onderzoek - Politieacademie

12
Daarnaast werd ook een aantal onderdelen genoemd waarin
gericht werd gesimuleerd en geoefend (vooral de PIOG
4-daagse).
Wat men vooral waardeerde in deze kernopgaven is de
verbinding die tussen theorie en praktijk wordt gelegd of door
henzelf gelegd kon worden. Men benadrukt dat het gehele
pallet van de kernopgaven helpt om het werk binnen de
basispolitiezorg te kunnen doen. Deze ervaring (dat is het
vooral) is een essentiële basis om later op een goede manier de
niveau 5 functie in te kunnen vullen. De verbinding tussen
theorie en praktijk ontstaat als in de lessen zaken naar voren
komen die men later in de praktijk herkent. Zo gaf een
respondent aan dat hij in de les geleerd had dat een positief
bekeuringsgesprek sterk kan bijdragen aan de effectiviteit van
de bekeuring.
“We leerden binnen de Politieacademie steeds te denken buiten
de reguliere denkpatronen die men binnen de korpsen
hanteert. Zo leer je ook problemen bezien vanuit partners van
de politie, dat geeft een veel ruimere blik. In het korpskwartiel
deed ik mee aan een verkeersveiligheidsactie op een gevaarlijk
kruispunt. Deze actie was samen opgezet met de gemeente.
Door een goede gezamenlijke analyse met de gemeente wisten
we dat er de laatste tijd veel verkeersongelukken waren
gebeurd en kenden we de toedracht. Iedereen die een meer dan
gemiddeld risico nam op deze kruising werd bekeurd. In de
bekeuringsgesprekken konden we heel goed toelichten welke
risico’s de verkeersdeelnemers hadden genomen en tot welke
ongelukken dat kan leiden. Op die manier konden we positieve
bekeuringsgesprekken voeren. Op de PA had ik geleerd dat
vooral dit soort gesprekken leidt tot gedragsverandering.”
Dit voorbeeld geeft ook aan dat het van belang is dat de timing
zo goed mogelijk is (praktijk volgt op theorie of eventueel
omgekeerd), al zit daar een grote toevalsfactor in en een
geringe beïnvloeding door de student zelf. De succesvolle
bachelorstudenten zijn zich hiervan bewust.
Meemaken van een breed pallet aan praktijksituaties
In vrijwel alle interviews met zowel succesvolle als niet-succesvolle
bachelorstudenten werd het belang genoemd van het
meemaken van een breed pallet aan praktijksituaties. Het gaat
daarbij zowel om (voorbeelden of simulaties van) praktijksituaties
binnen de Politieacademie als (tijdens het werk) in het
korpskwartiel. Al deze situaties bij elkaar genomen geven de
bachelors een goed beeld en een goede voorbereiding op het
politiewerk dat zij na de opleiding zijn gaan verrichten.
Meerdere succesvolle bachelors gaven aan dat de inhoudelijke
thema’s van de opleiding lang niet altijd leerzaam zijn voor hen,
maar dat vinden ze geen bezwaar, aangezien dat weer
gecompenseerd wordt doordat ze in nieuwe praktijksituaties
terecht komen. Sommige inhoudelijke onderdelen waren niet
nieuw, maar de oefening daarin was toch zinvol omdat het
leidde tot nieuwe praktijkervaringen
“Komende van buiten de politie is de bacheloropleiding een
goede leerschool voor het uitvoerende politiewerk. Ik had wel
al een basis in bijvoorbeeld sociale psychische problematiek,
maar verder weinig kennis van zaken over het politiewerk. (…)
De opleiding is ‘degelijk’ en ik zou het een groot gemis vinden
als de meer praktische zaken als bijvoorbeeld Verkeersongevallen
uit het curriculum gaan. Het is juist het gehele pallet aan
onderwerpen dat een goede voorbereiding biedt.”
Meerdere succesvolle bachelors gaven aan dat zij dit succeselement
soms in het gedrang vonden komen. Zij wezen erop dat er
studenten zijn die tijdens het korpskwartiel van de opleiding
zoveel aan het schrijven en analyseren zijn, dat ze er niet aan
toekomen de praktijk mee te maken. De succesvolle bachelors
kiezen er vaak voor steeds zoveel mogelijk praktijk mee te
maken tijdens de opleidingsperiode.
Leerklimaat binnen de Politieacademie
Binnen de Politieacademie heerst volgens de respondenten
duidelijk een leerklimaat. Dat is anders dan binnen de korpsen,
waar de focus sterker op het werk ligt. Kenmerkend aan het
leerklimaat binnen de Politieacademie is de gelijkwaardigheid
tussen docenten en studenten, ook als de docenten mensen zijn
die in de korpsen hogere posities bekleden en in die hoedanigheid
voor hen vaak moeilijk benaderbaar zijn. Daarnaast is ook
de openheid in communicatie en kritische reflectie een
belangrijk kenmerk van dit leerklimaat binnen de Politieacademie.
Dit leerklimaat draagt voor de bachelors bij aan het
vasthouden van en verder ontwikkelen van hun eigen identiteit
in het politiewerk. Dit thema kwam in veel van de interviews
terug.
