deze link - Hervormde WBA te Krimpen aan den IJssel

Hervormde Wijkgemeente van Bijzondere Aard
Krimpen aan den IJssel
Beleidsplan 2008-2012

Inhoudopgave
1. Inleiding ........................................................................................ 5
2. Gemeente zijn in Christus............................................................. 7
3. De belijdende gemeente............................................................. 12
4. Kernthema 1: Het pastoraat ....................................................... 14
5. Kernthema 2: De prediking......................................................... 18
6. Kernthema 3: Christen zijn in deze wereld................................. 21
7. Kernthema 4: Catechese............................................................. 28
8. De beherende gemeente............................................................ 31
3

1. Inleiding
Een nieuw beleidsplan (!?)
Het vorige beleidsplan (Gefundeerd op de Steenrots, beleidsplan 2004-2008)
van onze hervormde wijkgemeente van bijzondere aard was veelomvattend.
Zeer veel facetten van gemeente zijn kwamen aan de orde. Als zodanig kan
het opnieuw de basis vormen voor het beleidsplan 2008-2012. Het is natuurlijk
mogelijk om alles opnieuw te gaan formuleren maar dat is niet direct nodig.
Tegelijk komt de gedachte op dat er in die vier jaar, afgaande op de hoofdstukken
en de thema’s wel erg veel in relatief korte tijd aan de orde gekomen
is. Is het ook niet zo dat er over een aantal kernthema’s uitvoeriger gesproken
zou kunnen worden juist omdat ze telkens weer het hart van de gemeente
raken? Te denken valt met name aan de prediking en het pastoraat en aanverwante
thema’s.
Er valt nog een aspect te betrekken bij de overwegingen voor een nieuw beleidsplan.
De laatste jaren hebben we kerkelijk roerige tijden meegemaakt. Te
denken valt aan hen die onze gemeente verlieten na de vorming van de PKN
op 1 mei 2004. Daarbij hebben enkele wijzigingen betreffende de liturgie ook
voor enige onrust gezorgd. En zeker ook mag de aantrekkingskracht van evangelische
groepen c.q. gemeenten op jongeren en ouderen in onze gemeente
hierbij betrokken worden.
Het bovenstaande brengt ons tot de gedachte dat het gewenst is in het nieuwe
beleidsplan te kiezen voor het consolideren van wat ons geschonken en
gelaten is én tegelijk ook te streven naar verdieping van de bezinning op wat
wezenlijk is voor het leven van de gemeente.
Evenals het huidige beleidsplan een Bijbels motief kent (gefundeerd op de
Steenrots volgens Luk.6:46-49) is er voor het nieuwe beleidsplan een Bijbels
motief. Naar aanleiding van de brieven van Paulus aan Timotheüs, waarin hij
vermaant te blijven bij de door hem verkondigde leer van het evangelie, luidt
het motief van het nieuwe beleidsplan: blijf bij wat u hebt geleerd (2
Tim.3:14). Blijf bij “de Heilige Schriften, die u wijs kunnen maken tot zaligheid”
en die nuttig zijn “om te onderwijzen, te weerleggen, te verbeteren en op te
voeden in de rechtvaardigheid, opdat de mens die God dient volmaakt moge
zijn, tot elk goed werk volkomen toegerust” (2 Tim.3:15-17). We mogen niet
vergeten dat dit apostolisch vermaan bij Paulus in het perspectief staat van de
5

wederkomst van Christus. De apostel noemt de wederkomst “de verschijning
van onze Heere Jezus Christus” (1 Tim.6:14). Dit woord “verschijning” (epifaneia),
dat ook wel zonsopgang betekent, drukt de glorievolle wederkomst van
Christus uit. Vanuit dat perspectief wekt hij Timotheüs en ons op de goede
strijd te strijden en naar het geloof te grijpen en schrijft hij in feite deze brieven.
Opzet
In de hoofdstukken 2 en 3 komen achtereenvolgens ‘Gemeente zijn in Christus’
en ‘De belijdende gemeente’ aan de orde. In de volgende vier hoofdstukken
worden de vier kernthema’s nader uitgewerkt, te weten pastoraat, prediking,
christen zijn in deze wereld en catechese. Daarbij wordt telkens begonnen
met een inleiding vanuit met name de eerste brief van Paulus aan Timotheüs.
Ten slotte wordt in het laatste hoofdstuk één en ander geschreven over
‘De beherende gemeente’.
Wat de redactie van het nieuwe beleidsplan betreft moeten we ons er wel van
bewust zijn dat het nieuwe beleidsplan een heel ander karakter heeft dan het
oude. In plaats van het formuleren van aandachtspunten en beleidsvoornemens
vooraf, willen we de bezinning op elk thema laten uitlopen op een gemeenteavond,
waarop het resultaat ervan wordt gepresenteerd en met de
gemeente wordt besproken. Deze benadering heeft als nadeel dat het wel een
heel algemeen beleidsplan is waarin concrete beleidsvoornemens worden
gemist. Het grote voordeel is dat het een open karakter heeft en dat het uitnodigt
tot een bezinning, waarvoor meer tijd is en die jaarlijks aan het einde
van het seizoen op een gemeenteavond een toespitsing krijgt.
Namens de kerkenraad van de hervormde wijkgemeente van bijzondere aard,
Krimpen aan den IJssel, juli 2008
Ds. J.J. Verhaar preses
H.G. Leertouwer scriba
6

2. Gemeente zijn in Christus
Inhoud en doelstelling
Christus is het Hoofd van de Kerk, de gelovigen zijn de leden. De realiteit leert
ons in de gemeente als de gemeenschap der heiligen onderscheid te maken
tussen de zichtbare kerk en de Kerk van de Heere. In de zichtbare kerk zijn
gelovigen en niet-gelovigen. De Kerk van de Heere is vele malen groter dan de
gemeente. Vanuit het verbond en de doop ligt er een belofte van God, Die het
geloof werkt, door de doop Zijn belofte betuigt en verzegelt en door het Heilig
Avondmaal versterkt. Voor de gemeenschap der heiligen ligt er een oproep de
geschonken gaven dienstbaar te stellen aan de gemeente. Er is de roeping
Gods daden bekend te maken in de wereld, in woord en in daad. Er dient groei
te zijn in de gemeente, naar aantal en naar het opwassen in de genade. Naast
het ambt van alle gelovigen zijn er de bijzondere ambten van dienaren van het
Woord, van ouderlingen en van diakenen. De ambtsdragers zijn in het bijzonder
geroepen dienstbaar te zijn aan Christus en Zijn gemeente. Vanuit het
ambt van alle gelovigen geldt dat elk op eigen wijze ook voor de gemeenteleden.
Gemeenteopbouw vanuit het Woord
We zijn als gemeente van Christus geroepen tot de persoonlijke gemeenschap
met Christus. Dat is de basis voor de gemeenschap met elkaar en voor ons
gezonden zijn en staan in de wereld waarin we leven. Onze gemeente is de
werkplaats van de Heilige Geest. De kerk is geen bedrijf, wel een organisatie
waarin gemeenteleden mogen arbeiden tot eer van God en tot opbouw van
de gemeente.
Gemeenteopbouw omschrijven we als het samenhangend en doelgericht
handelen in afhankelijkheid van de Heilige Geest en met het oog op de eer van
God en het heil van mensen, ten dienste van het samenkomen, gestalte krijgen
en gezonden worden van Christus’ gemeente in de wereld van vandaag. In
biddend opzien tot God mogen we arbeiden tot opbouw van een geestelijk
gezonde gemeente, in het vertrouwen dat het welzijn van de gemeente uiteindelijk
niet in onze handen, maar in Gods handen ligt. Daarbij hebben we de
overtuiging dat de grondlijnen van gemeente zijn aan de Bijbel ontleend moeten
en kunnen worden. Gemeenteopbouw rondom het Woord, waarbij de
7

