“Gek op gemoedelijk Gemonde” - Huis en Erf

Themanummer Cultuur • Elfjarige op wereldreis • Bossche wijkbewoners zetten voet over drempel van moskee •
De gemoedelijkheid van Gemonde • Korte metten met wiet- en hennepteelt • Bankjes bevorderen buurten in de buurt
September 2009, nummer 3, 4e jaargang
“Gek op
gemoedelijk Gemonde”

2 • Buurten September 2009
Column
Af en toe bezoek ik theaters, concertzalen en
musea. Dat ontspant en inspireert me. Het
nadeel van cultuurbezoek? Je moet er tijd
voor vrijmaken, wat me niet altijd lukt.
Gelukkig biedt het dagelijks leven zelf volop
cultuur. Of je nu op een terrasje zit, naar het
Journaal kijkt of een verjaardagsfeestje
bezoekt: zowel drama en tragikomedie als
blijspel en klucht liggen voor het oprapen.
Wat me vooral boeit in cultuur is de veelzijdigheid.
Want Schubert is cultuur, maar
ook Frans Bauer. Het zigeunerjongetje-metsnottebel
is cultuur, evenals het werk van
Jeroen Bosch of Karel Appel. Fotografie,
mode, architectuur, design, grafische
vormgeving en literatuur? Allemaal cultuur,
net zoals carnaval vieren, paaseieren
verstoppen, Brabants dialecten in stand
houden en vendelzwaaien.
Eén type cultuur boeit me het sterkst:
bedrijfsculturen. Daar zijn honderden
boekenkasten over vol geschreven. Toch heb
ik in de praktijk gemerkt dat je al die
wijsheid tot één zinnetje kunt terugbrengen:
streef naar een cultuur van betrokkenheid
en vertrouwen. Voor Huis & Erf geldt dat
motto zowel intern als extern. Oftewel: niet
alleen medewerkers van Huis & Erf onderling,
maar ook onze klanten verdienen
betrokkenheid en vertrouwen. Hoe je dat bereikt?
Door mensen ruimte, aandacht en
respect te geven. Zo ontstaat de spannendste
kunstvorm die er bestaat: samenwerking.
Elke dag een première waard!
André Phiferons
directeur-bestuurder Huis & Erf
3 De voordeur
4 De maan boven de Muntel lacht
Bossche wijk zoekt dialoog met moskee
6 Het Dagboek
Marthe van der Donk schrijft vanuit Peru
7 Kortingsbon carnavalsmuseum
8 30.188 kilometer verbazing
Interview met een elfjarige wereldreiziger
10 Snoeihard beleid tegen hennep- en wietteelt
Schijndel? Zit je goed!
Den Dungen klaar voor nationale Burendag
Jaarvergadering Huis & Erf
11 “Ze zullen me hier naar buiten moeten dragen!”
Verknocht aan Gemonde
Jubileum Kindervakantiewerk Schijndel
12 Achterop + servicenummers
Buurten is een uitgave van Huis & Erf
en verschijnt viermaal per jaar.
Oplage: 4.750 exemplaren
Redactiecoördinator Gerdie Jans Rat, Huis & Erf
Redactie Eric Alink
Fotografie Wim Roefs, Fotostudio Roefs, Loosbroek
Vormgeving Cragt Communicatie & Creatie, Boxtel
Huis & Erf
Kerkendijk 55
Postbus 19
5480 aa Schijndel
www.huisenerf.nl
De redactie van ‘Buurten’ hoort graag uw reacties, tips en
suggesties. U kunt ze mailen aan communicatie@huisenerf.nl
Deze keer in Buurten
Colofon

Huismeesters
Sinds de nazomer is Peter van
Iersel [57] huismeester van Huis
& Erf. Samen met zijn collega’s
Jan Pennings en Ad van Beekveld
houdt hij toezicht op
woongebouwen van Huis & Erf
inclusief de leefomgeving. “Ze
leren m’n gezicht langzaamaan
kennen.”
Zo’n twintig jaar lang was Peter
conciërge op een basisschool in
Helvoirt. “Mooi werk, maar na een
lichte hartaanval vond ik het welletjes.
De school telde 500 leerlingen; ik
stond er alleen voor.” Inmiddels is
Peter via de WSD-Groep voor 32 uur
per week bij Huis & Erf gedetacheerd.
“Ik werk vooral in Sint-Michielsgestel
en Den Bosch, mogelijk in de toe-
De hobbel
Een waterig zonnetje boven Den
Bosch. Krap veertien graden is
het. Maar het kwakkelweer deert
de spelende kinderen op het
Taxandriaplein allerminst. Op
bezoek bij een succesvol
leefbaarheidsproject.
Zo’n twintig kinderen skelteren,
hoepelen, voetballen en
schommelen op het enorme
Taxandriaplein – 110 bij 140 meter.
