Verslag aan de aandeelhouders en aan de samenleving - Umicore
Verslag aan de aandeelhouders en aan de samenleving - Umicore
Verslag aan de aandeelhouders en aan de samenleving - Umicore
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2009<br />
<strong>Verslag</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs<br />
<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving
2009 <strong>Verslag</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving<br />
Economisch <strong>Verslag</strong> p. 18<br />
Milieuverslag p. 36<br />
Sociaal <strong>Verslag</strong> p. 54<br />
Jaarrek<strong>en</strong>ing p. 75<br />
Bestuursverslag p. 120
Wie zijn we?<br />
<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> materiaaltechnologiegroep. Zijn activiteit<strong>en</strong> zijn voornamelijk<br />
geconc<strong>en</strong>treerd rond vier bedrijfssector<strong>en</strong>: Advanced Materials, Precious Metals Products<br />
& Catalysts, Precious Metals Services <strong>en</strong> Zinc Specialties. Elke bedrijfssector is opge<strong>de</strong>eld<br />
in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> marktgerichte business units, of dat nu is voor product<strong>en</strong> voor alledaags<br />
gebruik of voor toepassing<strong>en</strong> die <strong>aan</strong> <strong>de</strong> spits st<strong>aan</strong> van nieuwe, technologische<br />
ontwikkeling<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> legt zich toe op toepassingsgebie<strong>de</strong>n waarvan het bedrijf weet dat zijn<br />
knowhow inzake materiaalk<strong>en</strong>nis, scheikun<strong>de</strong> <strong>en</strong> metallurgie e<strong>en</strong> verschil kan mak<strong>en</strong>.<br />
Ongeveer 50% van haar inkomst<strong>en</strong> zijn afkomstig uit, <strong>en</strong> ongeveer 80% van haar<br />
O&O budget wordt uitgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong>, project<strong>en</strong> op het vlak van ‘schone’ technologieën,<br />
zoals uitstootkatalysator<strong>en</strong>, material<strong>en</strong> voor herlaadbare batterij<strong>en</strong> <strong>en</strong> fotovoltaïek,<br />
brandstofcell<strong>en</strong> <strong>en</strong> recyclage.<br />
metal<strong>en</strong><br />
k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong><br />
toepassing<strong>en</strong><br />
scheikun<strong>de</strong><br />
materiaalwet<strong>en</strong>schap<br />
metallurgie<br />
recyclage<br />
materiaaloplossing<strong>en</strong><br />
De <strong>Umicore</strong>-b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring van materiaaltechnologie<br />
<strong>Umicore</strong> is lid van <strong>de</strong> World Business Council for Sustainable Developm<strong>en</strong>t. <strong>Umicore</strong> werd<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> FTSE4Good In<strong>de</strong>x. Storebrand Socially Responsible Investm<strong>en</strong>ts k<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> notering ‘best in class’ toe <strong>en</strong> we mak<strong>en</strong> ook <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> Kemp<strong>en</strong> / SNS<br />
Smaller Europa SRI In<strong>de</strong>x.
Waarin gelov<strong>en</strong> wij?<br />
Wij gelov<strong>en</strong> dat material<strong>en</strong> ess<strong>en</strong>tieel zijn geweest voor <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke vooruitgang,<br />
dat ze <strong>aan</strong>wezig zijn in <strong>de</strong> kern van ons huidig lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> ook in <strong>de</strong> toekomst ver<strong>de</strong>re<br />
welvaartsgroei mogelijk zull<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>.<br />
Wij gelov<strong>en</strong> dat metaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> material<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re plaats innem<strong>en</strong>, <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong><br />
ze efficiënt <strong>en</strong> oneindig kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gerecycleerd <strong>en</strong> daardoor <strong>de</strong> basis vorm<strong>en</strong> voor<br />
duurzame product<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>.<br />
Wij will<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> positie voor <strong>Umicore</strong> als leverancier <strong>en</strong> ontwikkelaar van<br />
oplossing<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> beroep do<strong>en</strong> op material<strong>en</strong>, <strong>en</strong> daardoor bijdrag<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> verbetering<br />
van <strong>de</strong> kwaliteit van het lev<strong>en</strong>.<br />
Wij strev<strong>en</strong> naar ver<strong>de</strong>re groei van onze on<strong>de</strong>rneming dankzij compet<strong>en</strong>te werknemers,<br />
operationele uitmunt<strong>en</strong>dheid <strong>en</strong> technologische innovatie.<br />
Wij beseff<strong>en</strong> dat naast het strev<strong>en</strong> naar het beoog<strong>de</strong> financiële succes tev<strong>en</strong>s <strong>aan</strong>dacht<br />
geschonk<strong>en</strong> moet wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> ecologische <strong>en</strong> maatschappelijke invloed van ons do<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> lat<strong>en</strong>.<br />
Wij on<strong>de</strong>rschrijv<strong>en</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> principes in ons strev<strong>en</strong> naar duurzame ontwikkeling:<br />
• Wij betrekk<strong>en</strong> <strong>de</strong> beginsel<strong>en</strong> van duurzame ontwikkeling bij onze besluitvorming.<br />
• Wij baser<strong>en</strong> ons risicomanagem<strong>en</strong>t op e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke on<strong>de</strong>rbouw.<br />
• Wij prober<strong>en</strong> onze milieuprestaties voortdur<strong>en</strong>d te verbeter<strong>en</strong>.<br />
• Wij drag<strong>en</strong> actief bij <strong>aan</strong> het beher<strong>en</strong> <strong>en</strong> oploss<strong>en</strong> van risico’s die het gevolg zijn van<br />
operaties uit het verle<strong>de</strong>n.<br />
• Wij bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> stimuler<strong>en</strong> elke verantwoor<strong>de</strong> wijze van ontwerp, gebruik,<br />
hergebruik, recyclage <strong>en</strong> opslag van onze product<strong>en</strong>.<br />
• Wij communicer<strong>en</strong> met onze omgeving op e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke <strong>en</strong> transparante wijze, ook<br />
door mid<strong>de</strong>l van onafhankelijk gecontroleer<strong>de</strong> rapport<strong>en</strong>.<br />
• We strev<strong>en</strong> ernaar e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijke werkgever te zijn voor onze huidige <strong>en</strong><br />
toekomstige me<strong>de</strong>werkers.<br />
• Wij lat<strong>en</strong> ons lei<strong>de</strong>n door fundam<strong>en</strong>tele m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> lev<strong>en</strong> die recht<strong>en</strong> na overal<br />
ter wereld waar <strong>de</strong> Groep actief is.<br />
Wij beschouw<strong>en</strong> op<strong>en</strong>heid, respect, innovatie, sam<strong>en</strong>werking <strong>en</strong> inzet als e<strong>en</strong> sleutel tot<br />
succes. Wij drag<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze waar<strong>de</strong>n hoog in het v<strong>aan</strong><strong>de</strong>l <strong>en</strong> nem<strong>en</strong> gepaste stapp<strong>en</strong> als ze<br />
niet wor<strong>de</strong>n nageleefd.<br />
Uittreksel uit “The <strong>Umicore</strong> Way”
Over dit verslag<br />
Dit verslag slaat op <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> tij<strong>de</strong>ns het financiële <strong>en</strong> kal<strong>en</strong><strong>de</strong>rjaar 2009. Er von<strong>de</strong>n<br />
in 2009 ge<strong>en</strong> belangrijke wijziging<strong>en</strong> plaats van het bereik van onze activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s in dit<br />
verslag zijn daarom e<strong>en</strong>voudig te vergelijk<strong>en</strong> met die van 2008.<br />
An<strong>de</strong>re bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> informatie omvat e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatting van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>pak van <strong>Umicore</strong> inzake<br />
economisch, milieu- <strong>en</strong> sociaal beheer. Deze elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn beschikbaar op <strong>de</strong> website van <strong>Umicore</strong><br />
(www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com) <strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van dit verslag beschouwd te<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
Het economische bereik van het verslag slaat op alle volledig geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong>.<br />
Daarbov<strong>en</strong>op is <strong>de</strong> bijdrage van alle geassocieer<strong>de</strong> <strong>en</strong> joint-v<strong>en</strong>ture bedrijv<strong>en</strong> in <strong>de</strong> financiële<br />
verslaggeving opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Details over <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>domsstructuur van volledig geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> bedrijv<strong>en</strong>,<br />
geassocieer<strong>de</strong> bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint-v<strong>en</strong>tures zijn terug te vin<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> not<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing. De<br />
dialoog met financiële analist<strong>en</strong> <strong>en</strong> beleggers leidt tot voortdur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> door het<br />
bedrijf gepubliceer<strong>de</strong> economische <strong>en</strong> financiële gegev<strong>en</strong>s.<br />
In <strong>de</strong> loop van 2005 voltooi<strong>de</strong>n we e<strong>en</strong> proces dat onze <strong>aan</strong>pak op het vlak van duurzame<br />
ontwikkeling bepaal<strong>de</strong>. Dit proces omvatte het vastlegg<strong>en</strong> van vijf Groepsdoelstelling<strong>en</strong> voor milieu-<br />
<strong>en</strong> sociale prestaties voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010 die, sam<strong>en</strong> met ons ‘traditioneel’ economisch<br />
verslag, <strong>de</strong> basis vorm<strong>en</strong> van dit <strong>Verslag</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving alsook <strong>de</strong><br />
voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> verslag<strong>en</strong> voor 2005, 2006, 2007 <strong>en</strong> 2008. De doelstelling<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n vastgelegd op basis<br />
van e<strong>en</strong> breed intern <strong>en</strong> extern raadplegingsproces, waaron<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> dialoog met externe specialist<strong>en</strong>,<br />
managers uit <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> business segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n zoals milieugroep<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> verschei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> lokale, nationale <strong>en</strong> regionale autoriteit<strong>en</strong>.<br />
Op basis van <strong>de</strong> betrouwbaarheidsverklaring van ERM Certification and Verification Services<br />
in 2008 hebb<strong>en</strong> we <strong>de</strong> communicatie met onze sites <strong>en</strong> business units over <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong><br />
voor <strong>de</strong> duurzaamheidsrapportering ver<strong>de</strong>r verbeterd <strong>en</strong> <strong>de</strong> inzameling van gegev<strong>en</strong>s <strong>en</strong><br />
rapporteringssystem<strong>en</strong> nog verstevigd. Om <strong>de</strong> toekomstige rapporteringscycli voor te berei<strong>de</strong>n zijn<br />
we ook gestart met e<strong>en</strong> meer systematische integratie van <strong>de</strong> feedback van interne <strong>en</strong> externe<br />
stakehol<strong>de</strong>rs (zie pagina 134). Er werd vooruitgang geboekt bij <strong>de</strong> uitbreiding van het beheer<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> monitoring van <strong>de</strong> duurzaamheidsprestaties in onze bevoorradingsket<strong>en</strong>. Het externe<br />
<strong>en</strong>gageringsproces hiervoor begon in 2010 (zie pagina 134).<br />
De gegev<strong>en</strong>s over <strong>de</strong> sociale <strong>en</strong> milieuprestatie-indicator<strong>en</strong>, die gekoppeld zijn <strong>aan</strong> <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
doelstelling<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n verzameld via onze sociale <strong>en</strong> milieugegev<strong>en</strong>sbeheersystem<strong>en</strong>. Over het bereik<br />
van <strong>de</strong> sociale <strong>en</strong> milieudoelstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> indicator<strong>en</strong>, alsook e<strong>en</strong> discussie over <strong>de</strong> in 2009 geboekte<br />
vooruitgang, wordt verslag uitgebracht op <strong>de</strong> pagina’s 36 tot 73.<br />
De belangrijkste sociale elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van het verslag wor<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns e<strong>en</strong> verga<strong>de</strong>ring van het<br />
geme<strong>en</strong>schappelijke controlecomité <strong>aan</strong> <strong>de</strong> internationale vakbon<strong>de</strong>n voorgesteld terwijl het volledige<br />
docum<strong>en</strong>t <strong>aan</strong> <strong>de</strong> jaarlijkse verga<strong>de</strong>ring van <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, eind april, wordt voorgelegd, alsook <strong>aan</strong><br />
e<strong>en</strong> bre<strong>de</strong>re groep belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n in e<strong>en</strong> latere fase.<br />
De financiële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> not<strong>en</strong> alsook <strong>de</strong> duurzaamheidselem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n respectievelijk<br />
gecontroleerd <strong>en</strong> bevestigd door PriceWaterHouseCoopers <strong>en</strong> ERM Certification and Verification<br />
Services. De verificatieverklaring<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze <strong>de</strong>r<strong>de</strong> partij<strong>en</strong> zijn terug te vin<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> pagina’s 118 <strong>en</strong><br />
119 van dit verslag. Het verslag werd op 2 april 2010 op <strong>de</strong> website gepubliceerd. <strong>Umicore</strong> verschaft<br />
e<strong>en</strong> verslaggeving op B+-niveau van het Global Reporting Initiative (GRI).<br />
Het richtinggev<strong>en</strong><strong>de</strong> docum<strong>en</strong>t voor onze duurzaamheids<strong>aan</strong>pak is “The <strong>Umicore</strong> Way”. Dit docum<strong>en</strong>t<br />
bepaalt <strong>de</strong> visie van <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong> <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n die we will<strong>en</strong> uitstral<strong>en</strong>. We hebb<strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
alomvatt<strong>en</strong>d ka<strong>de</strong>r voor e<strong>en</strong> ethische manier van zak<strong>en</strong> do<strong>en</strong> ontwikkeld, <strong>en</strong> dit via onze Gedragsco<strong>de</strong><br />
<strong>en</strong> ons Charter op het vlak van Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur die onze managem<strong>en</strong>tfilosofie <strong>en</strong> bestuursprincipes<br />
bepal<strong>en</strong>. Deze docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn beschikbaar op onze website www.umicore.com.
Thomas Leys<strong>en</strong> Marc Grynberg
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 3<br />
Boodschap <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs<br />
<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving<br />
De financiële resultat<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> lag<strong>en</strong> in 2009 <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk lager dan in 2008. We<br />
wer<strong>de</strong>n sterk getroff<strong>en</strong> door <strong>de</strong> economische crisis die <strong>de</strong> wereld in haar greep hield<br />
sinds <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van 2008. Deze impact was vooral voelbaar in <strong>de</strong> business units die<br />
het sterkst zijn blootgesteld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> auto-, bouw- <strong>en</strong> elektronicasector. Gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> omvang<br />
van <strong>de</strong> economische crisis verheugt het ons echter dat <strong>Umicore</strong> in staat was om zich <strong>aan</strong><br />
<strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong> situatie <strong>aan</strong> te pass<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> stevige balans te behou<strong>de</strong>n <strong>en</strong> significante<br />
kasstrom<strong>en</strong> te g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong>.<br />
De prestaties in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van 2009 vertoon<strong>de</strong>n al e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke verbetering<br />
teg<strong>en</strong>over het diepe dal in <strong>de</strong> eerste jaarhelft. De inkomst<strong>en</strong> van <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> jaarhelft<br />
lag<strong>en</strong> iets hoger dan verwacht <strong>en</strong> comp<strong>en</strong>seer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> gebruikelijke negatieve<br />
seizo<strong>en</strong>str<strong>en</strong>ds. De voorraadafbouw bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> die zoveel impact had in het laatste<br />
<strong>de</strong>el van 2008 <strong>en</strong> begin 2009, werd geabsorbeerd <strong>en</strong> teg<strong>en</strong> het ein<strong>de</strong> van het jaar war<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> voorraadniveaus bij <strong>de</strong> meeste klant<strong>en</strong> weer normaal.<br />
De belangrijkste re<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> verbeter<strong>de</strong> prestaties in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van 2009 was<br />
<strong>de</strong> impact van <strong>de</strong> kost<strong>en</strong>bespar<strong>en</strong><strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns het jaar. Begin 2009 was<br />
het dui<strong>de</strong>lijk dat we in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> van onze business units belangrijke inspanning<strong>en</strong><br />
zou<strong>de</strong>n moet<strong>en</strong> lever<strong>en</strong> om ons <strong>aan</strong> <strong>de</strong> nieuwe marktomstandighe<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> te<br />
pass<strong>en</strong>. Vooral Automotive Catalysts <strong>en</strong> Technical Materials wer<strong>de</strong>n geconfronteerd<br />
met belangrijke wijziging<strong>en</strong> in hun respectieve sector <strong>en</strong> bij hun klant<strong>en</strong>. Hoewel<br />
we ingrijp<strong>en</strong><strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong> nam<strong>en</strong>, koz<strong>en</strong> we er bewust voor om e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>vormig<br />
kost<strong>en</strong>vermin<strong>de</strong>ringsprogramma te vermij<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> business units <strong>de</strong> mogelijkheid te<br />
gev<strong>en</strong> om <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> door te voer<strong>en</strong> waar ze dat nodig achtt<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar mogelijk<br />
naar tij<strong>de</strong>lijke oplossing<strong>en</strong> te zoek<strong>en</strong>. We zijn van m<strong>en</strong>ing dat dit <strong>de</strong> beste weg was, niet<br />
alle<strong>en</strong> vanuit het standpunt van <strong>de</strong> continuïteit op lange termijn, maar ook op het vlak<br />
van sociale verantwoor<strong>de</strong>lijkheid. Deze <strong>aan</strong>pak bleek <strong>de</strong> juiste te zijn <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> veel<br />
collega’s die tij<strong>de</strong>lijk werkloos war<strong>en</strong>, op het ein<strong>de</strong> van het jaar opnieuw voltijds <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
slag kon<strong>de</strong>n. Ver<strong>de</strong>r kon<strong>de</strong>n we ook nieuwe ban<strong>en</strong> creër<strong>en</strong> in onze activiteitsdomein<strong>en</strong><br />
waarin we <strong>de</strong> sterkste groei verwacht<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> kom<strong>en</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong>.<br />
We zijn ervan overtuigd dat <strong>Umicore</strong> sterker uit <strong>de</strong> crisis komt dan veel van onze<br />
sectorg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>. In financieel opzicht zijn we uitstek<strong>en</strong>d gepositioneerd. De sterke<br />
kasstrom<strong>en</strong> die we in 2009 g<strong>en</strong>ereer<strong>de</strong>n, stel<strong>de</strong>n ons in staat te blijv<strong>en</strong> invester<strong>en</strong><br />
in ess<strong>en</strong>tiële groei-initiatiev<strong>en</strong> <strong>en</strong> het behoud van int<strong>en</strong>sieve on<strong>de</strong>rzoeks- <strong>en</strong><br />
ontwikkelingsinspanning<strong>en</strong>. De investering<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> inspanning<strong>en</strong> voor on<strong>de</strong>rzoek <strong>en</strong><br />
ontwikkeling blev<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> hoog niveau in 2009. E<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal ess<strong>en</strong>tiële investering<strong>en</strong> in<br />
<strong>de</strong> domein<strong>en</strong> herlaadbare batterijmaterial<strong>en</strong>, autokatalysator<strong>en</strong> <strong>en</strong> substraatmaterial<strong>en</strong><br />
voor fotovoltaïsche installaties wer<strong>de</strong>n voltooid of war<strong>en</strong> bijna afgerond in 2009,<br />
terwijl er an<strong>de</strong>re investering<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gekondigd, zoals <strong>de</strong> ontwikkeling van e<strong>en</strong><br />
recyclagefaciliteit voor herlaadbare batterij<strong>en</strong> in België. De capaciteit om <strong>de</strong>rgelijke<br />
investering<strong>en</strong> uit te voer<strong>en</strong> – gecombineerd met perman<strong>en</strong>te inspanning<strong>en</strong> voor<br />
on<strong>de</strong>rzoek <strong>en</strong> ontwikkeling – zull<strong>en</strong> bepal<strong>en</strong>d zijn voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheid van <strong>Umicore</strong><br />
in boei<strong>en</strong><strong>de</strong> domein<strong>en</strong> voor nieuwe material<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepassing<strong>en</strong>, vooral domein<strong>en</strong><br />
in verband met 'schone' technologieën. Het zijn <strong>de</strong>ze technologiedomein<strong>en</strong> – vooral<br />
<strong>en</strong>ergieoplossing<strong>en</strong>, milieuoplossing<strong>en</strong> <strong>en</strong> recyclage – waarin <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> grootste<br />
bijdrage kan lever<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> meer duurzame wereld, <strong>en</strong> die <strong>de</strong> kern vorm<strong>en</strong> van onze<br />
strategische <strong>aan</strong>pak op lange termijn.<br />
Naarmate we ons ver<strong>de</strong>r ontwikkel<strong>en</strong> als materiaaltechnologiegroep zal het groeipad dat<br />
we kiez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gek<strong>en</strong>merkt door e<strong>en</strong> hoger pot<strong>en</strong>tieel, gekoppeld <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> hogere<br />
snelheid van innovatie. Technologie evolueert zo snel <strong>en</strong> <strong>de</strong> toekomstige behoeft<strong>en</strong> zijn zo<br />
veran<strong>de</strong>rlijk dat we ons maximaal moet<strong>en</strong> inspann<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> portefeuille groeiproject<strong>en</strong><br />
te creër<strong>en</strong> die <strong>de</strong> daaruit vloei<strong>en</strong><strong>de</strong> verhoog<strong>de</strong> risico- <strong>en</strong> r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>tsniveaus in ev<strong>en</strong>wicht<br />
kan br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Met dit in gedacht<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> visie ontwikkeld voor <strong>de</strong> positie van
4 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
<strong>Umicore</strong> in 2015. Deze visie combineert <strong>de</strong> technologische <strong>en</strong> zakelijke route voor <strong>de</strong><br />
kom<strong>en</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> volledig geïntegreer<strong>de</strong> b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring van duurzame ontwikkeling<br />
<strong>en</strong> doelstelling<strong>en</strong> die voortvloei<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> huidige, voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010 vastgeleg<strong>de</strong><br />
doelstelling<strong>en</strong>. We hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal interne <strong>en</strong> externe stakehol<strong>de</strong>rs actief betrokk<strong>en</strong><br />
bij het formuler<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze visie. We integreer<strong>de</strong>n ook e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal langetermijnsc<strong>en</strong>ario’s<br />
in onze <strong>de</strong>nkoef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, zoals <strong>de</strong> sc<strong>en</strong>ario’s die wor<strong>de</strong>n voorgesteld in het docum<strong>en</strong>t<br />
“Vision 2050“van <strong>de</strong> World Business Council on Sustainable Developm<strong>en</strong>t, waarin <strong>Umicore</strong><br />
e<strong>en</strong> sleutelrol speel<strong>de</strong> (vooral dan in verband met <strong>de</strong> dim<strong>en</strong>sies “material<strong>en</strong>” (het sluit<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> cirkel), “mobiliteit” (veilige mobiliteit met e<strong>en</strong> laag koolstofgehalte) <strong>en</strong> “<strong>en</strong>ergie<br />
<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>” (<strong>en</strong>ergiebevoorrading met e<strong>en</strong> laag koolstofgehalte). In <strong>de</strong> loop van 2010<br />
zull<strong>en</strong> we <strong>de</strong>ze b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring meer ge<strong>de</strong>tailleerd kunn<strong>en</strong> toelicht<strong>en</strong>.<br />
Wat <strong>de</strong> milieuprestaties betreft, zijn we er in 2009 in geslaagd onze impact op het<br />
leefmilieu te verklein<strong>en</strong> <strong>en</strong> goe<strong>de</strong> vooruitgang te boek<strong>en</strong> in het doorvoer<strong>en</strong> van onze<br />
Groepsdoelstelling<strong>en</strong>. Hoewel vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> productievolumes e<strong>en</strong> significante rol speel<strong>de</strong>n<br />
in <strong>de</strong>ze vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> impact, war<strong>en</strong> we in staat gerichte <strong>en</strong> duurzame acties op<br />
veel van onze sites te voltooi<strong>en</strong>. Onze doelstelling om teg<strong>en</strong> 2010 basisgegev<strong>en</strong>s op het<br />
vlak van milieu, veiligheid <strong>en</strong> gezondheid voor al onze product<strong>en</strong> beschikbaar te hebb<strong>en</strong>,<br />
blijft <strong>de</strong> meest uitdag<strong>en</strong><strong>de</strong> doelstelling, <strong>en</strong> het is waarschijnlijk dat meer tijd <strong>en</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
nodig zull<strong>en</strong> zijn om <strong>de</strong>ze doelstelling te bereik<strong>en</strong>. Op milieuvlak zijn al onze sites vereist<br />
te voldo<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bedrijfsnorm<strong>en</strong>, norm<strong>en</strong> die vaak <strong>de</strong> wettelijke vereist<strong>en</strong> overschrij<strong>de</strong>n,<br />
alsook e<strong>en</strong> onafhankelijk geverifieerd milieubeheersysteem te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.<br />
We blev<strong>en</strong> stevige vooruitgang boek<strong>en</strong> in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sociale doelstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
we zijn er gerust in <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> eind 2010 te kunn<strong>en</strong> bereik<strong>en</strong>. Eind 2009<br />
had<strong>de</strong>n vrijwel alle sites maatregel<strong>en</strong> volledig doorgevoerd om <strong>de</strong> lokale stakehol<strong>de</strong>rs te<br />
betrekk<strong>en</strong>, als e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijke werkgever te wor<strong>de</strong>n beschouwd, interne dialoog <strong>aan</strong><br />
te moedig<strong>en</strong>, opleiding <strong>en</strong> ontwikkeling te bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> alsook gelijkheid van kans<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
diversiteit te verzeker<strong>en</strong> <strong>en</strong> te promot<strong>en</strong>.<br />
Als we <strong>de</strong> prestaties van 2009 overlop<strong>en</strong>, zijn we vooral tevre<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke<br />
verbetering van <strong>de</strong> veiligheidsprestaties van <strong>de</strong> Groep. Zowel <strong>de</strong> frequ<strong>en</strong>tie- als <strong>de</strong><br />
ernstgraad van <strong>de</strong> ongevall<strong>en</strong> verbeter<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> opzichte van 2008 <strong>en</strong> overtroff<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
doelstelling<strong>en</strong> die we begin 2009 bepaal<strong>de</strong>n. We zijn nu opnieuw op <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> weg na<br />
e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van stagnering op het vlak van veiligheidsprestaties. Er zull<strong>en</strong> nog meer<br />
inspanning<strong>en</strong> <strong>en</strong> inv<strong>en</strong>tiviteit nodig zijn om ons doel – ge<strong>en</strong> ongevall<strong>en</strong> op het werk – te<br />
bereik<strong>en</strong>. We wor<strong>de</strong>n echter sterk <strong>aan</strong>gemoedigd door <strong>de</strong> stapp<strong>en</strong> die we hiervoor al<br />
hebb<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> in 2009.<br />
Dit verslag is e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>wichtige <strong>en</strong> re<strong>de</strong>lijke voorstelling van <strong>de</strong> economische, milieu-<br />
<strong>en</strong> sociale prestaties van onze organisatie in 2009. We zijn ervan overtuigd dat het <strong>de</strong><br />
lezer meer inzicht zal gev<strong>en</strong> in <strong>de</strong> domein<strong>en</strong> waarin we vooruitgang hebb<strong>en</strong> gemaakt<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> domein<strong>en</strong> die nog meer inspanning<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> in <strong>de</strong> toekomst. We hebb<strong>en</strong> dit<br />
verslag opgesteld in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> GRI-richtlijn<strong>en</strong> versie 3 (G3) <strong>en</strong>, zoals<br />
eer<strong>de</strong>r vermeld, hebb<strong>en</strong> we teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> vorige verslag<strong>en</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> toegevoegd <strong>en</strong><br />
verbetering<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gebracht die, zo hop<strong>en</strong> we, u nog meer inzicht zull<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> in <strong>Umicore</strong>.<br />
We will<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze geleg<strong>en</strong>heid gebruikmak<strong>en</strong> om onze dank <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>ring uit te<br />
sprek<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> inzet <strong>en</strong> <strong>de</strong> volharding van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers van <strong>Umicore</strong> in <strong>de</strong>ze<br />
turbul<strong>en</strong>te <strong>en</strong> moeilijke perio<strong>de</strong>. We will<strong>en</strong> ook onze waar<strong>de</strong>ring uitdrukk<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over<br />
onze verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> stakehol<strong>de</strong>rs voor hun <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t teg<strong>en</strong>over ons in het voorbije jaar.<br />
E<strong>en</strong> constructieve <strong>en</strong> op<strong>en</strong> dialoog is e<strong>en</strong> ess<strong>en</strong>tiële factor om ons in staat te stell<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
juiste beslissing<strong>en</strong> te nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> op e<strong>en</strong> zo verantwoord mogelijke manier te on<strong>de</strong>rnem<strong>en</strong>.<br />
In 2010 zull<strong>en</strong> we flexibel <strong>en</strong> w<strong>en</strong>dbaar moet<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> snel moet<strong>en</strong> reager<strong>en</strong> om op<br />
<strong>de</strong> interessantste groei-initiatiev<strong>en</strong> in te spel<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> kost<strong>en</strong> uit het oog te verliez<strong>en</strong>.<br />
We zijn ervan overtuigd dat <strong>Umicore</strong> is opgewass<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> huidige uitdaging<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
optimaal gebruik zal mak<strong>en</strong> van <strong>de</strong> kans<strong>en</strong> die ons wacht<strong>en</strong>.<br />
Marc Grynberg<br />
Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r<br />
Thomas Leys<strong>en</strong><br />
Voorzitter
Hoogtepunt<strong>en</strong> 2009<br />
Economisch <strong>Verslag</strong><br />
• Prestatie verbeter<strong>de</strong> gevoelig in twee<strong>de</strong> helft van 2009 t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> zwakke niveaus in<br />
eerste jaarhelft<br />
• O&O uitgav<strong>en</strong> t<strong>en</strong> belope van € 135,7 miljo<strong>en</strong>, wat overe<strong>en</strong>komt met 6,9 % van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong><br />
Milieuverslag<br />
• Verbeter<strong>de</strong> milieuprestatie<br />
• Ver<strong>de</strong>re vooruitgang in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong> milieudoelstelling<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> 2010<br />
Sociaal <strong>Verslag</strong><br />
• Vooruitgang in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sociale doelstelling<strong>en</strong> op kruissnelheid<br />
• Gevoelige verbetering van <strong>de</strong> veiligheidsprestatie van <strong>de</strong> Groep<br />
Bestuursverslag<br />
• Uitgebreid bezoldigingsverslag<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 5
6 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Kerncijfers (1)<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Omzet 6.566,5 8.205,7 8.309,9 9.124,0 6.937,4<br />
Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>) 1.725,0 1.685,4 1.910,0 2.100,3 1.723,2<br />
EBITDA 390,1 470,9 528,8 487,4 259,5<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT 233,1 329,2 359,1 354,6 146,4<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 34,0 38,2 26,8 32,0 -6,1<br />
Niet-recurr<strong>en</strong>te EBIT -40,3 -9,3 -28,6 -101,9 -11,4<br />
IAS 39 effect op EBIT -9,1 -6,3 4,0 -3,6 6,2<br />
Totale EBIT 183,7 313,6 334,4 249,1 141,2<br />
Recurr<strong>en</strong>te operationele marge (%) 11,5 17,3 17,4 15,4 8,9<br />
Geconsoli<strong>de</strong>erd recurr<strong>en</strong>t nettoresultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep,<br />
zon<strong>de</strong>r afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />
151,5 218,3 225,7 222,1 81,9<br />
Resultaat van afgesplitste activiteit<strong>en</strong>, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep 20,8 -19,4 425,8 -2,4 -4,2<br />
Geconsoli<strong>de</strong>erd nettoresultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep,<br />
inclusief afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />
142,2 195,8 653,1 121,7 73,8<br />
On<strong>de</strong>rzoek- & ontwikkelingskost<strong>en</strong> 111,7 110,3 124,5 165,0 135,7<br />
Investering<strong>en</strong> 144,6 108,2 152,9 216,0 190,5<br />
Netto to<strong>en</strong>ame/afname van <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> vóór nancieringsoperaties 19,1 -178,9 788,2 190,4 269,9<br />
Totaal <strong>de</strong>r activa van <strong>de</strong> bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2.936,9 3.775,9 3.220,8 3.024,9 2.839,6<br />
Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 971,1 939,0 1.491,2 1.290,7 1.314,2<br />
Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> netto nanciële schuld uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>,<br />
ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />
509,5 773,1 168,0 328,6 161,1<br />
Schuldratio uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> (%) 33,4 43,9 9,9 19,8 10,5<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 1.788,4 1.752,4 1.878,0 1.897,8 1.765,8<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 1.713,6 1.714,2 1.820,8 1.989,8 1.788,1<br />
R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE) (%) 13,6 19,2 19,7 17,9 8,2<br />
Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 14.142 13.932 14.844 15.447 13.720<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 4.314 4.879 5.018 5.334 4.405<br />
Frequ<strong>en</strong>tiegraad van arbeidsongevall<strong>en</strong> 6,30 7,20 5,30 5,32 3,12<br />
Ernstgraad van arbeidsongevall<strong>en</strong> 0,22 0,20 0,13 0,17 0,08<br />
De gegev<strong>en</strong>s per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el zijn terug te vin<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> pagina's 12-13.<br />
(1) Cijfers gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008, behalve ROCE, wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor afgesplitste<br />
activiteit<strong>en</strong>.<br />
Analyse<br />
Voorgesteld divi<strong>de</strong>nd<br />
stabiel<br />
Goe<strong>de</strong> vooruitgang in het<br />
bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sociale <strong>en</strong><br />
milieudoelstelling<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> 2010
Belangrijkste economische indicator<strong>en</strong><br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el & divi<strong>de</strong>nd (in €)<br />
2,0<br />
1,8<br />
1,6<br />
1,4<br />
1,2<br />
1,0<br />
0,8<br />
0,6<br />
0,4<br />
0,2<br />
0,0<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Aangepaste winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, basisberek<strong>en</strong>ing<br />
waarvan (voorgesteld) brutodivi<strong>de</strong>nd<br />
Belangrijkste leefmilieu-indicator<strong>en</strong><br />
Inzet material<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> (in %)<br />
20%<br />
39%<br />
Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />
Secundaire material<strong>en</strong><br />
Recyclagematerial<strong>en</strong><br />
41%<br />
Belangrijkste sociale indicator<strong>en</strong><br />
Geogra sche spreiding<br />
van <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong>wezigheid<br />
22%<br />
8%<br />
5%<br />
11%<br />
Europe<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
Afrika<br />
54%<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT & ROCE (in miljo<strong>en</strong> €)<br />
600<br />
500<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
13,6<br />
233,1<br />
19,2 19,7<br />
329,2<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />
359,1<br />
Recurr<strong>en</strong>te ROCE (in %)<br />
17,9<br />
354,6<br />
146,4<br />
Overzicht Milieudoelstelling<strong>en</strong> Groep 2006-2010<br />
Overzicht status 2009<br />
doelst 1-4: als % van totaal <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>;<br />
doelst 5: als % van totaal <strong>aan</strong>tal basisgegev<strong>en</strong>s<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
Emissie-verbeteringsplanBeheersysteem<br />
<strong>en</strong><br />
naleving<br />
wetgeving &<br />
klacht<strong>en</strong><br />
Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Impactevaluatie<br />
bo<strong>de</strong>m <strong>en</strong><br />
grondwater<br />
Doelstelling bereikt<br />
Overzicht Sociale doelstelling<strong>en</strong> Groep 2006-2010<br />
Overzicht status 2009<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
Geme<strong>en</strong>schap Aantrekkelijke<br />
j<br />
werkgever<br />
Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Doelstelling bereikt<br />
8,2<br />
Energie-effi- EHS basisgeciëntieplangev<strong>en</strong>s<br />
voor<br />
product<strong>en</strong><br />
Dialoog Opleiding M<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong><br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 7<br />
EBIT & EBITDA (in miljo<strong>en</strong> €)<br />
600<br />
500<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
Metaalemissies naar water <strong>en</strong> lucht (kg/jaar)<br />
Frequ<strong>en</strong>tiegraad ongevall<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> Groep<br />
40<br />
35<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
40.000<br />
35.000<br />
30.000<br />
25.000<br />
20.000<br />
15.000<br />
10.000<br />
5.000<br />
0<br />
390,1<br />
183,7<br />
470,9<br />
313,6<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
EBITDA<br />
waarvan EBIT<br />
Water<br />
2008<br />
2009<br />
528,8<br />
334,4<br />
487,4<br />
249,1<br />
Lucht<br />
259,5<br />
141,2<br />
0<br />
98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11<br />
Frequ<strong>en</strong>tiegraad ongevall<strong>en</strong> wereldwijd
8 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Financieel <strong>en</strong> economisch overzicht<br />
Inkomst<strong>en</strong><br />
Inkomst<strong>en</strong><br />
21%<br />
15%<br />
47%<br />
18%<br />
Advanced Materials<br />
Precious Metals Products & Catalysts<br />
Precious Metals Services<br />
Zinc Specialties<br />
Corporate niet inbegrep<strong>en</strong><br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />
Advanced Materials<br />
Precious Metals Products & Catalysts<br />
Precious Metals Services<br />
Zinc Specialties<br />
Corporate niet inbegrep<strong>en</strong><br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />
10%<br />
56%<br />
16%<br />
16%<br />
48%<br />
11%<br />
26%<br />
17%<br />
Advanced Materials<br />
Precious Metals Products & Catalysts<br />
Precious Metals Services<br />
Zinc Specialties<br />
Corporate niet inbegrep<strong>en</strong><br />
12.000<br />
10.000<br />
8.000<br />
6.000<br />
4.000<br />
2.000<br />
400<br />
350<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
3.000<br />
2.500<br />
2.000<br />
1.500<br />
1.000<br />
500<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
0<br />
6.566,5<br />
8.205,7<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Omzet<br />
8.309,9<br />
1.725,0 1.685,4 1.910,0<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
0<br />
233,1<br />
199,1<br />
9.124,0<br />
6.937,4<br />
2.100,3 1.723,2<br />
Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>)<br />
329,2<br />
291,0<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />
359,1 354,6<br />
332,3<br />
322,6<br />
152,5<br />
146,4<br />
waarvan volledig geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong><br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
13,6<br />
19,2<br />
1.713,6 1.714,2<br />
19,7<br />
1.820,8<br />
17,9<br />
1.989,8<br />
1.788,1<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
8,2<br />
R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE),<br />
recurr<strong>en</strong>t (in %)<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />
De inkomst<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n met 18 % t<strong>en</strong> opzichte van 2008. De<br />
impact van <strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong> economische crisis was vooral<br />
voelbaar in <strong>de</strong> eerste helft van het jaar, to<strong>en</strong> <strong>de</strong> vraag in <strong>de</strong><br />
meeste eindgebruikerssector<strong>en</strong> fors daal<strong>de</strong> <strong>en</strong> het effect<br />
daarvan werd versterkt door <strong>de</strong> voorraadafbouw bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>.<br />
In <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van het jaar herstel<strong>de</strong> <strong>de</strong> activiteit <strong>en</strong>igszins<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> verbeter<strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> in bepaal<strong>de</strong> business units, zoals<br />
Automotive Catalysts, kon<strong>de</strong>n <strong>de</strong> gebruikelijke seizo<strong>en</strong>sdaling<strong>en</strong><br />
in <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re activiteit<strong>en</strong> ruimschoots comp<strong>en</strong>ser<strong>en</strong>.<br />
De omzet (inclusief metaalwaar<strong>de</strong>) lag 24 % lager op jaarbasis<br />
als gevolg van <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> activiteit <strong>en</strong> <strong>de</strong> lagere gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
metaalprijz<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van 2008.<br />
Voor <strong>Umicore</strong> zijn <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> e<strong>en</strong> meer betek<strong>en</strong>isvolle<br />
uitdrukking van <strong>de</strong> ‘top-line’ prestatie dan omzet <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> ze<br />
<strong>de</strong> impact van <strong>de</strong> prijs van <strong>de</strong> metal<strong>en</strong> uitsluit die <strong>aan</strong> <strong>de</strong> klant<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n doorgerek<strong>en</strong>d.<br />
De recurr<strong>en</strong>te EBIT bedroeg € 146,4 miljo<strong>en</strong> in vergelijking met<br />
€ 354,6 miljo<strong>en</strong> in 2008: alle bedrijfssegm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> noteer<strong>de</strong>n<br />
lagere recurr<strong>en</strong>te winst<strong>en</strong>. Precious Metals Products and Catalysts<br />
daal<strong>de</strong> het sterkst omdat het <strong>de</strong> volledige impact voel<strong>de</strong> van<br />
<strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> vraag in <strong>de</strong> auto- <strong>en</strong> <strong>de</strong> bouwsector. Dankzij <strong>de</strong><br />
kost<strong>en</strong>bespar<strong>en</strong><strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong> kon <strong>de</strong>ze activiteit in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong><br />
jaarhelft <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk herstell<strong>en</strong> van het verlies in <strong>de</strong> eerste<br />
helft van het jaar. De segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Advanced Materials <strong>en</strong> Zinc<br />
Specialties zag<strong>en</strong> <strong>de</strong> vraag ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s dal<strong>en</strong> <strong>en</strong> noteer<strong>de</strong>n e<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk lagere recurr<strong>en</strong>te EBIT. In Precious Metals Services<br />
was het lagere winstniveau vooral te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> lagere<br />
metaalprijsbescherming van <strong>de</strong> contract<strong>en</strong> die in vorige perio<strong>de</strong>n<br />
wer<strong>de</strong>n afgeslot<strong>en</strong>. De netto Groepsoverheadkost<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />
met 25 % vermin<strong>de</strong>rd, <strong>de</strong> inspanning<strong>en</strong> voor on<strong>de</strong>rzoek <strong>en</strong><br />
ontwikkeling<strong>en</strong> steg<strong>en</strong> licht op jaarbasis.<br />
Het <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong><strong>de</strong> kapitaal lag op het ein<strong>de</strong> van het<br />
jaar lager dan op het ein<strong>de</strong> van 2008, vooral door <strong>de</strong><br />
vermin<strong>de</strong>ring van het werkkapitaal. Bijgevolg daal<strong>de</strong><br />
ook het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong><strong>de</strong> kapitaal op jaarbasis,<br />
<strong>de</strong>els ook als gevolg van <strong>de</strong> lagere gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
metaalprijz<strong>en</strong>. De vermin<strong>de</strong>ring van het werkkapitaal<br />
weerspiegel<strong>de</strong> <strong>de</strong> daling van <strong>de</strong> bedrijfsactiviteit (vooral<br />
in <strong>de</strong> eerste jaarhelft) <strong>en</strong> <strong>de</strong> strikte controle van <strong>de</strong><br />
werkkapitaalbehoeft<strong>en</strong>.<br />
Het r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal bereikte in 2009<br />
e<strong>en</strong> niveau van 8,2 %, in vergelijking met 17,9 % in<br />
2008.<br />
(1) De cijfers in alle gra ek<strong>en</strong> gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008, behalve ROCE, wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor afgesplitste activiteit<strong>en</strong>.<br />
(1)
De totale EBIT van € 141,2 miljo<strong>en</strong> werd negatief beïnvloed door<br />
niet-recurr<strong>en</strong>te elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> totaal bedrag van € -11,4<br />
miljo<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> IAS 39 effect t<strong>en</strong> belope van € 6,2 miljo<strong>en</strong>. De<br />
niet-recurr<strong>en</strong>t elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> war<strong>en</strong> voornamelijk e<strong>en</strong> combinatie van<br />
herstructureringsvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> (€ -38,4 miljo<strong>en</strong>) <strong>en</strong> <strong>de</strong> terugname<br />
van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n<br />
(€ 26,8 miljo<strong>en</strong>).<br />
Meer <strong>de</strong>tails over <strong>de</strong> niet-recurr<strong>en</strong>te resultat<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
geraadpleegd in <strong>de</strong> not<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op pagina 89.<br />
De afschrijvingslast<strong>en</strong> op materiële <strong>en</strong> immateriële activa bedroeg<strong>en</strong><br />
€ 116,3 miljo<strong>en</strong>, lichtjes hoger dan in 2008. Hoewel sommige<br />
nieuwe investering<strong>en</strong> in <strong>de</strong> loop van 2009 wer<strong>de</strong>n voltooid,<br />
werd <strong>de</strong> impact van <strong>de</strong>ze op <strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> gecomp<strong>en</strong>seerd<br />
door <strong>de</strong> verkoop van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> activa <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>op <strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n alle<br />
an<strong>de</strong>re non-cash elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> – zoals bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> verhoging<strong>en</strong>/terugnames van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> – opnieuw opgeteld<br />
om tot EBITDA te kom<strong>en</strong>. In 2009 bedroeg<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze € 2,0 miljo<strong>en</strong>.<br />
De totale EBITDA daal<strong>de</strong> met 47 % in vergelijking met 2008.<br />
De investering<strong>en</strong> bedroeg<strong>en</strong> € 190 miljo<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van<br />
€ 216 miljo<strong>en</strong> in 2008.<br />
Ongeveer 50 % van <strong>de</strong> totale investering<strong>en</strong> werd besteed <strong>aan</strong><br />
groeiproject<strong>en</strong>. Het belangrijkste project was <strong>de</strong> voltooiing van<br />
<strong>de</strong> capaciteitsinvestering<strong>en</strong> voor herlaadbare batterijmaterial<strong>en</strong><br />
in Zuid-Korea <strong>en</strong> China, <strong>de</strong> voltooiing van e<strong>en</strong> nieuwe test- <strong>en</strong><br />
productie-infrastructuur in Automotive Catalysts, e<strong>en</strong> nieuwe<br />
productie- <strong>en</strong> recyclagefaciliteit voor Jewellery & Electroplating<br />
in China <strong>en</strong> <strong>de</strong> bouw van e<strong>en</strong> nieuwe productiefaciliteit voor<br />
germaniumsubstrat<strong>en</strong> in <strong>de</strong> VS. Op het ein<strong>de</strong> van 2009 kondig<strong>de</strong><br />
<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> start van e<strong>en</strong> project <strong>aan</strong> voor <strong>de</strong> bouw van e<strong>en</strong><br />
nieuwe batterijrecyclagefabriek in Hobok<strong>en</strong>, België in 2010.<br />
16%<br />
48%<br />
Advanced Materials<br />
Precious Metals Products & Catalysts<br />
Precious Metals Services<br />
Zinc Specialties<br />
12%<br />
Corporate niet inbegrep<strong>en</strong><br />
24%<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 9<br />
EBIT, EBITDA & niet-recurr<strong>en</strong>te elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
EBITDA<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
Investering<strong>en</strong> & acquisities<br />
Investering<strong>en</strong><br />
15%<br />
4%<br />
13% 2%<br />
Europa<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
Afrika<br />
De totale belastingslast voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> beliep € 20,6 miljo<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> daling met ongeveer<br />
€ 46 miljo<strong>en</strong> in vergelijking met 2008. Deze daling was hoofdzakelijk het gevolg van<br />
e<strong>en</strong> lagere belastingsgraad, in lijn met <strong>de</strong> verlaag<strong>de</strong> winstgev<strong>en</strong>dheid <strong>en</strong> als gevolg van<br />
<strong>de</strong> erk<strong>en</strong>ning<strong>en</strong> van uitgestel<strong>de</strong> belastingsactiva. De recurr<strong>en</strong>te belastingslast voor <strong>de</strong><br />
perio<strong>de</strong> bedroeg € 24,6 miljo<strong>en</strong>, wat overe<strong>en</strong>komt met e<strong>en</strong> algem<strong>en</strong>e effectieve recurr<strong>en</strong>te<br />
belastingsvoet van 20,7% op het recurr<strong>en</strong>te geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> inkom<strong>en</strong> voor belasting<strong>en</strong>. Dat<br />
bedrag ligt veel lager dan in 2008 als gevolg van <strong>de</strong> geografische spreiding van <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>,<br />
waarbij er lagere opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n geg<strong>en</strong>ereerd in regio’s zoals Europa,<br />
waar <strong>de</strong> v<strong>en</strong>nootschapsbelasting doorg<strong>aan</strong>s hoger ligt.<br />
De netto financiële last<strong>en</strong> lag<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk lager dan in 2008 (€ 36 miljo<strong>en</strong> in<br />
vergelijking met € 52 miljo<strong>en</strong>). De netto interestlast<strong>en</strong>, goed voor € 13,1 miljo<strong>en</strong>, war<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk lager dankzij <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> schuld <strong>en</strong> <strong>de</strong> lagere gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> r<strong>en</strong>tevoet. De rest<br />
had grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong> actualisering van langetermijnvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> die hoger<br />
war<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> disconteringsvoet<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n in lijn met <strong>de</strong> lagere interestvoet<strong>en</strong>. De netto<br />
wisselkoersverliez<strong>en</strong> bevon<strong>de</strong>n zich op e<strong>en</strong> iets lager niveau dan in 2008.<br />
66%<br />
600<br />
500<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
220<br />
200<br />
180<br />
160<br />
140<br />
120<br />
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
390,1<br />
183,7<br />
470,9<br />
313,6<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
144,6<br />
EBITDA<br />
528,8<br />
334,4<br />
waarvan totale EBIT<br />
108,2<br />
Investering<strong>en</strong><br />
152,9<br />
487,4<br />
249,1<br />
216,0<br />
Financiële kost<strong>en</strong> & belasting<strong>en</strong><br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
21,4<br />
4,3<br />
25,8<br />
4,5<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
259,5<br />
141,2<br />
190,5<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
28,7<br />
5,1<br />
27,0<br />
5,8<br />
Gemid<strong>de</strong>ld gewog<strong>en</strong> interestvoet (in %)<br />
Effectieve belastingsvoet (in %)<br />
20,7<br />
3,9<br />
2005 2006 2007 2008 2009
10 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Op<strong>de</strong>ling kasstrom<strong>en</strong><br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
-100<br />
-200<br />
-300<br />
-400<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
-329<br />
Nettoschuld<br />
31/12/2008<br />
Bruto-schuld<br />
+254<br />
Operationele<br />
cash flow<br />
Evolutie netto-schuld<br />
23%<br />
30%<br />
6%<br />
41%<br />
+202<br />
Wijziging in<br />
werkkapitaal<br />
Obligaties (vervalt in 2012)<br />
L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op lange termijn (vervalt in 2013)<br />
Commercial paper<br />
An<strong>de</strong>re bankfaciliteit<strong>en</strong><br />
-190<br />
-24<br />
Investering<strong>en</strong> Netto financiële<br />
last<strong>en</strong><br />
1.200<br />
1.000<br />
800<br />
600<br />
400<br />
200<br />
0<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
33,4<br />
509,5<br />
100,3<br />
43,9<br />
773,1<br />
-75<br />
Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n<br />
(inclusief<br />
wijzigig<strong>en</strong> van<br />
het kapitaal)<br />
9,9<br />
168,0<br />
19,8<br />
328,6<br />
10,5<br />
161,1<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Netto-schuld / (netto-schuld + eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>),<br />
ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong>, voortgezet (in %)<br />
2<br />
-161<br />
An<strong>de</strong>re Nettoschuld<br />
31/12/2009<br />
Securitisatie, ge<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van netto-schuld voor 2006<br />
Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> netto financiële schuld, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong>,<br />
voortgezet<br />
Ondanks <strong>de</strong> moeilijke economische<br />
omgeving <strong>en</strong> <strong>de</strong> daling van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>ereer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> sterke operationele<br />
kasstrom<strong>en</strong> in 2009. De netto operationele<br />
kasstroom bedroeg € 450,7 miljo<strong>en</strong>. De<br />
werkkapitaalbehoeft<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n met € 202<br />
miljo<strong>en</strong>, vooral als gevolg van <strong>de</strong> lagere<br />
verkoop <strong>en</strong> <strong>de</strong> strikte werkkapitaaldiscipline<br />
in alle activiteit<strong>en</strong>.<br />
De kasuitstroom omvat elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zoals<br />
investering<strong>en</strong>, verkop<strong>en</strong> <strong>en</strong> overnames,<br />
divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n, wijziging<strong>en</strong> in het kapitaal,<br />
interest<strong>en</strong> <strong>en</strong> belasting<strong>en</strong>.<br />
De netto financiële schuld bedroeg € 161,1<br />
miljo<strong>en</strong> op het ein<strong>de</strong> van 2009. Dat was<br />
<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk min<strong>de</strong>r dan eind 2008 <strong>en</strong> was<br />
het resultaat van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>hou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> groei van<br />
<strong>de</strong> operationele winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke<br />
vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> werkkapitaalbehoeft<strong>en</strong><br />
(zie hoger voor meer <strong>de</strong>tails).<br />
De schuldverhouding op het ein<strong>de</strong> van het<br />
jaar bedroeg 10,5 %.<br />
Ongeveer <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> bruto<br />
schuld was ofwel op mid<strong>de</strong>llange of op<br />
lange termijn, met vervaldag<strong>en</strong> in 2012<br />
<strong>en</strong> 2013. De gesyndiceer<strong>de</strong> kredietfaciliteit<br />
– met e<strong>en</strong> limiet van € 450 miljo<strong>en</strong> - was<br />
eind 2009 niet in gebruik.
Ver<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> economische<br />
meerwaar<strong>de</strong><br />
Het grootste <strong>de</strong>el van het totale inkom<strong>en</strong><br />
van <strong>Umicore</strong> werd gebruikt voor <strong>de</strong><br />
bevoorrading met het metaal<strong>de</strong>el van<br />
<strong>de</strong> grondstoff<strong>en</strong>. Na aftrek van an<strong>de</strong>re<br />
grondstofkost<strong>en</strong>, <strong>en</strong>ergiekost<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
afschrijving<strong>en</strong> bedroeg <strong>de</strong> economische<br />
meerwaar<strong>de</strong> voor ver<strong>de</strong>re ver<strong>de</strong>ling<br />
€ 738,1 miljo<strong>en</strong>.<br />
Het grootste <strong>de</strong>el (€ 577,4 miljo<strong>en</strong>) betreft<br />
lon<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re werknemersvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
De netto interest<strong>en</strong> betaald <strong>aan</strong> crediteurs<br />
daal<strong>de</strong> significant, vooral omwille van<br />
e<strong>en</strong> lagere nood <strong>aan</strong> fonds<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong><br />
betaal<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> regering<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
autoriteit<strong>en</strong> waar ze actief is <strong>en</strong> betaal<strong>de</strong><br />
interest<strong>en</strong> <strong>aan</strong> haar kredietverschaffers,<br />
voor e<strong>en</strong> totaal van € 57 miljo<strong>en</strong>. De<br />
netto-belasting<strong>en</strong> in Noord-Amerika<br />
war<strong>en</strong> positief omwille van <strong>de</strong> geboekte<br />
verliez<strong>en</strong>. De winst<strong>en</strong> bestemd voor<br />
min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> verliez<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
bedroeg<strong>en</strong> € 15,6 miljo<strong>en</strong>.<br />
Het <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs in 2010 te<br />
betal<strong>en</strong> bruto divi<strong>de</strong>nd (met betrekking<br />
tot 2009) bleef ongeveer gelijk als voor<br />
2008 (€ 73,1 miljo<strong>en</strong>) ervan uitg<strong>aan</strong>d dat<br />
het voorgestel<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>nd van € 0,65 per<br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>el door <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs wordt<br />
<strong>aan</strong>vaard tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> jaarlijkse algem<strong>en</strong>e<br />
verga<strong>de</strong>ring eind april 2010. Dit is conform<br />
het beleid van <strong>Umicore</strong> om e<strong>en</strong> stabiel of<br />
gelei<strong>de</strong>lijk groei<strong>en</strong>d divi<strong>de</strong>nd te betal<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> gaf ongeveer € 1,1 miljo<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />
liefdadigheidssch<strong>en</strong>king<strong>en</strong> uit.<br />
Het grootste <strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />
werknemersvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> werd in <strong>de</strong> vorm van<br />
lon<strong>en</strong> uitbetaald. De rest betreft nationale<br />
socialezekerheidsbijdrag<strong>en</strong>, p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
an<strong>de</strong>re voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Werknemersvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong>kel gerapporteerd voor volledig<br />
geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
daarom niet zomaar vergelek<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
met <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s over het totale <strong>aan</strong>tal<br />
werknemers, die ook <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong><br />
bedrijv<strong>en</strong> in rek<strong>en</strong>ing br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> volledig<br />
overzicht van het <strong>aan</strong>tal werknemers per<br />
regio <strong>en</strong> per categorie is terug te vin<strong>de</strong>n op<br />
<strong>de</strong> pagina’s 58-59.<br />
Omzet<br />
5.214,3<br />
74,4%<br />
(inclusief bijdrage van geassocieer<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> netto resultaat van<br />
afgesplitste activiteit<strong>en</strong>)<br />
738,1<br />
10,5%<br />
Metaalkost<strong>en</strong><br />
Water, gas & elektriciteitskost<strong>en</strong><br />
An<strong>de</strong>re grondstofkost<strong>en</strong><br />
83,1<br />
1,2%<br />
322,1<br />
4,6%<br />
77,1<br />
1,1%<br />
576,0<br />
8,2%<br />
Afschrijving<strong>en</strong> & bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
An<strong>de</strong>re kost<strong>en</strong> (netto)<br />
Economische meerwaar<strong>de</strong><br />
Economische meerwaar<strong>de</strong> €738,1<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
57,0<br />
7,7%<br />
13,1<br />
9,0 6,7<br />
1,8%<br />
1,2% 0,9%<br />
Belasting<strong>en</strong><br />
Crediteurs<br />
Bijdrage <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong><br />
73,1<br />
9,9%<br />
0,7<br />
0,1%<br />
1,1<br />
0,2%<br />
577,4<br />
78,2%<br />
Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs (<strong>en</strong>kel divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n)<br />
Overgedrag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het bedrijf<br />
Liefdadigheidsbijdrag<strong>en</strong><br />
Bezoldiging<strong>en</strong> & voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
Bezoldiging<strong>en</strong> & voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
€577,4<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
23,4<br />
4,1%<br />
448,3<br />
77,6%<br />
105,7<br />
18,3%<br />
Bezoldiging<strong>en</strong><br />
Sociale bijdrag<strong>en</strong><br />
P<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><strong>en</strong> & an<strong>de</strong>re personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
Omzet<br />
6%<br />
17%<br />
10%<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 11<br />
6%<br />
Europa<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
Afrika<br />
(per bestemming, exclusief<br />
Precious Metals Managem<strong>en</strong>t)<br />
62%<br />
Belasting<strong>en</strong><br />
(<strong>en</strong>kel geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>)<br />
10%<br />
19%<br />
17%<br />
Europa<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
Afrika<br />
54%<br />
Geografisch<br />
Bezoldiging<strong>en</strong> &<br />
voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> (<strong>en</strong>kel geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>)<br />
9%<br />
5%<br />
2%<br />
4%<br />
Europa<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
Afrika<br />
80%<br />
Geografisch<br />
Geografisch
12 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Informatie over het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />
Divi<strong>de</strong>nd (1)(2)<br />
Indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> voorgestel<strong>de</strong> resultaatverwerking wordt goedgekeurd,<br />
wordt voor het boekjaar 2009 e<strong>en</strong> brutodivi<strong>de</strong>nd van € 0,65<br />
uitbetaald. Het divi<strong>de</strong>nd zal wor<strong>de</strong>n uitgekeerd vanaf 6 mei<br />
2010, bij <strong>de</strong> zetels <strong>en</strong> ag<strong>en</strong>tschapp<strong>en</strong> van <strong>de</strong> hierna vernoem<strong>de</strong><br />
instelling<strong>en</strong>.<br />
- BNP Paribas Fortis<br />
- ING<br />
- Bank Degroof<br />
- Dexia Bank<br />
- KBC Bank<br />
- Petercam<br />
Kapitaalstructuur<br />
<strong>Umicore</strong> kocht in januari 2009 voor e<strong>en</strong> bedrag van € 3,88 miljo<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong> eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in (257 000 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>). In <strong>de</strong> loop van het<br />
jaar wer<strong>de</strong>n 476 775 eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebruikt in <strong>de</strong> context van<br />
<strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties door het personeel, terwijl<br />
e<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>re 31 750 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> het<br />
topmanagem<strong>en</strong>t. Op het ein<strong>de</strong> van het jaar had <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />
7 506 197 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in eig<strong>en</strong> bezit, wat overe<strong>en</strong>komt met 6,3 %<br />
van het totale <strong>aan</strong>tal in omloop zijn<strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>koers & <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>omzet (1)<br />
40<br />
35<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010<br />
<strong>Umicore</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>koers<br />
Bel 20 in<strong>de</strong>x (geïn<strong>de</strong>xeerd)<br />
Dow Jones Specialty Chemicals in<strong>de</strong>x (geïn<strong>de</strong>xeerd)<br />
<strong>Umicore</strong> jaar / m<strong>aan</strong>d-gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsvolume op dagbasis<br />
(<strong>en</strong>kel januari <strong>en</strong> februari in 2010)<br />
(in €)<br />
2,00<br />
1,75<br />
1,50<br />
1,25<br />
1,00<br />
0,75<br />
0,50<br />
0,25<br />
0,00<br />
1,21<br />
0,37<br />
1,73<br />
1,80<br />
1,93<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Aangepaste winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el,<br />
basisberek<strong>en</strong>ing<br />
waarvan divi<strong>de</strong>nd (voorgesteld)<br />
j f m a m j j a s o n d j f<br />
0,42<br />
0,73<br />
0,65 0,65 0,65<br />
4.000.000<br />
3.500.000<br />
3.000.000<br />
2.500.000<br />
2.000.000<br />
1.500.000<br />
1.000.000<br />
500.000<br />
0
Gegev<strong>en</strong>s per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el (1)<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 13<br />
(in € per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el)<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el zon<strong>de</strong>r afgesplitste activiteit<strong>en</strong> (2)<br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, basisberek<strong>en</strong>ing 0,97 1,70 1,81 1,08 0,69<br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, na verwateringseffect 0,95 1,67 1,79 1,07 0,69<br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, <strong>aan</strong>gepast,<br />
basisberek<strong>en</strong>ing<br />
1,21 1,73 1,80 1,93 0,73<br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, <strong>aan</strong>gepast,<br />
na verwateringseffect<br />
1,19 1,70 1,78 1,91 0,73<br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el met afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, basisberek<strong>en</strong>ing 1,14 1,55 5,21 1,06 0,66<br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, na verwateringseffect 1,11 1,52 5,15 1,05 0,65<br />
Bruto-divi<strong>de</strong>nd (3) 0,37 0,42 0,65 0,65 0,65<br />
Netto to<strong>en</strong>ame/afname van <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> vóór nancieringsoperaties,<br />
basisberek<strong>en</strong>ing<br />
0,15 -1,41 6,29 1,65 2,40<br />
Totaal <strong>de</strong>r activa van <strong>de</strong> bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 23,33 29,79 26,82 26,95 25,24<br />
Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> groep, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 7,71 7,41 12,42 11,50 11,68<br />
Koers van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el (4)<br />
Hoogste 19,97 26,00 36,53 37,10 24,32<br />
Laagste 11,31 19,09 23,72 10,27 11,88<br />
Slot 19,92 25,80 34,00 14,07 23,40<br />
Gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 14,81 22,74 30,65 26,55 17,75<br />
Kapitaalstructuur<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
(1) (5)<br />
Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
Totaal <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 129.055.250 130.050.125 130.986.625 120.000.000 120.000.000<br />
waarvan <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> op naam 37.995 89.334 149.919 204.160 6.314.380<br />
waarvan <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in eig<strong>en</strong> bezit 3.155.485 3.304.260 10.911.770 7.757.722 7.506.197<br />
Gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>, voor berek<strong>en</strong>ing van winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el,<br />
basisberek<strong>en</strong>ing<br />
Gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>, voor berek<strong>en</strong>ing van winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el, na<br />
verwateringseffect<br />
125.073.349 126.469.895 125.233.789 115.263.300 112.350.457<br />
127.574.880 128.750.009 126.850.152 116.259.507 112.884.977<br />
Maatschappelijk kapitaal, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> (in miljo<strong>en</strong> €)<br />
Geplaatst kapitaal (6) 459,7 463,2 466,6 500,0 500,0<br />
Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep 971,1 939,0 1.491,2 1.290,7 1.314,2<br />
Beurskapitalisatie 2.570,8 3.355,3 4.453,5 1.688,4 2.808,0<br />
Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rschap, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> (%)<br />
<strong>Umicore</strong> (eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>) 2,45 2,54 8,33 6,46 6,26<br />
Threadneedle Asset Managem<strong>en</strong>t - - - 3 - 5 -<br />
Barclays Bank PLC - - - 3 - 5 -<br />
Schro<strong>de</strong>rs 5 - 10 - - - -<br />
Fi<strong>de</strong>lity International Limited & Fi<strong>de</strong>lity ManagemNLt and Research<br />
LLC<br />
3 - 5 - - - -<br />
Fi<strong>de</strong>lity International Limited - - - - 5 - 10<br />
Fi<strong>de</strong>lity Managem<strong>en</strong>t and Research LLC - - - - 3 - 5<br />
Par na - Banque Degroof 3 - 5 3 - 5 3 - 5 3 - 5 -<br />
Merrill Lynch 3 - 5 - - - -<br />
BlackRock InvestmNLt Managem<strong>en</strong>t (UK) Limited - - - - 5 - 10<br />
Free oat 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00<br />
(1) Alle gegev<strong>en</strong>s per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el <strong>en</strong> het <strong>aan</strong>tal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> zijn <strong>aan</strong>gepast voor <strong>de</strong> splitsing van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el in vijf, dat plaatsvond op 29 februari 2008.<br />
(2) De gegev<strong>en</strong>s over winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor <strong>de</strong> afgesplitste elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in het jaar voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> hun afsplitsing. Dat betek<strong>en</strong>t dat <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s<br />
voor 2006 (maar niet <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s van <strong>de</strong> voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> perio<strong>de</strong>s) wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor <strong>de</strong> afsplitsing van <strong>de</strong> Zinc Alloys activiteit<strong>en</strong> in 2007. Gelijkaardig wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
gegev<strong>en</strong>s voor 2004 (maar niet voor 2003) <strong>aan</strong>gepast om rek<strong>en</strong>ing te hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> afsplitsing van <strong>de</strong> koperactiviteit<strong>en</strong> in 2005.<br />
(3) Voor beleggers die onroer<strong>en</strong><strong>de</strong> voorhef ng in België verschuldigd zijn, is het brutodivi<strong>de</strong>nd on<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> onroer<strong>en</strong><strong>de</strong> voorhef ng van 25% (vermin<strong>de</strong>rd tot<br />
15% als het om VVPR-strips gaat). Het divi<strong>de</strong>nd voor 2009 veron<strong>de</strong>rstelt dat <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs instemm<strong>en</strong> met het voorstel van <strong>de</strong> Raad van bestuur van <strong>Umicore</strong><br />
om e<strong>en</strong> brutodivi<strong>de</strong>nd van € 0,65 per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el uit te ker<strong>en</strong>.<br />
(4) De koers van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el voor 2005 <strong>en</strong> daarvoor werd <strong>aan</strong>gepast om rek<strong>en</strong>ing te hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> afsplitsing van Cumerio.<br />
(5) <strong>Umicore</strong> voer<strong>de</strong> in 2007 kapitaalverhoging<strong>en</strong> door voor e<strong>en</strong> totaal van 936 500 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> die wer<strong>de</strong>n gecreëerd als gevolg van <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties<br />
met <strong>aan</strong>gehechte inschrijvingsrecht<strong>en</strong>. Alle overblijv<strong>en</strong><strong>de</strong> inschrijvingsrecht<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n eind 2007 geschrapt. In <strong>de</strong> jar<strong>en</strong> 2002 tot 2006 voer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> reeks<br />
kapitaalverhoging<strong>en</strong> door als gevolg van e<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>uitgifte in november 2003, <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties met <strong>aan</strong>gehechte inschrijvingsrecht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> omzetting van opties (ESOP 1999-plan) in gewone <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
(6) In 2005 werd het uitgegev<strong>en</strong> kapitaal <strong>aan</strong>gepast volg<strong>en</strong><strong>de</strong> op <strong>de</strong> afsplitsing van Cumerio <strong>en</strong> <strong>de</strong> opneming van uitgiftepremies.
14 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Schone technologieën: basis<br />
voor toekomstig groei<br />
In <strong>de</strong> voorbije jar<strong>en</strong> heeft <strong>Umicore</strong> haar on<strong>de</strong>rzoek & ontwikkeling<br />
meer <strong>en</strong> meer toegespitst op “schone technologieën” om het<br />
gebruik van zeldzame <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>volle material<strong>en</strong> te optimaliser<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> impact op het milieu te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>finieert<br />
“schone technologieën” as innovatieve technologieën die speciaal<br />
ontworp<strong>en</strong> zijn om het gebruik van natuurlijke hulpbronn<strong>en</strong><br />
zo klein mogelijk te hou<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> impact op het milieu te<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
De algem<strong>en</strong>e O&O uitgav<strong>en</strong> zijn in 2009 stabiel geblev<strong>en</strong> in<br />
vergelijking met <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong>: ze verteg<strong>en</strong>woordig<strong>en</strong> zo’n<br />
6,9 % van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong>). Van <strong>de</strong> totale uitgav<strong>en</strong> t<strong>en</strong> bedrage<br />
van € 135,7 miljo<strong>en</strong>, werd € 16,1 miljo<strong>en</strong> uitgegev<strong>en</strong> door <strong>de</strong><br />
geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> € 16 miljo<strong>en</strong> gesp<strong>en</strong><strong>de</strong>erd <strong>aan</strong><br />
lange termijnproject<strong>en</strong> op het niveau van <strong>de</strong> Groep.<br />
De gezon<strong>de</strong> financiële situatie van <strong>Umicore</strong> in e<strong>en</strong> moeilijk<br />
financieel jaar 2009 heeft haar in staat gesteld haar<br />
ontwikkelingsplann<strong>en</strong> op lange termijn ver<strong>de</strong>r te zett<strong>en</strong>.<br />
Ongeveer 80 % van haar O&O-uitgav<strong>en</strong> g<strong>aan</strong> mom<strong>en</strong>teel naar<br />
project<strong>en</strong> in dit domein. Deze project<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> we in drie<br />
categorieën on<strong>de</strong>rbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>:<br />
Energieoplossing<strong>en</strong> richt zich op material<strong>en</strong> voor het opsl<strong>aan</strong><br />
<strong>en</strong> producer<strong>en</strong> van <strong>en</strong>ergie op e<strong>en</strong> duurzame manier. <strong>Umicore</strong><br />
is wereldlei<strong>de</strong>r voor <strong>de</strong> productie van germaniumsubstrat<strong>en</strong>,<br />
<strong>de</strong> bouwst<strong>en</strong><strong>en</strong> voor hoogefficiënte zonnecell<strong>en</strong> die vandaag<br />
<strong>de</strong> dag vooral in ruimtevaarttoepassing<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gebruikt. In<br />
2008 besloot <strong>Umicore</strong> te invester<strong>en</strong> in <strong>de</strong> verdubbeling van haar<br />
productiecapaciteit voor germaniumsubstrat<strong>en</strong> om in te spel<strong>en</strong><br />
op <strong>de</strong> verwachte groei van <strong>de</strong> fotovoltaïsche markt voor aardse<br />
toepassing<strong>en</strong>.<br />
Met behulp van conc<strong>en</strong>tratortechnologie – gebaseerd op e<strong>en</strong> set<br />
spiegels of l<strong>en</strong>z<strong>en</strong> die het zonlicht op zeer kleine zonnecell<strong>en</strong><br />
conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong> –wor<strong>de</strong>n op germanium gebaseer<strong>de</strong> cell<strong>en</strong> in<br />
bepaal<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n kost<strong>en</strong>efficiënter dan <strong>de</strong> traditionele,<br />
maar min<strong>de</strong>r efficiënte op silicium gebaseer<strong>de</strong> fotovoltaïsche<br />
cell<strong>en</strong>. De bouw van <strong>de</strong> nieuwe installatie in Quapaw, VS, werd<br />
eind 2009 afgerond <strong>en</strong> <strong>de</strong> fabriek zou tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste jaarhelft<br />
van 2010 <strong>de</strong> kwalificatie met <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> opstart<strong>en</strong>.<br />
De uitbouw van <strong>de</strong> productiemogelijkhe<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> Kore<strong>aan</strong>se<br />
<strong>en</strong> Chinese sites van <strong>Umicore</strong> voor katho<strong>de</strong>material<strong>en</strong> voor<br />
lithium-ion herlaadbare batterij<strong>en</strong> voor gebruik in nieuwe<br />
vermog<strong>en</strong>stoepassing<strong>en</strong> zoals hybri<strong>de</strong> elektrische voertuig<strong>en</strong> werd<br />
operationeel in 2009 <strong>en</strong> het kwalificatieproces bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> werd<br />
met succes gestart. De uitgebrei<strong>de</strong> productportefeuille omvat<br />
<strong>de</strong> NMC (nikkel, mang<strong>aan</strong>, kobalt) material<strong>en</strong> die min<strong>de</strong>r kobalt<br />
bevatt<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> conc<strong>en</strong>treert zich ver<strong>de</strong>r op <strong>de</strong> ontwikkeling van<br />
elektrokatalytische material<strong>en</strong> voor gebruik in brandstofcell<strong>en</strong><br />
die alle<strong>en</strong> waterdamp uitstot<strong>en</strong>. Deze ontwikkeling wordt <strong>de</strong>els<br />
gevoerd via SolviCore – e<strong>en</strong> 50/50 jointv<strong>en</strong>ture met Solvay.<br />
Milieuoplossing<strong>en</strong> zijn technologieën die <strong>de</strong> impact op het milieu<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Enkele voorbeel<strong>de</strong>n zijn <strong>de</strong> autokatalysator<strong>en</strong><br />
van <strong>Umicore</strong> – e<strong>en</strong> poreuze structuur bekleed met<br />
e<strong>de</strong>lmetaaloplossing<strong>en</strong> die reager<strong>en</strong> met <strong>de</strong> uitlaatgass<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun<br />
scha<strong>de</strong>lijke effect<strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> – <strong>en</strong> speciale platinamaterial<strong>en</strong><br />
zoals <strong>de</strong> N 2 O-katalysator die <strong>de</strong> emissie van broeikasgass<strong>en</strong> in<br />
<strong>de</strong> meststoff<strong>en</strong>industrie helpt vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. In 2009 finaliseer<strong>de</strong><br />
<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>re investering<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Automotive Catalysts test-<br />
<strong>en</strong> O&O capaciteit<strong>en</strong> in Duitsland.<br />
Recyclageoplossing<strong>en</strong> omspant het volledige gamma activiteit<strong>en</strong><br />
van <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> pakt <strong>de</strong> schaarsheid van grondstoff<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
emissies <strong>aan</strong> door <strong>de</strong> material<strong>en</strong>cyclus te sluit<strong>en</strong> <strong>en</strong> het gebruik<br />
van primaire grondstoff<strong>en</strong> gelei<strong>de</strong>lijk te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> is<br />
’s werelds grootste recycleer<strong>de</strong>r van e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> wint 17<br />
metal<strong>en</strong> –waaron<strong>de</strong>r zev<strong>en</strong> e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> – terug uit meer dan<br />
350 000 ton gebruikt materiaal (nev<strong>en</strong>product<strong>en</strong> van on<strong>de</strong>r meer<br />
<strong>de</strong> raffinage van an<strong>de</strong>re non-ferrometal<strong>en</strong>, verslet<strong>en</strong> auto- <strong>en</strong><br />
industriële katalysator<strong>en</strong> <strong>en</strong> elektronisch schroot).<br />
<strong>Umicore</strong> heeft beslist in Hobok<strong>en</strong>, België, e<strong>en</strong> installatie op<br />
industriële schaal te bouw<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> recyclage van verslet<strong>en</strong><br />
herlaadbare batterij<strong>en</strong>. De investering zal <strong>Umicore</strong> in staat<br />
stell<strong>en</strong> het hoofd te bie<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> verwachte groei van <strong>de</strong><br />
beschikbaarheid van herlaadbare batterij<strong>en</strong> die het ein<strong>de</strong> van hun<br />
lev<strong>en</strong>sduur hebb<strong>en</strong> bereikt. Het gebruik van <strong>de</strong>rgelijke batterij<strong>en</strong><br />
zal naar verwachting flink stijg<strong>en</strong>, vooral als gevolg van <strong>de</strong> groei<br />
van het (hybri<strong>de</strong>) elektrische wag<strong>en</strong>park. Met <strong>de</strong> nieuwe installatie<br />
is e<strong>en</strong> investering van € 25 miljo<strong>en</strong> gemoeid: <strong>de</strong>ze zal naar<br />
verwachting tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste helft van 2011 opgestart wor<strong>de</strong>n.
Automotive catalysts<br />
NOx abatem<strong>en</strong>t<br />
On<strong>de</strong>rzoek & Ontwikkeling<br />
R&D<br />
5%<br />
3%<br />
12%<br />
68%<br />
12%<br />
Advanced Materials<br />
Precious Metals Products & Catalysts<br />
Precious Metals Services<br />
Zinc Specialties<br />
Corporate<br />
200<br />
175<br />
150<br />
125<br />
100<br />
75<br />
50<br />
25<br />
0<br />
Rechargeable batteries<br />
Recycling<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
5,7<br />
111,7<br />
5,8<br />
110,3<br />
98,5 98,3<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
O&O uitgav<strong>en</strong><br />
5,8<br />
124,5<br />
110,8<br />
7,1 6,9<br />
165,0<br />
148,6<br />
waarvan volledig geconsoli<strong>de</strong>erd<br />
135,7<br />
119,5<br />
Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> O&O / inkomst<strong>en</strong> (in %)<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 15<br />
Fuel cells<br />
Solar cells
16 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Quapaw, Oklahoma, VS<br />
Voltooiing van <strong>de</strong> bouw van e<strong>en</strong><br />
nieuwe productie-installatie voor<br />
germaniumsubstrat<strong>en</strong><br />
Hanau, Duitsland<br />
Voltooiing van <strong>de</strong> bouw van e<strong>en</strong> nieuwe test- <strong>en</strong><br />
productie-installatie voor Automotive Catalysts<br />
Ol<strong>en</strong>, België<br />
Opstart van warmtekrachtkoppelinginstallatie<br />
om <strong>de</strong> uitstoot van<br />
broeikasgass<strong>en</strong> nog ver<strong>de</strong>r te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
Wereldwij<strong>de</strong><br />
Jiangm<strong>en</strong>, China
investering<strong>en</strong><br />
Hobok<strong>en</strong>, België<br />
Nieuwe investering in <strong>de</strong> recyclage op<br />
industriële schaal van verslet<strong>en</strong> batterij<strong>en</strong>,<br />
alsook <strong>de</strong> afwerking van <strong>de</strong> r<strong>en</strong>ovatie van<br />
<strong>de</strong> site<br />
Cheonan, Zuid-Korea<br />
Uitbreiding van <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> Kore<strong>aan</strong>se<br />
<strong>en</strong> Chinese productiesites voor catho<strong>de</strong>-material<strong>en</strong><br />
voor gebruik in nieuwe vermog<strong>en</strong>stoepassing<strong>en</strong> zoals<br />
(hybri<strong>de</strong>) electrische wag<strong>en</strong>s<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 17<br />
Foshan, China<br />
Nieuwe productie- <strong>en</strong> recyclage-installatie<br />
voor Jewellery & Electroplating
Jaarverslag<br />
18 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Economisch<br />
<strong>Verslag</strong><br />
Body copy<br />
<strong>Umicore</strong> Group controllers <strong>en</strong><br />
S<strong>en</strong>ior Finance Managers
Sam<strong>en</strong><br />
groei<strong>en</strong><br />
…the <strong>Umicore</strong> way<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 19<br />
<strong>Umicore</strong> streeft ernaar <strong>de</strong> maatschappij van innovatieve<br />
material<strong>en</strong> te voorzi<strong>en</strong> die onze lev<strong>en</strong>skwaliteit verbeter<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> impact van <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke activiteit op het milieu<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Dat do<strong>en</strong> we door onze unieke ervaring <strong>en</strong><br />
expertise op het vlak van materiaalwet<strong>en</strong>schap, scheikun<strong>de</strong> <strong>en</strong><br />
metallurgie te combiner<strong>en</strong>.<br />
Wij help<strong>en</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving op weg naar e<strong>en</strong> duurzame<br />
toekomst. Onze strategische visie van duurzame ontwikkeling<br />
is <strong>de</strong> ro<strong>de</strong> draad doorhe<strong>en</strong> al onze activiteit<strong>en</strong>.<br />
Dat is onze manier van zak<strong>en</strong>do<strong>en</strong>: “The <strong>Umicore</strong> Way”.
Jaarverslag<br />
Stephanie Cael,<br />
BU controller,<br />
Cobalt & Specialty<br />
Materials,<br />
Ol<strong>en</strong> (België)<br />
<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> produc<strong>en</strong>t van kernmaterial<strong>en</strong> voor<br />
herlaadbare batterij<strong>en</strong> voor gebruik in GSM’s, laptops <strong>en</strong> ook meer<br />
<strong>en</strong> meer in (hybri<strong>de</strong>) electrische wag<strong>en</strong>s.
Advanced Materials<br />
Profiel<br />
De businessgroep Advanced Materials produceert hoogzuivere metal<strong>en</strong>, legering<strong>en</strong>,<br />
verbinding<strong>en</strong> <strong>en</strong> speciale product<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> breed gamma van geavanceer<strong>de</strong><br />
toepassing<strong>en</strong>. Kobalt, germanium <strong>en</strong> nikkel zijn <strong>de</strong> belangrijkste gebruikte material<strong>en</strong>.<br />
De businessgroep bestaat uit drie business units – Cobalt and Specialty Materials,<br />
Electro-Optic Materials <strong>en</strong> Thin Film Products - <strong>en</strong> heeft daarnaast e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van<br />
40% in Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives, e<strong>en</strong> joint v<strong>en</strong>ture met De Beers.<br />
De door Advanced Materials geproduceer<strong>de</strong> material<strong>en</strong> zijn terug te vin<strong>de</strong>n in e<strong>en</strong><br />
reeks ‘schone’ <strong>en</strong>ergietoepassing<strong>en</strong>, waaron<strong>de</strong>r herlaadbare batterij<strong>en</strong> <strong>en</strong> fotovoltaïek.<br />
Ongeveer 83 % van <strong>de</strong> grondstofbehoeft<strong>en</strong> van Advanced Materials wordt ge<strong>de</strong>kt door<br />
material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van hun lev<strong>en</strong>sduur alsook secundaire material<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> meer ge<strong>de</strong>tailleerd profiel van <strong>de</strong> Advanced Materials activiteit – alsook informatie<br />
over <strong>de</strong> duurzaamheidscontext – zijn beschikbaar op www.umicore.com/<strong>en</strong>/<br />
businessGroups/am/am.htm<br />
Jaarprestatie <strong>en</strong> hoogtepunt<strong>en</strong><br />
De inkomst<strong>en</strong> uit Advanced Materials daal<strong>de</strong>n in 2009 met 23 %, <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />
daal<strong>de</strong> van € 72,1 miljo<strong>en</strong> in 2008 tot € 21,6 miljo<strong>en</strong> in 2009. De belangrijkste re<strong>de</strong>n<br />
voor <strong>de</strong>ze achteruitgang was e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke terugloop van <strong>de</strong> vraag in <strong>de</strong> business unit<br />
Cobalt & Specialty Materials, die vooral opmerkelijk was in herlaadbare batterijmaterial<strong>en</strong>.<br />
Electro-Optic Materials hield goed stand tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong> crisis <strong>en</strong> zowel <strong>de</strong><br />
inkomst<strong>en</strong> als <strong>de</strong> winst blev<strong>en</strong> stabiel t<strong>en</strong> opzichte van vorig jaar. De prestaties van Thin<br />
Film Products daal<strong>de</strong>n over het jaar omdat <strong>de</strong> business unit meer investeer<strong>de</strong> in <strong>de</strong><br />
ontwikkeling van nieuwe product<strong>en</strong>. De bijdrage van <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
daal<strong>de</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk als gevolg van <strong>de</strong> min<strong>de</strong>re prestaties van Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives. De<br />
algem<strong>en</strong>e prestaties, vooral in Cobalt & Specialty Materials <strong>en</strong> Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives<br />
herstel<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk in het twee<strong>de</strong> halfjaar.<br />
Het niveau van <strong>de</strong> investering<strong>en</strong> bleef hoog. De belangrijkste investering<strong>en</strong> war<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
voltooiing van <strong>de</strong> installaties voor nieuwe batterijmaterial<strong>en</strong> in Korea <strong>en</strong> China <strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
nieuwe substraatfabriek in Quapaw, VS.<br />
Analyse Gevoelige heropleving<br />
Inkomst<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns twee<strong>de</strong> jaarhelft<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 21<br />
Stabiele prestatie van<br />
Electro-Optic Materials<br />
- 23% Gevoelige verhoging van investering<strong>en</strong>
22 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Overzicht van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong><br />
In Cobalt & Specialty Materials lag <strong>de</strong> verkoop van Li-ion<br />
katho<strong>de</strong>material<strong>en</strong> flink lager op jaarbasis als gevolg van <strong>de</strong><br />
voorraadafbouw bij klant<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> vraag naar<br />
consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>elektronica. De verkoop trok echter weer <strong>aan</strong><br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> jaarhelft. De uitbreiding van capaciteit én<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n voor nieuwe material<strong>en</strong> in <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> in<br />
Korea <strong>en</strong> China werd afgerond. Hierdoor was <strong>de</strong> business in<br />
staat om zijn product- <strong>en</strong> klant<strong>en</strong>portefeuille uit te brei<strong>de</strong>n.<br />
De activiteit verhoog<strong>de</strong> <strong>de</strong> levering<strong>en</strong> van nieuwe NMCmaterial<strong>en</strong><br />
(nikkel-mang<strong>aan</strong>-kobalt) <strong>en</strong> <strong>de</strong> verkoop van dit<br />
materiaal voor hybri<strong>de</strong> <strong>en</strong> elektrische wag<strong>en</strong>s zat doorhe<strong>en</strong> het<br />
jaar in <strong>de</strong> lift. De lagere activiteitsniveaus in <strong>de</strong> bouw- <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
autosector veroorzaakt<strong>en</strong>, in combinatie met voorraadafbouw<br />
bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> ernstige terugval in <strong>de</strong> verkoopvolumes<br />
van fijne kobaltpoe<strong>de</strong>rs, <strong>en</strong> dan vooral <strong>de</strong> categorie voor har<strong>de</strong><br />
metaaltoepassing<strong>en</strong>. Ceramics & Chemicals lever<strong>de</strong> goed<br />
weerwerk bie<strong>de</strong>n met stabiele volumes <strong>en</strong> premies over het<br />
hele jaar. Ondanks zwakkere marktvoorwaar<strong>de</strong>n profiteer<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> business van zijn uitgebalanceer<strong>de</strong> productportefeuille<br />
<strong>en</strong> zijn omvangrijke distributi<strong>en</strong>etwerk. De raffinage- <strong>en</strong><br />
recyclageactiviteit van <strong>de</strong> Chinese unit <strong>de</strong>ed het goed.<br />
De inkomst<strong>en</strong> van Electro-Optic Materials steg<strong>en</strong> op<br />
jaarbasis lichtjes. De verkoopvolumes van germanium<br />
halfgelei<strong>de</strong>rsubstrat<strong>en</strong> blev<strong>en</strong> iets on<strong>de</strong>r die van 2008. De<br />
lagere substraatvolumes voor <strong>de</strong> opkom<strong>en</strong><strong>de</strong> markt van<br />
CPV-toepassing<strong>en</strong> (PV-conc<strong>en</strong>trators) op aar<strong>de</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> lagere<br />
volumes als gevolg van normale schommeling<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
satellietbusiness wer<strong>de</strong>n niet helemaal gecomp<strong>en</strong>seerd door<br />
<strong>de</strong> to<strong>en</strong>em<strong>en</strong><strong>de</strong> vraag naar ultrahel<strong>de</strong>re LED's. De verkoop<br />
van material<strong>en</strong> voor optische infraroodtoepassing<strong>en</strong> was het<br />
hele jaar uitstek<strong>en</strong>d. De verkoop van germaniumtetrachlori<strong>de</strong><br />
voor optische vezels daal<strong>de</strong> conform <strong>de</strong> krimp<strong>en</strong><strong>de</strong> vraag naar<br />
glasvezelnetwerk<strong>en</strong>.<br />
In Thin Film Products was <strong>de</strong> verkoop van material<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
meeste toepassingsgebie<strong>de</strong>n lager, behalve voor 'large area<br />
coatings' waar <strong>de</strong> verkoop van roter<strong>en</strong><strong>de</strong> targets voor gebruik<br />
in glascoating <strong>en</strong> fotovoltaïsche dunne film groei<strong>de</strong>.<br />
In Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives lag <strong>de</strong> verkoop van schuurproduct<strong>en</strong><br />
gevoelig lager op jaarbasis. De voorraadafbouw bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong><br />
in belangrijke eindgebruikersmarkt<strong>en</strong> zoals <strong>de</strong> auto-sector<br />
<strong>en</strong> olie- <strong>en</strong> gasboortoepassing<strong>en</strong> verscherpte <strong>de</strong> lagere<br />
vraag, vooral tij<strong>de</strong>ns het eerste semester. De verkoop van<br />
product<strong>en</strong> voor toepassing<strong>en</strong> in <strong>de</strong> weg<strong>en</strong>- <strong>en</strong> mijnbouw<br />
was meer veerkrachtig, hoewel op e<strong>en</strong> lager niveau dan in<br />
2008. Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives startte eind 2008 e<strong>en</strong> diepg<strong>aan</strong>d<br />
kost<strong>en</strong>vermin<strong>de</strong>ringsprogramma op dat teg<strong>en</strong> eind 2009<br />
al grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els geïmplem<strong>en</strong>teerd was. Dit leid<strong>de</strong> tot e<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke stroomlijning van <strong>de</strong> productiecapaciteit <strong>en</strong><br />
inkrimping van het personeelsbestand.
In cijfers ...<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT (in miljo<strong>en</strong> €)<br />
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
59,4<br />
41,0<br />
52,9<br />
30,6<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />
62,3<br />
39,6<br />
71,1<br />
52,4<br />
waarvan volledig geconsoli<strong>de</strong>erd<br />
21,6<br />
16,5<br />
Omzet (per bestemming) Materiaal-ef ciëntie<br />
38%<br />
3%<br />
1%<br />
22%<br />
Europa<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
Afrika<br />
36%<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 23<br />
Inkomst<strong>en</strong> (in miljo<strong>en</strong> €) Aangew<strong>en</strong>d kapitaal (in miljo<strong>en</strong> €)<br />
550<br />
495<br />
440<br />
385<br />
330<br />
275<br />
220<br />
165<br />
110<br />
55<br />
0<br />
275,1<br />
287,2<br />
332,0<br />
395,0<br />
305,1<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>)<br />
17%<br />
70%<br />
13%<br />
Material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur<br />
Secundaire grondstoff<strong>en</strong><br />
(exclusief materiaal <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur)<br />
Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Omzet 456,4 606,4 831,2 982,9 541,4<br />
Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>) 275,1 287,2 332,0 395,0 305,1<br />
EBITDA 83,6 77,1 83,5 86,3 36,6<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT 59,4 52,9 62,3 71,1 21,6<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> * 18,4 22,3 22,6 18,7 5,1<br />
Totale EBIT 57,7 43,6 55,1 48,3 28,6<br />
Recurr<strong>en</strong>te operationele marge (%) 14,9 10,6 11,9 13,3 5,4<br />
Investering<strong>en</strong> 22,2 15,8 20,3 52,3 51,0<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 387,0 380,9 422,5 468,4 453,0<br />
R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE) (%) 15,4 13,9 14,7 15,2 4,8<br />
Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 4.330 5.515 5.821 6.198 5.294<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 2.935 4.139 4.261 4.550 3.647<br />
* Ganzhou Yi Hao <strong>Umicore</strong> Industries Co. Ltd., Jiangm<strong>en</strong> Chancsun <strong>Umicore</strong> Industry Co. Ltd., Todini and Co., (all<strong>en</strong> Cobalt & Specialty Materials); Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives<br />
550<br />
495<br />
440<br />
385<br />
330<br />
275<br />
220<br />
165<br />
110<br />
55<br />
0<br />
15,4<br />
387,0<br />
13,9<br />
380,9<br />
14,7<br />
422,5<br />
15,2<br />
468,4<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />
Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />
24%<br />
453,0<br />
4,8<br />
R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (in %)<br />
36%<br />
Europa<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
Afrika<br />
35%<br />
5%<br />
Financiële <strong>de</strong>tails
Jaarverslag<br />
Cahit Yildiz,<br />
productie-operator,<br />
Automotive Catalysts,<br />
Rheinfel<strong>de</strong>n (Duitsland)<br />
<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> wereldlei<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> productie van autokatalysator<strong>en</strong><br />
die scha<strong>de</strong>lijke uitlaatgass<strong>en</strong> zuiver<strong>en</strong> <strong>en</strong> op die manier onze ste<strong>de</strong>n<br />
leefbaar<strong>de</strong>r mak<strong>en</strong>.
Analyse<br />
Inkomst<strong>en</strong><br />
Precious Metals<br />
Products and Catalysts<br />
Profiel<br />
Precious Metals Products & Catalysts produceert e<strong>en</strong> waaier van complexe functionele<br />
material<strong>en</strong> op basis van e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> expertise in technologieplatform<strong>en</strong> zoals<br />
katalyse <strong>en</strong> oppervlaktetechnologie. Deze businessgroep is georganiseerd in vijf business<br />
units: Automotive Catalysts, Catalyst Technologies, Jewellery and Electroplating,<br />
Platinum Engineered Materials <strong>en</strong> Technical Materials. Precious Metals Products &<br />
Catalysts speelt e<strong>en</strong> belangrijke rol in <strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong> beperking van <strong>de</strong> van voertuig<strong>en</strong><br />
afkomstige emissies door mid<strong>de</strong>l van haar autokatalysator<strong>en</strong>. De business group is ook<br />
betrokk<strong>en</strong> in <strong>de</strong> ontwikkeling van material<strong>en</strong> voor brandstofceltoepassing<strong>en</strong>. Secundaire<br />
material<strong>en</strong> <strong>en</strong> material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van hun lev<strong>en</strong>sduur zijn goed voor ongeveer<br />
8,5 % van <strong>de</strong> toevoermaterial<strong>en</strong> van <strong>de</strong> activiteit (inclusief <strong>de</strong> impact van substrat<strong>en</strong><br />
voor autokatalysator<strong>en</strong>). Meer dan 50 % van <strong>de</strong> e<strong>de</strong>lmetaalbehoeft<strong>en</strong> kan, indi<strong>en</strong><br />
nodig, bevoorraad wor<strong>de</strong>n uit Precious Metals Refining. De activiteit is <strong>Umicore</strong>’s grootste<br />
investeer<strong>de</strong>r in on<strong>de</strong>rzoek <strong>en</strong> ontwikkeling.<br />
E<strong>en</strong> meer ge<strong>de</strong>tailleerd profiel van <strong>de</strong> Precious Metals Products & Catalysts activiteit –<br />
alsook informatie over <strong>de</strong> duurzaamheidscontext – zijn beschikbaar op www.umicore.<br />
com/<strong>en</strong>/businessGroups/pmpc/pmpc.htm<br />
Jaarprestatie <strong>en</strong> hoogtepunt<strong>en</strong><br />
De inkomst<strong>en</strong> van Precious Metals Products & Catalysts vertoon<strong>de</strong>n e<strong>en</strong> daling van 19 %<br />
in 2009. De recurr<strong>en</strong>te EBIT daal<strong>de</strong> tot € 32,7 miljo<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van € 103,1 miljo<strong>en</strong><br />
in 2008. De belangrijkste oorzaak was <strong>de</strong> achteruitgang van <strong>de</strong> autosector die vooral <strong>de</strong><br />
business unit Automotive Catalysts trof. De vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> vraag <strong>en</strong> <strong>de</strong> voorraadafbouw<br />
in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> an<strong>de</strong>re activiteitsdomein<strong>en</strong>, vooral Technical Materials, leid<strong>de</strong>n ook tot<br />
e<strong>en</strong> sterke vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> verkoop, vooral in <strong>de</strong> eerste helft van het jaar. In <strong>de</strong><br />
twee<strong>de</strong> helft van 2009 herstel<strong>de</strong>n <strong>de</strong> prestaties van Precious Metals Products & Catalysts<br />
<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk omdat <strong>de</strong> positieve impact van kost<strong>en</strong>vermin<strong>de</strong>ringsmaatregel<strong>en</strong> die in het<br />
begin van het jaar in Automotive Catalysts <strong>en</strong> Technical Materials wer<strong>de</strong>n ingevoerd,<br />
voelbaar wer<strong>de</strong>n.<br />
De business unit bleef zich ver<strong>de</strong>r positioner<strong>en</strong> om van groeikans<strong>en</strong> te profiter<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
toekomst. De belangrijkste investering<strong>en</strong> war<strong>en</strong> <strong>de</strong> uitbreiding van <strong>de</strong> productiecapaciteit<br />
in Korea <strong>en</strong> <strong>de</strong> uitbreiding van <strong>de</strong> testinfrastructuur voor autokatalysator<strong>en</strong> in Duitsland. In<br />
Jewellery <strong>en</strong> Electroplating werd er e<strong>en</strong> nieuwe productie- <strong>en</strong> recyclagefaciliteit in gebruik<br />
g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in Foshan, China.<br />
-19%<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 25<br />
Gevoelig herstel tij<strong>de</strong>ns<br />
twee<strong>de</strong> jaarhelft
26 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Overzicht van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong><br />
De wereldwij<strong>de</strong> productie van lichte voertuig<strong>en</strong> daal<strong>de</strong> met<br />
13 % in 2009. De verkoopvolumes van Automotive Catalysts<br />
daal<strong>de</strong>n bij <strong>Umicore</strong> in vergelijkbare verhouding. In <strong>de</strong><br />
Europese <strong>en</strong> Noord-Amerik<strong>aan</strong>se market<strong>en</strong> werd <strong>de</strong> verkoop<br />
van voertuig<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> jaarhelft gestimuleerd<br />
door <strong>de</strong> diverse schrootpremies. De stijging van <strong>de</strong> verkoop<br />
was het meest merkbaar voor auto’s met e<strong>en</strong> kleinere<br />
motor wat resulteer<strong>de</strong> in e<strong>en</strong> verlaging van <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> katalysator per verkocht voertuig. De Zuid-<br />
Amerik<strong>aan</strong>se autoproductie lag slechts lichtjes on<strong>de</strong>r het<br />
niveau van 2008. In Azië steeg <strong>de</strong> Chinese autoproductie<br />
met 47 % in 2009, <strong>de</strong>els door fiscale overheidssteun voor <strong>de</strong><br />
consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. China is nu dui<strong>de</strong>lijk het land gewor<strong>de</strong>n met <strong>de</strong><br />
grootste autoproductievolumes. <strong>Umicore</strong> profiteer<strong>de</strong> van haar<br />
toon<strong>aan</strong>gev<strong>en</strong><strong>de</strong> positie op <strong>de</strong> Chinese markt. In Japan <strong>en</strong><br />
Zuid-Korea daal<strong>de</strong> <strong>de</strong> auto-productie respectievelijk met<br />
30 % <strong>en</strong> 8 %. <strong>Umicore</strong> verzeker<strong>de</strong> tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal<br />
contract<strong>en</strong> voor zware dieselmotor<strong>en</strong> <strong>en</strong> blijft haar<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n in dit segm<strong>en</strong>t uitbrei<strong>de</strong>n.<br />
In het begin van 2009, implem<strong>en</strong>teer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> maatregel<strong>en</strong><br />
om haar productie-infrastructuur <strong>aan</strong> te pass<strong>en</strong> <strong>en</strong> nog<br />
efficiënter te wor<strong>de</strong>n met zicht op <strong>de</strong> huidige <strong>en</strong> verwachte<br />
marktontwikkeling<strong>en</strong>. Dit had e<strong>en</strong> sterke impact op <strong>de</strong><br />
operationele prestaties in het twee<strong>de</strong> halfjaar. De productie<strong>aan</strong>wezigheid<br />
werd <strong>aan</strong>gepast. In <strong>de</strong>ze context werd beslist in<br />
China <strong>de</strong> Suzhou-fabriek e<strong>en</strong> extra productielijn te gev<strong>en</strong>.<br />
In Catalyst Technologies lag<strong>en</strong> <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e inkomst<strong>en</strong> iets<br />
hoger op jaarbasis. De productverkoop voor toepassing<strong>en</strong><br />
in biowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> farmaceutica <strong>de</strong>ed het goed. In<br />
<strong>de</strong> nieuwe fabriek in Pilar (Arg<strong>en</strong>tinië) is <strong>de</strong> productie van<br />
API's (“actieve farmaceutische ingrediënt<strong>en</strong>”) voor <strong>de</strong> lokale<br />
markt gestart. In Fuel Cells steeg het niveau van <strong>de</strong> publieke<br />
financiering voor <strong>de</strong> SolviCore joint-v<strong>en</strong>ture. De inkomst<strong>en</strong><br />
blev<strong>en</strong> gestaag groei<strong>en</strong>.<br />
In Platinum Engineered Materials steeg het activiteitsniveau<br />
bij <strong>de</strong> fabrikant<strong>en</strong> van ultrazuiver glas van zowat nul bij het<br />
jaarbegin tot maximale productiecapaciteit in het twee<strong>de</strong><br />
halfjaar van 2009 door <strong>de</strong> almaar to<strong>en</strong>em<strong>en</strong><strong>de</strong> vraag naar<br />
LCD-scherm<strong>en</strong>.<br />
Bij Technical Materials lag<strong>en</strong> <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> voor zowel<br />
sol<strong>de</strong>erlegering<strong>en</strong> <strong>en</strong> contactmaterial<strong>en</strong> flink on<strong>de</strong>r het<br />
niveau van het voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> jaar. In Contact Materials nam <strong>de</strong><br />
voorraadafbouw bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ein<strong>de</strong> voor het ein<strong>de</strong> van<br />
het jaar. De verkoop van product<strong>en</strong> voor elektrische uitrusting<br />
(laag- <strong>en</strong> mid<strong>de</strong>nspanning) verbeter<strong>de</strong> teg<strong>en</strong> het jaarein<strong>de</strong>.<br />
De situatie voor sol<strong>de</strong>erlegering<strong>en</strong> was moeilijker gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
gereedschapsmarkt flink leed on<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> zwakkere vraag <strong>en</strong><br />
voorraadafbouw bij <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>. De activiteit in Yangzhong<br />
(China) werd afgebouwd teg<strong>en</strong> het jaarein<strong>de</strong>.<br />
In Jewellery and Electroplating daal<strong>de</strong> <strong>de</strong> verkoop van<br />
halfafgewerkte goudproduct<strong>en</strong> voor gebruik in juwel<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk op jaarbasis. De goudrecyclage <strong>de</strong>ed het<br />
echter goed dankzij e<strong>en</strong> stijg<strong>en</strong><strong>de</strong> goudprijs <strong>en</strong> <strong>de</strong> daaruit<br />
voortvloei<strong>en</strong><strong>de</strong> grote vraag naar recyclagedi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> voor ou<strong>de</strong><br />
juwel<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re, secundaire, goudbevatt<strong>en</strong><strong>de</strong> material<strong>en</strong>.<br />
De verkoop van zilverproduct<strong>en</strong> steeg op jaarbasis, vooral door<br />
verhoog<strong>de</strong> vraag naar zilver<strong>en</strong> munt<strong>en</strong> als investering. De<br />
verkoop van electroplating-product<strong>en</strong> bleef dui<strong>de</strong>lijk achter op<br />
die van vorig jaar.
