Ontvankelijk, deels gegrond - Vlaanderen Kiest

2012-12-06
De Raad voor Verkiezingsbetwistingen
voor de provincie Limburg
Inzake: de gemeenteraadsverkiezing van 14 oktober 2012 in de gemeente Houthalen-
Helchteren
Bezwaar: ingediend door de heer ---------------
Raad voor Verkiezingsbetwistingen
Gelet op het verzoekschrift van 6 november 2012, ontvangen op 6 november 2012 en
ingeschreven in het register van de Raad voor Verkiezingsbetwistingen te Limburg onder
nummer 8, waarbij de heer ---------------, wonende Hortensiastraat 8 1/1 te Houthalen-
Helchteren, bezwaar indient naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezing van 14 oktober
2012 te Houthalen-Helchteren;
Overwegende dat de heer --------------- middels dit verzoekschrift bezwaar wenst neer te leggen
tegen de verkiezingsuitslag die behaald werd door SP.a/Groen/Plus in Houthalen-Helchteren bij
de gemeenteraadsverkiezing van 14 oktober 2012 en hierbij uitdrukkelijk als bezwaarde noemt
de heer Alain Yzermans, wonende Kerkhofstraat 23/a te Houthalen-Helchteren, in diens
hoedanigheid van lijsttrekker bij SP.a/Groen/Plus bij de afgelopen verkiezing;
Overwegende dat het bezwaar is gebaseerd op artikel 194, eerste lid, 1° van het Lokaal en
Provinciaal Kiesdecreet van 8 juli 2011 (LPKD), welk stelt dat er tijdens de sperperiode geen
geschenken en gadgets door de politieke partijen, de lijsten en de kandidaten, alsook derden
die propaganda voor politieke partijen, lijsten of kandidaten willen maken, verspreid of verkocht
mogen worden;
Dat in het bezwaar concreet volgende elementen worden aangehaald:
- het organiseren op 22 september 2012, tijdens de sperperiode, op recreatiedomein
Kelchterhoef van een gratis barbecuemaaltijd aan al de aanwezigen (men spreekt van
2500 man), waarbij elke inwoner van Houthalen-Helchteren een persoonlijke
uitnodiging kreeg die ingekapseld was in een verkiezingsbrochure van SP.a/Groen/Plus
Houthalen-Helchteren;
- de overduidelijke communicatieve en visuele link van dit evenement aan de
gemeenteraadsverkiezingen van 2012 vermits:
o het organiserend comité “De vrienden van de burgemeester” een aan SP.a
Houthalen-Helchteren gekoppeld nevenorgaan is, getuige daarvan de parallelle
leden;
o de op het evenement aanwezige helpers allemaal een t-shirt droegen van
SP.a/Groen/Plus met een vermelding naar de verkiezingskandidaten 2012;
o de gebruikte drankbonnen waren bedrukt met het logo van SP.a/Groen/Plus;
o de tafelonderleggers waren voorzien van het opschrift “Eet smakelijk – vergeet
ons niet – namens de vrienden van de burgemeester”;

o alle kandidaten van SP.a/Groen Plus Houthalen-Helchteren op het evenement
aanwezig waren en actief medewerkten;
o de tijdens het evenement gegeven toespraken van de heer Yzermans kaderden
in het ronselen van stemmen;
o de heer Yzermans twee cheques overhandigde aan de vzw Warm Hart
respectievelijk aan de Sint-Vincentiusvereniging tijdens deze gratis barbecue;
- het aanbieden op voornoemd evenement, naast gratis voedsel, van een gratis
spelaanbod (springkastelen, grime…) voor de aanwezige kinderen en hun ouders;
Overwegende dat de heer --------------- de mening toegedaan is dat dit gratis eetfestijn in
sperperiode een absoluut verkiezingsevenement was en een meer dan te verwachten impact
heeft gehad op het kiesgedrag van de genodigden;
Dat de heer --------------- dan ook de toepassing vraagt van de sancties zoals vermeld in artikel
205 LPKD, en meer bepaald:
- de definitieve schorsing van de uitoefening van zijn mandaat als verkozen raadslid voor
SP.a/Groen/Plus in de gemeenteraad van Houthalen-Helchteren voor de heer Alain
Yzermans;
- de definitieve schorsing van de uitoefening van zijn mandaat als verkozen raadslid voor
SP.a/Groen/Plus en hierop volgend de voordracht als burgemeester in de
gemeenteraad van Houthalen-Helchteren voor de heer Alain Yzermans;
- de definitieve schorsing en nietigverklaring van de voordrachtsakten van zowel de