“Op zonnige dagen hebben we hier
wel honderd kinderen”, lacht
Laurenzo Limburg, beheerder van
De Hobbel. Zo’n 450 kinderen zijn
gratis lid van deze Bossche
speluitleen die eind jaren negentig
zijn deuren opende op het
Taxandriaplein. Oogmerk: de
leefbaarheid in de vooroorlogse
wijk de Muntel versterken. “En het
werkt”, zegt Laurenzo. “Kinderen
spelen weer buiten en het vandalisme
is afgenomen. Dankzij De Hobbel
is er meer sociale controle.”
De Hobbel fungeert niet alleen als
komst ook in Vught. Het mooie van
het huismeesterschap? Het menselijke
contact. In mijn werk moet je een
scherp oog en een luisterend oor
hebben. Je lost kleine mankementjes
op – van een kapotte galerijlamp tot
een klemmende deur – maar je maakt
ook een praatje en luistert naar
bewoners. Kortom: je bent hulppost
en vraagbaak.”
opslag- en uitleenplek, maar is ook
EHBO-postje, vergaderplek voor de
Kinderraad en ontmoetingsruimte
voor jongeren. Zo hoeven de 14- tot
18-jarigen niet langer in de wijk
rond te hangen. Laurenzo: “Ze
hebben een eigen sleutel van hier.
Of ze fatsoenlijk met de ruimte
omspringen? Ja. Ze wéten dat het
ophoudt als ze rotzooi trappen. Als
je ze zelf verantwoordelijkheid
geeft, kom je het verst.” Tot slot
beschikt De Hobbel over een
bewaakte fietsenstalling, voor de
vele Muntel-bewoners die geen
eigen berging hebben.
Magneet
Succes werkt als een magneet,
merkte Laurenzo. Zo zamelden
enthousiaste wijkbewoners maar
liefst 70.000 euro in voor nieuwe
speltoestellen. Bovendien trok het
hernieuwde Taxandriaplein de
aandacht van de Richard Krajicek
Foundation. Dit goededoelenfonds
Buurten September 2009 • 3
In zijn werk als huismeester komt hij
veel tegen. Ook minder vrolijke zaken,
waaronder vandalisme en overlast. “Als
bewoners klagen dat het bij hun buren
regelmatig ‘kermis’ is, dan melden we
dat bij de sociaal buurtbeheerder. Ruud
van der Heijden, ook pas in dienst bij
Huis & Erf, is één van hen. Vervolgens
gaan zij met zo’n melding aan de slag.”
legde twee multifunctionele
sportveldjes op het plein aan. “Dat
kinderen bewegen, is belangrijk”,
zegt Laurenzo. “Maar sociale
vaardigheden leren is minstens zo
belangrijk: samen spelen, je aan
de regels houden en opruimen.”
Om dat laatste te bevorderen, heeft
De Hobbel een beloningssysteem
ingevoerd. Wie met een afvalzak
en prikker het plein opruimt, kan
‘taxen’ verdienen. Die muntjes
geven recht op het eerste gebruik
van skelters en ander geliefd
speelgoed. “Zo leren kinderen dat
je goed voor je buurt moet zorgen.
Er is ook nog nooit speelgoed
gestolen. Dat zegt genoeg.”

4 • Buurten September 2009
In de jaren vijftig was Nederland overzichtelijk. Je buurman heette Jan, Piet of Kees. Hij hield van snert,
draaide grammofoonplaten van The Ramblers en in zijn zondagse pak rammelden kwartjes voor de
collecteschaal. Maar Nederland is niet meer zo voorspelbaar. Buurman Tariq eet het liefst hansa moqlia,
bidt vijfmaal per dag tot Allah en kijkt naar Al Jazeera. Gaat dat samen in één wijk? Een opbeurend
gesprek in Den Bosch, waar Huis & Erf eveneens woningen beheert.
Moskeebezoek
De maan boven de Muntel lacht
Na de aanslagen van 11 september
2001 verslechterde de verstandhouding
tussen moslims en
niet-moslims in Europa. Nederland
ontsprong de dans niet. In
Zwolle werd brand in een moskee
gesticht; een Amsterdamse buschauffeur
weigerde een vrouw met
een hoofddoek; een islamitische
school in Den Haag werd beklad.
Om het haperende gesprek tussen
moslims en niet-moslims weer op
gang te krijgen, stelde het Ministerie
van Binnenlandse Zaken subsidie
voor lokale initiatieven beschikbaar.
In Den Bosch pakte onder
anderen Ewout Muntz de
handschoen op. Hij is lid van de
wijktafel Muntel/Vliert/Orthenpoort,
een overlegplatform om de
leefbaarheid in dit vooroorlogse
Bossche stadsdeel te vergroten.