In cijfers ...<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT (in miljo<strong>en</strong> €)<br />
160<br />
140<br />
120<br />
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
136,1<br />
127,7<br />
139,0<br />
129,9<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />
159,9<br />
154,5<br />
103,1<br />
88,3<br />
waarvan volledig geconsoli<strong>de</strong>erd<br />
42,2<br />
32,7<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 27<br />
Inkomst<strong>en</strong> (in miljo<strong>en</strong> €) Aangew<strong>en</strong>d kapitaal (in miljo<strong>en</strong> €)<br />
1.000<br />
Omzet (per bestemming) Materiaal-ef ciëntie<br />
15%<br />
8%<br />
6%<br />
10%<br />
Europa<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
Afrika<br />
61%<br />
900<br />
800<br />
700<br />
600<br />
500<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
766,2<br />
837,6<br />
926,0<br />
1001,5<br />
809,8<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>)<br />
92%<br />
8%<br />
Material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur<br />
Secundaire grondstoff<strong>en</strong><br />
(exclusief materiaal <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur)<br />
Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Omzet 1.860,6 2.502,2 2.880,2 3.267,2 2.251,2<br />
Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>) 766,2 837,6 926,0 1.001,5 809,8<br />
EBITDA 177,7 181,1 193,5 134,5 69,7<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT 136,1 139,0 159,9 103,1 32,7<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> * 8,4 9,1 5,4 14,8 -9,5<br />
Totale EBIT 135,3 132,2 149,3 90,3 24,5<br />
Recurr<strong>en</strong>te operationele marge (%) 16,7 15,5 16,7 8,8 5,2<br />
Investering<strong>en</strong> 43,6 32,7 39,2 73,3 62,6<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 610,1 695,1 726,2 913,9 826,8<br />
R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE) (%) 22,3 20,0 22,0 11,5 4,0<br />
Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 3.420 4.022 4.311 4.403 3.767<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 220 263 248 272 285<br />
* ICT Co. Japan, ICT Inc. USA, Or<strong>de</strong>g Korea, (all<strong>en</strong> Automotive Catalysts); SolviCore (Catalyst Technologies)<br />
Cijfers gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008, behalve ROCE, wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor afgesplitste activiteit<strong>en</strong>, na <strong>de</strong> verkoop van <strong>de</strong> Electronic Packaging<br />
Materials activiteit<strong>en</strong>.<br />
De batterijrecyclage-activiteit<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> 2009 cijfers. Ze wor<strong>de</strong>n nu in Precious Metals Services gerapporteerd.<br />
1.000<br />
900<br />
800<br />
700<br />
600<br />
500<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
13%<br />
16%<br />
22,3<br />
610,1<br />
20,0<br />
695,1<br />
22,0<br />
726,2<br />
913,9<br />
11,5<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
12%<br />
Europa<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
Afrika<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />
826,8<br />
4,0<br />
R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (in %)<br />
Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />
7%<br />
52%<br />
Financiële <strong>de</strong>tails
Jaarverslag<br />
Kevin Torfs,<br />
bemonsterings<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t,<br />
Precious Metals Refining, Hobok<strong>en</strong><br />
(België)<br />
<strong>Umicore</strong> beschikt in Hobok<strong>en</strong> over ‘s werelds grootste installatie<br />
voor <strong>de</strong> recyclage van e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong>. Daar wor<strong>de</strong>n 7 e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong><br />
teruggewonn<strong>en</strong> uit secundaire <strong>en</strong> material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van hun<br />
lev<strong>en</strong>sduur, zoals elektronisch schroot afkomstig van ou<strong>de</strong> laptops,<br />
PC’s <strong>en</strong> GSM’s.
Analyse<br />
Precious Metals Services<br />
Profiel<br />
Precious Metals Services is wereldwijd marktlei<strong>de</strong>r op het vlak van <strong>de</strong> recyclage van<br />
complexe afvalstrom<strong>en</strong> die e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re non-ferrometal<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong>.<br />
De kernactiviteit bestaat erin raffinage- <strong>en</strong> recyclagedi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>aan</strong> te bie<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> e<strong>en</strong><br />
internationale klant<strong>en</strong>basis. Deze businessgroep bestaat uit drie business units: Precious<br />
Metals Refining,Precious Metals Managem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> Battery Recycling. De raffinageactiviteit<br />
kan ongeveer 17 e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re nonferrometal<strong>en</strong> distiller<strong>en</strong> uit e<strong>en</strong><br />
bre<strong>de</strong> waaier van complexe industriële halffabrikat<strong>en</strong> <strong>en</strong> uit het (e<strong>de</strong>lmetaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong>)<br />
schroot van elektronica- <strong>en</strong> katalysatortoepassing<strong>en</strong>.<br />
Er bestaat e<strong>en</strong> werkelijk wereldwij<strong>de</strong> <strong>aan</strong>voer van <strong>de</strong>ze material<strong>en</strong>. Precious Metals<br />
Refining is uniek door <strong>de</strong> waaier van material<strong>en</strong> die het kan recycler<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> flexibiliteit<br />
van zijn activiteit<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> haalt haar toevoer bijna volledig uit secundaire bronn<strong>en</strong><br />
(industriële nev<strong>en</strong>product<strong>en</strong> <strong>en</strong> material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van hun lev<strong>en</strong>sduur).<br />
De materiaal-efficiëntie van <strong>de</strong> businessgroep (gebruik van gerecycleer<strong>de</strong> <strong>en</strong> secundaire<br />
bronn<strong>en</strong>) bedraagt 79,2 %. Deze activiteit<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> het ultieme voorbeeld van het<br />
“sluit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> cirkel” <strong>en</strong> het maximale gebruik van <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van metal<strong>en</strong> die<br />
oneindig recycleerbaar zijn.<br />
E<strong>en</strong> meer ge<strong>de</strong>tailleerd profiel van <strong>de</strong> Precious Metals Services activiteit – alsook<br />
informatie over <strong>de</strong> duurzaamheidscontext zijn beschikbaar op:<br />
www.umicore.com/<strong>en</strong>/businessGroups/pmr/pmr.htm<br />
Jaarprestatie <strong>en</strong> hoogtepunt<strong>en</strong><br />
Precious Metals Services zette in 2009 opnieuw e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>d resultaat neer met<br />
e<strong>en</strong> r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal van bijna 60 %. In <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> Precious<br />
Metals Refining verzwakte <strong>de</strong> economische omgeving gelei<strong>de</strong>lijk in 2009 teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong><br />
uitzon<strong>de</strong>rlijke niveaus van <strong>de</strong> voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> perio<strong>de</strong>n. De instroom van material<strong>en</strong> was<br />
gem<strong>en</strong>gd: sommige strom<strong>en</strong> verbeter<strong>de</strong>n <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re, zoals opgebruikte autokatalysator<strong>en</strong>,<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n op jaarbasis. Precious Metals Managem<strong>en</strong>t profiteer<strong>de</strong> niet van <strong>de</strong><br />
uitzon<strong>de</strong>rlijke omstandighe<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> metaalmarkt<strong>en</strong> in 2008. De bijdrage van <strong>de</strong>ze<br />
business unit keer<strong>de</strong> terug naar e<strong>en</strong> meer normaal niveau in 2009.<br />
In 2009 besloot <strong>Umicore</strong> te invester<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> nieuwe fabriek voor <strong>de</strong> recyclage van<br />
gebruikte herlaadbare batterij<strong>en</strong>. Deze activiteit, die vroeger als e<strong>en</strong> v<strong>en</strong>ture werd<br />
beheerd, zal als e<strong>en</strong> business unit gestructureerd wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> in het<br />
segm<strong>en</strong>t Precious Metals Services wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
ROCE dicht bij<br />
60%<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 29<br />
Nieuwe investering in recyclage<br />
van verslet<strong>en</strong> batterij<strong>en</strong>
30 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Overzicht van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong><br />
De Precious Metals Refining-activiteit<strong>en</strong> blev<strong>en</strong> zeer sterke<br />
resultat<strong>en</strong> neerzett<strong>en</strong>. Zoals verwacht bereikte <strong>de</strong> prestatie<br />
echter niet <strong>de</strong> buit<strong>en</strong>gewone niveaus van 2008. Dat komt<br />
door <strong>de</strong> lagere ontvang<strong>en</strong> metaalprijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> iets lagere<br />
raffinagekost<strong>en</strong>. De bevoorradingsmix verslechter<strong>de</strong> ietwat in<br />
het eerste <strong>de</strong>el van het jaar, wat <strong>de</strong> marges beïnvloed<strong>de</strong> die<br />
tij<strong>de</strong>ns het twee<strong>de</strong> halfjaar geg<strong>en</strong>ereerd wer<strong>de</strong>n uit raffinageactiviteit<strong>en</strong>.<br />
De non-ferrosector kreeg eind 2008 <strong>en</strong> begin<br />
2009 te mak<strong>en</strong> met scherpe productiedaling<strong>en</strong>. Die productie<br />
is naar het ein<strong>de</strong> van het jaar toe weer gelei<strong>de</strong>lijk gestart<br />
of verhoogd. De <strong>aan</strong>voer van verslet<strong>en</strong> autokatalysator<strong>en</strong><br />
bleef het hele jaar laag, met e<strong>en</strong> beperkte verbetering teg<strong>en</strong><br />
het jaarein<strong>de</strong> omdat leveranciers material<strong>en</strong> verzamel<strong>de</strong>n<br />
in afwachting van hogere metaalprijz<strong>en</strong>. De <strong>aan</strong>voer van<br />
elektronicaschroot bleef het hele jaar op hoog niveau,<br />
geholp<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> hoge goudprijs <strong>en</strong> <strong>de</strong> weerslag van het<br />
wetgev<strong>en</strong><strong>de</strong> ka<strong>de</strong>r in Europa. Ook <strong>de</strong> toevoer van industriële<br />
katalysator<strong>en</strong> bleef stabiel, met e<strong>en</strong> groei<strong>en</strong>d <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van<br />
katalysator<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> fijnchemie <strong>en</strong> <strong>de</strong> farmaceutica.<br />
Hoewel <strong>de</strong> pgm-prijz<strong>en</strong> doorhe<strong>en</strong> het jaar in stijg<strong>en</strong><strong>de</strong> lijn<br />
war<strong>en</strong>, war<strong>en</strong> <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> prijz<strong>en</strong> – vooral voor wat<br />
betreft rodium – bedui<strong>de</strong>nd on<strong>de</strong>r het niveau van 2008. Dit<br />
beïnvloed<strong>de</strong> <strong>de</strong> metaalcompon<strong>en</strong>t in <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze<br />
unit. De bescherming gebo<strong>de</strong>n door <strong>de</strong>ze contract<strong>en</strong> die<br />
wer<strong>de</strong>n vastgelegd bij veel hogere prijsniveaus, nam dit jaar<br />
ook gelei<strong>de</strong>lijk af. De gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> prijz<strong>en</strong> voor <strong>en</strong>kele minor<br />
metals zoals sel<strong>en</strong>ium, indium, nikkel war<strong>en</strong> ook lager op<br />
jaarbasis.<br />
De inkomst<strong>en</strong> uit bijproduct<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n op jaarbasis <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk.<br />
<strong>Umicore</strong> besliste eind 2009 <strong>de</strong> commerciële <strong>en</strong><br />
samplingactiviteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> business unit in Hanau (Duitsland)<br />
te sluit<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze activiteit<strong>en</strong> te consoli<strong>de</strong>r<strong>en</strong> in Maxton (VS)<br />
<strong>en</strong> Hobok<strong>en</strong> (België). Dit proces wordt in 2010 afgerond.<br />
Bij Precious Metals Managem<strong>en</strong>t lag <strong>de</strong> fysieke verkoop <strong>en</strong><br />
metaal leases lager op jaarbasis. De vraag naar e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong><br />
was lager, met <strong>de</strong> forse verkoop van palladium <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Chinese<br />
autokatalysatorsector als <strong>en</strong>ige uitzon<strong>de</strong>ring van betek<strong>en</strong>is.<br />
De verkoop van goudstav<strong>en</strong> <strong>aan</strong> beleggers bleef sterk als<br />
gevolg van <strong>de</strong> hoge goudprijs.<br />
<strong>Umicore</strong> besliste in 2009 om in haar vestiging in Hobok<strong>en</strong><br />
(België) e<strong>en</strong> Battery Recycling-recyclagelijn op industriële<br />
schaal voor verslet<strong>en</strong> herlaadbare batterij<strong>en</strong> te bouw<strong>en</strong>.<br />
Deze installatie met e<strong>en</strong> initiële jaarcapaciteit van 7 000 ton<br />
vraagt e<strong>en</strong> investering van € 25 miljo<strong>en</strong> <strong>en</strong> zou in 2011<br />
operationeel moet<strong>en</strong> zijn. <strong>Umicore</strong> moet dankzij <strong>de</strong>ze<br />
investering in staat zijn <strong>de</strong> verwachte toestroom van verslet<strong>en</strong><br />
herlaadbare batterij<strong>en</strong> van <strong>de</strong> types lithium-ion, lithiumpolymeer<br />
<strong>en</strong> nikkel-metaalhydri<strong>de</strong> op te vang<strong>en</strong>. De nieuwe<br />
recyclagevoorzi<strong>en</strong>ing zal ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s schroot verwerk<strong>en</strong> dat<br />
tij<strong>de</strong>ns het productieproces van batterij<strong>en</strong> wordt geg<strong>en</strong>ereerd.<br />
In 2009 int<strong>en</strong>sifieer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> commerciële bespreking<strong>en</strong><br />
met <strong>de</strong> belangrijkste produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van elektrische wag<strong>en</strong>s <strong>en</strong><br />
hun batterijleveranciers, alsook met produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die plann<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> om in <strong>de</strong> toekomst <strong>de</strong>rgelijke voertuig<strong>en</strong> of batterij<strong>en</strong><br />
te bouw<strong>en</strong>.
In cijfers ...<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT (in miljo<strong>en</strong> €)<br />
Inkomst<strong>en</strong> uit raf nagetariev<strong>en</strong><br />
(per bestemming)<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 31<br />
Inkomst<strong>en</strong> (in miljo<strong>en</strong> €) Aangew<strong>en</strong>d kapitaal (in miljo<strong>en</strong> €)<br />
Materiaal-ef ciëntie<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Omzet 3.133,0 4.005,7 3.465,6 4.145,3 3.610,7<br />
Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>) 234,5 325,0 357,9 420,1 353,6<br />
EBITDA 97,7 162,4 173,3 218,2 140,9<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT 56,8 131,3 133,9 183,7 104,7<br />
Totale EBIT 56,6 121,5 128,9 182,0 96,8<br />
Recurr<strong>en</strong>te operationele marge (%) 24,2 40,4 37,4 43,7 29,6<br />
Investering<strong>en</strong> 23,5 20,9 52,1 60,9 45,7<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 254,7 276,2 246,0 229,5 177,0<br />
R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE) (%) 22,3 47,5 54,4 80,1 59,2<br />
Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 1.297 1.314 1.452 1.514 1.486<br />
2009 cijfers bevatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> batterijrecyclage-activiteit<strong>en</strong>, die vroeger in Precious Metals Products & Catalysts wer<strong>de</strong>n gerapporteerd.<br />
200<br />
180<br />
160<br />
140<br />
120<br />
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
9%<br />
8%<br />
56,8<br />
131,3<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
20%<br />
11%<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />
Europa<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
Afrika<br />
133,9<br />
52%<br />
183,7<br />
104,7<br />
450<br />
400<br />
350<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
234,5<br />
325,0<br />
357,9<br />
420,1<br />
353,6<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
21%<br />
Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>)<br />
65%<br />
14%<br />
Material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur<br />
Secundaire grondstoff<strong>en</strong><br />
(exclusief materiaal <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur)<br />
Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />
400<br />
350<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
254,7<br />
22,3<br />
276,2<br />
47,5<br />
54,4<br />
246,0<br />
80,1<br />
229,5<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />
Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />
1%<br />
Europa<br />
59,2<br />
177,0<br />
R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (in %)<br />
8%<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
91%<br />
Financiële <strong>de</strong>tails
Jaarverslag<br />
Manuel Vieira,<br />
on<strong>de</strong>rzoekstechnicus,<br />
Building Products,<br />
Bray-et-Lû (Frankrijk)<br />
De VM Zinc productportefeuille van <strong>Umicore</strong> biedt e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijk<br />
<strong>aan</strong>bod van gelamineerd zink met toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> voor<br />
gebruik in <strong>de</strong> bouw zoals dak<strong>en</strong>, faca<strong>de</strong>s <strong>en</strong> waterafvoersystem<strong>en</strong>.<br />
Daarbov<strong>en</strong>op is zink zeer duurzaam <strong>en</strong> vereist <strong>de</strong> productie ervan<br />
min<strong>de</strong>r <strong>en</strong>ergie in vergelijking met vele an<strong>de</strong>re metal<strong>en</strong>.
Analyse<br />
Inkomst<strong>en</strong><br />
Zinc Specialties<br />
Profiel<br />
Zinc Specialties ontwikkelt chemicaliën, poe<strong>de</strong>r <strong>en</strong> materiaal op basis van zink voor e<strong>en</strong><br />
bre<strong>de</strong> waaier van product<strong>en</strong> inclusief verv<strong>en</strong>, katalysator<strong>en</strong>, bouwmaterial<strong>en</strong> <strong>en</strong> primaire<br />
batterij<strong>en</strong>. Zinc Specialties is georganiseerd rond twee business units: Zinc Chemicals <strong>en</strong><br />
Building Products.<br />
E<strong>en</strong> van <strong>de</strong> voornaamste eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van zink is <strong>de</strong> uitstek<strong>en</strong><strong>de</strong> bescherming<br />
teg<strong>en</strong> roest, wat <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong> bekle<strong>de</strong> material<strong>en</strong> verl<strong>en</strong>gt. Zinc Specialties<br />
is e<strong>en</strong> belangrijke recycleer<strong>de</strong>r van zink: ongeveer 29 % van <strong>de</strong> grondstoff<strong>en</strong> voor zijn<br />
activiteit<strong>en</strong> komt uit gerecycleer<strong>de</strong> bronn<strong>en</strong>. Het “sluit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> cirkel” is e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale<br />
pijler in <strong>de</strong> businessstrategie.<br />
E<strong>en</strong> meer ge<strong>de</strong>tailleerd profiel van <strong>de</strong> Zinc Specialties activiteit – alsook informatie over<br />
<strong>de</strong> duurzaamheidscontext – zijn beschikbaar op www.umicore.com/<strong>en</strong>/businessGroups/<br />
zn/zn.htm<br />
Jaarprestatie <strong>en</strong> hoogtepunt<strong>en</strong><br />
De inkomst<strong>en</strong> van Zinc Specialties over het volledige jaar liep<strong>en</strong> met 13 % in 2009,<br />
<strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te EBIT daal<strong>de</strong> met 35 %. De prestaties van zowel Zinc Chemicals als<br />
Building Products vertoon<strong>de</strong>n e<strong>en</strong> forse daling. De verkoopvolumes in Zinc Chemicals<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n sterk op jaarbasis als gevolg van <strong>de</strong> daling van <strong>de</strong> vraag in belangrijke<br />
sector<strong>en</strong>, zoals antiroestverv<strong>en</strong>. Zoals verwacht, presteer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> recyclageactiviteit<strong>en</strong> beter<br />
dankzij <strong>de</strong> hogere ontvang<strong>en</strong> zinkprijs in 2009 t<strong>en</strong> opzichte van 2008. In Building Products<br />
werd <strong>de</strong> verkoop getroff<strong>en</strong> door <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> activiteit in <strong>de</strong> bouwsector, vooral in<br />
Europa. De verkoop van product<strong>en</strong> met hogere toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> steeg wel <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
business unit presteer<strong>de</strong> beter dan <strong>de</strong> nieuwbouwsector dankzij haar exposure <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
eer<strong>de</strong>r stabiele r<strong>en</strong>ovatiemarkt.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 33<br />
Groei van <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van voorverweer<strong>de</strong><br />
product<strong>en</strong> met hoge toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong><br />
-13% Goe<strong>de</strong> prestatie van <strong>de</strong><br />
recyclage-activiteit<strong>en</strong>
In cijfers ...<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT (in miljo<strong>en</strong> €)<br />
Omzet (per bestemming) Materiaal-ef ciëntie<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 35<br />
(in miljo<strong>en</strong> €)<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Omzet 940,8 982,9 1.056,1 690,5 516,6<br />
Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>) 448,4 235,5 294,1 283,7 254,6<br />
EBITDA 65,1 66,5 61,7 66,2 47,9<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT 24,7 50,6 41,9 46,6 29,5<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> * 7,2 6,8 0,2 1,7 3,1<br />
Totale EBIT -25,4 44,9 34,8 32,3 37,0<br />
Recurr<strong>en</strong>te operationele marge (%) 3,9 18,6 14,2 15,8 10,4<br />
Investering<strong>en</strong> 47,2 25,2 25,5 18,5 16,8<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> 383,5 277,4 359,5 301,4 280,7<br />
R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE) (%) 6,4 18,3 11,6 15,2 10,5<br />
Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 3.977 2.027 2.172 2.229 2.128<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>* 1.159 477 509 512 473<br />
* Rezinal (Zinc Chemicals); Ieqsa (Building Products)<br />
Cijfers gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008, behalve ROCE, wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor afgesplitste activiteit<strong>en</strong>, na <strong>de</strong> verkoop van <strong>de</strong> loodbladactiviteit<strong>en</strong><br />
van Building Products.<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
24,7<br />
17,5<br />
50,6<br />
43,9<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
12,8%<br />
7,4% 0,5%<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT<br />
41,9<br />
41,7<br />
46,6<br />
44,9<br />
waarvan volledig geconsoli<strong>de</strong>erd<br />
0,3%<br />
Europa<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
Afrika<br />
78,9%<br />
29,5<br />
26,5<br />
Inkomst<strong>en</strong> (in miljo<strong>en</strong> €) Aangew<strong>en</strong>d kapitaal (in miljo<strong>en</strong> €)<br />
1,000<br />
900<br />
800<br />
700<br />
600<br />
500<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
0,3%<br />
448,4<br />
235,5<br />
294,1<br />
283,7<br />
254,6<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
71,3%<br />
Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>)<br />
29,5%<br />
Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />
Secundaire grondstoff<strong>en</strong><br />
(exclusief materiaal <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur)<br />
Material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> ein<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur<br />
1,000<br />
900<br />
800<br />
700<br />
600<br />
500<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
6,4<br />
383,5<br />
18,3<br />
277,4<br />
11,6<br />
359,5<br />
15,2<br />
301,4<br />
2005 2006 2007 2008 2009<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld<br />
Personeelsbestand, ein<strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />
19%<br />
1%<br />
15%<br />
Europa<br />
Noord-Amerika<br />
Zuid-Amerika<br />
Azië/Oceanië<br />
10,5<br />
280,7<br />
R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (in %)<br />
65%<br />
Financiële <strong>de</strong>tails
34 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Overzicht van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong><br />
De inkomst<strong>en</strong> voor Zinc Chemicals zijn op jaarbasis gedaald.<br />
De vraag naar zowel zinkoxi<strong>de</strong> als fijne zinkpoe<strong>de</strong>rs was<br />
in 2009 <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk lager. Bij <strong>de</strong> meeste eindgebruikers is<br />
<strong>de</strong> voorraadafbouw tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> laatste m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n van het<br />
jaar echter afgerond. Producttoeslag<strong>en</strong> war<strong>en</strong> op jaarbasis<br />
lager, als weerspiegeling van <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> vraag. De<br />
zinkrecyclageactiviteit bleef goed prester<strong>en</strong> <strong>en</strong> profiteer<strong>de</strong><br />
van e<strong>en</strong> hogere ontvang<strong>en</strong> recyclagemarge als gevolg van<br />
langetermijncontract<strong>en</strong> die wer<strong>de</strong>n afgeslot<strong>en</strong> bij hogere<br />
zinkprijz<strong>en</strong>.<br />
De markt voor antiroest-verfpigm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> was doorhe<strong>en</strong> het jaar<br />
zwak. De activiteitniveaus in <strong>de</strong> sector van <strong>de</strong> zeecontainers,<br />
net zoals in <strong>de</strong> industriële <strong>en</strong> mari<strong>en</strong>e bouwproject<strong>en</strong><br />
vertoon<strong>de</strong>n ge<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>swaardige verbetering van <strong>de</strong> daling<br />
van <strong>de</strong> vraag eind 2008.<br />
Op gelijkaardige wijze was <strong>de</strong> verkoop van verbinding<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> katalysator<strong>en</strong> voor chemische toepassing<strong>en</strong> ook lager<br />
hoewel sommige markt<strong>en</strong> zoals <strong>de</strong> elektrolyt<strong>en</strong> voor<br />
gebruik in zinkraffinage e<strong>en</strong> zekere verbetering vertoon<strong>de</strong>n<br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van het jaar. De premies voor fijne<br />
zinkpoe<strong>de</strong>rs lag<strong>en</strong> lichtjes hoger in 2009 in vergelijking<br />
met 2008. De verkoopvolumes van zinkoxi<strong>de</strong>n in <strong>de</strong><br />
meeste toepassingsgebie<strong>de</strong>n zoals keramiek, ban<strong>de</strong>n<br />
<strong>en</strong> houtbescherming, lag<strong>en</strong> flink lager op jaarbasis. De<br />
verkoopvolumes van 'feed-gra<strong>de</strong>' zinkoxi<strong>de</strong> blev<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />
laag. De zinkoxi<strong>de</strong>-premies war<strong>en</strong> flink lager in vergelijking<br />
met het voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> jaar, als gevolg van <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
vraag.<br />
De vraag naar zinkpoe<strong>de</strong>r voor primaire batterij<strong>en</strong> bleef relatief<br />
goed ondanks <strong>de</strong> economische baisse. De verkoopvolumes<br />
lag<strong>en</strong> slechts licht on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> niveaus van 2008. De<br />
produktpremies in dit domein war<strong>en</strong> stabiel.<br />
Bij Building Products war<strong>en</strong> <strong>de</strong> verkoopvolumes flink lager.<br />
De algem<strong>en</strong>e verkoop in Europa werd negatief beïnvloed door<br />
het slechte weer tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n van het jaar. De<br />
verkoopvolumes stabiliseer<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> helft van 2009<br />
in Frankrijk <strong>en</strong> <strong>de</strong> B<strong>en</strong>elux. De markt<strong>en</strong> in Duitsland, Oost- <strong>en</strong><br />
Noord-Europa blev<strong>en</strong> echter slabakk<strong>en</strong>. De verkoop in nieuwe<br />
overzeese markt<strong>en</strong> groei<strong>de</strong> voort op e<strong>en</strong> kleine basis, vooral<br />
door to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>d gebruik van zinkbe<strong>de</strong>kkingsmaterial<strong>en</strong> in<br />
bouwproject<strong>en</strong>.<br />
De activiteit presteer<strong>de</strong> beter dan <strong>de</strong> bouwsector in het<br />
algeme<strong>en</strong> door zijn sterke oriëntatie op r<strong>en</strong>ovatie- <strong>en</strong><br />
infrastructuurproject<strong>en</strong>. De verkoop van voorverweer<strong>de</strong><br />
product<strong>en</strong> met hoge toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> bleef sterk<br />
groei<strong>en</strong> <strong>en</strong> maakt nu bijna 50 % van alle inkomst<strong>en</strong> uit. De<br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> productpremies steg<strong>en</strong> dan ook lichtjes, ondanks<br />
<strong>de</strong> economische baisse, omdat <strong>de</strong>ze product<strong>en</strong> met hogere<br />
toegevoeg<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> e<strong>en</strong> almaar groter <strong>aan</strong><strong>de</strong>el in <strong>de</strong><br />
productmix opeis<strong>en</strong>.
Jaarverslag<br />
36 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Milieuverslag<br />
Body copy<br />
Corporate team Milieu, Gezondheid<br />
<strong>en</strong> Veiligheid (Brussel)
Sam<strong>en</strong><br />
lev<strong>en</strong><br />
…the <strong>Umicore</strong> way<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 37<br />
Vanaf 2000 <strong>de</strong>finieert <strong>Umicore</strong> telk<strong>en</strong>s vijfjaarlijkse doelstelling<strong>en</strong><br />
om haar milieuprestaties te verbeter<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> is er immers<br />
van overtuigd dat bij succes ook rek<strong>en</strong>ing moet wor<strong>de</strong>n<br />
gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> bre<strong>de</strong>re milieu-impact van haar activiteit<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> product<strong>en</strong>, alsook met <strong>de</strong> behoeft<strong>en</strong> van <strong>de</strong> toekomstige<br />
g<strong>en</strong>eraties. Deze doelstelling<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> – sam<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
parallel geheel van sociale doelstelling<strong>en</strong> die in 2005 wer<strong>de</strong>n<br />
geïntroduceerd - <strong>de</strong> hoekste<strong>en</strong> van <strong>de</strong> duurzaamheidsstrategie<br />
van <strong>Umicore</strong>. Op basis van e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal prestatieindicator<strong>en</strong> wordt<br />
<strong>de</strong> vooruitgang in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong> elk jaar<br />
geanalyseerd, gerapporteerd <strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n er acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>.<br />
In 2004 leg<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> principes van haar strategie voor<br />
duurzame ontwikkeling vast in “The <strong>Umicore</strong> Way”, e<strong>en</strong> bak<strong>en</strong><br />
voor <strong>de</strong> groep op weg naar e<strong>en</strong> duurzame toekomst, dat ons<br />
toont waar we naartoe g<strong>aan</strong> <strong>en</strong> hoe we ons doel zull<strong>en</strong> bereik<strong>en</strong> …
Jaarverslag<br />
Danny Simonovski,<br />
Melt/Materials Manager,<br />
Jewellery & Electroplating,<br />
Markham (Canada)<br />
De voorbereiding<strong>en</strong> voor het vervang<strong>en</strong> van <strong>de</strong> ou<strong>de</strong> <strong>en</strong> verslet<strong>en</strong><br />
verbrandingsov<strong>en</strong> op <strong>de</strong> Markham site – die dateert uit <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />
voor <strong>de</strong> overname van <strong>de</strong> site door <strong>Umicore</strong> in 2007 – zijn op<br />
kruissnelheid. De nieuwe verbrandingsinstallatie – die naar<br />
verwachting in 2011 geïnstalleerd wordt – zal niet <strong>en</strong>kel meer<br />
<strong>en</strong>ergie-efficiënt <strong>en</strong> milieuvri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijker zijn maar zal ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />
bijdrag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> kleinere CO 2 afdruk.
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 39<br />
Analyse van <strong>de</strong> milieuprestaties<br />
van <strong>de</strong> Groep<br />
Bereik<br />
Dit hoofdstuk biedt e<strong>en</strong> evaluatie van <strong>de</strong> milieuprestaties van <strong>de</strong><br />
Groep in 2009 in vergelijking met 2008. De analyse spitst zich<br />
toe op <strong>de</strong> belangrijke milieu-aspect<strong>en</strong> die grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els <strong>de</strong> basis<br />
vorm<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> milieudoelstelling<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010<br />
(zie pagina’s 45-51). Enkel <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s van geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
vestiging<strong>en</strong> waarover <strong>Umicore</strong> operationele controle heeft, zijn<br />
in dit verslag opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Het totale <strong>aan</strong>tal rapporter<strong>en</strong><strong>de</strong> sites<br />
bedroeg 66 in 2009.<br />
Binn<strong>en</strong> het ka<strong>de</strong>r van het huidige rapporteringssysteem<br />
van <strong>Umicore</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> meeste sites hun milieuprestaties<br />
gerapporteerd op het ein<strong>de</strong> van het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> kwartaal in combinatie<br />
met vooruitzicht<strong>en</strong> voor het vier<strong>de</strong> kwartaal.<br />
De vier vestiging<strong>en</strong> waarvan <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> <strong>de</strong> grootste<br />
leefmilieu-impact hebb<strong>en</strong> (in 2009: Hobok<strong>en</strong>, Changsha,<br />
Hanau, Ol<strong>en</strong>) rapporteer<strong>de</strong>n cijfers over het volledige jaar. E<strong>en</strong><br />
gevoeligheidsanalyse voor twee indicator<strong>en</strong> (metaalemissies naar<br />
water <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergieverbruik) toon<strong>de</strong> <strong>aan</strong> dat <strong>de</strong> pot<strong>en</strong>tiële afwijking<br />
van <strong>de</strong> milieuprestatie min<strong>de</strong>r dan 2 % zou bedrag<strong>en</strong> in geval van<br />
e<strong>en</strong> fout t<strong>en</strong> belope van 20 % in <strong>de</strong> voorspel<strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s.<br />
<strong>Umicore</strong> gebruikt e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale databank voor milieugegev<strong>en</strong>s<br />
waar alle vestiging<strong>en</strong> hun gegev<strong>en</strong>s inbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, wat e<strong>en</strong><br />
consist<strong>en</strong>te interpretatie van <strong>de</strong> <strong>de</strong>finities van <strong>de</strong> kernindicator<strong>en</strong><br />
mogelijk maakt. Meer informatie over <strong>de</strong> milieubeheerstrategie<br />
van <strong>Umicore</strong> is beschikbaar op <strong>de</strong> website www.umicore.com.<br />
De kernindicator<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n sam<strong>en</strong>gevat weergegev<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
tabel op pagina 43.<br />
Dankzij <strong>de</strong> verbeter<strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>sverwerking, wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
prestatiegegev<strong>en</strong>s over metaalemissies naar water <strong>en</strong> lucht,<br />
alsook broeikasgass<strong>en</strong> voor 2008 licht <strong>aan</strong>gepast.<br />
Analyse<br />
20%<br />
recyclagematerial<strong>en</strong><br />
Materiaalefficiëntie <strong>en</strong> -recyclage<br />
De recyclage van metaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> material<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
hoofdactiviteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>. Om dit aspect te kunn<strong>en</strong> met<strong>en</strong>,<br />
rapporteert het bedrijf <strong>de</strong> zog<strong>en</strong>aam<strong>de</strong> ‘materiaalefficiëntie <strong>en</strong><br />
recyclagecapaciteit<strong>en</strong>’ doordat elke business unit <strong>de</strong> oorsprong van<br />
<strong>de</strong> door haar gebruikte material<strong>en</strong> opgeeft <strong>en</strong> dit op basis van <strong>de</strong><br />
volg<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong>finities:<br />
- Primaire grondstoff<strong>en</strong>: material<strong>en</strong> die voor het eerst wor<strong>de</strong>n<br />
gebruikt. Het gaat voornamelijk om erts<strong>en</strong> <strong>en</strong> conc<strong>en</strong>trat<strong>en</strong>.<br />
- Secundaire grondstoff<strong>en</strong>: bijproduct<strong>en</strong> van primaire<br />
materiaalstrom<strong>en</strong><br />
- Recyclagematerial<strong>en</strong>: material<strong>en</strong> die het ein<strong>de</strong> van hun eerste<br />
lev<strong>en</strong>scyclus hebb<strong>en</strong> bereikt <strong>en</strong> na recyclage <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> 2<strong>de</strong>, 3<strong>de</strong><br />
(…) lev<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong>.<br />
Als <strong>de</strong> oorsprong van <strong>de</strong> material<strong>en</strong> niet gek<strong>en</strong>d is, wor<strong>de</strong>n ze<br />
standaard als primaire material<strong>en</strong> beschouwd. De ingezamel<strong>de</strong><br />
gegev<strong>en</strong>s wor<strong>de</strong>n uitgedrukt in totaal <strong>aan</strong>tal ton van het gebruikte<br />
materiaal.<br />
In 2009 was 41 % van <strong>de</strong> gebruikte material<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> van<br />
primaire oorsprong in vergelijking met 37 % in 2008. Twintig<br />
proc<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> gebruikte material<strong>en</strong> war<strong>en</strong> gerecycleer<strong>de</strong><br />
material<strong>en</strong>, 39 % war<strong>en</strong> secundaire material<strong>en</strong> (figuur 1).<br />
FIGUUR 1<br />
Gebruikte material<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> (in %)<br />
20%<br />
39%<br />
Primaire grondstoff<strong>en</strong><br />
Secundaire material<strong>en</strong><br />
Recyclagematerial<strong>en</strong><br />
Gevoelige daling van volume<br />
<strong>aan</strong> gevaarlijk afval tot<br />
34 661 ton<br />
41%
40 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Waterverbruik<br />
Het totale waterverbruik omvat het gebruik van water voor<br />
proces- <strong>en</strong> sanitaire doelein<strong>de</strong>n.<br />
In 2009 daal<strong>de</strong> het totale waterverbruik met 3,5 % van 5 220<br />
000 m³ in 2008 tot 5 045 000 m³. De lagere productie speel<strong>de</strong><br />
e<strong>en</strong> rol in het vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> waterverbruik in <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Advanced Materials <strong>en</strong> Precious Metals Products & Catalysts. E<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong>tal sites on<strong>de</strong>rnam echter ook acties om het waterverbruik<br />
te verbeter<strong>en</strong>. De site in Provi<strong>de</strong>nce (Thin Film Products) sloot<br />
bijvoorbeeld e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal reactorcircuits om het water dat in <strong>de</strong><br />
koelmantels wordt gebruikt te recycler<strong>en</strong>. De site organiseer<strong>de</strong> ook<br />
trainingsessies voor alle me<strong>de</strong>werkers om water te conserver<strong>en</strong><br />
als e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van haar ISO 14001-programma. E<strong>en</strong> verbeter<strong>de</strong><br />
controle van <strong>de</strong> grondwaterpomp<strong>en</strong> heeft het waterverbruik in<br />
Hobok<strong>en</strong> (Precious Metal Refining) vermin<strong>de</strong>rd.<br />
In het businesssegm<strong>en</strong>t Zinc Specialties steeg het waterverbruik,<br />
hoofdzakelijk als gevolg van lekk<strong>en</strong> in het watersysteem in Viviez<br />
<strong>en</strong> Bray-et-Lu (Building Products) (figuur 2). Deze lekk<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />
allemaal gedicht.<br />
Energieverbruik<br />
Voor e<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> analyse van het <strong>en</strong>ergieverbruik van<br />
<strong>Umicore</strong>, wordt er informatie verzameld over alle relevante<br />
<strong>en</strong>ergiedragers. Dit omvat gegev<strong>en</strong>s over elektriciteit, stookolie,<br />
aardgas, vloeibaar prop<strong>aan</strong>gas (LPG), ste<strong>en</strong>kool <strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s over<br />
<strong>de</strong> <strong>en</strong>ergie-inhoud van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>gekochte perslucht <strong>en</strong> –stoom. Het<br />
<strong>en</strong>ergieverbruik van twee hoofdkantor<strong>en</strong> (Brussels and Bagnolet)<br />
werd ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s gerapporteerd. De <strong>en</strong>ergiegegev<strong>en</strong>s voor <strong>de</strong> sites<br />
sl<strong>aan</strong> zowel op consumptie voor eig<strong>en</strong> gebruik als voor gebruik<br />
door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n. Bijvoorbeeld, <strong>de</strong> sites in Ol<strong>en</strong> (Cobalt & Specialty<br />
FIGUUR 2<br />
Waterverbruik (1.000 m 3 )<br />
2.500<br />
2.000<br />
1.500<br />
1.000<br />
500<br />
0<br />
Advanced<br />
Materials<br />
2008<br />
2009<br />
Prec. Metals<br />
Products &<br />
Catalysts<br />
Precious<br />
Metals<br />
Services<br />
Zinc<br />
Specialties<br />
FIGUUR 3<br />
Energieverbruik (in TJ)<br />
3.000<br />
2.500<br />
2.000<br />
1.500<br />
1.000<br />
500<br />
0<br />
Advanced<br />
Materials<br />
2008<br />
2009<br />
Prec. Metals<br />
Products &<br />
Catalysts<br />
Materials <strong>en</strong> Electro-Optic Materials) <strong>en</strong> Eijs<strong>de</strong>n (Zinc Chemicals)<br />
lever<strong>en</strong> bei<strong>de</strong> <strong>en</strong>ergie <strong>aan</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> op naburige sites.<br />
In 2009 bedroeg <strong>de</strong> totale <strong>en</strong>ergieconsumptie door <strong>de</strong><br />
productiesites 7 284 terajoules, e<strong>en</strong> daling in vergelijking met<br />
7 843 terajoules in 2008. Het gaat om e<strong>en</strong> algem<strong>en</strong>e daling met<br />
7 %. De <strong>en</strong>ergieconsumptie van <strong>de</strong> kantoorgebouw<strong>en</strong> bedroeg<br />
9,3 terajoules. Nietteg<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> het vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> productievolume<br />
hebb<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites specifieke project<strong>en</strong> geïmplem<strong>en</strong>teerd<br />
om hun <strong>en</strong>ergieverbruik op e<strong>en</strong> duurzame manier ver<strong>de</strong>r te<br />
verlag<strong>en</strong> (figuur 3). De site in Fort Saskatchewan (Advanced<br />
Materials) installeer<strong>de</strong> bijvoorbeeld e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiebeheersplan met<br />
e<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>tailleerd accounting- <strong>en</strong> monitoringsysteem voor <strong>en</strong>ergie<br />
dat <strong>de</strong> site in staat stel<strong>de</strong> om maatregel<strong>en</strong> voor het vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
van het <strong>en</strong>ergieverbruik te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> <strong>en</strong> te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.<br />
Zo wordt bijvoorbeeld het stoomverbruik beter beheerd <strong>en</strong><br />
wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> metaalhali<strong>de</strong>lamp<strong>en</strong> vervang<strong>en</strong> door meer <strong>en</strong>ergieefficiënte<br />
fluoresc<strong>en</strong>tielamp<strong>en</strong>. De verlichting werd ook met e<strong>en</strong><br />
bewegings<strong>en</strong>sor verbon<strong>de</strong>n.<br />
Het indirecte verbruik van <strong>en</strong>ergie (<strong>aan</strong>gekochte elektriciteit,<br />
stoom <strong>en</strong> gecomprimeer<strong>de</strong> lucht zowel voor productiesites als<br />
voor kantoorgebouw<strong>en</strong>) afkomstig van primaire <strong>en</strong>ergiebronn<strong>en</strong><br />
bedroeg 2 530 terajoules. Het directe verbruik van <strong>en</strong>ergie<br />
(stookolie, gasolie, aardgas, LPG, ste<strong>en</strong>kool <strong>en</strong> cokes) afkomstig<br />
van primaire <strong>en</strong>ergiebronn<strong>en</strong> bedroeg 4 763 terajoules.<br />
Afval<br />
Elke <strong>Umicore</strong>-vestiging di<strong>en</strong>t apart verslag uit te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> over<br />
gevaarlijk <strong>en</strong> ongevaarlijk afval, zoals ge<strong>de</strong>finieerd door <strong>de</strong><br />
lokale wetgeving. On<strong>de</strong>rst<strong>aan</strong><strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s omvatt<strong>en</strong> niet <strong>de</strong><br />
uitgegrav<strong>en</strong> vervuil<strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m afkomstig van <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
saneringsproject<strong>en</strong>. In 2009 produceer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> min<strong>de</strong>r<br />
Precious<br />
Metals<br />
Services<br />
Zinc<br />
Specialties<br />
FIGUUR 4<br />
Totaal geproduceerd afval (in ton)<br />
30.000<br />
25.000<br />
20.000<br />
15.000<br />
10.000<br />
5.000<br />
0<br />
2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009<br />
Advanced<br />
Materials<br />
Prec. Metals<br />
Products &<br />
Catalysts<br />
Gerecycleerd afval<br />
Precious<br />
Metals Services<br />
Niet-gerecycleerd afval<br />
Zinc Specialties
gevaarlijk afval: 34 661 ton teg<strong>en</strong>over 54 405 ton in 2008<br />
(figuur 4). De totale afvalvolumes daal<strong>de</strong>n van 83 142 ton naar<br />
54 378 ton.<br />
Het businesssegm<strong>en</strong>t Advanced Materials rapporteer<strong>de</strong> e<strong>en</strong><br />
daling van het volume gevaarlijk afval, vooral als gevolg van<br />
<strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> productie. In <strong>de</strong> site van Ol<strong>en</strong> (Electro-Optic<br />
Materials) nam het volume gevaarlijk afval echter toe omdat <strong>de</strong><br />
site verplicht was <strong>de</strong> residu’s van thalliumhou<strong>de</strong>nd materiaal naar<br />
e<strong>en</strong> externe afvalverwerker te stur<strong>en</strong> voor ver<strong>de</strong>re verwerking.<br />
Verwacht wordt dat dit materiaal in <strong>de</strong> loop van 2010 opgebruikt<br />
zal zijn <strong>en</strong> dat het volume gevaarlijk afval bijgevolg zal dal<strong>en</strong>. De<br />
site in Brugge g<strong>en</strong>ereer<strong>de</strong> min<strong>de</strong>r afval als gevolg van wijziging<strong>en</strong><br />
in <strong>de</strong> productie.<br />
De site in Hobok<strong>en</strong> (Precious Metals Services) vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
het volume gevaarlijk afval tot 12 054 ton t<strong>en</strong> opzichte van 25<br />
089 ton in 2008. De hoge volumes van 2008 hiel<strong>de</strong>n verband<br />
met e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>malige verwij<strong>de</strong>ring van e<strong>en</strong> historische voorraad<br />
calciumars<strong>en</strong>aatresidu’s op verzoek van <strong>de</strong> regionale milieuautoriteit<strong>en</strong>.<br />
De vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> volumes gevaarlijk afval in<br />
<strong>de</strong> businesssegm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Precious Metals Products & Catalysts <strong>en</strong><br />
Zinc Specialties hield hoofdzakelijk verband met <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring<br />
van <strong>de</strong> productie.<br />
Het totale recyclageperc<strong>en</strong>tage van gevaarlijk afval voor <strong>de</strong><br />
Groep daal<strong>de</strong> van 13,08 % in 2008 naar 6,45 % in 2009. Deze<br />
vermin<strong>de</strong>ring is het gevolg van <strong>de</strong> externe verwerking van<br />
zinkresidu’s in Viviez (Building Products) omdat <strong>de</strong> Auby-site<br />
van Nyrstar dit type materiaal niet meer behan<strong>de</strong>lt. Het volume<br />
ongevaarlijk afval daal<strong>de</strong> van 28 739 ton in 2008 tot 19 718 ton in<br />
2009 vooral omwille van <strong>de</strong> lagere volumes van sinters op <strong>de</strong> site<br />
in Eijs<strong>de</strong>n (Zinc Chemicals). Van het ongevaarlijk afval werd 62 %<br />
gerecycleerd, in vergelijking met 71 % in 2008.<br />
FIGUUR 5<br />
Metaalemissies naar water (in kg)<br />
3.000<br />
2.500<br />
2.000<br />
1.500<br />
1.000<br />
500<br />
0<br />
Advanced<br />
Materials<br />
2008<br />
2009<br />
Prec. Metals<br />
Products &<br />
Catalysts<br />
Precious<br />
Metals<br />
Services<br />
Zinc<br />
Specialties<br />
FIGUUR 6<br />
Metaalemissies naar lucht (in kg)<br />
13.000<br />
12.000<br />
11.000<br />
10.000<br />
9.000<br />
8.000<br />
7.000<br />
6.000<br />
5.000<br />
4.000<br />
3.000<br />
2.000<br />
1.000<br />
0<br />
Advanced<br />
Materials<br />
2008<br />
2009<br />
Prec. Metals<br />
Products<br />
& Catalysts<br />
Emissies naar water <strong>en</strong> lucht<br />
Emissies naar oppervlaktewater<br />
Precious<br />
Metals<br />
Services<br />
Zinc<br />
Specialties<br />
200.000<br />
180.000<br />
160.000<br />
140.000<br />
120.000<br />
100,000<br />
80.000<br />
60.000<br />
40.000<br />
20.000<br />
0<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 41<br />
De metaalemissies naar oppervlaktewater bedroeg<strong>en</strong> 5 389 kg<br />
teg<strong>en</strong>over 6 789 kg in 2008 (figuur 5). Omdat <strong>de</strong> cijfers van het<br />
businesssegm<strong>en</strong>t Zinc Specialties niet volledig zijn (zie hieron<strong>de</strong>r),<br />
is voorzichtigheid gebo<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> interpretatie ervan. Alle<br />
wateremissies afkomstig van process<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n ofwel behan<strong>de</strong>ld<br />
in <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> waterzuiveringsinstallatie of die van e<strong>en</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> partij<br />
<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> uitein<strong>de</strong>lijk in het oppervlaktewater terecht.<br />
Hoewel <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> productievolumes e<strong>en</strong> rol speel<strong>de</strong>n,<br />
was <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring in het businesssegm<strong>en</strong>t Advanced<br />
Materials ook te dank<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> procesoptimalisatie van <strong>de</strong><br />
waterzuiveringsinstallatie op <strong>de</strong> site in Ol<strong>en</strong> (Cobalt & Specialty<br />
Materials, Electro-Optic Materials). De site in Hobok<strong>en</strong> k<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
e<strong>en</strong> lichte stijging van 2 409 kg in 2008 tot 2 662 kg in 2009.<br />
Deze stijging hield verband met e<strong>en</strong> nieuwe metho<strong>de</strong> voor <strong>de</strong><br />
stofvrije behan<strong>de</strong>ling van sel<strong>en</strong>ium- <strong>en</strong> telluriumslakk<strong>en</strong> die e<strong>en</strong><br />
bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> hoeveelheid sel<strong>en</strong>ium g<strong>en</strong>ereer<strong>de</strong>.<br />
Het businesssegm<strong>en</strong>t Zinc Specialties rapporteer<strong>de</strong> e<strong>en</strong><br />
metaalemissie van 1 757 kg. In dat cijfer zijn <strong>de</strong> metaalemissies<br />
van <strong>de</strong> site in Auby (Building Products) niet opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> omdat<br />
er ge<strong>en</strong> betrouwbare gegev<strong>en</strong>s beschikbaar war<strong>en</strong>. De site<br />
zal zijn waterzuiveringssysteem herbekijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> uitgebreid<br />
bemonsteringsprogramma implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> om nauwkeurige<br />
gegev<strong>en</strong>s te kunn<strong>en</strong> verstrekk<strong>en</strong> in <strong>de</strong> toekomst (zie ook pagina<br />
46, ‘Milieudoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> groep 2006-2010’, gevalstudie<br />
doelstelling 1). On<strong>de</strong>rtuss<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> wateremissies behan<strong>de</strong>ld<br />
door <strong>de</strong> naburige Nyrstar-fabriek.<br />
De metaalemissies op <strong>de</strong> site van Viviez (Building Products)<br />
daal<strong>de</strong>n dankzij specifieke procesverbetering<strong>en</strong> in <strong>de</strong> productie van<br />
voorverweer<strong>de</strong> zinkplat<strong>en</strong>.<br />
FIGUUR 7<br />
CO 2 emissies (in ton)<br />
Advanced<br />
Materials<br />
2008<br />
2009<br />
Prec. Metals<br />
Products &<br />
Catalysts<br />
Precious<br />
Metals<br />
Services<br />
Zinc<br />
Specialties
42 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
In 2009 werd in totaal 235 266 kg “chemical oxyg<strong>en</strong> <strong>de</strong>mand”<br />
(COD, of chemisch zuurstofverbruik) geloosd (gegev<strong>en</strong>s niet in <strong>de</strong><br />
overzichtstabel opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>) teg<strong>en</strong>over 306 373 kg in 2008.<br />
Emissies naar lucht<br />
In 2009 bedroeg<strong>en</strong> <strong>de</strong> totale metaalemissies naar lucht 9 783 kg,<br />
teg<strong>en</strong>over 16 152 kg het vorige jaar (figuur 6), e<strong>en</strong> daling van<br />
bijna 39 %. De daling in het businesssegm<strong>en</strong>t Advanced Materials<br />
werd gerealiseerd dankzij <strong>de</strong> installatie van e<strong>en</strong> absoluutfilter in<br />
<strong>de</strong> stofcollectorafvoer in Fort Saskatchewan (Cobalt & Specialty<br />
Materials). De vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> productievolumes verklar<strong>en</strong> <strong>de</strong> daling<br />
van <strong>de</strong> metaalemissies naar lucht in <strong>de</strong> divisie Precious Metals<br />
Products & Catalysts.<br />
De site in Hobok<strong>en</strong> (Precious Metal Services) vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> haar<br />
metaalemissies naar lucht tot 1 226 kg t<strong>en</strong> opzichte van 2 130<br />
kg in 2008. Deze vermin<strong>de</strong>ring is het resultaat van <strong>de</strong> verbeter<strong>de</strong><br />
controle van <strong>de</strong> zakfilters op <strong>de</strong> hoogov<strong>en</strong>, <strong>de</strong> smelter <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
loodraffina<strong>de</strong>rij alsook <strong>de</strong> scrubber van <strong>de</strong> elektrowinningsoperatie.<br />
Het businesssegm<strong>en</strong>t Zinc Specialties noteer<strong>de</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke<br />
verbetering van <strong>de</strong> metaalemissies naar lucht. Ze daal<strong>de</strong>n van<br />
12 544 kg tot 7 254 kg in 2009 , hoofdzakelijk dankzij<br />
het verbeter<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rhoud van <strong>de</strong> zakfilter op <strong>de</strong> site in<br />
Pasir Johor (Zinc Chemicals) <strong>en</strong> het volledige effect van <strong>de</strong><br />
gasreinigingsapparatuur die in 2008 in <strong>de</strong> site van Changsha<br />
(Zinc Chemicals) werd geïnstalleerd.<br />
Op basis van <strong>de</strong> informatie die van <strong>de</strong> rapporter<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong><br />
werd ontvang<strong>en</strong> in <strong>de</strong> c<strong>en</strong>trale EHS-database is naar schatting<br />
ongeveer 15 % van <strong>de</strong> gerapporteer<strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> het<br />
resultaat van duurzame acties.<br />
De SO x -emissies naar lucht daal<strong>de</strong>n van 561 ton in 2008 tot 403<br />
ton in 2009. De NO x -emissies daal<strong>de</strong>n van 415 ton tot 365 ton in<br />
2009 (zie overzichtstabel). Omdat bepaal<strong>de</strong> sites <strong>de</strong> <strong>de</strong>finitie van<br />
VOC an<strong>de</strong>rs interpreter<strong>en</strong>, kan ge<strong>en</strong> globaal cijfer wor<strong>de</strong>n gegev<strong>en</strong>.<br />
FIGUUR 8<br />
Normoverschrijding (in %)<br />
4,0<br />
3,5<br />
3,0<br />
2,5<br />
2,0<br />
1,5<br />
1,0<br />
0,5<br />
0,0<br />
Advanced<br />
Materials<br />
2008<br />
2009<br />
Prec. Metals<br />
Products &<br />
Catalysts<br />
Precious<br />
Metals<br />
Services<br />
Zinc<br />
Specialties<br />
Het businesssegm<strong>en</strong>t Precious Metals Products & Catalysts<br />
baseer<strong>de</strong> haar evaluatie van <strong>de</strong> VOC-emissies op <strong>de</strong> gebruikte<br />
volumes van grondstoff<strong>en</strong>. De totale VOC-emissies, uitgedrukt in<br />
koolstofinhoud, bedroeg<strong>en</strong> 24 670 kg voor 2009.<br />
Van <strong>de</strong> sites wordt vereist dat ze verslag uitbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> over <strong>de</strong><br />
emissies van ozonafbrek<strong>en</strong><strong>de</strong> stoff<strong>en</strong>. Het algem<strong>en</strong>e cijfers is<br />
minimaal <strong>en</strong> daarom wordt <strong>de</strong> stof als niet van belang beschouwd<br />
voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming. Alle sites rapporteer<strong>de</strong>n dat het type<br />
koelmid<strong>de</strong>l dat in <strong>de</strong> airconditioningsystem<strong>en</strong> werd gebruikt,<br />
voldoet <strong>aan</strong> <strong>de</strong> lokale wetgeving.<br />
Broeikasgass<strong>en</strong><br />
De gegev<strong>en</strong>s over <strong>de</strong> broeikasgass<strong>en</strong> sl<strong>aan</strong> op <strong>de</strong> emissies<br />
die door <strong>de</strong> productiesites wer<strong>de</strong>n gerapporteerd in het ka<strong>de</strong>r<br />
van scope 1 (rechtstreekse broeikasgasemissies van aardgas,<br />
brandstoff<strong>en</strong>, kool) <strong>en</strong> scope 2 (emissies van <strong>aan</strong>gekochte<br />
elektriciteit, stoom <strong>en</strong> geperste lucht) volg<strong>en</strong><strong>de</strong> het Protocol<br />
over Broeikasgass<strong>en</strong> (ref. World Business Council for Sustainable<br />
Developm<strong>en</strong>t). De totale CO 2 -emissies in 2009 bedroeg<strong>en</strong><br />
510 432 ton, teg<strong>en</strong>over 588 380 ton in 2008 (figuur 7), e<strong>en</strong> daling<br />
van ongeveer 13 %. De CO 2 -emissies van <strong>de</strong> kantoorgebouw<strong>en</strong><br />
bedroeg<strong>en</strong> 504 ton.<br />
De lagere productievolumes had<strong>de</strong>n ongetwijfeld e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>el in<br />
<strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> CO 2 -emissies. De <strong>aan</strong>koop van ‘gro<strong>en</strong>e’,<br />
koolstofneutrale elektriciteit sinds het twee<strong>de</strong> kwartaal van 2009<br />
in <strong>de</strong> site van Ol<strong>en</strong> (Cobalt & Specialty Materials and Electro-Optic<br />
Materials) resulteer<strong>de</strong> echter in e<strong>en</strong> duurzame vermin<strong>de</strong>ring van<br />
<strong>de</strong> CO 2 -emissies voor het businesssegm<strong>en</strong>t Advanced Materials.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> verbeter<strong>de</strong>n verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites hun <strong>en</strong>ergiebeheer,<br />
wat ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s bijdroeg <strong>aan</strong> het verlag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> CO 2 -emissies<br />
(zie ‘Energieverbruik’). Op het ein<strong>de</strong> van 2009 startte <strong>de</strong> site in<br />
Ol<strong>en</strong> (Cobalt & Specialty Materials, Electro-Optic Materials) e<strong>en</strong><br />
nieuwe warmtekrachtkoppelingsc<strong>en</strong>trale op die <strong>de</strong> emissies<br />
van broeikasgass<strong>en</strong> in <strong>de</strong> toekomst nog zal vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. In het<br />
businesssegm<strong>en</strong>t Precious Metals Services is <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring te<br />
dank<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> overschakeling van zware stookolie naar aardgas in<br />
<strong>de</strong> site van Hobok<strong>en</strong> (Precious Metals Refining). De vermin<strong>de</strong>ring<br />
in <strong>de</strong> businessgroep<strong>en</strong> Precious Metals Products & Catalysts<br />
<strong>en</strong> Zinc Specialties zijn hoofdzakelijk het gevolg van <strong>de</strong> lagere<br />
productievolumes.<br />
De emissies van CH 4 bedroeg<strong>en</strong> 19,3 ton CO 2 equival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
die van N 2 O 17 322 ton CO 2 equival<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Het totale globale<br />
opwarmingspot<strong>en</strong>tieel (gebaseerd op <strong>de</strong> drie relevante<br />
broeikasgass<strong>en</strong>: CO 2 , CH 4 <strong>en</strong> N 2 O) daal<strong>de</strong> van 626 568 in 2008 tot<br />
528 279 ton CO 2 -equival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in 2009. Binn<strong>en</strong> scope 3 van <strong>de</strong><br />
broeikasgasemissies verkreeg <strong>Umicore</strong> van <strong>de</strong> leasingmaatschappij<br />
<strong>de</strong> Gre<strong>en</strong>Plan Award voor het nieuwe bedrijfswag<strong>en</strong>beleid<br />
voor België dat begin 2009 werd ingevoerd. De belangrijkste<br />
elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van dit nieuwe beleid zijn <strong>de</strong> herzi<strong>en</strong>ing van het<br />
refer<strong>en</strong>tiewag<strong>en</strong>park met plafonds voor <strong>de</strong> CO 2 -emissies <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> cursus ecologisch rij<strong>de</strong>n voor alle managers. Via het<br />
nieuwe beleid wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> CO 2 -emissies ook gecomp<strong>en</strong>seerd
door steun te verl<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>aan</strong> twee project<strong>en</strong>: het Ibi Batéké<br />
bebossings- <strong>en</strong> koolstofafvangproject in <strong>de</strong> Democratische<br />
Republiek Congo (waarvoor <strong>Umicore</strong> ook e<strong>en</strong> financieringspartner<br />
is) <strong>en</strong> e<strong>en</strong> educatief project voor schol<strong>en</strong> in België over <strong>de</strong><br />
klimaatveran<strong>de</strong>ring. Teg<strong>en</strong> het ein<strong>de</strong> van 2009 resulteer<strong>de</strong> het<br />
nieuwe beleid in e<strong>en</strong> algeme<strong>en</strong> verbeterd rijgedrag <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
vermin<strong>de</strong>ring van het brandstofverbruik met ongeveer 4 000 liter,<br />
het equival<strong>en</strong>t van 11 ton CO 2 -emissies.<br />
Naleving van <strong>de</strong> wetgeving<br />
In totaal wer<strong>de</strong>n ongeveer 59 000 milieumeting<strong>en</strong> uitgevoerd<br />
in alle industriële vestiging<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> t<strong>en</strong> opzichte van<br />
ongeveer 64 000 in 2008. Deze meting<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> tot doel te<br />
controler<strong>en</strong> of <strong>de</strong> plaatselijke wettelijke vereist<strong>en</strong>, vergunning<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>/of lokale norm<strong>en</strong> op het gebied van milieu wor<strong>de</strong>n nageleefd.<br />
Deze meting<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> meestal e<strong>en</strong> bemonstering van het<br />
afvalwater <strong>en</strong> <strong>de</strong> monitoring van <strong>de</strong> omgevingslucht, maar ook<br />
geluidsmeting<strong>en</strong> in <strong>de</strong> omgeving van <strong>de</strong> sites.<br />
De algem<strong>en</strong>e nalevingsgraad (<strong>aan</strong>tal meting<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>/<br />
norm<strong>en</strong> overschrijdt, ge<strong>de</strong>eld door het totale <strong>aan</strong>tal meting<strong>en</strong>)<br />
voor <strong>de</strong> groep bedroeg 1,05 %, e<strong>en</strong> verbetering t<strong>en</strong> opzichte<br />
van het overschrijdingsperc<strong>en</strong>tage van 1,26 % in 2008. Het<br />
businesssegm<strong>en</strong>t Precious Metals Products & Catalysts slaag<strong>de</strong><br />
erin het <strong>aan</strong>tal niet-conforme meting<strong>en</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
dankzij <strong>de</strong> verbeter<strong>de</strong> werking van <strong>de</strong> waterzuiveringsinstallatie in<br />
Guarulhos (Technical Materials <strong>en</strong> Precious Metals Chemistry). De<br />
vermin<strong>de</strong>ring in het businesssegm<strong>en</strong>t Precious Metals Services is<br />
het resultaat van <strong>de</strong> verbetering in <strong>de</strong> emissies naar lucht van <strong>de</strong><br />
smelter, <strong>de</strong> loodraffinage <strong>en</strong> <strong>de</strong> indiuminstallatie. De stijging in het<br />
businesssegm<strong>en</strong>t Zinc Specialties houdt verband met <strong>de</strong> meting<br />
van omgevingslawaai dat <strong>de</strong> norm overschreed op <strong>de</strong> site van<br />
Pasir Johor (Zinc Chemicals).<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 43<br />
Precious Metals<br />
Products & Precious Metals<br />
Bedrijfssegm<strong>en</strong>t Advanced Materials Catalysts<br />
Services Zinc Specialties <strong>Umicore</strong> Groep<br />
2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009<br />
Waterconsumptie 1000 m³ 2.350 2.093 501 445 1.624 1.555 745 952 5.220 5.045<br />
Enegieconsumptie terajoules 2.577 2.506 1.064 953 2.605 2.496 1.597 1.329 7.843 7.284<br />
Totale afvalproductie ton 27.032 21.830 7.120 5.127 30.832 15.767 18.158 11.654 83.142 54.378<br />
Gevaarlijk afval ton 21.400 16.631 2.291 1.794 25.089 12.059 5.625 4.178 54.405 34.661<br />
Recyclage % 3,49 3,08 51,80 41,65 0,44 3,93 90,24 12,04 13,08 6,45<br />
Ongevaarlijk afval ton 5.632 5.200 4.829 3.333 5.743 3.708 12.533 7.477 28.737 19.718<br />
Recyclage % 43,97 41,25 54,06 55,29 93,14 88,81 79,04 67,10 70,79 62,37<br />
Metaaluitstoot naar water kg 2.088 1.360 57 59 2.409 2.662 2.235 1.757 6.789 5.839<br />
Metaaluitstoot naar lucht kg 727 656 751 646 2.130 1.226 12.544 7.254 16.152 9.783<br />
SO x emissies ton 10 13 2 4 466 325 83 61 561 403<br />
NO x emissies ton 130 113 88 80 133 142 64 29 415 365<br />
CO 2 emissies ton 170.733 138.667 95.682 86.940 201.354 183.173 120.611 101.653 588.380 510.432<br />
Nalevingsoverschrijdingsperc<strong>en</strong>tage<br />
% 0,57 0,47 1,35 0,50 0,37 0,11 2,73 3,92 1,26 1,05<br />
Biodiversiteit<br />
<strong>Umicore</strong> me<strong>en</strong>t dat haar huidige activiteit<strong>en</strong> e<strong>en</strong> geringe na<strong>de</strong>lige<br />
invloed hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong> biodiversiteit van <strong>de</strong> omgeving rondom<br />
<strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong>. Ver<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> historische vervuiling<strong>en</strong> als<br />
gevolg van activiteit<strong>en</strong> in het verle<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepakt met specifieke<br />
project<strong>en</strong> voor bo<strong>de</strong>m- <strong>en</strong> grondwatersanering (zie pagina’s<br />
52-53).<br />
Acht sites rapporteer<strong>de</strong>n dat ze actief zijn in <strong>de</strong> buurt van e<strong>en</strong><br />
gebied dat geklasseerd is als kwetsbaar gebied voor biodiversiteit,<br />
twee sites rapporteer<strong>de</strong>n hun biodiversiteitsgevoeligheid op<br />
basis van hun milieueffect<strong>en</strong>beoor<strong>de</strong>ling. <strong>Umicore</strong> werkt sinds<br />
verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong> mee <strong>aan</strong> verschei<strong>de</strong>ne biodiversiteitsproject<strong>en</strong><br />
in het ka<strong>de</strong>r van het Natura 2000-netwerk van <strong>de</strong> EU, meer<br />
bepaald in e<strong>en</strong> beschermd gebied in Angleur waar voor <strong>de</strong> eerste<br />
keer in België e<strong>en</strong> nieuwe soort, <strong>de</strong> Agromyza Igniceps, werd<br />
geï<strong>de</strong>ntificeerd. In Americana (Automotive Catalysts) wer<strong>de</strong>n er<br />
ongeveer 3 600 bom<strong>en</strong> geplant om e<strong>en</strong> beschermd gebied dat<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> site gr<strong>en</strong>st te herbeboss<strong>en</strong>.<br />
Het beleid van <strong>Umicore</strong> bepaalt dat er bij alle belangrijke<br />
investering<strong>en</strong>, overnames <strong>en</strong> transfers van gron<strong>de</strong>n e<strong>en</strong><br />
ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> milieueffect<strong>en</strong>analyse wordt uitgevoerd.<br />
Algem<strong>en</strong>e conclusies<br />
In 2009 vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> haar milieu-impact t<strong>en</strong> opzichte<br />
van 2008. De economische crisis, die tot vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
productievolumes leid<strong>de</strong>, heeft dat resultaat ongetwijfeld<br />
beïnvloed, maar ook specifieke <strong>en</strong> doelgerichte acties hebb<strong>en</strong><br />
bijgedrag<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke verbetering van <strong>de</strong> milieuprestaties.
Jaarverslag<br />
Jim Rusk,<br />
Productie-opzichter,<br />
Cobalt & Specialty Materials,<br />
Fort Saskatchewan (Canada)<br />
Door <strong>de</strong> ontwikkeling van e<strong>en</strong> alomvatt<strong>en</strong>d <strong>en</strong>ergiebeheersplan,<br />
is <strong>de</strong> site erin geslaagd het stoomverbruiksniveau gevoelig te<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Stoom is goed voor ongeveer twee <strong>de</strong>r<strong>de</strong> van het<br />
totale <strong>en</strong>ergieverbruik van <strong>de</strong> site.<br />
In februari 2009 erk<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> Cana<strong>de</strong>se provincie Alberta <strong>de</strong> site in<br />
Fort Saskatchewan als e<strong>en</strong> 'Environvista Champion' gedrev<strong>en</strong> door<br />
uitmunt<strong>en</strong>dheid in milieuprestaties.
Bereik<br />
<strong>Umicore</strong> heeft voor <strong>de</strong> Groep vijf milieudoelstelling<strong>en</strong> vastgelegd<br />
voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010. Deze vorm<strong>en</strong>, sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> sociale<br />
doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep (blz. 61-67) <strong>de</strong> strategie van <strong>Umicore</strong><br />
op het vlak van duurzame ontwikkeling.<br />
Deze doelstelling<strong>en</strong> bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong> continue verbetering van <strong>de</strong><br />
milieuprestaties van het bedrijf voor die aspect<strong>en</strong> die belangrijk<br />
zijn voor <strong>de</strong> Groep. Aangezi<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong> voortbouw<strong>en</strong> op<br />
wat <strong>de</strong> afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> al werd bereikt, bie<strong>de</strong>n ze <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> nodige flexibiliteit om op hun eig<strong>en</strong> ritme <strong>aan</strong> <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong><br />
voor 2010 bij te drag<strong>en</strong>. Ze vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>vulling op <strong>de</strong> acties<br />
die door vele vestiging<strong>en</strong> in het ka<strong>de</strong>r van hun milieubeheer reeds<br />
wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>.<br />
Corporate EHS organiseert elk jaar workshops in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
business units <strong>en</strong> regio’s om er voor te zorg<strong>en</strong> dat voldo<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
vooruitgang werd geboekt om <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> te behal<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> er zich van te verzeker<strong>en</strong> dat <strong>de</strong>ze goed begrep<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze workshops wer<strong>de</strong>n actieplann<strong>en</strong> besprok<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
milieumanagers van <strong>de</strong> sites kon<strong>de</strong>n beste praktijk<strong>en</strong> uitwissel<strong>en</strong>.<br />
In dit hoofdstuk wordt <strong>de</strong> vooruitgang beschrev<strong>en</strong> die in 2009 voor<br />
<strong>de</strong> vijf milieudoelstelling<strong>en</strong> werd geboekt. De informatie over <strong>de</strong><br />
status van <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> werd verzameld met behulp van het<br />
Groepssysteem voor het beher<strong>en</strong> van milieugegev<strong>en</strong>s. In het ka<strong>de</strong>r<br />
van <strong>de</strong> verificatie van <strong>de</strong> milieugegev<strong>en</strong>s, beoor<strong>de</strong>el<strong>de</strong> <strong>de</strong> externe<br />
auditor (Environm<strong>en</strong>tal Resources Managem<strong>en</strong>t Certification and<br />
Verification Services Limited - ERM CVS) <strong>de</strong> vooruitgang die voor <strong>de</strong><br />
doelstelling<strong>en</strong> werd gerapporteerd.<br />
In het totaal zijn er 63 industriële sites <strong>en</strong> 2 kantoorgebouw<strong>en</strong><br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in dit overzicht, wat het totaal op 65 sites br<strong>en</strong>gt, één<br />
min<strong>de</strong>r dan in <strong>de</strong> analyse van <strong>de</strong> milieuprestaties. Hoewel <strong>de</strong> site<br />
in Yangzhong (Technical Materials) namelijk zijn milieuprestaties<br />
kon rapporter<strong>en</strong> ondanks <strong>de</strong> sluiting, wer<strong>de</strong>n er ge<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>re<br />
acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> in het raam van <strong>de</strong> milieudoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
Groep.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 45<br />
Milieudoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep<br />
2006-2010<br />
De doelstelling<strong>en</strong> 1, 2 <strong>en</strong> 3 hebb<strong>en</strong> betrekking op alle 63<br />
industriële vestiging<strong>en</strong>, terwijl voor doelstelling 4 - met betrekking<br />
tot <strong>de</strong> <strong>en</strong>ergie-efficiëntie - ook <strong>de</strong> twee grotere kantoorgebouw<strong>en</strong><br />
betrokk<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n (Brussel <strong>en</strong> Bagnolet). Doelstelling 5 met<br />
betrekking tot productveiligheid wordt door <strong>de</strong> business units<br />
gerapporteerd. In <strong>de</strong> tabell<strong>en</strong> wordt <strong>de</strong> status gerapporteerd als<br />
e<strong>en</strong> perc<strong>en</strong>tage van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>:<br />
- Doelstelling bereikt: alle vereist<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> doelstelling wer<strong>de</strong>n<br />
bereikt.<br />
- Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong>: acties wer<strong>de</strong>n gelanceerd voor e<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
doelstelling<strong>en</strong>.<br />
- Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>: voor ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel elem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong><br />
doelstelling wer<strong>de</strong>n acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>.
46 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Doelstelling 1<br />
Deze doelstelling beoogt e<strong>en</strong> systematische <strong>aan</strong>pak van het<br />
emissiebeheer in alle vestiging<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>, <strong>en</strong> dit rek<strong>en</strong>ing<br />
hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> sociale <strong>en</strong> economische factor<strong>en</strong>.<br />
Op het ein<strong>de</strong> van 2009 beschikt<strong>en</strong> 86 % van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> over<br />
e<strong>en</strong> plan dat vol<strong>de</strong>ed <strong>aan</strong> alle vereist<strong>en</strong> van <strong>de</strong> doelstelling om<br />
het beheer <strong>en</strong> <strong>de</strong> controle van <strong>de</strong> emissies naar zowel water <strong>en</strong><br />
lucht te controler<strong>en</strong> <strong>en</strong> te beher<strong>en</strong>. In 2008 ging het om 57 %.<br />
In 11 % van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> wordt e<strong>en</strong> <strong>de</strong>rgelijk plan mom<strong>en</strong>teel<br />
ontwikkeld <strong>en</strong> ingevoerd (figuur 6).<br />
In 91 % van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n plann<strong>en</strong> doorgevoerd om<br />
<strong>de</strong> emissies naar lucht te verbeter<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van 63 % in<br />
2008. In 90 % van <strong>de</strong> sites werd reeds e<strong>en</strong> plan ingevoerd om<br />
<strong>de</strong> emissies naar water te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> stijging met 20 % in<br />
vergelijking met 2008 (figuur 1).<br />
Naast <strong>de</strong> noodzakelijke elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> om <strong>aan</strong> <strong>de</strong> wettelijke vereist<strong>en</strong><br />
te voldo<strong>en</strong>, beschikk<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites over plann<strong>en</strong> om<br />
hun emissiepunt<strong>en</strong> regelmatig te controler<strong>en</strong>, van <strong>de</strong> nieuwste<br />
technologie op <strong>de</strong> hoogte te blijv<strong>en</strong>, <strong>de</strong> nauwkeurigheid van hun<br />
bemonsteringsprogramma's voor water <strong>en</strong> lucht te verbeter<strong>en</strong>, <strong>de</strong><br />
conformiteit met <strong>de</strong> wettelijke norm<strong>en</strong> te controler<strong>en</strong>, <strong>en</strong>z. Deze<br />
plann<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> <strong>de</strong> sites in staat om mogelijke acties te bepal<strong>en</strong><br />
om <strong>de</strong> controle van hun emissies nog te verbeter<strong>en</strong>. Deze plann<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n vaak in het milieubeheersysteem van <strong>de</strong> site geïntegreerd.<br />
In totaal meld<strong>de</strong>n 20 vestiging<strong>en</strong> dat diffuse bronn<strong>en</strong> relevant<br />
zijn, in vergelijking met 23 % in 2008. Het verschil zit hem in<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
Alle industriële vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> plann<strong>en</strong> opstell<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> om hun milieuprestaties inzake<br />
procesemissies naar water <strong>en</strong> lucht vanuit puntbronn<strong>en</strong> te verbeter<strong>en</strong> <strong>en</strong> dit volg<strong>en</strong>s het BBT principe<br />
(“best beschikbare technologieën die e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>wicht nastrev<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> kost<strong>en</strong> voor het bedrijf <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> bat<strong>en</strong> voor het leefmilieu”).<br />
• Voor <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> met metaalemissies naar lucht <strong>en</strong> water van meer dan 1 ton per jaar is e<strong>en</strong><br />
gekwantificeer<strong>de</strong> doelstelling op basis van BBT vereist.<br />
• Waar nodig moet<strong>en</strong> <strong>de</strong> industriële vestiging<strong>en</strong> bewijz<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> controle van diffuse bronn<strong>en</strong><br />
perman<strong>en</strong>t wordt verbeterd.<br />
FIGUUR 1<br />
Verbeteringsplann<strong>en</strong> emissies naar lucht <strong>en</strong> water<br />
(in % van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>)<br />
2008 2009 2008 2009<br />
Verbeteringsplann<strong>en</strong><br />
emissies naar lucht<br />
Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Doelstelling bereikt<br />
Verbeteringsplann<strong>en</strong><br />
emissies naar water<br />
operationele wijziging<strong>en</strong>. Zesti<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r h<strong>en</strong> beschikt<strong>en</strong> al over e<strong>en</strong><br />
controleprogramma; twee stell<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>teel zo’n programma op<br />
<strong>en</strong> twee sites moest<strong>en</strong> dit proces nog opstart<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> daarvan is <strong>de</strong><br />
site in Sancoale (Zinc Chemicals), die voor het eerst rapporteert.<br />
De programma’s die wer<strong>de</strong>n geïnstalleerd, omvatt<strong>en</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
zoals regelmatig reinig<strong>en</strong> <strong>en</strong> besproei<strong>en</strong> van <strong>de</strong> weg<strong>en</strong>, verbeter<strong>de</strong><br />
v<strong>en</strong>tilatie van gebouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> af<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> van bulkmaterial<strong>en</strong>. Vijf sites<br />
on<strong>de</strong>rzoek<strong>en</strong> <strong>de</strong> relevantie van emissies uit diffuse bronn<strong>en</strong>.<br />
Twaalf sites hebb<strong>en</strong> kwantitatieve doelstelling<strong>en</strong> bepaald voor<br />
<strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> emissies naar lucht, ook <strong>de</strong> vier sites<br />
waarvan <strong>de</strong> emissies 1 ton metaal overschre<strong>de</strong>n, zoals bepaald<br />
in <strong>de</strong> doelstelling. Derti<strong>en</strong> sites bepaal<strong>de</strong>n doelstelling<strong>en</strong> voor het<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>de</strong> emissies naar water terwijl slechts drie sites<br />
<strong>de</strong> drempel van 1 ton hebb<strong>en</strong> overschre<strong>de</strong>n.<br />
De kwantitatieve vermin<strong>de</strong>ringsdoelstelling<strong>en</strong> zijn specifiek voor<br />
<strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> sterk van aard (absolute<br />
vermin<strong>de</strong>ringsdoelstelling<strong>en</strong> tot doelstelling per productie-e<strong>en</strong>heid)<br />
wat hun bun<strong>de</strong>ling op het niveau van <strong>de</strong> Groep onmogelijk of<br />
zinloos maakt. Voor <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> reeks Groepsdoelstelling<strong>en</strong> zal <strong>de</strong><br />
Groep focus<strong>en</strong> <strong>de</strong> kwantitatieve aspect<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong>.<br />
De controle van <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong> is echter e<strong>en</strong> punt dat tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong> nalevingsaudits wordt herzi<strong>en</strong>.<br />
Op <strong>de</strong> site in Auby (Building Products) wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
proceswateremissies grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els vermin<strong>de</strong>rd, hoofdzakelijk dankzij<br />
verbetering<strong>en</strong> in het industriële proces. De huidige wateremissies<br />
op <strong>de</strong> site zijn namelijk beperkt tot oppervlaktewater (parking,<br />
dak, weg<strong>en</strong>), stormwater <strong>en</strong> beperkte huishou<strong>de</strong>lijke efflu<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Dat water wordt opgevang<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> eerste beperkte zuivering,<br />
waarbij voornamelijk <strong>de</strong> olieachtige substanties wor<strong>de</strong>n verwij<strong>de</strong>rd.<br />
Daarna gaat het water naar <strong>de</strong> waterzuiveringsinstallatie van het<br />
naburige bedrijf Nyrstar. Daarom produceert <strong>de</strong> site ge<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s<br />
over <strong>de</strong> wateremissie <strong>en</strong> <strong>de</strong> waterlozing vooraleer het water naar <strong>de</strong><br />
zuiveringinstallatie van Nyrstar gaat (zie sectie over ‘milieuprestaties<br />
– emissies naar oppervlaktewater’, pagina 41). Het water dat<br />
uitein<strong>de</strong>lijk door Nyrstar in het kanaal wordt geloosd, voldoet <strong>aan</strong><br />
alle wettelijke vereist<strong>en</strong>. In 2008 <strong>en</strong> 2009 herstel<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> het<br />
rioleringssysteem <strong>en</strong> verwij<strong>de</strong>r<strong>de</strong> het verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> aftakking<strong>en</strong> die<br />
in <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jar<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>geslot<strong>en</strong>. In 2010 zal <strong>Umicore</strong>, zoals<br />
gevraagd door <strong>de</strong> plaatselijke autoriteit<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> project ontwikkel<strong>en</strong><br />
voor <strong>de</strong> bouw van e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> waterzuiveringssysteem zodat er ge<strong>en</strong><br />
gebruik meer moet wor<strong>de</strong>n gemaakt van <strong>de</strong> installaties van Nyrstar.<br />
Het waterzuiveringssysteem wordt operationeel in <strong>de</strong> loop van<br />
2011 <strong>en</strong> zal het bedrijf toelat<strong>en</strong> om <strong>de</strong> wateremissies nog ver<strong>de</strong>r te<br />
verbeter<strong>en</strong>.
Doelstelling 2<br />
Alle industriële vestiging<strong>en</strong> implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> e<strong>en</strong> onafhankelijk<br />
gecertificeerd milieubeheersysteem. Alle vestiging<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> wett<strong>en</strong>, reglem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> bedrijfsnorm<strong>en</strong> na te lev<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> hun prestaties in dit opzicht regelmatig op te volg<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> is ervan overtuigd dat gecertificeer<strong>de</strong> beheersystem<strong>en</strong><br />
sterk bijdrag<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> <strong>aan</strong>hou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> verbetering van <strong>de</strong><br />
milieuprestaties van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong>. Ook wetgevers, klant<strong>en</strong>,<br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, NGO’s <strong>en</strong> het bre<strong>de</strong> publiek beschouw<strong>en</strong><br />
gestandaardiseer<strong>de</strong> milieubeheersystem<strong>en</strong> steeds meer als e<strong>en</strong><br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van e<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> bedrijfsvoering <strong>en</strong> managem<strong>en</strong>tpraktijk.<br />
In 75 % van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> werd al e<strong>en</strong> gecertificeerd<br />
milieubeheerssysteem <strong>en</strong> e<strong>en</strong> programma om <strong>de</strong> conformiteit<br />
met <strong>de</strong> wetgeving regelmatig te controler<strong>en</strong> doorgevoerd<br />
(figuur 6) dit t<strong>en</strong> opzichte van 71 % in 2008. Zev<strong>en</strong> sites hoev<strong>en</strong><br />
ge<strong>en</strong> gecertificeerd beheerssysteem te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> (zie<br />
on<strong>de</strong>rst<strong>aan</strong><strong>de</strong> gevalstudie).<br />
In 2009 beschikt<strong>en</strong> 86 % van <strong>de</strong> sites over e<strong>en</strong> ISO<br />
14001-gecertificeerd milieubeheersysteem teg<strong>en</strong>over 79 % in<br />
2008 (figuur 2). Twaalf proc<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> sites zijn gestart met<br />
e<strong>en</strong> project om e<strong>en</strong> milieubeheersysteem te installer<strong>en</strong>. De site<br />
in Sancoale (Zinc Chemicals), die in 2009 voor het eerst in het<br />
rapporteringsschema werd opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, begint in 2010 met <strong>de</strong><br />
ontwikkeling van zijn milieubeheerssysteem.<br />
E<strong>en</strong><strong>en</strong>tachtig proc<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> beschikt<strong>en</strong> over e<strong>en</strong><br />
intern programma om <strong>de</strong> naleving van nieuwe wettelijke vereist<strong>en</strong><br />
systematisch te controler<strong>en</strong> <strong>en</strong> door te voer<strong>en</strong> (figuur 2) t<strong>en</strong><br />
opzichte van 79 % in 2008.<br />
FIGUUR 2<br />
Milieubeheersystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> programma’s<br />
voor naleving van <strong>de</strong> wetgeving<br />
(in % van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>)<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
2008 2009 2008 2009<br />
Gecertificeer<strong>de</strong><br />
milieubeheersystem<strong>en</strong><br />
Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Doelstelling bereikt<br />
Programma's voor<br />
naleving van <strong>de</strong><br />
wetgeving in <strong>de</strong> vestiging<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 47<br />
Interne audits vorm<strong>en</strong> <strong>de</strong> hoekste<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze programma’s.<br />
De follow-up van nieuwe of verwachte regionale milieuwett<strong>en</strong><br />
gebeurt vaak via online “issue trackers” <strong>en</strong> nieuwsbriev<strong>en</strong> <strong>en</strong> via<br />
het lidmaatschap van sectororganisaties.<br />
In het totaal heeft <strong>Umicore</strong> zev<strong>en</strong> sites vrijgesteld van<br />
<strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie van e<strong>en</strong> onafhankelijk, gecertificeerd<br />
milieubeheerssysteem. De vrijstelling wordt toegek<strong>en</strong>d op basis van<br />
e<strong>en</strong> strikte procedure om na te g<strong>aan</strong> of <strong>de</strong> activiteit van <strong>de</strong> site ge<strong>en</strong><br />
milieu-impact van betek<strong>en</strong>is heeft. Dit gebeurt via e<strong>en</strong> audit van<br />
e<strong>en</strong> corporate EHS manager <strong>en</strong>/of e<strong>en</strong> externe consultant die e<strong>en</strong><br />
ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> milieuanalyse opstelt. Er wordt e<strong>en</strong> schriftelijk rapport<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> gedocum<strong>en</strong>teerd advies overgemaakt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> directie van<br />
<strong>de</strong> business unit. De vrijstelling wordt <strong>aan</strong>gevraagd door <strong>de</strong> S<strong>en</strong>ior<br />
Vice-Presi<strong>de</strong>nt die verantwoor<strong>de</strong>lijk is voor <strong>de</strong> site <strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d<br />
door <strong>de</strong> S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt EHS. In <strong>de</strong> goedkeuring wordt dui<strong>de</strong>lijk<br />
vermeld dat er regelmatige evaluaties noodzakelijk zijn om <strong>de</strong><br />
beslissing te bevestig<strong>en</strong>. Als het proces <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk wordt gewijzigd,<br />
moet <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> milieuanalyse wor<strong>de</strong>n geüpdatet <strong>en</strong> kan <strong>de</strong><br />
vrijstelling wor<strong>de</strong>n ingetrokk<strong>en</strong>.<br />
In <strong>de</strong> zomer van 2008, na <strong>de</strong> <strong>aan</strong>koop van <strong>de</strong> sites in Gl<strong>en</strong>s Falls<br />
<strong>en</strong> Cranston (Technical Materials), begonn<strong>en</strong> bei<strong>de</strong> sites met <strong>de</strong><br />
implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong> ISO 14001-norm. Dankzij <strong>de</strong> toewijding van<br />
het managem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> <strong>de</strong> inzet van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers werd dit systeem<br />
met succes geïmplem<strong>en</strong>teerd.<br />
Enkele van <strong>de</strong> tak<strong>en</strong> waarop werd gefocust war<strong>en</strong> <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie<br />
van <strong>de</strong> belangrijke domein<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> relevante milieu-impact van<br />
<strong>de</strong> installaties <strong>en</strong> het on<strong>de</strong>rnem<strong>en</strong> van acties om <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong><br />
te bereik<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> bewijs van het succes van het team is on<strong>de</strong>r meer<br />
<strong>de</strong> recyclage van ongeveer 50 ton onbruikbare apparatuur <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
vermin<strong>de</strong>ring van het waterverbruik in <strong>de</strong> installaties met 65% in <strong>de</strong><br />
voorbije twee jaar.<br />
Het proces lever<strong>de</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> op: het<br />
bevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong> e<strong>en</strong> positieve relatie met an<strong>de</strong>re lokale bedrijv<strong>en</strong>, het<br />
<strong>de</strong>l<strong>en</strong> van informatie <strong>en</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>werking in het voor<strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />
lokale geme<strong>en</strong>schap. De sites in Gl<strong>en</strong>s Falls <strong>en</strong> Cranston ontving<strong>en</strong><br />
het ISO 14001-certificaat in juli 2009. Het ISO 14001-systeem wordt<br />
nog ver<strong>de</strong>r ontwikkeld <strong>en</strong> <strong>de</strong> sites hebb<strong>en</strong> zich geëngageerd voor<br />
e<strong>en</strong> langdurig <strong>en</strong> duurzaam proces van continue verbetering.
48 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Doelstelling 3<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
Alle industriële vestiging<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>de</strong> aard, <strong>de</strong> omvang <strong>en</strong> het<br />
risico van <strong>de</strong> impact van hun huidige <strong>en</strong> vroegere activiteit<strong>en</strong> op<br />
<strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m <strong>en</strong> het grondwater in te schatt<strong>en</strong>. Vestiging<strong>en</strong> waar<br />
ernstige risico’s wer<strong>de</strong>n vastgesteld, di<strong>en</strong><strong>en</strong> voor het ein<strong>de</strong> van<br />
2010 saneringsmaatregel<strong>en</strong> te initiër<strong>en</strong>.<br />
De ‘<strong>Umicore</strong> Way’ stelt dui<strong>de</strong>lijk dat het bedrijf “actief bijdraagt<br />
<strong>aan</strong> het beher<strong>en</strong> <strong>en</strong> oploss<strong>en</strong> van risico’s die het gevolg zijn van<br />
operaties uit het verle<strong>de</strong>n”. Deze doelstelling werd geformuleerd<br />
om e<strong>en</strong> beter inzicht te krijg<strong>en</strong> in <strong>de</strong> historische risico’s van<br />
best<strong>aan</strong><strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong>, alsook het vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>de</strong> daar<strong>aan</strong><br />
gekoppel<strong>de</strong> financiële risico’s.<br />
Dit <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t heeft al geleid tot risico- <strong>en</strong><br />
impactbeoor<strong>de</strong>lingsproject<strong>en</strong> <strong>en</strong> sanering<strong>en</strong> in belangrijke<br />
vestiging<strong>en</strong> in gans <strong>de</strong> wereld (zie pagina’s 52-53). Het beleid<br />
van <strong>Umicore</strong> vereist dat vandaag <strong>de</strong> dag in alle “due dilig<strong>en</strong>ce”<br />
process<strong>en</strong> verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> e<strong>en</strong><strong>de</strong>r welk overnameproject e<strong>en</strong><br />
bo<strong>de</strong>m- <strong>en</strong> grondwateron<strong>de</strong>rzoek wordt geïntegreerd.<br />
Eind 2009 had<strong>de</strong>n 73 % van alle vestiging<strong>en</strong> al e<strong>en</strong><br />
beoor<strong>de</strong>lingsprogramma doorgevoerd in overe<strong>en</strong>stemming<br />
met <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong> van <strong>de</strong> doelstelling, teg<strong>en</strong>over 63 % vorig<br />
jaar. Sam<strong>en</strong> met externe specialist<strong>en</strong> evalueert <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>ze<br />
bo<strong>de</strong>m- <strong>en</strong> grondwatertest<strong>en</strong> om na te g<strong>aan</strong> of bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
saneringsproject<strong>en</strong> noodzakelijk zijn.<br />
FIGUUR 3<br />
Risicobeoor<strong>de</strong>lingsplann<strong>en</strong> bo<strong>de</strong>m <strong>en</strong> grondwater<br />
(in % van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>)<br />
2008 2009<br />
Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Doelstelling bereikt<br />
Gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> locatie van <strong>de</strong> site in Subic (Filipijn<strong>en</strong>, Cobalt & Specialty<br />
Materials) – op e<strong>en</strong> heuveltop dichtbij <strong>de</strong> zee <strong>en</strong> nabijgeleg<strong>en</strong><br />
resi<strong>de</strong>ntiële wijk<strong>en</strong> – is milieuzorg e<strong>en</strong> belangrijk on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />
dagelijkse activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> site.<br />
De site is ISO 14001-gecertificeerd <strong>en</strong> dat biedt het noodzakelijke<br />
ka<strong>de</strong>r voor proactief milieubeheer. Met <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> voor<br />
duurzame ontwikkeling van <strong>de</strong> groep als leidraad wer<strong>de</strong>n er<br />
project<strong>en</strong> opgestart om b<strong>en</strong>chmarks vast te legg<strong>en</strong> die ver<strong>de</strong>r g<strong>aan</strong><br />
dan het nalev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> lokale regelgeving <strong>en</strong> om <strong>de</strong> kloof tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
huidige situatie <strong>en</strong> <strong>de</strong> str<strong>en</strong>gere veiligheids- <strong>en</strong> milieunorm<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong> Groep te dicht<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> voorbeeld van zo’n project is het programma om bo<strong>de</strong>m- <strong>en</strong><br />
grondwatervervuiling proactief <strong>aan</strong> te pakk<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>te studie<br />
heeft immers uitgewez<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m in twee zones van <strong>de</strong><br />
fabriek iets hogere conc<strong>en</strong>traties nikkel bevat in vergelijking met <strong>de</strong><br />
achtergrondanalyse. Dat is waarschijnlijk het gevolg van praktijk<strong>en</strong><br />
die plaatsvon<strong>de</strong>n voor <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> site <strong>aan</strong>kocht.<br />
Hoewel er ge<strong>en</strong> lokale wettelijke bepaling<strong>en</strong> zijn betreff<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
bo<strong>de</strong>msanering voor e<strong>en</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> activiteit, heeft het Subic-team<br />
e<strong>en</strong> actieplan opgesteld om <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m systematisch <strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> termijn te saner<strong>en</strong>. Het eerste project ging van start<br />
in 2009 <strong>en</strong> betrof <strong>de</strong> sanering van <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m in <strong>de</strong> buurt van <strong>de</strong><br />
waterzuiveringsinstallatie. In <strong>de</strong>ze zone wer<strong>de</strong>n op verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
diept<strong>en</strong> monsters g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> profiel op te stell<strong>en</strong> van wat<br />
er moest wor<strong>de</strong>n afgegrav<strong>en</strong>. De vervuil<strong>de</strong> aar<strong>de</strong> werd verwij<strong>de</strong>rd<br />
<strong>en</strong> gestort op e<strong>en</strong> geaccrediteer<strong>de</strong> stortplaats. Na <strong>de</strong> verwij<strong>de</strong>ring<br />
werd <strong>de</strong> sectie opgevuld met verse aar<strong>de</strong>. Daarna werd <strong>de</strong> zone<br />
bestraat om <strong>de</strong> gesaneer<strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m af te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong>. In 2010 wor<strong>de</strong>n<br />
er gelijkaardige stapp<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> in <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> zone. Tegelijk<br />
wor<strong>de</strong>n er prev<strong>en</strong>tieve maatregel<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in secties die mogelijk<br />
gevaar lop<strong>en</strong> om bo<strong>de</strong>msanering in <strong>de</strong> toekomst te voorkom<strong>en</strong>.