“ In het politiewerk loop je het risico je eigen waarden en
normen ‘op te geven’ onder druk van de groep collega’s. Door
tijdens de lessen van de Politieacademie in gesprek te zijn over
wat je meemaakt in het korpskwartiel bleef ik me bewust van
mijn eigen waarden en normen en op die manier leer je ook in
het politiewerk je eigenheid beter te bewaren.”
De kritische reflectie, waar de docenten van de Politieacademie
regelmatig aandacht voor hebben, helpt hierbij. Dat nodigt de
studenten uit om uit te spreken hoe ze lastige situaties in de
praktijk hebben ervaren en wat ze daarvan vinden. Deze
openheid versterkt de ontwikkeling van de eigen identiteit.
In dit kader werd door meerdere mensen ook genoemd dat de
medewerkers van de Politieacademie soms ook enige arrogantie
kunnen uitstralen die niet prettig is en soms het leren in de weg
staat. De respondenten brengen dit vooral in verband met
logistieke problemen rond de lessen waarin men weinig gehoor
vindt: plannen van lessen, examens en contacten. Het is
blijkbaar belangrijk te beseffen dat ieder contact met de student
van invloed is op het leerproces.
Rolmodellen
De succesvolle bachelors in dit onderzoek gaven meerdere keren
aan dat ze tijdens de opleiding veel leren van mensen die voor
hen een rolmodel zijn.
“We hadden een goede docent ‘Kwaliteitsprojecten’ van één
van de partner Hogescholen. De lessen waren goed georganiseerd
en de docent gaf zelf het goede voorbeeld van onder
andere timemanagement. Ik heb geleerd van de docent door
dat bij hem af te kijken, evenals hoe hij zelf problemen kon
kaderen, doelstellingen opstellen en vragen formuleren”.
“In het korpskwartiel had ik te maken met een Marokkaanse
collega, hij straalde gezag uit, met of zonder uniform. Het is de
houding en toon in het gesprek. Antilliaanse jongens spreken
hem aan met u en ik deed dat ook. Als lange en blonde vrouw
kreeg ik ook heel wat te horen. Een goede mentor als deze leert
je je eigen houding aan te nemen”.
Opvallend was ook dat de succesvolle bachelors ook wel
aangaven dat er docenten waren die ze niet zo goed vonden,
maar dat meer zagen als ‘part of the deal’, dan dat ze daar nu
veel last van hadden of het nodig vonden hierover te klagen.
Elementen van de opleiding die niet bijdragen aan het
succes van de bachelors
Uit analyse van significante leermomenten van de respondenten
blijkt dat de volgende elementen van de opleiding niet
bijdragen aan het succes van de bachelors. In de volgende
subparagrafen werken we deze elementen nader uit.
• Plannen opstellen;
• Weinig differentiatie en vrijstellingen.
Plannen opstellen
Bij veel onderdelen vraagt de Politieacademie om een beleidsplan
of een plan van aanpak te maken, meestal in relatie tot de
kernopgaven. Veel respondenten geven (in de enquête) aan dat
dit twee keer nuttig is, maar daarna gauw veel van hetzelfde
wordt. Bovendien kost het maken van deze plannen van aanpak
veel tijd die voor sommige studenten ten koste kan gaan van
hun inzet in de dagelijkse praktijk van het korps, waardoor ze
die leertijd missen. De meeste respondenten die dit noemden
gaven aan dat ze het schrijven van (beleids )plannen al geleerd
hadden tijdens eerdere opleidingen of werkervaringen.
Respondenten gaven de suggestie om meerdere toetsvormen te
gaan gebruiken, docenten herkenden deze suggestie en
voegden eraan toe dat het de moeite waard zou kunnen zijn
om ook kennistoetsen weer in te voeren als alternatief.
Er waren ook docenten die opmerkten dat niet alle plannen
hetzelfde zijn, zo is er verschil tussen operationele, tactische en
strategische plannen en moet er een onderscheid gemaakt
worden tussen beleidsplannen en plannen van aanpak
Weinig differentiatie en vrijstellingen
Er zijn al met al heel wat respondenten die (in de enquête)
aangeven dat er onderdelen in de studie zitten die voor hen
geen toegevoegde waarde hadden ten opzichte van hun
vooropleiding. Iedere respondent noemde weer andere
onderdelen, waardoor er niet specifieke studieonderdelen
uitsprongen die men onvoldoende of geen toegevoegde waarde
toekende. Als argument gaf men meestal aan dat men het
onderwerp in de vooropleiding al behandeld had, men al
praktijkervaring had opgedaan met het onderwerp of dat het
onderwerp een te specifiek karakter had voor de later vervulde
functie binnen het korps (bijvoorbeeld recherchewerk). Dit duidt
erop dat men vooral vindt dat er te weinig vrijstellingen of
differentiatie per persoon mogelijk is tijdens de studie.
Kenmerken van de student die samenhangen met een
succesvol opleidingsresultaat
Uit analyse van significante leermomenten van de respondenten
blijkt dat de volgende kenmerken van de student samenhangen
met een succesvol opleidingsresultaat:
• Wil en wens om het politievak te leren door het te doen
• Vermogen om eigenheid te bewaren binnen de overrompelende
cultuur van de (operationele) politiemensen
• Emotionele intelligentie om eigen angsten te herkennen,
onder ogen te zien tijdens het politiewerk en daar effectief
mee om te gaan
13