Ewout: “Iemand vroeg mij in die
tijd ‘Hoeveel Marokkaanse of
Turkse contacten heb jij in je
mobieltje zitten?’ Dat viel knap
tegen – en niet alleen bij mij. Zo is
het idee ontstaan voor buurtbezoek
aan de moskee hier vlakbij.
Deelnemers krijgen een presentatie
over de islam, een rondleiding en
na afloop is er een buffet in La
Cocotte, het Marokkaanse
buurtrestaurant. Eten verbindt
mensen altijd.”
Broodnodig
Een schot in de roos, stelt medeorganisator
Redouane Amti. “Er zijn
nu zes rondleidingen geweest, met elk
zo’n 20 tot 25 buurtbewoners. De
leeftijd? Van 15 tot 80 jaar. Daarnaast
organiseren we vanuit de moskee
jaarlijks tientallen rondleidingen voor
scholieren, politie- en brandweerkorpsen
en bedrijven uit de regio.”
Geen overbodige luxe, merkt Redouane,
want er is veel onwetendheid. “Nog
te vaak krijgt de islam de ‘schuld’ van
zaken die niks met onze religie te
maken hebben. Zoals? Eerwraak. Dat
is cultureel bepaald. Daar staat geen
letter over in de Koran.”

Misverstanden
Ook buiten de moskee struikelt
Redouane regelmatig over misverstanden.
“Ik heb een zachte G.
Maar als mensen m’n niet-westerse
naam horen, kijken ze vaak
vreemd op. ‘Ben jij Marokkaan?!
Ik dacht dat die altijd krullen
hadden!’, zei een klant ooit tegen
me – ik werk als consultant. Toen
wist ik dat er nog veel uit te leggen
viel. De fase van verbijstering over
zo’n opmerking ben ik al voorbij.
De kunst is uiteindelijk om met
elkaar in gesprek te blijven.” Die
dialoog is hard nodig, bevestigt
Ewout.
Spoedcursus islam in Nederland
Volgens een CBS-enquête uit 2007 zijn ruim 850.000 inwoners van Nederland
moslim. Dat is ruim 5 procent van de bevolking. Turken (325.000) en
Marokkanen (260.000) vormen de grootste groepen islamieten in Nederland,
gevolgd door Surinamers (34.000), Afghanen (31.000) en Irakezen (27.000).
Volgens schattingen zijn er enkele duizenden ‘geboren Nederlanders’ die zich
tot de islam hebben bekeerd. Het gebedshuis van moslims is de moskee, die
ook als sociaal-cultureel ontmoetingscentrum fungeert. Van daaruit wordt
vijfmaal per dag opgeroepen tot gebed. Het aantal moskeeën in Nederland is
onbekend, maar recente schattingen gaan uit van circa 500.
“Ik schrik af en toe van de haat.
Voorbeeld? Ik ben docent Bouwkunde
en gaf les in Rotterdam. Een
van mijn allochtone leerlingen
wilde graag leren zwemmen; of ik
een keer met hem mee wilde gaan.
Wij naar het zwembad. Zegt een
man in plat Rotterdams: ‘Ken die
Turk niet zwemmen? Jôh, laat ’m
toch lekker verzuipen!’ Mijn
leerling vertelde me dat-ie zulke
opmerkingen al niet meer hoort.
‘Als ik daar elke dag naar moet
luisteren, heb ik geen leven meer’,
zei hij.”
Naar wens?
Buurten September 2009 • 5
Even verderop in de Noremborghstraat
is het druk bij
Marokkaans restaurant La Cocotte,
waar ook de gezamenlijke buffetten
plaatsvinden. Aan tafeltjes op de
stoep zitten zowel allochtonen als
autochtonen te eten. Eigenaar Aziz
vraagt vier Nederlandse buurtbewoners
bij het afrekenen of het
gesmaakt heeft. Uitstekend, stellen
ze in koor. “Mooi”, zegt Aziz. “Mag
ik blijven?” Iedereen op het terras
lacht. De maan boven de Muntel
lacht mee.

VV
6 • Buurten September 2009
Het dagboek van Marthe van der Donk
Het dagboek
Dagboeken zijn strikt vertrouwelijk.
Maar voor de lezers van ‘Buurten’
gaan ze af en toe open. In deze
aflevering beschrijft Marthe van der
Donk (22) uit Schijndel haar tijdelijke
verblijf in Zuid-Amerika. Marthe, die
aan de Radboud Universiteit Nijmegen
studeert, ging aan de slag in een
Peruaans weeshuis.
