Rondkomen in Leiden, 1850-2000 - Historische vereniging Oud ...
Rondkomen in Leiden, 1850-2000 - Historische vereniging Oud ... Rondkomen in Leiden, 1850-2000 - Historische vereniging Oud ...
RONDKOMEN IN LEIDEN ARM EN RIJK BINNEN LEIDEN Dat er meer welgestelden in Leiden wonen , komt niet alleen door de relatief gunstige economische ontwikkeling van de laatste jaren. Leiden is ook een aantrekkelijker plek geworden voor beter betaalden om zich te vestigen of om er na afronding van een opleiding te blijven wonen. Enerzijds is de stad aantrekkelijk gelegen binnen de Randstad, bijvoorbeeld voor tweeverdieners waarvan de een in Amsterdam werkt en de ander in Den Haag ofRotterdam. Anderzijds is er sinds het eind van de jaren zeventig meer en aantrekkelijker gebouwd voor de hogere inkomensgroepen, in het bijzonder op het Waardeiland, in de Merenwijk en delen van de Stevenshof. Ook zijn diverse gesloten fabrieken omgebouwd tot gebouwen met aantrekkelijke, maar dure koop- en huurappartementen. Blijkens het eerder genoemde onderzoek van het rcnc-Handelsblad staat het Waardeiland op een zevende plaats van de Nederlandse buurten met de hoogste gemiddelde inkomens." De Zijlwijk Zuid (Merenwijk) is de op een na beste buurt (het Waardeiland is tiende)." Dat twee Leidse buurten tot de tien 'beste' van Nederland horen, zou dertig jaar geleden ondenkbaar zijn geweest. Minstens zo opvallend is dat slechts één Leidse buurt, Haagweg-Zuid, ruim onder het gemiddelde scoort, maar "op geen stukken na bij de slechtste honderd van de onderzochte buurten"." Goed en slecht in dit NRc-onderzoek had niet alleen betrekking op armoede en welstand, maar mede op het totale voorzieningenniveau in de buurt." Daarin is in de jaren tachtig en negentig behoorlijk geïnvesteerd in het kader van achtereenvolgens Stadsvernieuwing, Sociale Vernieuwing en Grote Steden Beleid. Interessant is het om te kijken naar de verdeling van inkomens, werkgelegenheid en dergelijke over de stad. Het eerder genoemde Haagweg-Zuid blijkt dan de wijk met het laagste gemiddelde inkomen met ongeveer 80 procent van het gemiddelde Leidse inkomen en het Waardeiland kent inderdaad het hoogste met circa 157 procent van het gemiddelde. 84 Maar er vallen grotere gebieden te onderscheiden op basis van inkomensverschillen. De laagste inkomens vindt men vooral in Leiden-Noord (Noorderkwartier, De Kooi en Groenoord), de aangrenzende Slaaghwijk en Zeeheldenbuurt en in Leiden-Zuid-West (uitgezonderd Fortuinwijk-Zuid en Coebel) . Hoewel de inkomenssituatie in de voormalige arbeiderswijken in de binnenstad niet overal echt florissant is, springen zij er nauwelijks uit. Hoge inkomens treft men - behalve op het Waardeiland - 129
JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 130 vooral aan in de Raadsherenbuurt, een groot deel van de Burgemeesters- en Professorenwijk en in verschillende buurten in de Merenwijk (Zijlwijk, Leedewijk). Binnen de arme wijken vinden we ook de hoogste percentages aan van mensen met een uitkering, inclusief de xow-uitkering." Werkloosheid is het grootst in wederom Noorderkwartier, De Kooi, Slaaghwijk en Haagweg Zuid, maar ook in de Hoge Mors en het Houtkwartier. Opvallend is dat in Leiden-Noord, Zuid-West en de Slaaghwijk ook de grootste groepen allochtonen van Turkse, Marokkaanse, en Surinaams/Antilliaanse afkomst (vooral Slaaghwijk) wonen, terwijl in de Slaaghwijk ook nog een groot deel van de bevolking afkomstig is uit andere niet-westerse landen (waaronder vluchtelingen). Stedelijk tellen deze vier groepen nog geen 16 procent van de bevolking, in het Noorderkwartier en Haagweg-Zuid is dat rond de 29 procent, in de Slaaghwijk bijna 40 procent. " Deze groepen hebben gemiddeld lagere inkomens dan de 'autochtonen' en de meestal goed betaalde westerse allochtonen," terwijl de werkloosheid onder Leidenaren van Turkse en Marokkaanse afkomst veel hoger is dan onder alle andere groepen. De 'rijkste' wijken vallen niet alleen op door de vele hoge inkomens, maar ook doordat de middeninkomens veel minder vertegenwoordigd zijn. Dat geldt het sterkst voor Waardeiland en Raadsherenbuurt, waar slechts een kwart daartoe gerekend kan worden. Stedelijk is dat 42 procent. En natuurlijk zijn ze 'wit' : op het Waardeiland en in de Burgemeesterswijk woont één Marokkaan, in het hele Boerhaavedistrict (waar de Raadsherenbuurt bij hoort) in totaal vijf. We zien in deze ruimtelijke verdeling van arm en rijk over Leiden de effecten van de woningbouwontwikkeling en de stadsvernieuwing. De stadsvernieuwing maakte in de jaren zeventig en tachtig definitief een eind aan de krottenwijken in de binnenstad. Tijdens dat proces vertrokken al veel binnenstadsbewoners naar Slaaghwijk, Zuid-West, later ook naar de Stevenshof. Vergelijkbare processen hebben ook vanuit andere wijken dergelijke stromen op gang gebracht. De relatief goedkope woningen in Noord en Zuid-West vormden voor de minst draagkrachtigen, waaronder veelallochtonen, het voornaamste perspectief voor een betaalbare woning. De nieuwe, dure koopwoningen in delen van de Merenwijk en op het Waardeiland boden een aantrekkelijke vestigingspiek voor de rijkeren, terwijl in de wijken
- Page 1 and 2: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 104 De S