Doelstelling 4<br />
Alle vestiging<strong>en</strong> (ook <strong>de</strong> kantoorgebouw<strong>en</strong>) moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergieefficiëntieplan<br />
lat<strong>en</strong> goedkeur<strong>en</strong> <strong>en</strong> invoer<strong>en</strong>. Voor vestiging<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergieverbruik van<br />
meer dan 75 000 gigajoules per jaar is e<strong>en</strong> gekwantificeer<strong>de</strong> doelstelling op basis<br />
van BBT (“best beschikbare technologieën die e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>wicht nastrev<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
kost<strong>en</strong> voor het bedrijf <strong>en</strong> <strong>de</strong> bat<strong>en</strong> voor het leefmilieu”) vereist.<br />
De reikwijdte van <strong>de</strong>ze doelstelling heeft betrekking op<br />
alle industriële vestiging<strong>en</strong> alsook <strong>de</strong> twee belangrijkste<br />
kantoorgebouw<strong>en</strong> in Brussel <strong>en</strong> Bagnolet. Vijf<strong>en</strong>zev<strong>en</strong>tig proc<strong>en</strong>t<br />
van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie-efficiëntieplan,<br />
in vergelijking met 57 % in 2008. Ver<strong>de</strong>r is 15 % van <strong>de</strong> sites e<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>rgelijk plan <strong>aan</strong> het implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> (figuur 4).<br />
De ess<strong>en</strong>tiële elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze plann<strong>en</strong> g<strong>aan</strong> van <strong>en</strong>ergieaudits<br />
om het <strong>en</strong>ergieverbruik ge<strong>de</strong>tailleerd te analyser<strong>en</strong>, i<strong>de</strong>ntificatie<br />
van <strong>de</strong> belangrijke <strong>en</strong>ergieverbruikers op <strong>de</strong> site, het <strong>de</strong>finiër<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> relevante outputmeting, procesoptimalisatie, het<br />
integrer<strong>en</strong> van <strong>en</strong>ergie-efficiëntie in bouwproject<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
opvolging van <strong>de</strong> best beschikbare technologie tot min<strong>de</strong>r<br />
complexe maatregel<strong>en</strong> zoals verlichting met spaarlamp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
programma’s om me<strong>de</strong>werkers te s<strong>en</strong>sibiliser<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong><strong>en</strong>twintig vestiging<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> nu e<strong>en</strong> gekwantificeer<strong>de</strong><br />
doelstelling vastgelegd om hun <strong>en</strong>ergie-efficiëntie te verbeter<strong>en</strong>,<br />
terwijl slechts 17 vestiging<strong>en</strong> meer dan 75 000 gigajoules <strong>aan</strong><br />
<strong>en</strong>ergie verbruikt<strong>en</strong> (ref. 2006).<br />
Deze doelstelling<strong>en</strong> zijn geformuleerd in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
‘outputmeting<strong>en</strong>’ (bv. <strong>en</strong>ergieverbruik per stuk of <strong>en</strong>ergieverbruik<br />
per geproduceer<strong>de</strong> ton) naargelang van het type activiteit<br />
<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> opgevolgd. Het bedrijf heeft <strong>de</strong><br />
mogelijkheid overwog<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> unieke ‘unit of operation’ te<br />
<strong>de</strong>finiër<strong>en</strong> per business segm<strong>en</strong>t, maar door <strong>de</strong> uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
aard van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> is dat niet mogelijk. Net als voor <strong>de</strong><br />
FIGUUR 4<br />
Energie-ef ciëntieplann<strong>en</strong><br />
(in % van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong>)<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
2008 2009<br />
Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Doelstelling bereikt<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 49<br />
emissiedoelstelling<strong>en</strong> zal <strong>de</strong> groep meer <strong>aan</strong>dacht beste<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />
<strong>de</strong> kwantitatieve aspect<strong>en</strong> van <strong>de</strong> CO 2 -emissies bij het opstell<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> toekomst, voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> na 2010.<br />
In het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> milieudoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> groep heeft <strong>de</strong><br />
site in Fort Saskatchewan (Canada, Cobalt & Specialty Materials)<br />
e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie-efficiëntieplan ontwikkeld: grondige <strong>en</strong>ergieaccounting<br />
<strong>en</strong> -monitoring vorm<strong>en</strong> <strong>de</strong> basis voor acties om <strong>en</strong>ergie te<br />
bespar<strong>en</strong>. Vandaag g<strong>en</strong>ereert het controlesysteem van <strong>de</strong> site<br />
automatisch dagelijkse <strong>en</strong> m<strong>aan</strong><strong>de</strong>lijkse rapport<strong>en</strong> over het<br />
<strong>en</strong>ergie- <strong>en</strong> elektriciteitsverbruik, die dan <strong>aan</strong> <strong>de</strong> productievolumes<br />
wor<strong>de</strong>n gekoppeld in het ka<strong>de</strong>r van het m<strong>aan</strong><strong>de</strong>lijkse financiële<br />
rapporteringsproces. Deze informatie stelt <strong>de</strong> site in staat om<br />
gepaste maatregel<strong>en</strong> te nem<strong>en</strong> om het <strong>en</strong>ergieverbruik ver<strong>de</strong>r te<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Zo kan e<strong>en</strong> belangrijk stoomlek in e<strong>en</strong> pilootinstallatie<br />
bijvoorbeeld snel wor<strong>de</strong>n opgespoord <strong>en</strong> hersteld. De herzi<strong>en</strong>ing van<br />
<strong>de</strong> <strong>en</strong>ergieverbruiksgegev<strong>en</strong>s heeft ook geleid tot e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>passing<br />
van <strong>de</strong> bedi<strong>en</strong>ingsfilosofie voor <strong>de</strong> apparatuur (bijvoorbeeld <strong>de</strong><br />
continue stoomtoevoer voor e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re <strong>en</strong>titeit werd nu <strong>aan</strong> e<strong>en</strong><br />
toevoerpomp gekoppeld). De verlichting in <strong>de</strong> looginstallatie, het<br />
labo, <strong>de</strong> kleedkamers <strong>en</strong> <strong>de</strong> refters – die vroeger onafgebrok<strong>en</strong><br />
brand<strong>de</strong> – werd op bewegingsmel<strong>de</strong>rs <strong>aan</strong>geslot<strong>en</strong>. Het <strong>en</strong>ergieefficiëntieplan<br />
van <strong>de</strong> site wordt regelmatig herzi<strong>en</strong>.
50 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Doelstelling 5<br />
Alle business units di<strong>en</strong><strong>en</strong> voor al hun product<strong>en</strong> over<br />
basisgegev<strong>en</strong>s te beschikk<strong>en</strong> met betrekking tot milieu,<br />
gezondheid <strong>en</strong> veiligheid.<br />
Het geïntegreerd productgegev<strong>en</strong>ssysteem van <strong>Umicore</strong> zorgt voor<br />
het opstell<strong>en</strong> van geactualiseer<strong>de</strong> veiligheidsfiches (MSDSsheets)<br />
voor alle <strong>Umicore</strong>-product<strong>en</strong>.<br />
Op het ein<strong>de</strong> van 2009 war<strong>en</strong> meer dan 2 000 product<strong>en</strong><br />
gevali<strong>de</strong>erd in het geïntegreerd productgegev<strong>en</strong>ssysteem (IPDS)<br />
terwijl 250 product<strong>en</strong> in voorbereiding war<strong>en</strong>. De database telt<br />
meer dan 200 000 MSDSfiches voor 110 lan<strong>de</strong>n in 41 tal<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> wil <strong>de</strong> communicatie over <strong>de</strong> gevar<strong>en</strong> verbeter<strong>en</strong><br />
door <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong> fysische, chemische <strong>en</strong> toxicologische<br />
eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van <strong>de</strong> product<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>r uit te diep<strong>en</strong>, bov<strong>en</strong>op <strong>de</strong><br />
informatie die al werd gebruikt voor het opstell<strong>en</strong> van <strong>de</strong> MSDS<br />
fiches.<br />
Er zijn ongeveer 780 datasets nodig voor stoff<strong>en</strong> zoals bedoeld in<br />
<strong>de</strong>ze doelstelling, in vergelijking met ongeveer 800 vorig jaar, e<strong>en</strong><br />
lichte daling omwille van wijziging<strong>en</strong> in <strong>de</strong> productportefeuille.<br />
Voor 20 % van <strong>de</strong>ze stoff<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> volledige dataset beschikbaar<br />
<strong>en</strong> voor 75 % zijn <strong>de</strong> datasets in ontwikkeling.<br />
FIGUUR 5<br />
Bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> productgegev<strong>en</strong>s<br />
(in % van het totale <strong>aan</strong>tal datasets)<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
2008 2009<br />
Aantal sets met basisgegev<strong>en</strong>s die nog<br />
moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opgestart<br />
Aantal sets met basisgegev<strong>en</strong>s in<br />
ontwikkeling<br />
Aantal voltooi<strong>de</strong> sets met basisgegev<strong>en</strong>s<br />
Voor <strong>de</strong> stoff<strong>en</strong> die in <strong>de</strong> markt wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gekocht, zal <strong>de</strong><br />
informatie beschikbaar zijn binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> termijn die door REACH<br />
wordt bepaald. Deze termijn<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> <strong>de</strong> status van ‘on<strong>de</strong>r actieve<br />
ontwikkeling’ verl<strong>en</strong>g<strong>en</strong> tot na <strong>de</strong> tijdslimiet van 2010. Met dit<br />
voor og<strong>en</strong> zal <strong>Umicore</strong> basisgegev<strong>en</strong>s blijv<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong> met<br />
betrekking tot milieu, gezondheid <strong>en</strong> veiligheid, als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van<br />
haar productdoelstelling voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> na 2010.<br />
FIGUUR 6<br />
Overzicht milieudoelstelling<strong>en</strong> 2006-2010<br />
van <strong>de</strong> Groep, overzicht 2009<br />
Doelst. 1-4 in % van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong><br />
Doelst. 5 in % van het totale <strong>aan</strong>tal datasets<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
EmissieverBeheersysRisicobeoor<strong>de</strong>EnergieMGV-gegebeteringsplanteem <strong>en</strong> ling bo<strong>de</strong>m <strong>en</strong> efficiëntiev<strong>en</strong>s plan voor grondwater plan product<strong>en</strong><br />
naleving<br />
wetgeving
REACH<br />
De REACH richtlijn trad in juni 2007 in werking in <strong>de</strong> Europese Unie<br />
<strong>en</strong> leid<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> noodzaak <strong>aan</strong> nieuwe operationele procedures<br />
op het vlak van <strong>de</strong> registratie, evaluatie <strong>en</strong> goedkeuring van<br />
chemische stoff<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> heeft e<strong>en</strong> operationeel netwerk van<br />
business unit REACH managers opgezet, gecoördineerd door e<strong>en</strong><br />
REACH implem<strong>en</strong>tatiemanager.<br />
In 2009 werd <strong>de</strong> lijst van grondstoff<strong>en</strong>, halfafgewerkte product<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> product<strong>en</strong> voor REACH-registratie bijgewerkt. Communicatie met<br />
<strong>de</strong> klant<strong>en</strong> <strong>en</strong> leveranciers werd opgestart over <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie<br />
van <strong>de</strong> toepassing<strong>en</strong> die moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>kt. De prioriteit voor<br />
<strong>Umicore</strong> bestaat erin <strong>de</strong> meest efficiënte manier te ontwikkel<strong>en</strong><br />
om <strong>de</strong>ze registratie voor te berei<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> evolutie van <strong>de</strong> SIEF<br />
(“Substance Information Exchange Fora”) op <strong>de</strong> voet te volg<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> haar betrokk<strong>en</strong>heid ver<strong>de</strong>r te zett<strong>en</strong> in 15 consortia met<br />
an<strong>de</strong>re bedrijv<strong>en</strong>. Dit is erop gericht het proces te verbeter<strong>en</strong> om<br />
<strong>de</strong> noodzakelijke gegev<strong>en</strong>s voor haar meest belangrijke stoff<strong>en</strong><br />
te bekom<strong>en</strong>. Het EHS compet<strong>en</strong>tieplatform bij R&D zal e<strong>en</strong><br />
belangrijke rol blijv<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> in <strong>de</strong> technische on<strong>de</strong>rsteuning van<br />
<strong>de</strong>ze REACH-activiteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>. Alle kost<strong>en</strong> verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />
het voldo<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong> van REACH wor<strong>de</strong>n beschouwd als<br />
e<strong>en</strong> kost van het zak<strong>en</strong>do<strong>en</strong>.<br />
Conclusie<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 51<br />
In 2009 werd goe<strong>de</strong> vooruitgang geboekt om <strong>de</strong><br />
groepsdoelstelling<strong>en</strong> voor 2010 te bereik<strong>en</strong>. Voor <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong><br />
1 tot <strong>en</strong> met 3, heeft 95 % van <strong>de</strong> sites reeds e<strong>en</strong> plan<br />
geïmplem<strong>en</strong>teerd of werkt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie ervan, <strong>en</strong> voor<br />
doelstelling 4 heeft 90 % van <strong>de</strong> sites al acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
in lijn met <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong> (figuur 6). De sites die nog met <strong>de</strong><br />
implem<strong>en</strong>tatie van bepaal<strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong> (zie<br />
‘ro<strong>de</strong>’ score in <strong>de</strong> grafische voorstelling<strong>en</strong>) zijn alle sites die ofwel<br />
wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gekocht na <strong>de</strong> start van <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong><br />
groepsdoelstelling<strong>en</strong> in 2006, of sites met e<strong>en</strong> geringe industriële<br />
activiteit. <strong>Umicore</strong> is er dan ook van overtuigd dat alle sites die<br />
in <strong>de</strong> oorspronkelijke scope van <strong>de</strong> groepsdoelstelling<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in 2006 <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> bereik<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> het<br />
ein<strong>de</strong> van 2010.<br />
Begin 2009 werd begonn<strong>en</strong> met <strong>de</strong> ontwikkeling van <strong>de</strong><br />
milieudoelstelling<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> na 2010. Deze nieuwe<br />
doelstelling<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in het jaarverslag van 2010 gepubliceerd,<br />
sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> <strong>de</strong>finitieve resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong> huidige<br />
groepsdoelstelling<strong>en</strong>.
52 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Aanpak van <strong>de</strong><br />
historische vervuiling<br />
<strong>Umicore</strong> heeft ver<strong>de</strong>re vooruitgang geboekt in haar strev<strong>en</strong> om <strong>de</strong> erf<strong>en</strong>is van <strong>de</strong> historische vervuiling uit te<br />
wiss<strong>en</strong>. Het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> hoofdstuk geeft e<strong>en</strong> overzicht van <strong>de</strong> belangrijke saneringsacties die in <strong>de</strong> loop van 2009<br />
wereldwijd wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>.<br />
Vl<strong>aan</strong><strong>de</strong>r<strong>en</strong> (België)<br />
Op 23 april 2004 on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> conv<strong>en</strong>ant met <strong>de</strong><br />
Op<strong>en</strong>bare Afvalstoff<strong>en</strong>maatschappij (OVAM) <strong>en</strong> <strong>de</strong> minister van<br />
Leefmilieu van het Vlaamse Gewest waarbij <strong>Umicore</strong> zich ertoe<br />
verbond <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> 15 jaar € 62 miljo<strong>en</strong> te beste<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
sanering van <strong>de</strong> historische vervuiling in vier Vlaamse vestiging<strong>en</strong><br />
– waarvan twee, Bal<strong>en</strong> <strong>en</strong> Overpelt, nu behor<strong>en</strong> tot Nyrstar (e<strong>en</strong><br />
activiteit die door <strong>Umicore</strong> in 2007 werd verkocht - <strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />
<strong>aan</strong>gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong><strong>de</strong> woongebie<strong>de</strong>n.<br />
In Hobok<strong>en</strong> werd <strong>de</strong> sanering van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong><strong>de</strong> woonwijk<strong>en</strong><br />
‘Moretusburg’ <strong>en</strong> ‘Hertogvel<strong>de</strong>n’ al in 2008 voltooid. De<br />
vervuil<strong>de</strong> bov<strong>en</strong>laag van 800 tuintjes werd afgegrav<strong>en</strong> <strong>en</strong> veilig<br />
opgeslag<strong>en</strong>. De tuintjes wer<strong>de</strong>n her<strong>aan</strong>gelegd <strong>en</strong> <strong>de</strong> huiz<strong>en</strong><br />
wer<strong>de</strong>n ontstoft. Op <strong>de</strong> site wor<strong>de</strong>n afgravingswerk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
acties voor grondwatersanering afgesprok<strong>en</strong> met OVAM. Deze<br />
werkzaamhe<strong>de</strong>n zull<strong>en</strong> in 2010 opgestart wor<strong>de</strong>n.<br />
In sam<strong>en</strong>werking met OVAM vin<strong>de</strong>n er voorberei<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
werkzaamhe<strong>de</strong>n plaats voor <strong>de</strong> sanering van <strong>en</strong>kele vervuil<strong>de</strong><br />
privé-tuint<strong>en</strong> in <strong>de</strong> wijk Vinkevel<strong>de</strong>, in <strong>de</strong> buurt van <strong>de</strong> vestiging<br />
van Hobok<strong>en</strong>.<br />
De regionale administratie van volksgezondheid voer<strong>de</strong>, met <strong>de</strong><br />
steun van <strong>Umicore</strong>, e<strong>en</strong> monitoringprogramma uit bij kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
die in <strong>de</strong> buurt van <strong>de</strong> fabriek won<strong>en</strong>. Hoewel er dichter bij <strong>de</strong><br />
fabriek licht hogere loodwaar<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n gemet<strong>en</strong>, blev<strong>en</strong> alle<br />
meetresultat<strong>en</strong>, op één na, ruimschoots on<strong>de</strong>r het niveau dat<br />
door het CDC (C<strong>en</strong>ters for Disease Control and Prev<strong>en</strong>tion) wordt<br />
<strong>aan</strong>bevol<strong>en</strong> (10 microgram per <strong>de</strong>ciliter bloed). Het kind waarbij<br />
hogere dan <strong>de</strong> <strong>aan</strong>bevol<strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n gemet<strong>en</strong>, wordt door<br />
<strong>de</strong> volksgezondheidsdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> opgevolgd.<br />
In Ol<strong>en</strong> werd <strong>de</strong> grondwatersanering voortgezet <strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
historische chroomresidu’s verwij<strong>de</strong>rd <strong>en</strong> veilig opgeslag<strong>en</strong>.<br />
In 1985-1986 bouw<strong>de</strong> <strong>de</strong> vestiging in Ol<strong>en</strong> e<strong>en</strong> geavanceer<strong>de</strong><br />
opslagplaats voor <strong>de</strong> lange termijnbewaring van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
radioactieve afvalstoff<strong>en</strong>. De opslagplaats werd goedgekeurd als<br />
tij<strong>de</strong>lijke bewaarplaats tot e<strong>en</strong> oplossing op lange termijn wordt<br />
gevali<strong>de</strong>erd door <strong>de</strong> Belgische overheid.<br />
<strong>Umicore</strong> zoekt mee naar <strong>de</strong>ze duurzame oplossing op lange<br />
termijn voor het onopgeloste milieuprobleem dat wordt<br />
veroorzaakt door <strong>de</strong> historische opslagfaciliteit<strong>en</strong> van laag<br />
radioactief afval. In <strong>de</strong>ze context voer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> studie uit<br />
om meer inzicht te verkrijg<strong>en</strong> in <strong>de</strong> risico’s <strong>en</strong> na te g<strong>aan</strong> welke<br />
maatregel<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om dit materiaal op<br />
langere termijn veilig op te sl<strong>aan</strong>. <strong>Umicore</strong> kreeg bij dit proces<br />
het advies <strong>en</strong> <strong>de</strong> steun van <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> autoriteit<strong>en</strong>: FANC,<br />
NIRAS <strong>en</strong> OVAM. Mom<strong>en</strong>teel voert <strong>Umicore</strong> bespreking<strong>en</strong> met<br />
<strong>de</strong>ze ag<strong>en</strong>tschapp<strong>en</strong> om tot e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk begrip te<br />
kom<strong>en</strong> op het vlak van <strong>de</strong> financiering <strong>en</strong> <strong>de</strong> overdracht van <strong>de</strong><br />
verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor <strong>de</strong> opslag op lange termijn van <strong>de</strong>ze<br />
material<strong>en</strong>.<br />
In het ka<strong>de</strong>r van het conv<strong>en</strong>ant uit 2004 werd e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk<br />
fonds van € 30 miljo<strong>en</strong> opgericht (<strong>de</strong> helft van het bedrag<br />
afkomstig van <strong>Umicore</strong>, <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re helft van het Vlaamse Gewest)<br />
om <strong>de</strong> historische vervuiling in e<strong>en</strong> straal van 9 km rond <strong>de</strong> vier<br />
operationele fabriek<strong>en</strong> van Bal<strong>en</strong>, Overpelt, Hobok<strong>en</strong> <strong>en</strong> Ol<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />
te pakk<strong>en</strong>. Het biomonitoringprogramma van <strong>de</strong> Vlaamse overheid<br />
om <strong>de</strong> overblijv<strong>en</strong><strong>de</strong> blootstelling van <strong>de</strong> lokale bevolking <strong>aan</strong><br />
cadmium <strong>en</strong> arse<strong>en</strong> te controler<strong>en</strong> toon<strong>de</strong> <strong>aan</strong> dat het gehalte <strong>aan</strong><br />
cadmium <strong>en</strong> ars<strong>en</strong>icum <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk is gedaald sinds <strong>de</strong> jar<strong>en</strong> ‘90 <strong>en</strong><br />
mom<strong>en</strong>teel veel lager ligt dan <strong>de</strong> <strong>aan</strong>vaardbare gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>.<br />
Ver<strong>de</strong>r werd het project opgestart voor het verwij<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van zinkas<br />
van alle privé-opritt<strong>en</strong> in <strong>de</strong> volledige perimeter van <strong>de</strong> conv<strong>en</strong>ant.<br />
Met <strong>de</strong> hulp van <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> werd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bewoners<br />
gevraagd om <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheid van zinkas op hun eig<strong>en</strong>dom te<br />
mel<strong>de</strong>n. De effectieve werkzaamhe<strong>de</strong>n war<strong>en</strong> voor 2009 gepland<br />
maar zijn uitgesteld naar 2010. Specifieke acties zijn gepland voor<br />
2010.<br />
Frankrijk<br />
In Viviez, volg<strong>en</strong><strong>de</strong> op het verkrijg<strong>en</strong> van <strong>de</strong> finale goedkeuring<br />
in juli 2009, heeft <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> voorberei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n<br />
opgestart om meer dan 1 miljo<strong>en</strong> m 3 vervuil<strong>de</strong> grond te<br />
stabiliser<strong>en</strong> <strong>en</strong> te verwij<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, dit als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van e<strong>en</strong><br />
grootschalig saneringsprogramma tuss<strong>en</strong> 2009 <strong>en</strong> 2014. Het<br />
project – waarvoor meer dan € 30 miljo<strong>en</strong> zal wor<strong>de</strong>n uitgegev<strong>en</strong><br />
- wordt in volle transparantie gevoerd <strong>en</strong> krijgt het grote publiek<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> media regelmatig over <strong>de</strong> vloer. Daarnaast heeft e<strong>en</strong><br />
medisch opvolgingsprogramma van <strong>de</strong> lokale bevolking dat door<br />
<strong>de</strong> overheid werd gevoerd ge<strong>en</strong> onmid<strong>de</strong>llijke bezorgdhe<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />
het licht gebracht.
Duitsland<br />
<strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> haar juridische voorgangers blikk<strong>en</strong> terug op e<strong>en</strong> lange<br />
geschie<strong>de</strong>nis van mijnbouw in Duitsland, die eindig<strong>de</strong> met <strong>de</strong><br />
sluiting van <strong>de</strong> zinkmijn van Lü<strong>de</strong>rich bij Keul<strong>en</strong> in 1978. <strong>Umicore</strong><br />
is nog steeds in het bezit van e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal mijnbouwconcessies. In<br />
2009 werd e<strong>en</strong> nieuwe on<strong>de</strong>rneming opgericht (<strong>Umicore</strong> Mining<br />
Heritage GmbH & Co. KG) om <strong>de</strong>ze voormalige mijnbouwsites<br />
te beher<strong>en</strong>. Soms wor<strong>de</strong>n verzakking<strong>en</strong> in <strong>de</strong> bov<strong>en</strong>grond op<br />
<strong>de</strong> voormalige mijnterrein<strong>en</strong> veroorzaakt door het instort<strong>en</strong> van<br />
schacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> tunnels die niet meer wor<strong>de</strong>n gebruikt. In <strong>de</strong> loop<br />
van het jaar wer<strong>de</strong>n werkzaamhe<strong>de</strong>n voltooid op twee voormalige<br />
mijnsites om het risico op oppervlaktescha<strong>de</strong> te voorkom<strong>en</strong>. Op<br />
e<strong>en</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> site werd e<strong>en</strong> plan ontwikkeld om e<strong>en</strong> ou<strong>de</strong> stortplaats<br />
met e<strong>en</strong> bov<strong>en</strong>laag te be<strong>de</strong>kk<strong>en</strong>, dit om erosie te voorkom<strong>en</strong>.<br />
Met <strong>de</strong> steun van e<strong>en</strong> externe expert blijft <strong>Umicore</strong> het niveau van<br />
<strong>de</strong> financiële voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>aan</strong>pass<strong>en</strong> <strong>en</strong> verfijn<strong>en</strong> om structurele<br />
<strong>en</strong> milieugebon<strong>de</strong>n risico’s te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong> die <strong>de</strong>ze voormalige<br />
mijnbouwsites in <strong>de</strong> toekomst kunn<strong>en</strong> g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong>.<br />
De sanering van het grondwater in Schwäbisch Gmünd werd in<br />
2008 opgestart <strong>en</strong> is nog steeds lop<strong>en</strong><strong>de</strong>.<br />
VS<br />
<strong>Umicore</strong> werkt ver<strong>de</strong>r <strong>aan</strong> <strong>de</strong> sanering van het drainagewater op<br />
<strong>de</strong> voormalige mijnsite Colorado (USA). Het bedrijf on<strong>de</strong>rzoekt<br />
an<strong>de</strong>re technologieën om <strong>de</strong> metaalconc<strong>en</strong>traties in het afval<br />
te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo het volume van vast afvalmateriaal te<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. In 2009 werd eer<strong>de</strong>r geproduceerd afvalwater terug<br />
in <strong>de</strong> mijnschacht<strong>en</strong> gepompt om <strong>de</strong> zuurtegraad van het water in<br />
<strong>de</strong> mijn te verlag<strong>en</strong> <strong>en</strong> op die manier <strong>de</strong> mobiliteit van metal<strong>en</strong> te<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
In 2009 sloot <strong>Umicore</strong> haar kobaltvestiging in Maxton. Naast het<br />
stillegg<strong>en</strong> van <strong>de</strong> site, werd e<strong>en</strong> vrijwillig bo<strong>de</strong>msaneringsproject<br />
voor <strong>de</strong> site <strong>en</strong> <strong>de</strong> nabije omgeving opgestart. De<br />
saneringswerkzaamhe<strong>de</strong>n zull<strong>en</strong> naar verwachting teg<strong>en</strong> eind<br />
2011 voltooid zijn.<br />
Brazilië<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 53<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> milieurisicobeoor<strong>de</strong>ling – die op elk van <strong>Umicore</strong>’s<br />
industriële vestiging<strong>en</strong> wordt uitgevoerd – werd in Guarulhos,<br />
Brazilië, vervuiling van het grondwater ont<strong>de</strong>kt. Deze historische<br />
vervuiling dateert van voor 2003, to<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>ze activiteit<br />
<strong>aan</strong>kocht. <strong>Umicore</strong> heeft onmid<strong>de</strong>llijke maatregel<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
om <strong>de</strong> verspreiding van <strong>de</strong>ze vervuiling naar <strong>de</strong> onmid<strong>de</strong>llijke<br />
omgeving te stopp<strong>en</strong>. Deze acties zull<strong>en</strong> in 2010 voltooid wor<strong>de</strong>n.<br />
De on<strong>de</strong>rneming on<strong>de</strong>rzoekt mom<strong>en</strong>teel <strong>de</strong> meest kost<strong>en</strong>efficiënte<br />
manier om <strong>de</strong> vervuiling te saner<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft daarvoor al <strong>de</strong><br />
nodige voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> geboekt.<br />
Kleinschalige saneringsacties op sommige an<strong>de</strong>re sites wer<strong>de</strong>n in<br />
het ka<strong>de</strong>r van Milieudoelstelling 3 geï<strong>de</strong>ntificeerd <strong>en</strong> zull<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
toekomst opgestart wor<strong>de</strong>n.
Jaarverslag<br />
54 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Sociaal <strong>Verslag</strong><br />
1<br />
HR Team Greater China
Sam<strong>en</strong><br />
werk<strong>en</strong><br />
…the <strong>Umicore</strong> way<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 55<br />
Net als <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving is ook e<strong>en</strong> bedrijf e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>d<br />
organisme; e<strong>en</strong> groep m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die sam<strong>en</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
zijn voor het succes van e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rneming. Bedrijv<strong>en</strong> zijn ook<br />
onlosmakelijk verbon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
waarin ze zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Zorg<strong>en</strong> voor het welzijn van <strong>de</strong><br />
me<strong>de</strong>werkers <strong>en</strong> <strong>de</strong> lokale belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n is ess<strong>en</strong>tieel<br />
om <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> met succes op e<strong>en</strong> duurzame manier<br />
uit te brei<strong>de</strong>n. E<strong>en</strong> veilige <strong>en</strong> gezon<strong>de</strong> werkomgeving voor<br />
ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong>, transparantie, dialoog, respect <strong>en</strong> teamwerk zijn<br />
sleutelelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> om dit te verwez<strong>en</strong>lijk<strong>en</strong>.<br />
In 2006 begon <strong>Umicore</strong> met <strong>de</strong> verwez<strong>en</strong>lijking van<br />
vijfjaarlijkse sociale doelstelling<strong>en</strong> om voor ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong> e<strong>en</strong> route<br />
uit te stippel<strong>en</strong>, gebaseerd op <strong>de</strong> principes van “The <strong>Umicore</strong><br />
Way”: <strong>de</strong> bekommerniss<strong>en</strong> van <strong>de</strong> lokale belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n<br />
<strong>aan</strong>pakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> werkomstandighe<strong>de</strong>n <strong>en</strong> vooruitzicht<strong>en</strong> voor<br />
haar werknemers perman<strong>en</strong>t verbeter<strong>en</strong>.
Jaarverslag<br />
Clara Song,<br />
S<strong>en</strong>ior HR Manager,<br />
China<br />
<strong>Umicore</strong> startte in 2009 in China twee “gre<strong>en</strong>field” activiteit<strong>en</strong> op –<br />
waarbij e<strong>en</strong> gevoelig <strong>aan</strong>tal nieuwe jobs wor<strong>de</strong>n gecreëerd.<br />
Eén site – Yangzhong – werd echter geslot<strong>en</strong>.
Human Resources<br />
Op <strong>de</strong>ze pagina besprek<strong>en</strong> we <strong>en</strong>kele van <strong>de</strong> belangrijkste<br />
uitdaging<strong>en</strong> <strong>en</strong> project<strong>en</strong> van Human Resources die vooral<br />
gericht zijn op het <strong>aan</strong>pass<strong>en</strong> van het personeelsbestand <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
economische crisis. Daarna bekijk<strong>en</strong> we <strong>de</strong> vooruitgang die werd<br />
gemaakt in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sociale doelstelling<strong>en</strong>. We ton<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s van 99 geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong>-sites. Sommige van<br />
<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> acties wor<strong>de</strong>n geïllustreerd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> hand van<br />
sleutelprestatie-indicator<strong>en</strong>. We sluit<strong>en</strong> het sociale verslag af met<br />
e<strong>en</strong> overzicht van <strong>de</strong> prestaties op het vlak van gezondheid <strong>en</strong><br />
veiligheid op het werk.<br />
Tij<strong>de</strong>lijke maatregel<strong>en</strong> om verlies van<br />
bekwaamhe<strong>de</strong>n te vermij<strong>de</strong>n<br />
In het begin van 2009 kon<strong>de</strong>n <strong>de</strong> omvang <strong>en</strong> <strong>de</strong> duur van <strong>de</strong><br />
economische crisis nog niet met zekerheid wor<strong>de</strong>n voorspeld. Om<br />
<strong>de</strong> impact van <strong>de</strong> economische crisis op het personeel zo klein<br />
mogelijk te hou<strong>de</strong>n <strong>en</strong> het verlies van compet<strong>en</strong>ties te voorkom<strong>en</strong>,<br />
zett<strong>en</strong> <strong>de</strong> HR-teams in dialoog met <strong>de</strong> werknemersafgevaardig<strong>de</strong>n<br />
e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal maatregel<strong>en</strong> uit om <strong>de</strong> impact van <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong><br />
werklast tot e<strong>en</strong> minimum te beperk<strong>en</strong>.<br />
In veel lan<strong>de</strong>n, vooral in België <strong>en</strong> Duitsland, werd er veel gebruik<br />
gemaakt van tij<strong>de</strong>lijke werkloosheid – of ‘<strong>de</strong>eltijds’ werk. E<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong>tal personeelsle<strong>de</strong>n mocht<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal werkdag<strong>en</strong> per m<strong>aan</strong>d<br />
thuis blijv<strong>en</strong>. Het resulter<strong>en</strong><strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong>verlies werd ge<strong>de</strong>eltelijk<br />
gecomp<strong>en</strong>seerd met sociale uitkering<strong>en</strong>. In <strong>en</strong>kele lan<strong>de</strong>n werd<br />
<strong>de</strong> arbeidsduur ook op vrijwillige basis vermin<strong>de</strong>rd, zon<strong>de</strong>r<br />
comp<strong>en</strong>satie.<br />
An<strong>de</strong>re maatregel<strong>en</strong> beston<strong>de</strong>n erin on<strong>de</strong>rhoud te vervroeg<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
min<strong>de</strong>r gebruik te mak<strong>en</strong> van on<strong>de</strong>r<strong>aan</strong>nemers <strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> tak<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong> <strong>Umicore</strong>-me<strong>de</strong>werkers toe te wijz<strong>en</strong>.<br />
De on<strong>de</strong>rneming voer<strong>de</strong> ook e<strong>en</strong> strikt beleid waarbij<br />
overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> van bepaal<strong>de</strong> duur niet wer<strong>de</strong>n omgezet in<br />
overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> van onbepaal<strong>de</strong> duur. In sommige gevall<strong>en</strong><br />
wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> van bepaal<strong>de</strong> duur na afloop niet<br />
hernieuwd. In het totaal had <strong>Umicore</strong> 356 tij<strong>de</strong>lijke werknemers<br />
in di<strong>en</strong>st op het ein<strong>de</strong> van 2009 (3,82 % van het totale<br />
personeelsbestand), t<strong>en</strong> opzichte van 463 op het ein<strong>de</strong> van 2008.<br />
Sommige sites maakt<strong>en</strong> van het vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> activiteitsniveau<br />
gebruik om extra trainingsessies te organiser<strong>en</strong> voor het personeel.<br />
Deze trainings war<strong>en</strong> vaak gericht op het verbre<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
vaardighe<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers om <strong>de</strong> flexibiliteit bij <strong>de</strong><br />
organisatie van het werk te verhog<strong>en</strong>. Dat stel<strong>de</strong> <strong>de</strong> sites in staat<br />
om me<strong>de</strong>werkers van activiteit<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>rd volume<br />
over te plaats<strong>en</strong> naar activiteit<strong>en</strong> die min<strong>de</strong>r of helemaal niet te<br />
lij<strong>de</strong>n had<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> economische crisis.<br />
Personeelsvermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 57<br />
In e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal business units moest<strong>en</strong> er structurele maatregel<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> dan <strong>de</strong> bov<strong>en</strong>vermel<strong>de</strong> tij<strong>de</strong>lijke maatregel<strong>en</strong>,<br />
om hun concurr<strong>en</strong>tiepositie veilig te stell<strong>en</strong>. In het totaal daal<strong>de</strong><br />
het geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> personeelsbestand met 798 tot 9 315<br />
me<strong>de</strong>werkers op het ein<strong>de</strong> van het jaar, waarbij <strong>de</strong> daling vooral<br />
<strong>de</strong> business group Precious Metals Products & Catalysts trof.<br />
Hoewel dit ge<strong>en</strong> rechtstreeks verband hield met <strong>de</strong> economische<br />
crisis, kostte <strong>de</strong> stopzetting van <strong>de</strong> productie van bladlood 47<br />
ban<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Building Products site in Overpelt (België). Tot slot<br />
wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> in het domein van Electronic Packaging<br />
Materials verkocht. In het totaal wer<strong>de</strong>n 42 werknemers (gelijk<br />
ver<strong>de</strong>eld over Singapore <strong>en</strong> Hanau) naar <strong>de</strong> nieuwe eig<strong>en</strong>aar<br />
overgedrag<strong>en</strong>.<br />
Bij <strong>de</strong> bov<strong>en</strong>vermel<strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong> werd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> getroff<strong>en</strong><br />
me<strong>de</strong>werkers steun verle<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> vorm van extra training of<br />
outplacem<strong>en</strong>tdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. Slechts één site werd getroff<strong>en</strong> door sociale<br />
acties <strong>en</strong> staking<strong>en</strong> vooraleer er e<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komst kon wor<strong>de</strong>n<br />
bereikt (pagina 65).<br />
Op het ein<strong>de</strong> van het jaar war<strong>en</strong> er bij <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 4 405 me<strong>de</strong>werkers in di<strong>en</strong>st, e<strong>en</strong> daling met 929<br />
me<strong>de</strong>werkers t<strong>en</strong> opzichte van vorig jaar, vooral als gevolg van het<br />
ban<strong>en</strong>verlies bij Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives.<br />
Gre<strong>en</strong>field-operaties <strong>en</strong> uitbreiding<br />
In <strong>de</strong> loop van 2009 startte <strong>Umicore</strong> met twee gre<strong>en</strong>field-operaties<br />
in China: in <strong>de</strong> sites van Jiangm<strong>en</strong> (Cobalt & Specialty Materials)<br />
<strong>en</strong> Foshan (Jewellery and Electroplating) werd e<strong>en</strong> gevoelig <strong>aan</strong>tal<br />
nieuwe ban<strong>en</strong> gecreëerd. Ook <strong>de</strong> capaciteitsuitbreiding in <strong>de</strong><br />
Cobalt & Specialty Materials site in Cheonan (Zuid-Korea) <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
Electro-Optic Materials-fabriek in Quapaw (VS) creëer<strong>de</strong>n nieuwe<br />
ban<strong>en</strong>. Tot slot wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van Zinc Battery Materials in<br />
Overpelt (België) <strong>en</strong> Shanghai (China) geïntegreerd in <strong>de</strong> business<br />
unit Zinc Chemicals.<br />
Meer <strong>de</strong>tails over het personeelsbestand vindt u op pagina 58-59<br />
(wereldkaart).
58 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Internationale <strong>aan</strong>wezigheid<br />
& wereldwijd personeelsbestand<br />
744<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 18<br />
1097<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 416<br />
7342<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 980<br />
1512<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 1252
2963<br />
waarvan geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 1739<br />
62<br />
<strong>Umicore</strong> <strong>aan</strong>wezigheid<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 59<br />
Productiesites<br />
An<strong>de</strong>re<br />
sites<br />
<strong>aan</strong>tal<br />
werknemers<br />
Europa<br />
Oost<strong>en</strong>rijk 1 133<br />
België 8(1) 1 2963(62)<br />
Tsjechië 1 3<br />
D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong> 1 14<br />
Frankrijk 5 3 780<br />
Duitsland 10(2) 2(1) 2296(364)<br />
Hongarije 1 7<br />
Ierland 1(1) 247(247)<br />
Italië 1 3(1) 82(15)<br />
Liecht<strong>en</strong>stein 1 112<br />
Luxemburg 1 9<br />
Ne<strong>de</strong>rland 2 123<br />
Noorweg<strong>en</strong> 1 52<br />
Pol<strong>en</strong> 1 14<br />
Portugal 1 46<br />
Rusland 1 7<br />
Slovakije 1 38<br />
Spanje 2(1) 18(3)<br />
Zwe<strong>de</strong>n 2(1) 1 103(68)<br />
Zwitserland 1 2(1) 37(7)<br />
Oekraïne 1(1) 1 194(192)<br />
Ver<strong>en</strong>igd Koninkrijk 1 5(1) 64(22)<br />
Azië/Australië<br />
Australië 1 2 62<br />
China 11(4) 6(2) 2225(1477)<br />
India 2 2(1) 62(7)<br />
Japan 2(1) 2(1) 134(90)<br />
Maleisië 1 62<br />
Filippijn<strong>en</strong> 1 81<br />
Zuid-Korea 2(1) 1 298(161)<br />
Taiwan 1 2(1) 25(4)<br />
Thailand 1 1 76<br />
Amerika<br />
Arg<strong>en</strong>tinië 1 34<br />
Brazilië 3 1(1) 652(5)<br />
Canada 3 204<br />
Peru 1(1) 411<br />
Ver<strong>en</strong>ig<strong>de</strong> Stat<strong>en</strong> 9 5(2) 540(18)<br />
Afrika<br />
Zuid-Afrika 3(1) 1 1512(1252)<br />
Totaal 79(14) 48(14) 13720(4405)<br />
Gegev<strong>en</strong>s van geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> haakjes.<br />
Wanneer e<strong>en</strong> vestiging zowel productie-e<strong>en</strong>heid als kantor<strong>en</strong> telt<br />
(bv. Hanau, Duitsland) wor<strong>de</strong>n ze <strong>en</strong>kel on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> productiesites geteld
Jaarverslag<br />
60 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Naich<strong>en</strong>g Wang, Deputy<br />
G<strong>en</strong>eral Manager,<br />
Jiangm<strong>en</strong> JUC (China)<br />
JUC is e<strong>en</strong> nieuwe site voor <strong>de</strong> productie van material<strong>en</strong> voor<br />
herlaadbare batterij<strong>en</strong> die in 2009 werd ingehuldigd. Als nieuwe<br />
vestiging is <strong>de</strong>ze ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s verplicht <strong>de</strong> Sociale doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
Groep voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010 te beginn<strong>en</strong> implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 61<br />
Sociale doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
Groep 2006-2010<br />
Bereik<br />
<strong>Umicore</strong> heeft vijf sociale doelstelling<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Groep vastgelegd<br />
voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2006-2010. Deze on<strong>de</strong>rsteun<strong>en</strong>, sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />
milieudoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep (pagina’s 45-51) <strong>de</strong> ambitie van<br />
<strong>Umicore</strong> op het vlak van duurzame ontwikkeling.<br />
Deze doelstelling<strong>en</strong> bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong> continue verbetering van <strong>de</strong><br />
sociale prestaties van het bedrijf die belangrijk zijn voor <strong>de</strong> Groep.<br />
Aangezi<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong> voortbouw<strong>en</strong> op wat <strong>de</strong> afgelop<strong>en</strong><br />
jar<strong>en</strong> al werd bereikt, bie<strong>de</strong>n ze <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> <strong>de</strong> nodige<br />
flexibiliteit om op hun eig<strong>en</strong> ritme <strong>aan</strong> <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> voor<br />
2010 bij te drag<strong>en</strong>.<br />
De sociale doelstelling<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> betrekking op 76 vestiging<strong>en</strong>.<br />
Dit <strong>aan</strong>tal ligt iets lager dan in <strong>de</strong> rapportering van 2008<br />
(82 sites), dit omwille van het verwij<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van vestiging<strong>en</strong><br />
die ofwel niet langer <strong>de</strong>el uitmak<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep ofwel<br />
geslot<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n, alsook het verwij<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>en</strong>kele zeer<br />
kleine kantor<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> verslaggeving. Alle 99 geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
vestiging<strong>en</strong> (inclusief <strong>de</strong> kleine sites) br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> verslag uit over<br />
<strong>de</strong> bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> sleutelprestatie-indicator<strong>en</strong> – zoals opleidingsur<strong>en</strong><br />
of vrijwillige vertrekkers – gebruikmak<strong>en</strong><strong>de</strong> van het sociale<br />
gegev<strong>en</strong>sbeheersysteem van <strong>de</strong> Groep. Daarbov<strong>en</strong>op br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
28 niet-geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> verslag uit over hun<br />
personeelsbestand.<br />
In <strong>de</strong> tabell<strong>en</strong> wordt <strong>de</strong> status gerapporteerd als e<strong>en</strong> perc<strong>en</strong>tage<br />
van het totale <strong>aan</strong>tal vestiging<strong>en</strong> waarbij respectievelijk wordt<br />
<strong>aan</strong>gegev<strong>en</strong> of <strong>de</strong> doelstelling bereikt is, acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong> zijn of nog<br />
moet<strong>en</strong> start<strong>en</strong>.<br />
- Doelstelling bereikt: alle vereist<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> doelstelling wer<strong>de</strong>n<br />
bereikt.<br />
- Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong>: acties wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
doelstelling<strong>en</strong>.<br />
- Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>: voor ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel elem<strong>en</strong>t in<br />
verband met <strong>de</strong> doelstelling wer<strong>de</strong>n acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong>.<br />
De sociale doelstelling<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s betrekking op <strong>de</strong><br />
kleine vestiging<strong>en</strong> (doorg<strong>aan</strong>s min<strong>de</strong>r dan 10 werknemers) maar<br />
er wordt ge<strong>en</strong> formeel verslag uitgebracht over vooruitgang<br />
geboekt betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> verbeteringsplann<strong>en</strong>.<br />
In dit <strong>de</strong>el wor<strong>de</strong>n meer <strong>de</strong>tails verschaft over <strong>de</strong> status van elke<br />
sociale doelstelling.<br />
De externe revisor van het verslag (ERM CVS) evalueer<strong>de</strong> <strong>de</strong> acties<br />
die verbon<strong>de</strong>n zijn met <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van haar<br />
eig<strong>en</strong> certificering van <strong>de</strong> in dit verslag opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> prestatie van<br />
<strong>Umicore</strong> op het vlak van duurzaamheid.
62 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Doelstelling 1<br />
Alle industriële vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lokaal plan ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
verantwoor<strong>de</strong>lijkheid teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schap. Dit plan moet <strong>de</strong> relevante belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
partij<strong>en</strong> i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong>, bepal<strong>en</strong> via welk proces er rek<strong>en</strong>ing wordt gehou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> bekommerniss<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> lokale belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong> partij<strong>en</strong> <strong>en</strong> bepal<strong>en</strong> welke vrijwillige initiatiev<strong>en</strong> <strong>de</strong> vestiging wil<br />
on<strong>de</strong>rnem<strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schap.<br />
De meeste <strong>Umicore</strong> sites (bijna 90 %) hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> doelstelling<br />
bereikt e<strong>en</strong> lokaal plan te ontwikkel<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie van, <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> omgang met, <strong>de</strong> lokale stakehol<strong>de</strong>rs. De overige sites di<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
zo’n plan nog op te start<strong>en</strong> (4 %) of zijn bezig dit uit te werk<strong>en</strong> (6<br />
%). Verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites zijn <strong>de</strong> dialoog met <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schap<br />
<strong>aan</strong>geg<strong>aan</strong>. Bepaal<strong>de</strong> sites hebb<strong>en</strong> in dit opzicht e<strong>en</strong> lange<br />
traditie: ze ver<strong>de</strong>l<strong>en</strong> lokale magazines <strong>en</strong> brochures <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
omwon<strong>en</strong><strong>de</strong>n, met hun milieuprestaties als belangrijkste thema.<br />
Op e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal sites wor<strong>de</strong>n formele verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> gehou<strong>de</strong>n met<br />
<strong>de</strong> lokale of regionale stakehol<strong>de</strong>rs.<br />
In november 2009 werd er voor het eerst e<strong>en</strong> <strong>de</strong>bat met<br />
<strong>de</strong> stakehol<strong>de</strong>rs georganiseerd op het niveau van <strong>de</strong> Groep.<br />
In totaal ging<strong>en</strong> 18 ngo’s <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re organisaties in op <strong>de</strong><br />
uitnodiging van <strong>Umicore</strong> om <strong>de</strong> rapportering over <strong>de</strong>ze<br />
duurzaamheidsdoelstelling<strong>en</strong> te analyser<strong>en</strong>. Alle <strong>de</strong>elnemers<br />
von<strong>de</strong>n het e<strong>en</strong> positieve ervaring <strong>en</strong> ze bood <strong>Umicore</strong><br />
waar<strong>de</strong>volle informatie om <strong>de</strong> nieuwe doelstelling<strong>en</strong> voor<br />
duurzame ontwikkeling voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> na 2010 voor te berei<strong>de</strong>n.<br />
Ook op lokaal niveau wer<strong>de</strong>n er initiatiev<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> voor<br />
interactie met <strong>de</strong> lokale stakehol<strong>de</strong>rs. De site in Ol<strong>en</strong> (België)<br />
organiseer<strong>de</strong> e<strong>en</strong> <strong>en</strong>quête om te peil<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> visie <strong>en</strong><br />
verwachting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> omwon<strong>en</strong><strong>de</strong>n in verband met <strong>de</strong> lokale<br />
<strong>aan</strong>wezigheid van <strong>Umicore</strong>. De site van Ol<strong>en</strong> startte ook met <strong>de</strong><br />
verspreiding van e<strong>en</strong> nieuw tijdschrift om <strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schap<br />
over <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> site te informer<strong>en</strong>. De overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />
Verantwoor<strong>de</strong>lijkheid teg<strong>en</strong>over<br />
<strong>de</strong> lokale geme<strong>en</strong>schap<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
2008 2009<br />
Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Doelstelling bereikt<br />
waarmee <strong>Umicore</strong> grond ter beschikking stelt van <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>te <strong>en</strong><br />
lokale sportclubs wer<strong>de</strong>n hernieuwd.<br />
De site in Brugge (België) organiseer<strong>de</strong> e<strong>en</strong> verga<strong>de</strong>ring met<br />
bedrijv<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> buurt over het verbeter<strong>en</strong> van <strong>de</strong> verkeerssituatie<br />
in het gebied.<br />
In 2008 startte <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> nieuw beleid in verband met<br />
sch<strong>en</strong>king<strong>en</strong> <strong>en</strong> liefdadigheidsbijdrag<strong>en</strong>. De groep heeft zich ertoe<br />
verbon<strong>de</strong>n elk jaar ongeveer 0,5 % van <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> EBIT<br />
(resultaat voor interest<strong>en</strong> <strong>en</strong> belasting<strong>en</strong>) <strong>aan</strong> sch<strong>en</strong>king<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
liefdadigheidsacties te beste<strong>de</strong>n.<br />
Ongeveer twee<strong>de</strong>r<strong>de</strong> van dit bedrag di<strong>en</strong>t door het managem<strong>en</strong>t<br />
van <strong>de</strong> site besteed te wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> lokale initiatiev<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> rond <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>. Het rester<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong> di<strong>en</strong>t op het niveau van <strong>de</strong> groep besteed te wor<strong>de</strong>n.<br />
In 2009 werd er meer dan € 1,1 miljo<strong>en</strong> uitgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />
sch<strong>en</strong>king<strong>en</strong> <strong>en</strong> liefdadigheidsbijdrag<strong>en</strong> (gelijk <strong>aan</strong> 0,73 % van <strong>de</strong><br />
geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> EBIT). In 2009 werd <strong>aan</strong> alle sites gevraagd om<br />
hun uitgav<strong>en</strong> te rapporter<strong>en</strong> in drie categorieën: donaties in cash,<br />
donaties in natura <strong>en</strong> <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> tijd die <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers<br />
<strong>aan</strong> geme<strong>en</strong>schapswerk sp<strong>en</strong><strong>de</strong>er<strong>de</strong>n. De grote meer<strong>de</strong>rheid van<br />
<strong>de</strong> uitgav<strong>en</strong> behoort tot <strong>de</strong> eerste categorie. In 2010 zull<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>re<br />
inspanning<strong>en</strong> geleverd wor<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
rapporting van het nieuwe beleid te stroomlijn<strong>en</strong>.<br />
Verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sites organiseer<strong>de</strong>n initiatiev<strong>en</strong> voor het goe<strong>de</strong> doel<br />
om project<strong>en</strong> in hun omgeving te steun<strong>en</strong> of voor meer algem<strong>en</strong>e<br />
initiatiev<strong>en</strong>. Hieron<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong>kele van <strong>de</strong>ze initiatiev<strong>en</strong><br />
beschrev<strong>en</strong>.<br />
In september organiseer<strong>de</strong> <strong>de</strong> site van Ol<strong>en</strong> e<strong>en</strong> sportev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<br />
voor <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers van <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> omwon<strong>en</strong><strong>de</strong>n. Er<br />
wer<strong>de</strong>n verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> sportactiviteit<strong>en</strong> georganiseerd waarmee<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers geld kon<strong>de</strong>n inzamel<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> goed doel naar<br />
keuze. In totaal werd er op dit e<strong>en</strong>daagse ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t 21 500 euro<br />
ingezameld.
Ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s in België schonk <strong>de</strong> site van Overpelt e<strong>en</strong> bijdrage <strong>aan</strong><br />
e<strong>en</strong> nabijgeleg<strong>en</strong> nationaal park <strong>en</strong> sponsor<strong>de</strong> ze e<strong>en</strong> wielerkoers<br />
om geld in te zamel<strong>en</strong> voor MS-patiënt<strong>en</strong>. De site van Hobok<strong>en</strong><br />
sponsor<strong>de</strong> ‘Dokters van <strong>de</strong> wereld’ voor <strong>de</strong> installatie van e<strong>en</strong><br />
c<strong>en</strong>trum voor sociale <strong>en</strong> medische hulp in Antwerp<strong>en</strong>. De site<br />
lanceer<strong>de</strong> ook e<strong>en</strong> nationale campagne om ou<strong>de</strong> gsm’s in te<br />
zamel<strong>en</strong>. De opbr<strong>en</strong>gst van <strong>de</strong> actie ging naar e<strong>en</strong> fonds voor<br />
hulp <strong>aan</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> met kanker.<br />
De fabriek in Amsterdam (Ne<strong>de</strong>rland) schonk <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> lokale<br />
kin<strong>de</strong>rboer<strong>de</strong>rij.<br />
In Duitsland <strong>de</strong>el<strong>de</strong> <strong>de</strong> business unit Automotive Catalysts<br />
lesmateriaal uit <strong>aan</strong> peutertuin<strong>en</strong> <strong>en</strong> schol<strong>en</strong> om <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
leermogelijkhe<strong>de</strong>n te bie<strong>de</strong>n in verband met wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. De<br />
leerkracht<strong>en</strong> kreg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> opleiding voor het gebruik van <strong>de</strong> kits,<br />
e<strong>en</strong> kindvri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijke introductie tot <strong>de</strong> wet<strong>en</strong>schap.<br />
<strong>Umicore</strong> Brazilië organiseer<strong>de</strong> in 2004 het ‘Better Life’-project<br />
met het doel <strong>de</strong> educatieve <strong>en</strong> sociale ontwikkeling van <strong>de</strong><br />
geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> rond <strong>de</strong> fabriek te bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. In 2009 zette <strong>de</strong><br />
site van Guarulhos zijn project ver<strong>de</strong>r in sam<strong>en</strong>werking met <strong>de</strong><br />
lokale overheid, waarbij het zijn sporthal op<strong>en</strong>stelt voor ongeveer<br />
120 kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van 7 tot 15 jaar voor sport-, recreatieve <strong>en</strong> culturele<br />
activiteit<strong>en</strong> (<strong>en</strong> ook uniform<strong>en</strong> <strong>en</strong> voedsel ter beschikking stelt).<br />
Het project ‘Looking to the Future’, e<strong>en</strong> programma voor digitale<br />
integratie, werd on<strong>de</strong>rsteund. <strong>Umicore</strong> schonk mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
apparatuur zodat 50 kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> computerles kon<strong>de</strong>n volg<strong>en</strong>.<br />
De site Americana verwelkomt elke m<strong>aan</strong>d ongeveer 20 meisjes<br />
die door <strong>de</strong> gerechtelijke instanties uit hun huis wer<strong>de</strong>n geplaatst<br />
<strong>en</strong> waarvoor <strong>de</strong> Ver<strong>en</strong>iging voor steun <strong>aan</strong> mis<strong>de</strong>el<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
van Americana <strong>de</strong> zorg op zich heeft g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De site promoot<br />
activiteit<strong>en</strong> die <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>waar<strong>de</strong>, zelfk<strong>en</strong>nis, integratie <strong>en</strong> burgerzin<br />
bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> week<strong>en</strong>ds help<strong>en</strong> vrijwilligers van <strong>Umicore</strong><br />
handwerkateliers <strong>en</strong> ontspanningsactiviteit<strong>en</strong> te promot<strong>en</strong>.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 63<br />
In China steunt <strong>de</strong> site van Suzhou <strong>de</strong> Boai School, e<strong>en</strong> ngo<br />
die medische verzorging, opleiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> revalidatie biedt<br />
voor kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> met speciale fysische, m<strong>en</strong>tale <strong>en</strong> educatieve<br />
behoeft<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> steunt <strong>de</strong>ze school sinds april met donaties <strong>en</strong><br />
vrijwilligerswerk. Dat wordt sterk gewaar<strong>de</strong>erd door <strong>de</strong> directie <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>de</strong> school.<br />
Het Franse initiatief ‘Planète Urg<strong>en</strong>ce’ heeft tot doel bij te drag<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> bescherming van het milieu <strong>en</strong> het vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
ongelijkheid tuss<strong>en</strong> Noord <strong>en</strong> Zuid. De organisatie nodigt bedrijv<strong>en</strong><br />
uit om financiële steun te verl<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>aan</strong> ontwikkelingsproject<strong>en</strong><br />
die hun me<strong>de</strong>werkers on<strong>de</strong>rnem<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns hun vakantie <strong>en</strong> die<br />
<strong>en</strong>kele wek<strong>en</strong> in beslag nem<strong>en</strong>. In 2009 verle<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> France<br />
financiële steun <strong>aan</strong> twee me<strong>de</strong>werkers die <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> project<br />
van Planète Urg<strong>en</strong>ce meewerkt<strong>en</strong>. Eén me<strong>de</strong>werker vertrok op<br />
ecologische missie naar Kamero<strong>en</strong> terwijl <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re naar Mali<br />
vertrok om <strong>de</strong> lokale bevolking op te lei<strong>de</strong>n in het on<strong>de</strong>rhoud van<br />
hydraulische system<strong>en</strong> op land in geme<strong>en</strong>schapseig<strong>en</strong>dom.
64 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Doelstelling 2<br />
Alle vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lokaal plan ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> in <strong>de</strong> praktijk br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijke<br />
werkgever te wor<strong>de</strong>n. Dit plan moet rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> plaatselijke cultuur <strong>en</strong> werkgewoont<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> moet <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> nastrev<strong>en</strong>: onze werknemers behou<strong>de</strong>n, e<strong>en</strong> positief imago creër<strong>en</strong><br />
voor toekomstige me<strong>de</strong>werkers <strong>en</strong> <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers ertoe <strong>aan</strong>zett<strong>en</strong> hun loopb<strong>aan</strong> te ontplooi<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> boekte ver<strong>de</strong>re vooruitgang in het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze<br />
doelstelling teg<strong>en</strong> 2010. Neg<strong>en</strong>tig proc<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> hun plan geïmplem<strong>en</strong>teerd. De overige ti<strong>en</strong> proc<strong>en</strong>t zijn<br />
bezig hun verbeteringsplann<strong>en</strong> voor te bereik<strong>en</strong>.<br />
Twee bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> sleutelprestatie-indicator<strong>en</strong> (“Key Performance<br />
Indicators” of KPIs) bevestig<strong>de</strong>n <strong>de</strong> positieve tr<strong>en</strong>d van <strong>de</strong> vorige<br />
jar<strong>en</strong>. Slechts 2,59 % (één proc<strong>en</strong>t punt b<strong>en</strong>e<strong>de</strong>n het niveau<br />
van 2008) van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers besloot het bedrijf vrijwillig te<br />
verlat<strong>en</strong>. Dit wereldwij<strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> bevat regionale verschill<strong>en</strong><br />
met hogere perc<strong>en</strong>tages voor Azië <strong>en</strong> Noord-Amerika.<br />
In <strong>de</strong> meeste gevall<strong>en</strong> ligt dit cijfer echter lager dan het regionale<br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> (alle bedrijv<strong>en</strong>). Ook het perc<strong>en</strong>tage verlor<strong>en</strong><br />
arbeidsdag<strong>en</strong> door ziekte van 2,64 % wordt als laag beschouwd in<br />
vergelijking met <strong>de</strong> norm in <strong>de</strong> industrie.<br />
In 2009 voer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> haar tweejaarlijkse tal<strong>en</strong>t managem<strong>en</strong>t<br />
review uit op het niveau van <strong>de</strong> Groep voor <strong>de</strong> 1 700<br />
managers uit <strong>de</strong> hele wereld. De managers actualiseer<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
loopb<strong>aan</strong>profiel<strong>en</strong> <strong>en</strong> ambities. Er wer<strong>de</strong>n Career Review panels<br />
georganiseerd voor alle business units. De resultat<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />
geconsoli<strong>de</strong>erd op groepsniveau <strong>en</strong> <strong>de</strong> opvolgingssc<strong>en</strong>ario’s<br />
voor <strong>de</strong> sleutelfuncties wer<strong>de</strong>n besprok<strong>en</strong>. Daarna ontving elke<br />
manager feedback <strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n er ontwikkelingsplann<strong>en</strong> opgesteld.<br />
E<strong>en</strong> specifiek k<strong>en</strong>merk van het tal<strong>en</strong>tmanagem<strong>en</strong>tproces bij<br />
<strong>Umicore</strong> is dat het begint met <strong>de</strong> input van <strong>de</strong> individuele<br />
managers <strong>en</strong> resulteert in op<strong>en</strong> feedback, in overe<strong>en</strong>stemming<br />
met <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> ‘op<strong>en</strong>heid’. Dit proces wordt herhaald in 2011. Op<br />
basis van <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> kan <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> interne mobiliteit proactief<br />
begelei<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> nieuwe g<strong>en</strong>eratie leidinggev<strong>en</strong><strong>de</strong>n klaarstom<strong>en</strong>.<br />
In Frankrijk wer<strong>de</strong>n er specifieke loopb<strong>aan</strong>interviews<br />
georganiseerd voor me<strong>de</strong>werkers ou<strong>de</strong>r dan 50 jaar. Deze<br />
interviews hielp<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> om <strong>de</strong> ontwikkelingsbehoeft<strong>en</strong> voor<br />
<strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> 5 tot 10 jaar dui<strong>de</strong>lijk te <strong>de</strong>finiër<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> kreeg externe erk<strong>en</strong>ning als beste werkgever. In<br />
België behoor<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> al voor het vijf<strong>de</strong> jaar op rij tot <strong>de</strong><br />
34 bedrijv<strong>en</strong> die wer<strong>de</strong>n geselecteerd als “Beste werkgevers”.<br />
<strong>Umicore</strong> kan <strong>de</strong>ze erk<strong>en</strong>ning in 2010 blijv<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> in<br />
rekruteringscampagnes. Het Belgische rekruteringsteam<br />
van <strong>Umicore</strong> nam <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> reeks jobbeurz<strong>en</strong> &<br />
campusev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (waaron<strong>de</strong>r Leuv<strong>en</strong>, Luik, Brussel,<br />
Antwerp<strong>en</strong>, Geel <strong>en</strong> G<strong>en</strong>t).<br />
<strong>Umicore</strong> blijft invester<strong>en</strong> in haar reputatie in <strong>de</strong> aca<strong>de</strong>mische<br />
wereld met <strong>de</strong> erk<strong>en</strong>ning van <strong>de</strong> “<strong>Umicore</strong> Sci<strong>en</strong>tific Award” toe,<br />
(voor e<strong>en</strong> bedrag van € 10 000) <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> doctor (PhD) die, door<br />
zijn/haar on<strong>de</strong>rzoek in belangrijke mate heeft bijgedrag<strong>en</strong> tot <strong>de</strong><br />
wet<strong>en</strong>schap in <strong>de</strong> domein<strong>en</strong> die cruciaal zijn voor <strong>de</strong> toekomstige<br />
groei van <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> voor <strong>de</strong> duurzame ontwikkeling van <strong>de</strong><br />
maatschappij. Er wor<strong>de</strong>n drie bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> ‘<strong>Umicore</strong> Awards’ (elk<br />
voor e<strong>en</strong> bedrag van € 2 500) toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong>n met<br />
e<strong>en</strong> mastersdiploma.<br />
De site in Hobok<strong>en</strong> nam <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> het educatieve project<br />
‘On<strong>de</strong>rnemer voor <strong>de</strong> klas’ dat leerling<strong>en</strong> vertrouwd maakt met <strong>de</strong><br />
aspect<strong>en</strong> van duurzame ontwikkeling in <strong>de</strong> industrie <strong>en</strong> in Human<br />
Resources. De Belgische site in Angleur organiseer<strong>de</strong> ‘e<strong>en</strong> speciale<br />
dag voor e<strong>en</strong> beter lev<strong>en</strong>’ om <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers te s<strong>en</strong>sibiliser<strong>en</strong><br />
voor gezondheid, veiligheid <strong>en</strong> het milieu.<br />
In Hanau (Duitsland) werd in augustus e<strong>en</strong> dagopvangc<strong>en</strong>trum,<br />
‘Umikids World’, geop<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> onmid<strong>de</strong>llijke omgeving van <strong>de</strong><br />
<strong>Umicore</strong>-fabriek. De me<strong>de</strong>werkers kunn<strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s beroep do<strong>en</strong><br />
op e<strong>en</strong> externe consultant om h<strong>en</strong> te adviser<strong>en</strong> op het vlak van<br />
familiale bekommerniss<strong>en</strong> zoals ou<strong>de</strong>rs op gevor<strong>de</strong>r<strong>de</strong> leeftijd <strong>en</strong>z.<br />
<strong>Umicore</strong> blijft ook focuss<strong>en</strong> op programma’s die professionele<br />
ervaring combiner<strong>en</strong> met on<strong>de</strong>rwijs <strong>en</strong> die zeer belangrijk zijn<br />
in Duitsland. <strong>Umicore</strong> kon alle leerling<strong>en</strong> die hun leertijd in 2009<br />
beëindig<strong>de</strong>n e<strong>en</strong> b<strong>aan</strong> <strong>aan</strong>bie<strong>de</strong>n. E<strong>en</strong> leerjong<strong>en</strong> van <strong>de</strong> site van<br />
Hanau werd in Berlijn door <strong>de</strong> voorzitter van <strong>de</strong> Duitse Kamer van<br />
Koophan<strong>de</strong>l <strong>en</strong> Industrie (DIHK) <strong>en</strong> <strong>de</strong> fe<strong>de</strong>rale presi<strong>de</strong>nt bekroond<br />
voor <strong>de</strong> beste nationale prestatie.<br />
De Belgische sites in Ol<strong>en</strong> <strong>en</strong> Hobok<strong>en</strong> nam<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s <strong>de</strong>el <strong>aan</strong><br />
e<strong>en</strong> project voor alterner<strong>en</strong>d ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk<strong>en</strong>. De site in Brugge<br />
(België) zetel<strong>de</strong> in e<strong>en</strong> jury voor technische schol<strong>en</strong>.<br />
Begin 2009 <strong>aan</strong>vaard<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> beleid voor thuiswerk/<br />
telewerk dat <strong>de</strong> Belgische managers <strong>en</strong> bedi<strong>en</strong><strong>de</strong>n toelaat om<br />
<strong>en</strong>kele dag<strong>en</strong> per week thuis of in e<strong>en</strong> nabijgeleg<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> site<br />
te werk<strong>en</strong> zodat ze <strong>de</strong> spitsur<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vermij<strong>de</strong>n. In Duitsland<br />
werd eind 2009 e<strong>en</strong> gelijkaardig beleid ingevoerd.<br />
In <strong>de</strong> site van Sancoale (India), die in 2008 werd <strong>aan</strong>gekocht, sloot<br />
<strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> hospitalisatieverzekering af die alle werknemers <strong>de</strong>kt.<br />
In elke grote site in <strong>de</strong> VS werd er e<strong>en</strong> gezondheidsprogramma<br />
gelanceerd om <strong>de</strong> gezondheidstoestand van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers te<br />
verbeter<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> medische kost<strong>en</strong> te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
In België werd het bedrijfswag<strong>en</strong>beleid voor managers herbekek<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> milieuvri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijker gemaakt via het <strong>aan</strong>bie<strong>de</strong>n van wag<strong>en</strong>s met<br />
lagere CO 2 -emissies. Vanwege zijn innovatieve <strong>aan</strong>pak werd dit<br />
beleid door het leasebedrijf bekroond met <strong>de</strong> ‘Gre<strong>en</strong> plan Silver<br />
Award’.
Doelstelling 3<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 65<br />
Alle vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lokaal plan inzake constructieve interne dialoog <strong>en</strong> op<strong>en</strong> communicatie<br />
ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>. Dit plan moet rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> plaatselijke cultuur <strong>en</strong><br />
werkgewoont<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> nastrev<strong>en</strong>: rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> inbr<strong>en</strong>g van<br />
werknemers; <strong>de</strong>elname <strong>aan</strong> <strong>de</strong> regelmatige personeels<strong>en</strong>quêtes van <strong>de</strong> Groep bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
a<strong>de</strong>quate opvolgingsacties organiser<strong>en</strong>; <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers regelmatig evaluer<strong>en</strong>; e<strong>en</strong> constructieve<br />
dialoog verzeker<strong>en</strong> met <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers <strong>en</strong> hun verteg<strong>en</strong>woordigers.<br />
De implem<strong>en</strong>tatie van doelstelling 3 verloopt volg<strong>en</strong>s plan. Meer<br />
dan neg<strong>en</strong>tig proc<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> vestiging<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> hun lokaal plan<br />
al volledig doorgevoerd, terwijl <strong>de</strong> overige vestiging<strong>en</strong> zo’n plan<br />
hebb<strong>en</strong> opgestart. Er wer<strong>de</strong>n al verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> dialoogplatform<strong>en</strong><br />
geïnstalleerd, van formele verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van on<strong>de</strong>rnemingsra<strong>de</strong>n<br />
tot algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> met alle personeelsle<strong>de</strong>n (<strong>de</strong><br />
zog<strong>en</strong>oem<strong>de</strong> ‘town hall meetings’).<br />
Na <strong>de</strong> personeels<strong>en</strong>quête van 2007 implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> alle sites<br />
<strong>en</strong> units nu lokale verbeteringsplann<strong>en</strong>. De werknemers wor<strong>de</strong>n<br />
int<strong>en</strong>sief betrokk<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> ontwikkeling van <strong>de</strong>ze actieplann<strong>en</strong>. De<br />
personeels<strong>en</strong>quête van september 2010 zal <strong>Umicore</strong> toelat<strong>en</strong> om<br />
<strong>de</strong> effectiviteit van <strong>de</strong> verbeteringsplann<strong>en</strong> te volg<strong>en</strong>.<br />
In 2007 tek<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komst met twee grote<br />
internationale vakbon<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> globale implem<strong>en</strong>tatie van<br />
haar beleid in verband met m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong>, gelijke kans<strong>en</strong>,<br />
werkomstandighe<strong>de</strong>n, ethisch gedrag <strong>en</strong> milieubescherming.<br />
<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> 70 bedrijv<strong>en</strong> in <strong>de</strong> wereld <strong>en</strong> het <strong>en</strong>ige<br />
Belgische bedrijf dat zo’n overe<strong>en</strong>komst heeft on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong>d.<br />
De implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong>ze overe<strong>en</strong>komst met <strong>de</strong> International<br />
Metalworkers’ Fe<strong>de</strong>ration <strong>en</strong> <strong>de</strong> International Fe<strong>de</strong>ration of<br />
Chemical, Energy, Mine and G<strong>en</strong>eral Workers’ Unions wordt<br />
opgevolgd door e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk controlecomité. De le<strong>de</strong>n van het<br />
comité bezocht<strong>en</strong> <strong>de</strong> productiesite in Sjanghai (China) in maart<br />
2009 om <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong> overe<strong>en</strong>komst te controler<strong>en</strong>.<br />
Aantrekkelijke werkgever<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
2008 2009<br />
Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Doelstelling bereikt<br />
In april 2009 hield het comité zijn jaarlijkse verga<strong>de</strong>ring, die <strong>de</strong><br />
inspanning<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> voor duurzame ontwikkeling <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong> ervan on<strong>de</strong>rzocht. Bij <strong>de</strong>ze verga<strong>de</strong>ring was <strong>de</strong> externe<br />
toezichthou<strong>de</strong>r (ERM CVS) <strong>aan</strong>wezig.<br />
In 2009 ging<strong>en</strong> er in totaal 1 137 individuele werkdag<strong>en</strong><br />
verlor<strong>en</strong> als gevolg van staking<strong>en</strong>, vooral gekoppeld <strong>aan</strong><br />
twee gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>. Het programma voor <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring<br />
van het personeelsbestand in Florange (Frankrijk, Automotive<br />
Catalysts) was <strong>de</strong> <strong>aan</strong>leiding voor 450 stakingsdag<strong>en</strong>, gekoppeld<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> voor financiële comp<strong>en</strong>satie voor<br />
<strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers die hun b<strong>aan</strong> zou<strong>de</strong>n verliez<strong>en</strong>. De an<strong>de</strong>re<br />
belangrijke actie vond plaats in e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sites in Port Elizabeth<br />
(Zuid-Afrika), waar <strong>de</strong> vakbondsle<strong>de</strong>n 531 dag<strong>en</strong> in staking ging<strong>en</strong>.<br />
De staking was gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> loonon<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
hele chemische sector <strong>en</strong> niet specifiek op <strong>Umicore</strong> gericht.<br />
In oktober 2009 werd het personeel van Hanau op <strong>de</strong> hoogte<br />
gebracht van belangrijke organisatorische wijziging<strong>en</strong>, die<br />
ongeveer 100 ban<strong>en</strong> zou<strong>de</strong>n kost<strong>en</strong> in Precious Metals Refining,<br />
Technical Materials <strong>en</strong> Operations Support. Onmid<strong>de</strong>llijk na <strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong>kondiging werd er e<strong>en</strong> sociaal comp<strong>en</strong>satieplan opgesteld.<br />
Ondanks <strong>de</strong> complexiteit van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> werd er<br />
half <strong>de</strong>cember e<strong>en</strong> akkoord bereikt dankzij <strong>de</strong> uitstek<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
sam<strong>en</strong>werking van alle betrokk<strong>en</strong> partij<strong>en</strong>.<br />
Constructieve dialoog<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
2008 2009<br />
Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Doelstelling bereikt
66 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Doelstelling 4<br />
Alle vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lokaal plan ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> in <strong>de</strong> praktijk br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> om <strong>de</strong> opleiding <strong>en</strong><br />
ontwikkeling van onze me<strong>de</strong>werkers te bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
In 2008 beschikt<strong>en</strong> alle <strong>Umicore</strong>-sites al over e<strong>en</strong> lokaal plan voor<br />
opleiding <strong>en</strong> ontwikkeling of was <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie ervan volop<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> gang. Deze tr<strong>en</strong>d werd voortgezet in 2009 (doelstelling<br />
bereikt voor 88 % van <strong>de</strong> sites, acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong> voor <strong>de</strong> overige<br />
12 %). Het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> <strong>aan</strong>tal ur<strong>en</strong> opleiding voor 2009 bedroeg<br />
44 uur per persoon, 7 uur min<strong>de</strong>r dan in 2008. De belangrijkste<br />
re<strong>de</strong>n hiervoor is dat er dit jaar zeer weinig nieuwe me<strong>de</strong>werkers<br />
in di<strong>en</strong>st wer<strong>de</strong>n g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De opleiding van nieuwe<br />
me<strong>de</strong>werkers heeft meestal e<strong>en</strong> belangrijk <strong>aan</strong><strong>de</strong>el in <strong>de</strong> totale<br />
opleiding<strong>en</strong>. Voor <strong>de</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers wer<strong>de</strong>n er soms<br />
meer opleiding<strong>en</strong> georganiseerd in het raam van <strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong><br />
om <strong>de</strong> tij<strong>de</strong>lijke werkloosheid te sprei<strong>de</strong>n, zoals beschrev<strong>en</strong> op<br />
pagina 57.<br />
E<strong>en</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk <strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze opleidingsur<strong>en</strong> werd besteed <strong>aan</strong><br />
praktische training op <strong>de</strong> werkvloer. Er is e<strong>en</strong> ruime keuze <strong>aan</strong><br />
klassikale training<strong>en</strong> beschikbaar op verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> bedrijfsniveaus.<br />
Enkele voorbeel<strong>de</strong>n:<br />
Op groepsniveau werd er e<strong>en</strong> nieuw trainingsprogramma<br />
geïntroduceerd voor het beheer van me<strong>de</strong>werkers op afstand met<br />
e<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> culturele achtergrond. Gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> to<strong>en</strong>em<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
internationale activiteit<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> steeds meer managers leiding<br />
<strong>aan</strong> me<strong>de</strong>werkers die zich in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> locaties bevin<strong>de</strong>n,<br />
of <strong>de</strong>el uitmak<strong>en</strong> van virtuele teams in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> locaties.<br />
De managers wor<strong>de</strong>n opgeleid om met <strong>de</strong>ze uitdaging<strong>en</strong> in<br />
verband met cultuur- <strong>en</strong> afstandsverschill<strong>en</strong> bij het beheer van<br />
me<strong>de</strong>werkers <strong>en</strong> teams om te g<strong>aan</strong>. De <strong>de</strong>elnemers krijg<strong>en</strong> meer<br />
inzicht in <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>ring voor <strong>de</strong> cultuurverschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> hoe ze <strong>de</strong> interactie op afstand kunn<strong>en</strong> vergemakkelijk<strong>en</strong><br />
Opleiding <strong>en</strong> ontwikkeling<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
2008 2009<br />
Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Doelstelling bereikt<br />
via netwerk- <strong>en</strong> relatietechniek<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo tegelijk <strong>de</strong> reiskost<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>/beher<strong>en</strong>.<br />
Het O&O-<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> Groep richtte <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Technical<br />
Aca<strong>de</strong>my (UTA) op, die <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> business units<br />
Group R&D <strong>en</strong> Knowledge Managem<strong>en</strong>t b<strong>en</strong>ut <strong>en</strong> uitbouwt <strong>en</strong><br />
wet<strong>en</strong>schappelijke <strong>en</strong> technische training<strong>en</strong> organiseert voor alle<br />
betrokk<strong>en</strong> me<strong>de</strong>werkers op groepsniveau. De UTA stelt e<strong>en</strong> ruim<br />
gamma opleidingsmogelijkhe<strong>de</strong>n sam<strong>en</strong>, zowel ‘self learning’ als<br />
klassieke opleiding<strong>en</strong>.<br />
Het HR-<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t in China zette <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong><br />
regionale lei<strong>de</strong>rschapsprogramma’s voor mid<strong>de</strong>lmanagers<br />
ver<strong>de</strong>r om hun lei<strong>de</strong>rschapsvaardighe<strong>de</strong>n te verbeter<strong>en</strong> <strong>en</strong> ze<br />
op hun toekomstige loopb<strong>aan</strong>ontwikkeling voor te berei<strong>de</strong>n. Het<br />
programma is gespreid over e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van neg<strong>en</strong> m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n<br />
<strong>en</strong> bestaat uit drie modules die in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> locaties kunn<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n gevolgd.
Doelstelling 5<br />
Alle sites hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Gedragsco<strong>de</strong> <strong>en</strong> het<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong>beleid geïmplem<strong>en</strong>teerd. Eén site werkt<br />
mom<strong>en</strong>teel nog <strong>aan</strong> zijn lokaal actieplan om gelijke kans<strong>en</strong> te<br />
bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
Het perc<strong>en</strong>tage vrouwelijke me<strong>de</strong>werkers daal<strong>de</strong> met e<strong>en</strong> proc<strong>en</strong>t<br />
sinds 2008. De verhouding vrouwelijke me<strong>de</strong>werkers verschilt<br />
al naargelang van <strong>de</strong> regio. In sommige van <strong>de</strong> sites <strong>en</strong> lan<strong>de</strong>n<br />
die het meest wer<strong>de</strong>n getroff<strong>en</strong> door <strong>de</strong> kost<strong>en</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>,<br />
ligt het <strong>aan</strong>tal vrouwelijke me<strong>de</strong>werkers hoger dan gemid<strong>de</strong>ld.<br />
Dat effect speel<strong>de</strong> niet op managem<strong>en</strong>tniveau. De verhouding<br />
vrouwelijke managers (18 %) b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>rt het perc<strong>en</strong>tage<br />
vrouwelijke me<strong>de</strong>werkers (totale populatie) van 21 %. De<br />
verhouding vrouwelijke s<strong>en</strong>ior managers bleef stabiel op bijna<br />
zes proc<strong>en</strong>t.<br />
In e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal lan<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n actieplann<strong>en</strong> georganiseerd rond<br />
<strong>de</strong> integratie van person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap. In Frankrijk werd<br />
het project ‘Vers l’Intégration Adaptée’ (VIA), dat in 2007 werd<br />
opgestart, voortgezet. De vier belangrijkste Franse sites nam<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>el <strong>aan</strong> <strong>de</strong> analyse van <strong>de</strong> jobprofiel<strong>en</strong> die zal wor<strong>de</strong>n gebruikt<br />
om <strong>de</strong> fysische stress voor <strong>de</strong> productiearbei<strong>de</strong>rs te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
In Guarulhos (Brazilië) werd <strong>de</strong> werkplaats <strong>aan</strong>gepast om <strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong>werving <strong>en</strong> <strong>de</strong> integratie van dove me<strong>de</strong>werkers mogelijk te<br />
mak<strong>en</strong>.<br />
Sociaal-economische organisaties vroeg<strong>en</strong> <strong>de</strong> Belgische site<br />
in Hobok<strong>en</strong> om te getuig<strong>en</strong> over haar <strong>aan</strong>pak van <strong>de</strong> etnischculturele<br />
diversiteit in <strong>de</strong> fabriek. De Franse sites bereikt<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
akkoord met <strong>de</strong> vakbon<strong>de</strong>n over e<strong>en</strong> specifieke <strong>aan</strong>pak van <strong>de</strong><br />
werknemers die ou<strong>de</strong>r zijn dan 50 jaar. In januari 2010 werd <strong>de</strong><br />
‘Accord Séniors’-overe<strong>en</strong>komst met <strong>de</strong> vakbon<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong>d.<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 67<br />
Alle vestiging<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lokaal plan ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepass<strong>en</strong> om het Groepsbeleid inzake<br />
gelijke kans<strong>en</strong> <strong>en</strong> diversiteit, respect voor <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong> van <strong>Umicore</strong> na te<br />
lev<strong>en</strong>.<br />
Gelijke kans<strong>en</strong> Vrouwelijke werknemers<br />
Nog ge<strong>en</strong> acties on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong><br />
Acties lop<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Doelstelling bereikt<br />
Alle wereldwij<strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> wer<strong>de</strong>n intern<br />
gescre<strong>en</strong>d op het risico van inbreuk<strong>en</strong> op het recht van <strong>de</strong> vrijheid<br />
van ver<strong>en</strong>iging <strong>en</strong> collectief overleg, inci<strong>de</strong>nt<strong>en</strong> met kin<strong>de</strong>rarbeid<br />
<strong>en</strong> gedwong<strong>en</strong> of verplichte arbeid. Bij <strong>de</strong>ze scre<strong>en</strong>ing werd<br />
vastgesteld dat <strong>de</strong>ze risico’s bij ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong><br />
van <strong>Umicore</strong> <strong>aan</strong>wezig zijn. In totaal is 71 % van <strong>de</strong> werknemers<br />
ofwel lid van e<strong>en</strong> vakbond ofwel beschermd door e<strong>en</strong> collectieve<br />
arbeidsovere<strong>en</strong>komst.<br />
Om <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>Umicore</strong>, <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> principes<br />
voor duurzame ontwikkeling (inclusief <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong>) ver<strong>de</strong>r<br />
te promot<strong>en</strong>, werd in 2008 <strong>en</strong> 2009 e<strong>en</strong> trainingskit uitgerold: het<br />
“<strong>Umicore</strong> Way game”. Deze trainingskit werd ontworp<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
vorm van e<strong>en</strong> bordspel <strong>en</strong> is in e<strong>en</strong> reeks tal<strong>en</strong> beschikbaar.<br />
0%<br />
2008 2009 Alle werknemers Alle managers Hoger ka<strong>de</strong>r<br />
In november werd er in Sjanghai e<strong>en</strong> tweedaags congres<br />
georganiseerd over <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong> van <strong>Umicore</strong>. Aan dit<br />
congres nam<strong>en</strong> meer dan 90 me<strong>de</strong>werkers uit verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
lokale <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> regio <strong>de</strong>el (g<strong>en</strong>eral managers, maar<br />
ook me<strong>de</strong>werkers van Sales, Finance, Human Resources <strong>en</strong><br />
Purchasing). Het congres b<strong>en</strong>adrukte nogmaals het belang van e<strong>en</strong><br />
strikte Gedragsco<strong>de</strong> <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rzocht <strong>de</strong> regionale implem<strong>en</strong>tatie<br />
van <strong>de</strong>ze co<strong>de</strong>. De <strong>de</strong>elnemers <strong>de</strong>el<strong>de</strong>n ook hun k<strong>en</strong>nis van <strong>en</strong><br />
ervaring met interne controlesystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> gav<strong>en</strong> feedback over <strong>de</strong><br />
Gedragsco<strong>de</strong> vanuit juridisch standpunt.<br />
(in %)<br />
25%<br />
20%<br />
15%<br />
10%<br />
5%<br />
2008<br />
2009
Jaarverslag<br />
Maggie Li,<br />
Assistant HR Manager,<br />
UAC Suzhou (China)<br />
De site in Suzhou voor <strong>de</strong> productie van autokatalysator<strong>en</strong> heeft<br />
sinds het opstart<strong>en</strong> van <strong>de</strong> veiligheidsrapportering in 2006 ge<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>kel ongeval met arbeidsverlet of registreerbaar letsel gemeld.
Overzicht 2009<br />
“The <strong>Umicore</strong> Way” maakt dui<strong>de</strong>lijk dat “ge<strong>en</strong> toegeving<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
ged<strong>aan</strong> op het vlak van e<strong>en</strong> gezon<strong>de</strong> <strong>en</strong> veilige werkomgeving”.<br />
<strong>Umicore</strong> is van m<strong>en</strong>ing dat gezon<strong>de</strong> werknemers e<strong>en</strong> voorwaar<strong>de</strong><br />
zijn voor het succes van haar activiteit<strong>en</strong>.<br />
De belangrijkste risico’s in verband met <strong>de</strong> gezondheid op<br />
het werk zijn <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> gevaarlijke stoff<strong>en</strong>, zoals<br />
platinazout<strong>en</strong>, lood, arse<strong>en</strong> <strong>en</strong> cadmium <strong>en</strong> fysieke gevar<strong>en</strong>,<br />
hoofdzakelijk geluidsoverlast.<br />
Gegev<strong>en</strong>s over beroepsziekt<strong>en</strong> (gehoorverlies als gevolg van<br />
geluidsoverlast, contact<strong>de</strong>rmatitis, beroepsmatige astma,<br />
musculoskeletale <strong>aan</strong>do<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>) <strong>en</strong> biomerkers (lood,<br />
arse<strong>en</strong>, kobalt, cadmium, platinazout<strong>en</strong>) van blootstelling<br />
wor<strong>de</strong>n gerapporteerd in <strong>de</strong> c<strong>en</strong>trale EHS-database <strong>en</strong><br />
vergelek<strong>en</strong> met refer<strong>en</strong>tiewaar<strong>de</strong>n om <strong>de</strong> verbetering van <strong>de</strong><br />
prestaties te evaluer<strong>en</strong>. Aan elke site wordt gevraagd om e<strong>en</strong><br />
bedrijfsgezondheidsprogramma te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>, <strong>aan</strong>gepast<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> risico’s op <strong>de</strong> site. Het doel van <strong>de</strong>ze programma’s<br />
is blootstelling <strong>aan</strong> gevaarlijke stoff<strong>en</strong> te vermij<strong>de</strong>n of te<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> om scha<strong>de</strong>lijke effect<strong>en</strong> op <strong>de</strong> gezondheid te<br />
voorkom<strong>en</strong>.<br />
Als <strong>de</strong> blootstelling <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>tiewaar<strong>de</strong>n overschrijdt, wor<strong>de</strong>n<br />
er maatregel<strong>en</strong> getroff<strong>en</strong> om <strong>de</strong> werkomstandighe<strong>de</strong>n te<br />
verbeter<strong>en</strong>. Dit sluit niet uit dat in sommige werkplaats<strong>en</strong><br />
persoonlijke beschermingskledij di<strong>en</strong>t gedrag<strong>en</strong> te wor<strong>de</strong>n. Als<br />
er e<strong>en</strong> beroepsziekte wordt vastgesteld, krijg<strong>en</strong> <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers<br />
bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>lijk of perman<strong>en</strong>t <strong>aan</strong>gepast werk, weg van <strong>de</strong><br />
pot<strong>en</strong>tiële blootstelling.<br />
<strong>Umicore</strong> is gestart met e<strong>en</strong> project om <strong>de</strong> aspect<strong>en</strong> in<br />
verband met gezondheid op het werk in <strong>de</strong> toekomstige<br />
Groepsdoelstelling<strong>en</strong> – voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> na 2010 - te integrer<strong>en</strong>.<br />
In 2009 werd er bij 33 me<strong>de</strong>werkers e<strong>en</strong> gezondheidsprobleem<br />
vastgesteld dat verband houdt met het werk.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 69<br />
Veiligheid <strong>en</strong> gezondheid op het werk<br />
Reikwijdte van <strong>de</strong> gezondheidsverslaggeving<br />
<strong>Umicore</strong> is gelei<strong>de</strong>lijk <strong>aan</strong> systematische indicator<strong>en</strong> over <strong>de</strong> gezondheid op het werk in haar c<strong>en</strong>trale EHS-database <strong>aan</strong> het integrer<strong>en</strong>.<br />
Zo rapporteer<strong>de</strong>n in 2009 <strong>de</strong> business units Automotive Catalysts, Technical Materials, Cobalt & Specialty Materials, Precious Metals<br />
Refining, Zinc Chemicals (met uitzon<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> site in Sancoale) <strong>en</strong> Jewellery & Electroplating voor het eerst hun gegev<strong>en</strong>s over<br />
gezondheid op het werk in <strong>de</strong> c<strong>en</strong>trale database. Deze business units verteg<strong>en</strong>woordig<strong>en</strong> 40 sites met in totaal ongeveer 6 200<br />
me<strong>de</strong>werkers, of ongeveer 67 % van het <strong>aan</strong>tal personeelsle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> sites. T<strong>en</strong>zij an<strong>de</strong>rs vermeld, hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
gerapporteer<strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s over gezondheid op het werk betrekking op <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong>-me<strong>de</strong>werkers van <strong>de</strong>ze sites. <strong>Umicore</strong> wil <strong>de</strong><br />
reikwijdte van haar verslaggeving over bedrijfsgezondheid in 2010 uitbrei<strong>de</strong>n tot al haar activiteit<strong>en</strong>. In dit verslag wor<strong>de</strong>n alle<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
gegev<strong>en</strong>s opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> sites waarover <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> operationele controle heeft.<br />
Platinazout<strong>en</strong><br />
Derti<strong>en</strong> sites, ver<strong>de</strong>eld over vier business units, waar platinazout<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n behan<strong>de</strong>ld (Automotive Catalysts, Catalyst Technologies,<br />
Precious Metals Refining, Jewellery & Electroplating), beschikk<strong>en</strong><br />
over e<strong>en</strong> programma voor het scre<strong>en</strong><strong>en</strong> van overgevoeligheid.<br />
Deze scre<strong>en</strong>ing is gebaseerd op <strong>de</strong> richtlijn<strong>en</strong> van <strong>de</strong> werkgroep<br />
gezondheid op het werk van <strong>de</strong> International Platinum Association<br />
(“Guidance for the medical surveillance of workers exposed to<br />
complex platinum salts”, 2002). De nieuwe site in Pilar (Catalyst<br />
Technologies) heeft zo’n scre<strong>en</strong>ingtest nog niet ingevoerd. In 2009<br />
werd <strong>de</strong> site in Hobok<strong>en</strong> (Precious Metal Refining) geconfronteerd<br />
met twee nieuwe gevall<strong>en</strong> van overgevoeligheid voor platina, in<br />
<strong>de</strong> site van Tsukuba (Catalyst Technologies) werd er één nieuw<br />
geval vastgesteld.<br />
In 2009 trad <strong>Umicore</strong> toe tot <strong>de</strong> nieuw opgerichte Platinum Health<br />
Task Force, <strong>de</strong> groepering van <strong>de</strong> belangrijkste bedrijv<strong>en</strong> die actief<br />
zijn in <strong>de</strong> ontginning <strong>en</strong> raffinage van platina <strong>en</strong> <strong>de</strong> productie<br />
van autokatalysator<strong>en</strong>. De task force verstrekt wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
informatie over gezondheids- <strong>en</strong> milieuproblem<strong>en</strong> in verband met<br />
metal<strong>en</strong> van <strong>de</strong> platinagroep. <strong>Umicore</strong> is mom<strong>en</strong>teel voorzitter van<br />
<strong>de</strong> task force, die werkt on<strong>de</strong>r toezicht van <strong>de</strong> European Precious<br />
Metals Fe<strong>de</strong>ration <strong>en</strong> <strong>de</strong> International Platinum Association.<br />
Lood<br />
Professionele blootstelling <strong>aan</strong> lood vormt e<strong>en</strong> pot<strong>en</strong>tieel<br />
gezondheidsrisico voor <strong>de</strong> sites van Hobok<strong>en</strong> (Precious Metals<br />
Refining), Hanau, Manaus (Technical Materials), Amsterdam,<br />
Bangkok, Markham, Pforzheim (Jewellery & Electroplating) <strong>en</strong><br />
Changsha, Pasir Johorn, Angleur, Overpelt, Heus<strong>de</strong>n Zol<strong>de</strong>r, Larvik<br />
<strong>en</strong> Tott<strong>en</strong>ham (Zinc Chemicals). In totaal overschreed 3,9 % van<br />
<strong>de</strong> 1 641 bloedtest<strong>en</strong> op me<strong>de</strong>werkers met mogelijke blootstelling<br />
<strong>aan</strong> lood conc<strong>en</strong>traties van meer dan 30 microgram per <strong>de</strong>ciliter<br />
bloed.