Vrijdag
Als vierdejaars student Psychologie doe ik zes weken vrijwilligerswerk
in Peru. Hier op het terrein van het weeshuis in Cusco wonen
ongeveer 60 kinderen, verdeeld over zeven huisjes. De leeftijd van
de kinderen varieert van pasgeborenen tot 17-jarigen. Elk huisje
heeft een ‘surrogaat’-moeder die voor de kinderen zorgt. Toch
ontbreekt het de kinderen aan persoonlijke aandacht. Vandaag
merkte ik dat het als vrijwilliger een hele klus is om je aandacht
over alle kinderen te verdelen. Je komt ogen en oren tekort, zowel
bij het spelen als bij het assisteren in het huiswerkklasje.
Zondag
Marthe
Een stoomcursus Peru: het ligt aan de westkust van Zuid-Amerika,
telt 29 miljoen inwoners en is 30 keer groter dan Nederland. Peru is
Spaanstalig, erg katholiek en wordt voor 45% bevolkt door
indianen. In het hooggebergte van Peru, de Andes, ontspringt de
Amazone. Een rijk land? Ja, als het om cultuur en natuur gaat wel.
Maar Peru kent ook bittere armoede: 44% van de bevolking leeft
onder de armoedegrens. Regelmatig komt de bevolking dan ook in
opstand tegen de slechte levensomstandigheden. Maar de regering
lijkt doof.
Maandag
VV
Vandaag de stad in geweest.
Het straatbeeld in Peru is hectisch.
Belangrijkste oorzaak: het vele verkeer,
waarin chauffeurs hun eigen regels
verzinnen. Verder zien de huizen er
armoedig uit. Een van de oorzaken: in
Peru betaal je extra belasting voor een
extra verdieping op je huis. Om die
reden laten veel mensen de muren en
het plafond van zo’n verdieping – die
ze wel gebruiken – achterwege. In de
grote steden zie je ook veel kinderen
op straat. Zij proberen op allerlei
manieren geld te verdienen: schoenen
poetsen, met lammetjes voor toeristen
poseren of ansichtkaarten verkopen.
Vaak gaat het om jonge kinderen. In
grote steden, zoals hier, wordt dan ook
geprobeerd om kinderen van de straat
te houden door naschoolse projecten
of opvangtehuizen te openen.
De steun van de overheid is mager,
waardoor de meeste projecten
het van donaties moeten hebben.
Stoomcursus

Donderdag
Ondanks mijn matige Spaans kom ik
Peru
toch een heel eind in mijn communicatie
met de kinderen. Zo heb je voor een
potje volleybal of van de glijbaan
roetsjen niet veel woorden nodig!
Een schaterlach en een knuffel als je
vertrekt, zeggen dan al genoeg.
Tegenwoordig proberen ze de kinderen
hier Engels te leren op school. Dat
vergroot hun kans op een baan in de
toekomst. Zowel voor de kinderen als
voor mij is het leuk om Engels huiswerk
te maken. Ik kan hen Engels
leren en zij mij Spaans. Aan de andere
kant merk ik bij mezelf regelmatig een
gevoel van machteloosheid. Ik zie veel
kwetsbare kinderen die niet de
adequate hulp krijgen die ze wel nodig
hebben. Mijn grootste leerpunt van
deze reis is dan ook dat wij, wester-
lingen, het geluk hebben dat we in een
ontwikkeld land wonen waar alle
voorzieningen voorhanden zijn. Eén
zekerheid: dankzij dit vrijwilligerswerk
maak ik intensief kennis met een
andere cultuur. Mijn dierbaarste
souvenir? De vele herinneringen
aan deze positieve ervaring.
Kortingsactie
Hossend door het
museum
Buurten September 2009 • 7
In het gehele werkgebied van Huis & Erf wordt carnaval gevierd. Dat is
cultureel zo bepaald. Nog even geduld: pas op 14, 15 en 16 februari 2010
is weer zover. Wie zich tussentijds al een bloemetjesgordijn voelt of een
paard in de gang hoort, is welkom in het Oeteldonks Gemintemuzejum in
de Bossche binnenstad. Hier komt carnaval het hele jaar tot leven, aan
de hand van muziek, maskers, kleding en affiches.
Extra reden voor vrolijkheid: op vertoon van de kortingsbon betalen
klanten van Huis & Erf slechts ¤ 3,– in plaats van ¤ 3,50 voor een
toegangsbewijs. Deze actie geldt voor het hele gezin en is geldig van
1 oktober t/m 31 december 2009.
Voor meer info:
www.gemintemuzejum.org

8 • Buurten September 2009
30.188 kilometer
verbazing
Zijn naam: Willem. Met de W van Wereldreiziger. Hij is net terug uit Azië,
waar hij ruim drie maanden met zijn ouders rondtrok. Gesprek met een
elfjarige ontdekkingsreiziger die zijn rugzak nog niet op Markplaats.nl zet.
“Japan schijnt ook mooi te zijn.”

Temple of Heaven [(China)
Zijn slaapkamervloer in Den Bosch
is bezaaid met souvenirs. Een vilten
kameeltje uit Mongolië, affiches uit
China, kleurige Tibetaanse gebedsvlaggetjes
en kruiden uit Zuid-India.