gemeente groeit in genade en kennis, gemeenschap en getuigenis. Daarbij is
van belang dat we nagaan hoe wij kunnen handelen zoals Jezus zou hebben
gehandeld en dat we handelen in Zijn Geest. Met zelfonderzoek naar ons persoonlijke
geloofsgehalte (vgl. 2 Kor.13:5) en dus onze persoonlijke relatie tot
de Heere Jezus Christus (‘Hij moet wassen en wij minder worden’) en naar het
geloofsgehalte van de gemeente als geheel. In de navolging van Christus mogen
we het van Hem verwachten en van de groeikracht van Zijn Woord. Verdieping
in geloofsgehalte gaat dan samen met een bezonnen wijze van werken
in de gemeente.
Gemeenteopbouw rondom het Woord vereist dat we allereerst luisteren naar
wat de Bijbel ons te zeggen heeft en daarnaast ook dat we de Bijbel onderzoeken.
Op verschillende wijzen wordt daaraan in de gemeente invulling gegeven.
Vanuit dit onderzoek en de toepassing van wat de Bijbel ons leert, worden
activiteiten uitgevoerd en ontwikkeld. Elkaar bewustmaken van het geestelijke
doel van een activiteit plaatst deze activiteit in het juiste perspectief. En het
neemt de spanning weg in het ‘moeten’ uitvoeren van activiteiten en legt juist
de nadruk op het ‘mogen’ arbeiden in Zijn gemeente. Het gebed voor het werk
in de gemeente neemt daarbij een belangrijke plaats in. Ora et Labora.
In dit beleidsplan wordt veel gesproken over de praktijk van gemeenteopbouw.
De hoofdstukken in dit beleidsplan geven vorm aan deze praktijk naar
de verschillende facetten van de wijze waarop onze gemeente functioneert en
zich in en aan de wereld openbaart. Deze facetten zijn ontleend aan de kerntekst
inzake de christelijke gemeente met Pinksteren: “En zij waren volhardende
in de leer der apostelen, en in de gemeenschap, en in de breking van
het brood, en in de gebeden” (Hand.2:42).
De kerkenraad wil de opbouw van de gemeente op laten komen vanuit de
principiële plaatsbepaling zoals hierboven omschreven, en gemeenteleden
stimuleren vanuit deze visie in de gemeente te arbeiden. Het verdiepen van de
geestelijke basis van de gemeente, en het elkaar stimuleren en bewustmaken
is hierbij van belang. In dat kader heeft de kerkenraad besloten om jaarlijks
één van de vier kernthema’s uit dit beleidsplan te bespreken.
8

Huidige karakteristiek van onze wijkgemeente
Onze wijkgemeente
Onze gemeente staat tussen de geschiedenis en de toekomst. Die geschiedenis
begint Bijbels bij het scheppingswerk van de God de Vader, de val van de
mens en het verzoeningswerk van Christus. Na de uitstorting van de Heilige
Geest ontstond en groeide de kerk wereldwijd. De gemeente is plaatselijk
voortgekomen uit de Nederlandse Hervormde Kerk, in 1935 als Evangelisatie,
in 1970 als hervormde buitengewone wijkgemeente. De toekomst van de
gemeente is de wederkomst van Christus, waarna geen einde meer zal zijn.
Tussen geschiedenis en wederkomst leeft de gemeente in gebrokenheid. Zij is
het eigendom van Christus, die Zijn kerk vergadert, beschermt en onderhoudt
door Zijn Woord en Geest.
Eenheid in verscheidenheid
Wij erkennen dat er binnen de gemeente binnen de eenheid in het Bijbels
gereformeerd belijden verscheidenheid is in gaven en geloofsbeleving en de
uitingen daarvan. Christus heeft als Hoofd van de gemeente geboden dat de
Zijnen één zullen zijn. Het niet gedeeld kunnen zijn van het Lichaam van Christus
is ook de basis voor de eenheid van de gemeente. De kerk is Kerk in haar
afhankelijkheid van Hem, Wiens Geest Zijn gemeente met gaven vervult. Eenheid
is dan ook eenheid in de waarheid van Zijn Woord en Geest. Deze verscheidenheid
kan dus nooit op gespannen voet staan met de ons in Christus
geopenbaarde waarheid. De verscheidenheid in geloofsbeleving heeft altijd
het Lichaam van Christus gekenmerkt. De Heilige Schrift is beslissend in het
omgaan met deze verscheidenheid wat betreft de ruimte en de grenzen die er
zijn in Christus. Gemeenteleden moeten in deze interne verscheidenheid op
respectvolle wijze met elkaar omgaan.
In het naast elkaar bestaan van verschillende kerken die nochtans de naam
van Christus willen belijden, kan en mag de gemeente niet berusten. Het doet
pijn te ervaren dat de feitelijkheid van een gebroken kerkelijk leven, zowel
plaatselijk, landelijk als internationaal, deze roeping van Christus weerspreekt.
Al te veel speelden in deze verdeeldheid schuldige menselijke factoren een rol.
De gemeente heeft daarom de Bijbelse roeping naar eenheid te streven, gegrond
op het bevel van Christus. Daar waar het mogelijk is zal daarom gesprek
en samenwerking met andere (wijk) gemeenten, kerken en kerkgenootschappen
- ook over de grenzen heen - op basis van de eenheid van het geloof
plaatsvinden.
9

