Ondernemen - Capabel Examens

Aandachtspunten:
SWOT en ondernemerskwaliteiten
Wat kun je met een SWOT
analyse?
Marktonderzoek en interne
analyse = SWOT
Kostprijs berekenen kan op
verschillende manieren
Ondernemingsplan: alles past
aan elkaar
SMART! Specifiek, meetbaar,
acceptabel, realistisch en tijdsgebonden
om bedrijfsstrategie
te omschrijven
In deze informatie
Artikel BKD
Artikel: Evaluatie
Artikel ACT
Artikel: Ondernemerskwaliteiten
Artikel: Startmogelijkheden
Artikel Wet en regelgeving
Artikel: instanties
Artikel Ondernemingsplan 4
Artikel 5 stappen
Artikel: Marketingplan
Artikel Bedrijfsprofiel
Artikel: Bedrijfsformule
Artikel SWOT analyse
Artikel: SMART
Ondernemen 1
Maart 2012
Artikel Kostprijs 8
Artikel Kostprijs 9
Artikel Kostprijs voorbeeld 10
1
2
3
5
6
7
Ondernemen
P r a k t i s c h e i n f o r m a t i e v o o r h e t e x a m e n O n d e r n e m e n
B r a n c h e d i p l o m a P e d i c u r e
B r a n c h e k w a l i f i c a t i e d o s s i e r
De eisen voor het branche examen ondernemen
Pedicure staan in het branche
kwalificatiedossier. De competenties die
de Pedicure moet beheersen zijn:
Een onderneming starten
Wet en regelgeving
Marktonderzoek
SWOT analyse
Ondernemingsplan opstellen
Instanties (wie doet wat)
Ondernemingsvormen
Bedrijfsdoelstelling formuleren
Bedrijfsruimte (inrichten)
Administratie systeem kiezen
Openingsactiviteiten voorbereiden
Eva l u a t i e exa m e n s o n d e r n e m e n
De afgelopen maand heeft Capabel Examens een evaluatie gemaakt van de examens
Ondernemen (branche Pedicure), die in 2011 en januari 2012 zijn uitgezet. De volgen-
de punten zijn gecontroleerd:
check van de inhoud van de examens (voldoet het examen aan de eisen van het
branche kwalificatie dossier volgens het HBA, Provoet, deskundigen (docenten
ondernemen) en de vaststellingscommissie )
check van de opmaak en formulering van de examens
check van de examenprocessen
check van de meest gemaakte fouten in de examens
check van de correctoren van de examens
Concurrerend tarief bepalen
Zicht op prijzen in de markt
Kostprijsberekeningen maken
Winstmarge bepalen
1

De informatie over ondernemen gaat in op de
MEEST GEMAAKTE fouten in het examen. Het is
daarmee geen complete examenstof. De
informatie is te gebruiken als EXTRA informatie
op de examenstof.
De meeste fouten hebben te maken met:
SWOT analyse: wat is het en waar gebruik
je het voor
SMART en bedrijfsdoelstellingen
Ondernemersplan
Kostprijsberekening
Rekenen in het algemeen
I n l e i d i n g o n d e r n e m e n
S t a r t m o g e l i j k h e d e n
Voordat je een bedrijf gaat starten onderzoek je de mogelijkheden die je
hebt. Je kiest:
de locatie waar je wilt gaan werken
je eigen producten
het aanbod van behandelingen
je werktijden
je collega’s
je eigen tarieven
je eigen indeling en inrichting van je bedrijf
en ga zo maar door...
Op basis van deze evaluatie heeft Capabel Examens de volgende
acties ondernomen na een grondige analyse van de checkpunten:
De examens voldoen aan de exameneisen
Format examens aangepast: formulering en lay out
Examenprocessen aangescherpt
Informatie folder examenstof gebaseerd op de meest gemaakte
fouten
Werkinstructies correctoren aangescherpt, o.a. op vastleggen
cijfers
Wie een bedrijf gaat starten, moet ondernemen. Ondernemen is iets anders dan je vak goed kunnen uitoefenen.
Als een eigen bedrijf start, krijg je bijvoorbeeld te maken met onderzoeken, gegevens analyseren, plannen en
organiseren, onderhandelen, inkopen, wetten en regels volgen, leidinggeven en gegevens vastleggen. Naast de
competenties om je beroep uit te oefenen komen er nog een aantal competenties bij als je een bedrijf start, runt
en wil blijven runnen.