burgemeester als de schepenen en hieraan verwant het coalitieakkoord gesloten door
SP.a/Groen/Plus Houthalen-Helchteren en CD&V Houthalen-Helchteren ten gevolge
van de gemeenteraadsverkiezing d.d. 14 oktober 2012;
- de nietigverklaring van de door de heer Alain Yzermans als lijsttrekker voor
SP.a/Groen/Plus behaalde persoonlijke stemmenaantallen (voorkeursstemmen op zijn
naam) op de lijst SP.a/Groen/Plus bij de gemeenteraadsverkiezing d.d. 14 oktober 2012
in Houthalen-Helchteren;
- het in mindering brengen van de door de heer Alain Yzermans als lijsttrekker voor
SP.a/Groen/Plus behaalde persoonlijke stemmenaantallen (voorkeursstemmen op zijn
naam) op de lijst SP.a/Groen/Plus bij de gemeenteraadsverkiezing d.d. 14 oktober 2012
in Houthalen-Helchteren, zijnde in concreto 2.250 naamstemmen op het algemeen
totaal van de door de lijst behaalde kiesstemmen, zijnde 5.654;
- het herberekenen en aanvaarden van een nieuwe zetelverdeling in de gemeenteraad
van Houthalen-Helchteren volgend op de nietigverklaring van de door de heer Alain
Yzermans behaalde persoonlijke stemmen (voorkeursstemmen op zijn naam) op de
kieslijst van SP.a/Groen/Plus in Houthalen-Helchteren bij de
gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 en het in mindering brengen van
deze stemmen op het algemeen totaal van de door deze lijst behaalde kiesstemmen;
Gelet op de memorie d.d. 23 november 2012 van meester Zvonimir Miskovic, raadsman van de
heer Alain Yzermans, ontvangen door het secretariaat van de Raad voor
Verkiezingsbetwistingen te Limburg op 26 november 2012;
Dat deze memorie onderhavig bezwaarschrift onontvankelijk stelt, daar het zou ingediend zijn
namens een lokale politieke partij, zijnde S&D Houthalen-Helchteren;
Dat de memorie eveneens stelt dat er geen inbreuk op artikel 194 LPKD is gebeurd door het
evenement “Feesten met Alain” op 22 september 2012 en dit wegens volgende redenen:
- dergelijk evenement (tot 2007 nog “Feesten met Jules en Alain genoemd”) vindt reeds
jarenlang plaats en wordt door de vrienden van de burgemeester georganiseerd in
samenwerking met verenigingen, middenstanders en industriëlen van de gemeenten
ten voordele van een goed doel (in 2012 de vzw Warm Hart en de Sint-
Vincentiusvereniging);
- de heer --------------- was met zijn mensen zelf op het evenement aanwezig en dit “uit
sympathie vanuit S&D” zoals een inschrijvingsmail vermeldt;
2

- dergelijke evenement betreft een geregelde en telkens terugkerende manifestatie met
niet uitsluitend electorale bedoelingen (waarbij verwezen wordt naar richtlijnen op de
VVSG-website);
- de heer Alain Yzermans heeft de beweerde inbreuk niet zelf als organisator gedaan;
Dat de memorie verder stelt dat voorliggend bezwaarschrift niet afdoende aantoont dat de
beweerde onregelmatigheid een invloed heeft gehad op de zetelverdeling, waarbij wordt
opgemerkt dat het aantal kiesstemmen van een lijst niet eenvoudig de optelling van de
naamstemmen van de kandidaten op deze lijst is, zodat de vordering van de heer ---------------
om de naamstemmen van de heer Alain Yzermans van het totaal door SP.a/Groen behaalde
kiesstemmen af te trekken, ongegrond is;
Dat de memorie eindigt met te stellen dat het bezwaar van de heer --------------- kennelijk alleen
maar werd ingediend met het oogmerk om te schaden;
Gelet op het proces-verbaal van het gemeentelijk hoofdbureau en andere bescheiden
betreffende de kiesverrichtingen die plaats gehad hebben op 14 oktober 2012 met het oog op
de samenstelling van de gemeenteraad van de gemeente Houthalen-Helchteren;
Gelet op de openbare zitting van onderhavig College op donderdag 29 november 2012;
Gehoord de mondelinge toelichting van meester Tom De Sutter, raadsman van de heer ----------
-----;
Overwegende dat deze uitdrukkelijk stelt dat het bezwaar wel ontvankelijk is, daar het is
ingediend en ondertekend in de “ik”-vorm door de heer Stijn Van Dingen;
Dat meester Tom De Sutter toelicht dat de grond van het bezwaar principieel is, met name dat