Werken in wijken
Het werken in wijken behoort tot het beleid van de kerkenraad. Tot en met
het jaar 2003 werden wijkavonden georganiseerd met gelegenheid voor bezinning,
ontmoeting tussen gemeenteleden onderling en met kerkenraadsleden,
toerusting, voor informatie en voor vragen. Een evaluatie in het najaar
van 2003 heeft opgeleverd dat de wijkavonden intensief benut worden. Vanaf
2004 worden in een verdubbelde frequentie wijkavonden georganiseerd.
Namens de kerkenraad zijn daarbij de wijkpredikant, de wijkouderling, de
wijkdiaken, de jeugdouderling en de bejaardenouderling betrokken. Mede
afhankelijk van het gekozen thema en de situatie in de wijk worden mogelijkheden
gezocht om ook bijdragen vanuit jongeren en andere gemeenteleden
een plaats te geven.
Naast deze wijkavonden ziet de kerkenraad in toenemende mate in de gemeente
wijkkringen ontstaan met een geografische basis. Dit wordt positief
gewaardeerd en daarom worden vanuit de kerkenraad hiervoor de wijkouderlingen
aangewezen als contactpersonen. Daarnaast bestaan er diverse, niet
specifiek aan wijken gebonden Bijbel(studie)kringen en gebedskringen, die aan
huis worden gehouden.
Voor het werk in de wijken is er samenwerking tussen de wijkpredikant, de
wijkouderling, de wijkdiaken, de bejaardenouderling, de jeugdouderling, twee
personen van het evangelisatiebezoekteam, twee personen voor het jongerenpastoraat
en één medewerker PPH (Psycho Pastorale Hulpverlening). De
wijkouderling is daarbij in overleg met de wijkpredikant en de wijkdiaken verantwoordelijk
voor het onderlinge contact en de uitvoering van het pastorale
werk van dit wijkteam.
Plaatselijke situatie in de centrale gemeente
Onze gemeente weet zich verwant met de Gereformeerde Bond in de Protestantse
Kerk in Nederland. Vanuit het ontstaan van onze gemeente vindt de
prediking naar Schrift en belijdenis noodgedwongen in een afzonderlijke hervormde
wijkgemeente plaats. We bidden dat deze situatie van tijdelijke aard is
en we zoeken binnen de Protestantse Kerk in Nederland naar een meer volwaardige
plaats voor de gereformeerde Woordverkondiging en de daarmee
samenhangende positie van onze hervormde gemeente. Dit willen we doen
zonder daarbij het gereformeerde karakter van verkondiging en gemeente zijn
te verliezen. Het hervormd zijn weegt daarbij voor ons zeer zwaar. We hebben
daarbij de roeping de kerk landelijk, in de classis en plaatselijk te wijzen op het
fundament van Gods Woord en de gereformeerde belijdenisgeschriften, zoals
10

genoemd in artikel I-4 van de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland.
De invulling en vormgeving van onze positionering in de Protestantse Kerk in
Nederland is nader verwoord in hoofdstuk 3.
Overschrijvingen
De gemeente kent ook leden van aangrenzende geografische gemeenten. Zij
zijn lid geworden onder de perforatieregeling van de hervormde kerkorde. Het
begrip perforatie komt in de nieuwe kerkorde niet meer voor, wel is er de
term overschrijving voor in de plaats gekomen. Voor overschrijving is slechts
de toestemming van de kerkenraad van de ontvangende kerkelijke gemeente
nodig. De grotere vrijheid die wordt gegeven benutten we echter bewust niet.
Het afwijzende en terughoudende beleid, geformuleerd in een bij de kerkenraad
verkrijgbaar protocol, wordt onder de nieuwe kerkorde voortgezet. Lid
zijn van de gemeente en niet in Krimpen aan den IJssel wonen zien we als een
noodoplossing. Voor zogenaamde “inburgeringssituaties” (iemand heeft zich
nieuw gevestigd in een aangrenzende gemeente) en “woonsituaties” (iemand
woont al langer in een aangrenzende gemeente) geldt dat het beleid
terughoudend is. Voor bejaarden, die in verzorgingstehuis of dergelijke gaan
wonen, wordt een uitzondering gemaakt. Na elke aanvraag wordt een jaar
wachttijd in acht genomen. In het protocol komt ook aan de orde welk contact
er met de plaatselijke gemeente en de plaatselijke kerkenraad geweest is.
Indien nodig wordt er na overleg met de aanvrager door de kerkenraad contact
met de plaatselijke kerkenraad gezocht.
11

3. De belijdende gemeente
Inhoud en doelstelling
De kerkenraad hecht er beslissende waarde aan dat onze gemeente zich gebonden
weet aan het gereformeerde belijden. Onze verwachting is van het
Woord van de Heere alleen. De gereformeerde belijdenisgeschriften verwoorden
dit nader. In deze context dient het gehele beleidsplan gelezen te worden.
De kerkenraad stemt in met de inhoud van het Convenant, zoals opgesteld
door de Classis Alblasserdam. De inhoudelijke punten uit het Convenant zijn
verder op diverse plaatsen in dit beleidsplan verwoord. Deze inhoudelijke
punten vinden we ook terug in de door het moderamen van de synode gegeven
verklaring. Deze verklaring is bedoeld voor opname in het beleidsplan van
gemeenten die in overeenstemming met de gereformeerde belijdenisgeschriften
in de kerk willen staan. Met instemming citeert de kerkenraad dan ook
hierna deze verklaring.
Verklaring met het oog op de plaats in de Protestantse Kerk in Nederland
Als kerkenraad van de hervormde gemeente weten we ons door onze Nederlandse Hervormde
Kerk gebracht op een weg die wij niet hebben begeerd en waarover wij in het geweten
bezwaard zijn. Wij erkennen dat wij delen in de schuld van onze kerk. Gedachtig aan het
woord van de apostel: 'indien wij ontrouw zijn, Hij blijft getrouw' (2 Tim. 2:13) weten wij ons
echter, zelf levend van Gods trouw, verschuldigd binnen de kerk trouw te zijn aan de roeping
waarmee de Koning der Kerk, Jezus Christus ons geroepen heeft.
Met de kerk belijden wij dat 'Christus een eeuwig Koning is, die zonder onderdanen niet zijn
kan' (art. 27 Ned. Geloofsbelijdenis) en dat Hij Zijn kerk bewaart. Daarom beloven wij dat
wij ons in gehoorzaamheid zullen onderwerpen aan het juk van Christus. Wij begeren ons te
houden aan de verkondiging van Zijn Evangelie, de sacramenten te bedienen naar Zijn
inzetting en de kerkelijke tucht te oefenen om elkaar te bewaren bij Zijn ontferming. Wij
beloven ons te houden aan het betrouwbare Woord van God en alle dingen te verwerpen die
daar tegen zijn, houdende Jezus Christus voor het enige Hoofd.
Als wij zo als gemeente -met vreze en beven- onze plaats innemen binnen het geheel van de
verenigde kerk, verklaren wij ons gebonden te weten aan de gereformeerde belijdenis. Met
Gods hulp zullen wij weerspreken en weren al wat met dit belijden in strijd is. Bij de inrichting
van het leven der gemeente zullen wij ons houden aan de instellingen die met deze
belijdenis overeenstemmen. In de gemeente zal de nodiging tot het Heilig Avondmaal en de
roeping tot het ambt uitgaan naar hen die tot de openbare belijdenis van het geloof zijn
gekomen. In de gemeente zal geen andere levensverbintenis worden ingezegend dan een
huwelijk van man en vrouw dat wettig voor de overheid is gesloten.
Omdat wij ons schuldig weten onze gaven 'ten nutte en ter zaligheid der andere lidmaten
gewillig en met vreugde aan te wenden' (antwoord 55 van de Heidelbergse Catechismus)
zullen wij de kerk en elkaar blijven oproepen om - in overeenstemming met de gereformeerde
belijdenisgeschriften van de kerk - de weg van gehoorzaamheid aan God en Zijn Woord te
gaan.
12