- Page 3 and 4: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 106 kome
- Page 5 and 6: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 108 een
- Page 7 and 8: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 110 op h
- Page 9 and 10: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 112 orth
- Page 11 and 12: JAARBOEK DIRK VAN Ee K 2001 114 wer
- Page 13 and 14: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 116 Zo r
- Page 15 and 16: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 118 lend
- Page 17 and 18: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 120 de j
- Page 19 and 20: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 122 een
- Page 21 and 22: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 124 inge
- Page 23 and 24: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 126 wijk
- Page 25: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 128 In d
- Page 29 and 30: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 132 Een
- Page 31 and 32: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 134 groe
- Page 33 and 34: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 136 Leid
- Page 35 and 36: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 138 SOCI
- Page 37 and 38: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 140 Opva
- Page 39: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 142 meer
- Page 42: RONDKOMEN IN LEIDEN INKOMENS PER IN
- Page 45 and 46: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 148 pers
- Page 47 and 48: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 150 vrou
- Page 49: JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001 152 en M
RONDKOMEN IN LEIDEN<br />
ARM EN RIJK BINNEN LEIDEN<br />
Dat er meer welgestelden <strong>in</strong> <strong>Leiden</strong> wonen , komt niet alleen door de relatief<br />
gunstige economische ontwikkel<strong>in</strong>g van de laatste jaren. <strong>Leiden</strong> is ook een<br />
aantrekkelijker plek geworden voor beter betaalden om zich te vestigen of<br />
om er na afrond<strong>in</strong>g van een opleid<strong>in</strong>g te blijven wonen. Enerzijds is de stad<br />
aantrekkelijk gelegen b<strong>in</strong>nen de Randstad, bijvoorbeeld voor tweeverdieners<br />
waarvan de een <strong>in</strong> Amsterdam werkt en de ander <strong>in</strong> Den Haag ofRotterdam.<br />
Anderzijds is er s<strong>in</strong>ds het e<strong>in</strong>d van de jaren zeventig meer en aantrekkelijker<br />
gebouwd voor de hogere <strong>in</strong>komensgroepen, <strong>in</strong> het bijzonder op het Waardeiland,<br />
<strong>in</strong> de Merenwijk en delen van de Stevenshof. Ook zijn diverse<br />
gesloten fabrieken omgebouwd tot gebouwen met aantrekkelijke, maar dure<br />
koop- en huurappartementen. Blijkens het eerder genoemde onderzoek van<br />
het rcnc-Handelsblad staat het Waardeiland op een zevende plaats van de<br />
Nederlandse buurten met de hoogste gemiddelde <strong>in</strong>komens." De Zijlwijk<br />
Zuid (Merenwijk) is de op een na beste buurt (het Waardeiland is tiende)."<br />
Dat twee Leidse buurten tot de tien 'beste' van Nederland horen, zou dertig<br />
jaar geleden ondenkbaar zijn geweest. M<strong>in</strong>stens zo opvallend is dat slechts<br />
één Leidse buurt, Haagweg-Zuid, ruim onder het gemiddelde scoort, maar<br />
"op geen stukken na bij de slechtste honderd van de onderzochte buurten"."<br />
Goed en slecht <strong>in</strong> dit NRc-onderzoek had niet alleen betrekk<strong>in</strong>g op armoede<br />
en welstand, maar mede op het totale voorzien<strong>in</strong>genniveau <strong>in</strong> de buurt."<br />
Daar<strong>in</strong> is <strong>in</strong> de jaren tachtig en negentig behoorlijk geïnvesteerd <strong>in</strong> het kader<br />
van achtereenvolgens Stadsvernieuw<strong>in</strong>g, Sociale Vernieuw<strong>in</strong>g en Grote Steden<br />
Beleid. Interessant is het om te kijken naar de verdel<strong>in</strong>g van <strong>in</strong>komens,<br />
werkgelegenheid en dergelijke over de stad.<br />
Het eerder genoemde Haagweg-Zuid blijkt dan de wijk met het laagste<br />
gemiddelde <strong>in</strong>komen met ongeveer 80 procent van het gemiddelde Leidse<br />
<strong>in</strong>komen en het Waardeiland kent <strong>in</strong>derdaad het hoogste met circa 157<br />
procent van het gemiddelde. 84 Maar er vallen grotere gebieden te onderscheiden<br />
op basis van <strong>in</strong>komensverschillen. De laagste <strong>in</strong>komens v<strong>in</strong>dt men vooral<br />
<strong>in</strong> <strong>Leiden</strong>-Noord (Noorderkwartier, De Kooi en Groenoord), de aangrenzende<br />
Slaaghwijk en Zeeheldenbuurt en <strong>in</strong> <strong>Leiden</strong>-Zuid-West (uitgezonderd<br />
Fortu<strong>in</strong>wijk-Zuid en Coebel) . Hoewel de <strong>in</strong>komenssituatie <strong>in</strong> de voormalige<br />
arbeiderswijken <strong>in</strong> de b<strong>in</strong>nenstad niet overal echt florissant is, spr<strong>in</strong>gen zij<br />
er nauwelijks uit. Hoge <strong>in</strong>komens treft men - behalve op het Waardeiland -<br />
129
Change language