70 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Cadmium<br />
In ti<strong>en</strong> sites is er blootstelling <strong>aan</strong> cadmium: Hobok<strong>en</strong> (Precious<br />
Metals Refining), Hanau, Manaus, Guarulhos, Suzhou, Vic<strong>en</strong>za,<br />
Gl<strong>en</strong>s Falls (Technical Materials), Amsterdam, Bangkok (Jewellery &<br />
Electroplating), Larvik <strong>en</strong> Changsha (Zinc Chemicals).<br />
In totaal overschreed 1,5 % van <strong>de</strong> 626 urinestal<strong>en</strong> die op<br />
cadmium wer<strong>de</strong>n getest <strong>de</strong> biologische blootstellingsin<strong>de</strong>x van 5<br />
microgram cadmium per liter urine (ref.: American Confer<strong>en</strong>ce of<br />
Governm<strong>en</strong>tal and Industrial Hygi<strong>en</strong>ists, 2009). Omdat cadmium<br />
in <strong>de</strong> urine e<strong>en</strong> biomerker van <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>slange blootstelling is, zijn<br />
<strong>de</strong>ze hogere waar<strong>de</strong>s gerelateerd <strong>aan</strong> vroegere blootstelling<strong>en</strong>.<br />
Door mid<strong>de</strong>l van industriële hygiëneprogramma’s wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
cadmiumniveaus op het werk gecontroleerd <strong>en</strong> dit om verhoog<strong>de</strong><br />
blootstelling te vermij<strong>de</strong>n of te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. In sommige gevall<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n er bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> tests uitgevoerd voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheid<br />
van cadmium in bloed, e<strong>en</strong> biomerker die <strong>de</strong> rec<strong>en</strong>te blootstelling<br />
<strong>aan</strong> cadmium weergeeft. In <strong>de</strong> site van Gl<strong>en</strong>s Falls werd <strong>de</strong><br />
drempel van 0,5 microgram per <strong>de</strong>ciliter bloed bij vijf arbei<strong>de</strong>rs<br />
overschre<strong>de</strong>n als gevolg van problem<strong>en</strong> met het v<strong>en</strong>tilatiesysteem<br />
in <strong>de</strong> cadmiumruimte. Na corriger<strong>en</strong><strong>de</strong> maatregel<strong>en</strong> daal<strong>de</strong> het<br />
cadmiumniveau in het bloed opnieuw.<br />
Kobalt<br />
Alle productievestiging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> business unit Cobalt & Specialty<br />
Materials (Arab, Brugge, Cheonan, Fort Saskatchewan, Ol<strong>en</strong>,<br />
Shanghai, Subic) die kobalt behan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> producer<strong>en</strong>, hebb<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> biologisch monitoringprogramma voor blootstelling <strong>aan</strong> kobalt<br />
doorgevoerd. Het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> kobaltgehalte in <strong>de</strong> urine van <strong>de</strong><br />
werknemers bedroeg in 2009 (op e<strong>en</strong> totaal van 668 stal<strong>en</strong>) 22<br />
microgram per gram creatinine, teg<strong>en</strong>over 24 in 2008. Vijf proc<strong>en</strong>t<br />
van <strong>de</strong> blootgestel<strong>de</strong> werknemers overschreed het niveau van<br />
30 microgram per gram creatinine. De resultat<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> sterk<br />
naargelang <strong>de</strong> vestiging, met gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n die schommel<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> min<strong>de</strong>r dan 10 microgram (Ol<strong>en</strong>, Cheonan) <strong>en</strong> zo hoog<br />
als 50 microgram (Fort Saskatchewan) per gram creatinine.<br />
Extra maatregel<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheid<br />
van stof op het werk te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo <strong>de</strong> blootstelling te<br />
verlag<strong>en</strong>. In totaal wer<strong>de</strong>n twee gevall<strong>en</strong> van kobalt gerelateer<strong>de</strong><br />
contact<strong>de</strong>rmatitis vastgesteld (in Ol<strong>en</strong> <strong>en</strong> Arab).<br />
De site in Ol<strong>en</strong> nam <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke studie,<br />
gesponsord door het Cobalt Developm<strong>en</strong>t Institute, om <strong>de</strong><br />
mogelijke invloed van kobaltblootstelling op <strong>de</strong> hartspier te<br />
on<strong>de</strong>rzoek<strong>en</strong>. De eerste resultat<strong>en</strong> ton<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> belangrijk na<strong>de</strong>lig<br />
effect <strong>aan</strong> dat <strong>aan</strong> kobalt zou kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n toegewez<strong>en</strong>. De<br />
<strong>de</strong>finitieve resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong> studie wor<strong>de</strong>n verwacht in <strong>de</strong> loop<br />
van 2010.<br />
Arse<strong>en</strong><br />
Blootstelling <strong>aan</strong> arse<strong>en</strong> kan voorkom<strong>en</strong> in <strong>de</strong> sites van Ol<strong>en</strong><br />
(Cobalt & Specialty Materials) <strong>en</strong> Hobok<strong>en</strong> (Precious Metals<br />
Refining). Zo’n 9,4 % van <strong>de</strong> testresultat<strong>en</strong> (op basis van 562<br />
stal<strong>en</strong>) lag hoger dan <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>tiewaar<strong>de</strong> van 30 microgram per<br />
gram creatinine. De biologische blootstellingsin<strong>de</strong>x, <strong>aan</strong>bevol<strong>en</strong><br />
door <strong>de</strong> American Confer<strong>en</strong>ce of Industrial Hygi<strong>en</strong>ists is 35<br />
microgram/liter urine (2009).<br />
An<strong>de</strong>re gezondheidsrisico’s op het werk<br />
Industriële geluidsoverlast is e<strong>en</strong> belangrijk risico voor <strong>de</strong><br />
gezondheid op het werk. In totaal werk<strong>en</strong> 2 332 me<strong>de</strong>werkers (of<br />
zo’n 38 proc<strong>en</strong>t) in e<strong>en</strong> omgeving waar het geluidsniveau van 80<br />
<strong>de</strong>cibel mogelijk wordt overschre<strong>de</strong>n. Bij ti<strong>en</strong> me<strong>de</strong>werkers werd<br />
gehoorverlies als gevolg van geluidsoverlast gediagnosticeerd<br />
(gegev<strong>en</strong>s van Changsha (Zinc Chemicals) niet beschikbaar).<br />
Bij zesti<strong>en</strong> arbei<strong>de</strong>rs werd e<strong>en</strong> musculoskeletale <strong>aan</strong>do<strong>en</strong>ing<br />
vastgesteld, zoals het carpaal tunnelsyndroom of t<strong>en</strong>dinitis,<br />
gezondheidsproblem<strong>en</strong> die vaak verband hou<strong>de</strong>n met repetitief<br />
werk.<br />
Indium Tin Oxi<strong>de</strong> (ITO)<br />
De stijg<strong>en</strong><strong>de</strong> productie van ITO is te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> groei van het<br />
<strong>aan</strong>tal LCD-scherm<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> steun<strong>de</strong> e<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>tele studie<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Université Catholique <strong>de</strong> Louvain (Dominique Lison et al.:<br />
“Sintered Indium-Tin-Oxi<strong>de</strong> (ITO) particles: a new pneumotoxic<br />
<strong>en</strong>tity”, Toxicological Sci<strong>en</strong>ces, april 2009). De studie, gepubliceerd<br />
in e<strong>en</strong> “peer review” publicatie, merkte op dat ITO-<strong>de</strong>eltjes<br />
longbeschadiging inducer<strong>en</strong> bij proefdier<strong>en</strong> inclusief g<strong>en</strong>otoxische<br />
effect<strong>en</strong> die mogelijk e<strong>en</strong> kankerverwekk<strong>en</strong>d pot<strong>en</strong>tieel <strong>aan</strong>dui<strong>de</strong>n.<br />
De auteurs suggerer<strong>en</strong> dat het niveau van <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> ITO<strong>de</strong>eltjes<br />
op het werk ev<strong>en</strong> laag zou moet<strong>en</strong> zijn als voor kristallijn<br />
silicium (0,025 mg/m³, ref.: American Confer<strong>en</strong>ce of Governm<strong>en</strong>tal<br />
and Industrial Hygi<strong>en</strong>ist, 2008). Deze resultat<strong>en</strong> bevestig<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
conclusies van eer<strong>de</strong>re publicaties over ITO (Hamaguchi, 2007,<br />
Chonan, 2006, Homma 2005, Tanaka, 2002).<br />
<strong>Umicore</strong> heeft specifieke maatregel<strong>en</strong> ingevoerd op <strong>de</strong> ITOproductievestiging<br />
in Provi<strong>de</strong>nce (VS) (Thin Film Products) om <strong>de</strong><br />
blootstelling op <strong>de</strong> werkplaats ver<strong>de</strong>r te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> tot on<strong>de</strong>r<br />
het <strong>aan</strong>bevol<strong>en</strong> niveau van 0,025 mg/m 3 , waaron<strong>de</strong>r geslot<strong>en</strong><br />
system<strong>en</strong> voor het brek<strong>en</strong>, zag<strong>en</strong> <strong>en</strong> vermal<strong>en</strong> van schroot <strong>en</strong> het<br />
<strong>aan</strong>br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van verbeter<strong>de</strong> v<strong>en</strong>tilatiesystem<strong>en</strong> op an<strong>de</strong>re kritische<br />
plaats<strong>en</strong>.
Het National Institute for Occupational Health and Safety<br />
(NIOSH), e<strong>en</strong> divisie van het Amerik<strong>aan</strong>se ministerie van Arbeid,<br />
b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong> site in Provi<strong>de</strong>nce (Thin Film Products) om e<strong>en</strong><br />
gezondheidsrisico-evaluatie uit te voer<strong>en</strong>. Het doel van dit<br />
on<strong>de</strong>rzoek was na te g<strong>aan</strong> welke impact indium-sam<strong>en</strong>stelling<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> op me<strong>de</strong>werkers die met dit materiaal werk<strong>en</strong>.<br />
De resultat<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n gepubliceerd in e<strong>en</strong> peer review artikel<br />
(Cuming et al.: ‘Pulmonary Alveolar Proteinosis in Workers at<br />
an Indium Processing Facility’, American Journal of Respiratory<br />
and Critical Care Medicine, <strong>de</strong>cember 2009). De conclusie luid<strong>de</strong><br />
dat blootstelling <strong>aan</strong> ina<strong>de</strong>ming van ITO pulmonaire alveolaire<br />
proteïnose kan veroorzak<strong>en</strong>, dat kan optre<strong>de</strong>n via e<strong>en</strong> autoimmuunmechanisme.<br />
<strong>Umicore</strong> me<strong>en</strong>t dat ITO als e<strong>en</strong> aparte stof moet wor<strong>de</strong>n<br />
beschouwd <strong>en</strong> daarom on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Europese <strong>en</strong> Amerik<strong>aan</strong>se<br />
regelgeving di<strong>en</strong>t <strong>aan</strong>gemeld te wor<strong>de</strong>n. Daarom heeft het<br />
bedrijf e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>vraag ingedi<strong>en</strong>d om ITO als e<strong>en</strong> specifieke stof te<br />
lat<strong>en</strong> registrer<strong>en</strong>. In het eerste kwartaal van 2009 wer<strong>de</strong>n tev<strong>en</strong>s<br />
bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> tests voor eco-toxiciteit <strong>en</strong> toxiciteit gestart.<br />
Nieuwe gezondheidsrisico’s op het werk<br />
Nanomaterial<strong>en</strong><br />
Nanomaterial<strong>en</strong> bie<strong>de</strong>n belangrijke commerciële mogelijkhe<strong>de</strong>n in<br />
e<strong>en</strong> ruim gamma toepassing<strong>en</strong>. Er is echter weinig bek<strong>en</strong>d over <strong>de</strong><br />
fysiologische reacties op nanomaterial<strong>en</strong> vergelek<strong>en</strong> met <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
stof in grotere <strong>de</strong>eltjes. <strong>Umicore</strong> is actief in <strong>de</strong> ontwikkeling,<br />
productie <strong>en</strong> verkoop van specifieke nanomaterial<strong>en</strong> (ZnO, TiO 2 ,<br />
CeO 2 ).<br />
In lijn met <strong>Umicore</strong>’s politiek inzake veiligheid, gezondheid <strong>en</strong><br />
leefmilieu, participeert het bedrijf in twee EU on<strong>de</strong>rzoeksconsortia<br />
(NanoInteract, NanoSafe2) om ver<strong>de</strong>r informatie te verkrijg<strong>en</strong> over<br />
<strong>de</strong> impact van nanomaterial<strong>en</strong> op <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> het milieu. Bei<strong>de</strong><br />
project<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n afgeslot<strong>en</strong> in 2009. De volledige resultat<strong>en</strong><br />
zijn beschikbaar op <strong>de</strong> respectieve websites: www.NanoInteract.<br />
net <strong>en</strong> www.NanoSafe.org. Daarnaast neemt het bedrijf <strong>de</strong>el<br />
<strong>aan</strong> e<strong>en</strong> project van <strong>de</strong> OESO-werkgroep voor gesynthetiseer<strong>de</strong><br />
nanomaterial<strong>en</strong>, beheerd door <strong>de</strong> Nanotechnology Industry<br />
Association. Het project heeft on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re tot doel <strong>de</strong> OESOtestrichtlijn<strong>en</strong><br />
voor eco-toxiciteit voor zinkoxi<strong>de</strong> <strong>en</strong> cerium oxi<strong>de</strong> te<br />
vali<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 71<br />
De vestiging te Ol<strong>en</strong> (België) huisvest e<strong>en</strong> volledig operationele<br />
installatie voor <strong>de</strong> productie van nanomaterial<strong>en</strong>. De site in Eijs<strong>de</strong>n<br />
(Zinc Chemicals) beschikt over on<strong>de</strong>rsteun<strong>en</strong><strong>de</strong> uitrusting voor<br />
productafwerking.<br />
Zolang er nog ge<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke antwoor<strong>de</strong>n beschikbaar zijn. streeft<br />
het bedrijf naar e<strong>en</strong> ‘nulblootstelling’op <strong>de</strong> werkplaats voor <strong>de</strong><br />
werknemers in haar productie-e<strong>en</strong>heid voor nanomaterial<strong>en</strong>.<br />
In 2009 werd <strong>de</strong> apparatuur van Eijs<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast om <strong>de</strong><br />
blootstelling <strong>aan</strong> nanomaterial<strong>en</strong> op het werk nog ver<strong>de</strong>r te<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
An<strong>de</strong>re risico’s<br />
Aangezi<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> nieuwe product<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong> ontwikkelt,<br />
wor<strong>de</strong>n mogelijke nieuwe risico’s voor <strong>de</strong> gezondheid op het<br />
werk on<strong>de</strong>rzocht. De site van Hobok<strong>en</strong> scre<strong>en</strong>t bijvoorbeeld<br />
binn<strong>en</strong>kom<strong>en</strong><strong>de</strong> material<strong>en</strong> op polyaromatische koolwaterstoff<strong>en</strong><br />
die <strong>aan</strong>wezig kunn<strong>en</strong> zijn in afgedankte katalysator<strong>en</strong>. De controles<br />
bracht<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> verhoog<strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> het licht. E<strong>en</strong> specifiek<br />
op <strong>de</strong>ze risico’s gericht medisch follow-upprogramma heeft tot<br />
doel beroepsziekt<strong>en</strong> te voorkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> na<strong>de</strong>lige effect<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
vroeg stadium op te spor<strong>en</strong>.<br />
A(H1N1) griep<br />
<strong>Umicore</strong> heeft <strong>de</strong> nodige prev<strong>en</strong>tieve maatregel<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
om het impact van <strong>de</strong> griep op <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> werknemers zo klein<br />
mogelijk te hou<strong>de</strong>n. Voorafg<strong>aan</strong><strong>de</strong>lijk <strong>aan</strong> het uitbrek<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
griep kreeg werknemers <strong>de</strong> raad e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal basis hygiënische<br />
maatregel<strong>en</strong> te treff<strong>en</strong> zoals het regelmatig wass<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
han<strong>de</strong>n <strong>en</strong> het gebruik van antiseptische gel. Alle sites hebb<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> conting<strong>en</strong>tieplan ontwikkeld om <strong>de</strong> continuïteit van <strong>de</strong><br />
activiteit<strong>en</strong> in veilige omstandighe<strong>de</strong>n te verzeker<strong>en</strong>.
72 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Reikwijdte van <strong>de</strong> veiligheidsverslaggeving<br />
In dit hoofdstuk verwijst <strong>de</strong> prestatie van <strong>de</strong> Groep op het vlak van veiligheid naar ongevall<strong>en</strong> op <strong>de</strong> werkplek met<br />
arbeidsverlet tot gevolg <strong>en</strong> registreerbare letsels (RI) waarvan me<strong>de</strong>werkers van <strong>Umicore</strong> het slachtoffer wer<strong>de</strong>n. Ongevall<strong>en</strong><br />
op weg naar of van het werk wer<strong>de</strong>n niet in dit overzicht opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Ongevall<strong>en</strong> met arbeidsverlet van <strong>de</strong> contractors wor<strong>de</strong>n ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s gerapporteerd maar wor<strong>de</strong>n niet in <strong>de</strong> prestatiegegev<strong>en</strong>s<br />
van <strong>de</strong> Groep op het vlak van veiligheid geïntegreerd. Enkel <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s voor geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> sites waar <strong>Umicore</strong> over <strong>de</strong><br />
operationele controle beschikt, zijn in dit verslag opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Meer informatie over <strong>de</strong> EHS-beheerstrategie van <strong>Umicore</strong> is beschikbaar op <strong>de</strong> website www.umicore.com.<br />
Overzicht 2009<br />
De veiligheidsprestatie van <strong>de</strong> Groep is in vergelijking met 2008<br />
gevoelig verbeterd. Het bedrijf registreer<strong>de</strong> 48 ongevall<strong>en</strong> met<br />
arbeidsverlet t<strong>en</strong> opzichte van 87 in 2008. Dat resulteer<strong>de</strong> in<br />
e<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tiegraad van 3,12, in vergelijking met 5,3 in 2008<br />
<strong>en</strong> flink beter dan <strong>de</strong> tuss<strong>en</strong>tijdse verbeteringsmijlpaal (figuur<br />
1). In totaal ging<strong>en</strong> er 1 280 arbeidsdag<strong>en</strong> verlor<strong>en</strong>, wat <strong>de</strong><br />
ernstgraad op 0,08 br<strong>en</strong>gt, t<strong>en</strong> opzichte van 0,17 in 2008 <strong>en</strong><br />
beter dan <strong>de</strong> tuss<strong>en</strong>tijdse verbeteringsmijlpaal (figuur 2). Er<br />
war<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> slachtoffers te betreur<strong>en</strong>. De business units hebb<strong>en</strong><br />
op maat gemaakte veiligheidsplann<strong>en</strong> ontwikkeld <strong>en</strong> ingezet om<br />
te beantwoor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> hun specifieke uitdaging<strong>en</strong> op het vlak van<br />
veiligheid.<br />
E<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> analyse gaf belangrijke verschill<strong>en</strong> <strong>aan</strong> op<br />
het vlak van <strong>de</strong> veiligheidsprestaties tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> sites on<strong>de</strong>rling.<br />
Ti<strong>en</strong> van <strong>de</strong> 12 business units bereikt<strong>en</strong> of overtroff<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
tuss<strong>en</strong>tijdse verbeteringsmijlpaal voor frequ<strong>en</strong>tiegraad, terwijl<br />
twee on<strong>de</strong>rmaats presteer<strong>de</strong>n. Alle ongevall<strong>en</strong> met arbeidsverlet<br />
wer<strong>de</strong>n grondig geanalyseerd <strong>en</strong> maatregel<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n ingevoerd<br />
om gelijkaardige ongevall<strong>en</strong> in <strong>de</strong> toekomst te voorkom<strong>en</strong>. De<br />
ongevall<strong>en</strong>rapport<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re sites ge<strong>de</strong>eld via<br />
het intranet van het bedrijf. E<strong>en</strong> oorzaakanalyse toont <strong>aan</strong> dat<br />
ergonomische <strong>en</strong> werkomstandighe<strong>de</strong>n, onvoorzi<strong>en</strong>e (veelal<br />
FIGUUR 1<br />
Frequ<strong>en</strong>tiegraad <strong>Umicore</strong> wereldwijd<br />
40<br />
35<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11<br />
Frequ<strong>en</strong>tiegraad <strong>Umicore</strong> wereldwijd<br />
plotse) situaties <strong>en</strong> organisatorische aspect<strong>en</strong> (bv. gebrek<br />
<strong>aan</strong> opleiding) zo’n 50 % van <strong>de</strong> ongevall<strong>en</strong> met werkverlet<br />
veroorzak<strong>en</strong>.<br />
De <strong>Umicore</strong>-sites in Europa nem<strong>en</strong> 71 % van het totale <strong>aan</strong>tal<br />
ongevall<strong>en</strong> met arbeidsverlet voor hun rek<strong>en</strong>ing, <strong>de</strong> regio Azië-<br />
Stille Oce<strong>aan</strong> <strong>en</strong> Noord- <strong>en</strong> Zuid-Amerika respectievelijk 19 %<br />
<strong>en</strong> 10 %. De 2 lan<strong>de</strong>n met het hoogste <strong>aan</strong>tal ongevall<strong>en</strong> met<br />
arbeidsverlet zijn België (33 %) <strong>en</strong> Duitsland (23 %).<br />
In totaal wer<strong>de</strong>n er 352 registreerbare letsels gerapporteerd,<br />
wat e<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tiegraad van 23 gaf. Corporate EHS heeft sam<strong>en</strong><br />
met <strong>de</strong> sites hun process<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> inzameling van RI-gegev<strong>en</strong>s<br />
geanalyseerd om <strong>de</strong> nauwkeurigheid van <strong>de</strong>ze gegev<strong>en</strong>s nog te<br />
verbeter<strong>en</strong>. Deze follow-up wordt voortgezet in 2010.<br />
Voor contractors wer<strong>de</strong>n er 26 ongevall<strong>en</strong> met arbeidsverlet<br />
geregistreerd, wat in e<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tiegraad van 11 resulteer<strong>de</strong><br />
in vergelijking met 14,6 % in 2008. Alle sites zijn vereist e<strong>en</strong><br />
veiligheidsplan voor contractors te ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> door te voer<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n focus op dit aspet zal naar verwachting <strong>de</strong><br />
veiligheid van <strong>de</strong> contractors ver<strong>de</strong>r verbeter<strong>en</strong>.<br />
Elf sites rapporteer<strong>de</strong>n dat zij e<strong>en</strong> OHSAS 18001 certificaat<br />
hebb<strong>en</strong>, terwijl e<strong>en</strong> site mom<strong>en</strong>teel dit beheerssysteem <strong>aan</strong> het<br />
doorvoer<strong>en</strong> is.<br />
FIGUUR 2<br />
Ernstgraad <strong>Umicore</strong> wereldwijd<br />
1,0<br />
0,8<br />
0,6<br />
0,4<br />
0,2<br />
0,0<br />
98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11<br />
Ernstgraad <strong>Umicore</strong> wereldwijd
Doorbraakplan op weg naar nul ongevall<strong>en</strong><br />
Nietteg<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> veiligheidsprestatie <strong>de</strong> afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong><br />
gelei<strong>de</strong>lijk verbeterd is, startte <strong>Umicore</strong> begin 2009 e<strong>en</strong><br />
doorbraakplan op om nul ongevall<strong>en</strong> te bereik<strong>en</strong>. Het programma<br />
conc<strong>en</strong>treert zich op <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> drie elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
- E<strong>en</strong> uitgebrei<strong>de</strong> basisevaluatie opstell<strong>en</strong> als <strong>aan</strong>vulling op <strong>de</strong><br />
acties die al wer<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> op het niveau van <strong>de</strong> business<br />
unit,<br />
- Sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> business units die min<strong>de</strong>r prester<strong>en</strong> e<strong>en</strong> actieplan<br />
opstell<strong>en</strong> om <strong>de</strong> prestaties te verbeter<strong>en</strong> met duurzame<br />
resultat<strong>en</strong> op korte termijn,<br />
- Lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> indicator<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Groep.<br />
In 2009 bezocht <strong>de</strong> projectmanager 45 sites om e<strong>en</strong><br />
ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> veiligheidsevaluatie uit te voer<strong>en</strong> in sam<strong>en</strong>werking<br />
met het managem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> site, e<strong>en</strong> actieplan op te stell<strong>en</strong><br />
alsook tr<strong>en</strong>ds <strong>en</strong> opportuniteit<strong>en</strong> te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> voor verbetering<br />
binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> bre<strong>de</strong>re <strong>Umicore</strong> Groep.<br />
Vier <strong>aan</strong>dachtsgebie<strong>de</strong>n wer<strong>de</strong>n geï<strong>de</strong>ntificeerd:<br />
- Lei<strong>de</strong>rschap of het vlak van veiligheid op <strong>de</strong> werkplerk: <strong>de</strong><br />
bekwaamheid van het managem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> site om <strong>de</strong><br />
individuele werknemers te inspirer<strong>en</strong> <strong>en</strong> h<strong>en</strong> te lei<strong>de</strong>n in hun<br />
dagdagelijkse veiligheidsinspanning<strong>en</strong>; lei<strong>de</strong>n door het<br />
voorbeeld te gev<strong>en</strong>.<br />
- Opleiding & ontwikkeling zijn kritisch om te verzeker<strong>en</strong> dat<br />
werknemers die bij risicovolle activiteit<strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong> zijn,<br />
opgeleid zijn, alsook zich bewust zijn van <strong>de</strong> gevar<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> te<br />
volg<strong>en</strong> procedures.<br />
- Standaar<strong>de</strong>n & Beste Praktijk<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n geï<strong>de</strong>ntificeerd als e<strong>en</strong><br />
belangrijke opportuniteit om <strong>de</strong> beste ervaring<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> op<br />
het vlak van veiligheid & gezondheid doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> business unit<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> sites te <strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 73<br />
- Mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> & Toewijding zijn vereist om e<strong>en</strong> verbeterd<br />
veiligheidsniveau te behou<strong>de</strong>n: ze vorm<strong>en</strong> <strong>de</strong> drijv<strong>en</strong><strong>de</strong> kracht<br />
voor alle managem<strong>en</strong>tniveaus om e<strong>en</strong> verbeter<strong>de</strong> prestatie te<br />
beog<strong>en</strong>.<br />
De conclusies van het project di<strong>en</strong><strong>en</strong> nog in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
veiligheidsworkshops wor<strong>de</strong>n besprok<strong>en</strong>. Daarna zull<strong>en</strong> <strong>de</strong> acties<br />
wor<strong>de</strong>n uitgebreid tot alle business units <strong>en</strong> sites.<br />
Procesveiligheid<br />
In het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e veiligheidsdoelstelling<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong> Groep heeft <strong>Umicore</strong> ook e<strong>en</strong> doelstelling op het vlak van<br />
procesveiligheid vastgelegd die teg<strong>en</strong> 2010 door alle operationele<br />
sites di<strong>en</strong>t behaald te wor<strong>de</strong>n. Vele vestiging<strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong>,<br />
gebruik<strong>en</strong> <strong>en</strong> stocker<strong>en</strong> gevaarlijke chemische stoff<strong>en</strong> die e<strong>en</strong><br />
gevaar kunn<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> werknemers, <strong>de</strong> omwon<strong>en</strong><strong>de</strong>n<br />
<strong>en</strong> het milieu. Via <strong>de</strong>ze doelstelling zorgt het bedrijf ervoor dat<br />
<strong>de</strong>ze risico’s systematisch wor<strong>de</strong>n geï<strong>de</strong>ntificeerd <strong>en</strong> dat <strong>de</strong><br />
noodzakelijke acties wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rnom<strong>en</strong> om <strong>de</strong>ze te voorkom<strong>en</strong>,<br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> of in te perk<strong>en</strong>. Er werd e<strong>en</strong> bedrijfsrichtlijn opgesteld<br />
die bepaalt welke stapp<strong>en</strong> we moet<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rnem<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> soli<strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong>pak in alle sites te garan<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
Op het ein<strong>de</strong> van 2009 was er in 80 % van <strong>de</strong> industriële sites<br />
al e<strong>en</strong> procesveiligheidsanalyse uitgevoerd of in uitvoering. In<br />
92 % van <strong>de</strong> sites was er e<strong>en</strong> urg<strong>en</strong>tieplan beschikbaar of in<br />
ontwikkeling. De sites waar <strong>de</strong>ze plann<strong>en</strong> nog moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
geïmplem<strong>en</strong>teerd, zijn hoofdzakelijke sites met weinig risicovolle<br />
activiteit<strong>en</strong>.
74 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009
<strong>Umicore</strong> Groep<br />
Jaarrek<strong>en</strong>ing 2009<br />
Inhoud<br />
Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing 76<br />
Geconsoli<strong>de</strong>erd overzicht van gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong><br />
Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> balans 77<br />
Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep 78<br />
Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel 78<br />
Toelichting bij <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing 79<br />
1. Voorstellingsbasis 79<br />
2. Waar<strong>de</strong>ringsregels 79<br />
3. Beheer nanciële risico’s 84<br />
4. Belangrijke boekhoudkundige inschatting<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 85<br />
5. Groepson<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 86<br />
6. Waar<strong>de</strong>ring vreem<strong>de</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> 87<br />
7. Segm<strong>en</strong>tinformatie 87<br />
8. Bedrijfsresultaat 89<br />
9. Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>aan</strong>verwante voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 90<br />
10. Netto nanciële kost 91<br />
11. Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële activa 91<br />
12. Belasting<strong>en</strong> 91<br />
13. Immateriële vaste activa (uitgezon<strong>de</strong>rd goodwill) 92<br />
14. Goodwill 92<br />
15. Materiële vaste activa 93<br />
16. Deelneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong> 94<br />
17. Financiële activa beschikbaar voor verkoop <strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 95<br />
18. Voorra<strong>de</strong>n 95<br />
19. Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 96<br />
20. Uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva <strong>en</strong> -passiva 97<br />
21. Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 98<br />
22. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>reserves 98<br />
23. Financiële schul<strong>de</strong>n 99<br />
24. Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n 100<br />
25. Liquiditeit van <strong>de</strong> nanciële schul<strong>de</strong>n 100<br />
26. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 101<br />
27. Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> toegest<strong>aan</strong> door <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming 105<br />
28. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu 106<br />
29. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> 106<br />
30. Financiële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> per categorie 107<br />
31. Reële waar<strong>de</strong> van nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 109<br />
32. Toelichting bij <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel 111<br />
33. Recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong> 112<br />
34. Voorwaar<strong>de</strong>lijke vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong> 112<br />
35. Verbon<strong>de</strong>n partij<strong>en</strong> 113<br />
36. Gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> na balansdatum 113<br />
37. Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el 114<br />
38. Afgesplitste bedrijfsresultat<strong>en</strong> 115<br />
39. IFRS in ontwikkeling 115<br />
Beknopte jaarrek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>ron<strong>de</strong>rneming 116<br />
<strong>Verslag</strong> van <strong>de</strong> commissaris over <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing afgeslot<strong>en</strong><br />
op 31 <strong>de</strong>cember 2009 118<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 75
76 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Toelichting 2008 2009<br />
Omzet 8 9.124.028 6.937.425<br />
An<strong>de</strong>re bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 8 102.694 73.226<br />
Bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 9.226.722 7.010.651<br />
Verbruikte han<strong>de</strong>lsgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, grond- <strong>en</strong> hulpstoff<strong>en</strong> -7.706.468 -5.867.308<br />
Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 9 -603.901 -577.441<br />
Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 8 -165.510 -83.090<br />
An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong> 8 -441.795 -333.172<br />
Bedrijfskost<strong>en</strong> -8.917.674 -6.861.011<br />
Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële activa 11 -68.149 488<br />
BEDRIJFSRESULTAAT 240.899 150.127<br />
Financiële bat<strong>en</strong> 10 10.194 5.607<br />
An<strong>de</strong>re nanciële last<strong>en</strong> 10 -54.779 -34.946<br />
Wisselkoersverliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> -winst<strong>en</strong> 10 -7.367 -6.574<br />
Aan<strong>de</strong>el in het resultaat van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />
16 8.233 -8.973<br />
RESULTAAT UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTING 197.180 105.241<br />
Belasting<strong>en</strong> op het resultaat 12 -66.903 -20.565<br />
RESULTAAT UIT BEDRIJFSACTIVITEITEN 130.277 84.676<br />
Resultaat uit afgesplitste bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 38 -2.401 -4.187<br />
RESULTAAT VAN DE PERIODE 127.878 80.489<br />
waarvan: Aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep 121.710 73.815<br />
Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> 6.168 6.674<br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 37 1,08 0,69<br />
Totale winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - basisberek<strong>en</strong>ing 37 1,06 0,66<br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el na verwatering uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 37 1,07 0,69<br />
Totale winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el na verwatering 37 1,05 0,65<br />
Divi<strong>de</strong>nd per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el 0,65 0.65 *<br />
* voorgesteld<br />
De begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 79 tot 117 mak<strong>en</strong> integraal <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong>ze geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />
Geconsoli<strong>de</strong>erd overzicht van gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong><br />
niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Toelichting 2008 2009<br />
Resultaat van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 127 878 80 489<br />
Beweging<strong>en</strong> in nanciële vaste activareserves -8.819 33.401<br />
Beweging<strong>en</strong> in kasstroomaf<strong>de</strong>kkings reserves 40.230 -56.505<br />
Beweging<strong>en</strong> in na uitdi<strong>en</strong>sttreding personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> reserves -1.376 -12.263<br />
Beweging<strong>en</strong> in lat<strong>en</strong>te belasting<strong>en</strong> rechtstreeks opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> -13.436 21.824<br />
Beweging<strong>en</strong> in herwerking<strong>en</strong> van omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -37.281 39.163<br />
Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> 22 -20.681 25.619<br />
Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> uit afgesplitste bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 2.645 0<br />
Gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 109.842 106.108<br />
waarvan : Aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep 109.893 93.713<br />
Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> -51 12.395<br />
De resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008 werd herwerkt voor het effect van <strong>de</strong> niet-ver<strong>de</strong>r gezette activiteit<strong>en</strong>. De balans, <strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
kasstrom<strong>en</strong>tabel wer<strong>de</strong>n niet herwerkt.<br />
De impact van <strong>de</strong> lat<strong>en</strong>te belasting<strong>en</strong> op het geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> overzicht van gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> heeft te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />
kasstroomaf<strong>de</strong>kkingsreserves voor e<strong>en</strong> bedrag van EUR 17,2 miljo<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>reserves t<strong>en</strong> bedrage van EUR 4,5 miljo<strong>en</strong>.<br />
De begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 79 tot 117 mak<strong>en</strong> integraal <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong>ze geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />
(EUR)
Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> balans<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 77<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Toelichting 31/12/08 31/12/09<br />
VASTE ACTIVA 1.130.445 1.243.550<br />
Immateriële vaste activa 13,14 123.076 138.957<br />
Materiële vaste activa 15 709.194 763.790<br />
Deelneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong> 16 169.135 166.387<br />
Financiële activa beschikbaar voor verkoop 17 26.040 57.910<br />
L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 17 2.533 8.454<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 19 11.349 11.950<br />
Uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva 20 89.118 96.102<br />
VLOTTENDE ACTIVA 1.894.483 1.583.142<br />
Toegek<strong>en</strong><strong>de</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 17 2.190 6.859<br />
Voorra<strong>de</strong>n 18 898.534 859.582<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 19 708.143 523.293<br />
Terug te vor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> belasting<strong>en</strong> 30.624 7.988<br />
Financiële activa beschikbaar voor verkoop 17 45 89<br />
Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 21 254.947 185.332<br />
TOTAAL DER ACTIVA 3.024.927 2.826.693<br />
EIGEN VERMOGEN 1.332.353 1.366.727<br />
Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep 1.290.683 1.314.191<br />
Kapitaal <strong>en</strong> uitgiftepremies 502.862 502.862<br />
Overgedrag<strong>en</strong> resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> reserves 1.084.601 1.086.036<br />
Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> overige reserves 22 -119.048 -96.351<br />
Eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> (-) -177.732 -178.356<br />
Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> 41.670 52.536<br />
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR 739.301 516.144<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 26 162.885 182.875<br />
Financiële schul<strong>de</strong>n 23 422.503 175.771<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n 24 5.649 5.525<br />
Lat<strong>en</strong>te belastingpassiva 20 49.855 31.381<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 28, 29 98.410 120.593<br />
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 953.273 943.821<br />
Financiële schul<strong>de</strong>n 23 165.841 186.103<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n 24 671.708 676.493<br />
Te betal<strong>en</strong> belasting<strong>en</strong> 37.406 29.138<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 28, 29 78.318 52.086<br />
TOTAAL DER PASSIVA 3.024.927 2.826.693<br />
De resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008 werd herwerkt voor het effect van <strong>de</strong> niet-ver<strong>de</strong>r gezette activiteit<strong>en</strong>. De balans, <strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
kasstrom<strong>en</strong>tabel wer<strong>de</strong>n niet herwerkt.<br />
De begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 79 tot 117 mak<strong>en</strong> integraal <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong>ze geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.
78 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong><br />
vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep<br />
Kapitaal<br />
<strong>en</strong><br />
uitgiftepremies<br />
Overgedrag<strong>en</strong><br />
resultat<strong>en</strong><br />
Aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep<br />
Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> overige<br />
reserves<br />
Eig<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong><br />
De resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008 werd herwerkt voor het effect van <strong>de</strong> niet-ver<strong>de</strong>r gezette activiteit<strong>en</strong>. De balans, <strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
kasstrom<strong>en</strong>tabel wer<strong>de</strong>n niet herwerkt.<br />
De wettelijke reserve van EUR 50 000 duiz<strong>en</strong>d, die inbegrep<strong>en</strong> is in <strong>de</strong> overgedrag<strong>en</strong> winst, is niet beschikbaar voor uitkering.<br />
Het <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>kapitaal van <strong>de</strong> Groep op 31 <strong>de</strong>cember 2009 bestond uit 120 000 000 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r nominale waar<strong>de</strong>.<br />
De begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 79 tot 117 mak<strong>en</strong> integraal <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong>ze geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />
Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel<br />
Totaal van<br />
bedrijfsactiviteit<strong>en</strong><br />
Eig<strong>en</strong><br />
vermog<strong>en</strong><br />
van<br />
afgesplitste<br />
activiteit<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
TOTAAL<br />
EIGEN<br />
VERMOGEN<br />
Begin van het vorige boekjaar 469.421 1.427.831 -109.062 -296.963 41.970 1.533.196 -2.645 1.530.551<br />
Resultaat van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 121.710 6.168 127.878 127.878<br />
Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van nietgerealiseer<strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong><br />
-14.462 -6.219 -20.681 2.645 -18.037<br />
Gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />
121.710 -14.462 0 -51 107.197 2.645 109.842<br />
Beweging<strong>en</strong> in op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> reserves<br />
7.532 7.532 7.532<br />
Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n -75.609 -660 -76.269 -76.269<br />
Overboeking<strong>en</strong> 33.442 -30.386 -3.056 0 0<br />
Wijziging<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> -358.947 119.231 -239.716 -239.716<br />
Perimeterwijziging<strong>en</strong> 411 411 411<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 502.862 1.084.601 -119.048 -177.732 41.670 1.332.353 0 1.332.353<br />
Resultaat van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 73.815 6.674 80.489 80.489<br />
Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van nietgerealiseer<strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong><br />
19.898 5.721 25.619 25.619<br />
Gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />
73.815 19.898 12.395 106.108 106.108<br />
Beweging<strong>en</strong> in op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> reserves<br />
2.791 2.791 2.791<br />
Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n -73.027 -1.053 -74.080 -74.080<br />
Wijziging<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> 647 -624 23 23<br />
Perimeterwijziging<strong>en</strong> 5 -475 -470 -470<br />
Per ein<strong>de</strong> van het jaar 502.862 1.086.036 -96.353 -178.356 52.536 1.366.726 1.366.726<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Toelichting 2008 2009<br />
Resultaat uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 128.491 84.676<br />
Resultaat van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong> -8.233 8.973<br />
Aanpassing voor niet-kastransacties 32 221.119 118.845<br />
Aanpassing voor elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die afzon<strong>de</strong>rlijk vermeld of<br />
geclasseerd moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> investerings- of nancieringskasstrom<strong>en</strong><br />
32 78.423 36.850<br />
Wijziging in <strong>de</strong> behoefte <strong>aan</strong> bedrijfskapitaal 32 10.000 201.824<br />
Kasstrom<strong>en</strong> uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> 429.799 451.168<br />
Ontvang<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 16.409 4.563<br />
Belasting<strong>en</strong> betaald in <strong>de</strong> loop van het boekjaar -75.921 -5.070<br />
TOENAME / AFNAME VAN DE BEDRIJFSTHESAURIE 32 370.287 450.660<br />
Verwerving van materiële vaste activa 15 -204.783 -169.705<br />
Verwerving van immateriële vaste activa 13 -11.193 -20.767<br />
Verwerving van nieuwe dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
(na aftrek van hun liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>)<br />
-1.117<br />
Verwerving / kapitaalverhoging van on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />
-11.666 -5.438<br />
Verwerving extra <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> -265 -480<br />
Verwerving van nanciële vaste activa 17 -1.445 -5.161<br />
Nieuwe toegek<strong>en</strong><strong>de</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 17 -223 -11.547<br />
Subtotaal van <strong>de</strong> verwerving<strong>en</strong> -230.691 -213.098<br />
Afstand van materiële vaste activa 16.109 13.916<br />
Afstand van immateriële vaste activa 140 -147<br />
Afstand van dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
(na aftrek van hun liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>)<br />
30.230<br />
Afstand van nanciële vaste activa 4.105 6.986<br />
A ossing van l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 17 5.083 33<br />
Subtotaal van <strong>de</strong> overdracht<strong>en</strong> 55.666 20.788
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 79<br />
TOENAME / AFNAME VAN DE INVESTERINGSTHESAURIE 32 -175.025 -192.310<br />
Kapitaalverhoging<br />
Kapitaalverhoging min<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n 615<br />
Verkoop (<strong>aan</strong>koop) van eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> -239.716 23<br />
Ontvang<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 5.808 5.593<br />
Betaal<strong>de</strong> interest<strong>en</strong> -36.717 -20.630<br />
Nieuwe l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> (a ossing) 180.196 -228.909<br />
Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n uitgekeerd <strong>aan</strong> <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs -74.286 -73.765<br />
Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n uitgekeerd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> min<strong>de</strong>rheids<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs -661 -1.053<br />
To<strong>en</strong>ame / Afname van <strong>de</strong> nancieringsthesaurie 32 -164.762 -318.741<br />
Invloed van <strong>de</strong> wisselkoers op <strong>de</strong> <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 6.450 -4.979<br />
NETTO KAS EN - KASEQUIVALENTEN UIT BEDRIJFSACTIVITEITEN 36.951 -65.370<br />
Impact van wijziging<strong>en</strong> perimeter in kas- <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op<strong>en</strong>ingsbalans 10<br />
NETTOKAS EN -KASEQUIVALENTEN BIJ HET BEGIN VAN HET BOEKJAAR 21 211.429 248.380<br />
Kas uit afgesplitste activiteit<strong>en</strong> -2.672<br />
NETTOKAS EN -KASEQUIVALENTEN OP HET EINDE VAN HET BOEKJAAR 21 248.380 180.347<br />
De resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008 werd herwerkt voor het effect van <strong>de</strong> niet-ver<strong>de</strong>r gezette activiteit<strong>en</strong>. De balans, <strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
kasstrom<strong>en</strong>tabel wer<strong>de</strong>n niet herwerkt.<br />
De <strong>de</strong> nitie van <strong>de</strong> « wijziging in <strong>de</strong> behoefte <strong>aan</strong> bedrijfskapitaal » werd <strong>aan</strong>gepast. Het effect voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> marktkoers<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
transactionele in<strong>de</strong>kkingsposities werd overgebracht naar <strong>de</strong> lijn « <strong>aan</strong>passing voor niet-kastransacties ». In <strong>de</strong> tabel werd het boekjaar 2008 herwerkt.<br />
De begelei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 79 tot 117 mak<strong>en</strong> integraal <strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong>ze geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />
Toelichting bij <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<br />
De geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> eindig<strong>en</strong>d op 31 <strong>de</strong>cember<br />
2009 <strong>en</strong> het jaarverslag, opgesteld in overe<strong>en</strong>stemming met artikel 119 van het<br />
Belgisch Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> op <strong>de</strong> pagina’s 1 tot 73<br />
<strong>en</strong> 120 tot 149, werd voor publicatie goedgekeurd door <strong>de</strong> Raad van bestuur van<br />
30 maart 2010. De jaarrek<strong>en</strong>ing werd voorbereid overe<strong>en</strong>komstig <strong>de</strong> wettelijke <strong>en</strong><br />
reglem<strong>en</strong>taire bepaling<strong>en</strong> voor het opmak<strong>en</strong> van geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
van Belgische bedrijv<strong>en</strong>. Ze bevat <strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming, van haar<br />
dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> van haar belang in on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s<br />
<strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong>.<br />
1. Voorstellingsbasis<br />
De Groep pres<strong>en</strong>teert <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing volg<strong>en</strong>s alle Internationale<br />
Financiële Rapporterings-standaar<strong>de</strong>n (IFRS) zoals voorgeschrev<strong>en</strong> door <strong>de</strong><br />
Europese Unie (EU).<br />
De geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële stat<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n uitgedrukt in duiz<strong>en</strong><strong>de</strong>n euro,<br />
afgerond op het dichtste duiz<strong>en</strong>dtal, <strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n opgemaakt op basis van het<br />
principe van <strong>de</strong> historische kost, met uitzon<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>l<strong>en</strong> gewaar<strong>de</strong>erd<br />
<strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong>.<br />
De resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van 2008 werd herwerkt voor het effect van <strong>de</strong> niet-ver<strong>de</strong>r<br />
gezette activiteit<strong>en</strong>. De balans, <strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
kasstrom<strong>en</strong>tabel wer<strong>de</strong>n niet herwerkt.<br />
De <strong>de</strong> nitie van <strong>de</strong> « wijziging in <strong>de</strong> behoefte <strong>aan</strong> bedrijfskapitaal » werd<br />
<strong>aan</strong>gepast. Het effect voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> marktkoers<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
transactionele in<strong>de</strong>kkingsposities werd overgebracht naar <strong>de</strong> lijn « <strong>aan</strong>passing voor<br />
niet-kastransacties ». Het boekjaar 2008 werd in die zin herwerkt.<br />
De groep past <strong>de</strong> herzi<strong>en</strong>e versie van IAS 1 toe : pres<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing.<br />
De groep geeft er <strong>de</strong> voorkeur <strong>aan</strong> om 2 stat<strong>en</strong> te pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> : e<strong>en</strong><br />
resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> e<strong>en</strong> geconsoli<strong>de</strong>erd overzicht van gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> nietgerealiseer<strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong>. De staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
Groep maakt e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rscheid tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> wijziging<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> die<br />
verbon<strong>de</strong>n zijn met <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs van het vermog<strong>en</strong>, dan wel met niet<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs.<br />
2. Waar<strong>de</strong>ringsregels<br />
2.1 CONSOLIDATIE EN SEGMENTERINGPRINCIPES<br />
<strong>Umicore</strong> past <strong>de</strong> integrale consolidatie toe voor haar dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>,<br />
met name die <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> die <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming controleert, <strong>en</strong> waarvoor ze in<br />
staat is om het nanciële <strong>en</strong> operationele beleid te stur<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> ervan<br />
te verwerv<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> vermoedt dat er controle is wanneer <strong>Umicore</strong> rechtstreeks<br />
of onrechtstreeks via an<strong>de</strong>re dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> meer dan 50% van <strong>de</strong><br />
stemrecht<strong>en</strong> bezit.<br />
waarvan kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 254.947 185.332<br />
waarvan korte termijnschul<strong>de</strong>n bij kredietinstelling<strong>en</strong> -6.568 -4.985<br />
Dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geconsoli<strong>de</strong>erd vanaf <strong>de</strong> datum waarop <strong>de</strong><br />
controle overgedrag<strong>en</strong> wordt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n niet langer geconsoli<strong>de</strong>erd<br />
vanaf <strong>de</strong> datum waarop <strong>de</strong>ze controle ophoudt te best<strong>aan</strong>.<br />
Toelichting 5 geeft e<strong>en</strong> overzicht van <strong>de</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep op<br />
balansdatum.<br />
E<strong>en</strong> overname wordt geboekt volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> overnamemetho<strong>de</strong>. De activa,<br />
verplichting<strong>en</strong> <strong>en</strong> voorwaar<strong>de</strong>lijke verplichting<strong>en</strong> van het overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> bedrijf<br />
wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd teg<strong>en</strong> hun reële waar<strong>de</strong> op <strong>de</strong> overnamedatum. De kost van<br />
e<strong>en</strong> overname wordt gewaar<strong>de</strong>erd teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> afgestane activa,<br />
<strong>de</strong> uitgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> of <strong>de</strong> <strong>aan</strong>gegane verplichting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> overnamedatum,<br />
vermeer<strong>de</strong>rd met kost<strong>en</strong> die direct toerek<strong>en</strong>baar zijn <strong>aan</strong> <strong>de</strong> overname. Het bedrag<br />
waarmee <strong>de</strong> kost van e<strong>en</strong> overname het belang van <strong>de</strong> Groep in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong><br />
van <strong>de</strong> nettoactiva van <strong>de</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming overschrijdt, wordt geboekt als<br />
goodwill (zie punt 2.6, Immateriële vaste activa). Indi<strong>en</strong> het belang van <strong>de</strong> Groep<br />
in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> nettoactiva hoger is dan <strong>de</strong> kost van <strong>de</strong> overname,<br />
wordt dit verschil onmid<strong>de</strong>llijk als e<strong>en</strong> winst in <strong>de</strong> resulat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Alle intragroepsverrichting<strong>en</strong>, intragroepssaldi <strong>en</strong> niet gerealiseer<strong>de</strong> winst<strong>en</strong> op<br />
intragroepsverrichting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geëlimineerd. Niet-gerealiseer<strong>de</strong> verliez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s geëlimineerd, behalve als e<strong>en</strong> verlies e<strong>en</strong> indicatie is tot e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring. Indi<strong>en</strong> noodzakelijk wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ringsregels van <strong>de</strong><br />
dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gepast om <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>hang te garan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />
principes <strong>aan</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> door <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep.<br />
In e<strong>en</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming heeft <strong>de</strong> Groep e<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>isvolle invloed<br />
op het nanciële <strong>en</strong> operationele beleid, maar ge<strong>en</strong> controle. Dit wordt in het<br />
algeme<strong>en</strong> <strong>aan</strong>getoond door het bezit van 20 tot 50% van <strong>de</strong> stemgerechtig<strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> joint v<strong>en</strong>ture is e<strong>en</strong> contractuele overe<strong>en</strong>komst waarbij <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re partij<strong>en</strong> rechtstreeks of onrechtstreeks e<strong>en</strong> economische<br />
activiteit opzett<strong>en</strong> die zij gezam<strong>en</strong>lijk controler<strong>en</strong>.<br />
Zowel geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> als joint v<strong>en</strong>tures wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> consolidatie<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong>. Volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong>ze metho<strong>de</strong> wordt<br />
het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep in <strong>de</strong> winst<strong>en</strong> of verliez<strong>en</strong> na <strong>de</strong> overname opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> wordt het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el in <strong>de</strong> beweging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> reserves<br />
na <strong>de</strong> overname opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> reserves.<br />
De participaties van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming in geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint<br />
v<strong>en</strong>tures omvatt<strong>en</strong> ook <strong>de</strong> goodwill op hun overnames, vermin<strong>de</strong>rd met <strong>de</strong><br />
gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong>.<br />
Niet-gerealiseer<strong>de</strong> winst<strong>en</strong> uit transacties tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> haar<br />
geassocieer<strong>de</strong> <strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> of joint v<strong>en</strong>tures wor<strong>de</strong>n geëlimineerd t<strong>en</strong> belope<br />
van het belang van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming in <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong> <strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint<br />
v<strong>en</strong>tures. Niet-gerealiseer<strong>de</strong> verliez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s geëlimineerd, t<strong>en</strong>zij <strong>de</strong><br />
transactie e<strong>en</strong> indicatie levert voor e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring.<br />
Toelichting 16 geeft e<strong>en</strong> lijst van <strong>de</strong> belangrijkste geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
joint v<strong>en</strong>tures van <strong>de</strong> Groep op balansdatum.<br />
Toelichting 7 toont <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>tinformatie van <strong>de</strong> Groep. IFRS 8 is in <strong>de</strong> plaats<br />
gekom<strong>en</strong> van IAS 14, « segm<strong>en</strong>t informatie ». De segm<strong>en</strong>t structuur van <strong>Umicore</strong>
80 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
zoals ge<strong>de</strong> nieerd on<strong>de</strong>r IAS 14 was al in hoge mate in lijn met IFRS 8. De<br />
formele toepassing van IFRS 8 heeft ge<strong>en</strong> effect op <strong>de</strong> voorstellingswijze noch<br />
op <strong>de</strong> vergelijkbare cijfers van 2008. <strong>Umicore</strong> is georganiseerd in business units.<br />
Omdat er te veel units zijn heeft <strong>de</strong> directie beslist om <strong>de</strong>ze te aggreger<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
meer beperkt <strong>aan</strong>tal operationele segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. On<strong>de</strong>r IFRS 8 zijn <strong>de</strong> operationele<br />
segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> inge<strong>de</strong>eld naar hun activiteitstype <strong>en</strong> het metaal of groep<br />
van metal<strong>en</strong> waarin <strong>de</strong> business unit voornamelijk actief is.<br />
De business units van <strong>Umicore</strong> zijn ofwel actief in raf nage of in transformatie.<br />
Deg<strong>en</strong>e die actief zijn in <strong>de</strong> raf nage zull<strong>en</strong> grondstoff<strong>en</strong> verwerv<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
productie <strong>en</strong> verkoop van geraf neer<strong>de</strong> metal<strong>en</strong>. De units die actief zijn in <strong>de</strong><br />
transformatie zull<strong>en</strong> metal<strong>en</strong> <strong>aan</strong>w<strong>en</strong><strong>de</strong>n om er product<strong>en</strong> <strong>en</strong> chemicaliën mee<br />
te producer<strong>en</strong> voor diverse toepassing<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> is voornamelijk actife in <strong>de</strong><br />
groep van <strong>de</strong> « E<strong>de</strong>le Metal<strong>en</strong> », « Zink » <strong>en</strong> « overige metal<strong>en</strong> » zoals kobalt <strong>en</strong><br />
germanium.<br />
De wijze waarop <strong>de</strong> operationele segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gerapporteerd is consist<strong>en</strong>t<br />
met <strong>de</strong> interne rapportering <strong>aan</strong> <strong>de</strong> raad van bestuur <strong>en</strong> <strong>aan</strong> het directiecomité. Het<br />
directiecomité evalueert <strong>de</strong> performantie van <strong>de</strong> operationele segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op basis<br />
van het resultaat voor interest<strong>en</strong> <strong>en</strong> belasting<strong>en</strong> (EBIT), <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal <strong>en</strong> het<br />
r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal (ROCE).<br />
De resultat<strong>en</strong> van het segm<strong>en</strong>t, <strong>de</strong> activa <strong>en</strong> passiva bevatt<strong>en</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die direct<br />
<strong>aan</strong> het segm<strong>en</strong>t kunn<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n, of er op e<strong>en</strong> re<strong>de</strong>lijke wijze <strong>aan</strong><br />
kunn<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n.<br />
De prijszetting van verkop<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> is gebaseerd op marktconforme<br />
transfert-prijz<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> onvoldo<strong>en</strong><strong>de</strong> marktrefer<strong>en</strong>ties beschikbaar zijn wordt e<strong>en</strong><br />
« kost-plus » mechanisme toegepast. De verbon<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
toegevoegd <strong>aan</strong> die segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> toegevoegd waarmee hun activiteit het beste<br />
overe<strong>en</strong>stemt.<br />
E<strong>en</strong> geogra sch segm<strong>en</strong>t levert goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong><br />
economische omgeving waarvan het r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>ts- <strong>en</strong> risicopro el verschill<strong>en</strong>d is<br />
van segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die in an<strong>de</strong>re geogra sche omgeving<strong>en</strong> actief zijn.<br />
2.2 INFLATIEBOEKHOUDING<br />
Per 31 <strong>de</strong>cember 2009 is er binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />
dochteron<strong>de</strong>rneming die haar nanciële verslaggeving opstelt in <strong>de</strong> valuta van e<strong>en</strong><br />
economie met hyperin atie.<br />
2.3 OMREKENING VAN VREEMDE VALUTA<br />
Functionele munt: De post<strong>en</strong> in <strong>de</strong> nanciële stat<strong>en</strong> van elke <strong>en</strong>titeit van <strong>de</strong><br />
Groep wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd in <strong>de</strong> munt die het best <strong>aan</strong>sluit bij <strong>de</strong> economische<br />
realiteit <strong>en</strong> <strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> <strong>en</strong> omstandighe<strong>de</strong>n waarbinn<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze <strong>en</strong>titeit<br />
werkt. De geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> nanciële stat<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opgesteld in euro, <strong>de</strong><br />
functionele munt van <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>ron<strong>de</strong>rneming. Voor <strong>de</strong> consolidatie van <strong>de</strong> Groep<br />
<strong>en</strong> al haar dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> individuele<br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> als volgt omgerek<strong>en</strong>d:<br />
. activa <strong>en</strong> passiva teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> koers op het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong>, zoals die<br />
gepubliceerd wordt door <strong>de</strong> Europese C<strong>en</strong>trale Bank;<br />
. <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing <strong>aan</strong> <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> wisselkoers van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong>;<br />
. het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> historische wisselkoers.<br />
Wisselkoersverschill<strong>en</strong> die ontst<strong>aan</strong> bij <strong>de</strong> omrek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> netto-investering<br />
in buit<strong>en</strong>landse dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>, joint v<strong>en</strong>tures <strong>en</strong> geassocieer<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> wisselkoers op het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong>, wor<strong>de</strong>n geboekt<br />
als <strong>de</strong>el van het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r “Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong>”.<br />
Wanneer e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>landse activiteit ge<strong>de</strong>eltelijk wordt buit<strong>en</strong>gebruik gesteld<br />
of verkocht, wor<strong>de</strong>n wisselkoersverschill<strong>en</strong> die geboekt wer<strong>de</strong>n in het eig<strong>en</strong><br />
vermog<strong>en</strong>, erk<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />
Goodwill <strong>en</strong> alle <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong>n van activa <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>, die voortvloei<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> overname van e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>landse<br />
<strong>en</strong>titeit, wor<strong>de</strong>n verwerkt als activa <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> buit<strong>en</strong>landse <strong>en</strong>titeit<br />
<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n bijgevolg omgerek<strong>en</strong>d op basis van <strong>de</strong> slotkoers.<br />
2.5 MATERIELE VASTE ACTIVA<br />
Materiële vaste activa wor<strong>de</strong>n geboekt teg<strong>en</strong> historische kost, vermin<strong>de</strong>rd met<br />
gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>. De kostprijs<br />
omvat alle directe kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> het toewijsbare ge<strong>de</strong>elte van <strong>de</strong> indirecte kost<strong>en</strong> die<br />
nodig war<strong>en</strong> om <strong>de</strong> activa bedrijfsklaar te mak<strong>en</strong>.<br />
Intercalaire interest<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n niet geactiveerd. Ze wor<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> laste g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van<br />
het resultaat in <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> waarin ze ontst<strong>aan</strong>.<br />
De lineaire afschrijvingsmetho<strong>de</strong> wordt toegepast over <strong>de</strong> geschatte economische<br />
lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong> activa. De economische lev<strong>en</strong>sduur is <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> tij<strong>de</strong>ns<br />
<strong>de</strong>welke m<strong>en</strong> verwacht het activa te gebruik<strong>en</strong> in <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming.<br />
Herstellings- <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rhoudskost<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> laste g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />
waarin ze wer<strong>de</strong>n uitgevoerd, indi<strong>en</strong> ze niet bijdrag<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> verhoging van het<br />
toekomstige economische r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> activa. Zoniet wor<strong>de</strong>n ze beschouwd<br />
als e<strong>en</strong> afzon<strong>de</strong>rlijke compon<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> materiële vaste activa. Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> materiële vaste activa zijn elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die op regelmatige basis wor<strong>de</strong>n<br />
vervang<strong>en</strong>. Zij wor<strong>de</strong>n beschouwd als afzon<strong>de</strong>rlijke activa, omdat hun economische<br />
lev<strong>en</strong>sduur verschilt van <strong>de</strong> materiële vaste activa waartoe zij behor<strong>en</strong>.<br />
Als standaardleidraad is <strong>de</strong> geschatte economische lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong><br />
respectievelijke materiële activa als volgt ge<strong>de</strong> nieerd:<br />
Terrein<strong>en</strong>:<br />
Gebouw<strong>en</strong>:<br />
Niet afschrijfbaar<br />
- Industriële gebouw<strong>en</strong> 20 jaar<br />
- Aanpassing<strong>en</strong> <strong>aan</strong> gebouw<strong>en</strong> 10 jaar<br />
- An<strong>de</strong>re gebouw<strong>en</strong>, zoals kantor<strong>en</strong> <strong>en</strong> laboratoria 40 jaar<br />
- Onroer<strong>en</strong>d goed 40 jaar<br />
Installaties, machines <strong>en</strong> uitrusting<strong>en</strong>: 10 jaar<br />
- Ov<strong>en</strong>s 7 jaar<br />
- Kleinere uitrusting<strong>en</strong><br />
Meubilair <strong>en</strong> materieel:<br />
5 jaar<br />
- Roll<strong>en</strong>d materieel 5 jaar<br />
- Mobiel materieel voor intern transport 7 jaar<br />
- Informaticamaterieel 3 tot 5 jaar<br />
- Meubilair <strong>en</strong> kantoormaterieel 5 tot 10 jaar<br />
Voor belangrijke nieuw <strong>aan</strong>gekochte of gebouw<strong>de</strong> investering<strong>en</strong> wordt<br />
<strong>de</strong> economische lev<strong>en</strong>sduur expliciet ingeschat op het mom<strong>en</strong>t van <strong>de</strong><br />
investerings<strong>aan</strong>vraag waarbij <strong>de</strong>ze kan afwijk<strong>en</strong> van bov<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> standaar<strong>de</strong>n.<br />
Voor activa wordt op elke balansdatum beoor<strong>de</strong>eld of er e<strong>en</strong> indicatie bestaat<br />
die wijst op e<strong>en</strong> mogelijke bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring. Indi<strong>en</strong> die indicatie<br />
bestaat, wordt <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> getest <strong>aan</strong> <strong>de</strong> hand van e<strong>en</strong> evaluatie op basis<br />
van <strong>de</strong> toekomstige kasstrom<strong>en</strong>. Als <strong>de</strong> geschatte recupereerbare waar<strong>de</strong> lager is<br />
dan <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong>, wordt e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring geboekt on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
bedrijfskost<strong>en</strong>. Om bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> te evaluer<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n activa<br />
gegroepeerd in kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>he<strong>de</strong>n op het laagste niveau waarvoor<br />
er afzon<strong>de</strong>rlijk i<strong>de</strong>nti ceerbare kasstrom<strong>en</strong> best<strong>aan</strong> (zie punt 2.12, Bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring van activa).<br />
E<strong>en</strong> kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>heid is <strong>de</strong> kleinste i<strong>de</strong>nti ceerbare groep activa<br />
die kasstrom<strong>en</strong> g<strong>en</strong>ereert uit voortgezet gebruik onafhankelijk van kasstrom<strong>en</strong><br />
voortkom<strong>en</strong>d uit an<strong>de</strong>re activa of groep<strong>en</strong> van activa.<br />
2.6 IMMATERIELE VASTE ACTIVA<br />
2.6.1. KAPITAALTRANSACTIEKOSTEN<br />
Uitgav<strong>en</strong> voor oprichting <strong>en</strong> kapitaalverhoging wor<strong>de</strong>n afgetrokk<strong>en</strong> van het<br />
kapitaal.<br />
2.4 TRANSACTIES IN VREEMDE VALUTA<br />
2.6.2. GOODWILL<br />
Transacties in vreem<strong>de</strong> valuta wor<strong>de</strong>n geboekt in <strong>de</strong> functionele munt van elke<br />
<strong>en</strong>titeit teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> wisselkoers<strong>en</strong> die van kracht zijn op <strong>de</strong> datum van <strong>de</strong> afsluiting<br />
van <strong>de</strong> transacties. De datum van <strong>de</strong> afsluiting van <strong>de</strong> transactie is <strong>de</strong> datum<br />
waarop <strong>de</strong> transactie voor erk<strong>en</strong>ning in <strong>aan</strong>merking komt. Voor praktische re<strong>de</strong>n<strong>en</strong><br />
kan e<strong>en</strong> wisselkoers wor<strong>de</strong>n gebruikt die kort <strong>aan</strong>sluit bij <strong>de</strong> koers op <strong>de</strong> datum<br />
van <strong>de</strong> afsluiting van <strong>de</strong> transacties, bij voorbeeld, <strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> koers van <strong>de</strong><br />
week of <strong>de</strong> m<strong>aan</strong>d waarin <strong>de</strong> transacties voorkom<strong>en</strong>.<br />
Vervolg<strong>en</strong>s wor<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> jaarafsluiting alle monetaire activa <strong>en</strong> passiva gebaseerd<br />
op <strong>de</strong>ze transacties in vreem<strong>de</strong> valuta, omgerek<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> slotkoers op <strong>de</strong><br />
afsluitdatum van <strong>de</strong> balans.<br />
Winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> die voortvloei<strong>en</strong> uit transacties in vreem<strong>de</strong> valuta <strong>en</strong> uit <strong>de</strong><br />
omrek<strong>en</strong>ing van monetaire activa <strong>en</strong> passiva in vreem<strong>de</strong> valuta, wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> nancieel resultaat.<br />
Goodwill is het positieve verschil tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> overnameprijs van e<strong>en</strong><br />
dochteron<strong>de</strong>rneming, geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming of joint v<strong>en</strong>ture <strong>en</strong> het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />
van <strong>de</strong> Groep in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> i<strong>de</strong>nti ceerbare activa <strong>en</strong> passiva van <strong>de</strong><br />
overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong>titeit op <strong>de</strong> datum van <strong>de</strong> overname. Goodwill wordt geboekt <strong>aan</strong><br />
kost vermin<strong>de</strong>rd met <strong>de</strong> gecumuleer<strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>.<br />
Goodwill van geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint v<strong>en</strong>tures wordt in<br />
<strong>de</strong> balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r “Deelneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong>”, sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> investering zelf.<br />
Om <strong>de</strong> noodzaak tot e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring te kunn<strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>,<br />
wordt <strong>de</strong> goodwill toegewez<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>heid. Op<br />
elke balansdatum, wordt voor <strong>de</strong>ze kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>he<strong>de</strong>n e<strong>en</strong><br />
analyse uitgevoerd om te bepal<strong>en</strong> of <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> goodwill volledig<br />
recupereerbaar is. Als <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> goodwill niet volledig recupereerbaar<br />
Om zich teg<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> valutarisico’s in te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong>, heeft <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming e<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong>tal termijncontract<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong> (zie ver<strong>de</strong>r punt 2.21, Financiële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>).<br />
is, wordt <strong>de</strong> nodige waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />
Deze waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n nooit terugg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Het overschot van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> verworv<strong>en</strong><br />
i<strong>de</strong>nti ceerbare nettoactiva op het og<strong>en</strong>blik van <strong>de</strong> overname teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong><br />
betaal<strong>de</strong> overnameprijs, wordt onmid<strong>de</strong>llijk in resultaat opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.
2.6.3. ONDERZOEK EN ONTWIKKELING<br />
On<strong>de</strong>rzoekskost<strong>en</strong> met betrekking tot het verwerv<strong>en</strong> van nieuwe<br />
wet<strong>en</strong>schappelijke of technologische k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> inzicht<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> laste van het<br />
resultaat g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> waarin ze wer<strong>de</strong>n gemaakt.<br />
Ontwikkelingskost<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong> nieerd als kost<strong>en</strong> voor het ontwerp<strong>en</strong> van<br />
nieuwe of <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk verbeter<strong>de</strong> product<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong> voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
commerciële productie of het gebruik. Ze wor<strong>de</strong>n geactiveerd als, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re,<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n vold<strong>aan</strong> is:<br />
- <strong>de</strong> immateriële activa zull<strong>en</strong> <strong>aan</strong>leiding gev<strong>en</strong> tot toekomstige economische<br />
voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>, of met an<strong>de</strong>re woor<strong>de</strong>n, het marktpot<strong>en</strong>tieel is dui<strong>de</strong>lijk<br />
<strong>aan</strong>getoond;<br />
- <strong>de</strong> kost<strong>en</strong> met betrekking tot het proces of product kunn<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk<br />
geï<strong>de</strong>nti ceerd <strong>en</strong> betrouwbaar gewaar<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n.<br />
Indi<strong>en</strong> het moeilijk is om e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk on<strong>de</strong>rscheid te mak<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rzoeksof<br />
ontwikkelingskost<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> kost<strong>en</strong> beschouwd als on<strong>de</strong>rzoekskost<strong>en</strong>. Als<br />
ontwikkelingskost<strong>en</strong> geactiveerd wor<strong>de</strong>n, wor<strong>de</strong>n ze lineair afgeschrev<strong>en</strong> over <strong>de</strong><br />
perio<strong>de</strong> van het verwachte voor<strong>de</strong>el.<br />
2.6.4. ANDERE IMMATERIËLE ACTIVA<br />
Alle volg<strong>en</strong><strong>de</strong> categorieën wor<strong>de</strong>n geboekt teg<strong>en</strong> historische kost, vermin<strong>de</strong>rd met<br />
gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>, behalve voor<br />
<strong>de</strong> CO²-emissierecht<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d door <strong>de</strong> overhe<strong>de</strong>n. Deze wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> van toepassing zijn<strong>de</strong> marktwaar<strong>de</strong> op <strong>de</strong> dag van toek<strong>en</strong>ning.<br />
- Concessies, octrooi<strong>en</strong>, lic<strong>en</strong>ties: wor<strong>de</strong>n afgeschrev<strong>en</strong> over <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van hun<br />
juridische bescherming;<br />
- Software <strong>en</strong> <strong>aan</strong>verwante interne ontwikkelingskost<strong>en</strong>: wor<strong>de</strong>n standaard<br />
afgeschrev<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van vijf jaar;<br />
- CO²-emissierecht<strong>en</strong>: wor<strong>de</strong>n niet afgeschrev<strong>en</strong>, maar kunn<strong>en</strong> wel in waar<strong>de</strong><br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
- Gebruiksrecht van terrein<strong>en</strong>: wordt standaard afgeschrev<strong>en</strong> over <strong>de</strong><br />
contractuele perio<strong>de</strong>.<br />
2.7 LEASE<br />
Leasingovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> opgesplitst wor<strong>de</strong>n in twee soort<strong>en</strong>:<br />
2.7.1. FINANCIËLE LEASING<br />
Leasing waarbij <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming vrijwel alle voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> risico’s verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />
<strong>de</strong> eig<strong>en</strong>dom van <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> activa overneemt, wordt beschouwd als nanciële<br />
leasing. Financiële leasingcontract<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
reële waar<strong>de</strong> op het mom<strong>en</strong>t van het <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong> van <strong>de</strong> leasingovere<strong>en</strong>komst<br />
of, indi<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze lager is, teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> geschatte geactualiseer<strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />
minimale leasingbetaling<strong>en</strong>, min gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>.<br />
Elke a ossing wordt <strong>de</strong>els beschouwd als terugbetaling van <strong>de</strong> leasingschuld, <strong>de</strong>els<br />
als interestbetaling in e<strong>en</strong> verhouding die maakt dat er over <strong>de</strong> volledige looptijd<br />
e<strong>en</strong> constante interestlast ontstaat in vergelijking met het op<strong>en</strong>st<strong>aan</strong>d kapitaal.<br />
De overe<strong>en</strong>komstige huurschul<strong>de</strong>n, exclusief <strong>de</strong> nanciële last<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n geboekt<br />
in <strong>de</strong> rubriek “Overige langetermijnschul<strong>de</strong>n”. Het interestge<strong>de</strong>elte wordt over <strong>de</strong><br />
termijn van <strong>de</strong> leasingperio<strong>de</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Activa die het<br />
voorwerp uitmak<strong>en</strong> van nanciële leasing wor<strong>de</strong>n afgeschrev<strong>en</strong> over <strong>de</strong> kortste<br />
termijn van hetzij <strong>de</strong> verwachte economische lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong>ze activa, hetzij <strong>de</strong><br />
duur van het leasingcontract.<br />
2.7.2. OPERATIONELE LEASING<br />
Leasingovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> waarbij vrijwel alle wez<strong>en</strong>lijke voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> risico’s<br />
verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>dom van <strong>de</strong> activa bij <strong>de</strong> verhuur<strong>de</strong>r berust<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n als<br />
operationele leasing beschouwd. De Groep gaat over tot <strong>de</strong> leasing van metal<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>en</strong> voor <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n voor e<strong>en</strong> speci eke termijn waarvoor<br />
<strong>de</strong> Groep vergoeding<strong>en</strong> ontvangt of betaalt. De leasing van metal<strong>en</strong> van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n<br />
wordt beschouwd als operationele leasing <strong>en</strong> gerapporteerd on<strong>de</strong>r «Niet in <strong>de</strong><br />
balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong>» (toelichting 32). Operationele<br />
leasingbetaling<strong>en</strong> of ontvangst<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n respectievelijk als e<strong>en</strong> bedrijfskost of<br />
-opbr<strong>en</strong>gst geboekt in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing op basis van <strong>de</strong> lineaire metho<strong>de</strong>.<br />
2.8 FINANCIELE ACTIVA BESCHIKBAAR VOOR VERKOOP, LENINGEN<br />
EN LANGE TERMIJN VORDERINGEN<br />
Alle beweging<strong>en</strong> in nanciële activa beschikbaar voor verkoop, l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> lange<br />
termijn vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geboekt op <strong>de</strong> verhan<strong>de</strong>lingsdatum.<br />
Financiële activa beschikbaar voor verkoop wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong>.<br />
Ongerealiseer<strong>de</strong> winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> uit veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van<br />
<strong>de</strong>rgelijke activa, wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> als nanciële vaste<br />
activareserves. Wanneer <strong>de</strong> activa verkocht wor<strong>de</strong>n of wanneer er e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring op <strong>de</strong>ze activa di<strong>en</strong>t opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> te wor<strong>de</strong>n, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> in het<br />
eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> gecumuleer<strong>de</strong> <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in<br />
<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing als winst of verlies.<br />
L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>aan</strong> afgeschrev<strong>en</strong> kostprijs na aftrek<br />
van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>.<br />
Eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n afgetrokk<strong>en</strong> van het kapitaal.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 81<br />
2.9 VOORRADEN<br />
Voorra<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n geboekt teg<strong>en</strong> kostprijs of, indi<strong>en</strong> die lager is, <strong>de</strong> netto<br />
realiseerbare waar<strong>de</strong>. De kostprijs omvat directe <strong>aan</strong>koop- of productiekost<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> toewijsbaar <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e kost<strong>en</strong>.<br />
Voorra<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n opgesplitst in:<br />
1. Basisproduct<strong>en</strong> met metaal<strong>de</strong>kking<br />
2. Basisproduct<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r metaal<strong>de</strong>kking<br />
3. Verbruiksgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />
4. Betaal<strong>de</strong> voorschott<strong>en</strong><br />
5. Bestelling<strong>en</strong> in uitvoering<br />
Basisproduct<strong>en</strong> met metaal<strong>de</strong>kking zijn metaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> product<strong>en</strong> waarbij<br />
<strong>Umicore</strong> blootgesteld is <strong>aan</strong> metaalprijsschommeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarvoor<br />
<strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> actief <strong>en</strong> structureel risicobeheer toepast t<strong>en</strong>ein<strong>de</strong> <strong>de</strong> mogelijke<br />
negatieve effect<strong>en</strong> op <strong>de</strong> nanciële prestatie van <strong>de</strong> Groep tot e<strong>en</strong> minimum<br />
te beperk<strong>en</strong>. De metaalinhoud wordt gegroepeerd in categorieën die hun<br />
speci eke aard <strong>en</strong> operationele toepassing weerspiegel<strong>en</strong>. Afhankelijk van <strong>de</strong><br />
metaalvoorraadcategorie, wor<strong>de</strong>n gepaste in<strong>de</strong>kkingsmechanism<strong>en</strong> toegepast.<br />
Deze voorra<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd met <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> van het gewog<strong>en</strong><br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>, toegepast per voorraadcategorie behalve voor <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n<br />
gewaar<strong>de</strong>erd <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> (zie 2.21, Financiële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>).<br />
Basisproduct<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r metaal<strong>de</strong>kking <strong>en</strong> verbruiksgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd<br />
volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> van het gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>.<br />
Waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op voorra<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n geboekt in geval van lage<br />
voorraadrotatie <strong>en</strong> wanneer <strong>de</strong> nettoboekwaar<strong>de</strong> <strong>de</strong> marktwaar<strong>de</strong> overschrijdt,<br />
zijn<strong>de</strong> <strong>de</strong> geschatte verkoopprijs vermin<strong>de</strong>rd met <strong>de</strong> geschatte kost<strong>en</strong> voor<br />
afwerking <strong>en</strong> <strong>de</strong> geschatte kost noodzakelijk voor het afsluit<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> verkoop.<br />
Waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n afzon<strong>de</strong>rlijk vermeld.<br />
Betaal<strong>de</strong> voorschott<strong>en</strong> zijn voorafbetaling<strong>en</strong> op contract<strong>en</strong> met leveranciers, waarbij<br />
<strong>de</strong> fysieke levering van het on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> goed nog niet heeft plaatsgevon<strong>de</strong>n. Zij<br />
wor<strong>de</strong>n geboekt teg<strong>en</strong> nominale waar<strong>de</strong>.<br />
Bestelling<strong>en</strong> in uitvoering wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> metho<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />
“winstname volg<strong>en</strong><strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> werk<strong>en</strong>”.<br />
2.10 HANDELS- EN OVERIGE VORDERINGEN<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd <strong>aan</strong> afgeschrev<strong>en</strong> kostprijs, d.i. <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
netto huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring. T<strong>en</strong>zij <strong>de</strong> impact van actualisatie<br />
materieel is, wor<strong>de</strong>n vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>aan</strong> nominale waar<strong>de</strong> geboekt <strong>en</strong> afgeschrev<strong>en</strong><br />
indi<strong>en</strong> oninbaar. Alle afschrijv<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n op aparte rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> gevolgd, <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze<br />
wor<strong>de</strong>n pas met <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> gecomp<strong>en</strong>seerd als er ge<strong>en</strong> kans meer is op<br />
recuperatie van <strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring.<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> voor <strong>de</strong>welke <strong>de</strong> risico’s <strong>en</strong> <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els<br />
getransfereerd wer<strong>de</strong>n, wor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> balans afgeboekt.<br />
Reële waar<strong>de</strong>winst<strong>en</strong> uit afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r<br />
han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>.<br />
2.11 KAS EN KASEQUIVALENTEN<br />
Kasmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> beschikbare geldmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in contant<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />
bedrag<strong>en</strong> bij bank<strong>en</strong>. Kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn uiterst liqui<strong>de</strong> kortetermijnbelegging<strong>en</strong><br />
die op elk og<strong>en</strong>blik kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n omgezet in geldmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> waarvan het bedrag<br />
gek<strong>en</strong>d is, e<strong>en</strong> looptijd hebb<strong>en</strong> van maximum drie m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n <strong>en</strong> niet on<strong>de</strong>rhevig<br />
zijn <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> materieel risico op waar<strong>de</strong>schommeling<strong>en</strong>.<br />
Deze elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> nominale waar<strong>de</strong> of<br />
afgeschrev<strong>en</strong> kostprijs. Negatieve lop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> bank<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong><br />
balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als nanciële schul<strong>de</strong>n op korte termijn.<br />
2.12 BIJZONDERE WAARDEVERMINDERING VAN ACTIVA<br />
Materiële vaste activa <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re vaste activa, met inbegrip van immateriële<br />
activa <strong>en</strong> nanciële activa niet <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n voor han<strong>de</strong>lsdoelein<strong>de</strong>n, wor<strong>de</strong>n<br />
geëvalueerd op <strong>de</strong> noodzaak tot boeking van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
indi<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> of veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n erop wijz<strong>en</strong> dat<br />
<strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> mogelijkerwijs niet kan gerecupereerd wor<strong>de</strong>n. Indi<strong>en</strong> <strong>de</strong>rgelijke<br />
indicaties <strong>aan</strong>wezig zijn, moet <strong>de</strong> recupereerbare waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa geschat<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
De recupereerbare waar<strong>de</strong> is <strong>de</strong> nettoverkoopprijs van <strong>de</strong> activa of, wanneer<br />
<strong>de</strong>ze hoger is, <strong>de</strong> gebruikswaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa. Om <strong>de</strong> recupereerbare waar<strong>de</strong><br />
van individuele activa te kunn<strong>en</strong> schatt<strong>en</strong>, bepaalt <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming vaak <strong>de</strong><br />
recupereerbare waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>heid waartoe <strong>de</strong> activa<br />
behor<strong>en</strong>.<br />
Als <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa <strong>de</strong> recupereerbare waar<strong>de</strong> overschrijdt, dan<br />
wordt onmid<strong>de</strong>llijk e<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring als kost geboekt.<br />
Bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n terugg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> re<strong>de</strong>n<br />
voor <strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> geboekt voor activa of voor e<strong>en</strong><br />
kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>heid, niet langer bestaat of vermin<strong>de</strong>rd is. E<strong>en</strong><br />
bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring wordt maximaal terugg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> voor zover <strong>de</strong><br />
boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa niet groter wordt dan <strong>de</strong> theoretische nettoboekwaar<strong>de</strong><br />
na afschrijving, bepaald alsof er in <strong>de</strong> voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring zou zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.
82 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
2.13 KAPITAAL EN OVERGEDRAGEN RESULTATEN<br />
A. Herinkoop van eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
Wanneer <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming e<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van haar eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> inkoopt, wordt<br />
<strong>de</strong> betaal<strong>de</strong> prijs, inclusief <strong>de</strong> toewijsbare nettotransactiekost<strong>en</strong> na belasting,<br />
afgetrokk<strong>en</strong> van het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als “Eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>”.<br />
Er wordt ge<strong>en</strong> winst of verlies geboekt in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing bij <strong>aan</strong>koop,<br />
verkoop, uitgifte of vernietiging. Indi<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s verkocht<br />
of heruitgegev<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n, wordt elk ontvang<strong>en</strong> bedrag als eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
B. Bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> kost<strong>en</strong> die onmid<strong>de</strong>llijk toewijsbaar zijn <strong>aan</strong> <strong>de</strong> uitgifte van<br />
nieuwe <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> in min<strong>de</strong>ring<br />
gebracht van het ontvang<strong>en</strong> bedrag, na aftrek van belasting<strong>en</strong>.<br />
C. Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>ron<strong>de</strong>rneming uitkeerbaar <strong>aan</strong> <strong>de</strong> gewone<br />
uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als verplichting nadat ze<br />
goedgekeurd zijn door <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs.<br />
2.16.2. VERGOEDING NA UITDIENSTTREDING (PENSIOENEN, MEDISCHE<br />
ZORGVERLENING)<br />
De on<strong>de</strong>rneming heeft verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>programma’s <strong>en</strong> programma’s voor<br />
medische zorgverl<strong>en</strong>ing in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> praktijk<strong>en</strong><br />
in <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n waar ze actief is. De programma’s wor<strong>de</strong>n in principe via betaling<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong> verzekeringsmaatschappij<strong>en</strong> of apart beheer<strong>de</strong> fonds<strong>en</strong> ge nancierd.<br />
2.14 MINDERHEIDSBELANGEN<br />
Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> het <strong>de</strong>el, toebehor<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
min<strong>de</strong>rheids<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, van <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van i<strong>de</strong>nti ceerbare activa <strong>en</strong><br />
passiva die geboekt wor<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> overname van e<strong>en</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming, sam<strong>en</strong><br />
met het overe<strong>en</strong>komstige <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> gerealiseer<strong>de</strong> winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
daaropvolg<strong>en</strong><strong>de</strong> perio<strong>de</strong>s.<br />
2.16.2.1. «Te bereik<strong>en</strong> doel»-plann<strong>en</strong><br />
De on<strong>de</strong>rneming neemt alle wettelijke <strong>en</strong> feitelijke verplichting<strong>en</strong> in <strong>de</strong> boek<strong>en</strong> op,<br />
zowel op basis van <strong>de</strong> formele bepaling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel”-plann<strong>en</strong> als<br />
van <strong>de</strong> eer<strong>de</strong>r informele gewoont<strong>en</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming.<br />
Het bedrag dat opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> wordt in <strong>de</strong> balans, is gebaseerd op actuariële<br />
berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> (op basis van <strong>de</strong> «projected unit credit method”) <strong>en</strong><br />
verteg<strong>en</strong>woordigt <strong>de</strong> actuele waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> toekomstige uitkeringsverplichting<strong>en</strong>.<br />
De voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast voor <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<strong>en</strong> van verle<strong>de</strong>n<br />
di<strong>en</strong>sttijd <strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>rd met <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> ev<strong>en</strong>tuele activa van<br />
het p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plan. Niet-opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<strong>en</strong> van verle<strong>de</strong>n di<strong>en</strong>sttijd<br />
resulter<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> invoering van nieuwe toekomstige uitkeringsverplichting<strong>en</strong> of<br />
wijziging<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> die betaalbaar zijn volg<strong>en</strong>s het best<strong>aan</strong><strong>de</strong> plan.<br />
De p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<strong>en</strong> van verle<strong>de</strong>n di<strong>en</strong>sttijd waarvoor <strong>de</strong> uitkering<strong>en</strong> nog niet<br />
verworv<strong>en</strong> zijn (<strong>de</strong> werknemers moet<strong>en</strong> eerst nog <strong>de</strong> arbeidsprestaties verl<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
vooraleer <strong>de</strong> uitkering<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d wor<strong>de</strong>n), wor<strong>de</strong>n lineair afgeschrev<strong>en</strong> over <strong>de</strong><br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> nieuwe of gewijzig<strong>de</strong> uitkering<strong>en</strong> verworv<strong>en</strong> zijn.<br />
In <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing wordt het min<strong>de</strong>rheids<strong>aan</strong><strong>de</strong>el in het verlies of <strong>de</strong> winst<br />
van <strong>de</strong> groep apart van het geconsoli<strong>de</strong>erd resultaat van <strong>de</strong> groep getoond.<br />
De actuariële winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> resulter<strong>en</strong> uit verschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> werkelijke <strong>en</strong><br />
geschatte actuariële parameters zoals weerspiegeld in <strong>de</strong> jaarlijkse bijwerking van<br />
<strong>de</strong> actuariële berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. Deze winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het<br />
2.15 VOORZIENINGEN<br />
eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> in <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> waarin ze ontst<strong>aan</strong> <strong>en</strong> ze wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gelegd in <strong>de</strong> balans indi<strong>en</strong>:<br />
geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> overzicht van <strong>de</strong> gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet gerealioseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong><br />
als reserves voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> na uitdi<strong>en</strong>sttreding.<br />
• er e<strong>en</strong> huidige (wettelijke of feitelijke) verplichting bestaat t<strong>en</strong> gevolge van<br />
e<strong>en</strong> gebeurt<strong>en</strong>is uit het verle<strong>de</strong>n;<br />
2.16.2.2. Plann<strong>en</strong> met “vaste bijdrage”<br />
• het waarschijnlijk is dat er kasuitgav<strong>en</strong> vereist zijn om <strong>de</strong> verplichting af te<br />
wikkel<strong>en</strong>;<br />
De on<strong>de</strong>rneming betaalt vaste bijdrag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> op<strong>en</strong>bare of privéverzekeringsplann<strong>en</strong>.<br />
De betaling<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> laste g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> op het mom<strong>en</strong>t dat<br />
• er e<strong>en</strong> betrouwbare schatting van het bedrag van <strong>de</strong>ze uitgave kan gemaakt<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
ze verschuldigd zijn, <strong>en</strong> zijn als dusdanig opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> personeelskost<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> feitelijke verplichting is e<strong>en</strong> verplichting die ontstaat uit <strong>de</strong> han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rneming, waarbij <strong>de</strong>ze, door e<strong>en</strong> consist<strong>en</strong>t gedrag of door<br />
2.16.3. ANDERE PERSONEELSVOORDELEN OP LANGE TERMIJN<br />
(ANCIËNNITEITSPREMIES)<br />
bepaal<strong>de</strong> gepubliceer<strong>de</strong> beleidsregels te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> geeft dat zij bepaal<strong>de</strong><br />
verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>vaardt, <strong>en</strong> <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming als gevolg daarvan e<strong>en</strong><br />
terecht verwachtingspatroon gecreëerd heeft dat zij die verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n<br />
daadwerkelijk zal opnem<strong>en</strong>.<br />
Deze vergoeding<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geboekt t<strong>en</strong> belope van hun verwachte kostprijs over<br />
<strong>de</strong> tewerkstellingsperio<strong>de</strong>, op basis van e<strong>en</strong> boekhoudmetho<strong>de</strong>, vergelijkbaar<br />
met die van <strong>de</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel”-plann<strong>en</strong>. Deze verplichting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n over<br />
het algeme<strong>en</strong> jaarlijks gewaar<strong>de</strong>erd door onafhankelijke erk<strong>en</strong><strong>de</strong> actuariss<strong>en</strong>.<br />
Het bedrag opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als voorzi<strong>en</strong>ing is <strong>de</strong> best mogelijke schatting op <strong>de</strong><br />
balansdatum van <strong>de</strong> uitgav<strong>en</strong> die vereist zijn om <strong>aan</strong> <strong>de</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> verplichting te<br />
voldo<strong>en</strong>, rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> waarschijnlijkheid van het mogelijke resultaat<br />
Alle actuariële verliez<strong>en</strong> of winst<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n onmid<strong>de</strong>llijk opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />
van <strong>de</strong> gebeurt<strong>en</strong>is. Indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> tijdswaar<strong>de</strong> van het geld belangrijk is, wordt als<br />
voorzi<strong>en</strong>ing <strong>de</strong> huidige waar<strong>de</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van <strong>de</strong> verwachte toekomstige vereiste<br />
uitgav<strong>en</strong> om <strong>aan</strong> <strong>de</strong> verplichting te voldo<strong>en</strong>. Het resultaat van <strong>de</strong> jaarlijkse<br />
heractualisatie van <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, als ze verricht wordt, wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
nanciële resultat<strong>en</strong>.<br />
De belangrijkste types van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong>:<br />
2.16.4. LOOPBAANBEËINDIGINGSVOORDELEN (BRUGPENSIOENPLANNEN, ANDERE<br />
GELIJKAARDIGE VERPLICHTINGEN)<br />
Deze vergoeding<strong>en</strong> zijn verschuldigd als gevolg van <strong>de</strong> beslissing van <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming om het di<strong>en</strong>stverband van e<strong>en</strong> werknemer te beëindig<strong>en</strong> vóór <strong>de</strong><br />
normale p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>datum of van <strong>de</strong> beslissing van e<strong>en</strong> werknemer om in ruil voor<br />
<strong>de</strong>ze vergoeding vrijwillig ontslag te nem<strong>en</strong>. Als ze re<strong>de</strong>lijkerwijs voorspelbaar zijn,<br />
1. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> (zie 2.16, Personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>).<br />
overe<strong>en</strong>komstig <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> praktijk<strong>en</strong> in <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n waar <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />
actief is, wor<strong>de</strong>n ook pot<strong>en</strong>tieel toekomstige verplichting<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
2. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor milieuverplichting<strong>en</strong><br />
Deze vergoeding<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geboekt t<strong>en</strong> belope van hun verwachte kostprijs over<br />
Milieuvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn gebaseerd op wettelijke <strong>en</strong> feitelijke verplichting<strong>en</strong> <strong>de</strong> tewerkstellingsperio<strong>de</strong>, op basis van e<strong>en</strong> boekhoudmetho<strong>de</strong>, vergelijkbaar<br />
t<strong>en</strong> gevolge van gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> uit het verle<strong>de</strong>n, in overe<strong>en</strong>stemming met het met die van <strong>de</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel”-plann<strong>en</strong>. Deze verplichting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n over<br />
gepubliceer<strong>de</strong> milieubeleid van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> <strong>de</strong> gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> wettelijke het algeme<strong>en</strong> jaarlijks gewaar<strong>de</strong>erd door onafhankelijke erk<strong>en</strong><strong>de</strong> actuariss<strong>en</strong>.<br />
verplichting<strong>en</strong>. Het volledige bedrag van <strong>de</strong> geschatte verplichting wordt<br />
Alle actuariële verliez<strong>en</strong> of winst<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n onmid<strong>de</strong>llijk opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong><br />
onmid<strong>de</strong>llijk opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, op het og<strong>en</strong>blik dat <strong>de</strong> verplichting plaatsvindt. Wanneer<br />
<strong>de</strong> verplichting productie gerelateerd is, wordt <strong>de</strong> verplichting stapsgewijs<br />
resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s het normaal gebruik/ producti<strong>en</strong>iveau.<br />
2.16.5. VERGOEDINGEN IN AANDELEN EN AANVERWANTE VOORDELEN (OP<br />
3. Overige voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
AANDELEN GEBASEERDE VERGOEDINGEN IFRS 2)<br />
Omvatt<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor geschill<strong>en</strong>, verlieslat<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong>,<br />
Dankzij verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optie of <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> programma’s kunn<strong>en</strong> zowel<br />
garanties, risico’s op nanciële <strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> herstructurering<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> werknemers als het s<strong>en</strong>ior managem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
voorzi<strong>en</strong>ing voor herstructurering wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming e<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> <strong>aan</strong>kop<strong>en</strong> of verwerv<strong>en</strong>. De optie of <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> uitoef<strong>en</strong>ingsprijs is<br />
ge<strong>de</strong>tailleerd <strong>en</strong> formeel herstructureringsplan heeft goedgekeurd, <strong>en</strong> als <strong>de</strong> gelijk <strong>aan</strong> <strong>de</strong> marktprijs van <strong>de</strong> (on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong>) <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> op <strong>de</strong> datum van <strong>de</strong><br />
herstructurering al gestart of publiek <strong>aan</strong>gekondigd is vóór <strong>de</strong> balansdatum. Elke toek<strong>en</strong>ning. Als <strong>de</strong> opties uitgeoef<strong>en</strong>d wor<strong>de</strong>n, wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> kom<strong>en</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />
herstructureringsvoorzi<strong>en</strong>ing omvat <strong>en</strong>kel <strong>de</strong> directe uitgav<strong>en</strong> die voortvloei<strong>en</strong> uit best<strong>aan</strong><strong>de</strong> voorraad eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> ter beschikking gesteld van <strong>de</strong> begunstig<strong>de</strong>n.<br />
<strong>de</strong> herstructurering, welke dui<strong>de</strong>lijk afgebak<strong>en</strong>d zijn <strong>en</strong> die ge<strong>en</strong> verband hou<strong>de</strong>n In bei<strong>de</strong> gevall<strong>en</strong> wordt het kapitaal verhoogd met het bedrag van <strong>de</strong> ontvang<strong>en</strong><br />
met <strong>de</strong> lop<strong>en</strong><strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming.<br />
uitoef<strong>en</strong>ingsprijs. Voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> programma’s, wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> voorraad<br />
eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> ter beschikking gesteld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> begunstig<strong>de</strong>n.<br />
2.16 PERSONEELSVOORDELEN<br />
De opties <strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n standaard verworv<strong>en</strong> op <strong>de</strong> datum van<br />
<strong>de</strong> toek<strong>en</strong>ning <strong>en</strong> hun reële waar<strong>de</strong> wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> uitgave voor<br />
2.16.1. PERSONEELSVOORDELEN OP KORTE TERMIJN<br />
Ze omvatt<strong>en</strong> lon<strong>en</strong>, salariss<strong>en</strong> <strong>en</strong> sociale zekerheidsbijdrag<strong>en</strong>, vakantiegeld,<br />
doorbetaling van loon bij ziekte, bonuss<strong>en</strong> <strong>en</strong> verloning<strong>en</strong> in natura. Deze wor<strong>de</strong>n<br />
als kost geboekt in <strong>de</strong> betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> perio<strong>de</strong>. Alle ka<strong>de</strong>rle<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />
ontvang<strong>en</strong> bonuss<strong>en</strong>, op basis van te bereik<strong>en</strong> nanciële doelstelling<strong>en</strong>. Het<br />
bedrag van <strong>de</strong> bonus wordt t<strong>en</strong> laste g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, op basis van e<strong>en</strong> raming op <strong>de</strong><br />
balansdatum.<br />
personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> met als teg<strong>en</strong>post het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> vorm<br />
van reserves voor op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong>. Voor <strong>de</strong> opties is,<br />
<strong>de</strong> kost die moet geboekt wor<strong>de</strong>n berek<strong>en</strong>d door e<strong>en</strong> actuaris die daarvoor<br />
e<strong>en</strong> waar<strong>de</strong>ringsmo<strong>de</strong>l gebruikt dat rek<strong>en</strong>ing houdt met <strong>de</strong> karakteristiek<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties, <strong>de</strong> volatiliteit van het on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>el <strong>en</strong> het<br />
veron<strong>de</strong>rstel<strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ingspatroon.<br />
Zolang <strong>de</strong> verle<strong>en</strong><strong>de</strong> opties niet zijn uitgeoef<strong>en</strong>d wordt hun waar<strong>de</strong> gerapporteerd<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> staat van mutaties in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
groep als ‘reserves voor op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong>’. De waar<strong>de</strong><br />
van <strong>de</strong> uitgeoef<strong>en</strong><strong>de</strong> opties gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> wordt getransfereerd naar<br />
‘overgedrag<strong>en</strong> resultat<strong>en</strong>’.