O n d e r n e m e r s k w a l i t e i t e n
A C T C a p a b e l E x a m e n s 2 0 1 2
Als ondernemer heb je een aantal eigenschappen en vaardigheden nodig. Voorbeelden van eigenschappen
van een ondernemer zijn: doorzetter, marktgericht, zelfstandig, creatief, besluitvaardig,
assertief, flexibel en betrouwbaar. Voorbeelden van vaardigheden van een ondernemer zijn: financieel
inzicht, communicatieve vaardigheden, organisatievermogen en commercieel inzicht.
Door je eigen kwaliteiten in kaart te brengen(waar ben ik goed in en waar ben ik (nog)niet goed in)
en die naast de kwaliteiten van ‘de’ ondernemer te leggen, kom je er achter op welke punten je
nog bij wilt scholen of welke kwaliteiten je gaat inkopen.
Let op:
ondernemerskwaliteiten
horen NIET thuis in een SWOT
analyse, een SWOT analyse
gaat over je bedrijf! Een persoonlijke
SWOT analyse kun
je wel maken; deze analyse is
dan puur voor jezelf, bedoeld
om je eigen sterktes en zwaktes
in kaart te brengen en
staat nooit als SWOT analyse
in een ondernemingsplan.
2

W e t e n r e g e l g e v i n g
En zijn ook zaken die ‘moeten’: je krijgt te maken met de wet- en regelgeving in Nederland. Je moet:
een rechtsvorm kiezen,
je inschrijven met een (unieke) bedrijfsnaam in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel en
dan word je automatisch aangemeld bij de Belastingdienst,
een administratie bijhouden en die zeven jaar bewaren (ook als je bedrijf al weer gestopt is),
de wet bescherming persoonsgegevens naleven in je cliëntenbestand,
controleren of je een vestigingsvergunning nodig hebt in de gemeente waar je je bedrijf start en, als je
een bord op de stoep wilt zetten of je precariorechten moet afdragen,
een vergoeding afdragen aan BUMA/STEMRA en SENAvoor de muziek die je onder werktijd draait voor
je cliënten en/of personeel
als je personeel in dienst hebt, een arbeidscontract opstellen, het personeel aanmelden voor de loonbelasting,
een RI&E opstellen en een personeelsadministratie aanleggen
je je houden aan de winkeltijdenwet (per gemeente verschillend)
voldoen aan de milieuwetgeving
I n f o r m a t i e h a l e n b i j i n s t a n t i e s
Voordat je gaat starten wil je natuurlijk weten of je toekomstige bedrijf kans van slagen heeft. Er zijn verschillende
instanties waar je terecht kunt voor informatie.
Kamer van Koophandel
De Kamer van Koophandel heeft drie hoofdtaken: registreren van bedrijven in het Handelsregister, voorlichting
geven aan startende ondernemers en stimuleren van de regionale economie.
Bij de Kamer van Koophandel kun je ook een handelsnaam onderzoek laten verrichten. In je eigen regio kun je
geen Pedicure bedrijf starten met een naam die al in jouw regio voorkomt.
Bank
Bij de bank kun je terecht met al je financiële vragen. Je vragen kunnen dan bijvoorbeeld gaan over betalingsverkeer,
verzekeringen, sparen, kredietregelingen, juridisch advies, branche informatie en startersadvies.
Hoofd Bedrijfschap ambachten (HBA)
Het HBA behartigt de belangen van de aangesloten ambachten. Het HBA zet zich o.a. in voor verantwoord en upto-date
ondernemen. Ze werkt nauw samen met Provoet. Het HBA geeft praktische informatie uit voor startende
ondernemers, bijvoorbeeld het startershandboek en de Code voor het voetverzorgingsbedrijf. Als (Medisch)
Pedicure betaal je jaarlijks de verplichte heffing aan het HBA.
Brancheorganisatie
Branche organisatie Provoet behartigt de belangen van haar leden: (Medisch)Pedicures. Provoet biedt ook advies
voor startende ondernemers en er zijn mogelijkheden voor het afsluiten van een collectieve verzekering.
Accountant / administratiekantoor
Een accountant controleert jaarrekeningen, maakt jaarrekeningen op of voert de financiële administratie van een
bedrijf. Een accountant geeft na de controles een verklaring af, bijvoorbeeld een accountantsverklaring.
Een administratiekantoor verzorgt de financiële administratie voor bedrijven. Denk daarbij aan boekhouden, belastingaangifte,
salarisadministratie, aanvragen VAR en opstellen van jaarrekeningen. Afhankelijk van de medewerkers
(zijn deze opgeleid tot accountant) kan er een verklaring afgegeven worden na opmaak van de jaarrekening.
