'Het is ons een eer en een genoegen' - Vrije Universiteit Amsterdam
'Het is ons een eer en een genoegen' - Vrije Universiteit Amsterdam
'Het is ons een eer en een genoegen' - Vrije Universiteit Amsterdam
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
eredoctorat<strong>en</strong><br />
zich er minutieus op voor <strong>en</strong> bestookte Van der Mol<strong>en</strong> met vrag<strong>en</strong>.<br />
Moest hij zich de dag voor de plechtigheid aan de rector voorstell<strong>en</strong>?<br />
Welke kleding moest hij drag<strong>en</strong>? Moest hij na de laudatio met<strong>e<strong>en</strong></strong> antwoord<strong>en</strong>?<br />
En hoe lang mocht zijn rede eig<strong>en</strong>lijk zijn? De vrag<strong>en</strong> van<br />
Max Huber ler<strong>en</strong> dat de toek<strong>en</strong>ning van <strong>e<strong>en</strong></strong> eredoctoraat nooit routine<br />
wordt – zelfs niet als m<strong>en</strong> er <strong>e<strong>en</strong></strong> verzamelaar van <strong>is</strong>.<br />
josef bohatec (1950)<br />
Van de drie laureat<strong>en</strong> die in 1950 <strong>e<strong>en</strong></strong> eredoctoraat ontving<strong>en</strong> was de<br />
Oost<strong>en</strong>rijkse theoloog <strong>en</strong> filosoof Josef Bohatec het minst bek<strong>en</strong>d. Dat<br />
feit was Doede Nauta, hoogleraar kerkrecht <strong>en</strong> kerkgeschied<strong>en</strong><strong>is</strong>, niet<br />
ontgaan. In Trouw, waarvoor hij lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk van Bohatec beschreef,<br />
gaf hij aan waarom Bohatec bij de achterban g<strong>e<strong>en</strong></strong> schok der herk<strong>en</strong>ning<br />
opriep. ‘Bohatec <strong>is</strong> allerminst <strong>e<strong>en</strong></strong> man geschikt <strong>en</strong> met aanleg,<br />
populair te word<strong>en</strong>. De kwaliteit<strong>en</strong> van <strong>e<strong>en</strong></strong> volksred<strong>en</strong>aar bezit hij in<br />
g<strong>e<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong>kel opzicht. Zijn schrijftrant, hoe duidelijk ook, m<strong>is</strong>t alle zwierigheid<br />
<strong>en</strong> gloed, die <strong>e<strong>en</strong></strong> auteur boei<strong>en</strong>d kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>.’ E<strong>en</strong> pittig<br />
oordeel, waarmee echter niets <strong>is</strong> m<strong>is</strong>zegd. Bohetec was <strong>e<strong>en</strong></strong> typ<strong>is</strong>che<br />
gel<strong>eer</strong>de uit het Duitse taalgebied: grondig maar droog, wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
maar weinig sprankel<strong>en</strong>d. Bohatec maakte al voor de Eerste Wereldoorlog<br />
naam als k<strong>en</strong>ner van de Franse hervormer Calvijn. In 1909<br />
public<strong>eer</strong>de hij over di<strong>en</strong>s opvatting<strong>en</strong> over Gods voorzi<strong>en</strong>igheid, <strong>en</strong>kele<br />
jar<strong>en</strong> later gevolgd door <strong>e<strong>en</strong></strong> studie over de confrontatie tuss<strong>en</strong> het<br />
reformator<strong>is</strong>ch d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat van de zev<strong>en</strong>ti<strong>en</strong>de-eeuwse rational<strong>is</strong>t<br />
R<strong>en</strong>é Descartes.<br />
In 1913 werd Bohatec hoogleraar systemat<strong>is</strong>che theologie in W<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
in de woord<strong>en</strong> van Nauta ‘<strong>e<strong>en</strong></strong> voorpost van het Protestant<strong>is</strong>me midd<strong>en</strong><br />
in het Roomse gebied’. Ook erepromotor Herman Dooyew<strong>eer</strong>d<br />
beklemtoonde ‘de grote roep’ die van Bohatecs colleges uitging. Volg<strong>en</strong>s<br />
Dooyew<strong>eer</strong>d speelde Bohatec <strong>e<strong>en</strong></strong> ‘nauwelijks te overschatt<strong>en</strong>’ rol<br />
bij de herleving van het calvin<strong>is</strong>me in Midd<strong>en</strong>-Europa. Maar Dooyew<strong>eer</strong>d<br />
wees ook op nog iets anders: W<strong>en</strong><strong>en</strong> stond in de jar<strong>en</strong> dertig<br />
onder druk van volkse beweging<strong>en</strong> <strong>en</strong> ging vanaf 1938 gebukt onder<br />
de Anschluss bij nazi-Duitsland. In die periode zou Bohatec <strong>e<strong>en</strong></strong> ‘man<br />
van formaat’ zijn geweest. Dooyew<strong>eer</strong>d legde zo de nadruk op de jar<strong>en</strong><br />
dertig omdat hij Bohatec to<strong>en</strong> echt l<strong>eer</strong>de k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Na de oprich-<br />
45