De ambten
Enerzijds zijn de ambtsdragers door God aangewezen en in dienst genomen;
anderzijds komen de ambtsdragers voort uit de gemeente zelf. Hoewel de
vrouwen in de gemeente ook bekleed zijn met het ambt van alle gelovigen en
van daaruit ten volle dienstbaar kunnen en mogen zijn aan de gemeente,
maakt de Heilige Schrift duidelijk dat de bijzondere ambten van predikant,
ouderling en diaken niet door vrouwen uitgeoefend kunnen worden. Dat
maakt de positie van de vrouwen in de gemeente niet tot een mindere maar
tot een andere. Het belijdende karakter van het ambt betekent dat dit alleen
uitgeoefend kan worden door belijdende leden.
Tot nu toe geschiedt de verkiezing van ambtsdragers in de vergadering van
lidmaten op voordracht van de kerkenraad. Het beleid is erop gericht deze
wijze van verkiezing te handhaven, omdat op deze wijze de verantwoordelijkheid
van de lidmaten – in het ambt van alle gelovigen – naast de ambtelijke
verantwoordelijkheid tot zijn Bijbels recht komt.
13

4. Kernthema 1: Het pastoraat
Inleiding
De brieven van de apostel Paulus aan Timotheüs en Titus worden wel Pastorale
Brieven genoemd. Ze worden zo genoemd vanwege het grote aantal
herderlijke vermaningen. Het gaat in de Pastorale Brieven dus om Paulus’
herderlijke zorg voor de gemeenten. Bij dit pastoraat richt de apostel zich in
deze brieven met name op de ambtsdragers die geroepen zijn om zorg te
dragen voor de gemeente zoals ze dat zouden doen voor hun eigen gezin (1
Tim.3:5). De gemeente wordt in dit verband getypeerd als een geestelijk huis
(1 Tim.3:15). Het pastoraat is dus allereerst een ambtelijke aangelegenheid,
maar blijft daar niet toe beperkt. In de eerste brief aan Timotheüs richt Paulus
zich ook tot vrouwen, die met ambtsdragers samenwerken in de gemeente (1
Tim.3:11). Bovendien zorgt hij ook zó voor weduwen in de gemeente, dat hij
hen activeert om op kosten van de gemeente te dienen (1 Tim.5:3-10).
Terugblik
Pastoraat werd in het vorige beleidsplan getypeerd als prediking aan de huizen
met geen andere doelstelling dan de prediking in het openbaar. Dat is een
belangrijk uitgangspunt voor het denken over pastoraat. Dit neemt niet weg
dat bij huisbezoeken veel meer aandacht kan worden besteed aan de persoonlijke
noden en omstandigheden. Ook hebben tal van facetten van het gemeentewerk,
zoals bijv. het jeugdwerk, het diaconaat en het evangelisatiewerk
pastorale kanten.
Bij het pastoraat gaat het er vooral om dat ook wordt geluisterd naar wat
gemeenteleden beweegt, om zó met hen op weg te kunnen gaan. Daarom
kreeg een handboek voor pastoraat de titel mee “Een gids voor reisgenoten”.
Maar al deze aspecten doen niets af van het feit dat pastoraat wezenlijk verkondiging
is en daarom ook allereerst ambtelijk bepaald is.
Wat de vormgeving van het pastoraat betreft heeft vergeleken met het vorige
beleidsplan het huisbezoek een verandering ondergaan. De wijkouderlingen,
die voorheen op huisbezoek gingen met andere ouderlingen of ook ouderlingen-kerkrentmeester
of diakenen, hebben de hulp gekregen van bezoekbroeders.
Dit betekent dat een wijkouderling in zijn eigen wijk kan blijven werken
en niet zoals voorheen, om het jaar met een andere ouderling in een andere
wijk werkzaam is. Op deze manier ontstaat ook wat meer gelegenheid om
andere bezoeken dan reguliere huisbezoeken af te leggen. Dit past geheel in
14

het beleid om zoveel mogelijk tijd vrij te maken om zich te concentreren op
het eigenlijke gemeentewerk.
Wat is pastoraat?
Er is een onderscheid tussen pastoraat en alle andere onderdelen van het
gemeenteleven. Toch hangt alles met elkaar samen. Een preek heeft pastorale
aspecten, maar ook aan het jeugdwerk, het diaconaat en het evangelisatiewerk
zit een pastorale zijde.
Pastoraat is afgeleid van pastor en dat betekent herder. In de beoefening van
het pastoraat gaat het om herderlijke zorg. Hierbij denken we vooral aan de
Heere Zelf (Psalm 23, Jes. 40:11). De Heere staat aan het Hoofd van de kudde,
leidt haar, brengt haar naar weidegronden en aan water gelegen rustplaatsen
en beschermt haar met de herdersstaf.
In het N.T. wordt de titel Herder op Jezus toegepast (Johannes 10; Hebr.
13:20, 21 en 1 Petr. 5:4). Hoewel er ouderlingen worden aangesteld worden
om pastoraal werk te verrichten (Hand. 20:28; Ef. 4:11), blijft de herderlijke
zorg in handen van de Heere Jezus. Hij zegt: “weid Mijn lammeren, hoed Mijn
schapen en weid Mijn schapen” (Johannes 21).
Vier aspecten
Vanuit Ezechiël 34 kunnen we zeggen dat de herder omziet naar zwakke en
kwetsbare schapen. Vier aspecten zijn er te noemen:
1. Helen
Mensen helpen zodat zij kunnen functioneren in de totaliteit van hun bestaan.
Te denken valt aan momenten als mensen uit het ziekenhuis of een inrichting
komen en aan opvang als professionele hulpverlening stopt. Heling kan ook
betekenen dat men innerlijke vrede aanvaardt om een lijdensweg te gaan.
Voorbede is hier van belang.
2. Bijstaan
Mensen troosten die in moeitevolle omstandigheden verkeren. Het gaat hier
om situaties waarbij geen verandering of verbetering van omstandigheden te
verwachten is (hier is er een raakvlak met diaconaat).
3. Begeleiden
In een tijd van individualisering is het van belang om mensen raad te geven bij
allerlei vragen en keuzen (raakvlak met leren). Onder dit punt valt het vermanen.
Niet te verstaan als het nemen van dwangmaatregelen, maar elkaar aanspreken
op de levenswandel met het doel elkaar in liefde vast te houden.
15

