bepaal<strong>de</strong><br />

milieuwetgeving lokt echter operationele uitdaging<strong>en</strong> uit.


De REACH richtlijn trad in juni 2007 in werking in <strong>de</strong> Europese Unie<br />

<strong>en</strong> leid<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> noodzaak <strong>aan</strong> nieuwe operationele procedures<br />

op het vlak van <strong>de</strong> registratie, evaluatie <strong>en</strong> goedkeuring van<br />

chemische stoff<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> heeft e<strong>en</strong> operationeel netwerk<br />

van business unit REACH managers opgezet, gecoördineerd<br />

door e<strong>en</strong> REACH implem<strong>en</strong>tatiemanager. In 2009 werd <strong>de</strong> lijst<br />

van grondstoff<strong>en</strong>, halfafgewerkte product<strong>en</strong> <strong>en</strong> product<strong>en</strong> voor<br />

REACH-registratie bijgewerkt. Communicatie met <strong>de</strong> klant<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> leveranciers werd opgestart over <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie van <strong>de</strong><br />

toepassing<strong>en</strong> die moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>kt. De prioriteit voor<br />

<strong>Umicore</strong> bestaat erin <strong>de</strong> meest efficiënte manier te ontwikkel<strong>en</strong><br />

om <strong>de</strong>ze registratie voor te berei<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> evolutie van <strong>de</strong> SIEF<br />

(“Substance Information Exchange Fora”) op <strong>de</strong> voet te volg<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> haar betrokk<strong>en</strong>heid ver<strong>de</strong>r te zett<strong>en</strong> in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> consortia<br />

met an<strong>de</strong>re bedrijv<strong>en</strong>. Dit is erop gericht het proces te verbeter<strong>en</strong><br />

om <strong>de</strong> noodzakelijke gegev<strong>en</strong>s voor haar meest belangrijke<br />

stoff<strong>en</strong> te bekom<strong>en</strong>. Het EHS compet<strong>en</strong>tieplatform bij R&D zal e<strong>en</strong><br />

belangrijke rol blijv<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> in <strong>de</strong> technische on<strong>de</strong>rsteuning van<br />

<strong>de</strong>ze REACH-activiteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>. Alle kost<strong>en</strong> verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />

het voldo<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong> van REACH wor<strong>de</strong>n beschouwd als<br />

e<strong>en</strong> kost van het zak<strong>en</strong>do<strong>en</strong>.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 133


134 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Relaties met <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n<br />

<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> beursg<strong>en</strong>oteer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming. In die<br />

hoedanigheid on<strong>de</strong>rhoudt ze relaties met e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal partij<strong>en</strong><br />

die belang hebb<strong>en</strong> bij haar manier van zak<strong>en</strong> do<strong>en</strong>. De relatie<br />

die het bedrijf met <strong>de</strong>ze belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n (of stakehol<strong>de</strong>rs)<br />

opbouwt, heeft e<strong>en</strong> rechtstreekse impact op het succes van het<br />

bedrijf. Het betrekk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n geschiedt op<br />

<strong>de</strong> eerste plaats op lokaal vlak, waarbij alle vestiging<strong>en</strong> vereist<br />

zijn hun eig<strong>en</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> <strong>en</strong> gepaste<br />

plann<strong>en</strong> te ontwikkel<strong>en</strong> om <strong>de</strong>ze bij hun activiteit<strong>en</strong> te betrekk<strong>en</strong>.<br />

Deze <strong>aan</strong>pak werd geformaliseerd t<strong>en</strong> tij<strong>de</strong> van <strong>de</strong> invoering<br />

van <strong>de</strong> duurzame ontwikkelingsdoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep in<br />

2006. Elke vestiging di<strong>en</strong>t teg<strong>en</strong> 2010 e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk plan voor<br />

<strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie <strong>en</strong> het betrekk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n te<br />

hebb<strong>en</strong> geformuleerd. Eind 2009 had<strong>de</strong>n al zo’n 90 % van alle<br />

sites hun plann<strong>en</strong> op dit vlak bepaald (in vergelijking met 29<br />

% in 2006, 60 % in 2007 <strong>en</strong> 78 % in 2008). In vele gevall<strong>en</strong> –<br />

waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dialoog met <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> leveranciers – wor<strong>de</strong>n<br />

<strong>de</strong> relaties met <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n op <strong>de</strong> eerste plaats door<br />

<strong>de</strong> business units zelf georganiseerd, in overe<strong>en</strong>stemming met<br />

<strong>de</strong> ge<strong>de</strong>c<strong>en</strong>traliseer<strong>de</strong> wijze waarop <strong>Umicore</strong> haar activiteit<strong>en</strong><br />

beheert.<br />

Op het niveau van <strong>de</strong> Groep heeft het bedrijf <strong>de</strong> eerste stapp<strong>en</strong><br />

gezet in het opstart<strong>en</strong> van het proces om zijn belangrijkste<br />

belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> meer formele,<br />

gestructureer<strong>de</strong> dialoog met <strong>de</strong>ze partij<strong>en</strong> op te start<strong>en</strong>.<br />

In 2008 werd <strong>Umicore</strong> lid van <strong>de</strong> stakehol<strong>de</strong>r-netwerkgroep KAURI,<br />

wat <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur heeft geop<strong>en</strong>d naar e<strong>en</strong> bre<strong>de</strong>re dialoog met <strong>de</strong><br />

stakehol<strong>de</strong>rs, vooral NGO’s. Hoewel dit netwerk e<strong>en</strong> voornamelijk<br />

Belgische <strong>en</strong> Europese inslag heeft, is <strong>de</strong> verwachting dat <strong>de</strong>ze als<br />

e<strong>en</strong> belangrijke opstap zal di<strong>en</strong><strong>en</strong> naar <strong>de</strong> ontwikkeling van e<strong>en</strong><br />

nog bre<strong>de</strong>r mechanisme om <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> hun feedback te bekom<strong>en</strong>. In 2009 bijvoorbeeld, hielp het<br />

netwerk e<strong>en</strong> extern klankbord op te zett<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> evaluatie<br />

van <strong>de</strong> duurzaamheidsverslaggeving van <strong>Umicore</strong>. Deze oef<strong>en</strong>ing<br />

vervolledig<strong>de</strong> e<strong>en</strong> interne oef<strong>en</strong>ing met verteg<strong>en</strong>woordigers van<br />

<strong>de</strong> business units, <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>schappelijke operationele functies <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> Groeps<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> ontwikkeling van e<strong>en</strong> nieuwe<br />

reeks duurzaamheidsdoelstelling<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2011-2015.<br />

<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> actief lid van verschei<strong>de</strong>ne sectoriële associaties<br />

via <strong>de</strong>welke ze met beleidsmakers in contact komt t<strong>en</strong>ein<strong>de</strong> bij<br />

te drag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> beter begrip van industriële kwesties. Deze<br />

associaties zijn tev<strong>en</strong>s belangrijke platform<strong>en</strong> voor <strong>Umicore</strong> om<br />

bij te drag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> bre<strong>de</strong>re, sectorwij<strong>de</strong> acties op het vlak van<br />

duurzame ontwikkeling. Op e<strong>en</strong> min<strong>de</strong>r formeel niveau wordt<br />

dikwijls beroep ged<strong>aan</strong> op <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het s<strong>en</strong>ior managem<strong>en</strong>t<br />

van <strong>Umicore</strong>, of zijn ze zelf kandidaat, om <strong>de</strong>el te nem<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />

publieke verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> waar <strong>de</strong> economische prestatie van<br />

<strong>Umicore</strong> of haar duurzaamheids<strong>aan</strong>pak ter sprake komt. Dergelijke<br />

ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong> bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong> mogelijkheid om met e<strong>en</strong> reeks groep<strong>en</strong><br />

in contact te kom<strong>en</strong>, inclusief lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> figur<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> zak<strong>en</strong>wereld,<br />

aca<strong>de</strong>mici <strong>en</strong> <strong>de</strong> burgerlijke sam<strong>en</strong>leving.<br />

On<strong>de</strong>rst<strong>aan</strong>d overzicht vernoemt <strong>de</strong> belangrijkste<br />

belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n. Deze zijn in bre<strong>de</strong> term<strong>en</strong> gecatalogeerd,<br />

gebruikmak<strong>en</strong>d van standaard categorieën van belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n<br />

die van toepassing zijn op <strong>de</strong> meeste industriële organisaties. Het<br />

geeft ook informatie over <strong>de</strong> aard van <strong>de</strong> transacties tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze<br />

belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong> dialoog<br />

verloopt.<br />

Leveranciers<br />

Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: winst<br />

Bijdrage van <strong>de</strong> leveranciers: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />

<strong>Umicore</strong> beschikt over vier business groups in vijf contin<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Deze business groups hebb<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> grondstoff<strong>en</strong> nodig voor<br />

<strong>de</strong> <strong>aan</strong>maak van hun product<strong>en</strong>, maar ook <strong>en</strong>ergie, transport<br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal an<strong>de</strong>re di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. Wereldwijd werkt <strong>Umicore</strong> met<br />

meer dan 10 000 leveranciers. Deze leveranciers profiter<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheid van <strong>Umicore</strong> als klant; in 2009 betaal<strong>de</strong><br />

<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>ze leveranciers ongeveer € 6,2 miljard (inclusief <strong>de</strong><br />

metaalinhoud van grondstoff<strong>en</strong>). <strong>Umicore</strong> staat perman<strong>en</strong>t in<br />

contact met haar leveranciers, in <strong>de</strong> eerste plaats om we<strong>de</strong>rzijds<br />

<strong>aan</strong>vaarbare voorwaar<strong>de</strong>n te besprek<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> langdurig<br />

partnerschap, zoals snelle <strong>en</strong> onon<strong>de</strong>rbrok<strong>en</strong> levering van<br />

material<strong>en</strong>/di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> tijdige betaling. De business units zijn<br />

hoofdzakelijk verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong>koop van grondstoff<strong>en</strong>,<br />

het <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t Purchasing and Transportation staat in voor het<br />

transport, <strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re bevoorradingsno<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Groep.<br />

<strong>Umicore</strong> kiest traditioneel zorgvuldig ge<strong>de</strong>g<strong>en</strong> leveranciers<br />

met e<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> reputatie voor <strong>de</strong> levering van material<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. In het verle<strong>de</strong>n was <strong>de</strong> <strong>aan</strong>koopb<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring van<br />

<strong>Umicore</strong> op <strong>de</strong> eerste plaats gericht op e<strong>en</strong> ethische manier van<br />

zak<strong>en</strong> do<strong>en</strong> <strong>en</strong> het nalev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> principes van <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong><br />

van <strong>Umicore</strong>. In 2005 werd <strong>de</strong>ze <strong>aan</strong>pak ver<strong>de</strong>r ge<strong>de</strong>tailleerd<br />

in e<strong>en</strong> Groeps<strong>aan</strong>koopbeleid dat bepaal<strong>de</strong> norm<strong>en</strong> <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />

het <strong>aan</strong>koopproces binn<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> uitstippel<strong>de</strong>. In 2008 startte<br />

<strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> proces om <strong>de</strong> <strong>aan</strong>pak van het bedrijf inzake<br />

duurzame <strong>aan</strong>koop nog ver<strong>de</strong>r te verbeter<strong>en</strong>. Dit mond<strong>de</strong> uit in<br />

<strong>de</strong> creatie van het <strong>Umicore</strong> Sustainable Procurem<strong>en</strong>t Charter <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

lancering van e<strong>en</strong> pilootproject op het vlak van duurzame <strong>aan</strong>koop<br />

om e<strong>en</strong> beperkte groep leveranciers te beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Dit project zal<br />

vanaf 2010 gelei<strong>de</strong>lijk wor<strong>de</strong>n uitgebreid naar <strong>de</strong> leveranciers van<br />

<strong>Umicore</strong>.


