'Het is ons een eer en een genoegen' - Vrije Universiteit Amsterdam

152
eredoctoraten
‘creatieve denker’ en als iemand die ‘zich niet tot één probleemgebied
binnen de theologie’ beperkt had.
De plechtigheid zelf verliep rimpelloos. Zoals zoveel eredoctores
toonde Ward zich dankbaar voor het doctoraat. ‘We shall always remember
the occasion.’ En hij toonde zich onder de indruk van de doctoraalstudenten
godsdienstfilosofie, die hij in het kader van zijn bezoek
ontmoette. ‘We enjoyed meeting them, and were impressed by
the quality of their scholarship.’
ciprian foias (2000)
Het is ruim vijftien jaar na de ondergang van het communisme in
Oost-Europa, nauwelijks nog voor te stellen. Anno 1975, ruim dertig
jaar geleden, werd het Roemenië van Nicolai Ceauçescu in West-Europa
en de Verenigde Staten beschouwd als een land waar het voor
de inwoners prettig toeven was. Dankzij dat waandenkbeeld kon de
Roemeense dictator in Engeland tot ridder worden geslagen en kon
zijn tirannieke vrouw het zelfs brengen tot eredoctor in de scheikunde
van Cambridge – ofschoon deze huisvrouw de middelbare school
niet eens had doorlopen. Maar Roemenië was voor de ondergang van
het communisme in december 1989 één van de ergste dictaturen
in het Oostblok. Dat ondervond ook de briljante wiskundige Ciprian
Foias (1933), die als hoogleraar wiskunde aan de Universiteit van
Boekarest steeds meer in de verdrukking raakte. Foias was geen lid
van de communistische partij en dat werd hem niet in dank afgenomen.
De eerste jaren van zijn hoogleraarschap genoot Foias bescherming
van zijn invloedrijke leermeester Miron Nicolescu. Maar toen die in
1975 stierf werd hij gedwongen te schipperen om de toorn van het regime
niet over zich af te roepen. Foias zinde op een mogelijkheid het
land te verlaten. Hij schreef een paper met de wiskundige dochter van
Ceauçescu – geen fake, zoals haar ‘scheikundige’ moeder. Dat hielp.
Foias kreeg een visum voor een congres in Helsinki en vluchtte vandaar
naar Parijs. Zo groot was zijn faam dat hij onmiddellijk een professoraat
kreeg aangeboden in Parijs. Die faam ontleende Foias aan
zijn ‘uitzonderlijke bijdragen aan de fundamentele en toegepaste wiskunde
met verstrekkende en door hem ook uitgewerkte implicaties