het niet kan om drie weken voor de gemeenteraadsverkiezingen een gratis barbecue in te
richten waarop 12% van de kiezers aanwezig was;
Dat de vorige keren dat een dergelijk evenement in Houthalen-Helchteren is georganiseerd, de
uitnodigingen telkenmale uitgingen van het gemeentebestuur en aldus elke partijpolitiek
overschreden;
Dat ditmaal een gans ander concept heeft plaatsgevonden en de uitnodigingen alleen namens
de burgemeester gebeurden;
Dat het evenement een zuiver partijpolitiek gebeuren betrof, gelet op de T-shirts, logo’s op de
drankbonnetjes e.d.;
Dat dit evenement was aangekondigd in het partijblad van de geviseerde lijst SP.a/Groen/Plus
Houthalen-Helchteren, dus in verkiezingsdrukwerk;
Dat het gegeven dat het evenement is georganiseerd door de “Vrienden van de burgemeester”
niets ter zake doet vermits de regelgeving ook derden viseert die propaganda voor politieke,
partijen, lijsten of kandidaten willen maken;
Gehoord de mondelinge toelichting van meester Zvonimir Miskovic, raadsman van de heer
Alain Yzermans;
Dat deze erop wijst dat het evenement in kwestie een periodiek en steeds wederkerend
gebeuren is, georganiseerd niet door de heer Alain Yzermans maar de “Vrienden van de
burgemeester”
Dat de heer Van Dingenen op dit evenement aanwezig was en toen geen enkel bezwaar
opperde;
Dat de heer Van Dingen pas bezwaar uitbracht toen duidelijk werd dat hij uit de toekomstige
bestuurscoalitie zou worden geweerd;
Dat meester Zvonimir Miskovic eveneens verwijst naar de praktijk van de zgn.
burgemeesterbals, voorbeeld waarvan Marino Keulen in Lanaken en Patrick Janssens in
Antwerpen;
3

Gehoord de tussenkomst van de heer Jean-Pierre Mantels, lijsttrekker van de lijst Hart
Houthalen-Helchteren;
Gehoord het verslag van de heer Koen Vanwinckelen, lid van het college;
Overwegende dat de heer Jean-Pierre Mantels zijn tussenkomst nog eens schriftelijk aan
onderhavig College heeft overgemaakt, middels aangetekende brief verzonden op 3 december
2012;
Dat dergelijk stuk evenwel wordt geweerd, vermits de debatten op de openbare zitting van
donderdag 29 november 2012 gesloten werden verklaard en onderhavig College de zaak in
beraad nam;
Gelet op de artikelen 202 en volgende LPKD;
Overwegende dat onderhavig verzoekschrift is ingediend binnen de in artikel 208 LPKD
voorgeschreven termijn en vorm;
Overwegende dat luidens artikel 207 LPKD alleen de kandidaten gerechtigd zijn bij de Raad
voor Verkiezingsbetwistingen bezwaar in te dienen tegen de verkiezing en tegen de
verkiezingsuitgaven die werden gedaan door de lijsstrekkers en de kandidaten;
Dat de heer Stijn Van Dingen als lijsttrekker van S&D Houthalen-Helchteren wel degelijk
kandidaat was bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 te Houthalen-
Helchteren;
Dat uit de tekst en ondertekening van het verzoekschrift duidelijk blijkt dat de heer --------------- in
eigen naam is opgetreden;
Dat de loutere vermelding in het corpus van het verzoekschrift dat de lokale partij S&D besliste
om een bezwaarinschrift in te dienen, niet uit de context mag worden gehaald of overmatig
geïndividualiseerd;
Dat overigens, wanneer uit de verklaring van de verzoeker blijkt dat hij het verzoekschrift,
hoewel ondertekend voor een bepaalde lijst, toch te persoonlijke titel en in de hoedanigheid van
kandidaat heeft ondertekend, de vordering ontvankelijk is (cf. R.v.St., Verk. Luik, nr. 51.614, 10
februari 1995);
Gelet op artikel 209 LPKD;
Dat het verzoekschrift houdende bezwaar van de heer --------------- bijgevolg ontvankelijk is;
Overwegende dat meester Zvonimir Miskovic, raadsman van bezwaarde, het evenement
“Feesten met Alain” als een geregelde en telkens terugkerende manifestatie met niet uitsluitend
electorale bedoelingen omschrijft;
Dat het periodiek en gebruikelijk karakter van een ondernomen actie evenwel niet vrijstelt van
de verplichtingen volgend uit de wet op de verkiezingsuitgaven (cf. R.v.St., Verk. Westerlo, nr.