Klant<strong>en</strong><br />

Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: material<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />

Bijdrage van <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>: winst<br />

De ambitie van <strong>Umicore</strong> bestaat erin “materials for a better life”<br />

te producer<strong>en</strong>. Deze material<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> in talrijke toepassing<strong>en</strong> die<br />

het dagelijkse lev<strong>en</strong> comfortabeler mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> bijdrage lever<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong> e<strong>en</strong> schoner milieu.<br />

Het klant<strong>en</strong>bestand van <strong>Umicore</strong> wordt ook steeds meer<br />

internationaal <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> 38 % van <strong>de</strong> omzet in 2009 buit<strong>en</strong><br />

Europa werd gerealiseerd (exclusief <strong>de</strong> Metals Managem<strong>en</strong>t<br />

activiteit<strong>en</strong>). De klant<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> zijn hoofdzakelijk industriële<br />

bedrijv<strong>en</strong> die <strong>de</strong> material<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> gebruik<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong>maak van hun product<strong>en</strong>. Slechts <strong>en</strong>kele van <strong>de</strong> product<strong>en</strong><br />

die <strong>Umicore</strong> vervaardigt, wor<strong>de</strong>n rechtstreeks <strong>aan</strong> het publiek<br />

verkocht. De business units zijn verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rsteuning van hun klant<strong>en</strong> t<strong>en</strong>ein<strong>de</strong> <strong>de</strong> gevar<strong>en</strong> <strong>en</strong> risico’s van<br />

product<strong>en</strong> die ofwel al op <strong>de</strong> markt zijn of nog in ontwikkeling,<br />

beter te kunn<strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong>. De interactie met <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />

continu proces dat door <strong>de</strong> business units wordt beheerd. Alle<br />

business units beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> terugkoppelingsproces om<br />

<strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheid van <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> over hun product<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />

geregeld te controler<strong>en</strong>. In <strong>de</strong> meer technologisch geavanceer<strong>de</strong><br />

activiteit<strong>en</strong> is <strong>de</strong> relatie met <strong>de</strong> klant vaak meer geïntegreerd. Het<br />

ontwikkel<strong>en</strong> van geavanceer<strong>de</strong> product<strong>en</strong> vergt vaak jar<strong>en</strong> van<br />

on<strong>de</strong>rzoek <strong>en</strong> ontwikkeling in directe sam<strong>en</strong>werking met <strong>de</strong>ze<br />

klant<strong>en</strong>.<br />

Werknemers<br />

Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: bezoldiging, training <strong>en</strong><br />

leeropportuniteit<strong>en</strong><br />

Bijdrage van <strong>de</strong> werknemers: vaardighe<strong>de</strong>n,<br />

bekwaamhe<strong>de</strong>n <strong>en</strong> productiviteit<br />

<strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> haar geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> wereldwijd<br />

zo’n 13 700 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> tewerk. Het bedrijf investeert <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke<br />

mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in zijn status als favoriete werkgever in alle regio’s<br />

waar het actief is. In 2009 betaal<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> in totaal € 471,7<br />

miljo<strong>en</strong> lon<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> uit <strong>aan</strong> haar<br />

werknemers. De sociale last<strong>en</strong> bedroeg<strong>en</strong> in totaal € 105,7<br />

miljo<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> wil haar werknemers niet alle<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijke<br />

loon- <strong>en</strong> werkvoorwaar<strong>de</strong>n, maar ook <strong>de</strong> nodige beroepsopleiding<br />

<strong>aan</strong>bie<strong>de</strong>n. Van <strong>de</strong> werknemers wordt verwacht dat ze <strong>de</strong><br />

principes <strong>en</strong> <strong>de</strong> beleidslijn<strong>en</strong> van The <strong>Umicore</strong> Way <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

Gedragsco<strong>de</strong> van <strong>Umicore</strong> nalev<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> hecht veel belang <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> dialoog met haar<br />

me<strong>de</strong>werkers. In het raam van <strong>de</strong>ze dialoog wordt er om <strong>de</strong> drie<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 135<br />

jaar e<strong>en</strong> tevre<strong>de</strong>nheids<strong>en</strong>quête bij <strong>de</strong> werknemers georganiseerd<br />

(zie het jaarverslag 2007 voor <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong> <strong>en</strong>quête van<br />

2007). Waar vereist respecteert <strong>Umicore</strong> het principe van <strong>de</strong><br />

collectieve on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling. Hoewel dit e<strong>en</strong> gangbare praktijk is<br />

in Europa, zijn mechanism<strong>en</strong> voor collectieve on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> vakbon<strong>de</strong>n in an<strong>de</strong>re locaties min<strong>de</strong>r gebruikelijk, of zijn ze<br />

on<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> lokale wettelijke beperking<strong>en</strong>. In september<br />

2007 on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> akkoord met <strong>de</strong> International<br />

Metalworkers’ Fe<strong>de</strong>ration <strong>en</strong> <strong>de</strong> International Fe<strong>de</strong>ration of<br />

Chemical, Energy, Mine and G<strong>en</strong>eral Workers’ Unions over <strong>de</strong><br />

wereldwij<strong>de</strong> toepassing doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> Groep van haar beleid op<br />

het vlak van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong>, gelijke kans<strong>en</strong>, arbeidsvoorwaar<strong>de</strong>n,<br />

ethische gedrag <strong>en</strong> bescherming van het milieu. Dit akkoord laat<br />

bei<strong>de</strong> vakbon<strong>de</strong>n toe constructief <strong>de</strong>el te nem<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het nastrev<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk controlecomité,<br />

dat uit bei<strong>de</strong> partij<strong>en</strong> bestaat, ziet toe op <strong>de</strong> doorvoering van het<br />

“Akkoord over Duurzame Ontwikkeling”.<br />

Het intranet van <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong> <strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong> bedrijfskrant<br />

“<strong>Umicore</strong>.link” zijn bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> communicatiekanal<strong>en</strong> op het<br />

niveau van het bedrijf.<br />

Investeer<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs<br />

Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> investering<strong>en</strong><br />

Bijdrage van <strong>de</strong> investeer<strong>de</strong>rs: kapitaal <strong>en</strong> fonds<strong>en</strong><br />

De investeer<strong>de</strong>rs van <strong>Umicore</strong> zijn <strong>de</strong> laatste jar<strong>en</strong> sterk<br />

gediversifieerd. Op het ein<strong>de</strong> van 2008 zijn <strong>de</strong> meeste<br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs van <strong>Umicore</strong> in Europa <strong>en</strong> Noord-Amerika<br />

terug te vin<strong>de</strong>n. <strong>Umicore</strong> streeft ernaar tijdig nauwkeurige<br />

bedrijfsinformatie ter beschikking te stell<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

beleggersgeme<strong>en</strong>schap. Deze communicatie-inspanning<strong>en</strong> sl<strong>aan</strong><br />

op managem<strong>en</strong>t roadshows <strong>en</strong> bedrijfsbezoek<strong>en</strong>, confer<strong>en</strong>ties,<br />

beurz<strong>en</strong> voor individuele beleggers, webcasts <strong>en</strong> confer<strong>en</strong>ce<br />

calls. In 2009 publiceer<strong>de</strong>n 19 beurshuiz<strong>en</strong> analyserapport<strong>en</strong> over<br />

<strong>Umicore</strong>. In 2009 kreeg <strong>Umicore</strong> zowel <strong>de</strong> prijs voor <strong>de</strong> “Best<br />

analyst/investor meeting by a small or mid-cap company” als <strong>de</strong><br />

“Best Investor Relations by a company in the metals/mining/steel<br />

sector” tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> IR Magazine UK & Contin<strong>en</strong>tal Europe Awards. Dit<br />

was het resultaat van e<strong>en</strong> onafhankelijke bevraging van ongeveer<br />

750 beleggers <strong>en</strong> analist<strong>en</strong>.<br />

De schul<strong>de</strong>isers van <strong>Umicore</strong> zijn hoofdzakelijk bank<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong><br />

beschikt over kredietlijn<strong>en</strong> bij talrijke bank<strong>en</strong> in België <strong>en</strong> het<br />

buit<strong>en</strong>land. De relaties met <strong>de</strong> bank<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n vooral beheerd<br />

door het Departem<strong>en</strong>t Financiën, hoewel elke juridische <strong>en</strong>titeit<br />

van <strong>Umicore</strong> zakelijke relaties on<strong>de</strong>rhoudt met <strong>de</strong> financiële<br />

wereld. <strong>Umicore</strong> heeft ook e<strong>en</strong> obligatie van € 150 miljo<strong>en</strong> lop<strong>en</strong><br />

die op 18 februari 2012 vervalt. De obligatie is g<strong>en</strong>oteerd op <strong>de</strong><br />

Brusselse beurs.