Op tafel ligt een doosje Primatour
tegen wagenziekte. Dat kwam af en
toe wel van pas, zegt Willem. “We
hebben 30.188 kilometer gereisd.
Bijna de helft daarvan was met de
trein, zoals de Trans Mongolië
Express van Moskou naar Beijing.
Ons eten kochten we op stationnetjes
bij oude vrouwtjes: gebraden kip,
blini’s – een soort pannekoeken met
gerookte vis – of hardgekookte
eieren. De treinen in India waren
minder leuk: er zaten veel kakkerlakken.
Andere vervoersmiddelen
op onze reis? Vliegtuig, jeep, taxi,
metro, kameel, boot, riksja en fiets.
Maar we hebben ook veel gelopen.
Zo zijn we in Noord-India twaalf
dagen de Himalaya in gegaan met
een gids, een kok en vier paarden
voor alle bagage. We sliepen soms
op 4.800 meter hoogte. Best koud in
zo’n tentje, want ’s nachts vroor het.”
Huiswerk in de woestijn
Half mei vertrok hij. Met lichte trots:
“Mijn ouders hadden toestemming
van de gemeente en van meneer
Joop, de directeur van onze school.
Wel kreeg ik huiswerk mee. Best
cool, zit je midden in de Gobi-woestijn
in Mongolië sommen te maken.
Vriendjes missen? Viel erg mee. In
het geheim hadden de kinderen in
mijn klas een boekje met foto’s en
Bekijk de avonturen van
Willem op zijn weblog:
http://web.me.com/alinkenvandelest/
willemalink/Welkom.html
afscheidsverhaaltjes gemaakt. Dat
boekje zat altijd in mijn rugzak.
Af en toe mailde ik ook met school.
Bovendien konden ze op mijn
website volgen hoe het met me ging.
Wel heb ik het verkeersexamen op
school gemist. Toen hebben we in
Beijing fietsen gehuurd en een dag
lang rondgereden. Volgens m’n
vader was ik geslaagd.”
Verveling? Geen moment. Al na een
maand stopte Willem in Beijing zijn
Nintendo DS in een doos met
overtollige spullen die naar Nederland
werd teruggestuurd. Schouderophalend:
“Die spelcomputer miste ik
niet echt, want er was genoeg te
beleven. De drie hoogtepunten? Op
één: kamperen in de Gobi-woestijn.
Ons tentje stond in een soort
roodkleurig maanlandschap en
’s nachts zag je miljoenen sterren.
Op twee: een guesthouse in Zuid-
India aan de rand van de jungle.
Als je zat te ontbijten, slingerden
tientallen apen voorbij. Op drie:
rondlopen in de Verboden Stad in
Beijing, waar vroeger de keizer van
China woonde.”
60.000 bedelaars
Fietstocht in Beijing
Willem voerde ook een project uit
dat zijn moeder had bedacht: hij
interviewde en fotografeerde
leeftijdgenoten in Mongolië en
India. Kort voor zijn vertrek had hij
hetzelfde in zijn eigen klas gedaan.
“Ik ontdekte dat kinderen in Azië
niet veel anders zijn. Ze willen ook
gelukkig, rijk en beroemd worden.”
Tegelijkertijd zag Willem honderden
culturele verschillen. “Als je in
Mongolië bij een yurt aanklopt –
zo’n vilten nomadentent – dan krijg
je altijd onderdak en eten. Mensen
zijn er erg gastvrij. Dat zie ik in
Nederland nog niet zo snel gebeuren.
Verder zijn mensen in Azië
minder ontevreden dan Europeanen.
Ook zijn ze geloviger. Je hebt er
hindoes, boeddhisten, moslims,
sikhs en christenen, maar ook
jaïnisten. Die zijn streng
vegetarisch en dragen een
monddoekje zodat ze niet per
ongeluk een vliegje inslikken.”
Andere verschillen met Nederland?
“In India zie je midden op de weg
heilige koeien lopen. Verder heb je
in de hoofdstad Delhi 60.000
bedelaars, ook kinderen. Sommigen
worden opzettelijk door bendes
verminkt, zodat mensen extra geld
geven. Keizielig.”
Sparen
Buurten September 2009 • 9
Kamelentocht Gobi-woestijn
(Mongolië)
Heimwee had Willem nauwelijks.
Af en toe miste hij zijn broer Jop
[23], huisvriendin Marion en de
smaak van volkorenbrood en oude
Beemsterkaas. Maar verder? “Ik hou
van reizen. Als ik achttien ben, wil ik
op de fiets naar Mongolië en van
daaruit via Japan, Alaska, Californië
en New York met de Holland
Amerika Lijn weer terug. Ja, dat
wordt nog flink sparen. Maar ik heb
al 120 euro.”