2.16.6. PRESENTATIE<br />
De personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geboekt als bedrijfsresultaat in <strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing, met uitzon<strong>de</strong>ring van interest <strong>en</strong> actualiseringsresultat<strong>en</strong> die<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> nanciële resultat<strong>en</strong>.<br />
2.17 FINANCIELE SCHULDEN<br />
Alle beweging<strong>en</strong> in nanciële schul<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n geboekt op <strong>de</strong><br />
verhan<strong>de</strong>lingsdatum.<br />
Voor l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> initieel ontvang<strong>en</strong> bedrag<strong>en</strong> geboekt, vermin<strong>de</strong>rd<br />
met transactiekost<strong>en</strong>. Daarna wor<strong>de</strong>n ze gewaar<strong>de</strong>erd teg<strong>en</strong> nettowaar<strong>de</strong> na<br />
afschrijving, op basis van <strong>de</strong> effectieve interestmetho<strong>de</strong>. De nettowaar<strong>de</strong> na<br />
afschrijving wordt berek<strong>en</strong>d rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>nd met alle uitgiftekost<strong>en</strong> <strong>en</strong> elke<br />
korting of premie op het mom<strong>en</strong>t van uitgifte. Alle verschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> het gele<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
bedrag <strong>en</strong> <strong>de</strong> terugbetalingswaar<strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />
bij terugbetaling.<br />
2.18 HANDELS- EN OVERIGE SCHULDEN<br />
Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n geboekt teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> na waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring, met<br />
an<strong>de</strong>re woor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> netto actuele waar<strong>de</strong> van het te betal<strong>en</strong> bedrag. T<strong>en</strong>zij <strong>de</strong><br />
impact van actualisatie materieel is, wordt <strong>de</strong> nominale waar<strong>de</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Reële waar<strong>de</strong>verliez<strong>en</strong> uit afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r<br />
han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n.<br />
2.20.2. OVERHEIDSSUBSIDIES<br />
Overheidssubsidies wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>vankelijk geboekt in <strong>de</strong> balans als over te drag<strong>en</strong><br />
opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> indi<strong>en</strong> er e<strong>en</strong> re<strong>de</strong>lijke garantie is dat <strong>de</strong> subsidies ontvang<strong>en</strong> zull<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming zal voldo<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n die er<strong>aan</strong><br />
verbon<strong>de</strong>n zijn. Subsidies wor<strong>de</strong>n vervolg<strong>en</strong>s in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
in <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> perio<strong>de</strong> als, <strong>en</strong> proportioneel <strong>aan</strong>, <strong>de</strong> te comp<strong>en</strong>ser<strong>en</strong> kost<strong>en</strong>.<br />
2.21 FINANCIELE INSTRUMENTEN<br />
De on<strong>de</strong>rneming gebruikt afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met<br />
betrekking tot basismaterial<strong>en</strong> om <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> negatieve schommeling<strong>en</strong><br />
van wisselkoers<strong>en</strong>, metaalprijz<strong>en</strong>, r<strong>en</strong>tevoet<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re marktrisico’s te beperk<strong>en</strong>.<br />
De on<strong>de</strong>rneming gebruikt voornamelijk spot- <strong>en</strong> termijncontract<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>kking van het metaal- <strong>en</strong> valutarisico <strong>en</strong> swapcontract<strong>en</strong> om het r<strong>en</strong>terisico in<br />
te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong>. De transacties uitgevoerd op <strong>de</strong> termijnmarkt zijn niet van speculatieve<br />
aard.<br />
2.21.1. TRANSACTIONELE RISICO’S – REËLE-WAARDE INDEKKING<br />
Afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met betrekking tot<br />
basismaterial<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gebruikt om <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (activa, passiva <strong>en</strong> vaste overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>) te bescherm<strong>en</strong>.<br />
Deze wor<strong>de</strong>n oorspronkelijk <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> geboekt op <strong>de</strong> verhan<strong>de</strong>lingsdatum.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 83<br />
Alle afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met betrekking tot<br />
basismaterial<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd op balansdatum <strong>aan</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>,<br />
volg<strong>en</strong>s het marktwaar<strong>de</strong>vergelijkingsmechanisme («mark-to-market»). Alle<br />
winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n onmid<strong>de</strong>llijk opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />
- als e<strong>en</strong> bedrijfsresultaat - indi<strong>en</strong> gerelateerd <strong>aan</strong> metaal <strong>en</strong> als e<strong>en</strong> nancieel<br />
resultaat in alle an<strong>de</strong>re gevall<strong>en</strong>.<br />
Inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (vooral fysische vaste overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> <strong>en</strong> commerciële<br />
voorraad) wor<strong>de</strong>n ook gewaar<strong>de</strong>erd <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> wanneer “hedge accounting”<br />
kan gedocum<strong>en</strong>teerd wor<strong>de</strong>n in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> IAS 39-criteria.<br />
In <strong>de</strong> afwezigheid van het verkrijg<strong>en</strong> van “hedge accounting” bij <strong>de</strong> creatie in<br />
overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> IAS 39-criteria, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />
kost opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s on<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ringsregels die van<br />
toepassing zijn voor gelijkaardige niet-inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, o.a. <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> laagste van kostprijs <strong>en</strong> marktwaar<strong>de</strong> (IAS 2) voor wat <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n betreft,<br />
of het boek<strong>en</strong> van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor verlieslat<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong> (IAS 37) voor <strong>de</strong><br />
fysische vaste overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> (zie ook toelichting also note 2.22 - IAS 39 impact).<br />
Wanneer er e<strong>en</strong> consist<strong>en</strong>te praktijk bestaat bij e<strong>en</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming of<br />
e<strong>en</strong> kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>heid van <strong>de</strong> Groep om het on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> item<br />
geleverd te krijg<strong>en</strong> om het terug te verkop<strong>en</strong> op korte termijn met als doel<br />
e<strong>en</strong> winst te realiser<strong>en</strong> op basis van <strong>de</strong> kortetermijnschommeling<strong>en</strong> in <strong>de</strong> prijs<br />
of <strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsmarges, dan wor<strong>de</strong>n in die gevall<strong>en</strong> <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd<br />
<strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> via <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> <strong>de</strong> verbon<strong>de</strong>n fysische <strong>en</strong>/of<br />
han<strong>de</strong>lsgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geklasseerd als afgelei<strong>de</strong> nanciële<br />
instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ook met e<strong>en</strong> waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> geboekt via <strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />
2.19 BELASTINGEN OP HET RESULTAAT<br />
De belasting<strong>en</strong> op het resultaat van het boekjaar betreff<strong>en</strong> <strong>de</strong> effectieve<br />
2.21.2. STRUCTURELE RISICO’S – KASSTROOM INDEKKING<br />
belasting<strong>en</strong> alsook <strong>de</strong> lat<strong>en</strong>te belasting<strong>en</strong>. Deze belasting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n berek<strong>en</strong>d in<br />
overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> belastingwetgeving die van toepassing is in elk land<br />
waar <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming actief is.<br />
Afgelei<strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met betrekking tot<br />
basismaterial<strong>en</strong> die gebruikt wor<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kking van toekomstige<br />
kasstrom<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n toegewez<strong>en</strong> als in<strong>de</strong>kking<strong>en</strong> te behan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r “cash ow<br />
De effectieve belasting<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze die verschuldigd zijn op het belastbaar<br />
inkom<strong>en</strong> van het jaar, op basis van <strong>de</strong> belastingperc<strong>en</strong>tages die gel<strong>de</strong>n op <strong>de</strong><br />
balansdatum, ev<strong>en</strong>als elke herzi<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> die verschuldigd (of<br />
terugbetaalbaar) zijn voor voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong>.<br />
Lat<strong>en</strong>te belasting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n berek<strong>en</strong>d volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> “liability method”, op tij<strong>de</strong>lijke<br />
verschill<strong>en</strong> die best<strong>aan</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>en</strong>erzijds <strong>de</strong> scale waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa <strong>en</strong><br />
passiva <strong>en</strong> an<strong>de</strong>rzijds hun boekwaar<strong>de</strong> in <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing. Deze belasting<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n gewaar<strong>de</strong>erd op basis van <strong>de</strong> belastingperc<strong>en</strong>tages die van kracht zijn op<br />
balansdatum of toekomstige belastingperc<strong>en</strong>tages indi<strong>en</strong> formeel <strong>aan</strong>gekondigd<br />
door <strong>de</strong> autoriteit<strong>en</strong> in het land waar <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming actief is.<br />
Lat<strong>en</strong>te belastingactiva wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong>kel geboekt als het waarschijnlijk is dat er<br />
voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> toekomstige belastbare winst zal zijn waarmee <strong>de</strong> tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n verrek<strong>en</strong>d.<br />
Lat<strong>en</strong>te belastingactiva <strong>en</strong> -passiva wor<strong>de</strong>n gecomp<strong>en</strong>seerd <strong>en</strong> netto voorgesteld<br />
<strong>en</strong>kel <strong>en</strong> alle<strong>en</strong> als ze betrekking hebb<strong>en</strong> op belasting<strong>en</strong> gehev<strong>en</strong> door <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
belastinginstantie op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> belastbare <strong>en</strong>titeit.<br />
hedge accounting» volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> principes van IAS 39. Wijziging<strong>en</strong> in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong><br />
van <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die voldo<strong>en</strong> als effectieve kasstroomin<strong>de</strong>kking<strong>en</strong>,<br />
wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep. Dit gebeurt on<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> vorm van kasstroomin<strong>de</strong>kkingsreserves totdat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>e<br />
of vastgeleg<strong>de</strong> transacties zich voordo<strong>en</strong> (d.i. e<strong>en</strong> invloed hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing). Op dat mom<strong>en</strong>t wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> getransfereerd van eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> naar <strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />
Wanneer e<strong>en</strong> in<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t vervalt, verkocht wordt, stopgezet of<br />
uitgeoef<strong>en</strong>d wordt voordat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>e of vastgeleg<strong>de</strong> transactie<br />
zich voordoet, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> winst<strong>en</strong> of verliez<strong>en</strong> behou<strong>de</strong>n in eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> totdat<br />
<strong>de</strong> transactie zich voordoet.<br />
Als <strong>de</strong> inge<strong>de</strong>kte transacties niet meer waarschijnlijk zijn of als <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kking niet<br />
meer effectief is, wor<strong>de</strong>n alle winst<strong>en</strong> of verliez<strong>en</strong>, initieel opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong><br />
vermog<strong>en</strong> onmid<strong>de</strong>llijk in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
In <strong>de</strong> afwezigheid van het verkrijg<strong>en</strong> van “hedge accounting” bij <strong>de</strong> creatie in<br />
overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> IAS 39-criteria, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> wijziging<strong>en</strong> in reële waar<strong>de</strong><br />
2.20 BOEKING VAN OPBRENGSTEN<br />
van <strong>de</strong> hedging elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> ipv het eig<strong>en</strong><br />
vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> dit voordat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>e of vastgeleg<strong>de</strong> transacties<br />
zich voordo<strong>en</strong>.<br />
2.20.1. VERKOOP VAN GOEDEREN EN VERLENING VAN DIENSTEN<br />
De opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> verkoop van goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> verwerkingsactiviteit<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n 2.21.3 IN UITVOERENDE CONTRACTEN BESLOTEN DERIVATEN<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> wanneer <strong>de</strong> belangrijkste voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> risico’s inzake eig<strong>en</strong>dom t<strong>en</strong><br />
laste vall<strong>en</strong> van <strong>de</strong> koper <strong>en</strong> er niet langer onzekerheid bestaat over <strong>de</strong> ontvangst<br />
van <strong>de</strong> overe<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong> vergoeding <strong>en</strong> <strong>de</strong> daar<strong>aan</strong> verbon<strong>de</strong>n transactiekost<strong>en</strong> of<br />
<strong>de</strong> mogelijke teruggave van <strong>de</strong> goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
Uitvoer<strong>en</strong>d contract<strong>en</strong> (“basis contract”) bevatt<strong>en</strong> soms beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivat<strong>en</strong>.<br />
Beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivat<strong>en</strong> veroorzak<strong>en</strong> dat sommige of alle kasstrom<strong>en</strong> die an<strong>de</strong>rs<br />
kunn<strong>en</strong> verwacht wor<strong>de</strong>n van het basis contract, wor<strong>de</strong>n gewijzigd in functie van<br />
e<strong>en</strong> speci eke interestvoet, <strong>de</strong> prijs van e<strong>en</strong> nancieel instrum<strong>en</strong>t, <strong>de</strong> prijs van<br />
Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> uit raf nageactiviteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> levering van di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
e<strong>en</strong> han<strong>de</strong>lsgoed, e<strong>en</strong> wisselkoers prijs of an<strong>de</strong>re variabele. Als het vaststaat dat<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in verhouding tot het niveau van <strong>de</strong> afwerking van <strong>de</strong> transactie, als <strong>de</strong>rgelijk beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivaat niet dicht verbon<strong>de</strong>n is met het basis contract, dan<br />
dit op e<strong>en</strong> betrouwbare manier kan gewaar<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n.<br />
wordt het afgezon<strong>de</strong>rd van het basis contract on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> regels van IAS 39 (reële<br />
waar<strong>de</strong> via resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing). Het basiscontract wordt geboekt volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
regels van <strong>de</strong> uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong>, wat wil zegg<strong>en</strong> dat <strong>de</strong>rgelijk contract niet<br />
wordt erk<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> balans of <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing voor <strong>de</strong> contractuele levering<br />
plaatsvindt (zie ook toelichting 2.22 - het IAS 39 impact).<br />
2.22 NIET-RECURRENTE RESULTATEN EN IMPACT VAN IAS 39<br />
OPGENOMEN IN HET RESULTAAT<br />
Bevat niet-recurr<strong>en</strong>te elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voornamelijk met betrekking tot<br />
herstructureringsmaatregel<strong>en</strong>, bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van activa <strong>en</strong><br />
an<strong>de</strong>re kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> resulter<strong>en</strong>d uit feit<strong>en</strong> of transacties die dui<strong>de</strong>lijk<br />
verschill<strong>en</strong> van <strong>de</strong> courante activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming.<br />
De IAS 39-impact heeft betrekking op <strong>de</strong> tijdsverschill<strong>en</strong> (zon<strong>de</strong>r impact op <strong>de</strong><br />
kasstrom<strong>en</strong>) in het boek<strong>en</strong> van resultat<strong>en</strong> als gevolg van het niet toepass<strong>en</strong> of het<br />
niet kunn<strong>en</strong> bekom<strong>en</strong> van IAS 39 “hedge accounting” bij <strong>de</strong> creatie bij :<br />
a) Transactionele in<strong>de</strong>kking, wat met zich meebr<strong>en</strong>gt dat <strong>de</strong> inge<strong>de</strong>kte<br />
elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> niet langer <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> kunn<strong>en</strong> gewaar<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n maar<br />
gewaar<strong>de</strong>erd moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n volg<strong>en</strong>s waar<strong>de</strong>ringsregels toepasbaar voor<br />
vergelijkbare, niet inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, zoals waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> <strong>de</strong> laagste<br />
van kostprijs <strong>en</strong> marktwaar<strong>de</strong> (IAS 2) voor voorra<strong>de</strong>n of voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
voor verlieslat<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong> (IAS 37) voor <strong>de</strong> commerciële fysische<br />
<strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.
84 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
b) Structurele in<strong>de</strong>kking, wat impliceert dat <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> 3.2.1. STRUCTUREEL RISICO<br />
hedging instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in plaats<br />
van het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dit voordat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>e of<br />
vastgeleg<strong>de</strong> transacties zich voordo<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> is blootgesteld <strong>aan</strong> structurele metaalprijsrisico’s. Die risico’s vloei<strong>en</strong><br />
voornamelijk voort uit <strong>de</strong> metaalprijz<strong>en</strong> die inwerk<strong>en</strong> op <strong>de</strong> verwerkings- of<br />
raf nagekost<strong>en</strong> <strong>en</strong> op <strong>de</strong> metaalbonuss<strong>en</strong> die gehaald wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> voor<br />
c) In uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong> beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivat<strong>en</strong>, wat impliceert dat reële waar<strong>de</strong> verwerking gelever<strong>de</strong> material<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> houdt e<strong>en</strong> beleid <strong>aan</strong> om <strong>de</strong>rgelijke<br />
op <strong>de</strong> beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivat<strong>en</strong> moet toegepast wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing blootstelling <strong>aan</strong> metaalprijz<strong>en</strong> op termijn in te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong> wanneer <strong>de</strong> forward<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, in teg<strong>en</strong>stelling tot <strong>de</strong> uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> compon<strong>en</strong>t waar ge<strong>en</strong> reële metaalprijz<strong>en</strong> uitgedrukt in <strong>de</strong> functionele wisselkoers van <strong>de</strong> <strong>de</strong>sbetreff<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring is toegelat<strong>en</strong>.<br />
activiteit bov<strong>en</strong> hun historisch gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> ligg<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich op e<strong>en</strong> niveau bevin<strong>de</strong>n<br />
Toelichting 8 verschaft <strong>de</strong>tails over <strong>de</strong>ze resultat<strong>en</strong>.<br />
waarbij <strong>aan</strong>trekkelijke marges verzekerd kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n. In welke mate het<br />
metaalprijsrisico op termijn inge<strong>de</strong>kt kan wor<strong>de</strong>n hangt af van <strong>de</strong> liquiditeit van <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sbetreff<strong>en</strong><strong>de</strong> markt<strong>en</strong>.<br />
3. Beheer van nanciële risico’s<br />
In het segm<strong>en</strong>t Precious Metals Services, recycleert <strong>de</strong> Groep voornamelijk<br />
platina, palladium, rhodium, goud <strong>en</strong> zilver <strong>en</strong> ongeveer 12 an<strong>de</strong>re basis <strong>en</strong><br />
speciale metal<strong>en</strong> zoals indium, <strong>en</strong> sel<strong>en</strong>ium. In dit segm<strong>en</strong>t is <strong>de</strong> gevoeligheid op<br />
Alle activiteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep zijn blootgesteld <strong>aan</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> risico’s, waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> korte termijn van inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> operationele resultat<strong>en</strong> <strong>aan</strong> metaal koers<strong>en</strong><br />
metaalprijsschommeling<strong>en</strong>, <strong>de</strong> wisselkoers<strong>en</strong>, bepaal<strong>de</strong> marktge<strong>de</strong> nieer<strong>de</strong> belangrijk. Gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> variabiliteit in het soort <strong>aan</strong>gevoer<strong>de</strong> material<strong>en</strong> in <strong>de</strong> loop<br />
commerciële voorwaar<strong>de</strong>n, <strong>en</strong> r<strong>en</strong>tevoet<strong>en</strong> alsook krediet- <strong>en</strong> liquiditeitrisico’s. Het <strong>de</strong>r jar<strong>en</strong>, blijft het moeilijk om e<strong>en</strong> speci eke s<strong>en</strong>sitiviteit uit te drukk<strong>en</strong> voor<br />
globale risicobeheer van <strong>de</strong> Groep tracht <strong>de</strong> negatieve invloed op <strong>de</strong> nanciële één welbepaald metaal. In het algeme<strong>en</strong> geldt dat hogere prijz<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> stijging<br />
resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep tot e<strong>en</strong> minimum te beperk<strong>en</strong>, door <strong>de</strong>ze risico’s in te van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> resulter<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> bezit ook e<strong>en</strong> metaalprijss<strong>en</strong>sitiviteit die<br />
<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> met nanciële <strong>en</strong> verzekeringsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
vooral gelinkt is <strong>aan</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> verwerkings- of raf nage activiteit<strong>en</strong> die werk<strong>en</strong><br />
binn<strong>en</strong> zijn an<strong>de</strong>re activiteitssegm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (Advanced Materials, Precious Metals<br />
3.1 WISSELKOERSRISICO<br />
Het wisselkoersrisico waar<strong>aan</strong> <strong>Umicore</strong> blootgesteld is, kan opgesplitst wor<strong>de</strong>n in<br />
drie types: structurele, transactionele <strong>en</strong> omrek<strong>en</strong>ingsrisico’s.<br />
Products & Catalysts <strong>en</strong> Zinc Specialties). Deze s<strong>en</strong>sitiviteit is vooral gerelateerd <strong>aan</strong><br />
recycling/re ning duur van metal<strong>en</strong> in elke activiteit – hoofdzakelijk kobalt, goud,<br />
platinagroep metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> zink. Over het algeme<strong>en</strong> draagt e<strong>en</strong> hogere metaalprijs<br />
bij tot voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> op korte termijn voor <strong>de</strong> winstgev<strong>en</strong>dheid van elke activiteit.<br />
Nochtans, an<strong>de</strong>re commerciële voorwaar<strong>de</strong>n die grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els onafhankelijk zijn van<br />
3.1.1. STRUCTUREEL RISICO<br />
De inkomst<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> zijn ge<strong>de</strong>eltelijk in USD uitgedrukt, alhoewel vele<br />
activiteit<strong>en</strong> zich buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> USD-zone bevin<strong>de</strong>n (voornamelijk in Europa <strong>en</strong> Azië).<br />
Elke wijziging in <strong>de</strong> USD wisselkoers versus EUR of an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> die niet<br />
<strong>de</strong> metaalprijs, zoals product premies, zijn ev<strong>en</strong>zeer signi cant <strong>en</strong> onafhankelijk<br />
bepal<strong>en</strong>d voor <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> prijsveran<strong>de</strong>ring voor <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re metal<strong>en</strong> heeft ge<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>isvolle invloed.<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> USD gekoppeld zijn, heeft daardoor e<strong>en</strong> invloed op <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming. Het grootste <strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze blootstelling <strong>aan</strong> <strong>de</strong> wisselkoers vloeit<br />
voort uit <strong>de</strong> in USD uitgedrukte metaalprijz<strong>en</strong>, die inwerk<strong>en</strong> op <strong>de</strong> metaalbonuss<strong>en</strong><br />
die gehaald wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> voor verwerking gelever<strong>de</strong> material<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> heeft e<strong>en</strong> beleid om zich teg<strong>en</strong> haar structurele wisselkoersblootstelling<br />
op termijn in te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong>, zij het in combinatie met <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kking teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> structurele<br />
metaalprijsblootstelling of geïsoleerd, wanneer <strong>de</strong> wisselkoers<strong>en</strong> of <strong>de</strong> in EUR<br />
uitgedrukte metaalprijz<strong>en</strong> bov<strong>en</strong> het historische gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> ligg<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich op e<strong>en</strong><br />
niveau bevin<strong>de</strong>n waarbij <strong>aan</strong>trekkelijke marges verzekerd kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n.<br />
Structurele metaalprijsin<strong>de</strong>kking<br />
<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>kt e<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van haar toekomstige blootstelling <strong>aan</strong> forward<br />
metaalkoers<strong>en</strong> in, <strong>en</strong> dit voor sommige metal<strong>en</strong> die g<strong>en</strong>oteerd zijn op<br />
termijnmarkt<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor zover toekomstige metaalprijs gebaseer<strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> uit<br />
gek<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong> gedocum<strong>en</strong>teer<strong>de</strong> commerciële overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>aan</strong>getoond<br />
wor<strong>de</strong>n. In voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> jar<strong>en</strong> heeft <strong>Umicore</strong> reeds e<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van zijn blootstelling<br />
van 2009 <strong>en</strong> 2010 inge<strong>de</strong>kt. Door meer inzicht in <strong>de</strong> toekomstige commerciële<br />
overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>, heeft <strong>Umicore</strong> in 2009 zulke <strong>de</strong>kkingsovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>r<br />
<strong>aan</strong>geg<strong>aan</strong>, ter in<strong>de</strong>kking van prijsrisico’s voor 2010 <strong>en</strong> 2011. Deze contract<strong>en</strong> zijn<br />
Bij ontst<strong>en</strong>t<strong>en</strong>is van <strong>en</strong>ige in<strong>de</strong>kking teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> het structurele<br />
USD-risico dat niet <strong>aan</strong> <strong>de</strong> metaalprijs is verbon<strong>de</strong>n, <strong>en</strong> bij eind 2009 gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
vooral verbon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> terugwinning van platina, palladium, goud, zilver <strong>en</strong> zink.<br />
wisselkoers<strong>en</strong>, zou e<strong>en</strong> stijging van <strong>de</strong> USD met 1 c<strong>en</strong>t <strong>aan</strong>leiding gev<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> 3.2.2. TRANSACTIONEEL RISICO<br />
stijging van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> het bedrijfsresultaat vann iets min<strong>de</strong>r dan EUR 1<br />
miljo<strong>en</strong> op jaarbasis. Omgekeerd zou e<strong>en</strong> daling van <strong>de</strong> USD met 1 c<strong>en</strong>t <strong>aan</strong>leiding<br />
gev<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> daling van <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> grootteor<strong>de</strong> op jaarbasis.<br />
Deze gevoelighe<strong>de</strong>n zijn als kortetermijnleidraad op te vatt<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn <strong>en</strong>igszins<br />
De Groep wordt geconfronteerd met transactionele risico’s op <strong>aan</strong>gekochte <strong>en</strong><br />
verkochte metal<strong>en</strong>.<br />
theoretisch, <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> het wisselkoersniveau vaak e<strong>en</strong> zware invloed heeft De meer<strong>de</strong>rheid van <strong>de</strong> transacties in metal<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> wereldwij<strong>de</strong><br />
op wijziging<strong>en</strong> in commerciële voorwaar<strong>de</strong>n die in USD wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ld marktrefer<strong>en</strong>ties zoals <strong>de</strong>ze van <strong>de</strong> London Metal Exchange. Als <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
<strong>en</strong> op elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die <strong>Umicore</strong> niet zelf in han<strong>de</strong>n heeft, zoals <strong>de</strong> invloed die metaalprijs constant zou blijv<strong>en</strong>, dan zou <strong>de</strong> prijs die <strong>Umicore</strong> betaalt voor het<br />
<strong>de</strong> USD wisselkoers op in USD uitgedrukte metaalprijz<strong>en</strong> zou kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. metaal in <strong>de</strong> grondstoff<strong>en</strong> terug <strong>aan</strong> <strong>de</strong> klant wor<strong>de</strong>n doorgerek<strong>en</strong>d als e<strong>en</strong><br />
Deze beweging<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> invloed op <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> (zie<br />
<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> verkoopprijs. Gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> tijd die nodig is voor <strong>de</strong> conversie van<br />
metaalprijsrisico hieron<strong>de</strong>r). Er is ook e<strong>en</strong> gevoeligheid teg<strong>en</strong>over <strong>en</strong>kele an<strong>de</strong>re <strong>aan</strong>gekochte grondstoff<strong>en</strong> tot eindproduct<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> verkoop ervan, zal <strong>de</strong> volatiliteit<br />
<strong>de</strong>viez<strong>en</strong> zoals <strong>de</strong> Brazili<strong>aan</strong>se real, <strong>de</strong> Kore<strong>aan</strong>se won, <strong>de</strong> Chinese Yuan <strong>en</strong> <strong>de</strong> in <strong>de</strong> metaalkoers die als refer<strong>en</strong>tie di<strong>en</strong>t, verschill<strong>en</strong> do<strong>en</strong> ontst<strong>aan</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
Zuid-Afrik<strong>aan</strong>se rand.<br />
<strong>aan</strong>koopprijs van <strong>de</strong> metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> verkoopprijs. Er is dus e<strong>en</strong> transactioneel<br />
Structurele wisselkoersin<strong>de</strong>kking<br />
risico ingevolge elke prijswijziging tuss<strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t waarop grondstoff<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gekocht ( meer speci ek, wanneer <strong>de</strong> <strong>aan</strong>koopprijs wordt ge xeerd)<br />
<strong>Umicore</strong> heeft ge<strong>en</strong> structurele wisselkoersin<strong>de</strong>kking<strong>en</strong> die gerelateerd zijn <strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t waarop product<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n verkocht (meer bepaald, wanneer <strong>de</strong><br />
met niet-metaal-prijs gerelateer<strong>de</strong> wisselkoerss<strong>en</strong>sitiviteit, behalve <strong>en</strong>kele Euro verkoopprijs wordt ge xeerd)<br />
speci eke contract<strong>en</strong> in <strong>Umicore</strong> Noorweg<strong>en</strong>.<br />
Het beleid van <strong>de</strong> groep bestaat er in om dit transactioneel risico zo veel mogelijk<br />
in te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong>, voornamelijk met termijnoperaties.<br />
3.1.2. TRANSACTIONEEL RISICO<br />
Het bedrijf is ook on<strong>de</strong>rhevig <strong>aan</strong> transactionele risico’s met betrekking tot<br />
<strong>de</strong>viez<strong>en</strong>, namelijk het risico dat wisselkoers<strong>en</strong> schommel<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t<br />
waarop <strong>de</strong> prijs met <strong>de</strong> klant of leverancier wordt bepaald <strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t<br />
3.2.3 RISICO OP METAALVOORRADEN<br />
waarop <strong>de</strong> transactie afgewikkeld wordt. <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>kt zich systematisch in teg<strong>en</strong> De groep is blootgesteld <strong>aan</strong> metaalkoers risico’s op <strong>de</strong> perman<strong>en</strong>te<br />
<strong>de</strong>rgelijke transactionele risico’s, voornamelijk via termijncontract<strong>en</strong>.<br />
metaalvoorra<strong>de</strong>n. Het risico heeft te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong> kans dat metaalkoers<strong>en</strong> dal<strong>en</strong><br />
tot on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ze voorra<strong>de</strong>n. <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>kt zich niet in teg<strong>en</strong> dit<br />
3.1.3. OMREKENINGSRISICO<br />
risico.<br />
<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> internationaal bedrijf met vestiging<strong>en</strong> die niet in EUR rapporter<strong>en</strong>.<br />
Wanneer <strong>de</strong>rgelijke resultat<strong>en</strong> geconsoli<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
3.3 RENTERISICO<br />
Groep, is het omgerek<strong>en</strong><strong>de</strong> bedrag blootgesteld <strong>aan</strong> waar<strong>de</strong>schommeling<strong>en</strong> De blootstelling van <strong>de</strong> Groep <strong>aan</strong> <strong>de</strong> r<strong>en</strong>tevoetschommeling<strong>en</strong> houdt verband<br />
van zulke lokale valuta’s t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> EUR. Het betreft voornamelijk <strong>de</strong> met <strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong> in het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> nanciële schul<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Groep.<br />
Amerik<strong>aan</strong>se dollar, <strong>de</strong> Brazili<strong>aan</strong>se real, <strong>de</strong> Kore<strong>aan</strong>se won, <strong>de</strong> Chinese yuan <strong>en</strong> <strong>de</strong> Eind <strong>de</strong>cember 2009 bedroeg <strong>de</strong> netto nanciële schuld van <strong>de</strong> Groep EUR 361,9<br />
Zuid-Afrik<strong>aan</strong>se rand. In principe <strong>de</strong>kt <strong>Umicore</strong> zich niet in teg<strong>en</strong> dit soort risico. miljo<strong>en</strong>. Rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> schuldinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rhevig <strong>aan</strong> vaste<br />
r<strong>en</strong>tevoet<strong>en</strong>, zoals <strong>de</strong> obligatie op 8 jaar die <strong>Umicore</strong> in 2004 uitgeschrev<strong>en</strong> heeft,<br />
3.2 METAALPRIJSRISICO<br />
<strong>Umicore</strong>’s metaalprijsrisico kan opge<strong>de</strong>eld wor<strong>de</strong>n in 3 categoriën: structureel risico,<br />
transactioneel risico <strong>en</strong> risico op metaalvoorra<strong>de</strong>n.<br />
komt het <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> nanciële schul<strong>de</strong>n dat begin 2010 on<strong>de</strong>rhevig is <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
variabele r<strong>en</strong>tevoet<strong>en</strong> overe<strong>en</strong> met 53% van <strong>de</strong> totale bruto nanciële schul<strong>de</strong>n.
3.4 KREDIETRISICO<br />
Kredietrisico <strong>en</strong> conc<strong>en</strong>tratie van kredietrisico<br />
Kredietrisico is het risico op wanbetaling<strong>en</strong> door e<strong>en</strong><strong>de</strong>r welke teg<strong>en</strong>partij, met<br />
betrekking tot <strong>de</strong> verkoop van goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> of metaalleasingoperaties. Om <strong>de</strong><br />
kredietblootstelling te beher<strong>en</strong>, heeft <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> kredietbeleid opgesteld met<br />
<strong>aan</strong>vrag<strong>en</strong> voor kredietlimiet<strong>en</strong>, goedkeuringsprocedures, onon<strong>de</strong>rbrok<strong>en</strong> toezicht<br />
van <strong>de</strong> kredietblootstelling <strong>en</strong> <strong>aan</strong>maningsprocedures in het geval van uitstel.<br />
Het kredietrisico t<strong>en</strong> gevolge van verkop<strong>en</strong> is tot e<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> gr<strong>en</strong>s inge<strong>de</strong>kt<br />
via kredietverzekering<strong>en</strong>, accreditiev<strong>en</strong> of an<strong>de</strong>re gelijkaardige betalingswijz<strong>en</strong>.<br />
Hiervoor werd één wereldwijd kredietverzekeringscontract <strong>aan</strong>geg<strong>aan</strong>. Dit contract<br />
beschermt <strong>de</strong> maatschappij<strong>en</strong> van <strong>de</strong> groep teg<strong>en</strong> insolv<strong>en</strong>tie, politieke <strong>en</strong><br />
commerciële risico’s met e<strong>en</strong> individualiseerbare franchise van 5% per factuur. De<br />
jaarlijkse globale maximale scha<strong>de</strong>loosstelling beloopt EUR 20 miljo<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> heeft bepaald dat in e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal gevall<strong>en</strong> waar <strong>de</strong><br />
kredietverzekeringskost<strong>en</strong> onev<strong>en</strong>redig zijn met het risico dat verzekerd moet<br />
wor<strong>de</strong>n of waar <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>conc<strong>en</strong>tratie niet in overe<strong>en</strong>stemming is met <strong>de</strong><br />
provisies van <strong>de</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> kredietverzekeringscontract<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> kredietin<strong>de</strong>kking<br />
gezocht wordt.<br />
Er valt op te merk<strong>en</strong> dat <strong>en</strong>kele omvangrijke transacties, zoals <strong>de</strong> verkoop van<br />
e<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong> door <strong>de</strong> business groep Precious Metals Services, e<strong>en</strong> beperkt<br />
kredietrisico hebb<strong>en</strong>, <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> het e<strong>en</strong> gangbare praktijk is om te betal<strong>en</strong> vóór<br />
levering.<br />
3.7 STRATEGISCHE EN OPERATIONELE RISICO’S<br />
<strong>Umicore</strong> is blootgesteld <strong>aan</strong> diverse strategische <strong>en</strong> operationele risico’s, die niet<br />
noodzakelijk e<strong>en</strong> nancieel karakter hebb<strong>en</strong>, maar die niettemin <strong>de</strong> nanciële<br />
performantie van <strong>de</strong> groep kunn<strong>en</strong> scha<strong>de</strong>n. Het betreft bevoorradingsrisico’s,<br />
technologische risico’s, <strong>en</strong> het risico van productsubstitutie bij klant<strong>en</strong>. We<br />
verwijz<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> pagina’s 130 tot 133 over risicobeheer in het hoofdstuk over<br />
Corporate Governance voor e<strong>en</strong> beschrijving van <strong>de</strong>ze risico’s <strong>en</strong> e<strong>en</strong> overzicht van<br />
<strong>de</strong> wijze waarop <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>ze risico’s b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>rt.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 85<br />
4. Belangrijke boekhoudkundige<br />
inschatting<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling<strong>en</strong><br />
De gebruikte schatting<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> bij <strong>de</strong> opstelling <strong>en</strong> <strong>de</strong> toepassing<br />
van <strong>de</strong> nanciële verslag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> Groep wor<strong>de</strong>n voortdur<strong>en</strong>d<br />
geëvalueerd <strong>en</strong> zijn gebaseerd op ervaringshistoriek<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Toekomstige gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> nanciële impact kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />
<strong>en</strong>titeit <strong>en</strong> voorzover die on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> gegev<strong>en</strong> omstandighe<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>nemelijk lijk<strong>en</strong> zijn<br />
hierin inbegrep<strong>en</strong>. De geschatte resultat<strong>en</strong> die hieruit voorvloei<strong>en</strong> zijn per <strong>de</strong> nitie<br />
dan ook maar zel<strong>de</strong>n i<strong>de</strong>ntiek <strong>aan</strong> <strong>de</strong> actuele resultat<strong>en</strong>.<br />
Hypotheses <strong>en</strong> inschatting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re gemaakt bij:<br />
• De beoor<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> noodzaak van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op<br />
vaste activa <strong>en</strong> e<strong>en</strong> raming hiervan;<br />
• De waar<strong>de</strong>ring van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>;<br />
• Het boek<strong>en</strong> <strong>en</strong> berek<strong>en</strong><strong>en</strong> van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor belastings-, milieu-,<br />
garantie- <strong>en</strong> geschilrisico’s alsook voor teruggezon<strong>de</strong>n product<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
herstructurering<strong>en</strong>;<br />
• Het bepal<strong>en</strong> van waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op voorra<strong>de</strong>n;<br />
•<br />
Het beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in welke mate uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva gebruikt zull<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n;<br />
• De economische lev<strong>en</strong>sduur van materiële vaste activa; <strong>en</strong> immateriële vaste<br />
activa met uitsluiting van <strong>de</strong> goodwill.<br />
Hieron<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> inschatting<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> vermeld die e<strong>en</strong><br />
betek<strong>en</strong>isvolle kans hebb<strong>en</strong> om tij<strong>de</strong>ns het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> boekjaar e<strong>en</strong> materiele<br />
<strong>aan</strong>passing in <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa <strong>en</strong> passiva te veroorzak<strong>en</strong>.<br />
3.5 LIQUIDITEITSRISICO<br />
Liquiditeitsrisico wordt behan<strong>de</strong>ld door e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> mate van gediversi eer<strong>de</strong><br />
nancieringsbronn<strong>en</strong> <strong>aan</strong> te hou<strong>de</strong>n. Deze bevatt<strong>en</strong> vastgeleg<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet<br />
vastgeleg<strong>de</strong> bankfaciliteit<strong>en</strong> op korte <strong>en</strong> mid<strong>de</strong>llange termijn, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> “commercial<br />
paper” programma, waarvan <strong>de</strong> bov<strong>en</strong>gr<strong>en</strong>s in mei 2006 werd verhoogd tot<br />
EUR 300 miljo<strong>en</strong>, dit naast <strong>de</strong> obligatiel<strong>en</strong>ing op 8 jaar t<strong>en</strong> bedrage van EUR 150<br />
miljo<strong>en</strong> uitgegev<strong>en</strong> in 2004.<br />
4.1. WAARDEVERMINDERING VAN DE GOODWILL<br />
3.6 KAPITAALRISICO<br />
De recupereerbare waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> kasstroom g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> werd<br />
In het beheer van haar mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> zal <strong>de</strong> Groep <strong>de</strong> continuïteit van <strong>de</strong><br />
bedrijfsvoering bewar<strong>en</strong>, <strong>de</strong> r<strong>en</strong>tabiliteit voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, <strong>de</strong> belang<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>en</strong> e<strong>en</strong> optimale kapitaalstructuur hanter<strong>en</strong> om zo <strong>de</strong><br />
kapitaalkost te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />
bepaald als <strong>de</strong> hoogste van <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> activa vermin<strong>de</strong>rd met<br />
<strong>de</strong> realisatiekost<strong>en</strong> of hun gebruikswaar<strong>de</strong> in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong>ringsregels. Deze berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> vereis<strong>en</strong> het gebruik van schatting<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> hypotheses zoals verdisconteringvoet<strong>en</strong>, wisselkoers<strong>en</strong>, prijz<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong>heidsproduct<strong>en</strong>, toekomstige kapitaalbehoeft<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> verwachte operationele<br />
Om <strong>de</strong> kapitaalstructuur te handhav<strong>en</strong> of <strong>aan</strong> te pass<strong>en</strong>, kan <strong>de</strong> Groep bijvoor<strong>de</strong>el performantie. Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 beliep <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> goodwill voor <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n uitbetaald <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>aan</strong>pass<strong>en</strong>, kapitaal uitker<strong>en</strong> <strong>aan</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> groep EUR 93 046 duiz<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong> EUR 92 660 duiz<strong>en</strong>d in 2008 - zie<br />
<strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> inkop<strong>en</strong> of nieuwe <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> uitgev<strong>en</strong>. ook toelichting 14.<br />
De Groep controleert haar kapitaalstructuur door on<strong>de</strong>r meer <strong>de</strong> ‘gearing ratio’ te<br />
hanter<strong>en</strong>. Deze ratio wordt berek<strong>en</strong>d als <strong>de</strong> netto nanciële schuld ge<strong>de</strong>eld door 4.2. VERPLICHTINGEN TOT SANERING<br />
<strong>de</strong> som van <strong>de</strong> netto nanciële schuld <strong>en</strong> het totaal eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep.<br />
De netto nanciële schuld wordt berek<strong>en</strong>d als <strong>de</strong> niet-recurr<strong>en</strong>te nanciële schuld<br />
waarbij <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te nanciële schuld wordt opgeteld <strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>rd met <strong>de</strong> kas<br />
<strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d in e<strong>en</strong> niet-operationele context.<br />
Provisies wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gelegd voor <strong>de</strong> verwachte kost van <strong>de</strong> toekomstige<br />
sanering van <strong>de</strong> industriële sites <strong>en</strong> hun omgeving, voor zover e<strong>en</strong> wettelijke of<br />
feitelijke verplichting bestaat in overe<strong>en</strong>stemming met paragraaf 2.15 van <strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong>ringsregels. Deze provisies bevatt<strong>en</strong> e<strong>en</strong> schatting van <strong>de</strong> toekomstige kost<br />
De Groep probeert om e<strong>en</strong> voor investering<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijke<br />
verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> herwinning, sluiting van vestiging<strong>en</strong>, <strong>de</strong> sluiting van stortplaats<strong>en</strong>,<br />
kredietwaardigheidratio <strong>aan</strong> te hou<strong>de</strong>n. In <strong>de</strong>ze context, is het <strong>de</strong> Groep’s strategie bewaking, afbraakkost<strong>en</strong>, <strong>de</strong>contaminatie, waterzuivering <strong>en</strong> perman<strong>en</strong>te opslag<br />
om in e<strong>en</strong> normale operationele omgeving, e<strong>en</strong> hefboomratio te hanter<strong>en</strong> lager van historische residu<strong>en</strong>. De schatting van <strong>de</strong>ze toekomstige kost<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />
dan 50%. De Groep kan besliss<strong>en</strong> dit niveau te overschrij<strong>de</strong>n voor e<strong>en</strong> korte verdisconteerd naar hun huidige waar<strong>de</strong>. De berek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong>ze geschatte<br />
perio<strong>de</strong> in geval van e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>gewone gebeurt<strong>en</strong>is zoals e<strong>en</strong> grote overname. De provisies vereist dat veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gemaakt over <strong>de</strong> toepassing van<br />
hefboomratio’s op 31 <strong>de</strong>cember 2008 <strong>en</strong> 2009 war<strong>en</strong> als volgt (in EUR miljo<strong>en</strong>): <strong>de</strong> milieuwetgeving, van <strong>de</strong> datum waarop vestiging<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n geslot<strong>en</strong>, van <strong>de</strong><br />
beschikbare technologie, <strong>en</strong> <strong>de</strong> studiekost<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> wijziging in e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> gebruikte<br />
veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> materiële impact hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong> effectieve waar<strong>de</strong> van<br />
2008 2009 <strong>de</strong> provisies voor sanering. Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 is <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> provisies<br />
Netto nanciële schuld<br />
Eig<strong>en</strong> Vermog<strong>en</strong><br />
328,6<br />
1 332,4<br />
161,1<br />
1 366,7<br />
voor sanering EUR 98 634 duiz<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong> EUR 98 082 duiz<strong>en</strong>d in 2008 – zie<br />
toelichting 28.<br />
Totaal 1 661,0 1 527,8 4.3. VERPLICHTINGEN VAN EEN “TE BEREIKEN DOEL” PLAN<br />
Activa of passiva, in verband met p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel”,<br />
Hefboom ratio 19,8% 10,1% wor<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> balans opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in overe<strong>en</strong>stemming met paragraaf 2.16 van<br />
<strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ringsregels. De huidige waar<strong>de</strong> van e<strong>en</strong> verplichting in functie van e<strong>en</strong><br />
plan met e<strong>en</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel” is afhankelijk van e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal factor<strong>en</strong> die bepaald<br />
De netto nanciële schuld op het ein<strong>de</strong> van 2009 was lager dan <strong>de</strong>ze op het eind wor<strong>de</strong>n op e<strong>en</strong> actuariële basis. De geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> groep bepaalt <strong>de</strong> toepasselijke<br />
van 2008. De hefboomratio, blijft ruim binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> door <strong>de</strong> groep vooropgestel<strong>de</strong> verdisconteringvoet die op het ein<strong>de</strong> van ie<strong>de</strong>r jaar moet gebruikt wor<strong>de</strong>n. De<br />
limiet<strong>en</strong>.<br />
verplichting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> groep in verband met vergoeding<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />
het personeel wor<strong>de</strong>n meer uitvoerig behan<strong>de</strong>ld in toelichting 26. Op 31 <strong>de</strong>cember<br />
2009 was e<strong>en</strong> schuld als gevolg van verplichting<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het personeel opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
van EUR 182 874 duiz<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong>over EUR 162 884 duiz<strong>en</strong>d in 2008.<br />
4.4. RECUPEREERBAARHEID VAN UITGESTELDE BELASTINGSACTIVA<br />
Uitgestel<strong>de</strong> belastingsactiva voor tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> ongebruikte scale<br />
verliez<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n maar opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> toekomstige belastbare winst<strong>en</strong><br />
(gebaseerd op <strong>de</strong> het operationeel plan van <strong>de</strong> Groep) beschikbaar zull<strong>en</strong><br />
zijn om <strong>de</strong>ze tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> te recuperer<strong>en</strong>. Het effectieve<br />
belastingsresultaat in toekomstige perio<strong>de</strong>s kan verschill<strong>en</strong> van <strong>de</strong> veron<strong>de</strong>rstelling<br />
gemaakt op het og<strong>en</strong>blik van <strong>de</strong> opname van <strong>de</strong> uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong>.<br />
An<strong>de</strong>re veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> schatting<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n besprok<strong>en</strong> in <strong>de</strong> respectievelijke<br />
toelichtingnota’s waar <strong>de</strong>ze veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> schatting<strong>en</strong> voor berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
wer<strong>de</strong>n gebruikt.
86 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
5. Groepson<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
Hierna volgt e<strong>en</strong> lijst van <strong>de</strong> belangrijkste operationele on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> die in <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> zijn:<br />
E<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>taileer<strong>de</strong> lijst van <strong>de</strong> Groepson<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> met hun adress<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n bij<br />
<strong>de</strong> Nationale Bank van Belgie sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing.<br />
(*) Als gevolg van zijn integratie in <strong>de</strong> consolidatie in overe<strong>en</strong>stemming met sectie<br />
325 van <strong>de</strong> Duitse han<strong>de</strong>lswetgeving, is <strong>Umicore</strong> AG & Co. KG volg<strong>en</strong>s artikel 264b<br />
% <strong>de</strong>elneming 2009<br />
Arg<strong>en</strong>tinië <strong>Umicore</strong> Arg<strong>en</strong>tina S.A. 100,00<br />
Australië <strong>Umicore</strong> Australia Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Australia Pty Ltd. 100,00<br />
België <strong>Umicore</strong> Financial Services (BE 0428.179.081) 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Oxy<strong>de</strong> Belgium (BE 0438.933.809) 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocatalyst Recycling Belgium N.V. (BE 0466.261.083) 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Belgium (BE 0402.964.625) 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Abrasives (BE 0881.426.726) 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Specialty Materials Brugge (BE 0405.150.984) 100,00<br />
Brazilië Coimpa Industrial Ltda 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Brasil Ltda 100,00<br />
Canada <strong>Umicore</strong> Canada Inc. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat Canada Corp. 100,00<br />
Imperial Smelting & Re ning Co. of Canada Ltd. 100,00<br />
China <strong>Umicore</strong> Hunan Fuhong Zinc Chemicals Co., Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services (Shanghai) Co., Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services (Hong Kong) Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Shanghai Co., Ltd. 75,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat (China) Co. Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Technical Materials (Suzhou) Co., Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Technical Materials (Yangzhong) Co., Ltd. 100,00<br />
Jiangm<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> Changxin New Materials Co., Ltd. 60,00<br />
<strong>Umicore</strong> Optical Materials (Kunming) Co., Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Optical Materials (Yunnan) Co., Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Jubo Thin Film Products (Beijing) Co., Ltd. 80,00<br />
<strong>Umicore</strong> Jewellery Material Processing (Foshan) Co., Ltd. 91,21<br />
Duitsland <strong>Umicore</strong> AG & Co. KG (*) 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Bausysteme GmbH 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Metalle & Ober äch<strong>en</strong> GmbH 100,00<br />
Allgemeine Gold- und Silberschei<strong>de</strong>anstalt AG 91,21<br />
<strong>Umicore</strong> Galvanotechnik GmbH 91,21<br />
<strong>Umicore</strong> Mining Managem<strong>en</strong>t GmbH 100,00<br />
Filippijn<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> Specialty Chemicals Subic Inc. 78,20<br />
Frankrijk <strong>Umicore</strong> France S.A.S. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Climeta S.A.S. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> IR Glass S.A.S. 99,98<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services France S.A.S. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat France S.A.S. 100,00<br />
Hongarije <strong>Umicore</strong> Building Products Hungary kft. 100,00<br />
Italië <strong>Umicore</strong> Building Products Italia s.r.l. 100,00<br />
Italbras S.p.A. 100,00<br />
Japan <strong>Umicore</strong> Japan KK 100,00<br />
Korea <strong>Umicore</strong> Korea Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Korea Co., Ltd. 100,00<br />
Liecht<strong>en</strong>stein <strong>Umicore</strong> Materials AG 100,00<br />
Luxemburg <strong>Umicore</strong> Finance Luxembourg 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat Luxembourg 100,00<br />
Maleisië <strong>Umicore</strong> Malaysia Sdn Bhd 100,00<br />
Ne<strong>de</strong>rland Schöne E<strong>de</strong>lmetaal BV 91,21<br />
<strong>Umicore</strong> Ne<strong>de</strong>rland BV 100,00<br />
Noorweg<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> Norway AS 100,00<br />
Oost<strong>en</strong>rijk Oegussa GmbH 91,29<br />
Pol<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> Marketing Services Polska Sp.z o.o. 100,00<br />
Portugal <strong>Umicore</strong> Portugal S.A. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Lusitana Metais Lda 100,00<br />
Spanje <strong>Umicore</strong> Building Products Iberica S.L. 100,00<br />
Taiwan <strong>Umicore</strong> Materials Taiwan Co., Ltd. 100,00<br />
Ver<strong>en</strong>igd Koninkrijk <strong>Umicore</strong> Coating Services Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services UK Ltd 100,00<br />
VS <strong>Umicore</strong> USA Inc. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat USA Inc. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Building Products USA Inc. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Precious Metals NJ LLC 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services USA Inc. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Optical Materials Inc. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Technical Materials North America 100,00<br />
Zuid-Afrika <strong>Umicore</strong> South Africa (Pty) Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat South Africa (Pty) Ltd. 55,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Africa (Pty) Ltd. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Catalyst South Africa (Pty) Ltd. 100,00<br />
Zwe<strong>de</strong>n <strong>Umicore</strong> Autocat Swe<strong>de</strong>n AB 100.00<br />
Zwitserland <strong>Umicore</strong> Switzerland Strub 100.00<br />
van <strong>de</strong> Duitse han<strong>de</strong>lswetgeving vrijgesteld van <strong>de</strong> opstelling van geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
jaarrek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.
6. Waar<strong>de</strong>ring vreem<strong>de</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong><br />
Met betrekking tot <strong>de</strong> belangrijkste gangbare <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> gebruikt door <strong>de</strong><br />
geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> <strong>en</strong> participaties van <strong>de</strong> Groep zijn <strong>de</strong> gebruikte<br />
koers<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> omzetting naar <strong>de</strong> munt waarin <strong>de</strong> Groep haar nancieel verslag<br />
opstelt (euro) <strong>de</strong> hiernavolg<strong>en</strong><strong>de</strong>. Alle dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>, geassocieer<strong>de</strong><br />
7. Segm<strong>en</strong>tinformatie<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 87<br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint v<strong>en</strong>tures hebb<strong>en</strong> als functionele waar<strong>de</strong>ringsmunt, <strong>de</strong><br />
munt van het land waarin zij actief zijn, uitgezon<strong>de</strong>rd voor Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives<br />
(Ierland) die <strong>de</strong> Amerik<strong>aan</strong>se dollar gebruikt.<br />
Slotkoers Gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> koers<br />
2008 2009 2008 2009<br />
Amerik<strong>aan</strong>se dollar USD 1,39170 1,44060 1,47076 1,39478<br />
Britse pond GBP 0,95250 0,88810 0,79628 0,89094<br />
Cana<strong>de</strong>se dollar CAD 1,69980 1,51280 1,55942 1,58496<br />
Zwitserse frank CHF 1,48500 1,48360 1,58739 1,51002<br />
Japanse y<strong>en</strong> JPY 126,14000 133,16000 152,45406 130,33660<br />
Brazili<strong>aan</strong>se real BRL 3,25240 2,50837 2,69829 2,78623<br />
Zuid-Afrik<strong>aan</strong>se rand ZAR 13,06670 10,66600 12,05899 11,67366<br />
Chinese Yuan CNY 9,49560 9,83500 10,22361 9,52771<br />
Zuid-Kore<strong>aan</strong>se won (100) KRW 18,39130 16,66970 16,06087 17,72904<br />
PRIMAIRE SEGMENTINFORMATIE 2008 (PER BUSINESS GROUP)<br />
Advanced<br />
Materials<br />
Precious<br />
Metals<br />
Products &<br />
Catalysts<br />
Precious<br />
Metals<br />
Services<br />
Zinc<br />
Specialties<br />
Corporate<br />
& Niet<br />
toegewez<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Eliminaties Totaal<br />
Totale omzet per segm<strong>en</strong>t 1.000.470 3.399.684 5.164.159 691.232 38.228 -1.169.745 9.124.028<br />
waarvan externe omzet 982.891 3.267.167 4.145.270 690.472 38.228 0 9.124.028<br />
waarvan omzet tuss<strong>en</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 17.580 132.517 1.018.889 760 0 -1.169.745 0<br />
Bedrijfsresultaat 47.565 75.529 181.999 32.195 -96.388 0 240.900<br />
Recurr<strong>en</strong>t 52.356 88.312 183.730 44.934 -46.700 322.631<br />
Niet-recurr<strong>en</strong>t -3.778 -11.865 -3.198 -15.543 -49.687 -84.071<br />
IAS 39-effect -1.013 -918 1.467 2.804 0 2.340<br />
On<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />
709 14.764 -0 135 -7.375 8.233<br />
Recurr<strong>en</strong>t 18.729 14.800 0 1.656 -3.204 31.980<br />
Niet-recurr<strong>en</strong>t -12.101 -36 0 -1.521 -4.170 -17.828<br />
IAS 39-effect -5.919 0 -0 0 -0 -5.919<br />
Netto nanciële kost<strong>en</strong> -51.952 -51.952<br />
Belasting op het resultaat -66.903 -66.903<br />
Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> -6.168 -6.168<br />
Nettoresultaat van het jaar 124.109 124.109<br />
Geconsoli<strong>de</strong>erd totaal <strong>de</strong>r activa 195.490 381.714 346.994 115.406 2.312.157 -326.834 3.024.927<br />
Segm<strong>en</strong>tactiva 195.490 381.714 346.994 115.406 2.312.157 -326.834 3.024.927<br />
Investering<strong>en</strong> in geassocieer<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
111.235 43.900 0 17.060 3.408 0 175.603<br />
Geconsoli<strong>de</strong>erd totaal <strong>de</strong>r passiva 195.490 381.714 346.994 115.406 2.312.157 -326.834 3.024.927<br />
Investering<strong>en</strong> 52.310 73.250 60.890 18.535 10.990 0 215.976<br />
Afschrijving<strong>en</strong> 22.722 31.685 32.027 17.182 9.083 0 112.700<br />
Niet-kasuitgav<strong>en</strong> (an<strong>de</strong>re dan<br />
afschrijving<strong>en</strong>)<br />
8.425 -9.558 -4.100 2.005 989 0 -2.239<br />
Bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>/<br />
(Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>)<br />
6.837 22.072 8.247 14.673 76.006 0 127.835<br />
SECUNDAIRE SEGMENTINFORMATIE 2008 (PER GEOGRAFISCH GEBIED)<br />
Europa waarvan<br />
Belgïe<br />
Azïe-Stille<br />
Oce<strong>aan</strong><br />
Noord-<br />
Amerika<br />
Zuid-Amerika Afrika<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Totaal<br />
Totale omzet per segm<strong>en</strong>t 5.971.669 842.938 1.157.412 1.205.219 333.437 456.291 9.124.028<br />
Vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> activa 783.718 305.847 107.030 70.322 34.288 6.046 1.001.405<br />
Investering<strong>en</strong> 149.395 100.472 25.202 17.448 13.714 10.217 215.976
88 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
PRIMAIRE SEGMENTINFORMATIE 2009 (PER BUSINESS GROUP)<br />
De segm<strong>en</strong>tinformatie wordt voorgesteld volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> industriële activiteit<strong>en</strong> waarin<br />
<strong>de</strong> Groep actief is zoals hieron<strong>de</strong>r beschrev<strong>en</strong>.<br />
De resultat<strong>en</strong>, activa <strong>en</strong> passiva van <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die direct<br />
toewijsbaar zijn alsook elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die re<strong>de</strong>lijkerwijs <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> segm<strong>en</strong>t kunn<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n toegewez<strong>en</strong>.<br />
De prijszetting van verkop<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> is gebaseerd op e<strong>en</strong> transfertprijs<br />
volg<strong>en</strong>s het “arm’s l<strong>en</strong>gth”-principe. Bij gebrek <strong>aan</strong> relevante marktprijsrefer<strong>en</strong>ties<br />
wor<strong>de</strong>n “cost plus”- mechanism<strong>en</strong> gebruikt.<br />
ACTIVITEITSSEGMENTEN<br />
Advanced<br />
Materials<br />
Precious<br />
Metals<br />
Products &<br />
Catalysts<br />
De Groep is georganiseerd in <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor rapportering:<br />
Advanced Materials is e<strong>en</strong> transformatiesegm<strong>en</strong>t, gebaseerd op “An<strong>de</strong>re metal<strong>en</strong>”<br />
zoals kobalt <strong>en</strong> germanium. Het segm<strong>en</strong>t omvat <strong>de</strong> units Cobalt & Specialty<br />
Materials, Electro-Optic Materials <strong>en</strong> Thin Film Products. Hieron<strong>de</strong>r valt ook <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>elneming van <strong>Umicore</strong> in Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives<br />
Precious Metals Products & Catalysts is e<strong>en</strong> transformatiesegm<strong>en</strong>t, gebaseerd<br />
op “E<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong>”. Het segm<strong>en</strong>t omvat <strong>de</strong> business units Automotive Catalysts,<br />
Jewellery & Electroplating, Technical Materials <strong>en</strong> Platinum Engineered Materials.<br />
Het omvat ook <strong>de</strong> unit Precious Metals Chemistry and <strong>de</strong> Fuel Cells activiteit van <strong>de</strong><br />
vroegere Catalyst Technology unit. De Electronic Materials activiteit werd verkocht<br />
in <strong>de</strong> eerste helft van 2009.<br />
Precious Metals Services is e<strong>en</strong> raf nagesegm<strong>en</strong>t, gebaseerd op “E<strong>de</strong>le metal<strong>en</strong>”.<br />
Het bevat <strong>de</strong> Precious Metals Re ning, <strong>de</strong> Precious Metals Managem<strong>en</strong>t business<br />
units <strong>en</strong> <strong>de</strong> Battery Recycling unit.<br />
Precious<br />
Metals<br />
Services<br />
Zinc<br />
Specialties<br />
Corporate<br />
& Niet<br />
toegewez<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Eliminaties Totaal<br />
Totale omzet per segm<strong>en</strong>t 547.365 2.340.313 4.178.115 517.194 17.463 -663.026 6.937.425<br />
waarvan externe omzet 541.447 2.251.235 3.610.666 516.614 17.463 0 6.937.425<br />
waarvan omzet tuss<strong>en</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 5.918 89.078 567.449 581 0 -663.026 0<br />
Bedrijfsresultaat 24.268 33.956 96.800 32.460 -37.356 0 150.127<br />
Recurr<strong>en</strong>t 16.494 42.183 104.745 26.486 -37.403 0 152.505<br />
Niet-recurr<strong>en</strong>t 815 -10.062 -8.736 15.946 46 0 -1.991<br />
IAS 39-effect 6.959 1.834 791 -9.972 0 0 -387<br />
On<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />
4.290 -9.489 0 4.581 -8.355 0 -8.972<br />
Recurr<strong>en</strong>t 5.104 -9.512 0 3.061 -4.754 0 -6.101<br />
Niet-recurr<strong>en</strong>t -7.353 23 1.521 -3.601 0 -9.411<br />
IAS 39-effect 6.539 1 0 6.540<br />
Netto nanciële kost<strong>en</strong> -35.913 0 -35.913<br />
Belasting op het resultaat -20.565 0 -20.565<br />
Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> -6.675 0 -6.675<br />
Nettoresultaat van het jaar 78.002 0 78.002<br />
Geconsoli<strong>de</strong>erd totaal <strong>de</strong>r activa 589.065 1.087.885 576.067 415.295 454.648 -283.350 2.839.611<br />
Segm<strong>en</strong>tactiva 487.604 1.046.588 576.067 393.094 453.221 -283.350 2.673.224<br />
Investering<strong>en</strong> in geassocieer<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
101.462 41.297 0 22.201 1.428 0 166.387<br />
Geconsoli<strong>de</strong>erd totaal <strong>de</strong>r passiva 187.921 281.617 422.961 129.822 2.106.001 -288.710 2.839.611<br />
Investering<strong>en</strong> 50.953 62.620 45.732 16.758 14.410 0 190.472<br />
Afschrijving<strong>en</strong> 20.802 34.228 36.806 17.105 7.365 0 116.306<br />
Niet-kasuitgav<strong>en</strong> (an<strong>de</strong>re dan<br />
afschrijving<strong>en</strong>)<br />
-5.069 15.227 9.391 14.468 1.366 0 35.383<br />
Bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>/<br />
(Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) *<br />
-7.677 -4.229 -2.049 -20.667 1.146 0 -33.476<br />
* hoofdzakelijk bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
SECUNDAIRE SEGMENTINFORMATIE 2009 (PER GEOGRAFISCH GEBIED)<br />
Europa waarvan<br />
Belgïe<br />
Azïe-Stille<br />
Oce<strong>aan</strong><br />
Noord-<br />
Amerika<br />
Zuid-Amerika Afrika<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Totaal<br />
Totale omzet per segm<strong>en</strong>t 4.973.154 879.771 651.408 840.122 235.549 237.193 6.937.425<br />
Vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> activa 794.281 227.975 124.449 88.632 45.474 16.299 1.069.134<br />
Investering<strong>en</strong> 126.150 77.853 24.953 29.189 7.211 2.970 190.472<br />
Zinc Specialties is e<strong>en</strong> transformatiesegm<strong>en</strong>t gebaseerd op “Zink”. Het bevat<br />
<strong>de</strong> units Zinc Chemicals <strong>en</strong> Building Products. De eer<strong>de</strong>r kleine unit Zinc Battery<br />
Materials werd geintegreerd in Zinc Chemicals sinds 2009.<br />
Corporate omvat <strong>de</strong> corporate activiteit<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>als sommige ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> c<strong>en</strong>trale e<strong>en</strong>heid voor On<strong>de</strong>rzoek Ontwikkeling & Innovatie.<br />
Deze toelichting refereert <strong>en</strong>kel naar bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>, met uitzon<strong>de</strong>ring van<br />
<strong>de</strong> balans cijfers. In <strong>de</strong> secundaire segm<strong>en</strong>tinformatie wor<strong>de</strong>n nu <strong>de</strong> vaste<br />
activa weergegev<strong>en</strong>. Overe<strong>en</strong>komstig IFRS 8 wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> nanciële vaste activa<br />
beschikbaar voor verkoop, l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, activa voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgestel<strong>de</strong><br />
belastingactiva niet opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong>ze voorstelling. De prestaties van <strong>de</strong><br />
segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n nagekek<strong>en</strong> door het hoogste operationele beslissingsorg<strong>aan</strong><br />
waarbij <strong>de</strong> evaluatie voornamelijk gebeurt op basis van <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te EBIT <strong>en</strong><br />
operationeel resultaat. Zoals afgeleid kan wor<strong>de</strong>n uit bov<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> tabel,<br />
wordt het verschil tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te EBIT/operationeel resultaat <strong>en</strong> <strong>de</strong> EBIT/<br />
operationeel resultaat in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing verklaard door het <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te<br />
EBIT/operationeel resultaat <strong>en</strong> <strong>de</strong> IFRS 39 effect<strong>en</strong>. De <strong>de</strong> nities wor<strong>de</strong>n<br />
weergev<strong>en</strong> in <strong>de</strong> toelichting.<br />
Geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> zijn toegewez<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> business group die vanuit<br />
e<strong>en</strong> marktperspectief het nauwst <strong>aan</strong>sluit.
8. Bedrijfsresultaat<br />
(1) Di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> voornamelijk inkomst<strong>en</strong> uit maaklooncontract<strong>en</strong>.<br />
(2) An<strong>de</strong>re bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> herfacturatie van kost<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n<br />
(EUR 64,8 miljo<strong>en</strong>), meerwaar<strong>de</strong>n op verkop<strong>en</strong> van vaste activa (EUR 1,5<br />
miljo<strong>en</strong>), royalty’s <strong>en</strong> lic<strong>en</strong>ties (EUR 2,8 miljo<strong>en</strong>) <strong>en</strong> operationele subsidies<br />
(EUR 3,6 miljo<strong>en</strong>).<br />
(3) De provisies op inv<strong>en</strong>taris waar<strong>de</strong> <strong>en</strong> dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong> zijn vooral<br />
veroorzaakt door e<strong>en</strong> terugname op waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />
perman<strong>en</strong>te voorra<strong>de</strong>n, voornamelijk in het segm<strong>en</strong>t Zinc Specialties <strong>en</strong><br />
Automotive Catalysts. De IAS 39 impact op <strong>de</strong> provisies op inv<strong>en</strong>taris waar<strong>de</strong><br />
<strong>en</strong> dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong> bedroeg EUR 11,3 miljo<strong>en</strong> in 2009.<br />
<strong>Umicore</strong> heeft niet-recurr<strong>en</strong>te bedrijfskost<strong>en</strong> opgelop<strong>en</strong> t<strong>en</strong> belope van EUR 2,0<br />
miljo<strong>en</strong>. Deze hebb<strong>en</strong> vooral betrekking op <strong>de</strong> kost<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sluiting van <strong>de</strong> Cobalt<br />
& Specialty Materials fabriek in Maxton (USA) voor EUR 3,8 miljo<strong>en</strong>, op <strong>de</strong> EUR 16<br />
miljo<strong>en</strong> herstructureringskost<strong>en</strong> bij Automotive Catalysts <strong>en</strong> Technical Materials<br />
(inclusief <strong>de</strong> sluiting van <strong>de</strong> sol<strong>de</strong>erlegering<strong>en</strong>fabriek in Yangzhong – China), op <strong>de</strong><br />
EUR 9,0 miljo<strong>en</strong> kost van <strong>de</strong> sluiting van <strong>de</strong> commerciële <strong>en</strong> sampling activiteit<strong>en</strong><br />
in Hanau <strong>en</strong> Alz<strong>en</strong>au (Duitsland) <strong>en</strong> op <strong>de</strong> optimalisering van <strong>de</strong> structuur bij <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>steun<strong>en</strong><strong>de</strong> functies in Hanau die leid<strong>de</strong> tot herstructureringskost<strong>en</strong> van<br />
EUR 2,3 miljo<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> terugname van waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> geboekt op <strong>de</strong><br />
perman<strong>en</strong>te metaalinv<strong>en</strong>taris bedroeg 25,3 miljo<strong>en</strong> <strong>en</strong> betreft vooral Zink<br />
voorra<strong>de</strong>n.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 89<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
OMZET (1)<br />
Omzet 9.014.148 6.839.182<br />
Di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> 109.880 98.243<br />
Omzet 9.124.027 6.937.425<br />
ANDERE BEDRIJFSOPBRENGSTEN (2) 102.694 73.226<br />
AFSCHRIJVINGEN EN BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN (3)<br />
Afschrijving<strong>en</strong> op vaste activa -112.700 -116.306<br />
Waar<strong>de</strong>verin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op vaste activa -3.473 57<br />
Voorra<strong>de</strong>n <strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong> -49.337 33.158<br />
Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> -165.510 -83.091<br />
An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong> (4)<br />
Di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitbeste<strong>de</strong> raf nage <strong>en</strong> productiekost<strong>en</strong> -387.902 -320.476<br />
Royalties, lic<strong>en</strong>ties, consultancy <strong>en</strong> commissies -49.516 -22.379<br />
An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong> -11.365 -690<br />
Toevoeging<strong>en</strong> / Afname <strong>aan</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> -17.723 -11.518<br />
Besteding van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 26.595 26.799<br />
Minwaar<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> realisatie van activa -1.885 -4.910<br />
-441.796 -333.174<br />
Niet-recurr<strong>en</strong>te resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> IAS 39 impact opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het bedrijfsresultaat<br />
Totaal Nietrecurr<strong>en</strong>t<br />
IAS<br />
39-impact<br />
(4) O&O uitgav<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> groep in 2009 bedroeg<strong>en</strong> EUR 135,7 miljo<strong>en</strong> (EUR 166,0<br />
miljo<strong>en</strong> in 2008), waarvan EUR 119,5 miljo<strong>en</strong> in <strong>de</strong> volledig geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> (EUR 149,6 miljo<strong>en</strong> in 2008). EUR 8,9 miljo<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong>ze uitgav<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n gekapitaliseerd als immateriële activa.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
Recurr<strong>en</strong>t Totaal Nietrecurr<strong>en</strong>t<br />
IAS<br />
39-impact<br />
Recurr<strong>en</strong>t<br />
Omzet 9.124.028 0 25.431 9.098.597 6.937.425 115 -31.503 6.968.813<br />
An<strong>de</strong>re bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 102.694 20.702 449 81.543 73.226 4.842 998 67.386<br />
Bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 9.226.722 20.702 25.880 9.180.140 7.010.651 4.957 -30.505 7.036.199<br />
Han<strong>de</strong>lsgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, grond- <strong>en</strong> hulpstoff<strong>en</strong> -7.706.468 -489 0 -7.705.979 -5.867.308 -134 0 -5.867.174<br />
Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> -603.901 -1.403 0 -602.498 -577.441 -1.944 0 -575.497<br />
Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
-165.510 -28.538 -12.653 -124.319 -83.090 23.854 11.290 -118.234<br />
An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong> -441.795 -3.870 -10.885 -427.040 -333.172 -29.128 18.828 -322.872<br />
Bedrijfskost<strong>en</strong> -8.917.674 -34.300 -23.538 -8.859.836 -6.861.011 -7.352 30.118 -6.883.777<br />
Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële<br />
activa<br />
-68.149 -70.473 0 2.324 489 405 0 84<br />
BEDRIJFSRESULTAAT 240.899 -84.071 2.342 322.628 150.129 -1.990 -387 152.506<br />
An<strong>de</strong>re voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n geboekt voor e<strong>en</strong> totaal<br />
positief bedrag van EUR 3,8 miljo<strong>en</strong>.<br />
IAS 39 effect had e<strong>en</strong> negatieve impact op het operationele resultaat van EUR<br />
0,4 miljo<strong>en</strong>. Dit bedrag had te mak<strong>en</strong> met tijdsverschill<strong>en</strong> in het boek<strong>en</strong> van<br />
opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>, zoals opgelegd door IFRS, die vooral op <strong>de</strong> transactionele <strong>en</strong><br />
structurele in<strong>de</strong>kking van <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> <strong>en</strong> metal<strong>en</strong> betrekking hebb<strong>en</strong>. Alle IAS 39<br />
effect<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> inher<strong>en</strong>t ge<strong>en</strong> impact op kasstrom<strong>en</strong>.
90 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
9. Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>aan</strong>verwante voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
De Groep heeft e<strong>en</strong> last van op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d voor<br />
EUR 2 791 duiz<strong>en</strong>d gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> het lop<strong>en</strong><strong>de</strong> jaar.<br />
Het on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplan van <strong>de</strong>ze onkost<strong>en</strong> is berek<strong>en</strong>d door e<strong>en</strong><br />
externe actuaris, die gebruik maakt van het “Pres<strong>en</strong>t Economic Value”-mo<strong>de</strong>l dat<br />
rek<strong>en</strong>ing houdt met alle k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong><strong>de</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplan <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> volatiliteit van het on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>el. De volatiliteit is berek<strong>en</strong>d op basis<br />
van <strong>de</strong> historische volatiliteit van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsvergoeding gespreid over<br />
verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> perio<strong>de</strong>s <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n. Er zijn ge<strong>en</strong><br />
an<strong>de</strong>re marktomstandighe<strong>de</strong>n meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> basis voor <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing van<br />
<strong>de</strong> reële marktwaar<strong>de</strong>.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Toelichting 2008 2009<br />
BEZOLDIGINGEN EN AANVERWANTE VOORDELEN<br />
Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> directe personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> -427.225 -420.405<br />
Werknemersbijdrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijdrag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> "te bereik<strong>en</strong> doel" -plann<strong>en</strong> -131.924 -121.862<br />
Overige personeelskost<strong>en</strong> -24.637 -16.966<br />
Tij<strong>de</strong>lijk personeel -12.704 -8.158<br />
Bijdrag<strong>en</strong> tot p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> vaste bijdrage -7.868 -6.575<br />
Vrijwillige bijdrag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> werkgever - an<strong>de</strong>re -1.535 -1.606<br />
Op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> -7.532 -2.791<br />
P<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><strong>en</strong> rechtstreeks uitgekeerd <strong>aan</strong> begunstig<strong>de</strong>n -6.643 -5.747<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> (- toevoeging<strong>en</strong> / + besteding<strong>en</strong> <strong>en</strong> terugneming<strong>en</strong>) 16.167 6.668<br />
-603.901 -577.442<br />
GEMIDDELD PERSONEELSBESTAND IN DE INTEGRAAL GECONSOLIDEERDE DOCHTERONDERNEMINGEN<br />
Ka<strong>de</strong>rle<strong>de</strong>n 1.692 1.723<br />
Niet-ka<strong>de</strong>rle<strong>de</strong>n 8.276 7.990<br />
TOTAAL 9.968 9.713<br />
REËLE WAARDE PER TOEGEKEND INSTRUMENT<br />
Aantal toegek<strong>en</strong><strong>de</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 27 712.750 734.875<br />
Waar<strong>de</strong>ringsmo<strong>de</strong>l Pres<strong>en</strong>t Economic Value<br />
Veron<strong>de</strong>rstel<strong>de</strong> volatiliteit (% pa) 30 30<br />
Risicovrije interestvoet (% pa) 4,00 3,75<br />
Verhoging divi<strong>de</strong>nd (% pa) 0,10 0,10<br />
Vertrekkans voor het verwerv<strong>en</strong> van recht op uitoef<strong>en</strong>ing NA NA<br />
Vertrekkans na het verwerv<strong>en</strong> van recht op uitoef<strong>en</strong>ing (% pa) 5,00 5,00<br />
Minimale winstdrempel (% pa) 50,00 50,00<br />
Populatie<strong>de</strong>el dat uitoef<strong>en</strong>t bij het overschrij<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> minimale winstdrempel 30,00 30,00<br />
Reële waar<strong>de</strong> per toegek<strong>en</strong>d instrum<strong>en</strong>t op toek<strong>en</strong>ningsdatum (EUR) 9,15 3,08<br />
Totale reële waar<strong>de</strong> op toek<strong>en</strong>ningsdatum (EUR duiz<strong>en</strong>d) 6.519 2.261<br />
Wijziging reële waar<strong>de</strong> ou<strong>de</strong>re plann<strong>en</strong> 616<br />
REËLE WAARDE VAN DE TOEGEKENDE AANDELEN<br />
16.900 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> 26,31 EUR 445<br />
2.500 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> 27,40 EUR 68<br />
Voorlopig bedrag voor op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gesaseer<strong>de</strong> betaling<strong>en</strong> 500 -500<br />
29.000 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> 13,05 EUR 378<br />
2.500 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> 13,32 EUR 33<br />
250 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> 12.81 EUR 3<br />
Total fair value of shares granted 1.013 -86<br />
De uitoef<strong>en</strong>perio<strong>de</strong>s voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> ISOP 2006, 2007 <strong>en</strong> 2008<br />
wer<strong>de</strong>n verl<strong>en</strong>gd wat leid<strong>de</strong> tot e<strong>en</strong> bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> last op reële waar<strong>de</strong> voor <strong>de</strong><br />
perio<strong>de</strong> van EUR 616 duiz<strong>en</strong>d.<br />
Het <strong>de</strong>el vrije <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> van <strong>de</strong> uitgave wordt gewaar<strong>de</strong>erd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> marktprijs van<br />
<strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> op <strong>de</strong> dag van <strong>de</strong> toek<strong>en</strong>ning. In 2009 wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het top<br />
managem<strong>en</strong>t toegek<strong>en</strong>d wat resulteer<strong>de</strong> in e<strong>en</strong> last van EUR 414 duiz<strong>en</strong>d meer<br />
dan gecomp<strong>en</strong>seerd door <strong>de</strong> terugname van <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> die <strong>de</strong> Groep nam<br />
in 2008.
10. Netto nanciële kost<br />
De netto-interestlast<strong>en</strong> in 2009 bedroeg<strong>en</strong> EUR 13 104 duiz<strong>en</strong>d. Dit is e<strong>en</strong> daling<br />
in vergelijking met <strong>de</strong> EUR 31 717 duiz<strong>en</strong>d in 2008 t<strong>en</strong> gevolge van e<strong>en</strong> lager<br />
schuldniveau <strong>en</strong> lagere interestvoet (voornamelijk in EUR <strong>en</strong> USD).<br />
De actualisatie van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan één jaar heeft voornamelijk<br />
betrekking op personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> in min<strong>de</strong>re mate op voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor<br />
leefmilieu. De omvang van dit bedrag wordt beïnvloed door <strong>de</strong> huidige waar<strong>de</strong><br />
van <strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong>. De verdisconteringvoet, <strong>de</strong> uitbetaling <strong>en</strong> <strong>de</strong> toevoeging<br />
van nieuwe verplichting<strong>en</strong> op meer dan één jaar beïnvloe<strong>de</strong>n op hun beurt <strong>de</strong>ze<br />
11. Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële activa<br />
12. Belasting<strong>en</strong><br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 91<br />
huidige waar<strong>de</strong>. De meeste van <strong>de</strong> actualisatie resultat<strong>en</strong> in 2009 zijn geboekt in<br />
België, Duitsland <strong>en</strong> Frankrijk.<br />
Wisselkoersresultat<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> gerealiseer<strong>de</strong> wisselkoersresultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> nietgerealiseer<strong>de</strong><br />
omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> op monetaire activa <strong>en</strong> passiva t<strong>en</strong> opzichte<br />
van <strong>de</strong> slotkoers van het boekjaar. Deze omvatt<strong>en</strong> ook <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>winst<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
-verliez<strong>en</strong> van overige nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (zie toelichting 31).<br />
An<strong>de</strong>re nanciële kost<strong>en</strong> betreff<strong>en</strong> toegestane betalingskorting<strong>en</strong>, bankkost<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
an<strong>de</strong>re nanciële bijdrag<strong>en</strong>.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
Meerwaar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> minwaar<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> verkoop van nanciële participaties 4.030 -8<br />
Ontvang<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 2.801 220<br />
Interest<strong>en</strong> van nanciële activa 46 17<br />
Bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op nanciële participaties -75.026 260<br />
-68.149 489<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
INKOMSTENBELASTING<br />
Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />
Belasting<strong>en</strong> op het resultaat -40.850 -20.493<br />
Uitgestel<strong>de</strong> belastingkost (opbr<strong>en</strong>gst) -26.053 -71<br />
Totale belasting<strong>en</strong> -66.903 -20.565<br />
Verband tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> belastingskost (opbr<strong>en</strong>gst) <strong>en</strong> het boekhoudkundig resultaat<br />
Bedrijfsresultaat 240.899 150.127<br />
Netto nanciële kost<strong>en</strong> -51.952 -35.913<br />
Resultaat voor belasting van volledige geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> participaties 188.947 114.214<br />
Belasting op het resultaat <strong>aan</strong> gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> (%) -28,11 -25,88<br />
Belasting<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> -53.117 -29.561<br />
AANPASSINGEN<br />
Verworp<strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong> -18.823 -9.158<br />
Vrijgestel<strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> 1.461 1.096<br />
Meerwaar<strong>de</strong>n 1.461 1.096<br />
Diverse scale aftrekk<strong>en</strong> 18.246 19.365<br />
Investeringsaftrek -81 -82<br />
Aftrek van notionele interest<strong>en</strong> 31.843 23.433<br />
Diverse aftrek -13.516 -3.985<br />
Belasting<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>t op an<strong>de</strong>re basis 1.231 4.453<br />
Wijziging in uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva -4.000 -13.388<br />
Aanw<strong>en</strong>ding van voordi<strong>en</strong> niet geboekte scale verliez<strong>en</strong> 409 2.215<br />
Fiscale verliez<strong>en</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> waarvoor ge<strong>en</strong> uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> zijn geboekt -1.155 -268<br />
Niet imputeerbare buit<strong>en</strong>landse belasting<strong>en</strong> -259 -1.909<br />
Correcties met betrekking tot voorg<strong>aan</strong>d boekjaar -7.615 6.247<br />
Diverse -3.281 343<br />
Belastingskost voor het jaar <strong>aan</strong> het werkelijke belastingstarief -66.903 -20.565<br />
In vergelijking met 2008 zijn <strong>de</strong> niet aftrekbare kost<strong>en</strong> in 2009 gedaald. 2008 was<br />
gek<strong>en</strong>merkt door <strong>de</strong> belangrijke, maar niet aftrekbare kost van <strong>de</strong> herwaar<strong>de</strong>ring<br />
van <strong>de</strong> participatie in Nyrstar.<br />
De aftrek vanwege <strong>de</strong> notionele interest is vermin<strong>de</strong>rd door <strong>de</strong> daling van het<br />
resultaat van <strong>de</strong> lial<strong>en</strong> die <strong>de</strong>ze maatregel kunn<strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>. Het negatieve<br />
effect van <strong>de</strong> uitgestel<strong>de</strong> belastingsactiva werd veroorzaakt door e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>passing in<br />
<strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> uitgestel<strong>de</strong> belastingsactiva van <strong>Umicore</strong> NV.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
Interestbat<strong>en</strong> 5.986 5.352<br />
Interestlast<strong>en</strong> -37.703 -18.456<br />
Actualisatie van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> -12.004 -13.270<br />
Wisselkoersverliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> -winst<strong>en</strong> -7.367 -6.574<br />
An<strong>de</strong>re nanciële bat<strong>en</strong> 4.208 255<br />
An<strong>de</strong>re nanciële last<strong>en</strong> -5.093 -3.220<br />
-51.952 -35.913<br />
De <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van vorige boekjar<strong>en</strong> zijn positief <strong>en</strong> zijn het<br />
gevolg van e<strong>en</strong> wijziging in <strong>de</strong> vrijstellingsregeling van ontvang<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n<br />
(uitspraak in <strong>de</strong> zaak « Cobelfret »).<br />
De invloed van <strong>de</strong> niet-recurr<strong>en</strong>te uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> <strong>en</strong> van <strong>de</strong> uitgestel<strong>de</strong><br />
belasting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> IAS 39-impact buit<strong>en</strong> beschouwing gelat<strong>en</strong>, bedroeg het<br />
recurr<strong>en</strong>te belastingtarief voor 2009 20,7 % teg<strong>en</strong>over 27,0 % voor 2008.<br />
Het bedrag van <strong>de</strong> winst van niet erk<strong>en</strong><strong>de</strong> scale verliez<strong>en</strong>, belastingkrediet<strong>en</strong> of<br />
tij<strong>de</strong>lijke geschill<strong>en</strong> van vorige perio<strong>de</strong>n dat is gebruikt voor <strong>de</strong> vermin<strong>de</strong>ring van<br />
<strong>de</strong> lat<strong>en</strong>te belastinglast bedraagt EUR 244 duiz<strong>en</strong>d.
92 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
13. Immateriële vaste activa (uitgezon<strong>de</strong>rd goodwill)<br />
De lijn “Toevoeging<strong>en</strong>” bevat voor het grootste <strong>de</strong>el geactiveer<strong>de</strong> kost<strong>en</strong> voor<br />
<strong>de</strong> ontwikkeling van nieuwe informatica system<strong>en</strong> <strong>en</strong> geactiveer<strong>de</strong> interne<br />
ontwikkelingskost<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> totaal van EUR 11 639 duiz<strong>en</strong>d. Daarvan belop<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> ontwikkelingskost<strong>en</strong> EUR 8,9 miljo<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> informatica system<strong>en</strong> EUR 2,7<br />
miljo<strong>en</strong>. Daar <strong>de</strong> meeste van <strong>de</strong>ze informatica system<strong>en</strong> project<strong>en</strong> zijn die nog niet<br />
ge naliseerd zijn, wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze gerapporteerd als lop<strong>en</strong><strong>de</strong> immateriële vaste activa<br />
on<strong>de</strong>r ‘An<strong>de</strong>re immateriële vaste activa’.<br />
In het ka<strong>de</strong>r van het Kyoto protocol werd er e<strong>en</strong> twee<strong>de</strong> emissie perio<strong>de</strong><br />
geop<strong>en</strong>d, voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2008-2012. De Vlaamse overheid heeft in dat ka<strong>de</strong>r<br />
emissierecht<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Vlaamse sites van e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal bedrijv<strong>en</strong>,<br />
waaron<strong>de</strong>r <strong>Umicore</strong>. Ie<strong>de</strong>r jaar op het ein<strong>de</strong> van februari, wordt één vijf<strong>de</strong> van<br />
14. Goodwill<br />
Developm<strong>en</strong>t<br />
exp<strong>en</strong>ses<br />
capitalised<br />
Concessies,<br />
octrooi<strong>en</strong>,<br />
lic<strong>en</strong>ties, <strong>en</strong>z.<br />
Software CO2 emissie<br />
recht<strong>en</strong><br />
An<strong>de</strong>re<br />
immateriele<br />
vaste activa<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Totaal<br />
Begin van het vorige boekjaar<br />
Brutowaar<strong>de</strong> 8.335 64.413 759 7.876 81.383<br />
Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -7.209 -50.581 -755 -5.079 -63.624<br />
NETTO-BOEKWAARDE BEGIN VAN HET VORIGE<br />
BOEKJAAR<br />
1.126 13.831 3 2.797 17.757<br />
. Toevoeging<strong>en</strong> 28 2.447 0 8.718 11.193<br />
. Verkop<strong>en</strong> 123 42 -3 -5 157<br />
. Afschrijving<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
-714 -6.519 -46 -7.279<br />
. Geboekte bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
(opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
0 -42 -1.611 0 -1.652<br />
. Emissie recht<strong>en</strong> 6.305 6.305<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 1 -191 0 -18 -208<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 1 5.191 0 -1.047 4.144<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 565 14.759 4.694 10.399 30.417<br />
Brutowaar<strong>de</strong> 2.606 70.608 6.305 15.508 95.028<br />
Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -2.042 -55.850 -1.611 -5.109 -64.612<br />
NETTO-BOEKWAARDE BEGIN VAN HET BOEKJAAR 0 564 14.759 4.694 10.399 30.417<br />
. Toevoeging<strong>en</strong> 8.864 17 1.287 0 10.599 20.767<br />
. Verkop<strong>en</strong> 0 -65 0 -267 -332<br />
. Afschrijving<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
-370 -5.979 -293 -6.642<br />
. Geboekte bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
(opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
0 -103 0 0 -103<br />
. Terugneming van geboekte bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
0 0 370 0 370<br />
. Emissie recht<strong>en</strong> -585 -585<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -7 1 248 0 -33 208<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 616 8.096 0 -6.895 1.816<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 8.857 826 18.243 4.479 13.509 45.914<br />
Brutowaar<strong>de</strong> 8.857 11.126 80.449 4.479 18.806 123.717<br />
Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -10.300 -62.206 0 -5.298 -77.804<br />
NETTO-BOEKWAARDE 8.857 826 18.243 4.479 13.509 45.914<br />
<strong>de</strong>ze emissierecht<strong>en</strong> overgedrag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> of cieel register. De overdracht van<br />
<strong>de</strong> emissierecht<strong>en</strong> <strong>aan</strong> dit register leidt tot <strong>de</strong> activering in <strong>de</strong> immateriële activa,<br />
conform <strong>de</strong> richtlijn<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Belgische Commissie voor boekhoudkundige norm<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> beschikt over <strong>de</strong> noodzakelijke emissierecht<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> normale werking<br />
van haar installaties toe te lat<strong>en</strong>.<br />
Er zijn ge<strong>en</strong> hypothek<strong>en</strong> of beperking<strong>en</strong> op <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>dom van <strong>de</strong> immateriële vaste<br />
activa, an<strong>de</strong>re dan <strong>de</strong>ze vermeld in toelichting 33.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
31/12/2008 31/12/2009<br />
Netto-boekwaar<strong>de</strong> per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar<br />
Brutowaar<strong>de</strong> 94.510 94.458<br />
Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -1.798<br />
NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET VORIGE BOEKJAAR 94.510 92.660<br />
. Aankoop door bedrijfsacquisities 2.165 0<br />
. Aanpassing van ver<strong>de</strong>re i<strong>de</strong>nti catie van <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van activa <strong>en</strong> schul<strong>de</strong>n -1.404 -218<br />
. Geboekte bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
-1.798 -704<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -813 1.702<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> -395<br />
Netto-boekwaar<strong>de</strong> per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 92.660 93.046<br />
Brutowaar<strong>de</strong> 94.458 95.548<br />
Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -1.798 -2.502<br />
NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR 92.660 93.046
Deze tabel bevat alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> goodwill van integraal geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>.<br />
De tabel met betrekking tot on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong> wordt besprok<strong>en</strong> in toelichting 16.<br />
Advanced<br />
Materials<br />
Precious Metals<br />
Products &<br />
Catalysts<br />
Precious Metal<br />
Services<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 93<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Zinc Specialties Totaal<br />
31/12/08 24.370 45.693 9.844 12.752 92.660<br />
31/12/09 24.264 45.174 9.844 13.763 93.046<br />
Jaarlijks wordt door het managem<strong>en</strong>t geveri eerd of <strong>de</strong> goodwill <strong>aan</strong><br />
<strong>en</strong>ige waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring is blootgesteld, in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong>ringsregels in toelichting 2. De recupereerbare waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />
kasstroomg<strong>en</strong>erer<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> waar<strong>aan</strong> goodwill werd toegek<strong>en</strong>d, werd bepaald<br />
met e<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>-in-gebruik gebaseerd op e<strong>en</strong> “discounted<br />
15. Materiële vaste activa<br />
Terrein<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
gebouw<strong>en</strong><br />
Installaties,<br />
machines <strong>en</strong><br />
uitrusting<br />
De wijziging gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> heeft vooral betrekking op <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong><br />
van vorige waar<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> in Anan<strong>de</strong>ya (India) <strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />
afwaar<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> goodwill in <strong>Umicore</strong> Technical Materials Yangzhong.<br />
De goodwill werd als volgt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong>:<br />
cash- ow”-mo<strong>de</strong>l <strong>en</strong> vertrekk<strong>en</strong><strong>de</strong> van <strong>de</strong> operationele plann<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep. De<br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> kapitaalkost die als verdisconteringsfactor wordt gebruikt, is <strong>aan</strong>gepast<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> situatie van ie<strong>de</strong>re business unit <strong>en</strong> is minimaal 9% (gebaseerd op kost<br />
voor belasting<strong>en</strong>).<br />
Meubilair<br />
<strong>en</strong> roll<strong>en</strong>d<br />
materieel<br />
Overige<br />
materiële<br />
vaste activa<br />
Vaste activa in<br />
<strong>aan</strong>bouw <strong>en</strong><br />
vooruitbetaling<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Begin van het vorige boekjaar<br />
Brutowaar<strong>de</strong> 479.095 1.113.194 157.553 17.267 77.444 1.844.553<br />
Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -263.242 -826.260 -117.282 -15.082 -1.221.866<br />
NETTO-BOEKWAARDE BEGIN VAN HET VORIGE<br />
BOEKJAAR<br />
215.852 286.934 40.270 2.184 77.444 622.684<br />
. Aankoop door bedrijfsacquisities 1.580 850 10 0 0 2.440<br />
. Toevoeging<strong>en</strong> 11.386 39.633 9.760 344 143.660 204.783<br />
. Verkop<strong>en</strong> 268 -1.430 -701 -23 -579 -2.465<br />
. Afschrijving<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
-19.103 -74.138 -12.352 -496 -106.089<br />
. Geboekte bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
(opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
-53 -31 -101 0 -185<br />
. Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re<br />
bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>")<br />
20 43 37 0 100<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -2.273 -3.952 -318 18 -3.285 -9.810<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 24.771 70.885 7.108 -801 -104.227 -2.264<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 232.448 318.792 43.715 1.225 113.013 709.194<br />
Brutowaar<strong>de</strong> 510.782 1.154.805 164.760 15.277 113.013 1.958.638<br />
Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -278.334 -836.013 -121.045 -14.051 -1.249.444<br />
NETTO-BOEKWAARDE BEGIN VAN HET BOEKJAAR 232.448 318.792 43.715 1.226 113.013 709.194<br />
. Toevoeging<strong>en</strong> 34.568 65.257 12.230 106 57.544 169.705<br />
. Verkop<strong>en</strong> -10.512 -7.481 -965 64 -80 -18.973<br />
. Afschrijving<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
-20.230 -76.709 -12.631 -353 -109.922<br />
. Geboekte bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
(opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
-1.616 -3.479 -233 -26 -5.354<br />
. Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re<br />
bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>")<br />
5.708 140 0 0 5.848<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 2.541 5.200 1.086 82 2.682 11.591<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 30.162 48.318 6.307 1.033 -84.117 1.702<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 273.070 350.037 49.509 2.132 89.042 763.790<br />
waarvan leasing: 3.483 346 116 3.944<br />
Brutowaar<strong>de</strong> 571.987 1.241.981 172.472 16.786 89.042 2.092.268<br />
Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -298.918 -891.944 -122.963 -14.654 -1.328.479<br />
NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET<br />
BOEKJAAR<br />
Leasing<br />
273.070 350.037 49.509 2.132 89.042 763.790<br />
Brutowaar<strong>de</strong> 4.136 589 291 5.016<br />
Gecumuleer<strong>de</strong> afschrijving<strong>en</strong> -653 -244 -176 -1.072<br />
NETTO-BOEKWAARDE PER EINDE VAN HET<br />
BOEKJAAR<br />
3.483 346 116 0 0 3.944<br />
Het managem<strong>en</strong>t bepaalt <strong>de</strong> geschatte lev<strong>en</strong>sduur <strong>en</strong> gerelateer<strong>de</strong><br />
afschrijving<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> installaties, machines <strong>en</strong> uitrusting. Ze gebruikt hiervoor<br />
standaardschatting<strong>en</strong> gebaseerd op e<strong>en</strong> combinatie van fysische duurzaamheid<br />
<strong>en</strong> ingeschatte product -of industriële lev<strong>en</strong>scycluss<strong>en</strong>. De geschatte lev<strong>en</strong>sduur<br />
kan in grote mate wijzig<strong>en</strong> t<strong>en</strong> gevolge van technische vernieuwing<strong>en</strong>,<br />
marktontwikkeling<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> gesteld door <strong>de</strong> concurr<strong>en</strong>tie. Het<br />
managem<strong>en</strong>t zal ofwel <strong>de</strong> afschrijvingslast verhog<strong>en</strong> wanneer <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur<br />
korter is dan voordi<strong>en</strong> werd ingeschat, ofwel zal zij technisch onbruikbare of<br />
niet-strategische activa, die verwij<strong>de</strong>rd of verkocht zijn, volledig of ge<strong>de</strong>eltelijk<br />
afschrijv<strong>en</strong>.<br />
Totaal<br />
De niet-on<strong>de</strong>rhoudsgerelateer<strong>de</strong> toevoeging<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> materiële vaste activa<br />
von<strong>de</strong>n plaats in Korea <strong>en</strong> China (uitbreiding van capaciteit <strong>en</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
voor materiaal bestemd voor herlaadbare batterij<strong>en</strong>), in Quapaw, USA (bouw<br />
van substraatfabriek), <strong>en</strong> in Hanau, Duitsland (testc<strong>en</strong>ter automotive catalysts<br />
<strong>en</strong> technologische uitrusting). In China werd e<strong>en</strong> nieuwe Jewellery product<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
recyclage vestiging ingehuldigd. Bij Precious Metals Re ning wer<strong>de</strong>n investering<strong>en</strong><br />
gemaakt voor e<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>re upgra<strong>de</strong> van <strong>de</strong> fabriek in Hobok<strong>en</strong>.<br />
De lijn “An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong>” bevat voornamelijk <strong>de</strong> materiële vaste activa<br />
overgedrag<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> immateriële vaste activa.<br />
Er rust<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>swaardige hypothek<strong>en</strong> of beperking<strong>en</strong> op <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>dom van<br />
<strong>de</strong> materiële vaste activa, uitgezon<strong>de</strong>rd dieg<strong>en</strong>e vermeld in toelichting 33.
94 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
16. Deelneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />
De <strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong> best<strong>aan</strong> uit <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> of joint v<strong>en</strong>tures:<br />
Functionele<br />
waar<strong>de</strong>ringsmunt<br />
Deelnemingsperc<strong>en</strong>tage Deelnemingsperc<strong>en</strong>tage<br />
2008 2009<br />
GEASSOCIEERDE ONDERNEMINGEN<br />
Ganzhou Yi Hao <strong>Umicore</strong> Industries CNY 40,00 40,00<br />
IEQSA PEN 40,00 40,00<br />
Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives USD 40,22 40,22<br />
Jiangm<strong>en</strong> Chancsun <strong>Umicore</strong> Industry Co.,LTD CNY 40,00 40,00<br />
Todini EUR 40,00 40,00<br />
JOINT VENTURES<br />
ICT Japan JPY 50,00 50,00<br />
ICT USA USD 50,00 50,00<br />
Or<strong>de</strong>g KRW 50,00 50,00<br />
Rezinal EUR 50,00 50,00<br />
SolviCore GmbH & Co KG EUR 50,00 50,00<br />
SolviCore Managem<strong>en</strong>t GmbH EUR 50,00 50,00<br />
Hycore NOK 51,00 51,00<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Nettoboekwaar<strong>de</strong> Goodwill TOTAAL<br />
Begin van het boekjaar 124.239 44.896 169.135<br />
. resultaat van het boekjaar -8.973 -8.973<br />
. Divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n -4.343 -4.343<br />
. Kapitaalsverhoging 5.438 5.438<br />
. overige reserves 1.594 1.594<br />
. omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 3.469 67 3.536<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 121.423 44.964 166.387<br />
Waarvan joint v<strong>en</strong>tures 46.464 355 46.819<br />
Het <strong>de</strong>el van <strong>Umicore</strong> in <strong>de</strong> totale balans <strong>en</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> is het volg<strong>en</strong><strong>de</strong>:<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
31/12/08 31/12/09<br />
Activa 222.759 209.684<br />
Schul<strong>de</strong>n 134.066 117.021<br />
Omzet 248.320 164.358<br />
Netto resultaat 1.382 5.305<br />
Het <strong>de</strong>el van <strong>Umicore</strong> in <strong>de</strong> totale balans van <strong>de</strong> joint v<strong>en</strong>tures zou het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> geweest zijn:<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
31/12/08 31/12/09<br />
Vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> activa 138.853 122.116<br />
Vaste activa 20.516 16.154<br />
Vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> passiva 104.307 80.261<br />
Vaste passiva 941 10.617<br />
Het <strong>de</strong>el van <strong>Umicore</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> joint v<strong>en</strong>tures zou het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> geweest zijn:<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
31/12/08 31/12/09<br />
Bedrijfsresultaat 11.002 -17.672<br />
Financiële resultaat -534 -1.104<br />
Belasting<strong>en</strong> -3.471 -1.729<br />
Aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep in het resultaat 6.996 -14.311<br />
In 2009 werd e<strong>en</strong> kapitaalsverhoging van EUR 5 miljo<strong>en</strong> uitgevoerd in <strong>de</strong> Solvicore<br />
GmbH joint-v<strong>en</strong>ture.<br />
Het resultaat bevat ook <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring op <strong>de</strong> pilootinstallatie van HyCore,<br />
Norweg<strong>en</strong>. Na het beëindig<strong>en</strong> van <strong>de</strong> haalbaarheidsstudie voor solair silicium werd<br />
beslot<strong>en</strong> het on<strong>de</strong>rzoeksproject still te legg<strong>en</strong>.<br />
De groep heeft ge<strong>en</strong> bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong>elneming<strong>en</strong> noch joint-v<strong>en</strong>tures verworv<strong>en</strong><br />
gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> het boekjaar 2009.