Lees verder op de volgende pagina >>>>
3

Verzekeringsagent
Een verzekeringsagent bemiddelt tussen de verzekeringsnemer en de aanbieders. Hij zal de beste opties voor de
klant regelen. Een verzekeringsagent sluit verzekeringen en hypotheken af. Tijdens de looptijd blijft de agent aanspreekpunt.
Hij zal bij schade de klant helpen.
Gemeente
De gemeentelijke woonlasten bestaan o.a. uit de OZB (Onroerende zaakbelasting), rioolrecht en afvalstoffenheffing.
Per gemeente verschillen de tarieven en de betalingsmogelijkheden. Als ondernemer krijg je met de gemeentelijke
regels te maken als je je bedrijf gaat bouwen of verbouwen en als je reclame wilt maken voor je bedrijf waarbij
je gebruik maakt van de openbare ruimte (de stoep bijvoorbeeld). In het eerste geval vraag je een bouw / verbouwvergunning
aan en in het tweede geval moet je precariorechten betalen.
Notaris
Een notaris adviseert over belangrijke afspraken die mensen of bedrijven met elkaar willen maken. Hij legt deze
gegevens ook vast. Afspraken worden vastgelegd uit vrije wil of omdat dit in de wet staat. Als je bijvoorbeeld
een Vennootschap onder firma (VOF) wilt oprichten, mag je de afspraken vastleggen bij de notaris. Als je in gemeenschap
van goederen bent getrouwd (als je niets geregeld hebt, dan ben je dat als je getrouwd bent) kun je
overwegen om dit te laten omzetten in een overeenkomst op huwelijkse voorwaarden. Je kunt dan het vermogen
en alle bezittingen apart laten beschrijven. Je kunt hiermee voorkomen dat in geval van een faillissement
zowel je partner als jij het privévermogen kwijt is (als je een eenmanszaak of VOF opricht).
O n d e r n e m i n g s p l a n
Als je een bedrijf start heb je niet genoeg aan een goed idee. Je moet van dat goede idee een onderneming maken.
Om te kijken of je idee een echt bedrijf kan worden, maak je een concept ondernemingsplan.
In een ondernemingsplan staan alle aspecten van je toekomstige bedrijf omschreven:
Waar ga ik mijn bedrijf vestigen?
Welke klanten wil ik in mijn bedrijf?
Welke behandelingen bied ik aan?
Welke producten ga ik verkopen?
Wat kosten mijn behandelingen en producten?
Wie zijn mijn concurrenten?
Wat zijn kansen? En wat zijn bedreigingen?
Hoe ziet mijn bedrijf er uit?
Ga ik personeel aannemen?
Kan ik winst maken in mijn bedrijf?
Moet ik een administratie bijhouden?
Welke verzekeringen sluit ik af?
Wanneer begin ik echt te verdienen?
Hoeveel geld moet ik lenen voor de start van
mijn bedrijf?
Hoe maak ik mijn bedrijf bekend bij mijn klanten?
Een ondernemingsplan is één geheel, alle onderdelen hangen met elkaar samen. Als je één onderdeel aanpast,
moet je de andere onderdelen ook bijstellen. Een definitief ondernemingsplan schrijf je voor anderen, om anderen
er van te overtuigen dat de plannen voor je bedrijf haalbaar zijn.
Het ondernemingsplan is meestal opgedeeld in de volgende ‘hoofdstukken’:
Gegevens van de onderneming
Gegevens van de ondernemer
Marketingplan
Financieel plan
Organisatie en planning
4

V i j f s t a p p e n v o o r d a t j e s t a r t
Op basis van het ondernemingsplan, je ondernemerskwaliteiten en de steun (wel of niet) van je ‘achterban’ en de
financiële middelen / mogelijkheden, beslis je of je je bedrijf start. De stappen die je kunt nemen zijn:
Breng je persoonlijke kwaliteiten in kaart
Ondernemerskwaliteiten
Motivatie
Ervaring
Omschrijf je plan in het kort
Naam bedrijf
Type bedrijf (rechtsvorm)
Vestigingsplaats
Aanbod (producten en diensten)
Verken de markt
Doelgroep
SWOT analyse
Marktonderzoek
Marketingmix
Omzetprognose
Financieel plan opzetten
Investeringsbegroting
Exploitatiebegroting
Liquiditeitsbegroting
Plannen en organiseren
Activiteitenplan
M a r k e t i n g p l a n
Als je een bedrijf start, kijk je ook om je heen. Op basis van je eigen idealen en kwaliteiten en wat er al is op de
markt maak je een marketingplan. Je begint met een marktonderzoek en het in kaart brengen van sterktes en
zwaktes en kansen en bedreigingen (SWOT analyse). Na de analyse van de verzamelde gegevens stel je marketingdoelen
op. Je maakt je marketingmix met marketinginstrumenten: een samenhangend pakket waarin je aangeeft
wat je wilt met je bedrijf en wat waarschijnlijk winst op gaat leveren. Belangrijk is dat je weet hoe je de kostprijs
berekent! In je presentatie en promotieplan geef je aan op welke manier je je presenteert en promoot en welk
budget je daar voor wilt reserveren. Het marketingplan maakt onderdeel uit van je ondernemingsplan.
