'Het is ons een eer en een genoegen' - Vrije Universiteit Amsterdam

eredoctoraten
ten. De Amerikaan Paul G. Hoffmann gaf echter een gewone en daarom
bijzondere reden voor zijn afwezigheid: het werk ging voor. Het
werk: zijn directoraat van het ‘Special United Fund’ van de Verenigde
Naties voor ontwikkelingssamenwerking. Als zijn afgevaardigde nam
een lager geklasseerde functionaris van de Verenigde Naties, W. Gibson
Parker, de bul in ontvangst. Hoffmann kreeg de bul volgens zijn
promotor prof. dr. W. J. Wieringa vanwege zijn inspanningen om het
de ontwikkelingslanden mogelijk te maken zichzelf te bedruipen.
Dat hij zelf zijn eredoctoraat niet in ontvangst kon nemen, zat Hoffmann
niet in de koude kleren. Nog een half jaar na de plechtigheid
schreef hij rector magnificus W. F. de Gaay Fortman: ‘One of my great
disappointments in the past few months was my inability to be with
you, because I knew it would be a memorable occasion.’ Dat was zeker
het geval, al lag dat niet aan promotor prof. dr. W. J. Wieringa. Deze
economisch historicus beschikte ongetwijfeld over vele kwaliteiten
– maar speechen in het openbaar was er niet een van. Wel schetste hij
op 20 oktober 1965 een gedegen beeld van Hoffmanns betrokkenheid
bij de Derde Wereld. Die was gespeend van paternalisme of filantropie,
aldus Wierenga. Hoffmann was zowel nuchter als betrokken – en
zou zo invulling geven aan de bijbelse norm van gerechtigheid.
De kersverse eredoctor had een lange staat van dienst op het terrein
van de economische hulpverlening. Hij was zijn loopbaan na de
Tweede Wereldoorlog begonnen met hulp aan de Eerste Wereld als
bestuurder van de economische samenwerking. Die functie vormde,
zo oordeelde promotor Wieringa, de opmaat voor de veel zwaardere
die in de jaren vijftig zou volgen als afgevaardigde bij de Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties bij de Economische en Sociale
Raad.
Wieringa beklemtoonde in zijn toespraak dat Hoffmanns handelen
bepaald werd door de norm van bijbelse gerechtigheid, die ook
de Vrije Universiteit hoog in het vaandel had staan. Hoewel het begrip
niet valt, liep zijn toespraak uit op een pleidooi voor ‘rentmeesterschap’,
een begrip dat nadien terug te vinden was bij christen-democraten
van diverse pluimage.
Wieringa’s toespraak werd in New York ongeveer tezelfdertijd voorgedragen
door minister Th. H. Bot van Ontwikkelingssamenwerking,
die daaraan niet al te tactvol toevoegde dat een eredoctoraat in Nederland,
anders dan in de Verenigde Staten, slechts zelden werd verleend
73