4. Verzoenen.
Belangrijk is het om te leren wat het is om verzoend te worden met God. In
deze door conflicten bepaalde wereld is het nodig om uit de verzoening te
leven en ook elkaar te aanvaarden en te vergeven (raakvlak met de prediking,
de dienst van de verzoening).
Vormen van pastoraat
1. Kerkdienst
In een kerkdienst gaat het vooral om de ontmoeting van God met de gemeente,
maar ook de onderlinge ontmoeting is van belang. Hierbij kan gedacht
worden aan de ontvangstcommissie en het bezoeken van nieuwingekomenen.
2. Huisbezoek
De ouderlingen die zich kunnen laten bijstaan door een bezoekbroeder of
diaken, gaan een maal per twee jaar op huisbezoek en spreken met de gemeenteleden
over de vrucht op de prediking en de betekenis van de prediking
voor het leven van elke dag.
3. Crisispastoraat
Gemeenteleden die zich in een crisissituatie bevinden, krijgen bezoek van de
predikant en de ouderling. Zij kunnen zich laten bijstaan door PPH-ers.
4. Wijkavonden
Mensen in een bepaalde wijk krijgen op deze wijze de gelegenheid elkaar te
leren kennen en naar elkaar om te zien. Ook kan men zich hier bezinnen op
facetten van het gemeentewerk.
5. Kringen en verenigingen
Bedoeling is dat hier geleerd wordt uit de Bijbel. Ook is het van belang aandacht
te hebben voor het wel en wee van de kringleden, zodat er een band
met elkaar mag zijn. Voor hen voor wie de kerkdienst een te grote stap is, is
een kring een goed middel om langzaam in te groeien in de gemeente (evangelisatorische
spits; tevens lijn naar Echomedewerkers).
6. Wijkkringen
Onder verantwoordelijkheid van de wijkouderling zijn er in elke wijk een of
meerdere wijkkringen.
Het gevaar van een grote gemeente is dat mensen vreemden voor elkaar zijn.
In een wijkkring kan aandacht zijn voor de onderlinge band en zorg voor elkaar,
zodat de anonimiteit wordt doorbroken. Wel dient men op de hoede te
zijn, dat een huiskring niet los van de gemeente komt te staan.
7. Jeugdpastoraat
16

8. Groepspastoraat
Nagedacht kan worden over het bij elkaar brengen van mensen die in dezelfde
situatie zijn (bijv. gescheidenen, incestslachtoffers, rouwverwerking enz.). Zij
kunnen leren van elkaar.
Relatie tussen pastoraat en diaconaat
In de paragraaf 'Huidige karakteristiek van onze wijkgemeente’ in hoofdstuk 2
staat onder het kopje 'Werken in wijken' al dat de wijkouderling en de wijkdiaken
met elkaar samenwerken. In de paragraaf 'Vier aspecten' in dit hoofdstuk
komen zaken aan de orde waarbij er raakvlakken zijn met het diaconaat: de
aandacht voor de zieken en het bijstaan van mensen in moeitevolle omstandigheden.
In de praktijk gaat daarom de wijkdiaken in sommige gevallen mee
met de wijkouderling op huisbezoek of legt de wijkdiaken individueel huisbezoeken
af. Verder coördineert de diaconie het bezoekwerk bij bijvoorbeeld
eenzamen of langdurig zieken en is er een diaconale hulpdienst om (tijdelijk)
praktische hulp te verlenen.
Ten slotte
Ondanks het belang van onderling pastoraat, blijft de predikant een spilfunctie
behouden. Hij brengt deskundigheid mee, is fulltimer en komt van buiten. Hij
staat op enige afstand van de gemeenteleden, wat de kwaliteit van het pastoraat
bevordert. De kerkenraad draagt eindverantwoordelijkheid voor het pastoraat
in de gemeente en dient voorop te lopen in het “oog hebben voor elkaar”.
Laat de kerkenraad een team zijn. Duidelijke werkafspraken en afbakening
van werkterrein is nodig om zó te voorkomen dat er dubbel werk wordt
gedaan. Een pastoraal wijkteam bevordert de coördinatie in het pastoraat. Het
is daarbij van belang dat de wijkpredikant en de wijkouderling elkaar op de
hoogte houden van de pastorale werkzaamheden. Dit gebeurt regelmatig op
de consistorievergadering. Ook wordt informatie uitgewisseld tussen de wijkouderling
en de wijkdiaken over de diaconale zaken die in de wijk spelen. Te
overwegen valt dat de verantwoordelijke werkers per wijk elkaar jaarlijks
ontmoeten. Pastoraal omzien naar elkaar krijgt alleen gestalte als we persoonlijk
de stem van de Herder kennen en Hem volgen en ons oefenen in het leven
met de Heere.
17

5. Kernthema 2: De prediking
Inleiding
Evenals gebruikelijk is in de andere brieven van Paulus gaat de prediking van
het evangelie voorop. Daarna komen de vermaningen aan de orde. Paulus
noemt zich een prediker en apostel, een leraar der heidenen (1 Tim. 2:7).
Kerntekst in de eerste brief aan Timotheüs is “dat Christus Jezus in de wereld
gekomen is om de zondaren zalig te maken” (1 Tim. 1:15). Tegenover de verleidelijke
spitsvondigheden van de valse profeten in Efeze stelt de apostel de
eenvoudige prediking van het Woord van God, de prediking van wet en evangelie.
Paulus noemt het “de gezonde leer” (1 Tim. 1:10), omdat door deze leer
God verheerlijkt wordt in de zaligheid van zondige mensen. Maar ook “gezond”
omdat door de genade van Christus mensen leren leven naar de wet
van God. Ten slotte bindt Paulus zijn geestelijke zoon Timotheüs op het hart
dit geloof(sgoed), dat hem door de geslachten heen is overgeleverd, vast te
houden (1 Tim. 1:19; 6:20; 2 Tim. 1:5,6)
Terugblik
De prediking staat in de eredienst centraal. In het vorige beleidsplan werd
opgemerkt, dat de prediking geschiedt in gehoorzaamheid aan de Heilige
Schrift en in gebondenheid aan de belijdenis van de kerk, zoals deze door de
Dordtse Synode in 1618/1619 is vastgesteld. De binding aan de gereformeerde
belijdenisgeschriften heeft ertoe geleid dat in het vorige beleidsplan nadrukkelijk
instemming betuigd is met een door het moderamen van de synode
gegeven verklaring betreffende de plaats in de Protestantse Kerk in Nederland.
Dat in de leerdiensten ’s zondags de Heidelbergse Catechismus een voorname
plaats inneemt, blijkt nu recent opnieuw begonnen is met de behandeling van
dit belijdenisgeschrift.
Dat er regelmatig in het consistorie gesproken wordt over aspecten van de
prediking is niet alleen een voornemen maar ook praktijk geweest.
De prediking, het kloppend hart van de eredienst
De prediking van het Woord van God is in de handen van de Heilige Geest van
God het heilsmiddel voor de Kerk van Christus, samen met de sacramenten.
Door het Woord vergadert Christus Zijn Gemeente (H.C., vraag en antwoord
18