136 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

De sam<strong>en</strong>leving<br />

Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: welvaart<br />

Bijdrage van <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving: uitbatingsvergunning<strong>en</strong><br />

Via tewerkstelling draagt <strong>Umicore</strong> bij tot <strong>de</strong> welvaart in <strong>de</strong><br />

regio’s waar ze actief is. Hoewel het creër<strong>en</strong> van welvaart e<strong>en</strong><br />

dui<strong>de</strong>lijk voor<strong>de</strong>el is, is ook <strong>de</strong> manier waarop dit gebeurt, erg<br />

belangrijk. Uitein<strong>de</strong>lijk kan <strong>Umicore</strong> haar activiteit<strong>en</strong> maar blijv<strong>en</strong><br />

ontplooi<strong>en</strong> als <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving dit toelaat. Om <strong>de</strong>ze toestemming<br />

te behou<strong>de</strong>n, tracht <strong>Umicore</strong> zoveel mogelijk te werk<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />

manier die <strong>de</strong> duurzame ontwikkeling bevor<strong>de</strong>rt. Dat gaat ver<strong>de</strong>r<br />

dan zich hou<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> wettelijke gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> die <strong>aan</strong> elk bedrijf<br />

wor<strong>de</strong>n opgelegd. <strong>Umicore</strong> bepaalt haar eig<strong>en</strong> norm<strong>en</strong> die in <strong>de</strong><br />

hele Groep wor<strong>de</strong>n toegepast <strong>en</strong> die vaak veel ver<strong>de</strong>r g<strong>aan</strong> dan<br />

<strong>de</strong> wettelijke vereist<strong>en</strong> in <strong>de</strong> domein<strong>en</strong> waar <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />

actief is.<br />

Naast <strong>de</strong>ze inzet voor duurzame operationele praktijk<strong>en</strong>,<br />

streeft <strong>Umicore</strong> er ook naar material<strong>en</strong> te ontwikkel<strong>en</strong> die <strong>de</strong><br />

lev<strong>en</strong>skwaliteit verhog<strong>en</strong>.<br />

Contact met <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> waar <strong>Umicore</strong> haar activiteit<strong>en</strong><br />

ontplooit is <strong>de</strong> meest directe manier waarop <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />

met <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving kan wisselwerk<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> op<strong>en</strong> <strong>en</strong> transparante<br />

dialoog met <strong>de</strong>ze geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> maakt integraal <strong>de</strong>el uit van<br />

<strong>de</strong> verbint<strong>en</strong>is van <strong>Umicore</strong> teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>en</strong> is<br />

één van <strong>de</strong> sociale doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming voor 2010<br />

(zie pagina’s 62-63).<br />

Bepaal<strong>de</strong> maatschappelijke groepering<strong>en</strong> (bek<strong>en</strong>d als nietgouvernem<strong>en</strong>tele<br />

organisaties) vrag<strong>en</strong> ook geregeld inspraak in<br />

<strong>de</strong> operaties van <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />

zak<strong>en</strong> doet. <strong>Umicore</strong> waar<strong>de</strong>ert <strong>de</strong>ze belangstelling <strong>en</strong> tracht op<br />

e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> <strong>en</strong> constructieve manier met <strong>de</strong>ze groep<strong>en</strong> in dialoog<br />

te tre<strong>de</strong>n. In haar hoedanigheid als lid van <strong>de</strong> World Business<br />

Council for Sustainable Developm<strong>en</strong>t nam <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>el <strong>aan</strong><br />

e<strong>en</strong> werkgroep om e<strong>en</strong> visie uit te tek<strong>en</strong><strong>en</strong> voor <strong>de</strong> bedrijv<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> toekomst. Het docum<strong>en</strong>t “Vision 2050: the new ag<strong>en</strong>da<br />

for business” werd in februari 2010 in New Delhi gepubliceerd.<br />

<strong>Umicore</strong> is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s lid van Business and Society - e<strong>en</strong> Belgische<br />

ver<strong>en</strong>iging van bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> maatschappelijke groepering<strong>en</strong>.<br />

Geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint-v<strong>en</strong>tures<br />

Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: investering<strong>en</strong> <strong>en</strong> richting<br />

verschaff<strong>en</strong><br />

Bijdrage van <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

jointv<strong>en</strong>tures: bijdrage <strong>aan</strong> <strong>de</strong> winst van <strong>Umicore</strong>,<br />

technologische complem<strong>en</strong>tariteit<strong>en</strong>, markttoegang<br />

<strong>Umicore</strong> investeert in verschei<strong>de</strong>ne economische activiteit<strong>en</strong><br />

waarin ze ge<strong>en</strong> volledige managem<strong>en</strong>tcontrole heeft.<br />

Geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> zijn on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> waarin<br />

<strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> participatie heeft van meer dan 20 % maar<br />

min<strong>de</strong>r dan 50 % terwijl bij jointv<strong>en</strong>tures het eig<strong>en</strong>domschap<br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> controle gebruikelijk volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> 50:50 regeling ver<strong>de</strong>eld<br />

wor<strong>de</strong>n. Het bun<strong>de</strong>l<strong>en</strong> van kracht<strong>en</strong> wordt gezi<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> manier<br />

om technologische ontwikkeling<strong>en</strong> te versnell<strong>en</strong> of toegang<br />

te krijg<strong>en</strong> tot specifieke markt<strong>en</strong>. Van <strong>de</strong> 10 geassocieer<strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint-v<strong>en</strong>tures heeft <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> effectieve<br />

controle van het managem<strong>en</strong>t in <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> gevall<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />

verteg<strong>en</strong>woordiging in <strong>de</strong> Raad van bestuur van geassocieer<strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> of joint-v<strong>en</strong>tures is <strong>de</strong> manier waarop <strong>Umicore</strong><br />

het managem<strong>en</strong>t kan controler<strong>en</strong> <strong>en</strong> richting verschaff<strong>en</strong> of <strong>de</strong><br />

ontwikkeling van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> kan opvolg<strong>en</strong>. Hoewel <strong>Umicore</strong><br />

niet haar eig<strong>en</strong> beleidskeuzes <strong>en</strong> procedures kan oplegg<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />

geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> (of joint-v<strong>en</strong>tures waar ze niet over<br />

<strong>de</strong> meer<strong>de</strong>rheid van <strong>de</strong> stemrecht<strong>en</strong> beschikt) wordt wel dui<strong>de</strong>lijk<br />

gecommuniceerd dat <strong>Umicore</strong> verwacht dat <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

gevoerd in overe<strong>en</strong>stemming met The <strong>Umicore</strong> Way. <strong>Umicore</strong><br />

is zeer strikt in het bescherm<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><strong>de</strong>r welke intellectuele<br />

eig<strong>en</strong>dom die ze <strong>de</strong>elt met geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> of<br />

joint-v<strong>en</strong>ture partners. E<strong>en</strong> volledige lijst van geassocieer<strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint-v<strong>en</strong>ture bedrijv<strong>en</strong> is terug te vin<strong>de</strong>n op<br />

pagina 94 van dit verslag.<br />

Overheidssector <strong>en</strong> autoriteit<strong>en</strong><br />

Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: belasting<strong>en</strong><br />

Bijdrage van <strong>de</strong> overheidssector <strong>en</strong> <strong>de</strong> autoriteit<strong>en</strong>:<br />

di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> formele toestemming om activiteit<strong>en</strong> te<br />

ontplooi<strong>en</strong><br />

<strong>Umicore</strong> betaal<strong>de</strong> in totaal € 57,0 miljo<strong>en</strong> belasting<strong>en</strong> in 2009. Ook<br />

<strong>de</strong> werknemers van <strong>Umicore</strong> betaal<strong>de</strong>n in totaal ongeveer € 105,7<br />

miljo<strong>en</strong> <strong>aan</strong> sociale bijdrag<strong>en</strong>.<br />

<strong>Umicore</strong> gaat geregeld partnerschapp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> met op<strong>en</strong>bare<br />

instelling<strong>en</strong> zoals universiteit<strong>en</strong> om bepaal<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeksproject<strong>en</strong><br />

te bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Af <strong>en</strong> toe wor<strong>de</strong>n er partnerschapp<strong>en</strong> <strong>aan</strong>geg<strong>aan</strong><br />

met <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rzoekstoelag<strong>en</strong> verkreg<strong>en</strong> van publieke organisaties.<br />

In 2009 wer<strong>de</strong>n vier betek<strong>en</strong>isvolle toelag<strong>en</strong> (d.w.z. meer dan €<br />

0,5 miljo<strong>en</strong> per geval) ontvang<strong>en</strong>.<br />

Het beleid van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming sluit sch<strong>en</strong>king<strong>en</strong> <strong>aan</strong> politieke<br />

partij<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties uit.<br />

Inspanning<strong>en</strong> om <strong>de</strong> contact<strong>en</strong> met <strong>de</strong> publieke overhe<strong>de</strong>n<br />

wereldwijd te verbeter<strong>en</strong>, met als doel het profiel <strong>en</strong> het<br />

begrip van <strong>de</strong> technologieën van <strong>Umicore</strong> te verhog<strong>en</strong> –<br />

inclusief mogelijke toegang tot overheidssteun – wer<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>r<br />

geïntegreerd met <strong>de</strong> <strong>aan</strong>stelling in 2009 van e<strong>en</strong> S<strong>en</strong>ior Vice-<br />

Presi<strong>de</strong>nt Governm<strong>en</strong>tal Affairs.


