Rondkomen in Leiden, 1850-2000 - Historische vereniging Oud ...

JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001
132
Een andere groep die er 'objectief' op achteruit lijkt te zijn gegaan, is die
van de (echtjparen met kinderen en een laag inkomen. Vielen zij in 1996
nog in minderheid onder deze definitie van arm, in 1999 was dit 7 1 procent.
In tegenstelling tot de 65-plussers ervaren deze ook hun situatie als verslechterd:
de objectieve en subjectieve methode leveren dezelfde cijfers en ontwikkeling
op . Dat betekent dat het verschil met éénoudergezinnen met kinderen
en een laag inkomen kleiner is geworden . Meer nog dan de ouderen zaten
de éénoudergezinnen in 1996 in de knel (78 procent arm). Die situatie is
niet verbeterd en meer nog dan in 1996 ervaren zij zich ook als arm: 89
procent! De absolute omvang van deze groepen binnen de Leidse bevolking
is wel wat gedaald. Bij elkaar tellen de groepen ouderen, éénoudergezinnen
en (echtlparen met kinderen, allen met lage inkomens, ongeveer zevenduizend
Leidse huishoudens (circa 12 procent van de huishoudens).
Een van de grootste problemen vormen de schulden. Wat dat betreft is
er weinig veranderd sinds de dagen van Coronel. De borgwinkels zijn dan
wel verdwenen en geen middenstander (voor zover deze er nog zijn) schrijft
nog op de lat, maar kopen op krediet is gebleven . Via postorderbedrijven
maar ook in gewone winkels worden op afbetaling duurzame gebruiksgoederen
en kleren aangeschaft, die men voor het moderne leven noodzakelijk
acht. Eén op de zes Leidse huishoudens met een laag inkomen heeft goederen
op afbetaling gekocht, een - statistisch overig niet significante - stijging
vergeleken met 19%. Gemiddeld loste men in 1999 ongeveer f 75 per
maand af, een - wel significante - daling sinds 19%. Mocht dat er gunstig
uit lijken te zien, daarnaast hebben veel arme huishoudens nog grote schulden,
namelijk één op de drie, gemiddeld voor f 7.000. Een kwart van hen
heeft een schuld die groter is dan f 10.000. Deze aantallen en bedragen
zijn vergeleken met 1996 fiks gestegen. De meeste huishoudens zijn deze
schulden al aan het afbetalen, wat betekent dat ze daaraan in doorsnee f 200
kwijt zijn, ongeveer 12 procent van hun inkomen, en dat dus bovenop de
andere vaste lasten .
Een vraag die velen bezig hield, was of er in Leiden sprake was van een
zogenaamde 'armoedeval'. Dat is de situatie waarin mensen wanneer zij
- vooral doordat zij betaald werk vinden - wel in inkomen vooruitgaan,
maar waarin deze verbetering ongedaan wordt gemaakt doordat deze mensen
bepaalde toeslagen kwijtraken (uit minimabeleid, huursubsidie of via