54), en maakt God de gelovigen zalig (1 Kor. 1:21). Vandaar dat de Woordbediening
in de gemeente in de zondagse eredienst het kloppend hart van de
gemeente is. Alle activiteiten van en in de gemeente dienen vanuit de prediking
van het Woord te worden gezien; zij zijn allemaal vormen van bediening
van het Woord. Dit betekent dat ook alle ambten en bedieningen in de gemeente
op hun eigen manier dienst aan het Woord zijn. Het karakter van de
prediking van het Woord is, dat het bediening van de verzoening is. Dit wordt
nog het meest duidelijk bij de bediening van de sacramenten, maar de gewone
prediking is niet minder bediening van de verzoening (Joh. 15:3). De prediking
is de hoofdtaak van de predikant.
De hoorders
De doelgroep van de prediking in de eredienst is de gehele gemeente, van
jong tot oud. Uiteraard mogen bepaalde groepen gemeenteleden van tijd tot
tijd bijzondere aandacht krijgen, maar gewaakt dient te worden voor eenzijdigheid
in deze aandacht. Zowel ouderen als jongeren zijn gebaat bij helderheid
en levendigheid in de prediking. Omdat de Bijbel een zeer veelzijdig boek
is, met vele vormen van literatuur, zal de prediking veelzijdig en beeldrijk zijn.
De vorm en de taal van de prediking moet het doel van de prediking (kerkvergaderen
en zaligmaken) dienen. De prediking dient derhalve “stichtend” te
zijn. Niet eenzijdig rationeel of emotioneel of populair. De effecten die de
prediking beoogt zijn anders dan die van welke andere vorm van communicatie
ook. Dit geeft aan de prediking als vorm van communicatie een geheel
eigen karakter. Uiteraard spreekt de prediking tot de hele mens; niet alleen
tot zijn hoofd maar zeker ook tot zijn hart. Overigens maakt de Bijbel een
dergelijke scheiding tussen hoofd en hart niet en het Bijbelse begrip “leren” of
“wijsheid” slaat niet alleen op het verstand, maar ook op het hart. Het onderwijzende
element in de prediking is van het grootste belang.
De inhoud
Het onderwerp van de prediking is de tekst van de Bijbel en in de leerdiensten
de Heidelbergse Catechismus. Incidenteel kunnen in de leerdiensten ook andere
teksten tot onderwerp dienen. Te denken valt aan De Nederlandse Geloofsbelijdenis,
de Dordtsche Leerregels, de Formulieren van Doop en Avondmaal
etc. In de keuze van onderwerpen uit de Bijbel en de genoemde belijdenisgeschriften
wordt het kerkelijk jaar in hoofdlijnen gevolgd, omdat het goed
is dat de gemeente de heilsfeiten in heel hun diepte gepredikt krijgt, zodat het
19

geloof van de gemeente deze vaste grond als fundament ontvangt. Het is
mede de taak van de ouderlingen om de predikanten inzake de prediking te
adviseren over wat de gemeente aan specifieke toerusting en stichting nodig
heeft.
Trinitarische prediking
Inhoudelijk gezien dient de prediking “trinitarisch” te zijn, d.w.z. dat de werken
van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest aan de orde komen, zoals God
Zich in het Oude en Nieuwe Testament heeft geopenbaard. Het wil ook zeggen,
dat de drie Personen in God niet van elkaar mogen worden losgemaakt.
Met name mag de Heilige Geest niet worden losgemaakt van Christus. Wanneer
dit gebeurt, vervalt men in geestdrijverij, waarbij een beroep wordt gedaan
op de Heilige Geest met verwaarlozing van de Bijbel als het Woord van
God. Ook mag Christus niet worden losgemaakt van de Heilige Geest, omdat
men dan vervalt in een geloof dat het getuigenis van de Heilige Geest in het
hart miskent. Heilsordelijke vragen (die van de toepassing van het Woord in
het mensenleven) behoren uiteraard aan de orde te komen, evenals vele andere
vragen die leven bij en in de gemeente. Maar deze vraagstellingen dienen
de prediking niet te overheersen. Deze opmerking wil zeggen dat de Bijbel, als
Woord van God, haar eigen vraagstelling kent, die inbreekt in alle menselijke
vragen en die deze overstijgt. Samengevat: Prediking van bovenaf en niet van
beneden af. Niet de mens maar God staat centraal in de prediking van de Kerk.
20

6. Kernthema 3: Christen zijn in deze wereld
Inleiding
De apostel Paulus schrijft in zijn brieven aan Timotheüs, die op dat moment in
de gemeente Efeze verblijft, ook over de plaats die christenen innemen in de
wereld waarin zij staan. Nadrukkelijk brengt hij de voorbede ter sprake voor
de overheid als van God gegeven (1 Tim. 2:1, 2) en vraagt hij aandacht voor de
publieke zaak. Van christenen wordt verwacht dat ze met een gunnend hart
getuigen zijn van het heil door God bereid voor allerlei mensen (1 Tim. 2:3-7).
Het christen zijn dient met name ook vorm te krijgen in alledaagse situaties op
de werkvloer. Paulus brengt de verhouding tussen werkgever en werknemer
ter sprake (1 Tim. 6:1, 2).
Hij stelt echter ook het gedrag van christenen in de christelijke gemeente aan
de orde. Evenals in zijn andere brieven schrijft hij eerst over de leer der zaligheid,
het evangelie van de Heere Jezus Christus. Maar hij schroomt niet om
zich daarna tot in detail over het gedrag van mannen en vrouwen in de eredienst
uit te spreken, over de plaats die beiden daarin hebben en de christelijke
levensstijl die van hen mag worden verwacht (1 Tim. 2:8-15).
Uitvoerig toont de apostel zijn zorg voor een kwetsbare groep in de gemeente,
de weduwen. Hij zorgt voor hen door hen in te schakelen in het werk in de
gemeente op kosten van de gemeente (1 Tim. 5:3-16). De plaats van vrouwen
in de gemeente is allerminst een passieve. Ook noemt hij vrouwen die kennelijk
diakenen terzijde staan (1 Tim. 3:11).
Ten slotte mag een christen onbekommerd genieten van Gods goede schepping
(1 Tim. 4:3-5). De omgang met geld en goed, de roeping tot soberheid
onder het perspectief van het eeuwige leven vormen het thema aan het einde
van zijn eerste brief (1 Tim. 6:6-19).
Terugblik
Een veelheid van activiteiten op het terrein van diaconaat en missionair gemeente
zijn heeft zich in overeenstemming met het vorige beleidsplan de
afgelopen jaren ontwikkeld. Zo krijgt het diaconaal huisbezoek meer en meer
een concrete invulling, waarbij er een goede samenwerking is tussen de wijkouderling
en de wijkdiaken. Ook de samenwerking in het Algemeen College
van Diakenen in de PKN in Krimpen aan den IJssel heeft meer gestalte gekregen.
Het uitgangspunt is dat we zoeken naar samenwerking. Toch heeft elke
wijkgemeente een eigenheid die zeer waardevol wordt geacht, en waardoor
21