In het marketingplan staan de volgende onderwerpen:
Bedrijfsprofiel (waarom gaan cliënten naar jouw bedrijf) en je bedrijfsformule
Marktonderzoek: cliënten, omgeving en concurrentie analyse
SWOT-analyse (sterke punten, zwakke punten, kansen en bedreigingen van je bedrijf)
Doelgroepen
Marketingdoelstelling
Marketingstrategie
Marketingbeleid
Marketingmix: 6 P’s en kostprijsberekening
Marketingbudget en promotieplan
Omzetprognose
5

B e d r i j f s p r o f i e l
In het marketingplan staat een korte omschrijving van je bedrijf, je bedrijfsprofiel. Om je bedrijf kort en herkenbaar
te omschrijven, kun je de volgende oefening toepassen. Stel je staat in de lift met een onbekende. Je reist samen
met een onbekende naar de 10 e verdieping in een flatgebouw. De persoon die bij je in de lift staat vraagt geïnter-
esseerd: en wat voor bedrijf ga je precies starten? Weet hij als je op de 10 e verdieping uitstapt, precies wat jij gaat
doen?
Voorbeeld (NIET SMART)
Ik ga met veel enthousiasme een Pedicurebedrijf starten omdat ik mijn diploma bijna gehaald heb.
Voorbeeld (SMART)
Ik ga per 1 mei 2012 een bedrijf starten aan huis (begane grond, geen drempels of trapjes) voor mensen met voetproblemen
of die problemen hebben om zelf de voeten te verzorgen. Ik behandel voeten met veel eelt, likdoorns
en moeilijk te knippen nagels, droge voeten en kloven. Gemiddeld komen de cliënten (leeftijd tussen de 50 en 80)
om de 6 weken. Ik geef advies en verkoop voetverzorgende producten. Een behandeling duurt 45 minuten en kost
32 euro. De praktijkruimte is nieuw ingericht (licht en strak) volgens de regels en richtlijnen van de branche.
B e d r i j f s f o r m u l e e n M a r k t o n d e r z o e k
Bedrijfsformule
De bedrijfsformule is een samenvatting van je bedrijfsprofiel, liefst samengevat in een kernachtige zin.
Marktonderzoek
Als je een bedrijf start, verricht je een marktonderzoek. Je verzamelt gegevens over je concurrenten en je toekomstige
cliënten. Je kunt een marktonderzoek verrichten in vier stappen:
1. Onderzoeksdoel vaststellen
Formuleer een concreet doel
2. Gegevens verzamelen
Bureauonderzoek
Veldonderzoek
3. Informatie analyseren
Formuleer antwoord op onderzoeksdoel
4. Conclusie trekken
Wat betekent het antwoord voor de samenstelling van je marketingmix?
6

S W O T A N A L Y S E
Een marktonderzoek is de externe analyse van je bedrijf (kansen en bedreigingen)
Een analyse van je marketingmix is de interne analyse van je bedrijf (sterkten en zwakten)
De externe analyse + de interne analyse noem je de SWOT analyse.
Uit de externe analyse haal je de kansen en bedreigingen van buiten je bedrijf
Uit de interne analyse haal je de sterke punten en zwakke punten uit je bedrijf.
De punten uit de interne analyse kun je als ondernemer veranderen. De punten uit een externe analyse kun je niet verande
kunt er wel op inspelen.
S M A R T ! S M A R T ! S M A R T ! S M A R T ! S M A R T ! S M A R T ! S M A R T ! S M A R T ! S M A R T !