Als er problem<strong>en</strong> ontst<strong>aan</strong> die <strong>Umicore</strong> <strong>aan</strong>belang<strong>en</strong>, <strong>de</strong>elt<br />

<strong>Umicore</strong> haar standpunt meestal mee via <strong>de</strong> sectoriële<br />

verban<strong>de</strong>n waarvan ze <strong>de</strong>el uitmaakt. De on<strong>de</strong>rneming is zich<br />

bewust van <strong>de</strong> gevoelighe<strong>de</strong>n verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> het innem<strong>en</strong> van<br />

standpunt<strong>en</strong> over zak<strong>en</strong> die van op<strong>en</strong>baar belang zijn. Met dit<br />

in het achterhoofd heeft <strong>Umicore</strong> richtlijn<strong>en</strong> voor gans <strong>de</strong> Groep<br />

<strong>aan</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> die verdui<strong>de</strong>lijk<strong>en</strong> hoe dit di<strong>en</strong>t te geschie<strong>de</strong>n<br />

op e<strong>en</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijke manier (beschikbaar op <strong>de</strong> website).<br />

Hieron<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> belangrijkste organisaties waarin <strong>Umicore</strong><br />

verteg<strong>en</strong>woordigd is (zowel op het niveau van <strong>de</strong> Groep als van<br />

<strong>de</strong> business units) in 2009 weergegev<strong>en</strong>:<br />

Groep:<br />

- World Business Council for Sustainable Developm<strong>en</strong>t (WBCSD)<br />

- European Round Table of Industrialists (ERT)<br />

- Eurometaux<br />

- Agoria (Belgische multisectorfe<strong>de</strong>ratie van <strong>de</strong> technologische<br />

industrie)<br />

- World Fuel Cell Council<br />

Advanced Materials:<br />

- Cobalt Developm<strong>en</strong>t Institute<br />

- Nickel Institute<br />

Precious Metals Products & Catalysts:<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 137<br />

- Emissiecontrole-ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> op regionaal <strong>en</strong> nationaal vlak<br />

(VS, Zuid-Afrika, Brazilië, China, Europese Unie) – zie www.<br />

automotivecatalysts.umicore.com/<strong>en</strong>/links/ voor e<strong>en</strong> selectie<br />

van links<br />

- Duitse Fe<strong>de</strong>ratie van Chemiebedrijv<strong>en</strong> (VCI)<br />

Precious Metals Services:<br />

- European Electronics Recyclers Association<br />

- International Association of Electronics Recyclers<br />

- International Platinum Association<br />

- International Precious Metals Institute<br />

- International Antimony Association<br />

Zinc Specialties:<br />

- International Zinc Association<br />

Verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> business units van <strong>Umicore</strong> on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong><strong>de</strong>n het<br />

programma ‘Responsible Care’ van <strong>de</strong> chemische industrie <strong>en</strong><br />

sommige zijn ook lid van <strong>de</strong> European Chemical Industry Council<br />

(CEFIC).


138 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Raad van bestuur<br />

Thomas Leys<strong>en</strong>, 49, Voorzitter<br />

Niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />

Thomas Leys<strong>en</strong> werd voorzitter van <strong>Umicore</strong> in november 2008<br />

nadat hij ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r van <strong>Umicore</strong> was sinds 2000.<br />

Hij is tev<strong>en</strong>s voorzitter van Corelio, e<strong>en</strong> Belgische mediagroep.<br />

Hij is lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van het on<strong>de</strong>rzoeksc<strong>en</strong>trum<br />

voor micro-elektronica IMEC, lid van <strong>de</strong> Raad van toezicht van<br />

Bank Metzler, Duitsland, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van<br />

Compagnie Maritime Belge (CMB), Etex Group <strong>en</strong> UCB. Hij werd<br />

voorzitter van het Verbond van Belgische On<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> (VBO) in<br />

april 2008.<br />

Voorzitter sinds: 19 november 2008<br />

Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 10 mei 2000<br />

Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2012<br />

Voorzitter van het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité sinds: 19<br />

november 2008<br />

Marc Grynberg, 44<br />

Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r, uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />

Marc Grynberg werd b<strong>en</strong>oemd tot ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r van<br />

<strong>Umicore</strong> in november 2008, in opvolging van Thomas Leys<strong>en</strong>. Hij<br />

kwam bij <strong>Umicore</strong> in 1996 als Group Controller. Hij was <strong>de</strong> CFO van<br />

<strong>Umicore</strong> van 2000 tot 2006, waarna hij <strong>aan</strong> het hoofd kwam van<br />

<strong>Umicore</strong>’s Automotive Catalysts business unit. Marc heeft e<strong>en</strong> diploma<br />

van han<strong>de</strong>lsing<strong>en</strong>ieur <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Universiteit van Brussel (Ecole <strong>de</strong><br />

Commerce Solvay) <strong>en</strong>, voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> toetreding tot <strong>Umicore</strong>,<br />

was hij werkzaam bij DuPont <strong>de</strong> Nemours in Brussel <strong>en</strong> G<strong>en</strong>ève.<br />

Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 19 november 2008<br />

Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2012<br />

Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r sinds: 19 november 2008<br />

Isabelle Bouillot, 60<br />

Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />

Isabelle Bouillot stu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Franse Ecole Nationale<br />

d’Administration. Zij bekleed<strong>de</strong> verschei<strong>de</strong>ne functies in Franse<br />

op<strong>en</strong>bare bestur<strong>en</strong>, waaron<strong>de</strong>r economisch adviseur van <strong>de</strong><br />

Franse Presi<strong>de</strong>nt van 1989 tot 1991 <strong>en</strong> Begrotingsdirecteur bij het<br />

Franse Ministerie van Economie <strong>en</strong> Financiën van 1991 tot 1995.<br />

In 1995 vervoeg<strong>de</strong> ze <strong>de</strong> Caisse <strong>de</strong>s Dépôts et Consignations als<br />

waarnem<strong>en</strong>d ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r. Zij was belast met financiële<br />

<strong>en</strong> bankactiviteit<strong>en</strong>. Van 2000 tot 2003 was zij ge<strong>de</strong>legeerd<br />

bestuur<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> investeringsbank van <strong>de</strong> Groep CDC IXIS. Zij is<br />

mom<strong>en</strong>teel Voorzitster van China Equity Links <strong>en</strong> lid van <strong>de</strong> raad<br />

van bestuur van Saint-Gobain.<br />

Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 14 april 2004<br />

Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2010<br />

Lid van het Auditcomité sinds: 13 april 2005<br />

Lid van het b<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> bezoldigingscomité sinds: 13 april 2005<br />

Uwe-Ernst Bufe, 65<br />

Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />

Uwe-Ernst Bufe was ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r van Degussa tot<br />

mei 2000. Hij is ook lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van Akzo Nobel<br />

N.V. (Ne<strong>de</strong>rland) alsook e<strong>en</strong> lid van <strong>de</strong> Niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> raad van<br />

SunPower Inc. (VS).<br />

Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 26 mei 2004<br />

Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2011<br />

Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e, 69<br />

Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />

Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e heeft verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> ministerambt<strong>en</strong> uitgeoef<strong>en</strong>d<br />

<strong>en</strong> was Eerste Minister van België van 1992 tot 1999. Hij is<br />

Voorzitter van Dexia alsook lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van AB<br />

InBev, Corona-Lotus <strong>en</strong> Thrombog<strong>en</strong>ics. Hij is lid van het Europese<br />

Parlem<strong>en</strong>t.<br />

Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 1 oktober 1999<br />

Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring<br />

van 2011<br />

Arnoud <strong>de</strong> Pret, 65<br />

Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />

Arnoud <strong>de</strong> Pret werkte van 1972 tot 1978 bij Morgan Guaranty<br />

Trust Company in New York. Van 1978 tot 1981 was hij financieel<br />

directeur bij Cockerill-Sambre <strong>en</strong> tot <strong>en</strong> met 1990 financieel<br />

directeur van <strong>de</strong> groep <strong>en</strong> lid van het Uitvoer<strong>en</strong>d Comité van UCB.<br />

Van 1991 tot mei 2000 was hij financieel directeur bij <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong><br />

lid van het directiecomité. Hij is lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van AB<br />

InBev, Delhaize groep, Sibelco, UCB, L’Intégrale <strong>en</strong> van <strong>de</strong> Franse<br />

v<strong>en</strong>nootschap Lesaffre & Cie. Hij is lid van <strong>de</strong> Raad van toezicht<br />

van Euronext BV Amsterdam.<br />

Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 10 mei 2000<br />

Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2011<br />

Lid van het Auditcomité sinds: 1 januari 2001<br />

Shohei Naito, 66<br />

Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />

Shohei Naito startte zijn loopb<strong>aan</strong> bij het Japanse Ministerie van<br />

Buit<strong>en</strong>landse Zak<strong>en</strong>. Bij het ministerie di<strong>en</strong><strong>de</strong> hij als Directeur-<br />

G<strong>en</strong>eraal Consulaire Zak<strong>en</strong> & Migratie alsook als Chef van het<br />

Protocol. Dhr. Naito bekleed<strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> diplomatieke functies<br />

in het buit<strong>en</strong>land <strong>en</strong> hij werd in 1996 tot ambassa<strong>de</strong>ur b<strong>en</strong>oemd.<br />

Sindsdi<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>de</strong> hij als ambassa<strong>de</strong>ur van Japan in Cambodja,<br />

tegelijk D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong> <strong>en</strong> Litouw<strong>en</strong>, <strong>en</strong> België. Hij verliet <strong>de</strong><br />

diplomatieke di<strong>en</strong>st <strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van 2006 <strong>en</strong> is nu S<strong>en</strong>ior Fellow<br />

bij het Japan Institute of International Affairs.<br />

Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 25 april 2007<br />

Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2010


Jonathan Opp<strong>en</strong>heimer, 40<br />

Niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />

Jonathan Opp<strong>en</strong>heimer vervoeg<strong>de</strong> <strong>de</strong> De Beers Group in 1994:<br />

hij werd bestuur<strong>de</strong>r van De Beers S.A. in 2006. Hij is tev<strong>en</strong>s lid<br />

van het Uitvoer<strong>en</strong>d Comité daarvan. Hij is Voorzitter van De Beers<br />

Canada Inc. <strong>en</strong> van <strong>de</strong> v<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> van Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives<br />

Group. Vanwege zijn voorzitterschap van <strong>de</strong> bedrijv<strong>en</strong>groep<br />

Elem<strong>en</strong>t Six (waarin <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> participatie heeft) wordt hij<br />

beschouwd als niet-onafhankelijk bestuur<strong>de</strong>r.<br />

Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 5 september 2001<br />

Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2011<br />

Guy Paquot, 68<br />

Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />

Guy Paquot vervoeg<strong>de</strong> in 1969 <strong>de</strong> groep Bank Nagelmackers <strong>en</strong><br />

werd voorzitter <strong>en</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r van Financière Lecocq<br />

(e<strong>en</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming van Nagelmackers) in 1986. In 1994<br />

veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong> Financière Lecocq haar naam in Compagnie Mobilière<br />

et Foncière du Bois Sauvage. In 2003 trad hij af als ge<strong>de</strong>legeerd<br />

bestuur<strong>de</strong>r maar bleef voorzitter van Compagnie du Bois Sauvage.<br />

Hij is voorzitter van Neuhaus <strong>en</strong> lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van<br />

Recticel, <strong>de</strong> Noel groep, Nomacorc SA <strong>en</strong> Ser<strong>en</strong>dip ev<strong>en</strong>als van<br />

<strong>de</strong> Stichting Quartier <strong>de</strong>s Arts.<br />

Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 13 april 2005<br />

Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2011<br />

Lid van het b<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> bezoldigingscomité sinds: 13 april<br />

2005<br />

Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l, 66<br />

Niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 139<br />

Van links naar rechts: Arnoud <strong>de</strong> Pret, Guy Paquot, Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e, Uwe-Ernst Bufe, Thomas Leys<strong>en</strong>, Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l,<br />