10 • Buurten September 2009
Korte metten met wiet- en hennepteelt
Een vondst van meer dan vijf wiet- of hennepplanten in een woning of bijbehorend gebouw leidt vrijwel altijd tot
strafrechtelijke vervolging. Bovendien start Huis & Erf – indien zij de verhuurder is – een procedure om de huurovereenkomst
te ontbinden. Al enkele jaren maakt deze maatregel deel uit van de ‘Gezamenlijke aanpak drugsoverlast’. Dat is een
overeenkomst tussen de regionale woningcorporaties, politie Aa en Dommel, justitie, gemeenten en energieleveranciers.
Uithuiszetting is een drastische maatregel. Maar wel helder. Nieuwe huurders wijzen we ook altijd nadrukkelijk op de
consequenties als het verbod op wiet- en hennepteelt aan de laars wordt gelapt. Huis & Erf is ervan overtuigd dat dit
strikte beleid de leefbaarheid bevordert.
Schijndel? Dat zit wel goed!
Ter gelegenheid van Schijndel 700 schenken Huis & Erf en Rabobank
Schijndel/Sint-Oedenrode acht bankjes aan de lokale bevolking. Zo wordt
buurten in de buurt nog makkelijker. Elk bankje toont een thema – van
dromen tot circus – dat in kleurige mozaïeksteentjes is uitgevoerd. Leerlingen
van Schijndelse basisscholen leverden hiervoor honderden ontwerpen aan.
Op 9 juli bezocht burgemeester Opsteegh samen met André Phiferons (Huis
& Erf) en Guul Smeets (Rabobank) de deelnemende scholen om een selectie
te maken. Directeur Hans van Kaathoven van de Sint Jansschool (speciaal
basisonderwijs), waar diezelfde dag een persbijeenkomst over het
bankjesproject plaatshad: “Bij zo’n goed initiatief hoort vrolijkheid. Daarom
hebben we op de persbijeenkomst twee liedjes van Annie M.G. Schmidt uit
onze schoolmusical laten horen. Onderwerp: het circus, wat ook het thema
van onze bankjesontwerpen was.” De onthulling vindt woensdag 4 november
op de Markt in Schijndel plaats.
Geluk ligt op straat
Maar liefst 73 procent van de Nederlanders denkt dat buren geen invloed
hebben op hun levensgeluk. Een onderschatting: in buurten met weinig
onderling contact is het percentage ‘ongelukkige mensen’ anderhalf
keer groter. Dat blijkt uit een recent onderzoek van het Oranje Fonds
en Douwe Egberts. Dat het geluk op straat ligt, bewijst ook de Nationale
Burendag. Deze vond op 26 september voor de vierde keer plaats. Als
voorproefje bracht het mobiele Buurtatelier van het Oranje Fonds en de
koffiefabrikant op 26 augustus een bezoek aan het plein Groot Grinsel in
Den Dungen. Samen met medewerkers van Huis & Erf inventariseerden
enkele tientallen buurtbewoners ideeën voor activiteiten op de Nationale
Burendag – van een crossbaantje tot hulp aan de voedselbank.
Algemene Ledenvergadering Huis & Erf
Op 25 juni vond in ontmoetingscentrum De Huif in Sint-Michielsgestel de Algemene Ledenvergadering van Huis & Erf plaats.
De aanwezigen keurden de jaarrekening 2008 goed en benoemden twee nieuwe leden voor de Raad van Toezicht – René van
der Burgt en Jeanne Derks – in verband met het aftreden van Hattie de Leeuw en Hans van de Wiel. André Phiferons sloot de
bijeenkomst met een presentatie over de inspanningen van Huis & Erf op het gebied van leefbaarheid. Die zijn fors, zo blijkt ook
uit het pasverschenen jaarverslag van Huis & Erf. “Het jaar 2008 kan als de kraamkamer van leefbaarheidsprojecten worden
beschouwd”, stelde André daarin. “Inmiddels blijken het wolken van projecten: stevig, levenskrachtig en verrassend snel op
eigen benen. Hoe sterk de initiatieven ook uiteenlopen – van een pannakooi tot de Gouden Kei voor vrijwilligers – ze komen
voort uit dezelfde overtuiging: wonen is méér dan een optelsom van vierkante of kubieke meters.”

Gek op gemoedelijk Gemonde
Een van de 2.200 inwoners van Gemonde is Hein Schellekens (71). Al vanaf zijn wieg is hij lid van het
lokale Sint Antonius/Sint Sebastiaangilde, net zoals zijn zoon, dochter en kleinkinderen. “Verknocht aan
Gemonde? Ze zullen me hier naar buiten moeten dragen!”
Hein is geboren en getogen in
Gemonde. De ex-varkenshouder:
“Ons gilde is een bloedgilde.