SMART geformuleerde doelstellingen zorgen ervoor dat je concrete en duidelijke doelstellingen vaststelt voor de
marketing van je bedrijf.
SMART staat voor:
Specifiek: gericht op jouw bedrijf en duidelijk wat je precies wilt behalen.
Niet specifiek: meer winst op een paar behandelingen (meer winst is vaag, is 0,1% winst dan ook goed? En
een paar behandelingen, maakt het niet uit welke behandelingen?)
Wel specifiek: 5% meer winst op de medische behandelingen, nl. diabetische voet en reumatische voet.
Meetbaar: na een periode te meten of je het hebt gehaald.
Niet meetbaar: 5% meer winst (5% ten opzichte van wat?)
Wel meetbaar: 5 % meer winst dan in dit boekjaar.
Acceptabel: een doel waar jij én je personeel voor “kunnen gaan”.
Niet acceptabel: iedere medewerker draait 50% meer omzet in dezelfde werktijd
Wel acceptabel: iedere medewerker draait 5% meer omzet in dezelfde werktijd
Realistisch: het doel moet wel haalbaar zijn, je moet er in geloven
Niet realistisch: aan het einde van het jaar is ons bedrijf uitgebreid met vijf andere bedrijven in dezelfde
plaats. (Je weet vooraf al dat dit bijna onmogelijk is, dus niet realistisch)
Wel realistisch: aan het einde van het jaar hebben we onderzocht of we een tweede bedrijf kunnen
openen.
Tijdgebonden: het doel moet gehaald worden in een bepaalde periode
Niet tijdgebonden: het bedrijf krijgt 30 cliënten meer
Tip:
Wel tijdgebonden: het bedrijf krijgt in 2013 30 cliënten meer dan in
2012.
Je kunt je bij elke doelstelling afvragen of hij SMART is.
Begin eens bij Tijdgebonden:
`Na een jaar wil ik….
Marketingstrategie
Op basis van je SWOT analyse, je concurrentieonderzoek en gegevens over je doelgroep kies je een strategie om je
bedrijfsdoelen te bereiken. Je maakt een stappenplan.
Omzetprognose
De omzetprognose van het marktgebied – de omzet van de concurrenten is jouw omzetprognose. Op basis van je
marktgegevens kun je de prognose maken.
7

K O S T P R I J S
Het berekenen van de kostprijs van een behandeling en producten kan op verschillende manieren. Je kunt uitgaan
van een uurkostprijs, je kunt gebruik maken van de opslagmethode, je kunt rekenen met een vaste omrekenfactor
of met de zogenaamde ‘terugrekenmethode’. Het is belangrijk dat je de berekening die het beste bij jouw bedrijf
past goed uitvoert vanaf de start van je bedrijf. Met een lage prijs bij de start werf je misschien veel cliënten, maar
maak je misschien geen winst. Met een hoge prijs komen er misschien geen cliënten, en maak je ook geen winst.
Wat is een kostprijs?
Een kostprijs geeft de gemaakte kosten van een behandeling of de verkoop van een product aan. In een bedrijf in
de Uiterlijke Verzorging zijn er twee punten waaraan de kostprijs wordt opgehangen, namelijk:
1. De kosten van hulpmiddelen die gebruikt worden voor behandelingen
2. De kosten van de bestede tijd voor behandelingen of advies/verkoop
Waarom berekenen we de kostprijs?
Het berekenen van de kostprijs heeft twee doelen:
Doel 1: De kostprijs is een hulpmiddel bij de bepaling en beoordeling van de verkoopprijs.
Doel 2: Met de kostprijs kun je bepalen of je efficiënt werkt. Als bijvoorbeeld de uurkostprijs erg hoog is, kun je er
niet veel winst bij rekenen, omdat je anders ‘te duur’ wordt voor je klanten. Je zult in dat geval goedkoper moeten
gaan werken, dus de kosten omlaag moeten brengen.
P r o d u c t i e v e u r e n , v a s t e n v a r i a b e l ; d i r e c t e n i n d i r e c t
Berekening productieve uren
Productieve uren zijn uren die je direct aan een cliënt kunt berekenen. Het zijn je behandelingsuren. Daarnaast
hebt je indirect productieve uren. Dat zijn uren waarin je wel voor je bedrijf werkt, maar niet aan het behandelen
bent. Denk aan het bijwerken van je administratie, opruimen, voorraad bestellen en inruimen, inkopen doen en
een advertentie opstellen. Het aantal werkuren in een jaar is dus niet allemaal productief.