Isabelle Bouillot, Shohei Naito, Marc Grynberg, Jonathan Opp<strong>en</strong>heimer, Géraldine Nol<strong>en</strong>s (secretaris)<br />

Na e<strong>en</strong> carrière in financieel beheer bij G<strong>en</strong>eral Electric (VS),<br />

Siem<strong>en</strong>s, Cockerill-Sambre <strong>en</strong> CBR, vervoeg<strong>de</strong> Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l<br />

in 1988 <strong>de</strong> G<strong>en</strong>erale Maatschappij van België als lid van het<br />

Uitvoer<strong>en</strong>d Comité, verantwoor<strong>de</strong>lijk voor beheerscontrole op<br />

groepsniveau. Sinds 2000 is hij zelfstandig consul<strong>en</strong>t. Hij is lid van<br />

<strong>de</strong> raad van bestuur van Recticel.<br />

Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 26 juli 1989<br />

Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2012<br />

Voorzitter van het Auditcomité sinds: 13 april 2005<br />

Karel Vinck<br />

Ere-voorzitter


140 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Directiecomité<br />

Van links naar rechts: Hugo Morel, Pascal Reymon<strong>de</strong>t, Martin G. Hess, Marc Grynberg, Martine Verluyt<strong>en</strong>, William Staron, Marc Van San<strong>de</strong><br />

Marc Grynberg, 44<br />

Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r<br />

Marc Grynberg werd b<strong>en</strong>oemd tot ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r van<br />

<strong>Umicore</strong> in november 2008, in opvolging van Thomas Leys<strong>en</strong>. Hij<br />

vervoeg<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> in 1996 als Group Controller. Hij was Chief<br />

Financial Officer van <strong>Umicore</strong> van 2000 tot 2006, waarna hij <strong>aan</strong><br />

het hoofd kwam te st<strong>aan</strong> van <strong>Umicore</strong>’s Automotive Catalysts<br />

business unit. Marc bezit e<strong>en</strong> diploma van han<strong>de</strong>lsing<strong>en</strong>ieur<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Universiteit van Brussel (Ecole <strong>de</strong> Commerce Solvay) <strong>en</strong>,<br />

voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> zijn loopb<strong>aan</strong> bij <strong>Umicore</strong>, was hij werkzaam bij<br />

DuPont <strong>de</strong> Nemours in Brussel <strong>en</strong> G<strong>en</strong>ève.<br />

Martine Verluyt<strong>en</strong>, 58<br />

Chief Financial Officer: Financiën, Informatica<br />

Martine Verluyt<strong>en</strong> vervoeg<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> in 2006. Daarvoor was<br />

ze Chief Financial Officer bij Mobistar, <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> grootste<br />

mobiele telefoonoperator in België. Daar<strong>aan</strong> voorafg<strong>aan</strong>d,<br />

bekleed<strong>de</strong> ze e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal internationale posities bij het in speciale<br />

plastiekproduct<strong>en</strong> gespecialiseer<strong>de</strong> bedrijf Raychem, zowel in<br />

België als in <strong>de</strong> Ver<strong>en</strong>ig<strong>de</strong> Stat<strong>en</strong>. Ze startte haar carrière als<br />

bedrijfsrevisor bij KPMG.<br />

Martin G. Hess, 57<br />

Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt: Precious Metals Products,<br />

Cobalt & Specialty Materials, Corporate Developm<strong>en</strong>t<br />

Martin G. Hess trad in di<strong>en</strong>st bij Degussa in 1972 als stagiair in<br />

<strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsdi<strong>en</strong>st. Hij bekleed<strong>de</strong> diverse post<strong>en</strong> in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

business units <strong>en</strong> bouw<strong>de</strong> e<strong>en</strong> ruime internationale ervaring op<br />

in Afrika <strong>en</strong> Azië. Tuss<strong>en</strong> 1999 <strong>en</strong> 2006 had hij <strong>de</strong> leiding over <strong>de</strong><br />

business unit Automotive Catalysts. Daarna leid<strong>de</strong> hij <strong>de</strong> business<br />

groep Zinc Specialties tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> overgangsperio<strong>de</strong> voor <strong>de</strong><br />

overheveling van <strong>de</strong> zinkraffinage-activiteit naar Nyrstar, waarna<br />

hij <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor <strong>de</strong> Cobalt & Specialty Materials<br />

<strong>en</strong> Precious Metals Products activiteit<strong>en</strong> overnam, in parallel<br />

met <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor het <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t Corporate<br />

Developm<strong>en</strong>t. Hij vervoeg<strong>de</strong> het directiecomité van <strong>Umicore</strong> in<br />

2003.<br />

Hugo Morel, 59<br />

Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt: Precious Metals Services,<br />

Aankoop, Corporate Security<br />

Hugo Morel haal<strong>de</strong> e<strong>en</strong> diploma van burgerlijk ing<strong>en</strong>ieur<br />

metaalkun<strong>de</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Katholieke Universiteit Leuv<strong>en</strong>. In 1974<br />

vervoeg<strong>de</strong> bij <strong>Umicore</strong> waar hij in <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jar<strong>en</strong> diverse post<strong>en</strong><br />

bekleed<strong>de</strong> in <strong>de</strong> productie, <strong>de</strong> commerciële <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, <strong>de</strong><br />

strategie <strong>en</strong> <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e directie van diverse activiteit<strong>en</strong>. Hij<br />

leid<strong>de</strong> <strong>de</strong> Zinc Chemicals business unit tuss<strong>en</strong> 1996 <strong>en</strong> 1997 <strong>en</strong>


neemt zijn huidige functie waar sinds 1998. Hij vervoeg<strong>de</strong> het<br />

Directiecomité in 2002.<br />

Pascal Reymon<strong>de</strong>t, 50<br />

Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt: Zinc Specialties<br />

Pascal Reymon<strong>de</strong>t bezit e<strong>en</strong> Master of Sci<strong>en</strong>ce diploma van<br />

<strong>de</strong> Stanford University <strong>en</strong> e<strong>en</strong> ing<strong>en</strong>ieursdiploma van <strong>de</strong> Ecole<br />

C<strong>en</strong>trale te Parijs. Hij oef<strong>en</strong><strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> managem<strong>en</strong>tfuncties<br />

uit binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> Degussa groep inclusief het managem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong><br />

autokatalysator<strong>en</strong>fabriek<strong>en</strong> in Port Elizabeth <strong>en</strong> Burlington. Hij<br />

vervoeg<strong>de</strong> het directiecomité van <strong>Umicore</strong> in 2003 als hoofd van<br />

<strong>de</strong> Precious Metals Products-activiteit. In september 2007 werd hij<br />

<strong>aan</strong>gesteld als hoofd van Zinc Specialties.<br />

William Staron, 61<br />

Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt: Automotive Catalysts<br />

William Staron behaal<strong>de</strong> e<strong>en</strong> diploma in Mechanical Engineering<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Universiteit van Ohio <strong>en</strong> heeft e<strong>en</strong> lange ervaring in<br />

<strong>de</strong> katalysator-industrie. Tij<strong>de</strong>ns zijn perio<strong>de</strong> bij Engelhard (nu<br />

BASF), stond hij <strong>aan</strong> het hoofd van <strong>de</strong> Environm<strong>en</strong>tal Catalysts,<br />

Specialty Minerals & Colors, <strong>en</strong> Chemical Catalyst groep<strong>en</strong>.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 141<br />

William vervoeg<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> in 2002 als S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt voor<br />

Automotive Catalysts in Noord-Amerika. In 2007 werd hij b<strong>en</strong>oemd<br />

tot hoofd van Global Research & Technology voor <strong>de</strong> Automotive<br />

Catalysts divisie. In oktober 2008 volg<strong>de</strong> hij Marc Grynberg op als<br />

hoofd van <strong>de</strong>ze business unit.<br />

Marc Van San<strong>de</strong>, 57<br />

Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt: Chief Technology Officer,<br />

Leefmilieu, Veiligheid <strong>en</strong> Gezondheid<br />

Marc Van San<strong>de</strong> behaal<strong>de</strong> e<strong>en</strong> diploma van doctor in <strong>de</strong> fysica<br />

<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Universitaire Instelling Antwerp<strong>en</strong>, ev<strong>en</strong>als e<strong>en</strong> MBA. In<br />

1980 vervoeg<strong>de</strong> hij <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> bekleed<strong>de</strong> er diverse functies<br />

in <strong>de</strong> research-, marketing- <strong>en</strong> productiedi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. In 1993 werd<br />

hij Vice-Presi<strong>de</strong>nt van <strong>de</strong> business unit Electro-Optic Materials: in<br />

1999 vervoeg<strong>de</strong> hij het Directiecomité als Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt<br />

Advanced Materials. Hij nam <strong>de</strong> functie van Chief Technology<br />

Officer op in 2005, <strong>en</strong> draagt ver<strong>de</strong>r <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />

voor <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> Electro-Optic Materials, Thin Film Products <strong>en</strong><br />

Precious Metals Chemistry.