17. Financiële activa beschikbaar voor verkoop <strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 95<br />
Financiële activa<br />
beschikbaar voor<br />
verkoop<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
toegek<strong>en</strong>d op<br />
lange termijn<br />
FINANCIELE VASTE ACTIVA<br />
Begin van het vorige bookjaar 108.230 2.651<br />
. Aanschaf ng<strong>en</strong> 1.414 253<br />
. Afname -6 -153<br />
. Geboekte waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
-75.773 -340<br />
. Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re<br />
bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>")<br />
958<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -13 -51<br />
. Reële waar<strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> 1.067<br />
. Reële waar<strong>de</strong> afg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> -9.856<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 18 174<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 26.040 2.533<br />
. Aanschaf ng<strong>en</strong> (A) 5.150 6.638<br />
. Afname (B) -6.977 -32<br />
. Geboekte waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>")<br />
-127 -53<br />
. Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re<br />
bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>")<br />
405<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 33 -10<br />
. Reële waar<strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> (C) 33.401<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> -15 -621<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 57.910 8.454<br />
FINANCIELE VLOTTENDE ACTIVA<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorig boekjaar 46 2.190<br />
. Aanschaf ng<strong>en</strong> 0 4.920<br />
. Afname -9 -9<br />
. Terugneming van bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re<br />
bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>")<br />
36 0<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -1 -230<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 16 -13<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 88 6.859<br />
(a) Betreft voornamelijk <strong>de</strong> investering in <strong>de</strong> Nyrstar obligatie <strong>en</strong> <strong>de</strong> l<strong>en</strong>ing<br />
toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> Hycore.<br />
(b) Betreft Duksan.<br />
(c) Betreft voornamelijk <strong>de</strong> <strong>aan</strong>passing <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> op <strong>de</strong> participatie in<br />
Nyrstar<br />
Toegek<strong>en</strong><strong>de</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn meestal l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>aan</strong> variabele r<strong>en</strong>tevoet<strong>en</strong><br />
toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet-geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>. De reële waar<strong>de</strong> kan bijgevolg <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n als gelijk<br />
<strong>aan</strong> hun nominale waar<strong>de</strong>.<br />
18. Voorra<strong>de</strong>n<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
31/12/08 31/12/09<br />
Analyse van <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n<br />
Basisproduct<strong>en</strong> met metaal<strong>de</strong>kking - brutowaar<strong>de</strong> 748.906 707.795<br />
Basisproduct<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r metaal<strong>de</strong>kking - brutowaar<strong>de</strong> 148.179 121.636<br />
Verbruiksgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> - brutowaar<strong>de</strong> 76.551 65.359<br />
Waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> -81.671 -41.331<br />
Betaal<strong>de</strong> voorschott<strong>en</strong> 6.329 5.485<br />
Bestelling in uitvoering 239 639<br />
Totaal voorra<strong>de</strong>n 898.534 859.582<br />
De waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n is gedaald met EUR 38,9 miljo<strong>en</strong>. Dit is in grote<br />
mate te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> daling van <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> metal<strong>en</strong> die <strong>de</strong><br />
stijg<strong>en</strong><strong>de</strong> prijz<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over vorige jaar comp<strong>en</strong>seert. In <strong>de</strong> lijn van <strong>de</strong> stijg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
metaalprijz<strong>en</strong> werd e<strong>en</strong> terugname van waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />
perman<strong>en</strong>te voorraad, hoofdzakelijk binn<strong>en</strong> Speciale Zinkproduct<strong>en</strong> <strong>en</strong> Automotive<br />
Catalysts. Het IAS 39 effect met betrekking tot <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor waar<strong>de</strong>ring<br />
<strong>aan</strong> marktwaar<strong>de</strong> dat on<strong>de</strong>rgebracht werd in <strong>de</strong> categorie Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige<br />
Vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> – Overgedrag<strong>en</strong> inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong> in 2008 wordt vanaf 2009<br />
on<strong>de</strong>rgebracht in <strong>de</strong> categorie Voorra<strong>de</strong>n.<br />
De l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d op korte termijn bevatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> “margin calls” t<strong>en</strong> belope van<br />
EUR 6,8 miljo<strong>en</strong> (EUR 2,2 miljo<strong>en</strong> in 2008), welke gehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n door <strong>Umicore</strong><br />
Precious Metals New Jersey (USA). De belangrijkste beweging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> korte<br />
termijn l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn met <strong>de</strong> verhoging van <strong>de</strong>ze margin calls verbon<strong>de</strong>n.<br />
Margin calls hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> reële waar<strong>de</strong> gelijk <strong>aan</strong> hun boekwaar<strong>de</strong> <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze<br />
berek<strong>en</strong>d wor<strong>de</strong>n volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> normale markt omstandighe<strong>de</strong>n.<br />
Indi<strong>en</strong> m<strong>en</strong> zou rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> metaal- <strong>en</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong>koers<strong>en</strong> op het<br />
og<strong>en</strong>blik van <strong>de</strong> afsluiting, zou <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> metal<strong>en</strong> in <strong>de</strong> inv<strong>en</strong>taris<br />
ongeveer EUR 717 miljo<strong>en</strong> hoger zijn dan <strong>de</strong> huidige boekwaar<strong>de</strong>. Echter, het<br />
mer<strong>en</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze voorra<strong>de</strong>n kan niet gerealiseerd wor<strong>de</strong>n, omdat ze vastzitt<strong>en</strong><br />
in perman<strong>en</strong>te productie- <strong>en</strong> commerciële cycli.<br />
Er rust<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>swaardige hypothek<strong>en</strong> of beperking<strong>en</strong> op <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>dom van<br />
<strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n.
96 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
19. Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Toelichting 31/12/08 31/12/09<br />
OP MEER DAN ÉÉN JAAR<br />
Garanties <strong>en</strong> <strong>de</strong>posito's 3.255 3.499<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op meer dan 1 jaar 7.239 8.076<br />
Personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> 855 375<br />
Totaal 11.349 11.950<br />
OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 488.343 465.096<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -15.965 -21.554<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 88.185 69.743<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -9.192 -9.370<br />
Te ontvang<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 845 615<br />
Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kasstroomaf<strong>de</strong>kking 31 62.200 6.388<br />
Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 31 32.720 7.508<br />
Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 61.007 4.867<br />
Totaal 708.143 523.292<br />
Totaal niet vervall<strong>en</strong><br />
0-30 dag<strong>en</strong> 30-60 dag<strong>en</strong> 60-90 dag<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
vervall<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />
>90 dag<strong>en</strong><br />
UITSTAANDE BALANS VAN HET VORIGE BOEKJAAR<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (uitgezon<strong>de</strong>rd dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong>)<br />
- bruto<br />
472.229 341.301 91.830 20.513 11.027 7.558<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 88.185 75.416 589 227 34 11.920<br />
UITSTANDE BALANS VAN HET BOEKJAAR<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (uitgezon<strong>de</strong>rd dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong>)<br />
- bruto<br />
443.039 346.259 68.673 9.644 2.096 16.368<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 69.743 60.435 6.257 206 68 2.777<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op t<strong>en</strong> hoogste één jaar zijn gedaald met EUR 184,9<br />
miljo<strong>en</strong>. Dit komt in grote mate door lagere voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor waar<strong>de</strong>ring<br />
<strong>aan</strong> marktwaar<strong>de</strong> van op<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Het IAS 39 effect<br />
met betrekking tot <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> marktwaar<strong>de</strong><br />
dat on<strong>de</strong>rgebracht werd in <strong>de</strong> categorie Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige Vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> –<br />
Overgedrag<strong>en</strong> inkomst<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitgav<strong>en</strong> in 2008 wordt vanaf 2009 on<strong>de</strong>rgebracht<br />
in <strong>de</strong> categorie Voorra<strong>de</strong>n. De daling van han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in het bijzon<strong>de</strong>r<br />
komt hoofdzakelijk door e<strong>en</strong> vertrag<strong>en</strong><strong>de</strong> activiteit over het gehele jaar <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
strikt beheer van het werkkapitaal dat licht getemperd wordt door stijg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
metaalprijz<strong>en</strong>.<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op meer dan één jaar bevatt<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bedrag van EUR 6<br />
545 duiz<strong>en</strong>d met betrekking tot “recht op terugbetaling” binn<strong>en</strong> het ka<strong>de</strong>r van<br />
medische kost<strong>en</strong> dat <strong>Umicore</strong> Frankrijk heeft overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van Nyrstar Frankrijk in<br />
2007, <strong>de</strong>welke Nyrstar Frankrijk zal comp<strong>en</strong>ser<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong>ze<br />
schul<strong>de</strong>n (zie ook nota 26 over Personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>).<br />
Kredietrisico - han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
Alle business units hebb<strong>en</strong> standaard e<strong>en</strong> kredietverzekering om het kredietrisico<br />
betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> te beperk<strong>en</strong>. Op groepsniveau zijn EUR<br />
258,3 miljo<strong>en</strong> han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>kt door verzeker<strong>de</strong> kredietlimiet<strong>en</strong>. De<br />
scha<strong>de</strong>loosstelling in geval van niet betaling loopt op tot 95% met e<strong>en</strong> jaarlijkse<br />
maximale limiet van EUR 20 miljo<strong>en</strong>.<br />
Sommige units hebb<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> kredietverzekering maar zett<strong>en</strong> kredietlimiet<strong>en</strong><br />
op gebaseerd op nanciële informatie <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong>. Deze<br />
kredietlimiet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n goedgekeurd door het managem<strong>en</strong>t. Beperkte<br />
afschrijving<strong>en</strong> war<strong>en</strong> noodzakelijk door faling<strong>en</strong> van klant<strong>en</strong>.<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
(bruto)<br />
Overige<br />
vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
(bruto)<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
TOTAAL<br />
BEGIN VAN HET VORIGE BOEKJAAR -11.520 -8.063 -19.584<br />
. Waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>reing<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d in resultaat -6.796 -1.116 -7.913<br />
. Terugneming waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring 874 23 896<br />
. Afboek<strong>en</strong> waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring met <strong>de</strong> bruto waar<strong>de</strong> 1.350 0 1.350<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 125 -35 90<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar -15.968 -9.192 -25.160<br />
BEGIN VAN HET BOEKJAAR -15.968 -9.192 -25.160<br />
. Waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>reing<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d in resultaat -9.691 -298 -9.989<br />
. Terugneming<strong>en</strong> waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 5.358 33 5.391<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> -369 61 -308<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -884 25 -859<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar -21.553 -9.369 -30.925
20. Uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva <strong>en</strong> -passiva<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 97<br />
31/12/2008<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
31/12/2009<br />
Belastingactiva <strong>en</strong> -passiva<br />
Belastingvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van het jaar 30.624 7.988<br />
Uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva 89.118 96.102<br />
Belastingschul<strong>de</strong>n van het jaar -37.406 -29.138<br />
Uitgestel<strong>de</strong> belastingpassiva -49.855 -31.381<br />
Activa Passiva Netto<br />
2008 2009 2008 2009 2008 2009<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorig boekjaar 119.472 89.118 -37.566 -49.855 81.906 39.263<br />
Uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> geboekt in resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing -20.680 -8.417 -5.372 8.349 -26.053 -68<br />
Uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> geboekt in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> -5.667 14.704 -6.702 8.117 -12.369 22.820<br />
Aankoop door bedrijfsacquisities 0 0 -637 0 -637 0<br />
Wijziging<strong>en</strong> perimeter 0 0 0 0 0 0<br />
Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -3.291 2.996 -282 -181 -3.573 2.815<br />
Overboeking<strong>en</strong> -732 -2.189 733 2.189 1 0<br />
An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 16 -110 -29 0 -13 -110<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 89.118 96.101 -49.855 -31.381 39.263 64.721<br />
Lat<strong>en</strong>te belasting<strong>en</strong> voor elk type van tij<strong>de</strong>lijke<br />
verschill<strong>en</strong><br />
Immateriële vaste activa 1.282 1.719 -1.020 -2.749 262 -1.030<br />
Goodwill van volledige geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> participaties 61 114 -1.999 -1.803 -1.938 -1.689<br />
Materiële vaste activa 7.871 9.291 -20.877 -21.775 -13.006 -12.484<br />
Deelneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong><br />
0 129 -61 -93 -61 36<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op meer dan 1 jaar 146 200 -2.650 -2.381 -2.504 -2.181<br />
Voorra<strong>de</strong>n 11.595 28.275 -29.740 -35.846 -18.145 -7.571<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op t<strong>en</strong> hoogste één<br />
jaar<br />
6.208 3.824 -33.909 -2.542 -27.701 1.282<br />
Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> 0 334 -5.850 -6.244 -5.850 -5.910<br />
Financiële schul<strong>de</strong>n lange termijn <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n 1.648 1.437 0 -26 1.648 1.411<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> - lange termijn 33.756 40.530 -285 -390 33.471 40.140<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu - lange termijn 2.294 1.689 -14.789 -7.827 -12.495 -6.138<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> - lange<br />
termijn<br />
25.039 24.587 -1.371 -1.374 23.668 23.213<br />
Financiële schul<strong>de</strong>n korte termijn 196 200 0 0 196 200<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu - korte termijn 14.859 7.919 0 -3 14.859 7.916<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> - korte<br />
termijn<br />
6.943 3.271 -309 -52 6.634 3.219<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n 7.656 14.578 -989 -3.976 6.667 10.602<br />
Totale uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> voor tij<strong>de</strong>lijke<br />
verschill<strong>en</strong><br />
119.554 138.097 -113.849 -87.081 5.705 51.016<br />
Over te drag<strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> 71.419 75.626 0 71.419 75.626<br />
Investeringsaftrek 1.497 4.015 1.497 4.015<br />
Over te drag<strong>en</strong> notionele interest<strong>en</strong> 0 10.796 0 10.796<br />
Over te drag<strong>en</strong> belaste inkomst<strong>en</strong> 1.458 64.679 1.458 64.679<br />
Overige 3.417 5.862 3.417 5.862<br />
Niet-geboekte uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> -44.234 -147.273 -44.234 -147.273<br />
Totaal belastingactiva/ -passiva 153.111 151.802 -113.849 -87.081 39.262 64.721<br />
Comp<strong>en</strong>satie van activa <strong>en</strong> passiva binn<strong>en</strong> <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
juridische <strong>en</strong>titeit<br />
-63.993 -55.700 63.993 55.700<br />
Nettobedrag 89.118 96.102 -49.855 -31.381 39.262 64.721<br />
Basis Basis Belasting Belasting<br />
Bedrag <strong>aan</strong> aftrekbare tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong>, scale<br />
verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> belastingkrediet<strong>en</strong> waarvoor ge<strong>en</strong><br />
belastingsactiva wer<strong>de</strong>n geboekt<br />
0 0<br />
Vervaldatum zon<strong>de</strong>r tijdslimiet 132.512 443.747 44.234 147.273<br />
De beweging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong> zijn geboekt in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />
uitgezon<strong>de</strong>rd <strong>de</strong>ze kom<strong>en</strong><strong>de</strong> van beweging<strong>en</strong> die direct geboekt zijn in het eig<strong>en</strong><br />
vermog<strong>en</strong>.<br />
De grote beweging<strong>en</strong> in uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> direct geboekt in eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />
zijn voornamelijk te vin<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> lijn “Han<strong>de</strong>ls - <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op<br />
t<strong>en</strong> hoogste één jaar (positieve impact EUR 17 140 duiz<strong>en</strong>d), “Han<strong>de</strong>ls <strong>en</strong><br />
overige schul<strong>de</strong>n” (positieve impact EUR 191 duiz<strong>en</strong>d) <strong>en</strong> ”Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor<br />
personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>” (EUR 4 603 duiz<strong>en</strong>d).<br />
Uitgestel<strong>de</strong> belastingactiva wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong>kel geboekt in <strong>de</strong> mate dat het gebruik ervan<br />
waarschijnlijk is, m.a.w als belastinginkomst<strong>en</strong> verwacht wor<strong>de</strong>n in toekomstige<br />
perio<strong>de</strong>n. De Groep gaat uit van e<strong>en</strong> gebruik van uitgestel<strong>de</strong> belastingsactiva over<br />
e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van 5 tot 10 jaar.<br />
Niet geboekte uitgestel<strong>de</strong> belasting<strong>en</strong> op <strong>de</strong> activa voor e<strong>en</strong> bedrag van EUR<br />
147 273 duiz<strong>en</strong>d kom<strong>en</strong> voornamelijk voort uit scale verliez<strong>en</strong> (EUR 60 557<br />
duiz<strong>en</strong>d) <strong>en</strong> tij<strong>de</strong>lijke verschill<strong>en</strong> op materiële vaste activa (EUR 6 255 duiz<strong>en</strong>d),<br />
overgedrag<strong>en</strong> notionele interest<strong>en</strong> (EUR 10 794 duiz<strong>en</strong>d) <strong>en</strong> vrijgestel<strong>de</strong><br />
overgedrag<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n (EUR 64 680 duiz<strong>en</strong>d).<br />
De werkelijke belastingresultat<strong>en</strong> in toekomstige perio<strong>de</strong>n kunn<strong>en</strong> afwijk<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> gemaakte schatting op het mom<strong>en</strong>t van het boek<strong>en</strong> van <strong>de</strong> uitgestel<strong>de</strong><br />
belasting<strong>en</strong>.
98 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
21. Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
31/12/08 31/12/09<br />
Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Belegging<strong>en</strong> op korte termijn bij bank<strong>en</strong> 133.591 44.766<br />
Belegging<strong>en</strong> op korte termijn (an<strong>de</strong>re) 2.019 3.993<br />
Financiële instelling<strong>en</strong>, liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 119.337 136.574<br />
Totaal kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 254.947 185.333<br />
Kortetermijnschul<strong>de</strong>n bij kredietinstelling<strong>en</strong> 6.568 4.985<br />
(inbegrep<strong>en</strong> in nanciële schul<strong>de</strong>n op t<strong>en</strong> hoogste één jaar op <strong>de</strong> balans)<br />
Netto kas <strong>en</strong> -kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zoals in <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel 248.380 180.348<br />
Alle kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn volledig beschikbaar voor <strong>de</strong> Groep.<br />
E<strong>en</strong> voorzichtig managem<strong>en</strong>t van het liquiditeitsrisico veron<strong>de</strong>rstelt het <strong>aan</strong>hou<strong>de</strong>n<br />
van voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> verhan<strong>de</strong>lbare <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>, het beschikbaar<br />
zijn van nanciering door e<strong>en</strong> <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijk bedrag <strong>aan</strong> contractueel vastgeleg<strong>de</strong><br />
kredietlijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> mogelijkheid om marktposities te sluit<strong>en</strong>. Door het dynamische<br />
karakter van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> transacties, behoudt <strong>de</strong> Groep <strong>de</strong> exibiliteit van <strong>de</strong><br />
nanciering door het beschikbaar hou<strong>de</strong>n van vastgeleg<strong>de</strong> kredietlijn<strong>en</strong>.<br />
22. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>reserves<br />
De <strong>de</strong>tails voor het Groeps<strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>reserves is als volgt:<br />
Financiële<br />
vaste activa<br />
reserves<br />
Kasstroomaf<strong>de</strong>kkingsreserves<br />
Lat<strong>en</strong>te<br />
belasting<strong>en</strong><br />
rechtstreeks<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
in het eig<strong>en</strong><br />
vermog<strong>en</strong><br />
Reserves voor<br />
personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
na<br />
uitdi<strong>en</strong>sttreding<br />
Reserves voor<br />
op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
gebaseer<strong>de</strong><br />
vergoeding<strong>en</strong><br />
Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
TOTAAL<br />
Begin van het vorige boekjaar 9.879 10.088 5.381 -41.671 16.778 -109.518 -109.063<br />
Resultaat rechtstreeks opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in<br />
het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />
1.067 61.056 -18.373 885 7.532 52.168<br />
Winst (verlies) rechtstreeks afgeboekt<br />
uit het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />
-9.856 -17.849 3.954 -1.249 -25.000<br />
Transfert van/naar overgedrag<strong>en</strong><br />
resultat<strong>en</strong><br />
-3.056 -3.056<br />
Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -22 -3.363 1.114 -1.077 -30.748 -34.096<br />
Stand op ein<strong>de</strong> van het vorige<br />
boekjaar<br />
1.068 49.933 -7.924 -43.112 21.254 -140.266 -119.048<br />
Begin van het vorige boekjaar 1.068 49.933 -7.924 -43.112 21.254 -140.266 -119.048<br />
Resultaat rechtstreeks opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in<br />
het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />
33.401 -28.722 13.332 -12.434 2.791 8.369<br />
Winst (verlies) rechtstreeks afgeboekt<br />
uit het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />
0 -30.467 9.351 -206 0 -21.322<br />
Perimeterwijziging<strong>en</strong> 0 12 -2 -5 0 0 5<br />
Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 0 3.088 -1.009 473 0 33.090 35.643<br />
Ein<strong>de</strong> van het boekjaar 34.468 -6.155 13.749 -55.284 24.045 -107.176 -96.354<br />
Winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> weergegev<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> op nanciële activa<br />
beschikbaar voor verkoop hebb<strong>en</strong> betrekking op <strong>de</strong> Nyrstar <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> (zie<br />
toelichting 17, Financiële activa beschikbaar voor verkoop <strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>).<br />
De netto-verliez<strong>en</strong> weergegev<strong>en</strong> in eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> kasstroomin<strong>de</strong>kking<strong>en</strong><br />
(EUR 28 722 duiz<strong>en</strong>d) zijn <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in reële waar<strong>de</strong><br />
van nieuwe kasstroomin<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> of best<strong>aan</strong><strong>de</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> bij<br />
<strong>de</strong> op<strong>en</strong>ing, maar die nog niet vervall<strong>en</strong> zijn op jaarein<strong>de</strong>. De nettowinst<strong>en</strong><br />
afgeboekt uit het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> (EUR 30 467 duiz<strong>en</strong>d) zijn <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong><br />
van <strong>de</strong> kasstroomin<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die beston<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> op<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> die<br />
verviel<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns het jaar <strong>en</strong> waarvan EUR 12,7 miljo<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n gerealiseerd via <strong>de</strong><br />
resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing.<br />
E<strong>en</strong> overschot <strong>aan</strong> liquiditeit<strong>en</strong> wordt belegd voor zeer korte termijn <strong>en</strong> dit gespreid<br />
over e<strong>en</strong> beperkt <strong>aan</strong>tal bankrelaties. Deze instelling<strong>en</strong> zijn ess<strong>en</strong>tieel bank<strong>en</strong> die<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong> van krediet rating voldo<strong>en</strong>.<br />
Nieuwe netto actuariële verliez<strong>en</strong> op <strong>de</strong> «te bereik<strong>en</strong> doel»-plann<strong>en</strong> na<br />
uitdi<strong>en</strong>sttreding wer<strong>de</strong>n weergegev<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> voor EUR 12 434<br />
duiz<strong>en</strong>d.<br />
De toek<strong>en</strong>ning van het optieplan van 2009 heeft geleid tot e<strong>en</strong> to<strong>en</strong>ame van <strong>de</strong><br />
reserve voor op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> van EUR 2 791 duiz<strong>en</strong>d (zie<br />
toelichting 9, Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>aan</strong>verwante voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>).<br />
De wijziging in omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> is vooral te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> appreciatie van<br />
ZAR, CAD <strong>en</strong> BRL teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> EUR.
23. Financiële schul<strong>de</strong>n<br />
De netto nanciële schuld van <strong>de</strong> Groep is gedaald met EUR 167,5 miljo<strong>en</strong>, vooral<br />
t<strong>en</strong> gevolge van e<strong>en</strong> daling van het werkkapitaal.<br />
De reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> obligatie van EUR 150 miljo<strong>en</strong> op 8 jaar uitgegev<strong>en</strong><br />
in 2004 was EUR 151,0 miljo<strong>en</strong> op 31 <strong>de</strong>cember 2009, gebaseerd op <strong>de</strong><br />
obligatiewaar<strong>de</strong> zoals g<strong>en</strong>oteerd op Euronext op die dag. De effectieve r<strong>en</strong>tevoet<br />
voor <strong>de</strong>ze obligatie is 4,875% wat gelijk is <strong>aan</strong> <strong>de</strong> vaste interestvoet.<br />
De langetermijn bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> best<strong>aan</strong> uit e<strong>en</strong> langetermijn bankl<strong>en</strong>ing van EUR 20<br />
miljo<strong>en</strong> met vervaldag in 2013 met e<strong>en</strong> interestvoet van 5,36% per jaar. De reële<br />
waar<strong>de</strong> bedroeg EUR 22,13 miljo<strong>en</strong> op 31 <strong>de</strong>cember 2009.<br />
Er war<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> bedrag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> kredietfaciliteit van EUR 450 miljo<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> Syndicaat van Bank<strong>en</strong> met vervaldag in 2013 op 31 <strong>de</strong>cember 2009.<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
op lange<br />
termijn<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 99<br />
Overige<br />
langetermijnl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
OP MEER DAN EEN JAAR<br />
Begin van het vorige boekjaar 24.157 157.045 181.201<br />
. Aankoop door bedrijfsacquisities 0 1.260 1.260<br />
. To<strong>en</strong>ame 235.000 9.022 244.022<br />
. Afname -960 -2.124 -3.084<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -76 -793 -868<br />
. Overboeking<strong>en</strong> 0 -28 -28<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 0 0 0<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 258.123 164.382 422.505<br />
. To<strong>en</strong>ame 0 -1.516 -1.516<br />
. Afname -236.106 -866 -236.972<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -163 996 834<br />
. Overboeking<strong>en</strong> -1.343 -7.735 -9.078<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 20.511 155.261 175.772<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
op lange<br />
termijn<br />
Overige<br />
langetermijnl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
OP MEER DAN EEN JAAR DIE BINNEN HET JAAR VERVALLEN<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 530 1.045 1.574<br />
. To<strong>en</strong>ame / afname 0 21 21<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 530 1.066 1.596<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
op korte<br />
termijn<br />
Kaskrediet<br />
Korte termijn<br />
l<strong>en</strong>ing:<br />
commercial<br />
paper<br />
Overige<br />
l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 66.708 6.568 83.679 7.312 164.266<br />
. To<strong>en</strong>ame / afname (inclusief omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong>) -12.838 -1.583 24.023 10.638 20.240<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 53.870 4.985 107.702 17.950 184.507<br />
De data van prijsherzi<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> met variabele interestvoet zijn erg kort<br />
<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n opgemaakt in functie van <strong>de</strong> behoeftes van het thesaurie <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t,<br />
<strong>aan</strong> marktcondities, als on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van hun dagelijks beheer van <strong>de</strong> thesaurie<br />
operaties.<br />
E<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> nanciële schuld op meer dan e<strong>en</strong> jaar is on<strong>de</strong>rhevig <strong>aan</strong><br />
standaard nanciële cov<strong>en</strong>ant<strong>en</strong>, opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> l<strong>en</strong>ingsovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> heeft ge<strong>en</strong> conv<strong>en</strong>ant overtre<strong>de</strong>n <strong>en</strong> is niet in gebreke geblev<strong>en</strong> bij<br />
l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, noch in 2009 noch in vorige jar<strong>en</strong>. Het opvolg<strong>en</strong> van <strong>de</strong> nanciële<br />
cov<strong>en</strong>ant<strong>en</strong> is <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van het Departem<strong>en</strong>t “Group Treasury”.<br />
Tweemaal per jaar maakt dit <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t certi cat<strong>en</strong> op die <strong>de</strong> naleving van<br />
<strong>de</strong> cov<strong>en</strong>ant<strong>en</strong> <strong>aan</strong>ton<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze wor<strong>de</strong>n opgestuurd naar <strong>de</strong> bankag<strong>en</strong>t. Deze<br />
methodologie is e<strong>en</strong> voorwaar<strong>de</strong> bij <strong>de</strong> l<strong>en</strong>ingovere<strong>en</strong>komst <strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
vereiste, gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> interestmarge gebaseerd is op <strong>de</strong> ratio netto schuld t<strong>en</strong><br />
opzichte van EBITDA.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
EUR USD<br />
Euro US Dollar Overige munt<strong>en</strong> Totaal<br />
Uitsplitsing van <strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n per munte<strong>en</strong>heid (inclusief vervall<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
het jaar)<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op lange termijn 21.040 0 0 21.040<br />
Overige langetermijnl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 156.327 0 0 156.327<br />
Financiële schul<strong>de</strong>n op lange termijn 177.367 0 0 177.367<br />
Totaal<br />
Totaal<br />
Totaal
100 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
24. Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Toelichting 31/12/08 31/12/09<br />
OP MEER DAN EEN JAAR<br />
Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 74 74<br />
Overige schul<strong>de</strong>n 937 1.230<br />
Kapitaalsubsidies <strong>en</strong> overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> kapitaalsubsidies 4.637 4.220<br />
5.649 5.524<br />
OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />
Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 402.736 441.376<br />
Ontvang<strong>en</strong> vooruitbetaling<strong>en</strong> op bestelling<strong>en</strong> in uitvoering 7.307 12.075<br />
Belasting<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re dan belasting<strong>en</strong> op het resultaat 9.609 12.407<br />
Schul<strong>de</strong>n met betrekking tot bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> sociale last<strong>en</strong> 117.492 93.433<br />
Overige schul<strong>de</strong>n 28.811 13.212<br />
Verschuldig<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 6.245 5.660<br />
Te betal<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 8.625 6.272<br />
Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kasstroomaf<strong>de</strong>kking 31 11.778 12.473<br />
Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 31 14.199 22.942<br />
Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 64.906 56.643<br />
671.708 676.493<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n zijn gesteg<strong>en</strong> met EUR 4,8 miljo<strong>en</strong>.<br />
25. Liquiditeit van <strong>de</strong> nanciële schul<strong>de</strong>n<br />
< 1 m<strong>aan</strong>d 1 - 3 m<strong>aan</strong>d<br />
De to<strong>en</strong>ame van han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n is vooral veroorzaakt door stijg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
metaalprijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> strikt beheer van het werkkapitaal dat <strong>de</strong> impact van <strong>de</strong><br />
vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> activiteit meer dan overstijgt.<br />
Contractuele vervaldag<br />
3 m<strong>aan</strong>d -<br />
1 jaar<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
1 - 5 jaar > 5 jaar TOTAAL<br />
Van het vorige boekjaar<br />
Financiële schul<strong>de</strong>n<br />
OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op korte termijn 38.487 14.891 13.330 66.708<br />
Kaskrediet 1.073 0 5.495 6.568<br />
Korte termijn l<strong>en</strong>ing: commercial paper 83.679 0 0 83.679<br />
Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 7.144 0 167 7.312<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar die binn<strong>en</strong><br />
het jaar vervall<strong>en</strong><br />
2 130 397 530<br />
Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar die<br />
binn<strong>en</strong> het jaar vervall<strong>en</strong><br />
34 78 933 1.045<br />
OP MEER DAN EEN JAAR<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar 258.122 0 258.122<br />
Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar 162.051 2.331 164.382<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n<br />
OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />
Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 264.142 136.696 1.898 402.736<br />
Ontvang<strong>en</strong> vooruitbetaling<strong>en</strong> op bestelling<strong>en</strong> in<br />
uitvoering<br />
344 110 6.853 7.307<br />
Belasting<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re dan belasting<strong>en</strong> op het<br />
resultaat<br />
9.371 236 0 9.609<br />
Schul<strong>de</strong>n met betrekking tot bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
sociale last<strong>en</strong><br />
39.157 66.735 11.601 117.492<br />
Overige schul<strong>de</strong>n 14.814 3.696 10.302 28.811<br />
Verschuldig<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 6.245 0 0 6.245<br />
Te betal<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 2.044 6.372 210 8.625<br />
Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />
493 779 10.506 11.778<br />
Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n an<strong>de</strong>re nanciële<br />
instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
10.650 -960 4.508 14.199<br />
Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 41.531 9.611 13.763 64.906<br />
OP MEER DAN EEN JAAR<br />
Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 0 74 74<br />
Overige schul<strong>de</strong>n 992 -55 937<br />
Kapitaalsubsidies <strong>en</strong> overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
kapitaalsubsidies<br />
572 4.065 4.637
1 m<strong>aan</strong>d 1 - 3 m<strong>aan</strong>d<br />
26. Voozi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
De Groep heeft diverse wettelijke <strong>en</strong> feitelijke verplichting<strong>en</strong> <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong><strong>de</strong> plann<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> “te bereik<strong>en</strong> doel”, voornamelijk met betrekking tot <strong>de</strong> Belgische, Franse<br />
<strong>en</strong> Duitse activiteit<strong>en</strong>. Het mer<strong>en</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze plann<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>t <strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong><br />
op basis van het verwachte eindsalaris.<br />
Bov<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> tabel geeft <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> beweging<strong>en</strong> op <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
voor personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> van <strong>de</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>, die on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
integrale consolidatiemetho<strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> zijn, weer. Er is e<strong>en</strong> verschil tuss<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> bedrag<strong>en</strong> op <strong>de</strong> lijn ‘opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>’ <strong>en</strong> <strong>de</strong> bedrag<strong>en</strong><br />
weergegev<strong>en</strong> in toelichting 22, daar <strong>de</strong>ze bijlage <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> joint v<strong>en</strong>tures, opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> consolidatie volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong>, bevat.<br />
Contractuele vervaldag<br />
3 m<strong>aan</strong>d -<br />
1 jaar<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 101<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
1 tot 5 jaar > 5 jaar TOTAAL<br />
Van het boekjaar<br />
Financiële schul<strong>de</strong>n<br />
OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op korte termijn 42.359 7.710 3.800 53.870<br />
Kaskrediet 2.120 0 2.864 4.985<br />
Korte termijn l<strong>en</strong>ing: commercial paper 107.702 0 0 107.702<br />
Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 7.903 915 9.132 17.950<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar die binn<strong>en</strong><br />
het jaar vervall<strong>en</strong><br />
2 130 397 530<br />
Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar die<br />
binn<strong>en</strong> het jaar vervall<strong>en</strong><br />
39 114 913 1.066<br />
OP MEER DAN EEN JAAR<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar 20.510 0 20.510<br />
Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op meer dan e<strong>en</strong> jaar 153.354 1.907 155.261<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n<br />
OP TEN HOOGSTE EEN JAAR<br />
Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 266.722 137.828 36.826 441.376<br />
Ontvang<strong>en</strong> vooruitbetaling<strong>en</strong> op bestelling<strong>en</strong><br />
in uitvoering<br />
3.374 5 8.696 12.075<br />
Belasting<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re dan belasting<strong>en</strong> op het<br />
resultaat<br />
11.425 982 0 12.407<br />
Schul<strong>de</strong>n met betrekking tot bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
sociale last<strong>en</strong><br />
36.330 44.834 12.269 93.433<br />
Overige schul<strong>de</strong>n 4.416 2.337 6.458 13.212<br />
Verschuldig<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 5.660 0 0 5.660<br />
Te betal<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> -67 6.339 0 6.272<br />
Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />
141 1.122 11.210 12.473<br />
Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n an<strong>de</strong>re nanciële<br />
instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
6.790 14.205 1.947 22.942<br />
Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 35.371 14.022 7.251 56.643<br />
OP MEER DAN EEN JAAR<br />
Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 0 74 74<br />
Overige schul<strong>de</strong>n 1.230 0 1.230<br />
Kapitaalsubsidies <strong>en</strong> overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
kapitaalsubsidies<br />
460 3.760 4.220<br />
Vergoeding<strong>en</strong><br />
na uitdi<strong>en</strong>sttreding<br />
-<br />
p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong>verwante<br />
Vergoeding<strong>en</strong><br />
na uitdi<strong>en</strong>sttreding<br />
-<br />
overige<br />
Vergoeding<strong>en</strong><br />
loopb<strong>aan</strong>beëindiging<br />
-<br />
brugp<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>aan</strong>verwante<br />
An<strong>de</strong>re<br />
langetermijnpersoneel<br />
vergoeding<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 99.090 15.509 35.579 12.706 162.884<br />
. To<strong>en</strong>ame (begrep<strong>en</strong> in "Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>") 10.222 185 5.653 1.409 17.469<br />
. Terugneming<strong>en</strong> (Begrep<strong>en</strong> in "Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>") -759 0 -790 -36 -1.585<br />
. Besteding<strong>en</strong> (Begrep<strong>en</strong> in "Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>") -11.759 -531 -9.531 -925 -22.746<br />
. Impact interestvoet <strong>en</strong> actualisering (begrep<strong>en</strong> in "Financiële kost<strong>en</strong>”) 5.955 806 1.864 611 9.235<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 221 243 0 -6 458<br />
. Overboeking<strong>en</strong> -33 -275 2.782 -394 2.080<br />
. Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> 13.051 2.028 -0 0 15.078<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 115.988 17.964 35.556 13.366 182.874<br />
Totaal<br />
De beweging<strong>en</strong> van 2009 verton<strong>en</strong> stijg<strong>en</strong><strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> plann<strong>en</strong> in Frankrijk<br />
<strong>en</strong> Duitsland vooral te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> lagere verdisconteringsvoet<strong>en</strong> <strong>en</strong> sommige<br />
extra nancieringsbijdrag<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> in Belgie. Het managem<strong>en</strong>t<br />
verwacht op korte termijn dat uitg<strong>aan</strong><strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> van <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> grootteor<strong>de</strong><br />
zull<strong>en</strong> zijn als <strong>de</strong>ze van het vorige <strong>en</strong> huidige jaar.
102 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Als beschrev<strong>en</strong> in nota 19 werd er e<strong>en</strong> vor<strong>de</strong>ring op meer dan één jaar geboekt<br />
als “recht op terugbetaling” binn<strong>en</strong> het ka<strong>de</strong>r van medische kost<strong>en</strong> dat <strong>Umicore</strong><br />
Frankrijk heeft overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van Nyrstar Frankrijk in 2007, <strong>de</strong>welke Nyrstar<br />
Frankrijk zal comp<strong>en</strong>ser<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> lev<strong>en</strong>sduur van <strong>de</strong>ze schul<strong>de</strong>n. Wanneer<br />
er e<strong>en</strong> veran<strong>de</strong>ring voorkomt in <strong>de</strong>ze schul<strong>de</strong>n zal <strong>de</strong>ze veran<strong>de</strong>ring het recht op<br />
terugbetaling on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> korte termijn vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> manier beïnvloe<strong>de</strong>n.<br />
De p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> in België, Frankrijk, Liecht<strong>en</strong>stein, Ne<strong>de</strong>rland, USA <strong>en</strong><br />
Noorweg<strong>en</strong> zijn geheel of ge<strong>de</strong>eltelijk ge nancierd met planactiva. Alle an<strong>de</strong>re<br />
plann<strong>en</strong> zijn niet-ge nancier<strong>de</strong> plann<strong>en</strong>.<br />
Als <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> gerelateerd is met <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong><br />
actuariële veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n zowel <strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n als <strong>de</strong> activa <strong>aan</strong>gepast<br />
langs <strong>de</strong> Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> staat van opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> rechtstreeks erk<strong>en</strong>d in<br />
eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>.<br />
De hierna volg<strong>en</strong><strong>de</strong> toelichting<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r IAS 19 wer<strong>de</strong>n overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> uit<br />
<strong>de</strong> verslag<strong>en</strong> opgemaakt door externe actuariss<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> belangrijkste<br />
voor<strong>de</strong>elplann<strong>en</strong>.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
31/12/08 Beweging<strong>en</strong> 2009 31/12/09<br />
België 34.655 -2.052 32.603<br />
Frankrijk 17.454 3.079 20.533<br />
Duitsland 96.581 18.261 114.842<br />
Subtotaal 148.690 19.288 167.978<br />
Overige <strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> 14.194 702 14.896<br />
Totaal 162.884 19.990 182.874<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Recht op terugbetaling<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 5.794<br />
Actuele terugbetaling -95<br />
Actuele winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> op terugbetalingsrecht<strong>en</strong> 846<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 6.545<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
Wijziging in <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>verplichting<strong>en</strong><br />
BDV bij het begin van het boekjaar 275.282 270.134<br />
Kost<strong>en</strong> van di<strong>en</strong>sttijd van het jaar 12.764 16.703<br />
Interestkost<strong>en</strong> 14.082 14.874<br />
Bijdrag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> planparticipant<strong>en</strong> 360 405<br />
Planwijziging<strong>en</strong> -439 545<br />
Actuariële verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> winst<strong>en</strong> -9.545 20.923<br />
Uitbetaal<strong>de</strong> voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> -22.821 -30.071<br />
Betaal<strong>de</strong> onkost<strong>en</strong> -38 -68<br />
Netto transfert<strong>en</strong> in/uit (met inbegrip van het effect van ev<strong>en</strong>tuele bedrijfsacquisities/verkop<strong>en</strong>) 218 896<br />
Regeling<strong>en</strong> 25 -420<br />
Afhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> -299 -471<br />
Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 545 928<br />
BDV per ein<strong>de</strong> boekjaar 270.134 294.378<br />
2008 2009<br />
Veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in planactiva<br />
Reële waar<strong>de</strong> planactiva bij begin boekjaar 102.765 106.650<br />
Verwacht r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>de</strong> planactiva 4.779 4.927<br />
Actuariële verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> winst<strong>en</strong> -10.020 2.734<br />
Bijdrag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> werkgever 31.151 25.208<br />
Bijdrag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> planparticipant<strong>en</strong> 360 405<br />
Uitkering<strong>en</strong> Plan/Bedrijf -22.821 -30.071<br />
Betaal<strong>de</strong> bijdrag<strong>en</strong> -38 -68<br />
Afhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> -299<br />
Netto transfert<strong>en</strong> in/uit (met inbegrip van het effect van ev<strong>en</strong>tuele bedrijfsacquisities/verkop<strong>en</strong>) 164 638<br />
Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 609 475<br />
Reële waar<strong>de</strong> planactiva bij ein<strong>de</strong> boekjaar 106.650 110.898
De interestkost, het r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>de</strong> planactiva <strong>en</strong> <strong>de</strong> impact door verdiscontering<br />
van <strong>de</strong> niet na uitdi<strong>en</strong>tstreding voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> afgeschrev<strong>en</strong><br />
actuariële verliez<strong>en</strong> of winst<strong>en</strong>, wor<strong>de</strong>n geboekt on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> nanciële resultat<strong>en</strong> in<br />
<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing (zie toelichting 10). Alle an<strong>de</strong>re elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong> jaarlijkse<br />
kost wor<strong>de</strong>n geboekt on<strong>de</strong>r het bedrijfsresultaat.<br />
An<strong>de</strong>re planactiva zijn grot<strong>en</strong><strong>de</strong>els geïnvesteerd in verzekeringscontract<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
banktermijn<strong>de</strong>posito’s. De verwachte lange termijn r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>tsvoet op <strong>de</strong><br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 103<br />
De actuariële verliez<strong>en</strong> van het jaar opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> hun oorsprong in e<strong>en</strong> lichte to<strong>en</strong>ame van <strong>de</strong> verdisconteringvoet op <strong>de</strong><br />
p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> het verwachte <strong>en</strong> actuele r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>de</strong><br />
planactiva.<br />
De afschrijvingsprocedure van actuariële winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> steunt op ervaring.<br />
veron<strong>de</strong>rstel<strong>de</strong> activa is weergegev<strong>en</strong> voor elk individueel plan.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
Bedrag<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> balans<br />
Actuele waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> ge nancier<strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong> 175.623 190.475<br />
Reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> planactiva van <strong>de</strong> fonds<strong>en</strong> 106.650 110.898<br />
Tekort (overschot) van ge nancier<strong>de</strong> plann<strong>en</strong> 68.973 79.577<br />
Actuele waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> niet-ge nancier<strong>de</strong> plann<strong>en</strong> 94.511 103.903<br />
Niet geboekte netto actuele winst<strong>en</strong>/(verliez<strong>en</strong>) 42 -1<br />
Niet opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> actuariële verliez<strong>en</strong> -641 -605<br />
Netto passiva (activa) 162.885 182.874<br />
Compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<br />
Bedrag<strong>en</strong> geboekt in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />
Kost<strong>en</strong> van di<strong>en</strong>sttijd van het jaar <strong>en</strong> nieuwe verplichting<strong>en</strong> 12.764 16.703<br />
Interestkost 14.082 14.874<br />
Verwacht r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op planactiva -4.779 -4.927<br />
Verwachte r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t van het recht op terugbetaling -300 -305<br />
Afschrijving kost<strong>en</strong> verle<strong>de</strong>n di<strong>en</strong>sttijd incl. §58 (a) -359 581<br />
Afschrijving netto (winst)/verlies incl. §58 (a) 1.359 3.031<br />
Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> (winst)/verlies planvermin<strong>de</strong>ring 25 -420<br />
Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> (winst)/verlies planvereff<strong>en</strong>ing 0 -471<br />
Totale p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> winst/verlies rek<strong>en</strong>ing 22.792 29.066<br />
Feitelijke opbr<strong>en</strong>gst van <strong>de</strong> planactiva -5.241 7.661<br />
Actuele opbr<strong>en</strong>gst van het recht op terugbetaling 214 1.151<br />
Begrag<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> SoCI<br />
Gecumuleer<strong>de</strong> actuariële verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> winst<strong>en</strong> 21.537 24.012<br />
Actuariële verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> winst<strong>en</strong> van het boekjaar -802 15.078<br />
Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong> 64 -87<br />
Actuele winst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verliez<strong>en</strong> van het recht op terugbetaling 3.180 -846<br />
G<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing 179<br />
Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 33 26<br />
Totaal erk<strong>en</strong>d in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> (SoCI) 24.012 38.362<br />
Actuariële verliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> winst<strong>en</strong> van geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint v<strong>en</strong>tures 19.100 16.922<br />
Totaal erk<strong>en</strong>d in het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> (SoCI) 43.112 55.284<br />
2008 2009<br />
Voornaamste actuariële veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong><br />
Gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> ter bepaling van <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>verplichting<strong>en</strong> per ein<strong>de</strong> van het jaar<br />
Actualisatievoet (%) 5,68 4,91<br />
Perc<strong>en</strong>tage salarisverhoging<strong>en</strong> (%) 2,86 2,97<br />
Perc<strong>en</strong>tage in atie (%) 2,05 2,08<br />
Gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>le veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> ter bepaling van <strong>de</strong> netto p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<br />
Actualisatievoet (%) 5,16 5,68<br />
Verwachte lange termijn opbr<strong>en</strong>gst op <strong>de</strong> planbelegging<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> het scale jaar (%) 4,92 5,00<br />
Verwachte to<strong>en</strong>ame van salariss<strong>en</strong> (%) 2,85 2,86<br />
Perc<strong>en</strong>tage in atie (%) 2,08 2,05<br />
Perc<strong>en</strong>tage van<br />
planactiva<br />
2009<br />
Verwacht<br />
r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t van<br />
planactiva<br />
Planactiva<br />
Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> (%) 18,32 5,63<br />
Obligaties (%) 52,08 4,87<br />
Vastgoed (%) 1,80 4,88<br />
Overige (%) 27,80 4,66<br />
Totaal (%) 100,00 4,95
104 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
De verwachte bijdrag<strong>en</strong> te betal<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> plann<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> het boekhoudjaar start<strong>en</strong>d na <strong>de</strong> balansdatum bedraagt EUR 22,2 miljo<strong>en</strong>.<br />
2008 2009<br />
Historiek ervaringswinst/verlies<br />
Verschil tuss<strong>en</strong> het verwachte <strong>en</strong> reële r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>de</strong> belegging<strong>en</strong><br />
Bedrag 10.020 -2.734<br />
Perc<strong>en</strong>tage van <strong>de</strong> belegging<strong>en</strong> (%) 9,00 -2,00<br />
Ervarings(winst)/verlies op <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>verplichting<strong>en</strong><br />
Bedrag 6.168 1.407<br />
Perc<strong>en</strong>tage van <strong>de</strong> huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>verplichting<strong>en</strong> (%) 2,00 0,48<br />
2008 2009<br />
Verplichte toelichting i.v.m hospitalisatie verzekering voor gep<strong>en</strong>sioneer<strong>de</strong>n<br />
Veron<strong>de</strong>rsteld perc<strong>en</strong>tage stijging ziektekost<strong>en</strong><br />
Perc<strong>en</strong>tage onmid<strong>de</strong>llijke t<strong>en</strong><strong>de</strong>ns (%) 4,23 4,22<br />
Perc<strong>en</strong>tage ultieme t<strong>en</strong><strong>de</strong>ns (%) 6,70 4,22<br />
Jaar waarin ultieme t<strong>en</strong><strong>de</strong>ns wordt bereikt 2008 NA<br />
2009<br />
S<strong>en</strong>sitiviteit +1% S<strong>en</strong>sitiviteit -1%<br />
Gevoeligheid t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> t<strong>en</strong><strong>de</strong>nsveron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong><br />
Invloed op totale di<strong>en</strong>sttijdkost <strong>en</strong> r<strong>en</strong>tekost compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 303 -115<br />
Invloed op <strong>de</strong> verplichting<strong>en</strong> 2.814 -2.264<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
Aansluiting balans<br />
Balans verplichting<strong>en</strong>/(activa) 171.796 162.884<br />
Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>kost<strong>en</strong> in V&W van het boekjaar 22.792 29.066<br />
Opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> bedrag<strong>en</strong> in <strong>de</strong> SORIE van het boekjaar -802 14.326<br />
Werkgeversbijdrag<strong>en</strong> via fonds<strong>en</strong> gestort in het boekjaar -17.008 -10.286<br />
Werkgeversbijdrag<strong>en</strong> onmid<strong>de</strong>llijk gestort in het boekjaar -14.143 -14.922<br />
Actuele terugbetaling 214 1.151<br />
Netto transfert<strong>en</strong> in/uit (met inbegrip van het effect van ev<strong>en</strong>tuele bedrijfsacquisities/verkop<strong>en</strong>) 54 259<br />
Diverse 43 -58<br />
Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -61 453<br />
Balans verplichting<strong>en</strong>/(activa) op het jaarein<strong>de</strong> 162.884 182.874<br />
Op 31 <strong>de</strong>cember 2005 2006 2007 2008 2009<br />
BDV 295.637 304.840 275.282 270.134 294.378<br />
Reële waar<strong>de</strong> planactiva 76.455 88.220 102.765 106.650 110.898<br />
Tekort (Overschot) van plann<strong>en</strong> 219.182 216.620 172.517 163.484 183.480<br />
Ervarings<strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> op <strong>de</strong> fondsbelegging<strong>en</strong> 2.309 3.219 789 10.020 -2.734<br />
Ervarings<strong>aan</strong>passing<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />
p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>verplichting<strong>en</strong><br />
22.726 -4.996 9.129 6.168 1.407
27. Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> toegest<strong>aan</strong> door <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />
Plan Vervaldatum Uitoef<strong>en</strong>ing<br />
- ESOP verwijst naar «Employee Stock Option Plan» (wereldwijd plan voor<br />
arbei<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> bedi<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>en</strong> ka<strong>de</strong>rle<strong>de</strong>n).<br />
- ISOP verwijst naar «Inc<strong>en</strong>tive Stock Option Plan» (wereldwijd plan voor<br />
ka<strong>de</strong>rs).<br />
- ISOP 2003 bis plan werd opgezet tij<strong>de</strong>ns het eerste semester van 2004 voor<br />
hogere directiele<strong>de</strong>n van PMG die <strong>Umicore</strong> vervoeg<strong>de</strong>n, als gevolg van <strong>de</strong><br />
overname.<br />
De nog niet vervall<strong>en</strong> opties op het ein<strong>de</strong> van het boekjaar, hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> gewog<strong>en</strong> looptijd tot augustus 2015.<br />
Vroegere<br />
uitoef<strong>en</strong>prijs<br />
(EUR) voor<br />
Cumerio<br />
uittreding (<strong>de</strong><br />
uitoef<strong>en</strong>ingsprijs<br />
kan hoger zijn in<br />
bepaal<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n)<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 105<br />
Nieuwe<br />
uitoef<strong>en</strong>prijs<br />
(EUR) voor<br />
Cumerio<br />
uittreding (<strong>de</strong><br />
uitoef<strong>en</strong>ingsprijs<br />
kan hoger zijn in<br />
bepaal<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n)<br />
Aantal opties dat<br />
nog uitgeoef<strong>en</strong>d<br />
moet wor<strong>de</strong>n<br />
ISOP 2003 (7 jaar) 13.03.2010 alle werkdag<strong>en</strong> van 6,84 4,74 176.650<br />
Euronext Brussels 6,84 6,84 3.850<br />
7,02 4,92 36.950<br />
217.450<br />
ISOP 2003 bis 13.03.2010 alle werkdag<strong>en</strong> van 8,80 6,70 10.000<br />
Euronext Brussels<br />
10.000<br />
ISOP 2004 11.03.2011 alle werkdag<strong>en</strong> van 10,41 8,31 111.375<br />
Euronext Brussels 10,74 8,64 125.000<br />
236.375<br />
ISOP 2005 16.06.2012 alle werkdag<strong>en</strong> van 12,92 408.250<br />
Euronext Brussels 13,66 6.000<br />
414.250<br />
ISOP 2006 02.03.2016 alle werkdag<strong>en</strong> van 22,55 525.625<br />
Euronext Brussels 24,00 10.000<br />
535.625<br />
ISOP 2007 16.02.2017 alle werkdag<strong>en</strong> van 26,55 665.500<br />
Euronext Brussels 27,36 20.000<br />
685.500<br />
ISOP 2008 15.04.2018 alle werkdag<strong>en</strong> van 32,57 674.250<br />
Euronext Brussels 32,71 33.500<br />
707.750<br />
ISOP 2009 15.02.2016 alle werkdag<strong>en</strong> van 14,40 703.875<br />
Euronext Brussels 14,68 31.000<br />
734.875<br />
Totaal 3.541.825<br />
Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties, waarvan typisch <strong>de</strong> recht<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n verworv<strong>en</strong> op <strong>de</strong> datum van<br />
toek<strong>en</strong>ning, zull<strong>en</strong> vereff<strong>en</strong>d wor<strong>de</strong>n met best<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Opties die niet<br />
uitgeoef<strong>en</strong>d wer<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> vervaldatum vervall<strong>en</strong> automatisch.<br />
De uitoef<strong>en</strong>perio<strong>de</strong>s voor ISOP 2006, 2007 <strong>en</strong> ISOP 2008 zijn verl<strong>en</strong>gd. Dit<br />
resulteer<strong>de</strong> in e<strong>en</strong> extra last gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van EUR 616 duiz<strong>en</strong>d (zie<br />
toelichting 9).<br />
Aantal opties<br />
Gewog<strong>en</strong><br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
uitoef<strong>en</strong>ingsprijs<br />
2008 2009<br />
Aantal opties<br />
Gewog<strong>en</strong><br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
uitoef<strong>en</strong>ingsprijs<br />
Uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> opties van het jaar<br />
Uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> begin van het boekjaar 3.247.575 15,39 3.309.150 19,85<br />
Toegek<strong>en</strong>d tij<strong>de</strong>ns boekjaar 712.750 32,58 734.875 14,41<br />
Uitgeoef<strong>en</strong>d tij<strong>de</strong>ns het jaar 651.175 11,51 502.200 7,70<br />
Uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> ein<strong>de</strong> boekjaar 3.309.150 19,85 3.541.825 20,45<br />
Uitoef<strong>en</strong>baar ein<strong>de</strong> boekjaar 3.309.150 19,85 3.541.825 20,45
106 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
28. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> leefmilieu<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu, volg<strong>en</strong>s wettelijke <strong>en</strong> feitelijke verplichting<strong>en</strong> zijn<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> bepaald met als refer<strong>en</strong>tie e<strong>en</strong> schatting van <strong>de</strong> waarschijnlijkheid<br />
van <strong>de</strong> toekomstige kasuitstrom<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>als historische gegev<strong>en</strong>s gebaseerd op<br />
feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> omstandighe<strong>de</strong>n gek<strong>en</strong>d op <strong>de</strong> rapporteringdatum. De nale verplichting<br />
kan verschill<strong>en</strong> van <strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> bedrag<strong>en</strong>.<br />
De voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor voortgezette activiteit<strong>en</strong> vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n met EUR 0,8<br />
duiz<strong>en</strong>d, waarbij bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> meer dan gecomp<strong>en</strong>seerd wer<strong>de</strong>n<br />
door besteding<strong>en</strong> of terugneming<strong>en</strong> van best<strong>aan</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />
De meeste nieuwe voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu hebb<strong>en</strong> hoofdzakelijk betrekking<br />
op <strong>de</strong> sanering van sites in Guarulhos (Brazilië), Maxton (Ver<strong>en</strong>ig<strong>de</strong> Stat<strong>en</strong>) als<br />
gevolg van <strong>de</strong> sluiting van <strong>de</strong> site <strong>en</strong> <strong>de</strong> verbruikte emissierecht<strong>en</strong> in België.<br />
De besteding<strong>en</strong> van <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> is voor het grootste <strong>de</strong>el<br />
verbon<strong>de</strong>n met <strong>de</strong> realisatie van saneringsprogramma’s in Frankrijk (Viviez) <strong>en</strong><br />
België (Hobok<strong>en</strong> <strong>en</strong> Ol<strong>en</strong>).<br />
29. Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong><br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor reorganisaties <strong>en</strong> herstructurering<strong>en</strong>, voor risico’s met<br />
betrekking tot belasting<strong>en</strong>, garanties <strong>en</strong> geschill<strong>en</strong>, voor verlieslat<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> productterugnames, zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> bepaald met als refer<strong>en</strong>tie e<strong>en</strong><br />
schatting van <strong>de</strong> waarschijnlijkheid van <strong>de</strong> toekomstige kasuitstrom<strong>en</strong>, alsook<br />
historische gegev<strong>en</strong>s gebaseerd op feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> omstandighe<strong>de</strong>n die gek<strong>en</strong>d zijn op<br />
het og<strong>en</strong>blik van <strong>de</strong> rapporteringdatum. De effectieve verplichting kan verschill<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> bedrag<strong>en</strong>.<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n in totaal met EUR 3 243 duiz<strong>en</strong>d, waarbij <strong>de</strong> to<strong>en</strong>ame<br />
<strong>aan</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> meer dan gecomp<strong>en</strong>seerd wer<strong>de</strong>n door terugneming<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
besteding<strong>en</strong> van best<strong>aan</strong><strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />
De to<strong>en</strong>ame voor voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> herstructurering<strong>en</strong> zijn voornamelijk verbon<strong>de</strong>n<br />
met <strong>de</strong> herstructurering<strong>en</strong> in het Precious Metals Products & Catalysts <strong>en</strong><br />
Precious Metal Services segm<strong>en</strong>t in Frankrijk, België, China, <strong>de</strong> VS <strong>en</strong> Duitsland.<br />
De besteding<strong>en</strong> van <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in <strong>de</strong>ze categorie hebb<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>eltelijk<br />
betrekking op <strong>de</strong> voortzetting van herstructureringsprogramma’s uit vorige<br />
jar<strong>en</strong>. Voor e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r ge<strong>de</strong>elte hebb<strong>en</strong> ze al betrekking op <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van<br />
<strong>de</strong> in 2009 <strong>aan</strong>gekondig<strong>de</strong> herstructureringsprogramma’s. De overboeking<strong>en</strong><br />
zijn vooral gelinkt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> herstructurering van <strong>de</strong> loodactiviteit in Overpelt, waar.<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
voor<br />
bo<strong>de</strong>msanering<br />
<strong>en</strong><br />
landschapsherstel<br />
Overige<br />
voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor<br />
leefmilieu<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 98.082 6.134 104.216<br />
. To<strong>en</strong>ame 4.874 2.896 7.771<br />
. Terugneming<strong>en</strong> 0 -15 -15<br />
. Besteding<strong>en</strong> (begrep<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong>") -10.182 -3.976 -14.159<br />
. Actualisering (begrep<strong>en</strong> in "Netto nanciële kost<strong>en</strong>") 4.035 0 4.035<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 1.564 0 1.564<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> 262 -262 0<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 98.635 4.776 103.412<br />
TOTAAL<br />
waarvan : - op meer dan één jaar 79.239 1.021 80.260<br />
- op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 19.397 3.755 23.152<br />
De meeste van <strong>de</strong> terugneming<strong>en</strong> van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor <strong>de</strong>ze perio<strong>de</strong> zijn gelinkt<br />
met <strong>de</strong> afbraak- <strong>en</strong> saneringsprogramma’s in Frankrijk (Calais).<br />
Gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> 2009 von<strong>de</strong>n ge<strong>en</strong> belangrijke beweging<strong>en</strong> plaats op <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
die wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gelegd voor het historische radioactief afvalmateriaal in Ol<strong>en</strong><br />
(België). De on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> met alle bevoeg<strong>de</strong> instanties om e<strong>en</strong> duurzame<br />
<strong>en</strong> <strong>aan</strong>vaardbare opslagoplossing te vin<strong>de</strong>n dur<strong>en</strong> voort, zij het op e<strong>en</strong> langzaam<br />
tempo. Hierdoor werd <strong>de</strong> provisie terug geherkwalici ceerd als e<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing op<br />
lange termijn.<br />
E<strong>en</strong> belangrijk ge<strong>de</strong>elte van <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing voor bo<strong>de</strong>msanering <strong>en</strong> sanering<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> sites hou<strong>de</strong>n verband met project<strong>en</strong> in België <strong>en</strong> Frankrijk. Het<br />
managem<strong>en</strong>t verwacht dat <strong>de</strong> belangrijkste kasuitgav<strong>en</strong> met betrekking tot <strong>de</strong>ze<br />
project<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> gebeur<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> 5 jaar.<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
voor<br />
reorganisatie <strong>en</strong><br />
herstructurering<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
voor overige<br />
risico's <strong>en</strong> kost<strong>en</strong><br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar 16.613 55.898 72.511<br />
. To<strong>en</strong>ame 22.166 12.733 34.899<br />
. Terugneming<strong>en</strong> -955 -32.290 -33.245<br />
. Besteding<strong>en</strong> (begrep<strong>en</strong> in "An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong>") -5.701 -2.482 -8.183<br />
. Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> 846 4.896 5.742<br />
. Overboeking<strong>en</strong> -2.152 -536 -2.689<br />
. Financiële kost<strong>en</strong> 187 187<br />
. An<strong>de</strong>re wijziging<strong>en</strong> -2 47 45<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 30.816 38.452 69.268<br />
TOTAAL<br />
waarvan : - op meer dan één jaar 12.858 27.475 40.333<br />
- op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 17.958 10.978 28.936<br />
na on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> brugp<strong>en</strong>sionering werd bekom<strong>en</strong>. Deze kost<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n<br />
overgeboekt naar <strong>de</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor personeels-voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
De to<strong>en</strong>ame, <strong>en</strong> terugneming<strong>en</strong> van <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> betreft garanties<br />
<strong>en</strong> geschill<strong>en</strong>. Dit beïnvloedt e<strong>en</strong> groot ge<strong>de</strong>elte van <strong>de</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
voornamelijk in Duitsland, Brazilië <strong>en</strong> België.<br />
Ze omvatt<strong>en</strong> ook voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor verlieslat<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong> met betrekking<br />
tot het IAS 39-effect (zie toelichting 8). De terugname gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> perio<strong>de</strong><br />
voor <strong>de</strong>ze voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> bedroeg EUR 18 822 duiz<strong>en</strong>d. Het eindsaldo van <strong>de</strong>ze<br />
voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> bedraagt EUR 2 374 duiz<strong>en</strong>d.<br />
Er kan ge<strong>en</strong> schatting gemaakt wor<strong>de</strong>n wanneer <strong>de</strong> kasuitstroom voor <strong>de</strong><br />
voorzi<strong>en</strong>ing voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> op meer dan één jaar zal plaatsvin<strong>de</strong>n.<br />
.<br />
Er kan ge<strong>en</strong> schatting gemaakt wor<strong>de</strong>n wanneer <strong>de</strong> kasuitstroom voor <strong>de</strong><br />
voorzi<strong>en</strong>ing voor overige risico’s <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> op meer dan één jaar zal plaatsvin<strong>de</strong>n.
30. Financiële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> per categorie<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar Reële waar<strong>de</strong><br />
Aangehou<strong>de</strong>n<br />
voor verkoop<br />
zon<strong>de</strong>r hedge<br />
accounting<br />
Aangehou<strong>de</strong>n<br />
voor verkoop<br />
met hedge<br />
accounting<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 107<br />
L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>,<br />
han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>rign<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> schul<strong>de</strong>n<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Boekwaar<strong>de</strong><br />
Beschikbaar<br />
voor verkoop<br />
ACTIVA<br />
Financiële activa beschikbaar voor verkoop 26.085 26.085<br />
Financiële activa beschikbaar voor verkoop 26.085 26.085<br />
L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d 4.723 4.723<br />
L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d 4.723 4.723<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
Op meer dan één jaar<br />
719.492 32.720 62.200 624.571<br />
Garanties <strong>en</strong> <strong>de</strong>posito's 3.255 3.255<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op meer dan 1 jaar 7.239 7.239<br />
Personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />
855 855<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 488.343 488.343<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -15.965 -15.965<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 88.185 88.185<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -9.192 -9.192<br />
Te ontvang<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 845 845<br />
Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />
62.200 62.200<br />
Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 32.720 32.720<br />
Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 61.007 61.007<br />
Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 254.947 254.947<br />
Belegging<strong>en</strong> op korte termijn bij bank<strong>en</strong> 133.591 133.591<br />
Belegging<strong>en</strong> op korte termijn (an<strong>de</strong>re) 2.019 2.019<br />
Financiële instelling<strong>en</strong>, liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re<br />
kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
119.337 119.337<br />
Totaal nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (activa) 1.005.247 32.720 62.200 884.241 26.085<br />
PASSIVA<br />
Financiële schul<strong>de</strong>n<br />
Op meer dan één jaar<br />
588.346 588.346<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 260.023 258.123<br />
Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />
170.982 164.382<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 67.237 67.237<br />
Kaskrediet 6.568 6.568<br />
Commercial paper 83.679 83.679<br />
Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 8.356 8.356<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n<br />
Op meer dan één jaar<br />
677.356 14.199 11.778 651.379<br />
Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 74 74<br />
Overige schul<strong>de</strong>n 937 937<br />
Kapitaalsubsidies <strong>en</strong> overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
kapitaalsubsidies<br />
Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />
4.637 4.637<br />
Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 402.736 402.736<br />
Ontvang<strong>en</strong> vooruitbetaling<strong>en</strong> op bestelling<strong>en</strong> in<br />
uitvoering<br />
7.307 7.307<br />
Belasting<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re dan belasting<strong>en</strong> op het resultaat 9.609 9.609<br />
Schul<strong>de</strong>n met betrekking tot bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> sociale<br />
last<strong>en</strong><br />
117.492 117.492<br />
Overige schul<strong>de</strong>n 28.811 28.811<br />
Verschuldig<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 6.245 6.245<br />
Te betal<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 8.625 8.625<br />
Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />
11.778 11.778<br />
Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 14.199 14.199<br />
Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 64.906 64.906<br />
Totaal nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (passiva) 1.265.702 14.199 11.778 1.239.725 0
108 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar Reële waar<strong>de</strong><br />
Aangehou<strong>de</strong>n<br />
voor verkoop<br />
zon<strong>de</strong>r hedge<br />
accounting<br />
Aangehou<strong>de</strong>n<br />
voor verkoop<br />
met hedge<br />
accounting<br />
Boekwaar<strong>de</strong><br />
L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>,<br />
han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>rign<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> schul<strong>de</strong>n<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Beschikbaar<br />
voor verkoop<br />
ACTIVA<br />
Financiële activa beschikbaar voor verkoop 57.999 57.999<br />
Financiële activa beschikbaar voor verkoop 57.999 57.999<br />
L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d 15.313 15.313<br />
L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d 15.313 15.313<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
Op meer dan één jaar<br />
535.243 7.508 6.388 521.347<br />
Garanties <strong>en</strong> <strong>de</strong>posito's 3.499 3.499<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op meer dan 1 jaar 8.076 8.076<br />
Personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />
375 375<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 465.096 465.096<br />
Han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -21.554 -21.554<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (bruto) 69.743 69.743<br />
Overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> (waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) -9.370 -9.370<br />
Te ontvang<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 615 615<br />
Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />
6.388 6.388<br />
Reële waar<strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 7.508 7.508<br />
Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 4.867 4.867<br />
Kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 185.333 185.333<br />
Belegging<strong>en</strong> op korte termijn bij bank<strong>en</strong> 44.766 44.766<br />
Belegging<strong>en</strong> op korte termijn (an<strong>de</strong>re) 3.993 3.993<br />
Financiële instelling<strong>en</strong>, liqui<strong>de</strong> mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re<br />
kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
136.574 136.574<br />
Totaal nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (activa) 793.888 7.508 6.388 721.993 57.999<br />
PASSIVA<br />
Financiële schul<strong>de</strong>n<br />
Op meer dan één jaar<br />
365.005 361.875<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 22.641 20.511<br />
Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />
156.261 155.261<br />
Bankl<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 54.399 54.399<br />
Kaskrediet 4.985 4.985<br />
Commercial paper 107.702 107.702<br />
Overige l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 19.016 19.016<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n<br />
Op meer dan één jaar<br />
682.017 22.942 12.473 646.602<br />
Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 74 74<br />
Overige schul<strong>de</strong>n 1.230 1.230<br />
Kapitaalsubsidies <strong>en</strong> overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
kapitaalsubsidies<br />
Op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />
4.220 4.220<br />
Han<strong>de</strong>lsschul<strong>de</strong>n 441.376 441.376<br />
Ontvang<strong>en</strong> vooruitbetaling<strong>en</strong> op bestelling<strong>en</strong> in<br />
uitvoering<br />
12.075 12.075<br />
Belasting<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re dan belasting<strong>en</strong> op het resultaat 12.407 12.407<br />
Schul<strong>de</strong>n met betrekking tot bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> sociale<br />
last<strong>en</strong><br />
93.433 93.433<br />
Overige schul<strong>de</strong>n 13.212 13.212<br />
Verschuldig<strong>de</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n 5.660 5.660<br />
Te betal<strong>en</strong> interest<strong>en</strong> 6.272 6.272<br />
Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
kasstroomaf<strong>de</strong>kking<br />
12.473 12.473<br />
Reële waar<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>n an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 22.942 22.942<br />
Overlop<strong>en</strong><strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 56.643 56.643<br />
Totaal nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (passiva) 1.047.022 22.942 12.473 1.008.477 0
De l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> schul<strong>de</strong>n zijn uitgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> marktr<strong>en</strong>tevoet welke ge<strong>en</strong> grote<br />
verschill<strong>en</strong> met zich meebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> vergelek<strong>en</strong> met <strong>de</strong> effectieve marktintrestvoet.<br />
Alle categorieën van nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> hun huidige<br />
marktwaar<strong>de</strong> weergev<strong>en</strong> behalve <strong>de</strong> langlop<strong>en</strong><strong>de</strong> bank- <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. De<br />
boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ze verschilt van <strong>de</strong> huidige marktwaar<strong>de</strong> (zie toelichting 23).<br />
De huidige marktwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die verhan<strong>de</strong>ld wor<strong>de</strong>n<br />
in actieve markt<strong>en</strong> is gebaseerd op <strong>de</strong> koers in <strong>de</strong> <strong>de</strong>sbetreff<strong>en</strong><strong>de</strong> markt op<br />
balansdatum.<br />
De huidige marktwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die niet vrij verhan<strong>de</strong>ld<br />
wor<strong>de</strong>n in e<strong>en</strong> actieve markt wordt bepaald door mid<strong>de</strong>l van valorisatietechniek<strong>en</strong>.<br />
Meest gebruikte techniek is <strong>de</strong> “discounted cash- ow” waarbij <strong>de</strong><br />
marktomstandighe<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze zijn zoals ze gek<strong>en</strong>d war<strong>en</strong> op balansdatum.<br />
De huidige marktwaar<strong>de</strong> van intrestvoet swaps, in bijzon<strong>de</strong>r, wordt berek<strong>en</strong>d<br />
door <strong>de</strong> huidige waar<strong>de</strong> te nem<strong>en</strong> van <strong>de</strong> geschatte toekomstige kasstrom<strong>en</strong>. De<br />
huidige waar<strong>de</strong> van forward wisselkoers- <strong>en</strong> metaalcontract<strong>en</strong> wordt bepaald door<br />
<strong>de</strong> huidige wissel- <strong>en</strong> metaalkoers<strong>en</strong> op balansdatum te nem<strong>en</strong>.<br />
De huidige marktwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> vrij verhan<strong>de</strong>l<strong>de</strong> nanciële vaste activa welke<br />
door <strong>de</strong> groep gehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n, is <strong>de</strong> marktwaar<strong>de</strong> op balansdatum. De huidige<br />
marktwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> passiva wordt geschat door <strong>de</strong> toekomstige contractuele<br />
kasstrom<strong>en</strong> te verdisconter<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> huidige marktintrestvoet. De g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
marktintrestvoet is <strong>de</strong>ze r<strong>en</strong>tevoet die beschikbaar is voor <strong>de</strong> groep voor<br />
gelijkaardige nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Door van <strong>de</strong> nominale waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring <strong>en</strong> schul<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>sbetreff<strong>en</strong><strong>de</strong> waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring af te trekk<strong>en</strong>, wordt hun actuele marktwaar<strong>de</strong><br />
verkreg<strong>en</strong>.<br />
Reële waar<strong>de</strong> hierarchie<br />
De Groep heeft <strong>de</strong> wijziging<strong>en</strong> in IFRS 7 betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>ring van nanciële<br />
instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in <strong>de</strong> balans <strong>aan</strong> werkelijke waar<strong>de</strong>, <strong>aan</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> vanaf januari<br />
2009. De wijziging<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> tot gevolg dat <strong>de</strong> <strong>aan</strong>passing naar reële waar<strong>de</strong><br />
gerapporteerd wor<strong>de</strong>n volg<strong>en</strong>s volg<strong>en</strong><strong>de</strong> hierarchie:<br />
Niveau 1 : waar<strong>de</strong>ring gebaseerd op beurskoers<strong>en</strong> op actieve markt<strong>en</strong><br />
voor i<strong>de</strong>ntieke activa of passiva<br />
Niveau 2 : waar<strong>de</strong>ring gebaseerd op waarneembare gegev<strong>en</strong>s an<strong>de</strong>re<br />
dan beurskoers<strong>en</strong><br />
Niveau 3 : waar<strong>de</strong>ring gebaseerd op niet waarneembare gegev<strong>en</strong>s.<br />
31. Reële waar<strong>de</strong> van nanciële<br />
instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>kt zijn structureel <strong>en</strong> transactiegebon<strong>de</strong>n metaal-, valuta- <strong>en</strong><br />
r<strong>en</strong>tevoetrisico’s in door gebruik te mak<strong>en</strong> van metaalinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (voornamelijk<br />
<strong>de</strong>ze g<strong>en</strong>oteerd op <strong>de</strong> London Metal Exchange), valuta-instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> r<strong>en</strong>tevoetswaps<br />
met erk<strong>en</strong><strong>de</strong> makelaars <strong>en</strong> bank<strong>en</strong>.<br />
a) nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gerelateerd <strong>aan</strong> kasstroomin<strong>de</strong>kking:<br />
De principes <strong>en</strong> <strong>de</strong> docum<strong>en</strong>tatie over <strong>de</strong> inge<strong>de</strong>kte risico’s als ook <strong>de</strong> timing<br />
gerelateerd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> kasstroomin<strong>de</strong>kkingsactiviteit<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep zijn vermeld in<br />
toelichting 3, Beheer van nanciële risico’s.<br />
De reële waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> effectieve in<strong>de</strong>kkingsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n in eerste<br />
instantie erk<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong>reserves opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r het eig<strong>en</strong><br />
vermog<strong>en</strong>. Nadat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong> of <strong>aan</strong>gegane transacties zich voordo<strong>en</strong>,<br />
wor<strong>de</strong>n ze afgeboekt uit het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> (zie toelichting 22).<br />
De termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> voor verkochte goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n opgezet voor <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>kking van oa volg<strong>en</strong><strong>de</strong> goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>: zink, goud, zilver, platina <strong>en</strong> palladium.<br />
De termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> voor verkochte <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n opgezet voor <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>kking van <strong>de</strong> USD t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> Euro <strong>en</strong> AUD <strong>en</strong> NOK t<strong>en</strong> opzichte van<br />
<strong>de</strong> Euro.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 109<br />
Binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> groep zijn <strong>de</strong> nanciële activa gewaar<strong>de</strong>erd als niveau 1. Enige<br />
uitzon<strong>de</strong>ring echter <strong>de</strong> Nyrstar obligatie, welke e<strong>en</strong> niveau 2 is. Alle afgelei<strong>de</strong><br />
product<strong>en</strong> voor metaal <strong>en</strong> wisselkoers<strong>en</strong> zijn gewaar<strong>de</strong>erd volg<strong>en</strong>s niveau 2.<br />
S<strong>en</strong>sitiviteitsanalyse betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
<strong>Umicore</strong> is blootgesteld <strong>aan</strong> uctuaties van grondstofprijz<strong>en</strong>, wisselkoers<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
intrestvoet<strong>en</strong>.<br />
a) Grondstofprijz<strong>en</strong><br />
De huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met betrekking tot <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kking<br />
van <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> zou 12,3 miljo<strong>en</strong> lager/hoger zijn als <strong>de</strong> metaalprijz<strong>en</strong> met<br />
10 % zou<strong>de</strong>n stijg<strong>en</strong>/dal<strong>en</strong>.<br />
De huidige marktwaar<strong>de</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële verkoopsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zou 19,0<br />
miljo<strong>en</strong> lager/hoger zijn <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze van an<strong>de</strong>re nanciële <strong>aan</strong>koopinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zou<br />
16,9 miljo<strong>en</strong> hoger/lager zijn indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> metaalprijz<strong>en</strong> met 10 % zou<strong>de</strong>n stijg<strong>en</strong>/<br />
dal<strong>en</strong>.<br />
b) Wisselkoers<strong>en</strong><br />
De huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> forward wisselkoerscontract<strong>en</strong> met betrekking tot <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>kking van <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> zou EUR 7,3 miljo<strong>en</strong> hoger zijn als <strong>de</strong> Euro 10 %<br />
appreciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD <strong>en</strong> zou EUR 9 miljo<strong>en</strong> lager zijn als <strong>de</strong> Euro<br />
10 % zou <strong>de</strong>preciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD.<br />
De huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> verkochte forward wisselkoerscontract<strong>en</strong> met betrekking<br />
tot an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zou EUR 12,3 miljo<strong>en</strong> hoger zijn als <strong>de</strong> Euro<br />
10 % zou appreciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD <strong>en</strong> zou EUR 15,1 miljo<strong>en</strong> lager zijn<br />
als <strong>de</strong> Euro 10 % zou <strong>de</strong>preciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD.<br />
De huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> gekochte forward wisselkoerscontract<strong>en</strong> met betrekking<br />
tot <strong>de</strong> in<strong>de</strong>kking van <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> zou EUR 0,8 miljo<strong>en</strong> lager zijn indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> Euro<br />
10 % zou appreciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD <strong>en</strong> zou EUR 1 miljo<strong>en</strong> lager zijn als<br />
<strong>de</strong> Euro 10 % zou <strong>de</strong>preciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD.<br />
De huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> netto balanson<strong>de</strong>r<strong>de</strong>l<strong>en</strong> die zijn blootgesteld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> USD<br />
zou EUR 9.4 miljo<strong>en</strong> lager zijn indi<strong>en</strong> <strong>de</strong> Euro 10 % zou appreciër<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte<br />
van <strong>de</strong> USD <strong>en</strong> zou EUR 11,4 miljo<strong>en</strong> hoger zijn als <strong>de</strong> Euro 10 % zou <strong>de</strong>preciër<strong>en</strong><br />
t<strong>en</strong> opzichte van <strong>de</strong> USD.<br />
Nominaal of contractueel bedrag<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Reële waar<strong>de</strong><br />
31/12/2008 31/12/2009 31/12/2008 31/12/2009<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht 193.181 113.304 62.200 -11.345<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht 228.728 130.023 -11.623 -5.269<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: r<strong>en</strong>tevoet-swaps 86.000 -155<br />
Totaal reële waar<strong>de</strong>-impact (integraal geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>)<br />
50.422 -6.086<br />
Erk<strong>en</strong>d in han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 62.200 6.387<br />
Erk<strong>en</strong>d in han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n -11.778 -12.473<br />
TOTAAL 50.422 -6.086<br />
De gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> vervaldag van <strong>de</strong> nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gerelateerd <strong>aan</strong><br />
kasstroomin<strong>de</strong>kking is november 2010 voor <strong>de</strong> termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> voor<br />
verkochte goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, september 2010 voor <strong>de</strong> termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> voor<br />
verkochte <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> <strong>en</strong> maart 2009 voor <strong>de</strong> r<strong>en</strong>tevoet-swaps.<br />
De condities voor alle termijncontract<strong>en</strong> zijn gangbare marktcondities.<br />
In die omstandighe<strong>de</strong>n waar docum<strong>en</strong>tatie voor hedge accounting zoals<br />
ge<strong>de</strong> nieerd on<strong>de</strong>r IAS 39 niet beschikbaar is, wor<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
gebruikt voor het in<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> van structurele risico’s van metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong>,<br />
gewaar<strong>de</strong>erd alsof ze wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n ter verhan<strong>de</strong>ling. Zulke instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n echter wel <strong>de</strong>gelijk gebruikt om toekomstige waarschijnlijke kasstrom<strong>en</strong> te<br />
<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn dus niet speculatief van aard.<br />
De kasstroom-in<strong>de</strong>kking van <strong>Umicore</strong> is op ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele manier ineffectief geweest<br />
in 2008, noch in 2009.
110 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
b) an<strong>de</strong>re nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
De principes <strong>en</strong> <strong>de</strong> docum<strong>en</strong>tatie over <strong>de</strong> transactiegebon<strong>de</strong>n in<strong>de</strong>kking<strong>en</strong> door<br />
<strong>de</strong> Groep zijn omvat in toelichting 3, Beheer van nanciële risico’s. Bij gebrek<br />
<strong>aan</strong> docum<strong>en</strong>tatie voor hedge accounting voor <strong>de</strong>ze in<strong>de</strong>kkingsactiviteit zoals<br />
ge<strong>de</strong> nieerd on<strong>de</strong>r IAS 39, wor<strong>de</strong>n nanciële instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, gebruikt voor het<br />
in<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> van transactierisico’s van metal<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong>, gewaar<strong>de</strong>erd alsof ze<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n ter verhan<strong>de</strong>ling. Zulke instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n echter wel<br />
<strong>de</strong>gelijk gebruikt om best<strong>aan</strong><strong>de</strong> transacties <strong>en</strong> vaste <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te <strong>de</strong>kk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
zijn dus niet speculatief van aard.<br />
De reële waar<strong>de</strong>n zijn rechtstreeks on<strong>de</strong>rk<strong>en</strong>d in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing on<strong>de</strong>r<br />
“An<strong>de</strong>re bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>” voor <strong>de</strong> basismaterial<strong>en</strong> gerelateer<strong>de</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r “Netto nanciële kost<strong>en</strong>” voor <strong>de</strong> valuta gerelateer<strong>de</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Nominaal of contractueel bedrag<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Reële waar<strong>de</strong><br />
31/12/2008 31/12/2009 31/12/2008 31/12/2009<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht 146.017 175.149 6.898 -14.591<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht -90.575 -165.245 1.086 3.979<br />
Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht 155.315 135.970 10.312 -4.807<br />
Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht -22.079 -9.025 225 -15<br />
Totaal reële waar<strong>de</strong>-impact (integraal geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>)<br />
18.521 -15.434<br />
Erk<strong>en</strong>d in han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 32.720 7.508<br />
Erk<strong>en</strong>d in han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n -14.199 -22.942<br />
TOTAAL 18.521 -15.434<br />
c) <strong>de</strong>rivat<strong>en</strong><br />
In 2006 werd e<strong>en</strong> contractuele situatie actief waarbij variabele prijs <strong>aan</strong>passing<strong>en</strong><br />
(beslot<strong>en</strong> <strong>de</strong>rivaat) optre<strong>de</strong>n, gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> verkoop (basis contract) in 1992<br />
van <strong>de</strong> <strong>de</strong>elneming in <strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>aan</strong> Aurifère <strong>de</strong> Guinée, e<strong>en</strong> goudmijnconcessie<br />
in Guinee.<br />
In 2009 werd e<strong>en</strong> bedrag van EUR 0,7 miljo<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Dit bedrag geeft <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> weer in <strong>de</strong> verdisconteer<strong>de</strong><br />
huidige waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> pot<strong>en</strong>tiële inkomst<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze bron oa gebaseerd op <strong>de</strong><br />
goudprijs, mijnpot<strong>en</strong>tieel <strong>en</strong> operationele condities <strong>en</strong> kredietwaardigheid van <strong>de</strong><br />
mijn eig<strong>en</strong>aar, t<strong>en</strong> belope van EUR -3,1 miljo<strong>en</strong>, gecomp<strong>en</strong>seerd door <strong>de</strong> huidige<br />
erk<strong>en</strong><strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> t<strong>en</strong> belope van EUR 3,8 miljo<strong>en</strong>.<br />
De vor<strong>de</strong>ring op <strong>de</strong> balans van EUR 3,4 miljo<strong>en</strong>, in verband met Aurifère <strong>de</strong> Guinée<br />
is opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> rubriek overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van <strong>de</strong> vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> activa.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Contractuele vervaldag<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorige boekjaar < 1 m<strong>aan</strong>d 1 tot 3 m<strong>aan</strong>d 3 m<strong>aan</strong>d - 1 jaar 1 tot 5 jaar Totaal<br />
ACTIVA INSTRUMENTEN (REËLE WAARDE)<br />
Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> metaalprijz<strong>en</strong><br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (CFH) 3.388 3.091 31.959 23.763 62.201<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (overige) 4.446 1.286 2.306 0 8.038<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) 99 2.411 1.123 0 3.633<br />
Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong><br />
Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht (overige) 7.376 2.666 270 0 10.312<br />
Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) 217 8 0 0 225<br />
PASSIVA INSTRUMENTEN (REËLE WAARDE)<br />
Risico interestvoet<br />
R<strong>en</strong>tevoet-swaps (CFH) -155 -155<br />
Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> metaalprijz<strong>en</strong><br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (overige) -49 -1.111 21 0 -1.139<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) -594 -1.037 -815 -100 -2.546<br />
Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong><br />
Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht (CFH) -451 -544 -6.906 -3.722 -11.623<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
Contractuele vervaldag<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar < 1 m<strong>aan</strong>d 1 tot 3 m<strong>aan</strong>d 3 m<strong>aan</strong>d - 1 jaar 1 tot 5 jaar Totaal<br />
ACTIVA INSTRUMENTEN (REËLE WAARDE)<br />
Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> metaalprijz<strong>en</strong><br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (CFH) 0 285 441 0 726<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (overige) 501 120 638 0 1.259<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) 4.702 1.427 991 103 7.223<br />
Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong><br />
Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht (CFH) 220 584 2.095 2.762 5.661<br />
PASSIVA INSTRUMENTEN (REËLE WAARDE)<br />
Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> metaalprijz<strong>en</strong><br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (CFH) -142 -1.121 -4.115 -6.693 -12.071<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> verkocht (overige) -9.541 -3.626 -2.683 0 -15.850<br />
Termijnovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) -76 -3.981 -813 0 -3.244<br />
Risico verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong>viez<strong>en</strong><br />
Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht (CFH) 0 0 -402 0 -402<br />
Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> verkocht (overige) -4.338 -322 -147 -4.807<br />
Termijncontract<strong>en</strong>: <strong>de</strong>viez<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gekocht (overige) -27 -62 74 -15
32. Toelichting bij <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel<br />
DEFINITIES<br />
De kasstrom<strong>en</strong>tabel bestaat uit <strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong> afkomstig van respectievelijk <strong>de</strong><br />
bedrijfs-, <strong>de</strong> investerings- <strong>en</strong> <strong>de</strong> nancieringsthesaurie van <strong>de</strong> betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> perio<strong>de</strong>.<br />
A) To<strong>en</strong>ame van <strong>de</strong> bedrijfsthesaurie<br />
De kasstrom<strong>en</strong> uit bedrijfsactiviteit<strong>en</strong> na belasting<strong>en</strong> bedroeg EUR 450,7 miljo<strong>en</strong>.<br />
De bedrijfskapitaalbehoeft<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n met EUR 201,8 miljo<strong>en</strong> voornamelijk door <strong>de</strong><br />
daling van <strong>de</strong> voorraad.<br />
B) Afname van <strong>de</strong> investeringsthesaurie<br />
De kasstrom<strong>en</strong> voor investeringsactiviteit<strong>en</strong> daal<strong>de</strong>n met EUR 17,2 miljo<strong>en</strong> in 2009.<br />
De investering<strong>en</strong> bedroeg<strong>en</strong> EUR 190,5 miljo<strong>en</strong>. De investering<strong>en</strong> in Korea <strong>en</strong> China<br />
om <strong>de</strong> capaciteit van material<strong>en</strong> voor herlaadbare batterij te verhog<strong>en</strong> war<strong>en</strong> reeds<br />
afgerond in <strong>de</strong> eerste helft van het jaar. De bouw van <strong>de</strong> nieuwe substraatfabriek<br />
in Quapaw (VS) werd voltooid teg<strong>en</strong> het ein<strong>de</strong> van het jaar. In Hanau (Duitsland)<br />
werd extra test- <strong>en</strong> technologieinfrastructuur voor autokatalysator<strong>en</strong> geïnstalleerd.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 111<br />
Voor <strong>de</strong> opmaak van <strong>de</strong> bedrijfskasstrom<strong>en</strong> werd <strong>de</strong> indirecte metho<strong>de</strong> toegepast.<br />
Het nettoresultaat werd <strong>aan</strong>gepast voor :<br />
• <strong>de</strong> impact van operaties die ge<strong>en</strong> kasuitgav<strong>en</strong> inhou<strong>de</strong>n zoals voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>,<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>, waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> marktwaar<strong>de</strong>, <strong>en</strong>z., ev<strong>en</strong>als <strong>de</strong><br />
wijziging in <strong>de</strong> behoefte <strong>aan</strong> bedrijfskapitaal;<br />
• elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> <strong>en</strong> kost<strong>en</strong> verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> investerings- <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> nancieringsactiviteit<strong>en</strong><br />
In China werd e<strong>en</strong> nieuwe fabriek voor juweelproduct<strong>en</strong> <strong>en</strong> -recyclage in gebruik<br />
g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> activiteit van Yangzhong verhuis<strong>de</strong> naar <strong>de</strong> Technical<br />
Materials-site in Suzhou. Bij Precious Metals Re ning werd geïnvesteerd om <strong>de</strong><br />
fabriek in Hobok<strong>en</strong> (België) ver<strong>de</strong>r te verbeter<strong>en</strong>.<br />
De investering<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong> € 20,8 miljo<strong>en</strong> immateriële activa zoals<br />
ontwikkelingskost<strong>en</strong> voor nieuwe informatiesystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> gekapitaliseer<strong>de</strong><br />
On<strong>de</strong>rzoeks- <strong>en</strong> Ontwikkelingskost<strong>en</strong>, die € 8,9 miljo<strong>en</strong> bedroeg<strong>en</strong>.<br />
C) Afname van <strong>de</strong> nancieringsthesaurie<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
Aanpassing voor niet-kastransacties<br />
Afschrijving<strong>en</strong> 113.368 116.306<br />
Aanpassing IAS 39 -2.105 2.629<br />
Negatieve goodwill opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in resultaat 703<br />
(Terugneming van) Bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 78.499 -317<br />
Waar<strong>de</strong>ring <strong>aan</strong> marktwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> 6.975 8.637<br />
Koersverschill<strong>en</strong> op l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> lange termijn 7.758 280<br />
Voorra<strong>de</strong>n <strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor dubieuze <strong>de</strong>biteur<strong>en</strong> 38.874 -21.869<br />
Afschrijving van kapitaalsubsidies -211 -445<br />
Op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> vergoeding<strong>en</strong> 7.532 2.791<br />
Wijziging in voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> -30.273 10.833<br />
221.120 118.845<br />
Aanpassing voor elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die afzon<strong>de</strong>rlijk vermeld of geklasseerd moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> investerings- of<br />
nancieringskasstrom<strong>en</strong><br />
Belasting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 67.159 20.565<br />
Interestkost<strong>en</strong> (-opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong>) 31.666 13.104<br />
(Meerwaar<strong>de</strong>) Minwaar<strong>de</strong> op afstand van vaste activa -17.600 3.401<br />
Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> uit divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n -2.801 -220<br />
78.423 36.850<br />
Wijziging<strong>en</strong> in <strong>de</strong> behoefte <strong>aan</strong> bedrijfskapitaal<br />
Voorra<strong>de</strong>n 70.134 12.539<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 140.829 219.902<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n -201.244 9.312<br />
Als in <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> balans 9.719 241.753<br />
Aanpassing IAS 39 25.696<br />
Transacties zon<strong>de</strong>r impact op kasstrom<strong>en</strong>(of an<strong>de</strong>rs gepubliceerd) 8.867 -75.882<br />
Wijziging<strong>en</strong> perimeter<br />
Omrek<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong> -34.281 35.954<br />
Als in <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>tabel 10.000 201.825<br />
De kasstroom geg<strong>en</strong>ereerd uit nancieringsactiviteit<strong>en</strong> is vooral te wijt<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
netto daling van <strong>de</strong> schuldgraad (EUR 228,9 miljo<strong>en</strong>), <strong>de</strong> betaling van divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n<br />
(EUR 74,9 miljo<strong>en</strong>) <strong>en</strong> <strong>de</strong> netto interest betaling<strong>en</strong> (EUR 15 miljo<strong>en</strong>).