het hart van het diaconaat dicht bij de eigen gemeente blijft. En dat geldt niet
alleen voor onze HWBA.
Wat is diaconaat?
De Bijbelse diakonia is meer dan medemenselijkheid. Ze is vrucht van geloof
en wordt beoefend op de weg van de navolging van Christus. Ze ontspringt
aan de diakonia van de verzoening. Wij moeten niet scheiden wat God samenvoegt
en woord en daad bijeen houden.
We moeten de lijn naar Jesaja 53 vasthouden. De Knecht des Heeren is ook
degene die het gekrookte riet niet zal verbreken en de rokende vlaswiek niet
zal uitdoven (Jesaja 42). Dat is de weg van Christus Jezus, Die Zijn leven geeft
als losprijs voor velen (Mark. 10:45). Hij is bron en voorbeeld voor discipelschap:
groot is wie dient.
In Filippenzen 2 horen we hoe Christus de gestalte van een slaaf aanneemt en
Zich vernedert tot de dood van het kruis. Ook het verhaal van de voetwassing
(Johannes 13) wijst in de richting van de nederige dienst.
Onderlinge gemeenschap
De gaven die de Heere ons toebedeelt komen pas tot hun recht als de liefde
de toon aangeeft. Als de een de ander uitnemender acht dan zichzelf. De beoefening
van de onderlinge gemeenschap voltrekt zich niet alleen plaatselijk,
maar heeft, zoals 2 Korinthe 8 en 9 laten zien, ook een oecumenische dimensie.
Kerken helpen kerken. Het Nieuwe Testament en de geschiedenis van de
Vroege Kerk laten ons zien hoe deze onderlinge verbondenheid concreet gestalte
krijgt: zorg voor zieken en armen, meeleven met de lijdenden, omzien
naar elkaar, gastvrijheid, tafelgemeenschap enzovoort. Denk aan de werken
van barmhartigheid uit Mattheüs 25, die de eeuwen door voor velen zo inspirerend
gewerkt hebben.
Gemeentediaconaat
De diaken als representant van Christus heeft zijn plaats in het midden van de
gemeente. De gemeente en al haar leden zijn subject van het diaconaat. Het
ambt is er, zoals we duidelijk lezen in Efeze 4, ter wille van de opbouw van de
gemeente tot een mondige gemeenschap in de wereld. Die gemeenschap
komt tot uiting aan de Tafel des Heeren, waar wij brood en wijn ontvangen als
tekenen en zegelen van Christus’ verbroken lichaam en vergoten bloed en wij
22

Zijn dood gedenken totdat Hij komt. In 1 Kor. 10:16 en 17 gaat de apostel
ongemerkt over van de gemeenschap aan het lichaam van Christus naar onderlinge
gemeenschap als leden van één lichaam. 1 Korinthe 11 laat zien wat
de verwoestende werking is als rijken en armen elkaar niet werkelijk ontmoeten
aan die ene Tafel, maar in conflict leven. Dan onderscheiden we het lichaam
van Christus niet en eten en drinken we onszelf een oordeel.
Liturgische functie
De diaconale spits van 1 Korinthe 11 in de woorden over de zelfbeproeving
mag ons niet ontgaan. Het diaconaat van de gemeente ontspringt aan de
avondmaalstafel. Daar begint ook de dienst van de diaken. Hij heeft niet alleen
een sociale functie - de zorg voor de gemeenschap - maar ook een liturgische.
Daarbij denken we niet alleen aan de collecte, maar ook aan de dienst der
gebeden.
Waakzaam diaconaat vandaag
In onze verzorgingsstaat heeft de overheid veel taken op zich genomen. Dat is
in de lijn van Romeinen 13, waar Paulus de overheid Gods liturg en diaken
noemt. Maar het vraagt wel om een gemeente die met haar voorbede en
getuigenis de overheid kritisch volgt.
De Wet Maatschappelijke Ondersteuning biedt een kans voor een waakzaam
diaconaat. Waakzaam, want de kerk is niet geroepen gaten te vullen die de
overheid laat ontstaan. Het blijft de taak van de overheid om sociale gerechtigheid
te betrachten. De nieuwe wet biedt wel een kans aan de diaconieën en
gemeenten om te laten zien wat ons drijft: de barmhartigheid van de Heere
(zie ook Rom. 12:1). In de geseculariseerde wereld van vandaag stuiten we
niet alleen op velen die van het Evangelie vervreemd zijn, maar ook op velen
die in de wereldsamenleving in situaties verkeren van niet-welzijn: vluchtelingen,
asielzoekers, vreemdelingen, verslaafden, gevangenen, jongeren die het
spoor bijster zijn, alleenstaanden, terminale patiënten, mensen die beneden
het bestaansminimum leven. Vooral de diaken is en blijft geroepen leiding te
geven aan de beoefening van de gemeenschap, de verbondenheid in het ene
lichaam, de zorg voor de huisgenoten van het geloof en allen die op haar weg
komen.
23

Evangelisatie, uitgangspunt en doelstelling
De Bijbelse grond voor evangelisatie vinden we (onder andere) terug in Mark.
16:15. Deze opdracht (“Gaat heen in de gehele wereld, predikt het Evangelie
aan alle kreaturen”) is door Jezus gegeven aan de elf overgebleven discipelen.
Maar niet alleen de discipelen hebben deze opdracht gekregen. In Matth. 5:13
en 14 wordt aan alle aanwezige mensen (en er was een schare volgens Matth.
7:28) de opdracht gegeven om het zout der aarde en het licht der wereld te
zijn.
Zout is smaakmakend, en bederfwerend, terwijl licht de duisternis verdrijft.
Onze doelstelling is derhalve zout en licht te zijn. Men moet aan ons kunnen
zien dat we leven overeenkomstig wat we zeggen, dat we hier kracht en
vreugde uit putten. Evangelisatie is niet in eerste instantie een zaak van doen,
het is een zaak van getuigend zijn.
Van belang is dat ieder gemeentelid, zowel binnen als buiten de kerkenraad, in
alle geledingen van de gemeente, ervan doordrongen is dat de opdracht van
evangelisatie voor iedereen geldt. Derhalve is het van belang om de bewustheid
hiervan te bevorderen. Elk gemeentelid heeft een taak in het evangelisatiewerk,
als lid van het lichaam van Christus. Hoe deze taak tot uitvoering
gebracht moet worden zal van persoon tot persoon verschillen, maar een
gemeente wordt nooit een missionaire gemeente als de gemeenteleden hun
taak hierin niet oppakken. Als we ons bewust worden van de ernst van de taak
worden we ook gedreven om de boodschap te verkondigen, zoals Petrus en
Johannes in Hand. 4:20.
De inhoud van evangelisatie
De boodschap die we mogen brengen is kernachtig weergegeven in Joh. 14:6,
waar Jezus zegt “Ik ben de Weg, en de Waarheid, en het Leven. Niemand komt
tot de Vader dan door Mij.” en in Joh. 3:16 “Want alzo lief heeft God de wereld
gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder die
in Hem gelooft, niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe.” Het is derhalve
een boodschap die relevant is voor het eeuwig heil van alle mensen. Wij kennen
de Weg, namelijk Jezus Christus. Deze weg moeten we wijzen aan alle
mensen die op onze weg geplaatst worden.
Over de boodschapper kunnen de volgende zaken gezegd worden:
Wees werkelijk zout (niet smakeloos) en werkelijk licht (niet onder een korenmaat).
Dit is alleen te bereiken door aangesloten te zijn op de Bron. Op die
24