142 42 I U UUmic<br />

<strong>Umicore</strong> mic m ore or ore or re r re r re I<br />

J JJaar<br />

J<br />

J JJaarverslag<br />

aar aa aar aa aar aa aar aa aar aa aar aa aar aa aar aa aar a ar arrver<br />

ver ve ver ve ver ve ver ve ver ve ver ve ver ve ver ve ver ve sla sl sla la l la lag g g2 g g2 g g2 g g2 g g2 g g2 g g2 g g2 g gg2 g 2<br />

2 22009<br />

009 00 0 09<br />

S<strong>en</strong>ior Managem<strong>en</strong>t<br />

Advanced Materials<br />

Dirk Uyt<strong>de</strong>willig<strong>en</strong>, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Cobalt & Specialty Materials<br />

Klaus Ostgathe, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Thin Film Products<br />

Michel Cauwe, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Electro-Optic Materials<br />

Zinc Specialties<br />

Pascal Reymon<strong>de</strong>t, Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt Zinc Specialties<br />

Guy Beke, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Zinc Chemicals<br />

Precious Metals Services<br />

Hugo Morel, Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt, Precious Metals Services<br />

Ralf Drieselmann, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt, Precious Metals Managem<strong>en</strong>t


CTO Organisatie<br />

Ignace <strong>de</strong> Ruijter, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt<br />

Jan Vlieg<strong>en</strong>, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt<br />

Corporate<br />

Luc Gell<strong>en</strong>s, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Corporate Developm<strong>en</strong>t<br />

Géraldine Nol<strong>en</strong>s, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Legal Affairs<br />

Bernhard Fuchs, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Greater China<br />

Precious Metals Products & Catalysts<br />

Dietmar Becker, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Technical Materials<br />

Joerg Beuers, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Jewellery & Electroplating<br />

Michael Neisel, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Automotive Catalysts<br />

Europe and Africa<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 143<br />

Marc Van San<strong>de</strong>, Chief Technology Of cer (CTO)<br />

Guy Ethier, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Environm<strong>en</strong>t, Health and Safety<br />

Stephan Csoma, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Governm<strong>en</strong>tal Affairs<br />

Franz-Josef Kron, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt South America<br />

Edwin D’Hondt, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Information Systems<br />

William Staron, Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt Automotive Catalysts<br />

Dieter Lindner, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt R&T Automotive Catalysts


144 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

Glossarium<br />

Aantal opleidingsur<strong>en</strong> per<br />

persoon:<br />

Gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal opleidingsur<strong>en</strong> per<br />

werknemer – inclusief interne <strong>en</strong> externe<br />

opleiding <strong>en</strong> opleiding op <strong>de</strong> werkvloer.<br />

Opleiding op <strong>de</strong> werkvloer kan het <strong>aan</strong>tal<br />

ur<strong>en</strong> inhou<strong>de</strong>n wanneer iemand wor<strong>de</strong>n<br />

opgeleid op <strong>de</strong> werkvloer, zon<strong>de</strong>r dat <strong>de</strong>ze<br />

volledig productief is. Het totale <strong>aan</strong>tal<br />

opleidingsur<strong>en</strong> wordt ge<strong>de</strong>eld door het<br />

personeelsbestand.<br />

Aantal stakingsdag<strong>en</strong>:<br />

Aantal dag<strong>en</strong> die verlor<strong>en</strong> g<strong>aan</strong> omwille<br />

van “<strong>aan</strong>gekondig<strong>de</strong>” staking<strong>en</strong>.<br />

Werkon<strong>de</strong>rbreking<strong>en</strong> van min<strong>de</strong>r dan<br />

e<strong>en</strong> dag wor<strong>de</strong>n niet geteld, behalve als<br />

ze herhaald wor<strong>de</strong>n over e<strong>en</strong> langere<br />

perio<strong>de</strong>. Dit cijfer houdt ge<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing<br />

met <strong>de</strong> dag<strong>en</strong> die verlor<strong>en</strong> zijn geg<strong>aan</strong><br />

door bereidwillig<strong>en</strong> die omwille van <strong>de</strong><br />

stakingsacties niet tot het werk kon<strong>de</strong>n<br />

overg<strong>aan</strong>.<br />

Blootstellingsbiomarker:<br />

stof of metaboliet gemet<strong>en</strong> in biologische<br />

vloeistoff<strong>en</strong> (bv. bloed) om <strong>de</strong> interne<br />

lichaamsblootstelling te met<strong>en</strong><br />

Ernstgraad ongevall<strong>en</strong> met verlet:<br />

Aantal verletdag<strong>en</strong> per duiz<strong>en</strong>d werkur<strong>en</strong>.<br />

Ongevall<strong>en</strong> op <strong>de</strong> weg van <strong>en</strong> naar het<br />

werk wor<strong>de</strong>n niet meegerek<strong>en</strong>d.<br />

Frequ<strong>en</strong>tiegraad ongevall<strong>en</strong> met<br />

verlet:<br />

Aantal ongevall<strong>en</strong> met verlet per miljo<strong>en</strong><br />

werkur<strong>en</strong>. Ongevall<strong>en</strong> op <strong>de</strong> weg van <strong>en</strong><br />

naar het werk wor<strong>de</strong>n niet meegerek<strong>en</strong>d.<br />

Global Reporting Initiative® (GRI):<br />

Het GRI is e<strong>en</strong> internationaal<br />

langetermijnproces waarbij verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n betrokk<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> dat<br />

tot missie heeft wereldwijd toepasbare<br />

richtlijn<strong>en</strong> voor rapportering op het gebied<br />

van duurzaamheid te ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> te<br />

versprei<strong>de</strong>n.<br />

ISO 14001:<br />

Specificatie voor milieubeheersystem<strong>en</strong> van<br />

<strong>de</strong> “International Standards Organisation”<br />

(ref. ISO).<br />

A(H1N1):<br />

Microgram per <strong>de</strong>ciliter bloed:<br />

Type griepvirus<br />

E<strong>en</strong>heid voor het metaalgehalte in het<br />

Biodiversiteit:<br />

bloed<br />

De variatie tuss<strong>en</strong> lev<strong>en</strong><strong>de</strong> organism<strong>en</strong> Microgram per gram creatinine:<br />

uit alle bronn<strong>en</strong>, waaron<strong>de</strong>r land, zee <strong>en</strong> E<strong>en</strong>heid voor het metaalgehalte in <strong>de</strong> urine.<br />

an<strong>de</strong>re aquatische ecosystem<strong>en</strong>, alsook<br />

<strong>de</strong> ecologische complex<strong>en</strong> waar zij <strong>de</strong>el Nanomaterial<strong>en</strong>:<br />

van uitmak<strong>en</strong>; met inbegrip van diversiteit Material<strong>en</strong> die uit microscopische partikels<br />

binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> soort<strong>en</strong>; tuss<strong>en</strong> soort<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rling best<strong>aan</strong> met t<strong>en</strong> minste één dim<strong>en</strong>sie die<br />

<strong>en</strong> van ecosystem<strong>en</strong>.<br />

kleiner is dan 100 nanometer.<br />

OHSAS 18001:<br />

“Occupational Health and Safety<br />

Assessm<strong>en</strong>t Series”: e<strong>en</strong> beheersysteem<br />

van veiligheid <strong>en</strong> gezondheid.<br />

REACH:<br />

“Registratie, Evaluatie <strong>en</strong> Autorisatie van<br />

Chemische stoff<strong>en</strong>”; nieuw EU beleid inzake<br />

chemische stoff<strong>en</strong>.<br />

Recyclage-material<strong>en</strong>:<br />

Material<strong>en</strong> die hun eerste lev<strong>en</strong>scyclus<br />

beëindigd hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> via recyclage<br />

herverwerkt zull<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n waardoor<br />

e<strong>en</strong> twee<strong>de</strong>, <strong>de</strong>r<strong>de</strong>... lev<strong>en</strong>scyclus wordt<br />

ingezet.<br />

Registreerbare verwonding:<br />

E<strong>en</strong> verwonding als gevolg van e<strong>en</strong><br />

arbeidsongeval waarvoor meer dan één<br />

verzorging nodig is of die leidt tot e<strong>en</strong><br />

<strong>aan</strong>gepast arbeidsprogramma, maar<br />

exclusief ongevall<strong>en</strong> met verlet.<br />

Risico-evaluatie:<br />

De evaluatie van risico’s uitg<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />

van best<strong>aan</strong><strong>de</strong> stoff<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s,<br />

zowel werknemers als consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />

het milieu, met het oog op e<strong>en</strong> beter<br />

risicobeheer.<br />

Secundaire grondstoff<strong>en</strong>:<br />

Nev<strong>en</strong>product<strong>en</strong> van primaire<br />

materiaalstrom<strong>en</strong>.<br />

Terugwinning:<br />

De inzameling van afvalmaterial<strong>en</strong> met<br />

het doel ze <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> recyclageproces te<br />

on<strong>de</strong>rwerp<strong>en</strong>.<br />

Tij<strong>de</strong>lijke werknemers:<br />

<strong>Umicore</strong> werknemers met e<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>lijk<br />

contract. Ze wor<strong>de</strong>n niet beschouwd als<br />

on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het vaste personeelsbestand,<br />

maar wor<strong>de</strong>n wel opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het totale<br />

personeelsbestand.<br />

Broeikasgass<strong>en</strong>:<br />

Ongeval met verlet:<br />

Vrijwillige vertrekkers:<br />

Gass<strong>en</strong> die bijdrag<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> opwarming van E<strong>en</strong> ongeval dat leidt tot het verlies van Aantal werknemers die het bedrijf<br />

<strong>de</strong> aar<strong>de</strong>, zoals CO , meth<strong>aan</strong>, <strong>en</strong>z.<br />

2 minst<strong>en</strong>s één arbeidsdag.<br />

vrijwillig verlat<strong>en</strong> (exclusief afvloeiing<strong>en</strong>,<br />

CDC:<br />

Personeelsbestand:<br />

p<strong>en</strong>sionering <strong>en</strong> het beëindig<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />

vast contract). Dit cijfer is verbon<strong>de</strong>n met<br />

C<strong>en</strong>ters for Disease Control and Prev<strong>en</strong>tion; Aantal werknemers (arbei<strong>de</strong>rs, bedi<strong>en</strong><strong>de</strong>n, het totale personeelsbestand.<br />

e<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Ver<strong>en</strong>ig<strong>de</strong> Stat<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong><br />

organisatie die gericht is op het voorkom<strong>en</strong><br />

ka<strong>de</strong>rs) die betaald wer<strong>de</strong>n door <strong>Umicore</strong><br />

op het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> waarover Ziektegraad:<br />

<strong>en</strong> beheers<strong>en</strong> van ziektes, <strong>de</strong> promotie van verslag wordt uitgebracht. Inclusief Totaal <strong>aan</strong>tal werkdag<strong>en</strong> verlor<strong>en</strong><br />

(milieu)gezondheid <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rwijs.<br />

halftijdse, halftijdse omwille van leeftijd door ziekte, exclusief lange termijn<br />

Decibel:<br />

<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>lijke werknemers maar exclusief<br />

werknemers met e<strong>en</strong> slap<strong>en</strong>d contract <strong>en</strong><br />

ziekte <strong>en</strong> verlor<strong>en</strong> dag<strong>en</strong> omwille van<br />

zwangerschapsverlof. Dit cijfer staat in<br />

E<strong>en</strong>heid van geluidsniveau<br />

werknemers op basis van on<strong>de</strong>r<strong>aan</strong>neming. verband met het totaal <strong>aan</strong>tal werkdag<strong>en</strong><br />

Duurzame ontwikkeling:<br />

Procesveiligheid:<br />

per jaar (bv. 260 dag<strong>en</strong>).<br />

Ontwikkeling die beantwoordt <strong>aan</strong> Veiligheidskwesties verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> het<br />

<strong>de</strong> behoeft<strong>en</strong> van vandaag zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> gebruik <strong>en</strong> het opslag van gevaarlijke<br />

toekomstige g<strong>en</strong>eraties te belemmer<strong>en</strong> chemische stoff<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> bedreiging<br />

om in hun eig<strong>en</strong> behoeft<strong>en</strong> te voorzi<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> voor werknemers,<br />

(ref. VN Wereldcommissie voor milieu <strong>en</strong><br />

ontwikkeling).<br />

buurtbewoners <strong>en</strong> het leefmilieu.