95.193, 8 mei 2001; R.v.St., Verk. Luik, nr. 176.360, 31 oktober 2007);
Overwegende dat het de bedoeling is van de wetgever de uitgaven te beperken en onder
controle te houden onder meer door het invoeren van een verbod van een reeks
propagandamiddelen, waaronder het verspreiden van geschenken en gadgets (R.v.St., Verk.
Wetteren, nr. 176.176, 25 oktober 2007);
Dat het verbod in artikel 194 LPKD voor politieke partijen, kandidaten en derden om tijdens de
sperperiode bepaalde campagnevormen te gebruiken, algemene gelding heeft;
Dat echter niet wordt verboden dat tijdens de sperperiode propaganda wordt gevoerd wanneer
die geen electoraal karakter heeft (Rv.St., Verk. Voeren, nr. 94.542, 5 april 2001);
Overwegende dat er door betrokken partijen en inzonderheid de bezwaarde, niet wordt ontkend
- dat het evenement heeft plaatsgevonden op 22 september 2012, zijnde in de
sperperiode van drie maanden voorafgaand aan de verkiezingen;
- dat iedere inwoner van de gemeente Houthalen-Helchteren een persoonlijke uitnodiging
voor dit evenement heeft gekregen, welke ingekapseld was in de verkiezingsbrochure
van de lijst SP.a/Groen/Plus Houthalen-Helchteren;
4

- dat op dit evenement een gratis barbecuemaaltijd werd aangeboden aan alle
aanwezigen;
- dat de op het evenement aanwezige helpers allemaal gehuld waren in een t-shirt van
SP.a/Groen/Plus waarop een vermelding was aangebracht naar de kandidaten van
deze lijst voor de lokale verkiezingen van 14 oktober 2012;
- dat de op het evenement gebruikte drankbonnen waren bedrukt met het logo van
SP.a/Groen/Plus;
- dat de op het evenement gebruikte tafelonderleggers waren voorzien van het opschrift
“Eet smakelijk – vergeet ons niet – namens de vrienden van de burgemeester”;
- dat de heer Yzermans op het evenement twee cheques overhandigde aan de vzw
Warm Hart respectievelijk aan de Sint-Vincentiusvereniging;
- dat er op het evenement naast gratis voedsel ook een gratis spelaanbod voor de
aanwezige kinderen en hun ouders werd aangeboden;
Dat al deze elementen duiden op een op zijn minst visuele link tussen het evenement en de
campagne van de lokale partij SP.a./Groen/Plus voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14
oktober 2012 in de gemeente Houthalen-Helchteren, waarbij de heer Alain Yzermans als
boegbeeld werd uitgespeeld;
Overwegende dat het betreffende evenement “Feesten met Alain”, zoals plaatsgevonden op 22
september 2012 bijgevolg een electorale doelstelling had, dan wel op zijn minst daartoe de
schijn verwekte;
Overwegende dat giften in natura, zoals bv. het aanbieden van een hapje op een privébijeenkomst,
persconferentie of verkiezingscongres waarop uitsluitend militanten en de pers zijn
uitgenodigd, niet verboden zijn (cf. R.v.St., Verk. Hoei, nr. 51.727, 22 februari 1955);
Dat dergelijk besloten karakter geenszins opgaat voor het evenement “Feesten met Alain”,
temeer daar alle inwoners van de gemeente Houthalen-Helchteren waren uitgenodigd;
Dat het gegeven dat de heer --------------- zelf op het evenement aanwezig was, ter zake niet
dienstig is;
Overwegende dat het evenement “Feesten met Alain”, zoals plaatsgevonden op 22 september
2012 aldus een schending uitmaakt van artikel 194, eerste lid, 1° LPKD;
Overwegende dat dienvolgens de stelling van meester Zvonimir Miskovic, raadsman van
bezwaarde, dat het verzoekschrift door de heer --------------- is ingediend met het oogmerk om te
schaden, niet kan worden weerhouden;
Overwegende dat meester Zvonimir Miskovic, raadsman van bezwaarde, opwerpt dat de
organisatie van het betreffende evenement “Feesten met Alain” door een derde is gebeurd, met
name de “Vrienden van de burgemeester”;
Dat artikel 194, eerste lid LPKD evenwel ook derden beoogt die propaganda willen maken voor
politieke partijen, lijsten of kandidaten, die aldus de gevolgen moeten dragen van te grote ijver
van hun aanhangers (R.v.St., Verk. Heusden-Zolder, nr. 52.268, 16 maart 1995);
Overwegende dat de heer Alain Yzermans zich niet heeft gedistantieerd van dit evenement;
Overwegende dat luidens artikel 205, § 1 LPKD een verkozen kandidaat die de bepalingen van
artikel 194 niet naleeft, wordt geschorst in de uitoefening van zijn mandaat voor een periode
van maximaal drie maanden, of definitief van zijn mandaat vervallen wordt verklaard;
Dat onderhavig College terzake over een beoordelingsbevoegdheid beschikt (R.v.St., Verk.