112 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
33. Recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong><br />
A. Door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n gestel<strong>de</strong> zekerhe<strong>de</strong>n voor rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> Groep<br />
zijn gewaarborg<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gewaarborg<strong>de</strong> zekerhe<strong>de</strong>n gegev<strong>en</strong> door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />
<strong>de</strong> schul<strong>de</strong>isers van <strong>de</strong> Groep ter garantie van <strong>de</strong> a ossing van <strong>de</strong> actuele <strong>en</strong><br />
toekomstige schul<strong>de</strong>n <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep.<br />
Deze garanties zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>aan</strong> normale marktvoorwaar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> reële<br />
waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ze items zijn gelijkwaardig <strong>aan</strong> <strong>de</strong> netto boekwaar<strong>de</strong>. Ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />
van <strong>de</strong>ze zekerhe<strong>de</strong>n zijn in on<strong>de</strong>rpand gegev<strong>en</strong>.<br />
D. Door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n in hun naam gehou<strong>de</strong>n goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n<br />
maar op risico van <strong>de</strong> Groep verteg<strong>en</strong>woordigt zijn goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> balans van <strong>de</strong> Groep voor <strong>de</strong>welke <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> haar<br />
dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>de</strong> risico’s drag<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst behou<strong>de</strong>n, maar waar<br />
34. Voorwaar<strong>de</strong>lijke vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
verplichting<strong>en</strong><br />
De Groep heeft bepaal<strong>de</strong> hang<strong>en</strong><strong>de</strong> dossiers die volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> IFRS-norm<strong>en</strong><br />
beschouwd kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n als voorwaar<strong>de</strong>lijke vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong>.<br />
MILIEUPROBLEMATIEK<br />
In toelichting 28 over voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor leefmilieu wordt dit on<strong>de</strong>rwerp in<br />
zijn geheel behan<strong>de</strong>ld met inbegrip van <strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>lijke vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
verplichting<strong>en</strong>.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
Door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n gestel<strong>de</strong> zekerhe<strong>de</strong>n voor rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> Groep 12.113 17.024<br />
Door <strong>de</strong> Groep gestel<strong>de</strong> zekerhe<strong>de</strong>n voor rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n 2.274 2.353<br />
Ontvang<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n 71.357 114.931<br />
Door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n in hun naam gehou<strong>de</strong>n goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n maar op risico van <strong>de</strong> Groep 254.919 427.948<br />
Verplichting<strong>en</strong> tot <strong>aan</strong>koop <strong>en</strong> verkoop van vaste activa 406 595<br />
Commerciële <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor <strong>aan</strong>gekochte basismaterial<strong>en</strong> (te ontvang<strong>en</strong>) 15.510 36.185<br />
Commerciële <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor verkochte basismaterial<strong>en</strong> (te lever<strong>en</strong>) 155.436 62.208<br />
Goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> Groep 1.053.484 1.346.809<br />
Diverse recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verbint<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> 4.718 4.175<br />
1.570.217 2.012.228<br />
<strong>de</strong>ze goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n zich niet in <strong>de</strong> pan<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> haar<br />
dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> bevin<strong>de</strong>n. Het han<strong>de</strong>lt vooral over geleas<strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n, consignatievoorra<strong>de</strong>n of over voorra<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>r maakloonovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong><br />
bij <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n.<br />
B. Door <strong>de</strong> Groep gestel<strong>de</strong> zekerhe<strong>de</strong>n voor rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n<br />
E. Commerciële <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
zijn zekerhe<strong>de</strong>n of onomkeerbare verbint<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> door <strong>de</strong> Groep t<strong>en</strong><br />
voor<strong>de</strong>le van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n ter garantie van <strong>de</strong> voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> a ossing van schul<strong>de</strong>n <strong>en</strong><br />
best<strong>aan</strong><strong>de</strong> of toekomstige verplichting<strong>en</strong> door <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n jeg<strong>en</strong>s hun schul<strong>de</strong>isers.<br />
dit zijn <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gemaakt om metal<strong>en</strong> te lever<strong>en</strong> <strong>aan</strong> klant<strong>en</strong> of <strong>aan</strong>geleverd<br />
te krijg<strong>en</strong> van leveranciers teg<strong>en</strong> vastgestel<strong>de</strong> prijz<strong>en</strong>.<br />
F. Goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> Groep<br />
C. Ontvang<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n<br />
zijn goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar<strong>de</strong>n die tij<strong>de</strong>lijk door <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> haar<br />
dit zijn ontvang<strong>en</strong> pan<strong>de</strong>n <strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n die het toereik<strong>en</strong>d voldo<strong>en</strong> van schul<strong>de</strong>n<br />
<strong>en</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> of pot<strong>en</strong>tiële <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />
<strong>en</strong> haar dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> garan<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, met uitzon<strong>de</strong>ring van kasgaranties <strong>en</strong><br />
dochteron<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> bijgehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n, maar die <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming niet bezit.<br />
Het betreft voornamelijk geleas<strong>de</strong> voorra<strong>de</strong>n, consignatievoorra<strong>de</strong>n of voorra<strong>de</strong>n<br />
on<strong>de</strong>r maakloonovere<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> met <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n.<br />
obligaties.<br />
Er wor<strong>de</strong>n ge<strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> toegest<strong>aan</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> partij<strong>en</strong>.<br />
De ontvang<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n hebb<strong>en</strong> betrekking tot crediteur<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>kt De groep least metaal van <strong>en</strong> <strong>aan</strong> bank<strong>en</strong> of an<strong>de</strong>re <strong>de</strong>r<strong>de</strong> partij<strong>en</strong> voor speci eke,<br />
door nanciële instelling<strong>en</strong>. Deze zekerhe<strong>de</strong>n zijn opgemaakt voor het in<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> meestal korte perio<strong>de</strong>s. De groep betaalt of ontvangt hiervoor lease vergoeding<strong>en</strong>.<br />
van <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> uitwerking van werk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> crediteur<strong>en</strong>. Sommige <strong>de</strong>l<strong>en</strong> van <strong>de</strong> De groep houdt voldo<strong>en</strong><strong>de</strong> metaalvoorra<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> om op <strong>de</strong> vervaldag <strong>aan</strong> <strong>de</strong>ze<br />
ontvang<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n hebb<strong>en</strong> ook betrekking tot klant<strong>en</strong> zekerhe<strong>de</strong>n voornamelijk leaseverplichting<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>. Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 was het nettosaldo<br />
ontvang<strong>en</strong> van <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>rschappij in naam van één van <strong>de</strong> lial<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> klein <strong>de</strong>el van <strong>de</strong>ze leaseschuld EUR 269 miljo<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over EUR 260 miljo<strong>en</strong> op het ein<strong>de</strong> van<br />
ervan van dit bedrag heeft betrekking op huurgaranties.<br />
2008.<br />
Om <strong>de</strong> vergelijking met 2008 te verbeter<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n <strong>en</strong>kele cijfers van 2008<br />
herwerkt. Deze herwerkinging<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n ged<strong>aan</strong> in <strong>de</strong> lijn<strong>en</strong> « Commerciële<br />
<strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor <strong>aan</strong>gekochte basismaterial<strong>en</strong> (te ontvang<strong>en</strong>) », « Commerciële<br />
<strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor verkochte basismaterial<strong>en</strong> (te lever<strong>en</strong>) » <strong>en</strong> « Goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>r<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> groep. ».<br />
BTW-DADING MET DE BELGISCHE BIJZONDERE BELASTINGINSPECTIE ONDERZOCHT<br />
DOOR DE EUROPESE AUTORITEITEN<br />
Hoewel <strong>Umicore</strong> overtuigd was over stevige argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te beschikk<strong>en</strong> om zichzelf<br />
met succes te ver<strong>de</strong>dig<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong>sprak<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Belgische bijzon<strong>de</strong>re<br />
belastinginspectie (BBI) voor <strong>de</strong> rechtbank, heeft <strong>de</strong> Groep in <strong>de</strong>cember 2000<br />
e<strong>en</strong> dading getroff<strong>en</strong> met <strong>de</strong> BBI voor <strong>de</strong> BTW die verschuldigd zou zijn geweest<br />
op <strong>de</strong> intra-communautaire levering van zilver <strong>aan</strong> Itali<strong>aan</strong>se <strong>en</strong> Zwitserse<br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>. De regeling van <strong>Umicore</strong> met <strong>de</strong> Belgische belastingdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> over<br />
<strong>de</strong>ze kwestie is rechtsgeldig, <strong>de</strong> nitief <strong>en</strong> vertrouwelijk van aard.<br />
De Europese Commissie lanceer<strong>de</strong> op 7 september 2004 e<strong>en</strong> of cieel on<strong>de</strong>rzoek<br />
om <strong>de</strong> minnelijke schikking na te zi<strong>en</strong> in <strong>de</strong> context van <strong>de</strong> reglem<strong>en</strong>tering voor<br />
staatssteun. Dit on<strong>de</strong>rzoek werd opgeschort gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> strafprocedure. Het<br />
kan niet uitgeslot<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n dat het on<strong>de</strong>rzoek van <strong>de</strong> EU in <strong>de</strong> kom<strong>en</strong><strong>de</strong> wek<strong>en</strong><br />
hernom<strong>en</strong> zal wor<strong>de</strong>n.<br />
Voor 2009 is er niets te rapporter<strong>en</strong>.<br />
EX-WERKNEMERS VAN GÉCAMINES<br />
Meer<strong>de</strong>re vroegere werknemers van Gécamines, het Congolese staatsbedrijf dat in<br />
1967 <strong>de</strong> activa van Union Minière overnam na <strong>de</strong> onteig<strong>en</strong>ing ervan, hebb<strong>en</strong> na<br />
hun ontslag door dit bedrijf, vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> ingedi<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> voor <strong>de</strong> betaling<br />
van door Gécamines verschuldig<strong>de</strong> bedrag<strong>en</strong>. Société Générale <strong>de</strong>s Minerais, OVERIGE<br />
waarvan <strong>de</strong> recht<strong>en</strong> <strong>en</strong> verplichting<strong>en</strong>, na diverse reorganisaties door <strong>Umicore</strong><br />
zijn overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, had in<strong>de</strong>rdaad van 1967 tot 1974 <strong>aan</strong>vaard om bepaal<strong>de</strong> In <strong>aan</strong>vulling op het voorg<strong>aan</strong><strong>de</strong> zijn teg<strong>en</strong> <strong>de</strong> Groep e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal dagvaarding<strong>en</strong><br />
werknemers van Gécamines bepaal<strong>de</strong> <strong>de</strong>l<strong>en</strong> van hun salaris te betal<strong>en</strong> ingeval ingedi<strong>en</strong>d die sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong> met het normale verloop van haar activiteit<strong>en</strong>. De<br />
Gécamines in gebreke zou blijv<strong>en</strong>. In 1974 had Gécamines erin toegestemd om directie gelooft niet dat <strong>de</strong>rgelijke dagvaarding<strong>en</strong> globaal g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van aard zijn<br />
<strong>Umicore</strong> hiervoor te vrijwar<strong>en</strong>. Hoewel <strong>de</strong> geldigheid van <strong>de</strong>ze garantie betwist kan om e<strong>en</strong> wez<strong>en</strong>lijke ongunstige invloed te hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong> nanciële positie van<br />
wor<strong>de</strong>n, gelooft <strong>Umicore</strong> dat <strong>de</strong>ze zaak van elke grond ontbloot is.<br />
<strong>Umicore</strong>.<br />
Ook al verwacht <strong>Umicore</strong> in sommige gevall<strong>en</strong> gedwong<strong>en</strong> te wor<strong>de</strong>n om<br />
bepaal<strong>de</strong> bedrag<strong>en</strong> te betal<strong>en</strong> <strong>aan</strong> vroegere werknemers, toch gelooft ze dat,<br />
globaal g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> op basis van <strong>de</strong> huidige heers<strong>en</strong><strong>de</strong> jurispru<strong>de</strong>ntie, <strong>de</strong> uitslag<br />
van <strong>de</strong> vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> belangrijke nanciële weerslag op <strong>de</strong> Groep zal hebb<strong>en</strong>.<br />
Het is echter onmogelijk om <strong>en</strong>ige voorspelling te do<strong>en</strong> over <strong>de</strong> <strong>de</strong> nitieve regeling<br />
van <strong>de</strong>ze rechtszaak.
35. Verbon<strong>de</strong>n partij<strong>en</strong><br />
36. Gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> na balansdatum<br />
<strong>Umicore</strong> kondig<strong>de</strong> na <strong>de</strong> raad van bestuur van 10 februari 2010 <strong>aan</strong> dat ze <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> uitkering van e<strong>en</strong> brutodivi<strong>de</strong>nd van<br />
EUR 0,65 per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el zal voorstell<strong>en</strong>, wat overe<strong>en</strong>komt met <strong>de</strong> totale uitbetaling<br />
van divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> bedrage van EUR 73 120 972. Deze uitkering slaat op alle<br />
best<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> behalve <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 113<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
RESULTATENREKENING<br />
Bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 101.684 27.290<br />
Bedrijfskost<strong>en</strong> -69.606 -27.147<br />
Financiële opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 319 694<br />
Financiële kost<strong>en</strong> -307 -89<br />
Ontvang<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n -13.608 -4.343<br />
2008 2009<br />
BALANS<br />
L<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op lange termijn <strong>en</strong> voorschott<strong>en</strong> <strong>aan</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> 6.600<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige vor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 4.203 10.344<br />
Han<strong>de</strong>ls- <strong>en</strong> overige schul<strong>de</strong>n op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 3.756 3.401<br />
Te ontvang<strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 600 900<br />
Te betal<strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> op t<strong>en</strong> hoogste één jaar 1.328 3.915<br />
Vergoeding<strong>en</strong> s<strong>en</strong>ior managem<strong>en</strong>t<br />
De <strong>de</strong>tails <strong>en</strong> het beleid wor<strong>de</strong>n uitgelegd in het Bestuursverslag / Bezoldigingsverslag<br />
2008 2009<br />
RAAD VAN BESTUUR*<br />
. Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> directe personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>: 530.000 467.000<br />
vast ge<strong>de</strong>elte (EUR) 200.000 200.000<br />
variabel ge<strong>de</strong>elte (op basis van het <strong>aan</strong>tal bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>) (EUR) 330.000 267.000<br />
Ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel variabel vergoedingselem<strong>en</strong>t (uitgezon<strong>de</strong>rd <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheidsvergoeding) is voorzi<strong>en</strong> in het bestuur<strong>de</strong>rsstatuut. Ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele l<strong>en</strong>ing of waarborg werd door<br />
<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs toegek<strong>en</strong>d.<br />
2008 2009<br />
Directiecomité<br />
. Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> directe personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>: 4.558.639 3.323.703<br />
Vast ge<strong>de</strong>elte 2.803.094 2.555.398<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing voor het variabele ge<strong>de</strong>elte gekoppeld <strong>aan</strong> het refer<strong>en</strong>tiejaar 1.255.545 768.305<br />
Voorzi<strong>en</strong>ing voor <strong>de</strong> waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gekoppeld <strong>aan</strong> het refer<strong>en</strong>tiejaar 500.000 0<br />
. Extralegaal p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>plan* 894.157 766.372<br />
* kost<strong>en</strong> <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong><strong>de</strong> plann<strong>en</strong> met <strong>en</strong> "te bereik<strong>en</strong> doel" zijn gebaseerd op kost<strong>en</strong> van di<strong>en</strong>sttijd volg<strong>en</strong>s IFRS metho<strong>de</strong>
114 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
37. Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />
De hiernavolg<strong>en</strong><strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n als teller gebruikt voor <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el voor zowel <strong>de</strong> basisberek<strong>en</strong>ing als <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing na verwatering:<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
De hiernavolg<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><strong>aan</strong>tall<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gebruikt als noemer voor <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el voor zowel <strong>de</strong> basisberek<strong>en</strong>ing als <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing na<br />
verwatering:<br />
Voor winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - basisberek<strong>en</strong>ing:<br />
In 2009 zijn ge<strong>en</strong> nieuwe <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> uitgegev<strong>en</strong> als gevolg van <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> met daar<strong>aan</strong> verbon<strong>de</strong>n inschrijvingsrecht<strong>en</strong>. Tij<strong>de</strong>ns het jaar<br />
heeft <strong>Umicore</strong> 476 775 eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebruikt in <strong>de</strong> context van <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties. Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 was <strong>Umicore</strong> eig<strong>en</strong>aar van 7 506 197 eig<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>, of 6,26% van het totale <strong>aan</strong>tal uitgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> op <strong>de</strong>ze datum.<br />
Eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> die <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n voor best<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> of beschikbaar zijn voor verkoop, zijn niet inbegrep<strong>en</strong> in het <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
Voor winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el – na verwateringseffect:<br />
De noemer voor <strong>de</strong> berek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> winst na verwateringseffect houdt rek<strong>en</strong>ing met e<strong>en</strong> correctie voor <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties.<br />
(EUR)<br />
2008 2009<br />
- zon<strong>de</strong>r afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />
Afgekondig<strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - basisberek<strong>en</strong>ing 1,08 0,69<br />
Afgekondig<strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - na verwateringseffect 1,07 0,69<br />
- met afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />
Afgekondig<strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - basisberek<strong>en</strong>ing 1,06 0,66<br />
Afgekondig<strong>de</strong> winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el - na verwateringseffect 1,05 0,65<br />
Geconsoli<strong>de</strong>erd nettoresultaat<br />
- <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep<br />
- zon<strong>de</strong>r afgesplitste activiteit<strong>en</strong> 124.111 78.002<br />
- met afgesplitste activiteit<strong>en</strong><br />
121.710 73.815<br />
2008 2009<br />
Aantal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> per 1 januari 130.986.625 120.000.000<br />
Aantal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> per 31 <strong>de</strong>cember 120.000.000 120.000.000<br />
Gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> 115.263.300 112.350.457<br />
2008 2009<br />
Gewog<strong>en</strong> gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> 115.263.300 112.350.457<br />
Pot<strong>en</strong>tiële verwatering door <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> 996.208 534.520<br />
Aangepast gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> gewone <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> 116.259.507 112.884.977
38. Afgesplitste bedrijfsresultat<strong>en</strong><br />
In februari 2009 heeft <strong>Umicore</strong> haar int<strong>en</strong>ties bek<strong>en</strong>dgemaakt om <strong>de</strong><br />
bladloodactiviteit in Overpelt (België) te sluit<strong>en</strong>. De impact op <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong><br />
jaarrek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong> bladloodactiviteit<strong>en</strong> in België wordt weergegev<strong>en</strong> als<br />
resultat<strong>en</strong> uit niet voortgezette activiteit<strong>en</strong>.<br />
39. IFRS ontwikkeling<strong>en</strong><br />
De Groep heeft volg<strong>en</strong><strong>de</strong> nieuwe standaar<strong>de</strong>n, wijziging<strong>en</strong> <strong>aan</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong> IFRS<br />
vanaf 1 januari 2009 toegepast :<br />
• IAS 1 (wijziging), ‘Pres<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing’, toepasbaar voor <strong>de</strong><br />
boekhoudkundige perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 januari 2009, De Groep heeft<br />
gekoz<strong>en</strong> om twee weergav<strong>en</strong> te gebruil<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
overzicht van gerealiseer<strong>de</strong> <strong>en</strong> niet-gerealiseer<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong><br />
• IFRS 8, Operationele segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (toepasbaar voor <strong>de</strong> boekhoudkundige<br />
perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 januari 2009). IFRS 8 vervangt IAS 14,<br />
‘Segm<strong>en</strong>t rapportering’. De nieuwe standaard vereist e<strong>en</strong> ‘managem<strong>en</strong>t<br />
b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring’ on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>welke <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> naar buit<strong>en</strong> toe op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> wijze<br />
gerapporteerd di<strong>en</strong>t te wor<strong>de</strong>n als <strong>de</strong> interne rapportering.<br />
De volg<strong>en</strong><strong>de</strong> nieuwe standaar<strong>de</strong>n, wijziging<strong>en</strong> <strong>en</strong> interpretaties <strong>aan</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />
standaar<strong>de</strong>n die wer<strong>de</strong>n gepubliceerd zijn verplicht van toepassing zijn voor <strong>de</strong><br />
boekhoudkundige perio<strong>de</strong> die begint op 1 januari 2009 maar welke mom<strong>en</strong>teel<br />
niet relevant zijn voor <strong>de</strong> Groep :<br />
• IFRS 2 (wijziging) Op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong> betaling<strong>en</strong>’ toepasbaar voor <strong>de</strong><br />
boekhoudkundige perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 januari 2009 betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
toek<strong>en</strong>ningsvoorwaar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> annulatie.<br />
- IAS 23 (wijziging), nancieringskost<strong>en</strong> (toepasbaar voor <strong>de</strong> boekhoudkundige<br />
perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 januari 2009)<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 115<br />
In februari 2009 heeft <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komst on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong>d om haar kleine<br />
Business Unit Electronic Packaging Materials te verkop<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> in duitsland<br />
gevestig<strong>de</strong> e<strong>de</strong>le maetal<strong>en</strong> groep Heraeus. De impact op <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing werd<br />
ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s gerapporteerd als resultat<strong>en</strong> uit niet voortgezette activiteit<strong>en</strong>.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2008 2009<br />
Omzet 44.609 14.512<br />
An<strong>de</strong>re bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> -1.220 2.727<br />
Bedrijfsopbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> 43.389 17.239<br />
Verbruikte han<strong>de</strong>lsgoe<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, grond- <strong>en</strong> hulpstoff<strong>en</strong> -60.331 -14.348<br />
Bezoldiging<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> -6.059 -3.115<br />
Afschrijving<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> -2.858 832<br />
An<strong>de</strong>re bedrijfskost<strong>en</strong> 23.575 -4.795<br />
Bedrijfskost<strong>en</strong> -45.673 -21.426<br />
Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re nanciële activa 207<br />
BEDRIJFSRESULTAAT -2.077 -4.188<br />
Netto nanciële kost -67 13<br />
RESULTAAT VOOR BELASTING -2.144 -4.175<br />
Belasting<strong>en</strong> op het resultaat -256 -13<br />
RESULTAAT VAN DE PERIODE -2.401 -4.187<br />
waarvan: Aan<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep -2.401 -4.187<br />
Min<strong>de</strong>rheidsbelang<strong>en</strong><br />
De volg<strong>en</strong><strong>de</strong> nieuwe standaar<strong>de</strong>n, wijziging<strong>en</strong> <strong>en</strong> interpretaties <strong>aan</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />
standaar<strong>de</strong>n die wer<strong>de</strong>n gepubliceerd <strong>en</strong> verplicht van toepassing zijn voor<br />
<strong>de</strong> boekhoudkundige perio<strong>de</strong> die begint op 1 januari 2010. Deze wer<strong>de</strong>n niet<br />
voortijdig toegepast door <strong>de</strong> Groep:<br />
• IFRIC 17 ‘Uitkering<strong>en</strong> in natura <strong>aan</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs (toepasbaar voor <strong>de</strong><br />
boekhoudkundige perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 juli 2009). De standaard is<br />
relevant voor <strong>de</strong> Groep.<br />
- IAS 27 (wijziging), ‘'Geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> <strong>en</strong>kelvoudige<br />
jaarrek<strong>en</strong>ing' (toepasbaar voor <strong>de</strong> boekhoudkundige perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of<br />
na 1 juli 2009) De standaard is relevant voor <strong>de</strong> Groep.<br />
- IFRS 3 (wijziging) bedrijfscombinaties’ (toepasbaar voor <strong>de</strong> boekhoudkundige<br />
perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 juli 2009) De standaard is relevant voor <strong>de</strong><br />
Groep.<br />
• IAS 38 (wijziging), immatriële activa’, toepasbaar voor <strong>de</strong> boekhoudkundige<br />
perio<strong>de</strong>s beginn<strong>en</strong>d op of na 1 julii 2009. De standaard is relevant voor <strong>de</strong><br />
Groep<br />
• IFRS 5 (wijziging), Vaste activa <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n voor verkoop <strong>en</strong> beëindig<strong>de</strong><br />
bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>.’ De standaard is relevant voor <strong>de</strong> Groep<br />
• IFRS 2 (wijziging), ‘Met Groep cash voldane - <strong>en</strong> op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong><br />
betaling<strong>en</strong>.’ De standaard is relevant voor <strong>de</strong> Groep<br />
Het managem<strong>en</strong>t beoor<strong>de</strong>elt mom<strong>en</strong>teel het effect van <strong>de</strong>ze nieuwe norm<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
wijziging<strong>en</strong> op <strong>de</strong> Groep haar verrichting<strong>en</strong>.
116 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Beknopte jaarrek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong><br />
moe<strong>de</strong>ron<strong>de</strong>rneming<br />
De jaarrek<strong>en</strong>ing van <strong>Umicore</strong> wordt hierna volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> beknopt schema<br />
voorgesteld.<br />
Overe<strong>en</strong>komstig het Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<br />
van <strong>Umicore</strong> ev<strong>en</strong>als het jaarverslag <strong>en</strong> het verslag van <strong>de</strong> commissaris, bij <strong>de</strong><br />
In zijn verslag heeft <strong>de</strong> commissaris ge<strong>en</strong> voorbehoud gemaakt betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
jaarrek<strong>en</strong>ing van <strong>Umicore</strong>.<br />
De wettelijke reserve van EUR 50 000 duiz<strong>en</strong>d die inbegrep<strong>en</strong> is in <strong>de</strong><br />
overgedrag<strong>en</strong> winst is niet beschikbaar voor uitkering.<br />
Nationale Bank van België neergelegd wor<strong>de</strong>n.<br />
Deze verslag<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> op <strong>aan</strong>vraag verkreg<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n bij:<br />
UMICORE<br />
Broekstraat 31<br />
B-1000 Brussel (België)<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
31/12/2007 31/12/2008 31/12/2009<br />
BEKNOPTE BALANS PER 31 DECEMBER<br />
1. ACTIVA<br />
VASTE ACTIVA 3.390.869 3.425.059 3.456.279<br />
I. OPRICHTINGSKOSTEN 877<br />
II. IMMATERIELE VASTE ACTIVA 13.250 26.720 41.970<br />
III. MATERIELE VASTE ACTIVA 248.613 282.787 291.154<br />
IV. FINANCIELE VASTE ACTIVA 3.128.129 3.115.552 3.123.155<br />
VLOTTENDE ACTIVA 1.093.006 714.849 837.254<br />
V. VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR 538 738 848<br />
VI. VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING 235.382 257.258 298.047<br />
VII. VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 554.649 335.907 358.270<br />
VIII. GELDBELEGGINGEN 289.391 109.181 173.097<br />
IX. LIQUIDE MIDDELEN 4.570 3.765 2.133<br />
X. OVERLOPENDE REKENINGEN 8.476 8.000 4.859<br />
TOTAAL ACTIVA 4.483.875 4.139.908 4.293.533<br />
2. PASSIVA<br />
EIGEN VERMOGEN 1.425.888 1.025.111 1.153.239<br />
I. KAPITAAL 466.558 500.000 500.000<br />
II. UITGIFTEPREMIES 6.610 6.610 6.610<br />
III. HERWAARDERINGSMEERWAARDEN 98 98 98<br />
IV. RESERVES 437.585 309.301 373.189<br />
V. OVERGEDRAGEN RESULTAAT -250.235 175.258 69.043<br />
Vbis. RESULTAAT VAN DE PERIODE 762.555 30.860 201.577<br />
VI. KAPITAALSUBSIDIES 2.718 2.984 2.721<br />
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN<br />
VII.A. VOORZIENINGEN VOOR RISICO'S EN KOSTEN 110.216 95.412 95.127<br />
SCHULDEN 2.947.770 3.019.385 3.045.167<br />
VIII. SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR 1.068.074 1.153.074 868.074<br />
IX. SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 1.751.558 1.816.242 2.126.547<br />
X. OVERLOPENDE REKENINGEN 128.138 50.069 50.545<br />
TOTAAL PASSIVA 4.483.875 4.139.908 4.293.533<br />
RESULTATENREKENING<br />
I. BEDRIJFSOPBRENGSTEN 2.357.566 2.233.797 2.019.945<br />
II. BEDRIJFSKOSTEN -2.241.038 -2.120.463 -1.973.314<br />
III. BEDRIJFSRESULTAAT 116.528 113.334 46.631<br />
IV. FINANCIELE OPBRENGSTEN 394.204 206.652 129.308<br />
V. FINANCIELE KOSTEN -171.955 -236.520 -18.002<br />
VI. RESULTAAT UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING 338.776 83.467 157.937<br />
VII. UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN 559.206 43.472 40.535<br />
VIII. UITZONDERLIJKE KOSTEN -133.430 -95.903 -3.957<br />
IX. RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING 764.552 31.035 194.516<br />
X. BELASTINGEN OP HET RESULTAAT -1.997 -175 7.061<br />
XI. RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR 762.555 30.860 201.577<br />
XII. ONTTREKKING/OVERBOEKING NAAR BELASTINGVRIJE RESERVES 0 3.400 0<br />
XIII. TE BESTEMMEN RESULTAAT v/h BOEKJAAR 762.555 34.260 201.577
Verklaring over verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van het managem<strong>en</strong>t<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 117<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d)<br />
2007 2008 2009<br />
RESULTAATVERWERKING<br />
A. Resultaatverwerking 858.496 546.580 407.630<br />
1 Te bestemm<strong>en</strong> winst (te verwerk<strong>en</strong> verlies) van het boekjaar 762.555 34.260 201.577<br />
2 Overgedrag<strong>en</strong> winst/verlies (-) 95.941 512.320 206.053<br />
C. Toevoeging <strong>aan</strong> het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> -270.218 -267.504 -63.889<br />
2. Aan <strong>de</strong> wettelijke reserve -14.289 0 0<br />
3. Aan <strong>de</strong> reserve voor eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> -255.929 -178.745 -63.889<br />
4. Aan het kapitaal -88.760<br />
D. Over te drag<strong>en</strong> resultaat (1) 512.320 206.053 270.621<br />
2. Over te drag<strong>en</strong> winst/verlies (-) 512.320 206.053 270.621<br />
F. Uit te ker<strong>en</strong> winst (1) -75.958 -73.023 -73.121<br />
1. Vergoeding van het kapitaal<br />
- gewone <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> EUR 0,65 -75.958 -73.023 -73.121<br />
(1) Het totaal bedrag van <strong>de</strong>ze twee rubriek<strong>en</strong> zal wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gepast om rek<strong>en</strong>ing te hou<strong>de</strong>n met het <strong>aan</strong>tal eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n door <strong>Umicore</strong> op <strong>de</strong><br />
datum van <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs van 27 april 2010. Het brutodivi<strong>de</strong>nd van EUR 0,65 per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el blijft ongewijzigd.<br />
(EUR duiz<strong>en</strong>d) Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
STAAT VAN HET KAPITAAL<br />
A. Maatschappelijk kapitaal<br />
1. Geplaatst kapitaal<br />
Per ein<strong>de</strong> van het vorig boekjaar 500.000 120.000.000<br />
Per ein<strong>de</strong> van het boekjaar 500.000 120.000.000<br />
2. Sam<strong>en</strong>stelling van het kapitaal<br />
2.1. Soort<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
Gewone <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> 500.000 120.000.000<br />
2.2. Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> op naam of <strong>aan</strong> toon<strong>de</strong>r 0<br />
Op naam 6.314.380<br />
Aan toon<strong>de</strong>r 113.685.620<br />
E. Toegelat<strong>en</strong> maar niet geplaatst kapitaal (1) 46.000<br />
% kapitaal Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> Bek<strong>en</strong>dmaking<br />
G. Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rstructuur (2)<br />
Fi<strong>de</strong>lity International Ltd 5,04 6.048.815 29/7/2009<br />
BlackRock Investm<strong>en</strong>t Managem<strong>en</strong>t 8,33 9.996.285 1/12/2009<br />
Fi<strong>de</strong>lity Managem<strong>en</strong>t and Research 3,11 3.726.317 18/5/2009<br />
Overige <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs 77,27 92.722.386<br />
Eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in het bezit van <strong>Umicore</strong> 6,26 7.506.197<br />
100,00 120.000.000<br />
waarvan free oat 100,00 120.000.000<br />
(1) De uitzon<strong>de</strong>rlijke algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 21 november 2007 heeft <strong>de</strong> raad van bestuur toegelat<strong>en</strong> het kapitaal te verhog<strong>en</strong> met EUR 46.000.000<br />
(2) Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 zijn er nog 3.541.825 opties op <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong>. In <strong>de</strong>ze opties zijn er 3.541.825 met recht tot <strong>aan</strong>koop op best<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
weerhou<strong>de</strong>n door <strong>Umicore</strong>.<br />
Hierbij verklar<strong>en</strong> wij - voorzover ons bek<strong>en</strong>d – dat <strong>de</strong> geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing afgeslot<strong>en</strong> op 31 <strong>de</strong>cember 2009 opgesteld overe<strong>en</strong>stemming International Financial<br />
Reporting Standards zoals <strong>aan</strong>vaard binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> Europese Unie, <strong>en</strong> <strong>de</strong> in België van toepassing zijn<strong>de</strong> wettelijke voorschrift<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> getrouw beeld geeft van het vermog<strong>en</strong>,<br />
van <strong>de</strong> nanciële toestand <strong>en</strong> van <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep voor 2009.<br />
De opmerking<strong>en</strong> over <strong>de</strong> globale prestaties van <strong>de</strong> Groep, zoals weergegev<strong>en</strong> op <strong>de</strong> bladzij<strong>de</strong>n 1 tot 73 <strong>en</strong> <strong>de</strong> bladzij<strong>de</strong>n 120 tot 149, verschaff<strong>en</strong> naar onze m<strong>en</strong>ing e<strong>en</strong><br />
getrouw overzicht van <strong>de</strong> globale prestatie van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns 2009, inclusief e<strong>en</strong> beschrijving van <strong>de</strong> voornaamste risico’s <strong>en</strong> onzekerhe<strong>de</strong>n <strong>en</strong> e<strong>en</strong> weergave van<br />
alle wez<strong>en</strong>lijke transacties tuss<strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong> partij<strong>en</strong> of belang<strong>en</strong>con ict<strong>en</strong>, indi<strong>en</strong> van toepassing.<br />
30 maart 2010<br />
In naam van het Directiecomité<br />
Marc Grynberg<br />
Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r
118 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 119
120 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Bestuursverklaring<br />
<strong>Umicore</strong> heeft <strong>de</strong> Belgische Corporate Governance Co<strong>de</strong> 2009<br />
(“<strong>de</strong> Co<strong>de</strong>”) <strong>aan</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als haar refer<strong>en</strong>tie-co<strong>de</strong>.<br />
De Engelstalige, Ne<strong>de</strong>rlandstalige <strong>en</strong> Franstalige versie van <strong>de</strong><br />
Co<strong>de</strong> zijn te vin<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> website van <strong>de</strong> Commissie Corporate<br />
Governance www.corporate governancecommittee.be/.<br />
Het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest geeft e<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong><br />
beschrijving van <strong>de</strong> bestuursstructuur van <strong>de</strong> On<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
beleidslijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> procedures van <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep. Het handvest<br />
kan wor<strong>de</strong>n geraadpleegd op www.governance.umicore.com of op<br />
verzoek verkreg<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n van het <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t Investor Relations<br />
van <strong>Umicore</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> heeft haar beleidsverklaring, waar<strong>de</strong>n <strong>en</strong> organisatorische<br />
basisfilosofie uite<strong>en</strong>gezet in e<strong>en</strong> docum<strong>en</strong>t met <strong>de</strong> titel “The<br />
<strong>Umicore</strong> Way”. Dit docum<strong>en</strong>t licht toe welke kijk <strong>Umicore</strong> heeft<br />
op haar relaties met haar klant<strong>en</strong>, <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, werknemers<br />
<strong>en</strong> met <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving. Wat <strong>de</strong> organisatorische filosofie betreft,<br />
gelooft <strong>Umicore</strong> in <strong>de</strong>c<strong>en</strong>tralisatie <strong>en</strong> in e<strong>en</strong> ruime mate van<br />
autonomie voor elke business unit. De business units zijn dan<br />
op hun beurt weer verantwoor<strong>de</strong>lijk voor hun eig<strong>en</strong> bijdrage<br />
tot <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>creatie van <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong> voor het navolg<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong> strategische oriëntaties, <strong>de</strong> beleidslijn<strong>en</strong>, norm<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
duurzaamheidsb<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> Groep.<br />
In <strong>de</strong>ze context is <strong>Umicore</strong> van m<strong>en</strong>ing dat e<strong>en</strong> goed systeem<br />
van <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijk bestuur e<strong>en</strong> noodzakelijke voorwaar<strong>de</strong> is<br />
voor haar succes op lange termijn. Dit houdt e<strong>en</strong> doelmatig<br />
beslissingsproces in dat berust op e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke toewijzing<br />
van verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n. Het moet e<strong>en</strong> optimaal ev<strong>en</strong>wicht<br />
mogelijk mak<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong> cultuur van on<strong>de</strong>rnemerschap op<br />
het niveau van haar business units <strong>en</strong> doeltreff<strong>en</strong><strong>de</strong> sturings- <strong>en</strong><br />
controleprocess<strong>en</strong>. Het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest gaat dieper<br />
in op <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkhe<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs, <strong>de</strong> Raad<br />
van bestuur, <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r <strong>en</strong> het directiecomité,<br />
alsook <strong>de</strong> specifieke rol van het Auditcomité <strong>en</strong> het B<strong>en</strong>oemings-<br />
<strong>en</strong> Bezoldingscomité. Deze Verklaring bevat informatie over<br />
on<strong>de</strong>rwerp<strong>en</strong> in verband met <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijk bestuur die vooral op<br />
2009 sl<strong>aan</strong>.<br />
Bedrijfsstructuur<br />
De Raad van bestuur van <strong>Umicore</strong> (“<strong>de</strong> Raad”) is het ultieme<br />
beslissingsorg<strong>aan</strong> van <strong>Umicore</strong>, met uitzon<strong>de</strong>ring van kwesties<br />
die door het Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> of <strong>de</strong> statut<strong>en</strong><br />
voorbehou<strong>de</strong>n zijn voor <strong>de</strong> Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs. De Raad van bestuur<br />
wordt bijgest<strong>aan</strong> door e<strong>en</strong> Auditcomité <strong>en</strong> e<strong>en</strong> B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong><br />
Bezoldigingscomité. Het dagelijkse bestuur van <strong>Umicore</strong> wordt<br />
toevertrouwd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r die tev<strong>en</strong>s voorzitter<br />
is van het directiecomité. Het directiecomité is verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
voor <strong>de</strong> uitwerking van <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e strategie van <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong><br />
het overmak<strong>en</strong> voor bespreking <strong>en</strong> goedkeuring ervan <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
Raad van bestuur. Het directiecomité is verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong><br />
doorvoering van <strong>de</strong>ze strategie <strong>en</strong> voor het verzeker<strong>en</strong> van het<br />
effectieve toezicht op <strong>de</strong> business units <strong>en</strong> corporate functies. Het<br />
directiecomité is tev<strong>en</strong>s verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het nag<strong>aan</strong> van <strong>de</strong><br />
verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> risico’s <strong>en</strong> opportuniteit<strong>en</strong> waarmee het bedrijf op <strong>de</strong><br />
korte, mid<strong>de</strong>llange <strong>en</strong> lange termijn geconfronteerd kan wor<strong>de</strong>n<br />
(zie hoofdstuk over risicobeheer), alsook voor het verzeker<strong>en</strong> dat<br />
er system<strong>en</strong> best<strong>aan</strong> om <strong>de</strong>ze te beher<strong>en</strong>. Het directiecomité is<br />
gezam<strong>en</strong>lijk verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het bepal<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepass<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong> duurzaamheidsb<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring van <strong>Umicore</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> is georganiseerd in business groups die op hun beurt<br />
best<strong>aan</strong> uit business units met geme<strong>en</strong>schappelijke k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong><br />
inzake product<strong>en</strong>, technologieën <strong>en</strong> afzetmarkt<strong>en</strong>. Sommige<br />
business units zijn ver<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rver<strong>de</strong>eld in marktgerichte<br />
business lines. Elke business group is verteg<strong>en</strong>woordigd in het<br />
directiecomité. Om e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rsteuningsstructuur uit te bouw<strong>en</strong><br />
voor <strong>de</strong> hele Groep, beschikt <strong>Umicore</strong> over <strong>aan</strong>vull<strong>en</strong><strong>de</strong> regionale<br />
managem<strong>en</strong>tplatform<strong>en</strong> in geografische regio’s. De hoofdzetel<br />
van <strong>Umicore</strong> is gevestigd in België. Deze zetel biedt e<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong>tal algem<strong>en</strong>e <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rsteun<strong>en</strong><strong>de</strong> functies in <strong>de</strong> domein<strong>en</strong><br />
financiën, human resources, interne audit, juridische <strong>en</strong> fiscale<br />
zak<strong>en</strong>, informatietechnologie, externe relaties <strong>en</strong> relaties met <strong>de</strong><br />
beleggers.<br />
Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs<br />
Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in omloop<br />
Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 war<strong>en</strong> er 120 000 000 <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in<br />
omloop. De historiek van <strong>de</strong> verteg<strong>en</strong>woordiging van het kapitaal<br />
van <strong>Umicore</strong> is beschikbaar op www.investorrelations.umicore.com<br />
sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntiteit van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs die e<strong>en</strong> belang<br />
van meer dan 3 % hebb<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gegev<strong>en</strong>.<br />
Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 bezat <strong>Umicore</strong> 7 506 197 eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>,<br />
of 6,3 % van het kapitaal. Informatie over het verl<strong>en</strong><strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
toestemming door <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>aan</strong> <strong>Umicore</strong> om haar<br />
eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in te kop<strong>en</strong>, alsook het statuut van e<strong>en</strong> <strong>de</strong>rgelijke<br />
inkoop zijn beschikbaar in het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest of kan<br />
geraadpleegd wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> website van <strong>Umicore</strong>.<br />
Divi<strong>de</strong>ndbeleid <strong>en</strong> uitkering<br />
<strong>Umicore</strong> streeft naar <strong>de</strong> uitbetaling van e<strong>en</strong> stabiel of gelei<strong>de</strong>lijk<br />
stijg<strong>en</strong>d jaarlijks divi<strong>de</strong>nd; er is ge<strong>en</strong> vaste uitkeringsverhouding.<br />
Het divi<strong>de</strong>nd wordt door <strong>de</strong> Raad van bestuur voorgesteld op <strong>de</strong><br />
gewone <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsverga<strong>de</strong>ring. Er zal ge<strong>en</strong> divi<strong>de</strong>nd wor<strong>de</strong>n<br />
uitbetaald als dit <strong>de</strong> financiële stabiliteit van <strong>de</strong> v<strong>en</strong>nootschap in<br />
gevaar zou br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
In 2009 keer<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> brutodivi<strong>de</strong>nd uit van € 0,65 per<br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>el voor boekjaar 2008. Dit was hetzelf<strong>de</strong> bedrag per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />
als het divi<strong>de</strong>nd dat in 2008 voor het financiële jaar 2007 werd
In 2009 vond <strong>de</strong> GAV plaats op 28 april. Op <strong>de</strong>ze verga<strong>de</strong>ring<br />
wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> klassieke besluit<strong>en</strong> door <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs<br />
goedgekeurd <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, <strong>de</strong> toewijzing van<br />
het resultaat alsook <strong>de</strong> kwijting<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Raad van bestuur <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> commissaris voor wat respectievelijk betreft hun mandat<strong>en</strong><br />
voor 2008 <strong>en</strong> <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van zijn controleopdracht. Ver<strong>de</strong>r<br />
bevestig<strong>de</strong>n <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs het bestuur<strong>de</strong>rsmandaat van Marc<br />
Grynberg die op 19 november 2008 door <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />
als Uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r werd <strong>aan</strong>gesteld, <strong>de</strong> herb<strong>en</strong>oeming tot<br />
bestuur<strong>de</strong>r voor e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van drie jaar van <strong>de</strong> Her<strong>en</strong> Thomas<br />
Leys<strong>en</strong>, Marc Grynberg <strong>en</strong> Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l, alsook <strong>de</strong> herb<strong>en</strong>oeming<br />
van <strong>de</strong> Heer Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e voor e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van twee jaar.<br />
Ver<strong>de</strong>r keur<strong>de</strong> <strong>de</strong> Gewone Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring <strong>de</strong> vergoeding<br />
van <strong>de</strong> Raad van bestuur voor 2009 goed. Details van <strong>de</strong><br />
vergoeding die in 2009 <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs werd betaald zijn<br />
beschikbaar in het Bezoldigingsverslag.<br />
Op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> dag gaf e<strong>en</strong> Buit<strong>en</strong>gewone Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring<br />
van Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> On<strong>de</strong>rneming <strong>en</strong> zijn dochterneming<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> toestemming om tot 27 oktober 2010 <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in te<br />
kop<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> limiet van 10 % van het uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> kapitaal,<br />
<strong>aan</strong> e<strong>en</strong> prijs per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el tuss<strong>en</strong> € 4 <strong>en</strong> € 75.<br />
De Raad van bestuur<br />
Sam<strong>en</strong>stelling<br />
De Raad van bestuur, waarvan <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n b<strong>en</strong>oemd door<br />
<strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsverga<strong>de</strong>ring, moet uit t<strong>en</strong> minste zes le<strong>de</strong>n<br />
best<strong>aan</strong>. De bestuur<strong>de</strong>rs mog<strong>en</strong> normaal niet langer dan 4 jaar<br />
zetel<strong>en</strong>, maar ze kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n herverkoz<strong>en</strong>.<br />
Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 bestond <strong>de</strong> Raad van bestuur uit ti<strong>en</strong><br />
le<strong>de</strong>n: neg<strong>en</strong> niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> één uitvoer<strong>en</strong>d<br />
bestuur<strong>de</strong>r. Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 war<strong>en</strong> zes van <strong>de</strong> ti<strong>en</strong><br />
bestuur<strong>de</strong>rs onafhankelijk, in overe<strong>en</strong>stemming met artikel 526ter<br />
van het Belgische Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong>. Deze criteria<br />
zijn opgelijst in Bijlage 3 van het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest van<br />
<strong>Umicore</strong>.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 121<br />
betaald. Op 10 februari 2010 besliste <strong>de</strong> Raad van bestuur voor het Verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong> thema’s<br />
boekjaar 2009 e<strong>en</strong> ongewijzigd divi<strong>de</strong>nd van € 0,65 per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el De Raad van bestuur verga<strong>de</strong>r<strong>de</strong> acht maal in 2009, gedur<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs voor te stell<strong>en</strong>.<br />
<strong>de</strong>welke <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> kwesties besprok<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n: <strong>de</strong><br />
financiële prestatie van <strong>de</strong> Groep, <strong>de</strong> milieu-, gezondheids- <strong>en</strong><br />
veiligheidsprestatie, <strong>de</strong> vooruitgang geboekt in het bereik<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> 10 duurzaamheidsdoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep, <strong>de</strong><br />
Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsverga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> 2009<br />
begroting alsook <strong>de</strong> operationele <strong>en</strong> investeringsplann<strong>en</strong>. De<br />
De statut<strong>en</strong> van <strong>de</strong> V<strong>en</strong>nootschap bepal<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> Gewone Raad van bestuur besprak tev<strong>en</strong>s <strong>de</strong> strategische ass<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring (GAV) plaatsvindt op <strong>de</strong> laatste dinsdag van ontwikkelingsproject<strong>en</strong>, inclusief pot<strong>en</strong>tiële overnames.<br />
april om 17 uur.<br />
De jaarlijkse beoor<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
De plaats van e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsverga<strong>de</strong>ring wordt vermeld in overige le<strong>de</strong>n van het Directiecomité met betrekking tot 2008<br />
<strong>de</strong> uitnodiging die minst<strong>en</strong>s 24 dag<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> “registratiedatum” werd in het begin van 2009 voltooid.<br />
wordt gepubliceerd (<strong>de</strong> “registratiedatum” is om 12u00, vijf<br />
werkdag<strong>en</strong> voor het plaatsvin<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring).<br />
Overzicht van <strong>de</strong> prestatie van <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />
<strong>en</strong> zijn comités<br />
De voorzitter voer<strong>de</strong> e<strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling door in <strong>de</strong> loop van 2009<br />
van <strong>de</strong> prestatie van <strong>de</strong> Raad van bestuur <strong>en</strong> zijn comités <strong>en</strong><br />
besprak <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze evaluatie met <strong>de</strong> Raad van bestuur.<br />
Comités<br />
Auditcomité<br />
De sam<strong>en</strong>stelling van het Auditcomité <strong>en</strong> <strong>de</strong> kwalificaties van<br />
zijn le<strong>de</strong>n zijn volledig in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong> van<br />
artikel 526bis van het Belgische Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> Co<strong>de</strong>. Het Auditcomité bestaat uit drie niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
bestuur<strong>de</strong>rs waarvan twee onafhankelijk war<strong>en</strong>.<br />
Het Auditcomité verga<strong>de</strong>r<strong>de</strong> vier maal in 2009. Los van <strong>de</strong><br />
financiële rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van eind <strong>de</strong>cember 2008 <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze van<br />
juni 2009, besprak het comité <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>: <strong>de</strong><br />
impact van <strong>de</strong> economische situatie op het kredietbeheer <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
liquiditeitssituatie, <strong>de</strong> status van <strong>de</strong> interne controleproject<strong>en</strong>,<br />
<strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van het belastings<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> <strong>de</strong> daar<strong>aan</strong><br />
gekoppel<strong>de</strong> risico-analyse, <strong>de</strong> IT-organisatie, het nalevingska<strong>de</strong>r,<br />
het risicobeoor<strong>de</strong>lingsproces <strong>en</strong> <strong>de</strong> activiteitsverslag<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
interne audit. Het auditcomité beoor<strong>de</strong>el<strong>de</strong> tev<strong>en</strong>s zijn eig<strong>en</strong><br />
prestatie <strong>en</strong> <strong>de</strong> vergoeding van <strong>de</strong> commissaris.<br />
B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité<br />
Het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité bestaat uit drie nietuitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
bestuur<strong>de</strong>rs, waarvan twee onafhankelijke. Het comité<br />
wordt voorgezet<strong>en</strong> door <strong>de</strong> voorzitter van <strong>de</strong> Raad van bestuur.<br />
Het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité verga<strong>de</strong>r<strong>de</strong> twee maal in<br />
2009. In 2009 besprak het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité<br />
het vergoedingsbeleid voor <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het directiecomité <strong>en</strong> <strong>de</strong>
122 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
regels van het <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplan dat in 2009 werd <strong>aan</strong>gebo<strong>de</strong>n.<br />
Het comité evalueer<strong>de</strong> tev<strong>en</strong>s drie bestuur<strong>de</strong>rs die het ein<strong>de</strong> van<br />
hun mandaat had<strong>de</strong>n bereikt <strong>en</strong> later voor herverkiezing <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs wer<strong>de</strong>n voorgesteld.<br />
Directiecomité<br />
Sam<strong>en</strong>stelling<br />
Het directiecomité beantwoordt <strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>finitie van artikel<br />
524bis van het Belgisch Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong>. De term<br />
“directiecomité” in dit verslag beantwoordt <strong>aan</strong> <strong>de</strong>ze <strong>de</strong>finitie.<br />
Het directiecomité is sam<strong>en</strong>gesteld uit t<strong>en</strong> minste vier le<strong>de</strong>n. Het<br />
directiecomité wordt voorgezet<strong>en</strong> door <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r,<br />
die b<strong>en</strong>oemd is door <strong>de</strong> Raad van bestuur. De le<strong>de</strong>n van het<br />
directiecomité wor<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> Raad van bestuur b<strong>en</strong>oemd op<br />
<strong>aan</strong>beveling van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r <strong>en</strong> het B<strong>en</strong>oemings-<br />
<strong>en</strong> Bezoldigingscomité. Het directiecomité in zijn geheel of ie<strong>de</strong>r<br />
lid afzon<strong>de</strong>rlijk kan t<strong>en</strong> all<strong>en</strong> tij<strong>de</strong> door <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />
ontslag<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n.<br />
Prestatiebeoor<strong>de</strong>ling<br />
E<strong>en</strong> beoor<strong>de</strong>ling van <strong>de</strong> prestatie van elk lid van het directiecomité<br />
wordt jaarlijks door <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r, in discussie met<br />
het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité, gemaakt. De resultat<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n voorgesteld <strong>aan</strong>, <strong>en</strong> besprok<strong>en</strong> door <strong>de</strong> Raad van bestuur.<br />
De Raad komt tev<strong>en</strong>s jaarlijks in niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> sessie (d.w.z.<br />
zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r) sam<strong>en</strong> om <strong>de</strong> prestatie van <strong>de</strong><br />
ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r te beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> bediscussiër<strong>en</strong>.<br />
Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> - Artikel 523 –<br />
524ter<br />
Op 28 april 2009, voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bespreking of het<br />
nem<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><strong>de</strong>r welke beslissing, verklaar<strong>de</strong>n Thomas<br />
Leys<strong>en</strong> <strong>en</strong> Marc Grynberg dat zij e<strong>en</strong> direct strijdig belang<br />
van vermog<strong>en</strong>srechtelijke aard had<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> uitvoering van<br />
<strong>de</strong> beslissing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Raad van bestuur in verband met <strong>de</strong><br />
verl<strong>en</strong>ging van <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>perio<strong>de</strong> van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong><br />
zoals voorgesteld door <strong>de</strong> Belgische wetgeving in die mate dat<br />
Thomas Leys<strong>en</strong> <strong>en</strong> Marc Grynberg <strong>de</strong> mogelijkheid wordt gebo<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>perio<strong>de</strong> van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties te verl<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
In overe<strong>en</strong>stemming met artikel 523 van het Wetboek van<br />
V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong>, nam<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze bestuur<strong>de</strong>rs niet <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
bespreking van <strong>de</strong>ze beslissing door <strong>de</strong> Raad van bestuur, <strong>en</strong><br />
nam<strong>en</strong> zij niet <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> <strong>de</strong> stemming. De vermog<strong>en</strong>srechtelijke<br />
gevolg<strong>en</strong> voor het bedrijf die voortvloei<strong>en</strong> uit <strong>de</strong>ze beslissing<strong>en</strong>,<br />
wer<strong>de</strong>n bek<strong>en</strong>d gemaakt overe<strong>en</strong>komstig het Belgische Wetboek<br />
van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> in het jaarverslag over <strong>de</strong> <strong>en</strong>kelvoudige<br />
jaarrek<strong>en</strong>ing.<br />
Op 10 februari 2010, voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bespreking of het nem<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong><strong>de</strong>r welke beslissing, verklaar<strong>de</strong> Marc Grynberg dat hij e<strong>en</strong><br />
direct <strong>en</strong> strijdig materieel belang van vermog<strong>en</strong>srechtelijke aard<br />
had in <strong>de</strong> uitvoering van <strong>de</strong> beslissing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />
in verband met zijn p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>regeling. In overe<strong>en</strong>stemming met<br />
artikel 523 van het Wetboek van V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong>, nam Marc<br />
Grynberg niet <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> <strong>de</strong> bespreking van <strong>de</strong>ze beslissing door <strong>de</strong><br />
Raad van bestuur <strong>en</strong> nam hij niet <strong>de</strong>el <strong>aan</strong> <strong>de</strong> stemming.<br />
In <strong>de</strong> loop van het boekjaar von<strong>de</strong>n ge<strong>en</strong> specifieke transacties of<br />
contractuele <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> plaats tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lid van <strong>de</strong> Raad van<br />
bestuur of het Directiecomité <strong>en</strong>erzijds <strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> of e<strong>en</strong> van haar<br />
verbon<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> an<strong>de</strong>rzijds.<br />
De commissaris<br />
Het mandaat van <strong>de</strong> commissaris is vatbaar voor hernieuwing op<br />
<strong>de</strong> Gewone Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring van 2011. Het beleid inzake<br />
<strong>de</strong> onafhankelijkheidscriteria voor <strong>de</strong> commissaris kan wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>aan</strong>gevraagd bij <strong>de</strong> v<strong>en</strong>nootschap of geraadpleegd op www.<br />
governance.umicore.com.<br />
Gedragsco<strong>de</strong><br />
<strong>Umicore</strong> hanteert e<strong>en</strong> Gedragsco<strong>de</strong> voor alle me<strong>de</strong>werkers,<br />
verteg<strong>en</strong>woordigers <strong>en</strong> le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Raad. Deze Co<strong>de</strong><br />
is fundam<strong>en</strong>teel voor het creër<strong>en</strong> <strong>en</strong> behou<strong>de</strong>n van e<strong>en</strong><br />
vertrouw<strong>en</strong>s<strong>en</strong> professionele relatie met <strong>de</strong> belangrijkste<br />
belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming, namelijk haar<br />
personeelsle<strong>de</strong>n, han<strong>de</strong>lspartners, <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs,<br />
overheidsdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> het publiek. Het belangrijkste doel van <strong>de</strong><br />
Gedragsco<strong>de</strong> van <strong>Umicore</strong> is ervoor te zorg<strong>en</strong> dat alle person<strong>en</strong><br />
die optre<strong>de</strong>n in naam van <strong>Umicore</strong> hun activiteit<strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> op<br />
e<strong>en</strong> ethische manier, in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> wett<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
reglem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> met <strong>de</strong> norm<strong>en</strong> die <strong>Umicore</strong> bepaalt op basis van<br />
haar huidige <strong>en</strong> toekomstige beleidslijn<strong>en</strong>, richtlijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> regels. De<br />
Gedragsco<strong>de</strong> bevat e<strong>en</strong> specifieke sectie over klacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> uiting<strong>en</strong><br />
van bezorgdheid van <strong>de</strong> kant van <strong>de</strong> werknemers, alsook over <strong>de</strong><br />
bescherming van klokk<strong>en</strong>lui<strong>de</strong>rs.<br />
De Gedragsco<strong>de</strong> is te vin<strong>de</strong>n in Bijlage 5 van het Deug<strong>de</strong>lijk<br />
Bestuur Handvest van <strong>Umicore</strong>.<br />
Marktmanipulatie <strong>en</strong> han<strong>de</strong>l met voork<strong>en</strong>nis<br />
Bijlage 5 van het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest bevat e<strong>en</strong> specifiek<br />
beleid betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> toepassing van <strong>de</strong> Belgische wetgeving met<br />
betrekking tot marktmanipulatie <strong>en</strong> han<strong>de</strong>l met voork<strong>en</strong>nis.<br />
Nalev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Co<strong>de</strong><br />
De system<strong>en</strong> <strong>en</strong> procedures inzake <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijk bestuur van <strong>Umicore</strong><br />
zijn in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> Co<strong>de</strong> met uitzon<strong>de</strong>ring van<br />
artikel 8.8 betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> vereiste 5 % gr<strong>en</strong>s <strong>aan</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> voor<br />
e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>r om voorstell<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> plaats<strong>en</strong> op <strong>de</strong><br />
ag<strong>en</strong>da van <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring. Om re<strong>de</strong>n<strong>en</strong> van efficiëntie<br />
heeft <strong>Umicore</strong> beslist dit principe voorlopig niet te on<strong>de</strong>rschrijv<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>en</strong>ige mogelijkheid behou<strong>de</strong>n – in overe<strong>en</strong>stemming<br />
met Artikel 532 van het Wetboek V<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> – waarbij<br />
e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>r die meer dan 20 % van het kapitaal van<br />
<strong>de</strong> V<strong>en</strong>nootschap verteg<strong>en</strong>woordigt <strong>de</strong> mogelijkheid bezit <strong>de</strong><br />
Raad van bestuur te vrag<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rsverga<strong>de</strong>ring<br />
bije<strong>en</strong> te roep<strong>en</strong>. Onvermin<strong>de</strong>rd het recht om voorstell<strong>en</strong> af te<br />
wijz<strong>en</strong>, zal <strong>de</strong> Raad van bestuur elk voorstel dat tijdig door e<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>r wordt ingedi<strong>en</strong>d, in overweging nem<strong>en</strong>.
2009 Bezoldigingsverslag<br />
Bezoldiging van <strong>de</strong> niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs<br />
De vergoeding van e<strong>en</strong> niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r is als volgt:<br />
- Voorzitter: jaarlijkse vaste vergoeding: € 40 000 + € 5 000 per<br />
bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />
- Bestuur<strong>de</strong>r: jaarlijkse vaste vergoeding: € 20 000 + € 2 500 per<br />
bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />
De vergoeding van e<strong>en</strong> comitélid is als volgt:<br />
Auditcomité<br />
- Voorzitter: € 6 000 per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />
- Lid: € 4 000 per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />
B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité<br />
- Voorzitter: € 4 000 per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />
- Lid: € 3 000 per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring<br />
Beleid<br />
De procedure om e<strong>en</strong> bezoldigingsbeleid te ontwikkel<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong> Raad van Bestuur bestaat in<br />
eerste instantie uit e<strong>en</strong> extern b<strong>en</strong>chmarkingon<strong>de</strong>rzoek, besteld<br />
door het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité, <strong>en</strong> uitgevoerd door<br />
e<strong>en</strong> externe consultant. De b<strong>en</strong>chmarking wordt gerealiseerd<br />
teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> vergoeding van bestuursle<strong>de</strong>n van on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
die g<strong>en</strong>oteerd zijn in <strong>de</strong> BEL20-in<strong>de</strong>x alsook Europese<br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> van gelijkaardige omvang. De resultat<strong>en</strong> van dit<br />
on<strong>de</strong>rzoek wor<strong>de</strong>n vervolg<strong>en</strong>s gewikt <strong>en</strong> gewog<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het<br />
B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité. Het rec<strong>en</strong>tste on<strong>de</strong>rzoek vond<br />
plaats in 2007 <strong>en</strong> leid<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> huidige bezoldiging van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n<br />
van <strong>de</strong> Raad van Bestuur, namelijk e<strong>en</strong> jaarlijkse vaste vergoeding<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring. Niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
bestuur<strong>de</strong>rs ontvang<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re comp<strong>en</strong>satie-elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> of<br />
langetermijninc<strong>en</strong>tives. De On<strong>de</strong>rneming verle<strong>en</strong><strong>de</strong> ge<strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
of waarborg<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Raad van Bestuur.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 123
124 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Bezoldiging van <strong>de</strong> Raad van bestuur in 2009<br />
Naam Vergoeding (in €) Bijgewoon<strong>de</strong><br />
verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
Thomas Leys<strong>en</strong> * (Voorzitter) Vaste jaarlijkse vergoeding 40.000<br />
(niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 5.000 8/8<br />
B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldingsvergoeding<strong>en</strong> 4.000 2/2<br />
Totale bezoldiging 88.000<br />
Marc Grynberg Ge<strong>en</strong> bezoldiging als bestuur<strong>de</strong>r Ge<strong>en</strong> 8/8<br />
(uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) (zie ver<strong>de</strong>r bezoldiging Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r 2009)<br />
Isabelle Bouillot Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />
(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />
B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldingsvergoeding<strong>en</strong> 3.000 2/2<br />
Auditcomitévergoeding<strong>en</strong> 4.000 4/4<br />
Totale bezoldiging 62.000<br />
Uwe-Ernst Bufe Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />
(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />
Totale bezoldiging 40.000<br />
Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />
(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />
Totale bezoldiging 40.000<br />
Arnoud <strong>de</strong> Pret Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />
(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />
Audit Committee Fees 4.000 3/4<br />
Totale bezoldiging 52.000<br />
Shohei Naito Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />
(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />
Totale bezoldiging 40.000<br />
Jonathan Opp<strong>en</strong>heimer Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />
(niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 6/8<br />
Totale bezoldiging 35.000<br />
Guy Paquot Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />
(onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />
B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldingsvergoeding<strong>en</strong> 3.000 2/2<br />
Totale bezoldiging 46.000<br />
Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l Vaste jaarlijkse vergoeding 20.000<br />
(niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r) Vergoeding per bijgewoon<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring 2.500 8/8<br />
Auditcomitévergoeding<strong>en</strong> 6.000 4/4<br />
Totale bezoldiging 64.000<br />
* Voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in natura: bedrijfswag<strong>en</strong> € 3 614,26<br />
Thomas Leys<strong>en</strong> ontving in zijn hoedanigheid van voormalig ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r voor e<strong>en</strong> laatste maal 50 000 <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties (ISOP<br />
2009). Thomas Leys<strong>en</strong> oef<strong>en</strong><strong>de</strong> in 2009 30 000 opties uit (ISOP 2002) <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> uitoef<strong>en</strong>prijs van € 7,53. Op 19 november 2008 ging <strong>de</strong><br />
Raad van Bestuur e<strong>en</strong> consultancy-overe<strong>en</strong>komst van vier jaar <strong>aan</strong> met Booischot n.v., e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rneming gecontroleerd door Thomas<br />
Leys<strong>en</strong>. Het akkoord over e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van vier jaar startte op 1 januari <strong>en</strong> behelst e<strong>en</strong> jaarlijkse vergoeding van € 300 000.<br />
Op 31 <strong>de</strong>cember 2009 bedroeg het totale <strong>aan</strong>tal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in het bezit van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Raad van Bestuur 1 000 280.
Bezoldiging van het Directiecomité in 2009<br />
Procedure<br />
Het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité <strong>de</strong>finieert <strong>de</strong><br />
beleidsprincipes voor <strong>de</strong> vergoeding van het Directiecomité. Deze<br />
wor<strong>de</strong>n vervolg<strong>en</strong>s voorgelegd <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Raad van Bestuur. Het<br />
streefdoel is e<strong>en</strong> vaste bezoldiging in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong><br />
gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> marktgebruik<strong>en</strong>, alsook <strong>aan</strong>trekkelijke beloning<strong>en</strong> in<br />
geval van e<strong>en</strong> superieure prestatie van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming op lange<br />
termijn.<br />
Jaarlijks inc<strong>en</strong>tiveschema <strong>en</strong> evaluatiecriteria<br />
<strong>Umicore</strong> heeft gekoz<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> variabel bezoldigingsschema dat<br />
ernaar streeft te garan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> dat alle le<strong>de</strong>n van het Directiecomité<br />
wor<strong>de</strong>n beloond conform hun individuele prestatie én <strong>de</strong> globale<br />
prestatie van <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep.<br />
De cashbonus van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r kan variër<strong>en</strong> van 0<br />
% tot 80 % van het vaste contante salaris. De cashbonus voor <strong>de</strong><br />
ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r wordt bepaald door het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong><br />
Bezoldigingscomité op basis van <strong>de</strong> globale financiële prestatie van<br />
<strong>de</strong> Groep, <strong>de</strong> realisatie van <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep inzake<br />
duurzame ontwikkeling, het succes van <strong>de</strong> strategische initiatiev<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> naleving van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Groep. De cashbonus<br />
kan – naar keuze van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r – ge<strong>de</strong>eltelijk of<br />
volledig wor<strong>de</strong>n omgezet in <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
Voor <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re le<strong>de</strong>n van het Directiecomité kan <strong>de</strong> bonus<br />
variër<strong>en</strong> van 0 % tot 64 % van het vastgeleg<strong>de</strong> contante salaris.<br />
Voor <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité (met uitzon<strong>de</strong>ring van<br />
<strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r) bestaat <strong>de</strong> cashbonus uit twee<br />
compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die gerelateerd zijn met prestaties, <strong>en</strong> die elk voor<br />
50 % van <strong>de</strong> totale bonus gel<strong>de</strong>n. De eerste compon<strong>en</strong>t betreft<br />
<strong>de</strong> individuele prestaties (inclusief naleving van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n van<br />
<strong>de</strong> Groep, <strong>de</strong> milieuprestaties <strong>en</strong> <strong>de</strong> maatschappelijke prestatie)<br />
terwijl <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> compon<strong>en</strong>t verwijst naar <strong>de</strong> ROCE (r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t<br />
op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal) van <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep. Voor boekjaar<br />
2009 werd <strong>de</strong> ROCE-norm voor <strong>de</strong> variabele bezoldiging op basis<br />
van <strong>de</strong> prestaties van le<strong>de</strong>n van het Directiecomité vastgesteld<br />
tuss<strong>en</strong> 7,5 % (ge<strong>en</strong> bonus) <strong>en</strong> maximaal 17,5 %.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 125<br />
Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />
Thomas Leys<strong>en</strong> 886.020<br />
Isabelle Bouillot 0<br />
Uwe-Ernst Bufe 0<br />
Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e 135<br />
Arnoud <strong>de</strong> Pret 5.000<br />
Shohei Naito 0<br />
Jonathan Opp<strong>en</strong>heimer 0<br />
Guy Paquot 2.000<br />
Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l 7.125<br />
Marc Grynberg 100.000<br />
Totaal 1.000.280<br />
De jaarprestatie van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r wordt geëvalueerd<br />
door het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité. De voorzitter van<br />
<strong>de</strong> Raad van Bestuur legt in afwezigheid van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd<br />
bestuur<strong>de</strong>r <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze evaluatie ter bespreking voor<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Raad.<br />
De prestaties van <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re le<strong>de</strong>n van het Directiecomité wor<strong>de</strong>n<br />
in eerste instantie geëvalueerd door <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r.<br />
De jaarprestatie van elk lid van het Directiecomité wordt besprok<strong>en</strong><br />
met het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité. De voorzitter van<br />
dit B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité legt <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> ter<br />
bespreking voor <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Raad van Bestuur.<br />
Langetermijninc<strong>en</strong>tives<br />
Bij <strong>Umicore</strong> best<strong>aan</strong> <strong>de</strong> langetermijninc<strong>en</strong>tives voor le<strong>de</strong>n<br />
van het Directiecomité uit <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties. Hun<br />
<strong>aan</strong>trekkelijkheid is rechtstreeks gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> prestaties van<br />
het <strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>el op mid<strong>de</strong>llange <strong>en</strong> lange termijn.<br />
Wijziging<strong>en</strong> in het vergoedingsbeleid sinds het ein<strong>de</strong><br />
van het boekjaar 2009<br />
Op voorstel van het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité keur<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> Raad van Bestuur op 10 februari 2010 <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> wijziging<strong>en</strong><br />
goed in verband met <strong>de</strong> vergoeding van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het<br />
Directiecomité:<br />
1. Jaarlijkse inc<strong>en</strong>tiveregeling <strong>en</strong> evaluatiecriteria<br />
toegepast vanaf het refer<strong>en</strong>tiejaar 2010<br />
Rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>nd met het wetsontwerp van <strong>de</strong> Belgische<br />
regering met betrekking tot <strong>de</strong> variabele vergoeding (bonus)<br />
gebaseerd op langere prestatieperio<strong>de</strong>n, wer<strong>de</strong>n <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
beslissing<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>:
126 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
1.1. CEO<br />
De cashbonus van <strong>de</strong> CEO (ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r) kan<br />
variër<strong>en</strong> van 0 % tot 100 % van het vaste contante salaris,<br />
waarvan <strong>de</strong> helft met niet-uitgestel<strong>de</strong> uitbetaling op basis<br />
van <strong>de</strong> jaarlijkse individuele prestaties, inclusief <strong>de</strong> jaarlijkse<br />
algem<strong>en</strong>e financiële prestaties van <strong>de</strong> groep, het bereik<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
jaarlijkse doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> groep op het vlak van duurzame<br />
ontwikkeling <strong>en</strong> <strong>de</strong> naleving van <strong>de</strong> waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> groep.<br />
De an<strong>de</strong>re helft met uitgestel<strong>de</strong> betaling is gebaseerd op het<br />
succes van <strong>de</strong> implem<strong>en</strong>tatie van <strong>de</strong> strategische doelstelling<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming. De uigestel<strong>de</strong> betaling zal geëvalueerd<br />
wor<strong>de</strong>n over e<strong>en</strong> tijdsperio<strong>de</strong> van <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong>, met <strong>de</strong> helft van<br />
<strong>de</strong> betaling na e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van 2 jaar <strong>en</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re helft na e<strong>en</strong><br />
perio<strong>de</strong> van 3 jaar.<br />
1.2. Le<strong>de</strong>n van het Directiecomité<br />
Alle le<strong>de</strong>n van het Directiecomité hebb<strong>en</strong> recht op hetzelf<strong>de</strong> bruto<br />
bonuspot<strong>en</strong>tieel voor het refer<strong>en</strong>tiejaar 2010, tot e<strong>en</strong> maximum<br />
Bezoldiging van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r in 2009<br />
De bezoldiging van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r voor het gerapporteer<strong>de</strong> jaar is opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> tabel:<br />
<strong>Umicore</strong> biedt zijn ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r ge<strong>en</strong> langetermijninc<strong>en</strong>tives <strong>aan</strong>.<br />
van € 280 000. Dit stemt overe<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> totale prestatie van<br />
200 %, waarvan <strong>de</strong> helft met niet-uitgestel<strong>de</strong> betaling gebaseerd<br />
op <strong>de</strong> jaarlijkse individuele prestaties (inclusief nalev<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> groep, milieu- <strong>en</strong> sociale prestaties).De an<strong>de</strong>re<br />
helft met uitgestel<strong>de</strong> uitbetaling is gebaseerd op het bereik<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal strategische mijlpal<strong>en</strong> alsook <strong>de</strong> r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>tscriteria van<br />
<strong>de</strong> groep, nl. <strong>de</strong> ROCE (R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal) van<br />
<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> Groep. De ROCE-norm blijft ingesteld op tuss<strong>en</strong> 7,5 %<br />
(ge<strong>en</strong> bonus) <strong>en</strong> maximum 17,5 % met e<strong>en</strong> maximale uitbetaling<br />
van 200 %. De uigestel<strong>de</strong> betaling zal geëvalueerd wor<strong>de</strong>n over<br />
e<strong>en</strong> tijdsperio<strong>de</strong> van <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong>, met <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> betaling na<br />
e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van 2 jaar <strong>en</strong> <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re helft na e<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> van 3<br />
jaar.<br />
2. Toewijzing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het Directiecomité<br />
vanaf 1 januari 2010<br />
Er werd beslot<strong>en</strong> het <strong>aan</strong>tal toegek<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> voor elk lid<br />
van het Directiecomité, inclusief <strong>de</strong> Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r, te<br />
verhog<strong>en</strong> van 2 500 tot 3 000 als waar<strong>de</strong>ring voor <strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />
van het afgelop<strong>en</strong> jaar <strong>en</strong> na jaarlijkse goedkeuring door <strong>de</strong> Raad<br />
van Bestuur. Op basis van <strong>de</strong>ze beslissing werd het plan voor <strong>de</strong><br />
toek<strong>en</strong>ning van gratis <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> begin 2010 geïmplem<strong>en</strong>teerd.<br />
Bezoldiging van ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r Marc Grynberg in 2009 (in €)<br />
Statuut van <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r Zelfstandige<br />
Vaste bezoldiging 500.000<br />
Variabele bezoldiging<br />
(uitgekeerd met betrekking tot het jaar waarover verslag wordt uitgebracht)<br />
250.000<br />
Totaal<br />
P<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><br />
750.000<br />
- Vast bijdrag<strong>en</strong> plan 208.659<br />
- Te bereik<strong>en</strong> doel plan (kost van <strong>de</strong> gelever<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st) 26.013<br />
An<strong>de</strong>re voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> :<br />
Repres<strong>en</strong>tatiekost<strong>en</strong> <strong>en</strong> verzekering<strong>en</strong><br />
26.275
Sam<strong>en</strong>gevoeg<strong>de</strong> bezoldiging Directiecomité in 2009<br />
* Drie le<strong>de</strong>n van het Directiecomité ontvang<strong>en</strong> <strong>de</strong> gebruikelijke expatvergoeding<strong>en</strong> in overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> lokale marktpraktijk<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> biedt <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité ge<strong>en</strong> langetermijninc<strong>en</strong>tives <strong>aan</strong>.<br />
Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>bezit <strong>en</strong> toewijzing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> van/<strong>aan</strong><br />
het Directiecomité<br />
Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n na goedkeuring door <strong>de</strong> Raad van Bestuur<br />
toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité, als erk<strong>en</strong>ning<br />
voor <strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> die in het vorige jaar wer<strong>de</strong>n verle<strong>en</strong>d. Volg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> <strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité<br />
Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> toegewez<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 127<br />
Sam<strong>en</strong>gevoeg<strong>de</strong> bezoldiging van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité in 2009 (exclusief <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r) (in €)<br />
Vaste bezoldiging 2.055.398<br />
Variabele bezoldiging<br />
(uitgekeerd met betrekking tot het jaar waarover verslag wordt uitgebracht)<br />
395.083<br />
Totaal<br />
P<strong>en</strong>sio<strong>en</strong><br />
2.450.481<br />
- Vast bijdrag<strong>en</strong> plan 281.121<br />
- Te bereik<strong>en</strong> doel plan (kost van <strong>de</strong> gelever<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st) 250.579<br />
An<strong>de</strong>re voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>:<br />
Repres<strong>en</strong>tatiekost<strong>en</strong>, bedrijfswag<strong>en</strong>, verzekering<strong>en</strong>, voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> expatriëring* …<br />
454.153<br />
tabell<strong>en</strong> vermel<strong>de</strong>n respectievelijk het <strong>aan</strong>tal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in bezit<br />
van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité op het ein<strong>de</strong> van 2009 <strong>en</strong> het<br />
<strong>aan</strong>tal toegewez<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> in 2010 ter erk<strong>en</strong>ning van <strong>de</strong> in 2009<br />
gelever<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>.<br />
Naam Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong>gehou<strong>de</strong>n op<br />
31/12/2009<br />
Marc Grynberg 100.000<br />
Hugo Morel 21.250<br />
Marc Van San<strong>de</strong> 15.000<br />
Martine Verluyt<strong>en</strong> 12.000<br />
Martin Hess 15.000<br />
Pascal Reymon<strong>de</strong>t 8.750<br />
William Staron 2.250<br />
Beslissingsorg<strong>aan</strong> <strong>en</strong> datum beslissing Raad van bestuur van 10 februari 2010, gebaseerd op B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité van 9<br />
februari 2010<br />
Datum waarop <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> beschikbaar<br />
wor<strong>de</strong>n gesteld<br />
09/02/2012<br />
Naam Aantal <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> Prijs waar<strong>aan</strong> <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> Waar<strong>de</strong> van toek<strong>en</strong>ning<br />
wer<strong>de</strong>n toegek<strong>en</strong>d (in €)<br />
(in €)<br />
Marc Grynberg 3.000 22,018 66.054<br />
Hugo Morel 3.000 22,018 66.054<br />
Marc Van San<strong>de</strong> 3.000 22,018 66.054<br />
Martine Verluyt<strong>en</strong> 3.000 22,018 66.054<br />
Martin Hess 3.000 22,018 66.054<br />
Pascal Reymon<strong>de</strong>t 3.000 22,150 66.450<br />
William Staron 3.000 21,975 65.925
128 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Toewijzing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties <strong>aan</strong> het<br />
Directiecomité voor 2009<br />
* Alain Go<strong>de</strong>froid ging op 31 maart 2009 met p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>.<br />
Opties Directiecomité uitgeoef<strong>en</strong>d in 2009<br />
In 2009 wer<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties toegek<strong>en</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het<br />
Directiecomité. Aan<strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties stell<strong>en</strong> <strong>de</strong> begunstig<strong>de</strong> in staat<br />
om binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vast tijdsbestek e<strong>en</strong> specifiek <strong>aan</strong>tal best<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />
<strong>Umicore</strong>-<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> te verwerv<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vastgestel<strong>de</strong><br />
uitoef<strong>en</strong>prijs.<br />
Beslissingsorg<strong>aan</strong> <strong>en</strong> datum beslissing Raad van bestuur van 11 februari 2009<br />
Type plan ISOP 2009 (1)<br />
Perio<strong>de</strong> gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong>welke <strong>de</strong> opties<br />
kunn<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n uitgeoef<strong>en</strong>d<br />
Van 01/03/2011 tot 15/02/2016<br />
Naam Aantal opties Uitoef<strong>en</strong>ingsprijs (in €) Waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> toewijzing<br />
(in €)<br />
Marc Grynberg 75.000 14,44 230.895<br />
Alain Go<strong>de</strong>froid * 10.000 14,44 30.786<br />
Hugo Morel 25.000 14,44 76.965<br />
Marc Van San<strong>de</strong> 25.000 14,44 76.965<br />
Martine Verluyt<strong>en</strong> 25.000 14,44 76.965<br />
Martin Hess 25.000 14,44 76.965<br />
Pascal Reymon<strong>de</strong>t 25.000 14,44 76.965<br />
William Staron 25.000 14,44 76.965<br />
Naam Aantal uitgeoef<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
opties<br />
Uitoef<strong>en</strong>prijs (in €) Jaar toek<strong>en</strong>ning van<br />
uitgeoef<strong>en</strong><strong>de</strong> opties<br />
Aantal nietuitgeoef<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
opties<br />
Marc Grynberg 17.500 4,736 2003 0<br />
Thomas Leys<strong>en</strong>* 30.000 7,530 2002 0<br />
Hugo Morel 0 0<br />
Marc Van San<strong>de</strong> 0 0<br />
Martine Verluyt<strong>en</strong> 0 0<br />
Martin Hess 0 0<br />
Pascal Reymon<strong>de</strong>t 0 0<br />
William Staron 0 0<br />
* Opties in voormalige hoedanigheid van Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r<br />
1 De <strong>de</strong>tails van alle uitgeoef<strong>en</strong><strong>de</strong> opties <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re <strong>aan</strong><strong>de</strong>el-verbon<strong>de</strong>n transacties van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het Directiecomité of <strong>de</strong> Raad van<br />
Bestuur zijn terug te vin<strong>de</strong>n op www.cbfa.be
Rester<strong>en</strong><strong>de</strong> nog uit te oef<strong>en</strong><strong>en</strong> opties van het<br />
Directiecomité (eind 2009)<br />
Op basis van artikel 21 van <strong>de</strong> Belgische «economische<br />
herstelwet» van 27 maart 2009 besliste <strong>de</strong> Raad van Bestuur<br />
om <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> uitoef<strong>en</strong>ing van <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties met drie<br />
jaar te verl<strong>en</strong>g<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> person<strong>en</strong> die nog beschikk<strong>en</strong> over<br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>opties, verle<strong>en</strong>d in 2006, 2007 <strong>en</strong> 2008.<br />
Het totale <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> opties gehou<strong>de</strong>n door <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n<br />
van het Directiecomité bedraagt 627 125. Deze opties kunn<strong>en</strong><br />
uitgeoef<strong>en</strong>d wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> uitoef<strong>en</strong>prijs tuss<strong>en</strong> € 4,736 <strong>en</strong><br />
€ 32,570.<br />
Contractuele relaties<br />
Contract tuss<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r Marc<br />
Grynberg<br />
Rek<strong>en</strong>ing hou<strong>de</strong>nd met <strong>de</strong> anciënniteit van Marc Grynberg in <strong>de</strong><br />
<strong>Umicore</strong> Groep:<br />
- Indi<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> ein<strong>de</strong> maakt <strong>aan</strong> dit contract, zal in<br />
overe<strong>en</strong>stemming met <strong>de</strong> nieuwe bedrijfsco<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijk<br />
bestuur, ev<strong>en</strong>wel on<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> toepasselijke wetgeving,<br />
e<strong>en</strong> totale vergoeding ter waar<strong>de</strong> van 18 m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n van zijn<br />
jaarlijks basissalaris (zon<strong>de</strong>r bonus) uitgekeerd wor<strong>de</strong>n.<br />
- On<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> toepasselijke wetgeving, zal <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r als minimale scha<strong>de</strong>vergoeding e<strong>en</strong><br />
totale vergoeding van drie jaar van zijn jaarlijks basissalaris<br />
(zon<strong>de</strong>r bonus) uitgekeerd wor<strong>de</strong>n, indi<strong>en</strong> hij binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
perio<strong>de</strong> van 12 m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n na e<strong>en</strong> wijziging van controle als<br />
gevolg van e<strong>en</strong> overnamebod wordt onthev<strong>en</strong> van zijn functie<br />
van ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r (Niet cumulatief met <strong>de</strong> vorige<br />
bepaling).<br />
- De Raad van Bestuur beslist of <strong>de</strong> cashbonus al dan niet <strong>de</strong>el zou<br />
uitmak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> totale scha<strong>de</strong>vergoeding.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 129<br />
Contract<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> le<strong>de</strong>n van het<br />
Directiecomité<br />
- Als gevolg van e<strong>en</strong> beslissing van <strong>de</strong> Raad van Bestuur uit 2007<br />
zal e<strong>en</strong> lid van het Directiecomité, indi<strong>en</strong> hij uit zijn functie zou<br />
wor<strong>de</strong>n onthev<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> twaalf m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n na e<strong>en</strong> wijziging<br />
van controle over <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming, recht hebb<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> totale<br />
vergoeding ter waar<strong>de</strong> van 36 m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n van zijn basissalaris.<br />
Vergoeding van <strong>de</strong> commissaris<br />
De totale vergoeding van <strong>de</strong> commissaris voor <strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong><br />
auditwerkzaamhe<strong>de</strong>n bij <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong> zijn verbon<strong>de</strong>n bedrijv<strong>en</strong><br />
bedroeg € 2,250 miljo<strong>en</strong>, inclusief € 1,957 miljo<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
jaarlijkse auditopdracht (€ 0,476 miljo<strong>en</strong> voor het moe<strong>de</strong>rbedrijf)<br />
<strong>en</strong> € 0,293 miljo<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> niet-statutaire controledi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>,<br />
inclusief audit-gerelateer<strong>de</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re attestatiedi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> (€ 0,073<br />
miljo<strong>en</strong>), belastingsgerelateer<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> (€ 0,114 miljo<strong>en</strong>) <strong>en</strong><br />
an<strong>de</strong>re non-auditgerelateer<strong>de</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> (€ 0,106 miljo<strong>en</strong>).
130 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Risicobeheer<br />
On<strong>de</strong>rnemingszin is wat het managem<strong>en</strong>t van <strong>Umicore</strong> drijft in<br />
zijn betrachting om <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van het bedrijf te ontwikkel<strong>en</strong>.<br />
Dat betek<strong>en</strong>t dat het nem<strong>en</strong> van berek<strong>en</strong><strong>de</strong> risico’s integraal <strong>de</strong>el<br />
uitmaakt van <strong>de</strong> bedrijfsvoering. Om zakelijke opportuniteit<strong>en</strong> met<br />
succes te b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong> <strong>en</strong> tegelijk mogelijke verliez<strong>en</strong> te beperk<strong>en</strong>,<br />
hanteert <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> alomvatt<strong>en</strong>d systeem voor risicobeheer. Dit<br />
systeem moet het bedrijf in staat stell<strong>en</strong> risico’s te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>ze geï<strong>de</strong>ntificeer<strong>de</strong> risico’s waar mogelijk tot e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>vaardbaar<br />
niveau te beperk<strong>en</strong>.<br />
Risico-evaluatie<br />
De eerste stap in het systeem voor risicobeheer bestaat erin <strong>de</strong><br />
verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> risico’s te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> <strong>en</strong> af te bak<strong>en</strong><strong>en</strong>. Omdat<br />
<strong>Umicore</strong> over e<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>c<strong>en</strong>traliseer<strong>de</strong> bedrijfsstructuur beschikt,<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> risico’s in <strong>de</strong> eerste plaats door <strong>de</strong> business units zelf<br />
geï<strong>de</strong>ntificeerd.<br />
<strong>Umicore</strong> heeft e<strong>en</strong> BRA-proces (Business Risk Assessm<strong>en</strong>t)<br />
ingesteld die jaarlijks door elke business unit <strong>en</strong> elk<br />
groeps<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t wordt uitgevoerd. Het BRA-proces vereist<br />
dat alle units e<strong>en</strong> risicoscanning uitvoer<strong>en</strong> om alle belangrijke<br />
(financiële <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re) risico’s te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> die het bedrijf<br />
kunn<strong>en</strong> verhin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong> gestel<strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> te bereik<strong>en</strong>. Deze<br />
risico’s moet<strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s ge<strong>de</strong>tailleerd wor<strong>de</strong>n beschrev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong> e<strong>en</strong> impact <strong>en</strong> waarschijnlijkheidsevaluatie on<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong>. Tot<br />
slot wordt van <strong>de</strong> business units verwacht dat ze e<strong>en</strong> overzicht<br />
gev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> controles op korte, mid<strong>de</strong>llange <strong>en</strong> lange termijn<br />
om <strong>de</strong>ze risico’s te beperk<strong>en</strong> of te comp<strong>en</strong>ser<strong>en</strong>. Daarna wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> BRA’s doorgegev<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het lid van het directiecomité dat<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijk is voor dit activiteit<strong>en</strong>domein. Het directiecomité<br />
consoli<strong>de</strong>ert <strong>de</strong>ze evaluaties <strong>en</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> hiervan wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />
<strong>de</strong> Raad van bestuur voorgelegd.<br />
Alle groeps<strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> e<strong>en</strong> reeks uniforme interne controles<br />
(minimale interne controlevereist<strong>en</strong>) na te lev<strong>en</strong> die betrekking<br />
hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> 12 gebie<strong>de</strong>n: Interne Controle-omgeving,<br />
Milieu, Financiële Afsluiting & Rapportering, Vaste Activa, Procureto-Pay,<br />
Or<strong>de</strong>r-To-Cash, Stockbeheer, Hedging, Treasury, Tax,<br />
Beheer van <strong>de</strong> Informatiesystem<strong>en</strong>, Human Resources, Travel<br />
& Entertainm<strong>en</strong>t. De naleving wordt opgevolgd door mid<strong>de</strong>l<br />
van jaarlijkse assessm<strong>en</strong>ts die wor<strong>de</strong>n goedgekeurd door het<br />
topmanagem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> waarvan <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> <strong>aan</strong> Corporate Finance<br />
wor<strong>de</strong>n gerapporteerd, dat e<strong>en</strong> geconsoli<strong>de</strong>erd verslag <strong>aan</strong> het<br />
Auditcomité overmaakt.<br />
Waar dat mogelijk is, zijn <strong>de</strong> business units <strong>en</strong><br />
groeps<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het beheer van <strong>de</strong><br />
risico’s die ze zelf hebb<strong>en</strong> geï<strong>de</strong>ntificeerd. Het directiecomité heeft<br />
<strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid om in te grijp<strong>en</strong> in gevall<strong>en</strong> waarin het<br />
beheer van e<strong>en</strong> bepaald risico <strong>de</strong> capaciteit<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong><br />
business unit overstijgt. Het directiecomité <strong>en</strong> <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>legeerd<br />
bestuur<strong>de</strong>r zijn in e<strong>en</strong> bre<strong>de</strong>re context ook verantwoor<strong>de</strong>lijk voor<br />
<strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie <strong>en</strong> het beheer van <strong>de</strong> risico’s die <strong>de</strong> Groep meer in<br />
het algeme<strong>en</strong> betreff<strong>en</strong>, zoals macro-economische risico’s.<br />
Het interne audit<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t vervult e<strong>en</strong> specifieke controler<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
rol die moet garan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> dat het risicobeheersproces wordt<br />
nageleefd, dat <strong>de</strong> minimale interne controlevereist<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
nageleefd <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> business units <strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
i<strong>de</strong>ntificatie <strong>en</strong> het beheer van <strong>de</strong> risico’s op e<strong>en</strong> doeltreff<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
manier uitvoer<strong>en</strong>. Het directiecomité di<strong>en</strong>t <strong>de</strong> Raad van bestuur<br />
op <strong>de</strong> hoogte te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van <strong>de</strong> belangrijkste risico’s <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
plann<strong>en</strong> voor het beheer ervan. Het Auditcomité van <strong>de</strong> Raad<br />
van bestuur on<strong>de</strong>rwerpt <strong>de</strong> system<strong>en</strong> voor interne controle <strong>en</strong><br />
risicobeheer van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> jaarlijkse controle.<br />
Risico’s<br />
De risico’s waarmee <strong>Umicore</strong> wordt geconfronteerd, kunn<strong>en</strong> in het<br />
algeme<strong>en</strong> in <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> categorieën wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rgebracht:<br />
Strategische risico’s: zoals macro-economische <strong>en</strong> financiële<br />
omstandighe<strong>de</strong>n, technologische veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>, reputatie van het<br />
bedrijf, politieke ontwikkeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> wetgev<strong>en</strong><strong>de</strong> ontwikkeling<strong>en</strong>.<br />
Operationele risico’s: zoals wijziging<strong>en</strong> in <strong>de</strong> vraag van <strong>de</strong><br />
klant<strong>en</strong>, <strong>aan</strong>voer van grondstoff<strong>en</strong>, verz<strong>en</strong>ding van product<strong>en</strong>,<br />
krediet<strong>en</strong>, productie, industriële relaties, human resources,<br />
IT infrastructuur, gezondheid <strong>en</strong> veiligheid op het werk,<br />
emissiecontrole, impact van <strong>de</strong> huidige of vroegere activiteit<strong>en</strong> op<br />
het milieu, productveiligheid, veiligheid van activa <strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s,<br />
herstel na ramp<strong>en</strong>.<br />
Financiële risico’s: zoals thesaurie, belasting<strong>en</strong>, prognoses<br />
<strong>en</strong> budgettering, accurate <strong>en</strong> tijdige rapportering, nalev<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> boekhoudnorm<strong>en</strong>, schommeling<strong>en</strong> in <strong>de</strong> metaalprijs<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> valuta, in<strong>de</strong>kking. De meeste industriële bedrijv<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n meestal geconfronteerd met e<strong>en</strong> combinatie van <strong>de</strong><br />
bov<strong>en</strong>vermel<strong>de</strong> risico’s. Het is niet <strong>de</strong> bedoeling elk risico waar<strong>aan</strong><br />
<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming is blootgesteld ge<strong>de</strong>tailleerd in dit verslag te<br />
beschrijv<strong>en</strong>. Op <strong>de</strong>ze pagina <strong>en</strong> <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n echter <strong>de</strong><br />
risico’s besprok<strong>en</strong> die relevant zijn voor <strong>Umicore</strong> of omwille van <strong>de</strong><br />
manier waarop het bedrijf ermee omgaat.<br />
Marktrisico<br />
<strong>Umicore</strong> beschikt over e<strong>en</strong> gediversifieer<strong>de</strong> portefeuille van<br />
activiteit<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> marktsegm<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
bedi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> voor wat betreft <strong>de</strong> meeste van haar activiteit<strong>en</strong>
wereldwijd <strong>aan</strong>wezig is. Ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel marktsegm<strong>en</strong>t is goed<br />
voor meer dan 50% van <strong>de</strong> verkoop van <strong>Umicore</strong>. In term<strong>en</strong><br />
van algem<strong>en</strong>e blootstelling zijn <strong>de</strong> belangrijkste eindgebruiker-<br />
<strong>en</strong> industriële markt<strong>en</strong> die door <strong>Umicore</strong> wor<strong>de</strong>n bedi<strong>en</strong>d <strong>de</strong><br />
automobielmarkt, <strong>de</strong> consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>elektronicasector <strong>en</strong> <strong>de</strong> bouw.<br />
In elke activiteit<strong>en</strong>sector – met name Precious Metals Services –<br />
is het zak<strong>en</strong>mo<strong>de</strong>l van <strong>Umicore</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s gefocust op het zich<br />
bevoorra<strong>de</strong>n met secundaire material<strong>en</strong> of material<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het<br />
ein<strong>de</strong> van hun lev<strong>en</strong>sduur voor recyclagedoelein<strong>de</strong>n. In vele<br />
gevall<strong>en</strong> is <strong>de</strong> beschikbaarheid van <strong>de</strong>ze material<strong>en</strong> afhankelijk<br />
van het activiteitsniveau in specifieke sector<strong>en</strong> of bij specifieke<br />
klant<strong>en</strong> waar <strong>Umicore</strong> kringlooprecyclagedi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> levert. E<strong>en</strong><br />
gediversifieer<strong>de</strong> portefeuille alsook e<strong>en</strong> bre<strong>de</strong> geografische<br />
<strong>aan</strong>wezigheid help<strong>en</strong> het risico vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> te grote<br />
blootstelling <strong>aan</strong> één markt in het bijzon<strong>de</strong>r.<br />
Technologisch risico<br />
De afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> is <strong>Umicore</strong> uitgegroeid tot e<strong>en</strong> materiaaltechnologie<br />
groep met e<strong>en</strong> sterke focus op <strong>de</strong> ontwikkeling van<br />
innovatieve material<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong>. De keuze <strong>en</strong> ontwikkeling<br />
van <strong>de</strong>ze technologieën vormt op zich zowel <strong>de</strong> grootste<br />
opportuniteit als bet grootste risico voor <strong>Umicore</strong>. T<strong>en</strong>ein<strong>de</strong> dit<br />
risico te beheers<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> doeltreff<strong>en</strong>dheid van technologische<br />
evaluatie- <strong>en</strong> implem<strong>en</strong>tatie-process<strong>en</strong> te verbeter<strong>en</strong>, voert<br />
<strong>Umicore</strong> drie keer per jaar op het niveau van het Directiecomité<br />
e<strong>en</strong> technologische evaluatie door. Alle business units wor<strong>de</strong>n<br />
ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s verwacht elk jaar e<strong>en</strong> technologische evaluatie door<br />
te voer<strong>en</strong>. De doelstelling van <strong>de</strong>ze evaluaties bestaat erin <strong>de</strong><br />
geschiktheid, het pot<strong>en</strong>tieel <strong>en</strong> <strong>de</strong> risico’s van <strong>de</strong>ze technologieën<br />
die geëvalueerd <strong>en</strong> nagestreefd wor<strong>de</strong>n, te verifiër<strong>en</strong>, alsook te<br />
verzeker<strong>en</strong> dat <strong>de</strong>ze in overe<strong>en</strong>stemming zijn met <strong>de</strong> strategische<br />
visie van <strong>Umicore</strong>. In 2009 zette <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> systeem op om<br />
<strong>de</strong> kwaliteit van haar on<strong>de</strong>rzoeks & ontwikkelingsinspanning<strong>en</strong><br />
op te volg<strong>en</strong>. Dit systeem is op <strong>de</strong> eerste plaats gebaseerd op<br />
e<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t dat <strong>de</strong> business units <strong>en</strong> Groep O&O in staat<br />
stelt zichzelf te evaluer<strong>en</strong>; <strong>de</strong>ze zal in <strong>de</strong> loop van 2010 volledig<br />
wor<strong>de</strong>n ingezet doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> organisatie.<br />
Op organisatorisch vlak, omvatt<strong>en</strong> <strong>de</strong> O&O inspanning<strong>en</strong> van<br />
<strong>Umicore</strong> zowel initiatiev<strong>en</strong> op het niveau van <strong>de</strong> Groep als op het<br />
niveau van <strong>de</strong> business units. E<strong>en</strong> Chief Technology Officer werd<br />
in 2005 b<strong>en</strong>oemd. Naast an<strong>de</strong>re elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> is hij verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
voor <strong>de</strong> coördinatie van <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> O&O inspanning<strong>en</strong><br />
doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> Groep. In 2007 wer<strong>de</strong>n vijf O&O platform<strong>en</strong> opgezet<br />
die e<strong>en</strong> ka<strong>de</strong>r <strong>aan</strong>bie<strong>de</strong>n voor die technologieën die e<strong>en</strong> hoge<br />
graad van relevantie hebb<strong>en</strong> doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> Groep: het gaat om Fine<br />
Particle Technology, Recycling & Extraction Technology, Sci<strong>en</strong>tific<br />
and Technical Operations Support, Environm<strong>en</strong>t Health and Safety<br />
<strong>en</strong> Analytical Compet<strong>en</strong>ces. Er wor<strong>de</strong>n tev<strong>en</strong>s inspanning<strong>en</strong><br />
geleverd om <strong>de</strong> beste praktijk te promot<strong>en</strong> op het vlak van<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 131<br />
k<strong>en</strong>nisbeheer, het uitwissel<strong>en</strong> van informatie, opleiding <strong>en</strong><br />
netwerking doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> O&O geme<strong>en</strong>schap bij <strong>Umicore</strong>.<br />
In 2009 gaf <strong>Umicore</strong> het equival<strong>en</strong>t van ongeveer 6,9 % van <strong>de</strong><br />
inkomst<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep (exclusief metaalinhoud) <strong>aan</strong> on<strong>de</strong>rzoek<br />
& ontwikkeling. De bedoeling is dat <strong>de</strong>ze inspanning<strong>en</strong> – zo ver<br />
mogelijk – wor<strong>de</strong>n geleverd los van <strong>de</strong> schommeling<strong>en</strong> op korte<br />
termijn van <strong>de</strong> financiële prestatie van <strong>de</strong> Groep.<br />
Op het vlak van <strong>de</strong> bescherming van intellectuele eig<strong>en</strong>dom,<br />
coördineert e<strong>en</strong> IP comité op het niveau van <strong>de</strong> Groep <strong>de</strong><br />
bescherming van intellectuele eig<strong>en</strong>domm<strong>en</strong>, <strong>en</strong> promoot <strong>de</strong>ze<br />
beste praktijk<strong>en</strong> op het niveau van <strong>de</strong> business unit. <strong>Umicore</strong><br />
di<strong>en</strong><strong>de</strong> in 2009 41 pat<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in.<br />
Bevoorradingsrisico<br />
<strong>Umicore</strong> is afhankelijk van metaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong> grondstoff<strong>en</strong> om haar<br />
product<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> fabricer<strong>en</strong>. Sommige van <strong>de</strong>ze grondstoff<strong>en</strong><br />
zijn vrij zeldzaam. Om het risico van bevoorradingsschaarste te<br />
beperk<strong>en</strong>, tracht <strong>Umicore</strong> waar mogelijk langetermijncontract<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong> te g<strong>aan</strong> met <strong>de</strong> leveranciers. In sommige gevall<strong>en</strong> legt <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming strategische reservevoorra<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> van bepaal<strong>de</strong><br />
ess<strong>en</strong>tiële grondstoff<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> tracht ook <strong>de</strong> geografische<br />
herkomst van haar grondstoff<strong>en</strong> te diversifiër<strong>en</strong>. Omdat <strong>Umicore</strong><br />
zich op recyclage conc<strong>en</strong>treert, is <strong>de</strong> bevoorrading slechts<br />
ge<strong>de</strong>eltelijk afhankelijk van natuurlijke bo<strong>de</strong>mrijkdomm<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
is e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijk <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> bevoorrading afkomstig van<br />
secundaire industriële bronn<strong>en</strong> of material<strong>en</strong> op het ein<strong>de</strong> van hun<br />
lev<strong>en</strong>sduur. <strong>Umicore</strong> tracht zoveel mogelijk e<strong>en</strong> partnerschap <strong>aan</strong><br />
te g<strong>aan</strong> met <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> kringloop-bedrijfsmo<strong>de</strong>l waarbij<br />
<strong>de</strong> verkoop <strong>en</strong> <strong>de</strong> recyclage van <strong>de</strong> residu<strong>en</strong> van <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> in<br />
één pakket wor<strong>de</strong>n geïntegreerd. In 2008 startte <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong><br />
proces om <strong>de</strong> <strong>aan</strong>pak van het bedrijf inzake duurzame <strong>aan</strong>koop<br />
nog ver<strong>de</strong>r te verbeter<strong>en</strong>. Dit mond<strong>de</strong> uit in <strong>de</strong> creatie van het<br />
<strong>Umicore</strong> Sustainable Procurem<strong>en</strong>t Charter <strong>en</strong> <strong>de</strong> lancering van e<strong>en</strong><br />
pilootproject op het vlak van duurzame <strong>aan</strong>koop om e<strong>en</strong> beperkte<br />
groep leveranciers te beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Dit project zal vanaf 2010<br />
gelei<strong>de</strong>lijk wor<strong>de</strong>n uitgebreid naar <strong>de</strong> leveranciers van <strong>Umicore</strong>.<br />
Kredietrisico<br />
<strong>Umicore</strong> w<strong>en</strong>st haar activiteit<strong>en</strong> te bescherm<strong>en</strong> via e<strong>en</strong> gezond<br />
financieel beheer <strong>en</strong> e<strong>en</strong> sterke balans. Hoewel er ge<strong>en</strong> vaste<br />
doelstelling bestaat qua schuldniveau w<strong>en</strong>st het bedrijf t<strong>en</strong> all<strong>en</strong><br />
tij<strong>de</strong> e<strong>en</strong> investeringskwaliteitsstatuut te behou<strong>de</strong>n. We strev<strong>en</strong><br />
tev<strong>en</strong>s naar het behoud van e<strong>en</strong> gezon<strong>de</strong> balans tuss<strong>en</strong> schuld op
132 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
korte <strong>en</strong> op lange termijn <strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> schuld <strong>aan</strong>geg<strong>aan</strong> <strong>aan</strong> vaste<br />
<strong>en</strong> vlott<strong>en</strong><strong>de</strong> interestvoet<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> is blootgesteld <strong>aan</strong> het risico van niet-betaling vanwege<br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n met betrekking tot <strong>de</strong> verkoop van goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> of <strong>en</strong>ige<br />
an<strong>de</strong>re commerciële transactie. <strong>Umicore</strong> beheert dit risico door<br />
e<strong>en</strong> kredietrisicobeleid toe te pass<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> kredietverzekering wordt<br />
vaak toegepast om het globale niveau van het risico te verlag<strong>en</strong>,<br />
maar <strong>en</strong>kel in sommige gevall<strong>en</strong> waar <strong>de</strong> verzekeringskost<strong>en</strong><br />
gerechtvaardigd zijn in verhouding tot <strong>de</strong> gelop<strong>en</strong> risico’s <strong>en</strong><br />
wanneer het niveau van <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>conc<strong>en</strong>tratie het mogelijk<br />
maakt. De businessmanagers wor<strong>de</strong>n tev<strong>en</strong>s <strong>aan</strong>gemoedigd<br />
bijzon<strong>de</strong>re <strong>aan</strong>dacht te beste<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> evolutie van <strong>de</strong><br />
han<strong>de</strong>lsvor<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>. Dit geschiedt in <strong>de</strong> bre<strong>de</strong>re context van het<br />
beheer van het werkkapitaal <strong>en</strong> <strong>de</strong> inspanning<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep<br />
het <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Het grootste <strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />
variabele verloning van managers is gekoppeld <strong>aan</strong> het r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t<br />
op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal.<br />
Voor meer <strong>de</strong>tails over kredietrisico: zie Toelichting 3 bij <strong>de</strong><br />
jaarrek<strong>en</strong>ing.<br />
Wisselkoersrisico<br />
Het wisselkoersrisico waar<strong>aan</strong> <strong>Umicore</strong> blootgesteld is omvat zowel<br />
structurele, als transactionele <strong>en</strong> omrek<strong>en</strong>ingsrisico’s. Structurele<br />
risico’s ontst<strong>aan</strong> wanneer e<strong>en</strong> bedrijf meer inkomst<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
bepaal<strong>de</strong> valuta betrekt, dan dat ze kost<strong>en</strong> in <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> valuta<br />
maakt. De belangrijkste gevoeligheid op dit punt is <strong>de</strong> blootstelling<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Amerik<strong>aan</strong>se dollar.<br />
Eind 2009 bedroeg <strong>de</strong> gevoeligheid van <strong>Umicore</strong> voor<br />
schommeling<strong>en</strong> in <strong>de</strong> wisselkoers EUR/USD (zon<strong>de</strong>r<br />
in<strong>de</strong>kkingsmaatregel<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>en</strong>kel betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
die niet <strong>aan</strong> <strong>de</strong> metaalprijz<strong>en</strong> gekoppeld zijn) ongeveer € 1<br />
miljo<strong>en</strong> voor elke dollarc<strong>en</strong>t verschil in <strong>de</strong> wisselkoers. Deze<br />
gevoeligheid is gebaseerd op <strong>de</strong> wisselkoers op het ein<strong>de</strong> van<br />
2009. Transactionele wisselkoersblootstelling wordt zover mogelijk<br />
inge<strong>de</strong>kt terwijl het bedrijf soms structurele wisselkoersin<strong>de</strong>kking<br />
doorvoert t<strong>en</strong> ein<strong>de</strong> visibiliteit te bekom<strong>en</strong> op toekomstige<br />
kasstrom<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> wordt ook geconfronteerd met omrek<strong>en</strong>ingsrisico’s bij<br />
<strong>de</strong> consolidatie van <strong>de</strong> opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van dochterbedrijv<strong>en</strong> die niet<br />
in euro rapporter<strong>en</strong>. Dit risico wordt doorg<strong>aan</strong>s niet inge<strong>de</strong>kt.<br />
Meer <strong>de</strong>tails over <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> wisselkoersrisico’s <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
in<strong>de</strong>kkingsstrategie vindt u in Toelichting 3 bij <strong>de</strong> jaarrek<strong>en</strong>ing.<br />
Metaalprijsrisico<br />
<strong>Umicore</strong> is blootgesteld <strong>aan</strong> risico’s die verbon<strong>de</strong>n zijn <strong>aan</strong><br />
<strong>de</strong> metal<strong>en</strong> die ze verwerkt of recycleert. De structurele<br />
metaalprijsrisico’s hebb<strong>en</strong> vooral te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong> impact<br />
die metaalprijz<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> op het overschot <strong>aan</strong><br />
teruggewonn<strong>en</strong> metal<strong>en</strong> uit material<strong>en</strong> die voor verwerking<br />
wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>geleverd. Transactionele metaalprijsrisico’s hebb<strong>en</strong><br />
dan weer te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong> blootstelling <strong>aan</strong> prijsveran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t dat <strong>de</strong> grondstoff<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n <strong>aan</strong>gekocht<br />
(d.w.z. wanneer het metaal “ingeprijst” wordt) <strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t<br />
dat <strong>de</strong> product<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n verkocht (d.w.z. wanneer het metaal<br />
“uitgeprijst” wordt). E<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>r risico is gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
perman<strong>en</strong>t vastgehou<strong>de</strong>n metaalvoorra<strong>de</strong>n.<br />
Dit risico is gekoppeld <strong>aan</strong> <strong>de</strong> marktmetaalprijs die b<strong>en</strong>e<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> boekwaar<strong>de</strong> van <strong>de</strong>ze voorra<strong>de</strong>n valt. Voor meer informatie<br />
over <strong>de</strong>ze risico’s, inclusief <strong>de</strong>tails over <strong>de</strong> risicobeheersstrategie,<br />
gelieve pagina 84-85 van dit verslag te raadpleg<strong>en</strong>.<br />
Vervangingsrisico<br />
De i<strong>de</strong>ale verhouding kost<strong>en</strong>-prestaties voor hun product<strong>en</strong><br />
realiser<strong>en</strong> is meestal e<strong>en</strong> prioriteit voor <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>.<br />
Het is altijd mogelijk dat <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> op zoek g<strong>aan</strong> naar an<strong>de</strong>re<br />
material<strong>en</strong> om in hun product<strong>en</strong> te integrer<strong>en</strong> als ze <strong>de</strong>ze i<strong>de</strong>ale<br />
verhouding niet bereik<strong>en</strong> met <strong>de</strong> product<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>.<br />
Dat risico is vooral <strong>aan</strong>wezig in sector<strong>en</strong> die e<strong>de</strong>lmetaalhou<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
material<strong>en</strong> producer<strong>en</strong> (vooral <strong>de</strong> sector<strong>en</strong> die historisch<br />
gezi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> volatiele prijszetting hebb<strong>en</strong>). <strong>Umicore</strong> tracht<br />
actief te voorkom<strong>en</strong> dat haar klant<strong>en</strong> op zoek g<strong>aan</strong> naar<br />
vervangingsmaterial<strong>en</strong> door ze zelf te producer<strong>en</strong> met behulp<br />
van goedkopere material<strong>en</strong> met min<strong>de</strong>r prijsvolatiliteit <strong>en</strong> waar<br />
mogelijk zon<strong>de</strong>r prestatieverlies voor <strong>de</strong> product<strong>en</strong> van <strong>de</strong> klant.<br />
Risico van wetswijziging<strong>en</strong><br />
Net als alle bedrijv<strong>en</strong> krijgt <strong>Umicore</strong> te mak<strong>en</strong> met <strong>de</strong> evolutie<br />
van <strong>de</strong> wetgeving in <strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n of regio’s waar ze actief is. Daarbij<br />
di<strong>en</strong>t opgemerkt te wor<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong><br />
profiter<strong>en</strong> van bepaal<strong>de</strong> tr<strong>en</strong>ds op het vlak van regelgeving, vooral<br />
die tr<strong>en</strong>ds die te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> met str<strong>en</strong>gere emissiecontrole<br />
voor voertuig<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> opgeleg<strong>de</strong> recyclage van product<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van hun lev<strong>en</strong>sduur, zoals elektronica. Bepaal<strong>de</strong><br />
milieuwetgeving lokt echter operationele uitdaging<strong>en</strong> uit.