Berekenen uurkostprijs
Voor het berekenen van de uurkostprijs zijn twee methodes.
De eerste methode werkt met een indeling in: directe en indirecte kosten.
De tweede methode werkt met een indeling in: vaste en variabele kosten.
De meeste ondernemers in de UV gebruiken de methode van vaste en variabele kosten.
VOORBEELD VASTE EN VARIABELE KOSTEN
Vaste kosten : 40 000 per jaar
Productieve uren: 1750
Aantal clienten: 2400
C/N = 40000/1750 = 22,86
De vaste kosten worden terugverdiend als een client 22,86 euro per uur betaald.
Variabele kosten: 3875
Werkelijke uren: 2950
De variabele kosten per uur zijn dan: V/W = 3875/2950 = 1,32
Als de client 24,18 per uur betaald, zijn alle kosten gedekt. Er is nog geen sprake van winst.
De behandelprijs (een behandeling duurt een uur) kan als volgt worden berekend:
20% winst: 24,18 x 1,2 = 29,02
19% btw: 29,02 x 1,19 = 34,53 >>>> op de prijslijst staat 35 euro
8

D I R E C T e n I N D I R E C T
De indeling in directe en indirecte kosten kan gebruikt worden als er duidelijk kosten zijn voor een cliënt (direct) en
kosten die voor alle cliënten gelden (indirecte kosten).
Directe kosten in een bedrijf zijn de loonkosten tijdens een behandeling en de producten die je bij een cliënt
gebruikt. Deze kosten kun je geheel aan de cliënt doorberekenen.
Indirecte kosten zijn kosten die alle cliënten samen moeten opbrengen. Bijvoorbeeld kosten voor de hypotheek,
schoonmaakkosten, kosten voor de aanschaf van apparatuur of opleidingskosten. Deze kosten kunnen
niet in zijn geheel aan één cliënt toegerekend worden.
Op basis van de indeling in directe en indirecte kosten kun je de uurkostprijs vaststellen met behulp van de opslagmethode.
Iedere cliënt draagt een gedeelte van de indirecte kosten.
De formule is: Opslagpercentage indirecte kosten = totale directe kosten/indirecte kosten x 100%
Uurkostprijs berekenen met de opslagmethode
VOORBEELD
Je totale indirecte kosten komen uit op € 2.400,- per jaar.
Je directe kosten zijn per uur € 24,-. Je hebt 360 uur productief gewerkt, dat wil zeggen behandelingen uitgevoerd
waar cliënten voor betaalden. Je totale directe kosten zijn dan 360 maal € 24,- = € 8640,-
Dan is je opslagpercentage:
2400/8640 maal 100% = 28%
Bij de directe kosten die een cliënt per uur kost, moet je dus 28% optellen om alle kosten betaald te krijgen.
In dit geval wordt dan de uurkostprijs: € 24 + € 6,72 = € 30,72
V A S T E N V A R I A B E L
Je kunt de kosten ook indelen in vaste en variabele kosten.
De vaste kosten komen elk jaar, elke maand of week terug. Je kunt denken aan afschrijving, rente, verzekering,
huur, energiekosten, loon. Hoe groter je bedrijf hoe meer vaste kosten je krijgt. Ofwel: hoe meer capaciteit, hoe
meer vaste kosten. De bedrijfscapaciteit bepaalt hoeveel stoelen er nodig zijn, hoeveel vloeroppervlak gehuurd/
gekocht moet worden, hoeveel personeel je aanneemt, hoe hoog de energiekosten zijn. Dat alles brengt kosten
met zich mee, zonder dat er ook maar een cliënt is binnengekomen.
Variabele kosten zijn kosten die afhankelijk zijn van het aantal behandelingen (productieomvang). Als je niemand
behandeld, heb je geen variabele kosten. Denk bijvoorbeeld aan het verbruik van materialen bij behandelingen en
de kosten voor koffie en thee.
Als je een lopend bedrijf hebt, zie je in je boekhouding de vaste kosten over een jaar terug. Ook kun je na een jaar
zien wat je variabele kosten waren. Ook tel je het aantal productieve uren dat je hetzelfde jaar hebt gedraaid.
Om de kostprijs te berekenen tel je alle kosten op en deel je dat door het aantal productieve uren. Dit is de integrale
uurkostprijs.
Integrale uurkostprijs: C (vaste kosten) + V (variabele kosten)
----------------------- ---------------------------
N (productieve uren) W (werkelijke uren)
9