Oftewel: het lidmaatschap is
‘erfelijk’ van vader op zoon, nadat
één gulden doopgeld is betaald.
Tegenwoordig mag iedereen bij het
gilde – ook vrouwen. Moet wel: we
hebben nog maar veertig leden en
de gemiddelde leeftijd is hoog.
Jongeren melden zich amper aan.
Oorzaak? Ach, er is zoveel vermaak
tegenwoordig. En ze krijgen snel
verkering. Dan houdt alles op.”
Enkele malen per jaar gaat Hein met
het gilde op pad. Maar net zo lief is
hij thuis. “Ik woon hier prima. Vorig
jaar hebben we de boerderij
afgebroken en opnieuw gebouwd.
Nu woon ik tussen mijn zoon en
dochter in. Zelfstandig? Ja, natuurlijk.
Hoe langer ik zonder hulp kan,
hoe liever.”
Eer
Zijn dochter Annie is koning van het
gilde – de eerste vrouw die de
eretitel draagt. Annie lachend:
“Meer geluk dan wijsheid hoor. Om
de vier jaar is tijdens de kermis in
oktober het koningsschieten. Wie
het laatste stukje van de houten
vogel knalt, is koning. In 2005 lukte
me dat. Een eer? Ja, want het gilde
hoort bij onze familiegeschiedenis.
Mijn man is kruisboogschutter en
vaandrig; mijn zoon is jeu de bouler;
mijn dochter vendelier. Het leeft
hier in Gemonde. Er is zelfs nóg een
gilde: het Sint Joris/Sint Catharinagilde.”
Of ze net als haar vader met Gemonde
vergroeid is? “Minder sterk. Een
dorp heeft ook nadelen. Zoals?
De sociale controle en de verhalen
die als een lopend vuurtje gaan. Als
je iets overkomt, ben je een uur later
aan de andere kant van het dorp bij
wijze van spreken al dood. Toch zie
ik ons niet snel verhuizen. Mijn man
zegt dat ze hem nog met geen schop
het dorp uit krijgen.”
Wii-en in Gemonde
Op zondag 25 oktober organiseert Huis & Erf i.s.m. de
Gildenverenigingen een dorpsactiviteit: we nodigen
jong en oud uit om bij ons – op de locatie van gildenverenigingen
Datmunda – te komen Wii-en. Motto:
Wii zijn blij met Gemonde! Vanaf de herfst zijn we
de enige corporatie in deze dorpskern. In juli 2009
namen we 38 eengezinswoningen van Sint Joseph in
Boxtel over en op 1 oktober dertien woningen van de
Kleine Meierij uit Rosmalen. Tegelijkertijd spannen
we ons in om de leefbaarheid in Gemonde te versterken,
onder meer door het opzetten van een sociale
buurtsuper.
Jubileum Kindervakantiewerk Schijndel
Een kwart eeuw geleden richtte de
kersverse Stichting Kindervakantiewerk
Schijndel zich vooral op
kinderen die niet op vakantie
gingen. Maar de tijden zijn
veranderd: “Iedereen is welkom.
Wel is het traditie dat het Schijndelse
kindervakantiewerk in de eerste
week van de bouwvak wordt
georganiseerd.” De drukbezochte
activiteiten afgelopen zomer: een
huttendorp bouwen, levend Stratego,
een feestavond met overnachting in
het scoutinggebouw, theater, film en
kampvuur. Op 6 augustus, de
bezoekdag voor ouders, was ook
Buurten September 2009 • 11
“Het aantal inschrijvingen voor Kindervakantiewerk Schijndel schommelt in de loop van de jaren. Maar
deze zomer was het weer volle bak: zo’n 150 kinderen tussen de 6 en 12 jaar.” Een tevreden voorzitster
blikt terug op jubileumjaar 2009.
Anita van Lun, sociaal
buurtbeheerder van Huis & Erf van
de partij. Namens Huis & Erf, een
van de sponsors van het
kindervakantiewerk, deelde zij
polsbandjes met de tekst ‘Leef je
uit!’ uit – een oproep die niet aan
dovemansoren was.

12 • Buurten September 2009
Cultuurshock
tegelwijsheden
“Cultuur is ongeveer
alles wat wij wel en apen
niet doen.”
Lord Raglan [1788-1855],
Engelse generaal
“Televisie is de eerste
echte democratische vorm van
cultuur: voor iedereen
beschikbaar en volledig in het teken
van wat mensen willen zien. Dat is
meteen ook het meest angstaanja-
gende: wat ze willen zien.”
Clive Barnes [1927-2008],
Engelse recensent
Wie ver buiten Europa reist of werkt, kan een cultuurshock oplopen.
Volgens deskundigen kent zo’n shock drie fasen. Eén: de ‘wittebroodsdagen’.