Financiële <strong>de</strong>finities<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal:<br />

Totaal vermog<strong>en</strong> - reële waar<strong>de</strong> reserve<br />

+ netto financiële schuld + voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

voor personeels voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> - uitgestel<strong>de</strong><br />

belastingactiva <strong>en</strong> -passiva - IAS 39-effect.<br />

Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld:<br />

Voor halfjaar: gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> van het<br />

<strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal <strong>aan</strong> het begin <strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />

het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong>.<br />

Voor het volledige jaar: gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />

halfjaargemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n.<br />

Beurskapitalisatie:<br />

Slotkoers x totaal <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

EBIT:<br />

Bedrijfsresultaat van integraal<br />

geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />

(opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re financiële<br />

activa inbegrep<strong>en</strong>) + <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />

Groep in het nettoresultaat van <strong>de</strong><br />

on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong>.<br />

EBITDA:<br />

EBIT + [afschrijving<strong>en</strong> + niet-kasuitgav<strong>en</strong>,<br />

an<strong>de</strong>re dan afschrijving<strong>en</strong> (d.w.z.<br />

toevoeging<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>en</strong> terugneming<br />

van waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>,<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong> terugneming<br />

van waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op voorra<strong>de</strong>n,<br />

an<strong>de</strong>re bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>)<br />

+/- IAS 39 effect] van integraal<br />

geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>.<br />

b) structurele in<strong>de</strong>kking, wat impliceert dat<br />

<strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> hedging<br />

instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />

wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in plaats van het eig<strong>en</strong><br />

vermog<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dit voordat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

voorzi<strong>en</strong>e of vastgeleg<strong>de</strong> transacties zich<br />

voordo<strong>en</strong>, of<br />

c) in uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong> beslot<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong>rivat<strong>en</strong>, wat impliceert dat <strong>de</strong> wijziging<br />

in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> op <strong>de</strong> beslot<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong>rivat<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing moet<br />

wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, in teg<strong>en</strong>stelling<br />

tot <strong>de</strong> uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> compon<strong>en</strong>t waar<br />

<strong>de</strong> wijziging in reële waar<strong>de</strong> niet in<br />

<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing kan wor<strong>de</strong>n<br />

opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet<br />

inbegrep<strong>en</strong>):<br />

Alle elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> - <strong>de</strong><br />

waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>gekochte metal<strong>en</strong>.<br />

Recurr<strong>en</strong>te operationele marge:<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT van integraal<br />

geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> /<br />

Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>).<br />

ROCE (R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d<br />

kapitaal):<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT / gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d<br />

kapitaal. Al gepubliceer<strong>de</strong> historische cijfers<br />

zijn niet herzi<strong>en</strong>.<br />

IAS 39 effect:<br />

Investering<strong>en</strong>:<br />

Tijdsverschill<strong>en</strong> (zon<strong>de</strong>r invloed op Gekapitaliseer<strong>de</strong> investering<strong>en</strong> in<br />

<strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>) in het boek<strong>en</strong> van immateriële <strong>en</strong> materiële vaste activa.<br />

opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> in geval van niet-toepassing of<br />

<strong>de</strong> onmogelijkheid van het bekom<strong>en</strong> van<br />

IAS hedge accounting op:<br />

Kasstrom<strong>en</strong> vóór<br />

financieringsoperaties:<br />

To<strong>en</strong>ame / Afname van <strong>de</strong><br />

a) transactionele in<strong>de</strong>kking, wat met zich bedrijfsthesaurie + to<strong>en</strong>ame / afname van<br />

meebr<strong>en</strong>gt dat <strong>de</strong> inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>de</strong> investeringsthesaurie – aflossing<strong>en</strong> of<br />

niet langer <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> kunn<strong>en</strong> nieuwe l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> niet-operationele<br />

gewaar<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n, of<br />

context.<br />

Netto financiële schuld:<br />

Financiële schul<strong>de</strong>n op meer dan één jaar +<br />

financiële schul<strong>de</strong>n op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />

- kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> - l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />

nietoperationele context.<br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 145<br />

NPAT:<br />

Geconsoli<strong>de</strong>erd nettoresultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />

van <strong>de</strong> Groep, zon<strong>de</strong>r afgesplitste<br />

bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>.<br />

O&O-uitgav<strong>en</strong>:<br />

Bruto on<strong>de</strong>rzoeks- <strong>en</strong><br />

ontwikkelingsuitgav<strong>en</strong>, gekapitaliseer<strong>de</strong><br />

kost<strong>en</strong> inbegrep<strong>en</strong>.<br />

Recurr<strong>en</strong>te effectieve<br />

belastingvoet:<br />

Recurr<strong>en</strong>te effectieve belastingkost /<br />

recurr<strong>en</strong>t resultaat vóór belasting<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

integraal geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>.<br />

Niet-recurr<strong>en</strong>te EBIT:<br />

Bevat niet-recurr<strong>en</strong>te elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met<br />

betrekking tot herstructureringsmaatregel<strong>en</strong>,<br />

waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van activa <strong>en</strong> Schuldratio:<br />

an<strong>de</strong>re opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> of kost<strong>en</strong> resulter<strong>en</strong>d Netto financiële schuld / (Netto financiële<br />

uit feit<strong>en</strong> of transacties die dui<strong>de</strong>lijk schuld + Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>).<br />

verschill<strong>en</strong> van <strong>de</strong> courante activiteit<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming. Afschrijving<strong>en</strong> op Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el (EPS):<br />

metaalvoorra<strong>de</strong>n die perman<strong>en</strong>t in <strong>de</strong> Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el voor <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs.<br />

activiteit<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n vastgehou<strong>de</strong>n, mak<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te EBIT van <strong>de</strong><br />

business groups.<br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el (EPS) -<br />

basisberek<strong>en</strong>ing:<br />

Recurr<strong>en</strong>te EBIT:<br />

Nettoresultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep /<br />

gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> -<br />

EBIT - niet-recurr<strong>en</strong>te EBIT - IAS 39 effect. eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el (EPS) - na<br />

verwateringseffect:<br />

Nettoresultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep /<br />

[gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

- eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> + (<strong>aan</strong>tal mogelijke<br />

nieuwe <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> die uitgegev<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n in het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> x verwateringseffect<br />

van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong>)].<br />

Aangepaste winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />

(EPS) - basisberek<strong>en</strong>ing:<br />

Netto recurr<strong>en</strong>t resultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />

Groep / totaal <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> -<br />

eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

Aangepaste winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />

(EPS) - na verwateringseffect:<br />

Netto recurr<strong>en</strong>t resultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van<br />

<strong>de</strong> Groep / [gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> - eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> + (<strong>aan</strong>tal<br />

mogelijke <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> die uitgegev<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n in het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> x verwateringseffect<br />

van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong>)].<br />

Bov<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> financiële <strong>de</strong>finities betreff<strong>en</strong><br />

prestatie-indicator<strong>en</strong> die niet gelinkt zijn<br />

met IFRS, behalve <strong>de</strong> Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />

(EPS), basisberek<strong>en</strong>ing, <strong>en</strong> <strong>de</strong> Winst per<br />

<strong>aan</strong><strong>de</strong>el (EPS), na verwateringseffect.


146 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />

GRI In<strong>de</strong>x<br />

<strong>Umicore</strong> past <strong>de</strong> GRI-principes (Global Reporting Initiative) toe in haar verslaggeving sinds <strong>de</strong> publicatie van het 2005 <strong>Verslag</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />

Sam<strong>en</strong>leving. Deze in<strong>de</strong>x toont waar <strong>de</strong> informatie over kernelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> -indicator<strong>en</strong> van <strong>de</strong> GRI in dit verslag terug te vin<strong>de</strong>n zijn. <strong>Umicore</strong> verschaft e<strong>en</strong> verslaggeving<br />

op B+-niveau vanaf haar 2008 <strong>Verslag</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Sam<strong>en</strong>leving.<br />

E<strong>en</strong> volledige GRI In<strong>de</strong>x is terug te vin<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> website van <strong>Umicore</strong> (www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com/griIn<strong>de</strong>x). Meer informatie over GRI, het volledige<br />

pakket indicator<strong>en</strong>, inclusief <strong>de</strong> volledige <strong>de</strong>finities <strong>en</strong> <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> toepassingsniveaus is te vin<strong>de</strong>n op www.globalreporting.org<br />

Refer<strong>en</strong>tie Indicator Pagina<br />

Algeme<strong>en</strong><br />

1. Strategie <strong>en</strong> Analyse<br />

1.1 Verklaring van <strong>de</strong> CEO <strong>en</strong> <strong>de</strong> voorzitter<br />

1.2 Beschrijving van belangrijkste effect<strong>en</strong>, risico's <strong>en</strong> opportuniteit<strong>en</strong>.<br />

2. Organisatiepro el<br />

3-4; comm<strong>en</strong>taar over lidmaatschap van <strong>de</strong> organisatie<br />

kan ook op pagina 137 wor<strong>de</strong>n bekom<strong>en</strong><br />

3-4; 7; 14-15; 39; 45; 61; 83-85; 130-137; ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> duurzaamheidspro el<strong>en</strong><br />

zijn beschikbaar op www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com<br />

2.1 - 2.2 Naam, product<strong>en</strong> / di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> Voorpagina; 21; 25; 29; 33<br />

2.3 - 2.7 Structuur, geogra sche <strong>aan</strong>wezigheid, bedi<strong>en</strong><strong>de</strong> markt<strong>en</strong><br />

14-15; 21; 25; 29; 33; 58-59; 86; 120; 130-131; 135; 136; binn<strong>en</strong>omslag voorpagina;<br />

binn<strong>en</strong>omslag achterkant; zie ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />

www.umicore.com/<strong>en</strong>/ourBusiness<br />

2.8 Bereik 7; 57-59<br />

2.9 Signi cante wijziging<strong>en</strong> van omvang, structuur of eig<strong>en</strong>dom 1; 27; 35; 57<br />

2.10 Ontvang<strong>en</strong> prijz<strong>en</strong> in 2009 64; 135<br />

3. <strong>Verslag</strong>parameters<br />

3.1 - 3.4 Pro el verslag, contactperson<strong>en</strong> Voorpagina; 1; binn<strong>en</strong>omslag achterkant<br />

