'Het is ons een eer en een genoegen' - Vrije Universiteit Amsterdam

144
eredoctoraten
was opgeworpen door de neopositivisten van de zogeheten Wiener
Kreis. Vertegenwoordigers van deze school als Rudolf Carnap en Moritz
Schlick verkondigden de stelling dat godsdienstige uitspraken van
iedere zin ontbloot zijn, aangezien verificatie of falsificatie niet kon
worden toegepast. Die opvatting is sindsdien maatgevend op de werkvloer
van de wetenschap – sinds de jaren zestig zelfs aan de Vrije Universiteit.
Plantinga had, aldus Van der Hoeven, de godsdienstfilosofie
‘weer een gerespecteerd aanzien gegeven’. Want het Godsbestaan
mocht dan niet bewezen kunnen worden, het kon evenmin worden
ontkend, aldus Plantinga. Het hele oeuvre van Plantinga kan worden
gelezen als een intelligente apologie van het christelijk geloof. Van der
Hoeven gaf toe dat er vanuit de traditie van de Vrije Universiteit, in
het bijzonder vanuit de door H. Dooyeweerd en D. H. Th. Vollenhoven
ontwikkelde wijsbegeerte der wetsidee, kritiek mogelijk was op
bepaalde denkbeelden van Plantinga. Diens gedachte dat er voor God
‘logische onmogelijkheden’ bestaan, werd door aanhangers van de reformatorische
wijsbegeerte als ‘ongeoorloofde speculatie’ van de hand
gewezen. ‘Evenwel, om iemand een eredoctoraat te verlenen hoeft
men hem niet in alles bij te vallen’, zo besloot Van der Hoeven zijn
voorstel.
Ook in zijn toespraak op 20 oktober 1995 verzweeg Van der Hoeven
de verschillen tussen de Amerikaan Plantinga en zijn eigen wijze van
filosoferen niet. Maar Van der Hoeven erkende dat aan de Vrije Universiteit
onder invloed van Plantinga de overtuiging groeide dat hernieuwd
behoefte was aan een authentiek christelijke filosofie. Dat was
niet teveel gezegd: het eredoctoraat vormde voor jonge filosofen van
de vu een stimulans zich in zijn werk te verdiepen. Dat resulteerde in
1998 in een bundel over de kenleer van Plantinga en twee jaar later in
een studiedag over hetzelfde thema. Hoe geruisloos de erepromotie
zelf ook verliep, het was een belangrijke gebeurtenis. Die symboliseerde
dat de vu nog immer een bijzondere universiteit wilde zijn. Voor
de Faculteit der Wijsbegeerte, nooit wezenlijk van het reformatorische
pad afgeweken, was het eredoctoraat vanzelfsprekend. Voor de theologische
faculteit was het eredoctoraat een feit van belang, want zij was
na de ‘nieuwlichterij’ van H. M. Kuitert cum suis op de weg terug naar
een theologiebeoefening die de degens vol zelfvertrouwen wilde kruisen
met hen die het christelijk geloof weghoonden als in strijd met de
wetenschap.