Oftewel: aanvankelijk vind je vrijwel alles interessant
en leuk wat je ziet. Gefrituurde sprinkhanen? Grappig, zo’n Noord-
Thaise lekkernij. Oog in oog met wiebelende peniskokers op Papoea-
Nieuw Guinea? Enig, vooral in oorlogstijd, als ze versierd zijn met het
bont van de koeskoes, een buideldier.
De tweede fase van de cultuurshock is ‘de ontnuchteringsfase’. Na
acht tot zestien weken kun je plotseling hevig verlangen naar boerenkool
met worst of je doodergeren aan het te warme / te koude klimaat
of irritante gebruiken in den vreemde. Volgens medici kan in deze
fase een depressie de kop opsteken.
Op internet circuleren veel horror-verhalen over deze fase.
Zo schrijft een Hollandse jongen die bijna platzak enige tijd in een
hotel in Mumbai (India) woont: “Het gemeenschappelijke toilet is
een grote beerput waarvan de geur door het hele hotel trekt. De
ventilatoren piepen en krassen. En de ratten eten onze kaas op, die
we uit Nederland hadden meegenomen. Mijn vriendin, die niet
slapen kan, ziet ze ’s nachts af en toe over me heenlopen, maar ze is
te moe om er iets aan te doen.” Het goede nieuws: de slotfase van de
cultuurshock is de ‘gewenning’. Na zes à twaalf maanden ben je
vertrouwd met je nieuwe omgeving.
Dokter, heb ik het Stendhal-syndroom?!
Een ontroerende film, aangrijpende toneelscène of hemels
schilderij kan je kippenvel of vochtige ogen bezorgen. Ernstiger
wordt het als de schoonheid van cultuur je zo sterk overrompelt
dat je er ziek van wordt. Sinds 1979 heeft dit medische verschijnsel
zelfs een naam: het Stendhal-syndroom. Symptomen van deze
psychische aandoening zijn een versnelde hartslag, duizeligheid,
verwarring of zelfs flauwvallen. In ernstige gevallen kan de
aanblik van fraaie cultuur zelfs hallucinaties of een psychose
Servicenummers
Bezoekadres Huis & Erf
Kerkendijk 55, Schijndel
Postadres
Postbus 19, 5480 AA Schijndel
Telefoon (073) 544 06 06
Fax (073) 544 06 08
E-mail info@huisenerf.nl
Internet www.huisenerf.nl
Openingstijden
Maandag t/m vrijdag:
8.15 tot 17.00 uur
Klanteninformatie
Voor al uw vragen kunt u tijdens
openingstijden bellen naar:
(073) 544 06 06.
ACHtErop
“Cultuur betekent
oorspronkelijk ‘een stuk
zaairijp gemaakte grond.’
Was het daar maar bij
gebleven.”
Lévi Weemoedt, [1948-]
Nederlandse dichter
De schatkamers van internet
Wie op Google de zoekterm ‘cultuur’ intikt, krijgt
veertien miljoen vindplaatsen als resultaat. Om
cultureluurs van te worden. De redactie van
Buurten maakte een kleine maar veelzijdige selectie.
www.uitinbrabant.nl: website die al het actuele cultuuraanbod
in Brabant op genre, datum en plaats rubriceert.
www.taaladvies.net: website over taal (ook cultuur!) met
handige adviezen over duizend-en-een taalkwesties.
www.beeldengeluid.nl: website van het gelijknamige
museum in Hilversum, waar 700.000 uur radio- en
tv-opnames liggen opgeslagen. On line is veel materiaal
te bestellen, waaronder Polygoon-journaals.
www.volkscultuur.nl: website van het Nederlands
Centrum voor Volkscultuur, met aandacht voor tradities
en rituelen.
www.kermiscultuur.nl: website van een stichting die
onderzoek doet naar de historie van kermisattracties
en -vermaak.
opwekken. De aandoening dankt zijn naam aan de negentiendeeeuwse
Franse schrijver Stendhal. In zijn werk beschrijft deze
romanticus hoe een bezoek aan Florence in 1817 hem emotioneel
zo overweldigde dat hij naar lucht moest happen. Geen incident,
ontdekte de Italiaanse psychiater Magherini. Na bestudering van
honderd gelijksoortige ziektegevallen publiceerde hij in 1979 een
boek over het Stendhal-syndroom.
Klachtenadviescommissie
Wie niet tot een oplossing
van een probleem komt,
kan de hulp inroepen van
de regionale onafhankelijke
Klachtenadviescommissie.
Schrijf naar:
Klachtenadviescommissie
Huis & Erf
Postbus 153, 5480 AD Schijndel
Kijk voor meer informatie op
www.huisenerf.nl. Informatie over
projecten en regelingen zijn ook
verkrijgbaar op het kantoor aan de
Kerkendijk 55 in Schijndel.