Sint-Pieters-Woluwe, nr. 178.632, 16 januari 2008);
Overwegende dat het verzoekschrift enkel tegen de heer Alain Yzermans is gericht;
Dat de verkiezingspropaganda op het evenement “Feesten met Alain” weliswaar de heer Alain
Yzermans als boegbeeld uitspeelde, maar niettemin ook betrekking had op de overige
kandidaten van de lokale lijst SP.a.//Groen/Plus;
Dat de electorale doelstelling dus niet exclusief aan bezwaarde is toegekomen;
5

Dat in die optiek een schorsing van de heer Alain Yzermans in de uitoefening van zijn mandaat
als verkozen raadslid in de gemeenteraad van Houthalen-Helchteren naar aanleiding van de
gemeenteraadsverkiezingen op 14 oktober 2012 voor een periode van drie maanden
aangewezen is;
Overwegende dat onderhavig College niet bevoegd is zich uit te spreken over de voordracht
van burgemeesters;
Overwegende dat onderhavig College luidens artikel 13 van het gemeentedecreet, en
onverminderd de bepalingen van het LPKD, bevoegd is voor de geschillen inzake de verkiezing,
benoeming, vervanging en opvolging van schepenen, maar dat onderhavig verzoekschrift geen
nominatieve melding maakt van de voorgedragen schepenen in de gemeente Houthalen-
Helchteren, noch weet heeft van zulke voordrachten;
Overwegende dat onderhavig College niet vermag om zich uit te spreken over
coalitieakkoorden gesloten tussen de politieke partijen binnen een gemeente;
Overwegende dat de stelling van de heer --------------- dat het bedoelde evenement, zijnde een
gratis eetfestijn voor alle inwoners van de gemeente Houthalen-Helchteren, een meer dan te
verwachten impact heeft gehad op het kiesgedrag van de genodigden niet kan worden
weerhouden;
Dat immers niet wordt aangetoond dat de omstandigheden waarin het evenement hebben
plaatsgehad van aard waren om de deelnemers op beslissende wijze in hun kiesgedrag te
beïnvloeden (cf. ook R.v.St., Verk. Hoei, nr. 51.727, 22 februari 1995);
Overwegende dat de nietigverklaring en in mindering brengen van de door de heer Alain
Yzermans behaalde persoonlijke stemmenaantallen bij de gemeenteraadsverkiezingen op 14
oktober 2012, evenals het dienvolgens herberekenen van een nieuwe zetelverdeling in de
gemeenteraad van Houthalen-Helchteren niet kan worden ingewilligd, temeer daar zulks niet is
voorzien in het LPKD;
6

BESLUIT
Het College rechtdoende in openbare vergadering
Artikel 1 Het verzoekschrift van 6 november 2012 waarbij de heer ---------------, wonende te
Hortensiastraat 8 1/1 te Houthalen-Helchteren en lijsttrekker S&D Houthalen-Helchteren,
bezwaar indient naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezing van 14 oktober 2012 te
Houthalen-Helchteren wordt ontvankelijk en deels gegrond verklaard.
Artikel 2 De heer Alain Yzermans, wonende te 3530 Houthalen-Helchteren, Kerkhofstraat
23/a, wordt conform artikel 205 juncto 194, eerste lid, 1° van het Lokaal en Provinciaal
Kiesdecreet geschorst in de uitoefening van zijn mandaat als gekozen gemeenteraadslid in de
gemeenteraad van Houthalen-Helchteren voor een periode van drie maanden.
Artikel 3 Een afschrift van dit besluit wordt aangetekend gezonden aan:
- de gemeenteraad van de gemeente Houthalen-Helchteren;
- de heer ---------------, bezwaarindiener, en raadsman;
- de heer Alain Yzermans, bezwaarde, en raadsman
Aanwezig:Johan Ackaert, voorzitter; Herman Meers, Koen Vanwinckelen, raadsleden; Luc
Meyers, secretaris
Hasselt, d.d. 2012-12-06
De raadsheer-verslaggever,
get. Koen Vanwinckelen
De secretaris, De raadsheer-voorzitter,
get. Luc Meyers get. Johan Ackaert
Voor eensluidend afschrift
Namens de Voorzitter
Luc Meyers
secretaris
7