De REACH richtlijn trad in juni 2007 in werking in <strong>de</strong> Europese Unie<br />
<strong>en</strong> leid<strong>de</strong> tot <strong>de</strong> noodzaak <strong>aan</strong> nieuwe operationele procedures<br />
op het vlak van <strong>de</strong> registratie, evaluatie <strong>en</strong> goedkeuring van<br />
chemische stoff<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> heeft e<strong>en</strong> operationeel netwerk<br />
van business unit REACH managers opgezet, gecoördineerd<br />
door e<strong>en</strong> REACH implem<strong>en</strong>tatiemanager. In 2009 werd <strong>de</strong> lijst<br />
van grondstoff<strong>en</strong>, halfafgewerkte product<strong>en</strong> <strong>en</strong> product<strong>en</strong> voor<br />
REACH-registratie bijgewerkt. Communicatie met <strong>de</strong> klant<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> leveranciers werd opgestart over <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie van <strong>de</strong><br />
toepassing<strong>en</strong> die moet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n ge<strong>de</strong>kt. De prioriteit voor<br />
<strong>Umicore</strong> bestaat erin <strong>de</strong> meest efficiënte manier te ontwikkel<strong>en</strong><br />
om <strong>de</strong>ze registratie voor te berei<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> evolutie van <strong>de</strong> SIEF<br />
(“Substance Information Exchange Fora”) op <strong>de</strong> voet te volg<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> haar betrokk<strong>en</strong>heid ver<strong>de</strong>r te zett<strong>en</strong> in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> consortia<br />
met an<strong>de</strong>re bedrijv<strong>en</strong>. Dit is erop gericht het proces te verbeter<strong>en</strong><br />
om <strong>de</strong> noodzakelijke gegev<strong>en</strong>s voor haar meest belangrijke<br />
stoff<strong>en</strong> te bekom<strong>en</strong>. Het EHS compet<strong>en</strong>tieplatform bij R&D zal e<strong>en</strong><br />
belangrijke rol blijv<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> in <strong>de</strong> technische on<strong>de</strong>rsteuning van<br />
<strong>de</strong>ze REACH-activiteit<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong>. Alle kost<strong>en</strong> verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong><br />
het voldo<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> vereist<strong>en</strong> van REACH wor<strong>de</strong>n beschouwd als<br />
e<strong>en</strong> kost van het zak<strong>en</strong>do<strong>en</strong>.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 133
134 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Relaties met <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n<br />
<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> beursg<strong>en</strong>oteer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming. In die<br />
hoedanigheid on<strong>de</strong>rhoudt ze relaties met e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal partij<strong>en</strong><br />
die belang hebb<strong>en</strong> bij haar manier van zak<strong>en</strong> do<strong>en</strong>. De relatie<br />
die het bedrijf met <strong>de</strong>ze belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n (of stakehol<strong>de</strong>rs)<br />
opbouwt, heeft e<strong>en</strong> rechtstreekse impact op het succes van het<br />
bedrijf. Het betrekk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n geschiedt op<br />
<strong>de</strong> eerste plaats op lokaal vlak, waarbij alle vestiging<strong>en</strong> vereist<br />
zijn hun eig<strong>en</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> <strong>en</strong> gepaste<br />
plann<strong>en</strong> te ontwikkel<strong>en</strong> om <strong>de</strong>ze bij hun activiteit<strong>en</strong> te betrekk<strong>en</strong>.<br />
Deze <strong>aan</strong>pak werd geformaliseerd t<strong>en</strong> tij<strong>de</strong> van <strong>de</strong> invoering<br />
van <strong>de</strong> duurzame ontwikkelingsdoelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep in<br />
2006. Elke vestiging di<strong>en</strong>t teg<strong>en</strong> 2010 e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijk plan voor<br />
<strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificatie <strong>en</strong> het betrekk<strong>en</strong> van <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n te<br />
hebb<strong>en</strong> geformuleerd. Eind 2009 had<strong>de</strong>n al zo’n 90 % van alle<br />
sites hun plann<strong>en</strong> op dit vlak bepaald (in vergelijking met 29<br />
% in 2006, 60 % in 2007 <strong>en</strong> 78 % in 2008). In vele gevall<strong>en</strong> –<br />
waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> dialoog met <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> leveranciers – wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> relaties met <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n op <strong>de</strong> eerste plaats door<br />
<strong>de</strong> business units zelf georganiseerd, in overe<strong>en</strong>stemming met<br />
<strong>de</strong> ge<strong>de</strong>c<strong>en</strong>traliseer<strong>de</strong> wijze waarop <strong>Umicore</strong> haar activiteit<strong>en</strong><br />
beheert.<br />
Op het niveau van <strong>de</strong> Groep heeft het bedrijf <strong>de</strong> eerste stapp<strong>en</strong><br />
gezet in het opstart<strong>en</strong> van het proces om zijn belangrijkste<br />
belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> meer formele,<br />
gestructureer<strong>de</strong> dialoog met <strong>de</strong>ze partij<strong>en</strong> op te start<strong>en</strong>.<br />
In 2008 werd <strong>Umicore</strong> lid van <strong>de</strong> stakehol<strong>de</strong>r-netwerkgroep KAURI,<br />
wat <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur heeft geop<strong>en</strong>d naar e<strong>en</strong> bre<strong>de</strong>re dialoog met <strong>de</strong><br />
stakehol<strong>de</strong>rs, vooral NGO’s. Hoewel dit netwerk e<strong>en</strong> voornamelijk<br />
Belgische <strong>en</strong> Europese inslag heeft, is <strong>de</strong> verwachting dat <strong>de</strong>ze als<br />
e<strong>en</strong> belangrijke opstap zal di<strong>en</strong><strong>en</strong> naar <strong>de</strong> ontwikkeling van e<strong>en</strong><br />
nog bre<strong>de</strong>r mechanisme om <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> hun feedback te bekom<strong>en</strong>. In 2009 bijvoorbeeld, hielp het<br />
netwerk e<strong>en</strong> extern klankbord op te zett<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> evaluatie<br />
van <strong>de</strong> duurzaamheidsverslaggeving van <strong>Umicore</strong>. Deze oef<strong>en</strong>ing<br />
vervolledig<strong>de</strong> e<strong>en</strong> interne oef<strong>en</strong>ing met verteg<strong>en</strong>woordigers van<br />
<strong>de</strong> business units, <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>schappelijke operationele functies <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong> Groeps<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> ontwikkeling van e<strong>en</strong> nieuwe<br />
reeks duurzaamheidsdoelstelling<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 2011-2015.<br />
<strong>Umicore</strong> is e<strong>en</strong> actief lid van verschei<strong>de</strong>ne sectoriële associaties<br />
via <strong>de</strong>welke ze met beleidsmakers in contact komt t<strong>en</strong>ein<strong>de</strong> bij<br />
te drag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> beter begrip van industriële kwesties. Deze<br />
associaties zijn tev<strong>en</strong>s belangrijke platform<strong>en</strong> voor <strong>Umicore</strong> om<br />
bij te drag<strong>en</strong> <strong>aan</strong> bre<strong>de</strong>re, sectorwij<strong>de</strong> acties op het vlak van<br />
duurzame ontwikkeling. Op e<strong>en</strong> min<strong>de</strong>r formeel niveau wordt<br />
dikwijls beroep ged<strong>aan</strong> op <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van het s<strong>en</strong>ior managem<strong>en</strong>t<br />
van <strong>Umicore</strong>, of zijn ze zelf kandidaat, om <strong>de</strong>el te nem<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />
publieke verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> waar <strong>de</strong> economische prestatie van<br />
<strong>Umicore</strong> of haar duurzaamheids<strong>aan</strong>pak ter sprake komt. Dergelijke<br />
ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong> bie<strong>de</strong>n <strong>de</strong> mogelijkheid om met e<strong>en</strong> reeks groep<strong>en</strong><br />
in contact te kom<strong>en</strong>, inclusief lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> figur<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> zak<strong>en</strong>wereld,<br />
aca<strong>de</strong>mici <strong>en</strong> <strong>de</strong> burgerlijke sam<strong>en</strong>leving.<br />
On<strong>de</strong>rst<strong>aan</strong>d overzicht vernoemt <strong>de</strong> belangrijkste<br />
belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n. Deze zijn in bre<strong>de</strong> term<strong>en</strong> gecatalogeerd,<br />
gebruikmak<strong>en</strong>d van standaard categorieën van belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n<br />
die van toepassing zijn op <strong>de</strong> meeste industriële organisaties. Het<br />
geeft ook informatie over <strong>de</strong> aard van <strong>de</strong> transacties tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze<br />
belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong> dialoog<br />
verloopt.<br />
Leveranciers<br />
Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: winst<br />
Bijdrage van <strong>de</strong> leveranciers: goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />
<strong>Umicore</strong> beschikt over vier business groups in vijf contin<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Deze business groups hebb<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> grondstoff<strong>en</strong> nodig voor<br />
<strong>de</strong> <strong>aan</strong>maak van hun product<strong>en</strong>, maar ook <strong>en</strong>ergie, transport<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal an<strong>de</strong>re di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. Wereldwijd werkt <strong>Umicore</strong> met<br />
meer dan 10 000 leveranciers. Deze leveranciers profiter<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>wezigheid van <strong>Umicore</strong> als klant; in 2009 betaal<strong>de</strong><br />
<strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>ze leveranciers ongeveer € 6,2 miljard (inclusief <strong>de</strong><br />
metaalinhoud van grondstoff<strong>en</strong>). <strong>Umicore</strong> staat perman<strong>en</strong>t in<br />
contact met haar leveranciers, in <strong>de</strong> eerste plaats om we<strong>de</strong>rzijds<br />
<strong>aan</strong>vaarbare voorwaar<strong>de</strong>n te besprek<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> langdurig<br />
partnerschap, zoals snelle <strong>en</strong> onon<strong>de</strong>rbrok<strong>en</strong> levering van<br />
material<strong>en</strong>/di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> tijdige betaling. De business units zijn<br />
hoofdzakelijk verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> <strong>aan</strong>koop van grondstoff<strong>en</strong>,<br />
het <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t Purchasing and Transportation staat in voor het<br />
transport, <strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re bevoorradingsno<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Groep.<br />
<strong>Umicore</strong> kiest traditioneel zorgvuldig ge<strong>de</strong>g<strong>en</strong> leveranciers<br />
met e<strong>en</strong> goe<strong>de</strong> reputatie voor <strong>de</strong> levering van material<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. In het verle<strong>de</strong>n was <strong>de</strong> <strong>aan</strong>koopb<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring van<br />
<strong>Umicore</strong> op <strong>de</strong> eerste plaats gericht op e<strong>en</strong> ethische manier van<br />
zak<strong>en</strong> do<strong>en</strong> <strong>en</strong> het nalev<strong>en</strong> van <strong>de</strong> principes van <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong><br />
van <strong>Umicore</strong>. In 2005 werd <strong>de</strong>ze <strong>aan</strong>pak ver<strong>de</strong>r ge<strong>de</strong>tailleerd<br />
in e<strong>en</strong> Groeps<strong>aan</strong>koopbeleid dat bepaal<strong>de</strong> norm<strong>en</strong> <strong>aan</strong>g<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />
het <strong>aan</strong>koopproces binn<strong>en</strong> <strong>Umicore</strong> uitstippel<strong>de</strong>. In 2008 startte<br />
<strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> proces om <strong>de</strong> <strong>aan</strong>pak van het bedrijf inzake<br />
duurzame <strong>aan</strong>koop nog ver<strong>de</strong>r te verbeter<strong>en</strong>. Dit mond<strong>de</strong> uit in<br />
<strong>de</strong> creatie van het <strong>Umicore</strong> Sustainable Procurem<strong>en</strong>t Charter <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
lancering van e<strong>en</strong> pilootproject op het vlak van duurzame <strong>aan</strong>koop<br />
om e<strong>en</strong> beperkte groep leveranciers te beoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Dit project zal<br />
vanaf 2010 gelei<strong>de</strong>lijk wor<strong>de</strong>n uitgebreid naar <strong>de</strong> leveranciers van<br />
<strong>Umicore</strong>.
Klant<strong>en</strong><br />
Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: material<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />
Bijdrage van <strong>de</strong> klant<strong>en</strong>: winst<br />
De ambitie van <strong>Umicore</strong> bestaat erin “materials for a better life”<br />
te producer<strong>en</strong>. Deze material<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> in talrijke toepassing<strong>en</strong> die<br />
het dagelijkse lev<strong>en</strong> comfortabeler mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> bijdrage lever<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong> e<strong>en</strong> schoner milieu.<br />
Het klant<strong>en</strong>bestand van <strong>Umicore</strong> wordt ook steeds meer<br />
internationaal <strong>aan</strong>gezi<strong>en</strong> 38 % van <strong>de</strong> omzet in 2009 buit<strong>en</strong><br />
Europa werd gerealiseerd (exclusief <strong>de</strong> Metals Managem<strong>en</strong>t<br />
activiteit<strong>en</strong>). De klant<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> zijn hoofdzakelijk industriële<br />
bedrijv<strong>en</strong> die <strong>de</strong> material<strong>en</strong> van <strong>Umicore</strong> gebruik<strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong>maak van hun product<strong>en</strong>. Slechts <strong>en</strong>kele van <strong>de</strong> product<strong>en</strong><br />
die <strong>Umicore</strong> vervaardigt, wor<strong>de</strong>n rechtstreeks <strong>aan</strong> het publiek<br />
verkocht. De business units zijn verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rsteuning van hun klant<strong>en</strong> t<strong>en</strong>ein<strong>de</strong> <strong>de</strong> gevar<strong>en</strong> <strong>en</strong> risico’s van<br />
product<strong>en</strong> die ofwel al op <strong>de</strong> markt zijn of nog in ontwikkeling,<br />
beter te kunn<strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong>. De interactie met <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />
continu proces dat door <strong>de</strong> business units wordt beheerd. Alle<br />
business units beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> terugkoppelingsproces om<br />
<strong>de</strong> tevre<strong>de</strong>nheid van <strong>de</strong> klant<strong>en</strong> over hun product<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />
geregeld te controler<strong>en</strong>. In <strong>de</strong> meer technologisch geavanceer<strong>de</strong><br />
activiteit<strong>en</strong> is <strong>de</strong> relatie met <strong>de</strong> klant vaak meer geïntegreerd. Het<br />
ontwikkel<strong>en</strong> van geavanceer<strong>de</strong> product<strong>en</strong> vergt vaak jar<strong>en</strong> van<br />
on<strong>de</strong>rzoek <strong>en</strong> ontwikkeling in directe sam<strong>en</strong>werking met <strong>de</strong>ze<br />
klant<strong>en</strong>.<br />
Werknemers<br />
Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: bezoldiging, training <strong>en</strong><br />
leeropportuniteit<strong>en</strong><br />
Bijdrage van <strong>de</strong> werknemers: vaardighe<strong>de</strong>n,<br />
bekwaamhe<strong>de</strong>n <strong>en</strong> productiviteit<br />
<strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> haar geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> wereldwijd<br />
zo’n 13 700 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> tewerk. Het bedrijf investeert <strong>aan</strong>zi<strong>en</strong>lijke<br />
mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> in zijn status als favoriete werkgever in alle regio’s<br />
waar het actief is. In 2009 betaal<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> in totaal € 471,7<br />
miljo<strong>en</strong> lon<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re personeelsvoor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> uit <strong>aan</strong> haar<br />
werknemers. De sociale last<strong>en</strong> bedroeg<strong>en</strong> in totaal € 105,7<br />
miljo<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong> wil haar werknemers niet alle<strong>en</strong> <strong>aan</strong>trekkelijke<br />
loon- <strong>en</strong> werkvoorwaar<strong>de</strong>n, maar ook <strong>de</strong> nodige beroepsopleiding<br />
<strong>aan</strong>bie<strong>de</strong>n. Van <strong>de</strong> werknemers wordt verwacht dat ze <strong>de</strong><br />
principes <strong>en</strong> <strong>de</strong> beleidslijn<strong>en</strong> van The <strong>Umicore</strong> Way <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
Gedragsco<strong>de</strong> van <strong>Umicore</strong> nalev<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> hecht veel belang <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> dialoog met haar<br />
me<strong>de</strong>werkers. In het raam van <strong>de</strong>ze dialoog wordt er om <strong>de</strong> drie<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 135<br />
jaar e<strong>en</strong> tevre<strong>de</strong>nheids<strong>en</strong>quête bij <strong>de</strong> werknemers georganiseerd<br />
(zie het jaarverslag 2007 voor <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> van <strong>de</strong> <strong>en</strong>quête van<br />
2007). Waar vereist respecteert <strong>Umicore</strong> het principe van <strong>de</strong><br />
collectieve on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling. Hoewel dit e<strong>en</strong> gangbare praktijk is<br />
in Europa, zijn mechanism<strong>en</strong> voor collectieve on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> vakbon<strong>de</strong>n in an<strong>de</strong>re locaties min<strong>de</strong>r gebruikelijk, of zijn ze<br />
on<strong>de</strong>rworp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> lokale wettelijke beperking<strong>en</strong>. In september<br />
2007 on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> akkoord met <strong>de</strong> International<br />
Metalworkers’ Fe<strong>de</strong>ration <strong>en</strong> <strong>de</strong> International Fe<strong>de</strong>ration of<br />
Chemical, Energy, Mine and G<strong>en</strong>eral Workers’ Unions over <strong>de</strong><br />
wereldwij<strong>de</strong> toepassing doorhe<strong>en</strong> <strong>de</strong> Groep van haar beleid op<br />
het vlak van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong>, gelijke kans<strong>en</strong>, arbeidsvoorwaar<strong>de</strong>n,<br />
ethische gedrag <strong>en</strong> bescherming van het milieu. Dit akkoord laat<br />
bei<strong>de</strong> vakbon<strong>de</strong>n toe constructief <strong>de</strong>el te nem<strong>en</strong> <strong>aan</strong> het nastrev<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk controlecomité,<br />
dat uit bei<strong>de</strong> partij<strong>en</strong> bestaat, ziet toe op <strong>de</strong> doorvoering van het<br />
“Akkoord over Duurzame Ontwikkeling”.<br />
Het intranet van <strong>de</strong> Groep <strong>en</strong> <strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong> bedrijfskrant<br />
“<strong>Umicore</strong>.link” zijn bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> communicatiekanal<strong>en</strong> op het<br />
niveau van het bedrijf.<br />
Investeer<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs<br />
Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: r<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t van <strong>de</strong> investering<strong>en</strong><br />
Bijdrage van <strong>de</strong> investeer<strong>de</strong>rs: kapitaal <strong>en</strong> fonds<strong>en</strong><br />
De investeer<strong>de</strong>rs van <strong>Umicore</strong> zijn <strong>de</strong> laatste jar<strong>en</strong> sterk<br />
gediversifieerd. Op het ein<strong>de</strong> van 2008 zijn <strong>de</strong> meeste<br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs van <strong>Umicore</strong> in Europa <strong>en</strong> Noord-Amerika<br />
terug te vin<strong>de</strong>n. <strong>Umicore</strong> streeft ernaar tijdig nauwkeurige<br />
bedrijfsinformatie ter beschikking te stell<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
beleggersgeme<strong>en</strong>schap. Deze communicatie-inspanning<strong>en</strong> sl<strong>aan</strong><br />
op managem<strong>en</strong>t roadshows <strong>en</strong> bedrijfsbezoek<strong>en</strong>, confer<strong>en</strong>ties,<br />
beurz<strong>en</strong> voor individuele beleggers, webcasts <strong>en</strong> confer<strong>en</strong>ce<br />
calls. In 2009 publiceer<strong>de</strong>n 19 beurshuiz<strong>en</strong> analyserapport<strong>en</strong> over<br />
<strong>Umicore</strong>. In 2009 kreeg <strong>Umicore</strong> zowel <strong>de</strong> prijs voor <strong>de</strong> “Best<br />
analyst/investor meeting by a small or mid-cap company” als <strong>de</strong><br />
“Best Investor Relations by a company in the metals/mining/steel<br />
sector” tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> IR Magazine UK & Contin<strong>en</strong>tal Europe Awards. Dit<br />
was het resultaat van e<strong>en</strong> onafhankelijke bevraging van ongeveer<br />
750 beleggers <strong>en</strong> analist<strong>en</strong>.<br />
De schul<strong>de</strong>isers van <strong>Umicore</strong> zijn hoofdzakelijk bank<strong>en</strong>. <strong>Umicore</strong><br />
beschikt over kredietlijn<strong>en</strong> bij talrijke bank<strong>en</strong> in België <strong>en</strong> het<br />
buit<strong>en</strong>land. De relaties met <strong>de</strong> bank<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n vooral beheerd<br />
door het Departem<strong>en</strong>t Financiën, hoewel elke juridische <strong>en</strong>titeit<br />
van <strong>Umicore</strong> zakelijke relaties on<strong>de</strong>rhoudt met <strong>de</strong> financiële<br />
wereld. <strong>Umicore</strong> heeft ook e<strong>en</strong> obligatie van € 150 miljo<strong>en</strong> lop<strong>en</strong><br />
die op 18 februari 2012 vervalt. De obligatie is g<strong>en</strong>oteerd op <strong>de</strong><br />
Brusselse beurs.
136 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
De sam<strong>en</strong>leving<br />
Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: welvaart<br />
Bijdrage van <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving: uitbatingsvergunning<strong>en</strong><br />
Via tewerkstelling draagt <strong>Umicore</strong> bij tot <strong>de</strong> welvaart in <strong>de</strong><br />
regio’s waar ze actief is. Hoewel het creër<strong>en</strong> van welvaart e<strong>en</strong><br />
dui<strong>de</strong>lijk voor<strong>de</strong>el is, is ook <strong>de</strong> manier waarop dit gebeurt, erg<br />
belangrijk. Uitein<strong>de</strong>lijk kan <strong>Umicore</strong> haar activiteit<strong>en</strong> maar blijv<strong>en</strong><br />
ontplooi<strong>en</strong> als <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving dit toelaat. Om <strong>de</strong>ze toestemming<br />
te behou<strong>de</strong>n, tracht <strong>Umicore</strong> zoveel mogelijk te werk<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
manier die <strong>de</strong> duurzame ontwikkeling bevor<strong>de</strong>rt. Dat gaat ver<strong>de</strong>r<br />
dan zich hou<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> <strong>de</strong> wettelijke gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> die <strong>aan</strong> elk bedrijf<br />
wor<strong>de</strong>n opgelegd. <strong>Umicore</strong> bepaalt haar eig<strong>en</strong> norm<strong>en</strong> die in <strong>de</strong><br />
hele Groep wor<strong>de</strong>n toegepast <strong>en</strong> die vaak veel ver<strong>de</strong>r g<strong>aan</strong> dan<br />
<strong>de</strong> wettelijke vereist<strong>en</strong> in <strong>de</strong> domein<strong>en</strong> waar <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />
actief is.<br />
Naast <strong>de</strong>ze inzet voor duurzame operationele praktijk<strong>en</strong>,<br />
streeft <strong>Umicore</strong> er ook naar material<strong>en</strong> te ontwikkel<strong>en</strong> die <strong>de</strong><br />
lev<strong>en</strong>skwaliteit verhog<strong>en</strong>.<br />
Contact met <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> waar <strong>Umicore</strong> haar activiteit<strong>en</strong><br />
ontplooit is <strong>de</strong> meest directe manier waarop <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />
met <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving kan wisselwerk<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> op<strong>en</strong> <strong>en</strong> transparante<br />
dialoog met <strong>de</strong>ze geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> maakt integraal <strong>de</strong>el uit van<br />
<strong>de</strong> verbint<strong>en</strong>is van <strong>Umicore</strong> teg<strong>en</strong>over <strong>de</strong> belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>en</strong> is<br />
één van <strong>de</strong> sociale doelstelling<strong>en</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming voor 2010<br />
(zie pagina’s 62-63).<br />
Bepaal<strong>de</strong> maatschappelijke groepering<strong>en</strong> (bek<strong>en</strong>d als nietgouvernem<strong>en</strong>tele<br />
organisaties) vrag<strong>en</strong> ook geregeld inspraak in<br />
<strong>de</strong> operaties van <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<br />
zak<strong>en</strong> doet. <strong>Umicore</strong> waar<strong>de</strong>ert <strong>de</strong>ze belangstelling <strong>en</strong> tracht op<br />
e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> <strong>en</strong> constructieve manier met <strong>de</strong>ze groep<strong>en</strong> in dialoog<br />
te tre<strong>de</strong>n. In haar hoedanigheid als lid van <strong>de</strong> World Business<br />
Council for Sustainable Developm<strong>en</strong>t nam <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong>el <strong>aan</strong><br />
e<strong>en</strong> werkgroep om e<strong>en</strong> visie uit te tek<strong>en</strong><strong>en</strong> voor <strong>de</strong> bedrijv<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> toekomst. Het docum<strong>en</strong>t “Vision 2050: the new ag<strong>en</strong>da<br />
for business” werd in februari 2010 in New Delhi gepubliceerd.<br />
<strong>Umicore</strong> is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s lid van Business and Society - e<strong>en</strong> Belgische<br />
ver<strong>en</strong>iging van bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> maatschappelijke groepering<strong>en</strong>.<br />
Geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint-v<strong>en</strong>tures<br />
Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: investering<strong>en</strong> <strong>en</strong> richting<br />
verschaff<strong>en</strong><br />
Bijdrage van <strong>de</strong> geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
jointv<strong>en</strong>tures: bijdrage <strong>aan</strong> <strong>de</strong> winst van <strong>Umicore</strong>,<br />
technologische complem<strong>en</strong>tariteit<strong>en</strong>, markttoegang<br />
<strong>Umicore</strong> investeert in verschei<strong>de</strong>ne economische activiteit<strong>en</strong><br />
waarin ze ge<strong>en</strong> volledige managem<strong>en</strong>tcontrole heeft.<br />
Geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> zijn on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> waarin<br />
<strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> participatie heeft van meer dan 20 % maar<br />
min<strong>de</strong>r dan 50 % terwijl bij jointv<strong>en</strong>tures het eig<strong>en</strong>domschap<br />
<strong>en</strong> <strong>de</strong> controle gebruikelijk volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> 50:50 regeling ver<strong>de</strong>eld<br />
wor<strong>de</strong>n. Het bun<strong>de</strong>l<strong>en</strong> van kracht<strong>en</strong> wordt gezi<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> manier<br />
om technologische ontwikkeling<strong>en</strong> te versnell<strong>en</strong> of toegang<br />
te krijg<strong>en</strong> tot specifieke markt<strong>en</strong>. Van <strong>de</strong> 10 geassocieer<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint-v<strong>en</strong>tures heeft <strong>Umicore</strong> <strong>de</strong> effectieve<br />
controle van het managem<strong>en</strong>t in <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> gevall<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />
verteg<strong>en</strong>woordiging in <strong>de</strong> Raad van bestuur van geassocieer<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> of joint-v<strong>en</strong>tures is <strong>de</strong> manier waarop <strong>Umicore</strong><br />
het managem<strong>en</strong>t kan controler<strong>en</strong> <strong>en</strong> richting verschaff<strong>en</strong> of <strong>de</strong><br />
ontwikkeling van <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> kan opvolg<strong>en</strong>. Hoewel <strong>Umicore</strong><br />
niet haar eig<strong>en</strong> beleidskeuzes <strong>en</strong> procedures kan oplegg<strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />
geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> (of joint-v<strong>en</strong>tures waar ze niet over<br />
<strong>de</strong> meer<strong>de</strong>rheid van <strong>de</strong> stemrecht<strong>en</strong> beschikt) wordt wel dui<strong>de</strong>lijk<br />
gecommuniceerd dat <strong>Umicore</strong> verwacht dat <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />
gevoerd in overe<strong>en</strong>stemming met The <strong>Umicore</strong> Way. <strong>Umicore</strong><br />
is zeer strikt in het bescherm<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><strong>de</strong>r welke intellectuele<br />
eig<strong>en</strong>dom die ze <strong>de</strong>elt met geassocieer<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> of<br />
joint-v<strong>en</strong>ture partners. E<strong>en</strong> volledige lijst van geassocieer<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> <strong>en</strong> joint-v<strong>en</strong>ture bedrijv<strong>en</strong> is terug te vin<strong>de</strong>n op<br />
pagina 94 van dit verslag.<br />
Overheidssector <strong>en</strong> autoriteit<strong>en</strong><br />
Bijdrage van <strong>Umicore</strong>: belasting<strong>en</strong><br />
Bijdrage van <strong>de</strong> overheidssector <strong>en</strong> <strong>de</strong> autoriteit<strong>en</strong>:<br />
di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> formele toestemming om activiteit<strong>en</strong> te<br />
ontplooi<strong>en</strong><br />
<strong>Umicore</strong> betaal<strong>de</strong> in totaal € 57,0 miljo<strong>en</strong> belasting<strong>en</strong> in 2009. Ook<br />
<strong>de</strong> werknemers van <strong>Umicore</strong> betaal<strong>de</strong>n in totaal ongeveer € 105,7<br />
miljo<strong>en</strong> <strong>aan</strong> sociale bijdrag<strong>en</strong>.<br />
<strong>Umicore</strong> gaat geregeld partnerschapp<strong>en</strong> <strong>aan</strong> met op<strong>en</strong>bare<br />
instelling<strong>en</strong> zoals universiteit<strong>en</strong> om bepaal<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeksproject<strong>en</strong><br />
te bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Af <strong>en</strong> toe wor<strong>de</strong>n er partnerschapp<strong>en</strong> <strong>aan</strong>geg<strong>aan</strong><br />
met <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rzoekstoelag<strong>en</strong> verkreg<strong>en</strong> van publieke organisaties.<br />
In 2009 wer<strong>de</strong>n vier betek<strong>en</strong>isvolle toelag<strong>en</strong> (d.w.z. meer dan €<br />
0,5 miljo<strong>en</strong> per geval) ontvang<strong>en</strong>.<br />
Het beleid van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming sluit sch<strong>en</strong>king<strong>en</strong> <strong>aan</strong> politieke<br />
partij<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties uit.<br />
Inspanning<strong>en</strong> om <strong>de</strong> contact<strong>en</strong> met <strong>de</strong> publieke overhe<strong>de</strong>n<br />
wereldwijd te verbeter<strong>en</strong>, met als doel het profiel <strong>en</strong> het<br />
begrip van <strong>de</strong> technologieën van <strong>Umicore</strong> te verhog<strong>en</strong> –<br />
inclusief mogelijke toegang tot overheidssteun – wer<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>r<br />
geïntegreerd met <strong>de</strong> <strong>aan</strong>stelling in 2009 van e<strong>en</strong> S<strong>en</strong>ior Vice-<br />
Presi<strong>de</strong>nt Governm<strong>en</strong>tal Affairs.
Als er problem<strong>en</strong> ontst<strong>aan</strong> die <strong>Umicore</strong> <strong>aan</strong>belang<strong>en</strong>, <strong>de</strong>elt<br />
<strong>Umicore</strong> haar standpunt meestal mee via <strong>de</strong> sectoriële<br />
verban<strong>de</strong>n waarvan ze <strong>de</strong>el uitmaakt. De on<strong>de</strong>rneming is zich<br />
bewust van <strong>de</strong> gevoelighe<strong>de</strong>n verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> het innem<strong>en</strong> van<br />
standpunt<strong>en</strong> over zak<strong>en</strong> die van op<strong>en</strong>baar belang zijn. Met dit<br />
in het achterhoofd heeft <strong>Umicore</strong> richtlijn<strong>en</strong> voor gans <strong>de</strong> Groep<br />
<strong>aan</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> die verdui<strong>de</strong>lijk<strong>en</strong> hoe dit di<strong>en</strong>t te geschie<strong>de</strong>n<br />
op e<strong>en</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijke manier (beschikbaar op <strong>de</strong> website).<br />
Hieron<strong>de</strong>r wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> belangrijkste organisaties waarin <strong>Umicore</strong><br />
verteg<strong>en</strong>woordigd is (zowel op het niveau van <strong>de</strong> Groep als van<br />
<strong>de</strong> business units) in 2009 weergegev<strong>en</strong>:<br />
Groep:<br />
- World Business Council for Sustainable Developm<strong>en</strong>t (WBCSD)<br />
- European Round Table of Industrialists (ERT)<br />
- Eurometaux<br />
- Agoria (Belgische multisectorfe<strong>de</strong>ratie van <strong>de</strong> technologische<br />
industrie)<br />
- World Fuel Cell Council<br />
Advanced Materials:<br />
- Cobalt Developm<strong>en</strong>t Institute<br />
- Nickel Institute<br />
Precious Metals Products & Catalysts:<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 137<br />
- Emissiecontrole-ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> op regionaal <strong>en</strong> nationaal vlak<br />
(VS, Zuid-Afrika, Brazilië, China, Europese Unie) – zie www.<br />
automotivecatalysts.umicore.com/<strong>en</strong>/links/ voor e<strong>en</strong> selectie<br />
van links<br />
- Duitse Fe<strong>de</strong>ratie van Chemiebedrijv<strong>en</strong> (VCI)<br />
Precious Metals Services:<br />
- European Electronics Recyclers Association<br />
- International Association of Electronics Recyclers<br />
- International Platinum Association<br />
- International Precious Metals Institute<br />
- International Antimony Association<br />
Zinc Specialties:<br />
- International Zinc Association<br />
Verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> business units van <strong>Umicore</strong> on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong><strong>de</strong>n het<br />
programma ‘Responsible Care’ van <strong>de</strong> chemische industrie <strong>en</strong><br />
sommige zijn ook lid van <strong>de</strong> European Chemical Industry Council<br />
(CEFIC).
138 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Raad van bestuur<br />
Thomas Leys<strong>en</strong>, 49, Voorzitter<br />
Niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />
Thomas Leys<strong>en</strong> werd voorzitter van <strong>Umicore</strong> in november 2008<br />
nadat hij ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r van <strong>Umicore</strong> was sinds 2000.<br />
Hij is tev<strong>en</strong>s voorzitter van Corelio, e<strong>en</strong> Belgische mediagroep.<br />
Hij is lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van het on<strong>de</strong>rzoeksc<strong>en</strong>trum<br />
voor micro-elektronica IMEC, lid van <strong>de</strong> Raad van toezicht van<br />
Bank Metzler, Duitsland, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van<br />
Compagnie Maritime Belge (CMB), Etex Group <strong>en</strong> UCB. Hij werd<br />
voorzitter van het Verbond van Belgische On<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> (VBO) in<br />
april 2008.<br />
Voorzitter sinds: 19 november 2008<br />
Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 10 mei 2000<br />
Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2012<br />
Voorzitter van het B<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> Bezoldigingscomité sinds: 19<br />
november 2008<br />
Marc Grynberg, 44<br />
Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r, uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />
Marc Grynberg werd b<strong>en</strong>oemd tot ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r van<br />
<strong>Umicore</strong> in november 2008, in opvolging van Thomas Leys<strong>en</strong>. Hij<br />
kwam bij <strong>Umicore</strong> in 1996 als Group Controller. Hij was <strong>de</strong> CFO van<br />
<strong>Umicore</strong> van 2000 tot 2006, waarna hij <strong>aan</strong> het hoofd kwam van<br />
<strong>Umicore</strong>’s Automotive Catalysts business unit. Marc heeft e<strong>en</strong> diploma<br />
van han<strong>de</strong>lsing<strong>en</strong>ieur <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Universiteit van Brussel (Ecole <strong>de</strong><br />
Commerce Solvay) <strong>en</strong>, voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> <strong>de</strong> toetreding tot <strong>Umicore</strong>,<br />
was hij werkzaam bij DuPont <strong>de</strong> Nemours in Brussel <strong>en</strong> G<strong>en</strong>ève.<br />
Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 19 november 2008<br />
Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2012<br />
Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r sinds: 19 november 2008<br />
Isabelle Bouillot, 60<br />
Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />
Isabelle Bouillot stu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Franse Ecole Nationale<br />
d’Administration. Zij bekleed<strong>de</strong> verschei<strong>de</strong>ne functies in Franse<br />
op<strong>en</strong>bare bestur<strong>en</strong>, waaron<strong>de</strong>r economisch adviseur van <strong>de</strong><br />
Franse Presi<strong>de</strong>nt van 1989 tot 1991 <strong>en</strong> Begrotingsdirecteur bij het<br />
Franse Ministerie van Economie <strong>en</strong> Financiën van 1991 tot 1995.<br />
In 1995 vervoeg<strong>de</strong> ze <strong>de</strong> Caisse <strong>de</strong>s Dépôts et Consignations als<br />
waarnem<strong>en</strong>d ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r. Zij was belast met financiële<br />
<strong>en</strong> bankactiviteit<strong>en</strong>. Van 2000 tot 2003 was zij ge<strong>de</strong>legeerd<br />
bestuur<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> investeringsbank van <strong>de</strong> Groep CDC IXIS. Zij is<br />
mom<strong>en</strong>teel Voorzitster van China Equity Links <strong>en</strong> lid van <strong>de</strong> raad<br />
van bestuur van Saint-Gobain.<br />
Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 14 april 2004<br />
Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2010<br />
Lid van het Auditcomité sinds: 13 april 2005<br />
Lid van het b<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> bezoldigingscomité sinds: 13 april 2005<br />
Uwe-Ernst Bufe, 65<br />
Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />
Uwe-Ernst Bufe was ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r van Degussa tot<br />
mei 2000. Hij is ook lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van Akzo Nobel<br />
N.V. (Ne<strong>de</strong>rland) alsook e<strong>en</strong> lid van <strong>de</strong> Niet-uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> raad van<br />
SunPower Inc. (VS).<br />
Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 26 mei 2004<br />
Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2011<br />
Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e, 69<br />
Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />
Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e heeft verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> ministerambt<strong>en</strong> uitgeoef<strong>en</strong>d<br />
<strong>en</strong> was Eerste Minister van België van 1992 tot 1999. Hij is<br />
Voorzitter van Dexia alsook lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van AB<br />
InBev, Corona-Lotus <strong>en</strong> Thrombog<strong>en</strong>ics. Hij is lid van het Europese<br />
Parlem<strong>en</strong>t.<br />
Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 1 oktober 1999<br />
Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring<br />
van 2011<br />
Arnoud <strong>de</strong> Pret, 65<br />
Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />
Arnoud <strong>de</strong> Pret werkte van 1972 tot 1978 bij Morgan Guaranty<br />
Trust Company in New York. Van 1978 tot 1981 was hij financieel<br />
directeur bij Cockerill-Sambre <strong>en</strong> tot <strong>en</strong> met 1990 financieel<br />
directeur van <strong>de</strong> groep <strong>en</strong> lid van het Uitvoer<strong>en</strong>d Comité van UCB.<br />
Van 1991 tot mei 2000 was hij financieel directeur bij <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong><br />
lid van het directiecomité. Hij is lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van AB<br />
InBev, Delhaize groep, Sibelco, UCB, L’Intégrale <strong>en</strong> van <strong>de</strong> Franse<br />
v<strong>en</strong>nootschap Lesaffre & Cie. Hij is lid van <strong>de</strong> Raad van toezicht<br />
van Euronext BV Amsterdam.<br />
Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 10 mei 2000<br />
Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2011<br />
Lid van het Auditcomité sinds: 1 januari 2001<br />
Shohei Naito, 66<br />
Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />
Shohei Naito startte zijn loopb<strong>aan</strong> bij het Japanse Ministerie van<br />
Buit<strong>en</strong>landse Zak<strong>en</strong>. Bij het ministerie di<strong>en</strong><strong>de</strong> hij als Directeur-<br />
G<strong>en</strong>eraal Consulaire Zak<strong>en</strong> & Migratie alsook als Chef van het<br />
Protocol. Dhr. Naito bekleed<strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> diplomatieke functies<br />
in het buit<strong>en</strong>land <strong>en</strong> hij werd in 1996 tot ambassa<strong>de</strong>ur b<strong>en</strong>oemd.<br />
Sindsdi<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>de</strong> hij als ambassa<strong>de</strong>ur van Japan in Cambodja,<br />
tegelijk D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong> <strong>en</strong> Litouw<strong>en</strong>, <strong>en</strong> België. Hij verliet <strong>de</strong><br />
diplomatieke di<strong>en</strong>st <strong>aan</strong> het ein<strong>de</strong> van 2006 <strong>en</strong> is nu S<strong>en</strong>ior Fellow<br />
bij het Japan Institute of International Affairs.<br />
Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 25 april 2007<br />
Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2010
Jonathan Opp<strong>en</strong>heimer, 40<br />
Niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />
Jonathan Opp<strong>en</strong>heimer vervoeg<strong>de</strong> <strong>de</strong> De Beers Group in 1994:<br />
hij werd bestuur<strong>de</strong>r van De Beers S.A. in 2006. Hij is tev<strong>en</strong>s lid<br />
van het Uitvoer<strong>en</strong>d Comité daarvan. Hij is Voorzitter van De Beers<br />
Canada Inc. <strong>en</strong> van <strong>de</strong> v<strong>en</strong>nootschapp<strong>en</strong> van Elem<strong>en</strong>t Six Abrasives<br />
Group. Vanwege zijn voorzitterschap van <strong>de</strong> bedrijv<strong>en</strong>groep<br />
Elem<strong>en</strong>t Six (waarin <strong>Umicore</strong> e<strong>en</strong> participatie heeft) wordt hij<br />
beschouwd als niet-onafhankelijk bestuur<strong>de</strong>r.<br />
Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 5 september 2001<br />
Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2011<br />
Guy Paquot, 68<br />
Onafhankelijk, niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />
Guy Paquot vervoeg<strong>de</strong> in 1969 <strong>de</strong> groep Bank Nagelmackers <strong>en</strong><br />
werd voorzitter <strong>en</strong> ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r van Financière Lecocq<br />
(e<strong>en</strong> dochteron<strong>de</strong>rneming van Nagelmackers) in 1986. In 1994<br />
veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong> Financière Lecocq haar naam in Compagnie Mobilière<br />
et Foncière du Bois Sauvage. In 2003 trad hij af als ge<strong>de</strong>legeerd<br />
bestuur<strong>de</strong>r maar bleef voorzitter van Compagnie du Bois Sauvage.<br />
Hij is voorzitter van Neuhaus <strong>en</strong> lid van <strong>de</strong> raad van bestuur van<br />
Recticel, <strong>de</strong> Noel groep, Nomacorc SA <strong>en</strong> Ser<strong>en</strong>dip ev<strong>en</strong>als van<br />
<strong>de</strong> Stichting Quartier <strong>de</strong>s Arts.<br />
Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 13 april 2005<br />
Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2011<br />
Lid van het b<strong>en</strong>oemings- <strong>en</strong> bezoldigingscomité sinds: 13 april<br />
2005<br />
Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l, 66<br />
Niet-uitvoer<strong>en</strong>d bestuur<strong>de</strong>r<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 139<br />
Van links naar rechts: Arnoud <strong>de</strong> Pret, Guy Paquot, Jean-Luc Deha<strong>en</strong>e, Uwe-Ernst Bufe, Thomas Leys<strong>en</strong>, Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l,<br />
Isabelle Bouillot, Shohei Naito, Marc Grynberg, Jonathan Opp<strong>en</strong>heimer, Géraldine Nol<strong>en</strong>s (secretaris)<br />
Na e<strong>en</strong> carrière in financieel beheer bij G<strong>en</strong>eral Electric (VS),<br />
Siem<strong>en</strong>s, Cockerill-Sambre <strong>en</strong> CBR, vervoeg<strong>de</strong> Klaus W<strong>en</strong><strong>de</strong>l<br />
in 1988 <strong>de</strong> G<strong>en</strong>erale Maatschappij van België als lid van het<br />
Uitvoer<strong>en</strong>d Comité, verantwoor<strong>de</strong>lijk voor beheerscontrole op<br />
groepsniveau. Sinds 2000 is hij zelfstandig consul<strong>en</strong>t. Hij is lid van<br />
<strong>de</strong> raad van bestuur van Recticel.<br />
Bestuur<strong>de</strong>r sinds: 26 juli 1989<br />
Ein<strong>de</strong> ambtsperio<strong>de</strong>: gewone algem<strong>en</strong>e verga<strong>de</strong>ring van 2012<br />
Voorzitter van het Auditcomité sinds: 13 april 2005<br />
Karel Vinck<br />
Ere-voorzitter
140 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Directiecomité<br />
Van links naar rechts: Hugo Morel, Pascal Reymon<strong>de</strong>t, Martin G. Hess, Marc Grynberg, Martine Verluyt<strong>en</strong>, William Staron, Marc Van San<strong>de</strong><br />
Marc Grynberg, 44<br />
Ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r<br />
Marc Grynberg werd b<strong>en</strong>oemd tot ge<strong>de</strong>legeerd bestuur<strong>de</strong>r van<br />
<strong>Umicore</strong> in november 2008, in opvolging van Thomas Leys<strong>en</strong>. Hij<br />
vervoeg<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> in 1996 als Group Controller. Hij was Chief<br />
Financial Officer van <strong>Umicore</strong> van 2000 tot 2006, waarna hij <strong>aan</strong><br />
het hoofd kwam te st<strong>aan</strong> van <strong>Umicore</strong>’s Automotive Catalysts<br />
business unit. Marc bezit e<strong>en</strong> diploma van han<strong>de</strong>lsing<strong>en</strong>ieur<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Universiteit van Brussel (Ecole <strong>de</strong> Commerce Solvay) <strong>en</strong>,<br />
voorafg<strong>aan</strong>d <strong>aan</strong> zijn loopb<strong>aan</strong> bij <strong>Umicore</strong>, was hij werkzaam bij<br />
DuPont <strong>de</strong> Nemours in Brussel <strong>en</strong> G<strong>en</strong>ève.<br />
Martine Verluyt<strong>en</strong>, 58<br />
Chief Financial Officer: Financiën, Informatica<br />
Martine Verluyt<strong>en</strong> vervoeg<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> in 2006. Daarvoor was<br />
ze Chief Financial Officer bij Mobistar, <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> grootste<br />
mobiele telefoonoperator in België. Daar<strong>aan</strong> voorafg<strong>aan</strong>d,<br />
bekleed<strong>de</strong> ze e<strong>en</strong> <strong>aan</strong>tal internationale posities bij het in speciale<br />
plastiekproduct<strong>en</strong> gespecialiseer<strong>de</strong> bedrijf Raychem, zowel in<br />
België als in <strong>de</strong> Ver<strong>en</strong>ig<strong>de</strong> Stat<strong>en</strong>. Ze startte haar carrière als<br />
bedrijfsrevisor bij KPMG.<br />
Martin G. Hess, 57<br />
Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt: Precious Metals Products,<br />
Cobalt & Specialty Materials, Corporate Developm<strong>en</strong>t<br />
Martin G. Hess trad in di<strong>en</strong>st bij Degussa in 1972 als stagiair in<br />
<strong>de</strong> han<strong>de</strong>lsdi<strong>en</strong>st. Hij bekleed<strong>de</strong> diverse post<strong>en</strong> in verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
business units <strong>en</strong> bouw<strong>de</strong> e<strong>en</strong> ruime internationale ervaring op<br />
in Afrika <strong>en</strong> Azië. Tuss<strong>en</strong> 1999 <strong>en</strong> 2006 had hij <strong>de</strong> leiding over <strong>de</strong><br />
business unit Automotive Catalysts. Daarna leid<strong>de</strong> hij <strong>de</strong> business<br />
groep Zinc Specialties tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> overgangsperio<strong>de</strong> voor <strong>de</strong><br />
overheveling van <strong>de</strong> zinkraffinage-activiteit naar Nyrstar, waarna<br />
hij <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor <strong>de</strong> Cobalt & Specialty Materials<br />
<strong>en</strong> Precious Metals Products activiteit<strong>en</strong> overnam, in parallel<br />
met <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor het <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t Corporate<br />
Developm<strong>en</strong>t. Hij vervoeg<strong>de</strong> het directiecomité van <strong>Umicore</strong> in<br />
2003.<br />
Hugo Morel, 59<br />
Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt: Precious Metals Services,<br />
Aankoop, Corporate Security<br />
Hugo Morel haal<strong>de</strong> e<strong>en</strong> diploma van burgerlijk ing<strong>en</strong>ieur<br />
metaalkun<strong>de</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Katholieke Universiteit Leuv<strong>en</strong>. In 1974<br />
vervoeg<strong>de</strong> bij <strong>Umicore</strong> waar hij in <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jar<strong>en</strong> diverse post<strong>en</strong><br />
bekleed<strong>de</strong> in <strong>de</strong> productie, <strong>de</strong> commerciële <strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, <strong>de</strong><br />
strategie <strong>en</strong> <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e directie van diverse activiteit<strong>en</strong>. Hij<br />
leid<strong>de</strong> <strong>de</strong> Zinc Chemicals business unit tuss<strong>en</strong> 1996 <strong>en</strong> 1997 <strong>en</strong>
neemt zijn huidige functie waar sinds 1998. Hij vervoeg<strong>de</strong> het<br />
Directiecomité in 2002.<br />
Pascal Reymon<strong>de</strong>t, 50<br />
Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt: Zinc Specialties<br />
Pascal Reymon<strong>de</strong>t bezit e<strong>en</strong> Master of Sci<strong>en</strong>ce diploma van<br />
<strong>de</strong> Stanford University <strong>en</strong> e<strong>en</strong> ing<strong>en</strong>ieursdiploma van <strong>de</strong> Ecole<br />
C<strong>en</strong>trale te Parijs. Hij oef<strong>en</strong><strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> managem<strong>en</strong>tfuncties<br />
uit binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> Degussa groep inclusief het managem<strong>en</strong>t van <strong>de</strong><br />
autokatalysator<strong>en</strong>fabriek<strong>en</strong> in Port Elizabeth <strong>en</strong> Burlington. Hij<br />
vervoeg<strong>de</strong> het directiecomité van <strong>Umicore</strong> in 2003 als hoofd van<br />
<strong>de</strong> Precious Metals Products-activiteit. In september 2007 werd hij<br />
<strong>aan</strong>gesteld als hoofd van Zinc Specialties.<br />
William Staron, 61<br />
Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt: Automotive Catalysts<br />
William Staron behaal<strong>de</strong> e<strong>en</strong> diploma in Mechanical Engineering<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Universiteit van Ohio <strong>en</strong> heeft e<strong>en</strong> lange ervaring in<br />
<strong>de</strong> katalysator-industrie. Tij<strong>de</strong>ns zijn perio<strong>de</strong> bij Engelhard (nu<br />
BASF), stond hij <strong>aan</strong> het hoofd van <strong>de</strong> Environm<strong>en</strong>tal Catalysts,<br />
Specialty Minerals & Colors, <strong>en</strong> Chemical Catalyst groep<strong>en</strong>.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 141<br />
William vervoeg<strong>de</strong> <strong>Umicore</strong> in 2002 als S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt voor<br />
Automotive Catalysts in Noord-Amerika. In 2007 werd hij b<strong>en</strong>oemd<br />
tot hoofd van Global Research & Technology voor <strong>de</strong> Automotive<br />
Catalysts divisie. In oktober 2008 volg<strong>de</strong> hij Marc Grynberg op als<br />
hoofd van <strong>de</strong>ze business unit.<br />
Marc Van San<strong>de</strong>, 57<br />
Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt: Chief Technology Officer,<br />
Leefmilieu, Veiligheid <strong>en</strong> Gezondheid<br />
Marc Van San<strong>de</strong> behaal<strong>de</strong> e<strong>en</strong> diploma van doctor in <strong>de</strong> fysica<br />
<strong>aan</strong> <strong>de</strong> Universitaire Instelling Antwerp<strong>en</strong>, ev<strong>en</strong>als e<strong>en</strong> MBA. In<br />
1980 vervoeg<strong>de</strong> hij <strong>Umicore</strong> <strong>en</strong> bekleed<strong>de</strong> er diverse functies<br />
in <strong>de</strong> research-, marketing- <strong>en</strong> productiedi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. In 1993 werd<br />
hij Vice-Presi<strong>de</strong>nt van <strong>de</strong> business unit Electro-Optic Materials: in<br />
1999 vervoeg<strong>de</strong> hij het Directiecomité als Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt<br />
Advanced Materials. Hij nam <strong>de</strong> functie van Chief Technology<br />
Officer op in 2005, <strong>en</strong> draagt ver<strong>de</strong>r <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
voor <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> Electro-Optic Materials, Thin Film Products <strong>en</strong><br />
Precious Metals Chemistry.
142 42 I U UUmic<br />
<strong>Umicore</strong> mic m ore or ore or re r re r re I<br />
J JJaar<br />
J<br />
J JJaarverslag<br />
aar aa aar aa aar aa aar aa aar aa aar aa aar aa aar aa aar a ar arrver<br />
ver ve ver ve ver ve ver ve ver ve ver ve ver ve ver ve ver ve sla sl sla la l la lag g g2 g g2 g g2 g g2 g g2 g g2 g g2 g g2 g gg2 g 2<br />
2 22009<br />
009 00 0 09<br />
S<strong>en</strong>ior Managem<strong>en</strong>t<br />
Advanced Materials<br />
Dirk Uyt<strong>de</strong>willig<strong>en</strong>, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Cobalt & Specialty Materials<br />
Klaus Ostgathe, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Thin Film Products<br />
Michel Cauwe, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Electro-Optic Materials<br />
Zinc Specialties<br />
Pascal Reymon<strong>de</strong>t, Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt Zinc Specialties<br />
Guy Beke, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Zinc Chemicals<br />
Precious Metals Services<br />
Hugo Morel, Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt, Precious Metals Services<br />
Ralf Drieselmann, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt, Precious Metals Managem<strong>en</strong>t
CTO Organisatie<br />
Ignace <strong>de</strong> Ruijter, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt<br />
Jan Vlieg<strong>en</strong>, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt<br />
Corporate<br />
Luc Gell<strong>en</strong>s, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Corporate Developm<strong>en</strong>t<br />
Géraldine Nol<strong>en</strong>s, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Legal Affairs<br />
Bernhard Fuchs, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Greater China<br />
Precious Metals Products & Catalysts<br />
Dietmar Becker, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Technical Materials<br />
Joerg Beuers, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Jewellery & Electroplating<br />
Michael Neisel, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Automotive Catalysts<br />
Europe and Africa<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 143<br />
Marc Van San<strong>de</strong>, Chief Technology Of cer (CTO)<br />
Guy Ethier, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Environm<strong>en</strong>t, Health and Safety<br />
Stephan Csoma, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Governm<strong>en</strong>tal Affairs<br />
Franz-Josef Kron, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt South America<br />
Edwin D’Hondt, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt Information Systems<br />
William Staron, Executive Vice-Presi<strong>de</strong>nt Automotive Catalysts<br />
Dieter Lindner, S<strong>en</strong>ior Vice-Presi<strong>de</strong>nt R&T Automotive Catalysts
144 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
Glossarium<br />
Aantal opleidingsur<strong>en</strong> per<br />
persoon:<br />
Gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal opleidingsur<strong>en</strong> per<br />
werknemer – inclusief interne <strong>en</strong> externe<br />
opleiding <strong>en</strong> opleiding op <strong>de</strong> werkvloer.<br />
Opleiding op <strong>de</strong> werkvloer kan het <strong>aan</strong>tal<br />
ur<strong>en</strong> inhou<strong>de</strong>n wanneer iemand wor<strong>de</strong>n<br />
opgeleid op <strong>de</strong> werkvloer, zon<strong>de</strong>r dat <strong>de</strong>ze<br />
volledig productief is. Het totale <strong>aan</strong>tal<br />
opleidingsur<strong>en</strong> wordt ge<strong>de</strong>eld door het<br />
personeelsbestand.<br />
Aantal stakingsdag<strong>en</strong>:<br />
Aantal dag<strong>en</strong> die verlor<strong>en</strong> g<strong>aan</strong> omwille<br />
van “<strong>aan</strong>gekondig<strong>de</strong>” staking<strong>en</strong>.<br />
Werkon<strong>de</strong>rbreking<strong>en</strong> van min<strong>de</strong>r dan<br />
e<strong>en</strong> dag wor<strong>de</strong>n niet geteld, behalve als<br />
ze herhaald wor<strong>de</strong>n over e<strong>en</strong> langere<br />
perio<strong>de</strong>. Dit cijfer houdt ge<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing<br />
met <strong>de</strong> dag<strong>en</strong> die verlor<strong>en</strong> zijn geg<strong>aan</strong><br />
door bereidwillig<strong>en</strong> die omwille van <strong>de</strong><br />
stakingsacties niet tot het werk kon<strong>de</strong>n<br />
overg<strong>aan</strong>.<br />
Blootstellingsbiomarker:<br />
stof of metaboliet gemet<strong>en</strong> in biologische<br />
vloeistoff<strong>en</strong> (bv. bloed) om <strong>de</strong> interne<br />
lichaamsblootstelling te met<strong>en</strong><br />
Ernstgraad ongevall<strong>en</strong> met verlet:<br />
Aantal verletdag<strong>en</strong> per duiz<strong>en</strong>d werkur<strong>en</strong>.<br />
Ongevall<strong>en</strong> op <strong>de</strong> weg van <strong>en</strong> naar het<br />
werk wor<strong>de</strong>n niet meegerek<strong>en</strong>d.<br />
Frequ<strong>en</strong>tiegraad ongevall<strong>en</strong> met<br />
verlet:<br />
Aantal ongevall<strong>en</strong> met verlet per miljo<strong>en</strong><br />
werkur<strong>en</strong>. Ongevall<strong>en</strong> op <strong>de</strong> weg van <strong>en</strong><br />
naar het werk wor<strong>de</strong>n niet meegerek<strong>en</strong>d.<br />
Global Reporting Initiative® (GRI):<br />
Het GRI is e<strong>en</strong> internationaal<br />
langetermijnproces waarbij verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n betrokk<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> dat<br />
tot missie heeft wereldwijd toepasbare<br />
richtlijn<strong>en</strong> voor rapportering op het gebied<br />
van duurzaamheid te ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> te<br />
versprei<strong>de</strong>n.<br />
ISO 14001:<br />
Specificatie voor milieubeheersystem<strong>en</strong> van<br />
<strong>de</strong> “International Standards Organisation”<br />
(ref. ISO).<br />
A(H1N1):<br />
Microgram per <strong>de</strong>ciliter bloed:<br />
Type griepvirus<br />
E<strong>en</strong>heid voor het metaalgehalte in het<br />
Biodiversiteit:<br />
bloed<br />
De variatie tuss<strong>en</strong> lev<strong>en</strong><strong>de</strong> organism<strong>en</strong> Microgram per gram creatinine:<br />
uit alle bronn<strong>en</strong>, waaron<strong>de</strong>r land, zee <strong>en</strong> E<strong>en</strong>heid voor het metaalgehalte in <strong>de</strong> urine.<br />
an<strong>de</strong>re aquatische ecosystem<strong>en</strong>, alsook<br />
<strong>de</strong> ecologische complex<strong>en</strong> waar zij <strong>de</strong>el Nanomaterial<strong>en</strong>:<br />
van uitmak<strong>en</strong>; met inbegrip van diversiteit Material<strong>en</strong> die uit microscopische partikels<br />
binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> soort<strong>en</strong>; tuss<strong>en</strong> soort<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rling best<strong>aan</strong> met t<strong>en</strong> minste één dim<strong>en</strong>sie die<br />
<strong>en</strong> van ecosystem<strong>en</strong>.<br />
kleiner is dan 100 nanometer.<br />
OHSAS 18001:<br />
“Occupational Health and Safety<br />
Assessm<strong>en</strong>t Series”: e<strong>en</strong> beheersysteem<br />
van veiligheid <strong>en</strong> gezondheid.<br />
REACH:<br />
“Registratie, Evaluatie <strong>en</strong> Autorisatie van<br />
Chemische stoff<strong>en</strong>”; nieuw EU beleid inzake<br />
chemische stoff<strong>en</strong>.<br />
Recyclage-material<strong>en</strong>:<br />
Material<strong>en</strong> die hun eerste lev<strong>en</strong>scyclus<br />
beëindigd hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> via recyclage<br />
herverwerkt zull<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n waardoor<br />
e<strong>en</strong> twee<strong>de</strong>, <strong>de</strong>r<strong>de</strong>... lev<strong>en</strong>scyclus wordt<br />
ingezet.<br />
Registreerbare verwonding:<br />
E<strong>en</strong> verwonding als gevolg van e<strong>en</strong><br />
arbeidsongeval waarvoor meer dan één<br />
verzorging nodig is of die leidt tot e<strong>en</strong><br />
<strong>aan</strong>gepast arbeidsprogramma, maar<br />
exclusief ongevall<strong>en</strong> met verlet.<br />
Risico-evaluatie:<br />
De evaluatie van risico’s uitg<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />
van best<strong>aan</strong><strong>de</strong> stoff<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s,<br />
zowel werknemers als consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
het milieu, met het oog op e<strong>en</strong> beter<br />
risicobeheer.<br />
Secundaire grondstoff<strong>en</strong>:<br />
Nev<strong>en</strong>product<strong>en</strong> van primaire<br />
materiaalstrom<strong>en</strong>.<br />
Terugwinning:<br />
De inzameling van afvalmaterial<strong>en</strong> met<br />
het doel ze <strong>aan</strong> e<strong>en</strong> recyclageproces te<br />
on<strong>de</strong>rwerp<strong>en</strong>.<br />
Tij<strong>de</strong>lijke werknemers:<br />
<strong>Umicore</strong> werknemers met e<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>lijk<br />
contract. Ze wor<strong>de</strong>n niet beschouwd als<br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het vaste personeelsbestand,<br />
maar wor<strong>de</strong>n wel opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het totale<br />
personeelsbestand.<br />
Broeikasgass<strong>en</strong>:<br />
Ongeval met verlet:<br />
Vrijwillige vertrekkers:<br />
Gass<strong>en</strong> die bijdrag<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> opwarming van E<strong>en</strong> ongeval dat leidt tot het verlies van Aantal werknemers die het bedrijf<br />
<strong>de</strong> aar<strong>de</strong>, zoals CO , meth<strong>aan</strong>, <strong>en</strong>z.<br />
2 minst<strong>en</strong>s één arbeidsdag.<br />
vrijwillig verlat<strong>en</strong> (exclusief afvloeiing<strong>en</strong>,<br />
CDC:<br />
Personeelsbestand:<br />
p<strong>en</strong>sionering <strong>en</strong> het beëindig<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
vast contract). Dit cijfer is verbon<strong>de</strong>n met<br />
C<strong>en</strong>ters for Disease Control and Prev<strong>en</strong>tion; Aantal werknemers (arbei<strong>de</strong>rs, bedi<strong>en</strong><strong>de</strong>n, het totale personeelsbestand.<br />
e<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Ver<strong>en</strong>ig<strong>de</strong> Stat<strong>en</strong> gebaseer<strong>de</strong><br />
organisatie die gericht is op het voorkom<strong>en</strong><br />
ka<strong>de</strong>rs) die betaald wer<strong>de</strong>n door <strong>Umicore</strong><br />
op het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> waarover Ziektegraad:<br />
<strong>en</strong> beheers<strong>en</strong> van ziektes, <strong>de</strong> promotie van verslag wordt uitgebracht. Inclusief Totaal <strong>aan</strong>tal werkdag<strong>en</strong> verlor<strong>en</strong><br />
(milieu)gezondheid <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rwijs.<br />
halftijdse, halftijdse omwille van leeftijd door ziekte, exclusief lange termijn<br />
Decibel:<br />
<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>lijke werknemers maar exclusief<br />
werknemers met e<strong>en</strong> slap<strong>en</strong>d contract <strong>en</strong><br />
ziekte <strong>en</strong> verlor<strong>en</strong> dag<strong>en</strong> omwille van<br />
zwangerschapsverlof. Dit cijfer staat in<br />
E<strong>en</strong>heid van geluidsniveau<br />
werknemers op basis van on<strong>de</strong>r<strong>aan</strong>neming. verband met het totaal <strong>aan</strong>tal werkdag<strong>en</strong><br />
Duurzame ontwikkeling:<br />
Procesveiligheid:<br />
per jaar (bv. 260 dag<strong>en</strong>).<br />
Ontwikkeling die beantwoordt <strong>aan</strong> Veiligheidskwesties verbon<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> het<br />
<strong>de</strong> behoeft<strong>en</strong> van vandaag zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> gebruik <strong>en</strong> het opslag van gevaarlijke<br />
toekomstige g<strong>en</strong>eraties te belemmer<strong>en</strong> chemische stoff<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> bedreiging<br />
om in hun eig<strong>en</strong> behoeft<strong>en</strong> te voorzi<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> voor werknemers,<br />
(ref. VN Wereldcommissie voor milieu <strong>en</strong><br />
ontwikkeling).<br />
buurtbewoners <strong>en</strong> het leefmilieu.
Financiële <strong>de</strong>finities<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal:<br />
Totaal vermog<strong>en</strong> - reële waar<strong>de</strong> reserve<br />
+ netto financiële schuld + voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
voor personeels voor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> - uitgestel<strong>de</strong><br />
belastingactiva <strong>en</strong> -passiva - IAS 39-effect.<br />
Aangew<strong>en</strong>d kapitaal, gemid<strong>de</strong>ld:<br />
Voor halfjaar: gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> van het<br />
<strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d kapitaal <strong>aan</strong> het begin <strong>en</strong> <strong>aan</strong><br />
het ein<strong>de</strong> van <strong>de</strong> perio<strong>de</strong>.<br />
Voor het volledige jaar: gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> van <strong>de</strong><br />
halfjaargemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong>n.<br />
Beurskapitalisatie:<br />
Slotkoers x totaal <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
EBIT:<br />
Bedrijfsresultaat van integraal<br />
geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong><br />
(opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> van an<strong>de</strong>re financiële<br />
activa inbegrep<strong>en</strong>) + <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />
Groep in het nettoresultaat van <strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
vermog<strong>en</strong>smutatiemetho<strong>de</strong>.<br />
EBITDA:<br />
EBIT + [afschrijving<strong>en</strong> + niet-kasuitgav<strong>en</strong>,<br />
an<strong>de</strong>re dan afschrijving<strong>en</strong> (d.w.z.<br />
toevoeging<strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>en</strong> terugneming<br />
van waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>,<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> <strong>en</strong> terugneming<br />
van waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> op voorra<strong>de</strong>n,<br />
an<strong>de</strong>re bijzon<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>)<br />
+/- IAS 39 effect] van integraal<br />
geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>.<br />
b) structurele in<strong>de</strong>kking, wat impliceert dat<br />
<strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> hedging<br />
instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing<br />
wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in plaats van het eig<strong>en</strong><br />
vermog<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dit voordat <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rligg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
voorzi<strong>en</strong>e of vastgeleg<strong>de</strong> transacties zich<br />
voordo<strong>en</strong>, of<br />
c) in uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> contract<strong>en</strong> beslot<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>rivat<strong>en</strong>, wat impliceert dat <strong>de</strong> wijziging<br />
in <strong>de</strong> reële waar<strong>de</strong> op <strong>de</strong> beslot<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>rivat<strong>en</strong> in <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing moet<br />
wor<strong>de</strong>n opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, in teg<strong>en</strong>stelling<br />
tot <strong>de</strong> uitvoer<strong>en</strong><strong>de</strong> compon<strong>en</strong>t waar<br />
<strong>de</strong> wijziging in reële waar<strong>de</strong> niet in<br />
<strong>de</strong> resultat<strong>en</strong>rek<strong>en</strong>ing kan wor<strong>de</strong>n<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Inkomst<strong>en</strong> (metaal niet<br />
inbegrep<strong>en</strong>):<br />
Alle elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong> inkomst<strong>en</strong> - <strong>de</strong><br />
waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong> <strong>aan</strong>gekochte metal<strong>en</strong>.<br />
Recurr<strong>en</strong>te operationele marge:<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT van integraal<br />
geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong> /<br />
Opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> (metaal niet inbegrep<strong>en</strong>).<br />
ROCE (R<strong>en</strong><strong>de</strong>m<strong>en</strong>t op <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d<br />
kapitaal):<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT / gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>gew<strong>en</strong>d<br />
kapitaal. Al gepubliceer<strong>de</strong> historische cijfers<br />
zijn niet herzi<strong>en</strong>.<br />
IAS 39 effect:<br />
Investering<strong>en</strong>:<br />
Tijdsverschill<strong>en</strong> (zon<strong>de</strong>r invloed op Gekapitaliseer<strong>de</strong> investering<strong>en</strong> in<br />
<strong>de</strong> kasstrom<strong>en</strong>) in het boek<strong>en</strong> van immateriële <strong>en</strong> materiële vaste activa.<br />
opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> in geval van niet-toepassing of<br />
<strong>de</strong> onmogelijkheid van het bekom<strong>en</strong> van<br />
IAS hedge accounting op:<br />
Kasstrom<strong>en</strong> vóór<br />
financieringsoperaties:<br />
To<strong>en</strong>ame / Afname van <strong>de</strong><br />
a) transactionele in<strong>de</strong>kking, wat met zich bedrijfsthesaurie + to<strong>en</strong>ame / afname van<br />
meebr<strong>en</strong>gt dat <strong>de</strong> inge<strong>de</strong>kte elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>de</strong> investeringsthesaurie – aflossing<strong>en</strong> of<br />
niet langer <strong>aan</strong> reële waar<strong>de</strong> kunn<strong>en</strong> nieuwe l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> niet-operationele<br />
gewaar<strong>de</strong>erd wor<strong>de</strong>n, of<br />
context.<br />
Netto financiële schuld:<br />
Financiële schul<strong>de</strong>n op meer dan één jaar +<br />
financiële schul<strong>de</strong>n op t<strong>en</strong> hoogste één jaar<br />
- kas <strong>en</strong> kasequival<strong>en</strong>t<strong>en</strong> - l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
nietoperationele context.<br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 145<br />
NPAT:<br />
Geconsoli<strong>de</strong>erd nettoresultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />
van <strong>de</strong> Groep, zon<strong>de</strong>r afgesplitste<br />
bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>.<br />
O&O-uitgav<strong>en</strong>:<br />
Bruto on<strong>de</strong>rzoeks- <strong>en</strong><br />
ontwikkelingsuitgav<strong>en</strong>, gekapitaliseer<strong>de</strong><br />
kost<strong>en</strong> inbegrep<strong>en</strong>.<br />
Recurr<strong>en</strong>te effectieve<br />
belastingvoet:<br />
Recurr<strong>en</strong>te effectieve belastingkost /<br />
recurr<strong>en</strong>t resultaat vóór belasting<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />
integraal geconsoli<strong>de</strong>er<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming<strong>en</strong>.<br />
Niet-recurr<strong>en</strong>te EBIT:<br />
Bevat niet-recurr<strong>en</strong>te elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met<br />
betrekking tot herstructureringsmaatregel<strong>en</strong>,<br />
waar<strong>de</strong>vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van activa <strong>en</strong> Schuldratio:<br />
an<strong>de</strong>re opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> of kost<strong>en</strong> resulter<strong>en</strong>d Netto financiële schuld / (Netto financiële<br />
uit feit<strong>en</strong> of transacties die dui<strong>de</strong>lijk schuld + Eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>).<br />
verschill<strong>en</strong> van <strong>de</strong> courante activiteit<strong>en</strong><br />
van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rneming. Afschrijving<strong>en</strong> op Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el (EPS):<br />
metaalvoorra<strong>de</strong>n die perman<strong>en</strong>t in <strong>de</strong> Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el voor <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs.<br />
activiteit<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n vastgehou<strong>de</strong>n, mak<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> recurr<strong>en</strong>te EBIT van <strong>de</strong><br />
business groups.<br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el (EPS) -<br />
basisberek<strong>en</strong>ing:<br />
Recurr<strong>en</strong>te EBIT:<br />
Nettoresultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep /<br />
gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> -<br />
EBIT - niet-recurr<strong>en</strong>te EBIT - IAS 39 effect. eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el (EPS) - na<br />
verwateringseffect:<br />
Nettoresultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong> Groep /<br />
[gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
- eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> + (<strong>aan</strong>tal mogelijke<br />
nieuwe <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> die uitgegev<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n in het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> x verwateringseffect<br />
van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong>)].<br />
Aangepaste winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />
(EPS) - basisberek<strong>en</strong>ing:<br />
Netto recurr<strong>en</strong>t resultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van <strong>de</strong><br />
Groep / totaal <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> -<br />
eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />
Aangepaste winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />
(EPS) - na verwateringseffect:<br />
Netto recurr<strong>en</strong>t resultaat, <strong>aan</strong><strong>de</strong>el van<br />
<strong>de</strong> Groep / [gemid<strong>de</strong>ld <strong>aan</strong>tal uitst<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> - eig<strong>en</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> + (<strong>aan</strong>tal<br />
mogelijke <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong> die uitgegev<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />
wor<strong>de</strong>n in het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> best<strong>aan</strong><strong>de</strong><br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong> x verwateringseffect<br />
van <strong>de</strong> <strong>aan</strong><strong>de</strong>l<strong>en</strong>optieplann<strong>en</strong>)].<br />
Bov<strong>en</strong>st<strong>aan</strong><strong>de</strong> financiële <strong>de</strong>finities betreff<strong>en</strong><br />
prestatie-indicator<strong>en</strong> die niet gelinkt zijn<br />
met IFRS, behalve <strong>de</strong> Winst per <strong>aan</strong><strong>de</strong>el<br />
(EPS), basisberek<strong>en</strong>ing, <strong>en</strong> <strong>de</strong> Winst per<br />
<strong>aan</strong><strong>de</strong>el (EPS), na verwateringseffect.
146 I <strong>Umicore</strong> I Jaarverslag 2009<br />
GRI In<strong>de</strong>x<br />
<strong>Umicore</strong> past <strong>de</strong> GRI-principes (Global Reporting Initiative) toe in haar verslaggeving sinds <strong>de</strong> publicatie van het 2005 <strong>Verslag</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong><br />
Sam<strong>en</strong>leving. Deze in<strong>de</strong>x toont waar <strong>de</strong> informatie over kernelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> -indicator<strong>en</strong> van <strong>de</strong> GRI in dit verslag terug te vin<strong>de</strong>n zijn. <strong>Umicore</strong> verschaft e<strong>en</strong> verslaggeving<br />
op B+-niveau vanaf haar 2008 <strong>Verslag</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Aan<strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> <strong>aan</strong> <strong>de</strong> Sam<strong>en</strong>leving.<br />
E<strong>en</strong> volledige GRI In<strong>de</strong>x is terug te vin<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> website van <strong>Umicore</strong> (www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com/griIn<strong>de</strong>x). Meer informatie over GRI, het volledige<br />
pakket indicator<strong>en</strong>, inclusief <strong>de</strong> volledige <strong>de</strong>finities <strong>en</strong> <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> toepassingsniveaus is te vin<strong>de</strong>n op www.globalreporting.org<br />
Refer<strong>en</strong>tie Indicator Pagina<br />
Algeme<strong>en</strong><br />
1. Strategie <strong>en</strong> Analyse<br />
1.1 Verklaring van <strong>de</strong> CEO <strong>en</strong> <strong>de</strong> voorzitter<br />
1.2 Beschrijving van belangrijkste effect<strong>en</strong>, risico's <strong>en</strong> opportuniteit<strong>en</strong>.<br />
2. Organisatiepro el<br />
3-4; comm<strong>en</strong>taar over lidmaatschap van <strong>de</strong> organisatie<br />
kan ook op pagina 137 wor<strong>de</strong>n bekom<strong>en</strong><br />
3-4; 7; 14-15; 39; 45; 61; 83-85; 130-137; ge<strong>de</strong>tailleer<strong>de</strong> duurzaamheidspro el<strong>en</strong><br />
zijn beschikbaar op www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com<br />
2.1 - 2.2 Naam, product<strong>en</strong> / di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> Voorpagina; 21; 25; 29; 33<br />
2.3 - 2.7 Structuur, geogra sche <strong>aan</strong>wezigheid, bedi<strong>en</strong><strong>de</strong> markt<strong>en</strong><br />
14-15; 21; 25; 29; 33; 58-59; 86; 120; 130-131; 135; 136; binn<strong>en</strong>omslag voorpagina;<br />
binn<strong>en</strong>omslag achterkant; zie ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />
www.umicore.com/<strong>en</strong>/ourBusiness<br />
2.8 Bereik 7; 57-59<br />
2.9 Signi cante wijziging<strong>en</strong> van omvang, structuur of eig<strong>en</strong>dom 1; 27; 35; 57<br />
2.10 Ontvang<strong>en</strong> prijz<strong>en</strong> in 2009 64; 135<br />
3. <strong>Verslag</strong>parameters<br />
3.1 - 3.4 Pro el verslag, contactperson<strong>en</strong> Voorpagina; 1; binn<strong>en</strong>omslag achterkant<br />
3.5 - 3.13 Bereik verslag <strong>en</strong> garantie<br />
1; 4; 27; 31; 35; 39; 45; 61; 69; 70-71; 95; 136; 144-145; 146-147; zie ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />
managem<strong>en</strong>t<strong>aan</strong>pak op www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com<br />
4. Bestuur <strong>en</strong> <strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
1; 120-122; 125-126; 138-139; voor alle bestuursgerelateerd elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zie <strong>de</strong><br />
website voor toegang tot het Deug<strong>de</strong>lijk Bestuur Handvest<br />
4.1 - 4.7 Structuur <strong>en</strong> bestuur<br />
(www.governance.umicore.com/nl/charterN) <strong>en</strong> <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong><br />
(www.governance.umicore.com/nl/Co<strong>de</strong>OfConductN)<br />
4.8 - 4.11 Interne richtlijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> beleidslijn<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>omslag voorkant; 120-122; 130; 70-71; www.governance.umicore.com/nl<br />
4.12 - 4.13 Hou<strong>de</strong>n <strong>aan</strong> externe initiatiev<strong>en</strong> 47; 122; 136-137; binn<strong>en</strong>omslag voorkant<br />
4.14 - 4.17 Betrokk<strong>en</strong>heid belanghebb<strong>en</strong><strong>de</strong>n Binn<strong>en</strong>omslag voorkant; 1; 62; 134-137<br />
5. Managem<strong>en</strong>t loso e <strong>en</strong> Prestatie-indicator<strong>en</strong><br />
Alle <strong>de</strong>tails betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> managem<strong>en</strong>t loso e op sociaal, milieu- <strong>en</strong> economisch<br />
vlak zijn beschikbaar op www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com; <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>vatting<br />
van <strong>de</strong> sleutelprestatie-indicator<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Groep is terug te vin<strong>de</strong>n op p.7<br />
Economische prestatie-indicator<strong>en</strong><br />
Economische prestatie<br />
EC1 Aangemaakte <strong>en</strong> ver<strong>de</strong>el<strong>de</strong> economische waar<strong>de</strong> 11; 13; 62-63; 136<br />
EC3 Dekking van <strong>de</strong> winstplanverplichting<strong>en</strong> van <strong>de</strong> organisatie 101-104<br />
EC4 Signi cante nanciële overheidssteun 136<br />
Onrechtstreeks economisch impact<br />
EC8 Ontwikkeling <strong>en</strong> impact van investering<strong>en</strong> van op<strong>en</strong>baar nut 63-63
Prestatie-indicator<strong>en</strong> leefmilieu<br />
Material<strong>en</strong><br />
Perc<strong>en</strong>tage van <strong>de</strong> gebruikte material<strong>en</strong> dat<br />
EN2<br />
bestaat uit afval uit externe bronn<strong>en</strong><br />
Energie<br />
Directe <strong>en</strong> indirecte <strong>en</strong>ergieconsumptie<br />
EN3 - EN5<br />
uit primaire <strong>en</strong>ergiebronn<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiebesparing<strong>en</strong><br />
Initiatiev<strong>en</strong> om <strong>en</strong>ergie-ef ciënte of op hernieuwbare <strong>en</strong>ergie gebaseer<strong>de</strong><br />
EN6<br />
product<strong>en</strong> te producer<strong>en</strong><br />
Energie-ef ciëntie <strong>en</strong> initiatiev<strong>en</strong> om <strong>en</strong>ergieverbruik te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
EN7<br />
bereikte vermin<strong>de</strong>ring<strong>en</strong><br />
Jaarverslag 2009 I <strong>Umicore</strong> I 147<br />
7; 39 (zie ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s <strong>de</strong> pro el<strong>en</strong> van <strong>de</strong> business units op<br />
www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com)<br />
40; 43; 49; NB: directe <strong>en</strong> indirecte<br />
<strong>en</strong>ergieconsumptie wor<strong>de</strong>n in e<strong>en</strong> indicator gegroepeerd<br />
Indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd; 14-15<br />
(ge<strong>de</strong>tailleerd duurzaamheidspro el<strong>en</strong> van elke business group zijn toegankelijk via<br />
www.sustainable<strong>de</strong>velopm<strong>en</strong>t.umicore.com)<br />
40; 49 (indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />
Water<br />
EN8 Totale wateronttrekking per bron 40; 43<br />
Biodiversiteit<br />
Plaats <strong>en</strong> omvang van activiteit<strong>en</strong> die in of naast bescherm<strong>de</strong> gebie<strong>de</strong>n -<br />
EN11<br />
of gebie<strong>de</strong>n met e<strong>en</strong> hoge graad van biodiversiteit - ligg<strong>en</strong><br />
Emissies, Ef u<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Afval<br />
Indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd; 43<br />
EN16 -<br />
Broeikasgass<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re emissies in <strong>de</strong> atmosfeer<br />
17; EN20<br />
40; 42; 43; 48; NB: directe and indirecte<br />
broeikasgasemissies wor<strong>de</strong>n in e<strong>en</strong> indicator gegroepeerd<br />
EN21 Lozing in water 40; 48<br />
EN22 Afval 40<br />
Sociale prestatie-indicator<strong>en</strong><br />
Arbeidspraktijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>gelijk werk<br />
LA1-LA2 Tewerkstelling 6; 7; 57-59; 64 (LA1 ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />
LA4 Perc<strong>en</strong>tage me<strong>de</strong>werkers dat on<strong>de</strong>r e<strong>en</strong> collectieve arbeidsovere<strong>en</strong>komst valt 67<br />
LA7 Gezondheid <strong>en</strong> veiligheid 64; 69-73; (indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />
LA10 Opleiding 66<br />
LA13 Sam<strong>en</strong>stelling van bestuursorgan<strong>en</strong> <strong>en</strong> opsplitsing van werknemers per categorie 67; 120-122; 138-143<br />
M<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong><br />
HR3; HR5-7 Collectieve on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong>, kin<strong>de</strong>rarbeid, gedwong<strong>en</strong> tewerkstelling<br />
67; 130; zie ook Gedragsco<strong>de</strong>: www.governance.umicore.com/nl/Co<strong>de</strong>OfConductN<br />
+ <strong>aan</strong>hangsel M<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong>beleid (HR3 indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />
Sam<strong>en</strong>leving<br />
SO1 Relaties met <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> 62-63<br />
67; 130; 136; alle activiteit<strong>en</strong> zijn voorwerp van <strong>de</strong> jaarlijkse risico-analyse dat alle<br />
SO2; SO3 Corruptie<br />
elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Gedragsco<strong>de</strong> omvat; <strong>Umicore</strong> on<strong>de</strong>rtek<strong>en</strong><strong>de</strong> het UN Partnership<br />
Against Corruption Initiative (PACI) (SO3 indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />
SO5 - SO6 Publiek beleid 136<br />
Productverantwoor<strong>de</strong>lijkheid<br />
PR1 Gezondheid <strong>en</strong> veiligheid van <strong>de</strong> klant 50-51 (indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)<br />
PR3 Informatie over product<strong>en</strong> <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> 50-51 (indicator ge<strong>de</strong>eltelijk gerapporteerd)
Financiële kal<strong>en</strong><strong>de</strong>r (1)<br />
27 april 2010<br />
Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring van <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs (financieel jaar 2009)<br />
Persme<strong>de</strong><strong>de</strong>ling <strong>en</strong> kwartaalupdate eerste drie m<strong>aan</strong><strong>de</strong>n 2010<br />
3 mei 2010<br />
Aan<strong>de</strong>el verliest divi<strong>de</strong>nd<br />
6 mei 2010<br />
Uitkering divi<strong>de</strong>nd<br />
6 augustus 2010<br />
Persme<strong>de</strong><strong>de</strong>ling <strong>en</strong> resultat<strong>en</strong> eerste jaarhelft 2010<br />
20 oktober 2010<br />
Persme<strong>de</strong><strong>de</strong>ling <strong>en</strong> kwartaalupdate <strong>de</strong>r<strong>de</strong> kwartaal 2010<br />
10 februari 2011<br />
Persme<strong>de</strong><strong>de</strong>ling <strong>en</strong> resultat<strong>en</strong> financieel jaar 2010<br />
26 april 2011<br />
Algem<strong>en</strong>e Verga<strong>de</strong>ring van <strong>aan</strong><strong>de</strong>elhou<strong>de</strong>rs (financieel jaar 2010)<br />
Bijkom<strong>en</strong><strong>de</strong> informatie<br />
Beursnotering<br />
Euronext Brussel<br />
Algem<strong>en</strong>e informatie<br />
Bart Crols<br />
Telefoon: 32-2-227.71.29<br />
E-mail: bart.crols@umicore.com<br />
Financiële informatie<br />
Geoffroy Raskin<br />
Telefoon: 32-2-227.71.47<br />
E-mail: geoffroy.raskin@umicore.com<br />
Sociale informatie<br />
Mark Dolfyn<br />
Telefoon: 32-2-227.73.22<br />
E-mail : mark.dolfyn@umicore.com<br />
Leefmilieu-informatie<br />
Bert Sw<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />
Telefoon: 32-2-227.74.45<br />
E-mail: bert.sw<strong>en</strong>n<strong>en</strong>@umicore.com<br />
Jaarverslag<br />
Dit jaarverslag is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s beschikbaar in het Frans <strong>en</strong> het Engels<br />
Internet<br />
Dit jaarverslag kan afgetapt wor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> internet-site van<br />
<strong>Umicore</strong>: www.umicore.com<br />
Maatschappelijke zetel<br />
Broekstraat 31<br />
B-1000 Brussel – België<br />
Telefoon: 32-2-227.71.11<br />
Fax: 32-2-227.79.00<br />
Internet: www.umicore.com<br />
E-mail: info@umicore.com<br />
On<strong>de</strong>rnemingsnummer: 0401574852<br />
BTW-nummer: BE 0401 574 852<br />
Verantwoor<strong>de</strong>lijke uitgever<br />
<strong>Umicore</strong> Group Communications<br />
Bart Crols<br />
Telefoon: 32-2-227.71.29<br />
E-mail: bart.crols@umicore.com<br />
Realisatie<br />
Comfi<br />
Fotografie<br />
<strong>Umicore</strong>, Dimitri Lowette<br />
Drukkerij<br />
Dereume<br />
(1) Deze data kunn<strong>en</strong> wijzig<strong>en</strong>. Wijziging<strong>en</strong> van <strong>de</strong> financiële kal<strong>en</strong><strong>de</strong>r zijn beschikbaar op <strong>de</strong> <strong>Umicore</strong>-website<br />
Dit verslag werd gedrukt op Hav<strong>en</strong> 42 Superwhite papier. De process<strong>en</strong> waardoor dit papier <strong>aan</strong>gemaakt wordt, wor<strong>de</strong>n constant<br />
bijgesteld om <strong>de</strong> impact op het leefmilieu zo veel mogelijk te vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Alle fabriek<strong>en</strong> die dit papier producer<strong>en</strong> zijn gecertificeerd<br />
volg<strong>en</strong>s FSC (Forest Stewardship Council) of PEFC (Programme for the Endorsem<strong>en</strong>t of Forest Certification Schemes).