3.5 - 3.13 Bereik verslag <strong>en</strong> garantie<br />

1; 4; 27; 31; 35; 39; 45; 61; 69; 70-71; 95; 136; 144-145; 146-147; zie ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

managem<strong>en</strong>t<strong>aan</strong>pak op www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com<br />

4. Bestuur <strong>en</strong> <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

1; 120-122; 125-126; 138-139; voor alle bestuursgerelateerd elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zie <strong>de</strong><br />

website voor toegang tot het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest<br />

4.1 - 4.7 Structuur <strong>en</strong> bestuur<br />

(www.governance.umicore.com/nl/charterN) <strong>en</strong> <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong><br />

(www.governance.umicore.com/nl/Co<strong>de</strong>OfConductN)<br />

4.8 - 4.11 Interne richtlijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> beleidslijn<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>omslag voorkant; 120-122; 130; 70-71; www.governance.umicore.com/nl<br />

4.12 - 4.13 Hou<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> externe initiatiev<strong>en</strong> 47; 122; 136-137; binn<strong>en</strong>omslag voorkant<br />

4.14 - 4.17 Betrokk<strong>en</strong>heid belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n Binn<strong>en</strong>omslag voorkant; 1; 62; 134-137<br />

5. Managem<strong>en</strong>t loso e <strong>en</strong> Prestatie-indicator<strong>en</strong><br />

Alle <strong>de</strong>tails betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> managem<strong>en</strong>t loso e op sociaal, milieu- <strong>en</strong> economisch<br />

vlak zijn beschikbaar op www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com; <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>vatting<br />

van <strong>de</strong> sleutelprestatie-indicator<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep is terug te vin<strong>de</strong>n op p.7<br />

Economische prestatie-indicator<strong>en</strong><br />

Economische prestatie<br />

EC1 Aangemaakte <strong>en</strong> ver<strong>de</strong>el<strong>de</strong> economische waar<strong>de</strong> 11; 13; 62-63; 136<br />

EC3 Dekking van <strong>de</strong> winstplanverplichting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> organisatie 101-104<br />

EC4 Signi cante nanciële overheidssteun 136<br />

Onrechtstreeks economisch impact<br />

EC8 Ontwikkeling <strong>en</strong> impact van investering<strong>en</strong> van op<strong>en</strong>baar nut 63-63


Prestatie-indicator<strong>en</strong> leefmilieu<br />

Material<strong>en</strong><br />

Perc<strong>en</strong>tage van <strong>de</strong> gebruikte material<strong>en</strong> dat<br />

EN2<br />

bestaat uit afval uit externe bronn<strong>en</strong><br />

Energie<br />

Directe <strong>en</strong> indirecte <strong>en</strong>ergieconsumptie<br />

EN3 - EN5<br />

uit primaire <strong>en</strong>ergiebronn<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiebesparing<strong>en</strong><br />

Initiatiev<strong>en</strong> om <strong>en</strong>ergie-ef ciënte of op hernieuwbare <strong>en</strong>ergie gebaseer<strong>de</strong><br />

EN6<br />

product<strong>en</strong> te producer<strong>en</strong><br />

Energie-ef ciëntie <strong>en</strong> initiatiev<strong>en</strong> om <strong>en</strong>ergieverbruik te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

EN7<br />

bereikte vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />

Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 147<br />

7; 39 (zie ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s <strong>de</strong> pro el<strong>en</strong> van <strong>de</strong> business units op<br />

www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com)<br />

40; 43; 49; NB: directe <strong>en</strong> indirecte<br />

<strong>en</strong>ergieconsumptie wor<strong>de</strong>n in e<strong>en</strong> indicator gegroepeerd<br />

Indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd; 14-15<br />

(ge<strong>de</strong>tailleerd duurzaamheidspro el<strong>en</strong> van elke business group zijn toegankelijk via<br />

www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com)<br />

40; 49 (indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />

Water<br />

EN8 Totale wateronttrekking per bron 40; 43<br />

Biodiversiteit<br />

Plaats <strong>en</strong> omvang van activiteit<strong>en</strong> die in of naast bescherm<strong>de</strong> gebie<strong>de</strong>n -<br />

EN11<br />

of gebie<strong>de</strong>n met e<strong>en</strong> hoge graad van biodiversiteit - ligg<strong>en</strong><br />

Emissies, Ef u<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Afval<br />

Indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd; 43<br />

EN16 -<br />

Broeikasgass<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re emissies in <strong>de</strong> atmosfeer<br />

17; EN20<br />

40; 42; 43; 48; NB: directe and indirecte<br />

broeikasgasemissies wor<strong>de</strong>n in e<strong>en</strong> indicator gegroepeerd<br />

EN21 Lozing in water 40; 48<br />

EN22 Afval 40<br />

Sociale prestatie-indicator<strong>en</strong><br />

Arbeidspraktijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>gelijk werk<br />

LA1-LA2 Tewerkstelling 6; 7; 57-59; 64 (LA1 ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />

LA4 Perc<strong>en</strong>tage me<strong>de</strong>werkers dat on<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> collectieve arbeidsovere<strong>en</strong>komst valt 67<br />

LA7 Gezondheid <strong>en</strong> veiligheid 64; 69-73; (indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />

LA10 Opleiding 66<br />

LA13 Sam<strong>en</strong>stelling van bestuursorgan<strong>en</strong> <strong>en</strong> opsplitsing van werknemers per categorie 67; 120-122; 138-143<br />

M<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong><br />

HR3; HR5-7 Collectieve on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong>, kin<strong>de</strong>rarbeid, gedwong<strong>en</strong> tewerkstelling<br />

67; 130; zie ook Gedragsco<strong>de</strong>: www.governance.umicore.com/nl/Co<strong>de</strong>OfConductN<br />

+ <strong>aan</strong>hangsel M<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong>beleid (HR3 indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />

Sam<strong>en</strong>leving<br />

SO1 Relaties met <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> 62-63<br />

67; 130; 136; alle activiteit<strong>en</strong> zijn voorwerp van <strong>de</strong> jaarlijkse risico-analyse dat alle<br />

SO2; SO3 Corruptie<br />

elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong> omvat; <strong>Umicore</strong> on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong><strong>de</strong> het UN Partnership<br />

Against Corruption Initiative (PACI) (SO3 indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />

SO5 - SO6 Publiek beleid 136<br />

Productverantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />

PR1 Gezondheid <strong>en</strong> veiligheid van <strong>de</strong> klant 50-51 (indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />

PR3 Informatie over product<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> 50-51 (indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)


Financiële kal<strong>en</strong><strong>de</strong>r (1)<br />

27 april 2010<br />

Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring van <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs (financieel jaar 2009)<br />

Persme<strong>de</strong><strong>de</strong>ling <strong>en</strong> kwartaalupdate eerste drie m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n 2010<br />

3 mei 2010<br />

Aan<strong>de</strong>el verliest divi<strong>de</strong>nd<br />

6 mei 2010<br />

Uitkering divi<strong>de</strong>nd<br />

6 augustus 2010<br />

Persme<strong>de</strong><strong>de</strong>ling <strong>en</strong> resultat<strong>en</strong> eerste jaarhelft 2010<br />

20 oktober 2010<br />

Persme<strong>de</strong><strong>de</strong>ling <strong>en</strong> kwartaalupdate <strong>de</strong>r<strong>de</strong> kwartaal 2010<br />

10 februari 2011<br />

Persme<strong>de</strong><strong>de</strong>ling <strong>en</strong> resultat<strong>en</strong> financieel jaar 2010<br />

26 april 2011<br />

Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring van <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs (financieel jaar 2010)<br />

Bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> informatie<br />

Beursnotering<br />

Euronext Brussel<br />

Algem<strong>en</strong>e informatie<br />

Bart Crols<br />

Telefoon: 32-2-227.71.29<br />

E-mail: bart.crols@umicore.com<br />

Financiële informatie<br />

Geoffroy Raskin<br />

Telefoon: 32-2-227.71.47<br />

E-mail: geoffroy.raskin@umicore.com<br />

Sociale informatie<br />

Mark Dolfyn<br />

Telefoon: 32-2-227.73.22<br />

E-mail : mark.dolfyn@umicore.com<br />

Leefmilieu-informatie<br />

Bert Sw<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />

Telefoon: 32-2-227.74.45<br />

E-mail: bert.sw<strong>en</strong>n<strong>en</strong>@umicore.com<br />

Jaarverslag<br />

Dit jaarverslag is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s beschikbaar in het Frans <strong>en</strong> het Engels<br />

Internet<br />

Dit jaarverslag kan afgetapt wor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> internet-site van<br />

<strong>Umicore</strong>: www.umicore.com<br />

Maatschappelijke zetel<br />

Broekstraat 31<br />

B-1000 Brussel – België<br />

Telefoon: 32-2-227.71.11<br />

Fax: 32-2-227.79.00<br />

Internet: www.umicore.com<br />

E-mail: info@umicore.com<br />

On<strong>de</strong>rnemingsnummer: 0401574852<br />

BTW-nummer: BE 0401 574 852<br />

Verantwoor<strong>de</strong>lijke uitgever<br />

<strong>Umicore</strong> Group Communications<br />

Bart Crols<br />

Telefoon: 32-2-227.71.29<br />

E-mail: bart.crols@umicore.com<br />

Realisatie<br />

Comfi<br />

Fotografie<br />

<strong>Umicore</strong>, Dimitri Lowette<br />

Drukkerij<br />

Dereume<br />

(1) Deze data kunn<strong>en</strong> wijzig<strong>en</strong>. Wijziging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> financiële kal<strong>en</strong><strong>de</strong>r zijn beschikbaar op <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong>-website<br />

Dit verslag werd gedrukt op Hav<strong>en</strong> 42 Superwhite papier. De process<strong>en</strong> waardoor dit papier <strong>aan</strong>gemaakt wordt, wor<strong>de</strong>n constant<br />

bijgesteld om <strong>de</strong> impact op het leefmilieu zo veel mogelijk te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Alle fabriek<strong>en</strong> die dit papier producer<strong>en</strong> zijn gecertificeerd<br />

volg<strong>en</strong>s FSC (Forest Stewardship Council) of PEFC (Programme for the Endorsem<strong>en</strong>t of Forest Certification Schemes).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!