manier wordt ons leven gezuiverd door de Heilige Geest, en is onze manier
van leven in overeenstemming met de boodschap die we verkondigen.
We moeten ons realiseren dat onze afkomst gelijk is aan de afkomst van de
mensen met wie we spreken. Bovendien moeten we ons inleven in de belevingswereld
van deze mensen. Dan bevinden we ons in goed gezelschap, ook
Paulus paste zijn manier van spreken aan, zoals vermeld in 1 Kor. 9:19-23.
Toerusting van de boodschappers is zowel een taak van de boodschappers zelf
als van de kerk van waaruit de activiteiten uitgevoerd worden. De boodschappers
zelf zullen moeten zorgen voor een vaste grond, door het onderhouden
van een levende relatie met God, welke vorm krijgt in Bijbelstudie en gebed.
Daarnaast is het de taak van de kerk om voeding aan te bieden. In de eerste
plaats in de prediking, maar ook in andere gemeenteactiviteiten. Tenslotte kan
gedacht worden aan het ondersteunen van gemeenteleden door middel van
het aanreiken van cursussen, of het financieren hiervan.
Doelgroep en manier van aanpak
Binnen onze gemeente is reeds een veelheid aan missionaire activiteiten ontplooid.
Het is echter goed om van tijd tot tijd na te gaan of alle doelgroepen
die bereikt moeten worden, ook daadwerkelijk bereikt worden, en of de manier
van aanpak nog wel de juiste is.
In dit kader is het noodzakelijk te inventariseren welke doelgroepen zijn te
onderscheiden. Dit kan bijvoorbeeld door algemene gegevens van de bevolking
van Krimpen aan den IJssel te verzamelen. En door te inventariseren welke
doelgroepen bereikt worden met de huidige activiteiten.
Het is niet realistisch om te verwachten dat heel Krimpen aan den IJssel door
middel van evangelisatiewerk te bereiken is. Daarom is het noodzakelijk om
goed te overwegen op welke doelgroepen in eerste instantie de activiteiten
gericht worden. In het boekje “Missionair is mogelijk” (uitgave van IZB) wordt
aangegeven dat in grote lijnen gekozen kan worden voor een geografische
focus (bijvoorbeeld de wijk waarin het kerkgebouw staat), of een netwerkfocus
(waarbij met name gericht wordt op de relaties van de gemeenteleden).
Allebei de focussen hanteren vraagt veel beschikbare menskracht (en middelen),
maar is niet per definitie onmogelijk.
Het indelen in specifieke doelgroepen heeft tot belangrijkste doel dat de activiteiten
ook kunnen worden gericht op die specifieke groep. Daarnaast moet
niet worden volstaan met losse acties voor elke doelgroep. Als iemand geïnteresseerd
raakt door een actie, moet deze persoon de mogelijkheid hebben
naar een volgende actie te komen. In het genoemde boekje “Missionair is
mogelijk” wordt gesproken over een missionair traject.
25

Van belang is om te beseffen dat het er niet om gaat zoveel mogelijk activiteiten
te organiseren. De middelen van de gemeente zijn per definitie beperkt.
Met deze middelen moet derhalve zorgvuldig omgegaan worden.
Nazorg en gebed
Zoals in de vorige paragraaf al vermeld, is het bij evangelisatie niet mogelijk
om een losse actie te organiseren. Er moet sprake zijn van opvolging. Personen
die interesse hebben, die meer willen weten, moeten opgevangen worden.
Uiteindelijk is het de bedoeling dat mensen die in het nazorgtraject zijn opgenomen,
hun eigen weg gaan vinden in de gemeente. Dit gaat niet altijd op
eigen initiatief. Derhalve is het belangrijk om vanuit de gemeente de mensen
te betrekken bij activiteiten, zoals gemeentedagen, Bijbelstudiegroepen, gebedsbijeenkomsten.
In de komende beleidsperiode wordt hierover verder
nagedacht.
Het evangelisatiewerk wordt uitgevoerd door mensen, in opdracht van onze
Heere Jezus. Het getuigenis van de evangelisatiewerkers kan echter ontzettend
toenemen in kracht door het gebed van de gemeente. Het is derhalve
essentieel dat de hele gemeente hiervan bewust is / wordt.
Zending en werelddiaconaat, uitgangspunt en doelstelling
Als uitgangspunt voor zending en werelddiaconaat is gekozen Matth. 9:35-38,
de constatering en oproep van Jezus Christus: de oogst is wel groot, maar de
arbeiders zijn weinig. “Bid dan de Heere van de oogst, dat Hij arbeiders in Zijn
oogst uitstoot.” (Matth. 9:38)
Onze eerste verantwoordelijkheid is om het gebed zoals Jezus ons dat opdraagt
in Matth. 9:35-38 te stimuleren in de gemeente. Als we dit serieus
nemen en doen, zal dit leiden tot meer (zendings)werkers die zich laten uitzenden.
Om bij de gemeente het bewustzijn, dat deze opdracht voor iedereen geldt, te
laten groeien, zullen in de komende seizoenen alle kringen en geledingen
worden bezocht, waarbij Bijbelstudie rond het genoemde gedeelte zal worden
gedaan en blijvend gebed worden gevraagd en gestimuleerd.
Het bewustzijn zal tevens gestimuleerd worden door de band met een gemeente
in een zendingsland te intensiveren (meest waarschijnlijk via de familie
Verwijs), en door de gemeente op de hoogte te houden van de werkzaamheden
die door gemeenteleden in zending en hulpverlening worden verricht.
26

In de vaste overtuiging dat, als Christus ons opdraagt om de Heere van de
oogst te bidden om arbeiders, dit gebed verhoord zal worden, is zorg voor
gemeenteleden die hun leven gaan inzetten voor zending en hulpverlening
cruciaal.
Gedurende de periode waarin dit beleidsplan van kracht zal zijn, zal worden
onderzocht op welke wijze deze ondersteuning het best ingericht zal kunnen
worden.
De uitvoering van de activiteiten zal met name geïnitieerd worden door de
commissie zending en werelddiaconaat. De komende seizoenen zal de commissie,
naast de hierboven reeds genoemde activiteiten, de jaarlijks GZBzendingsdag,
de ledenwerving/boekjesverkoop en de zendingszondagen, als
ook de collecten en voorbede een duidelijke plek in de gemeente gaan of
blijven geven.
27

7. Kernthema 4: Catechese
Inleiding
In de Pastorale Brieven toont Paulus grote zorg voor de overdracht van de leer
van het evangelie. Al in een van de eerste verzen vermaant hij Timotheüs bij
herhaling erop toe te zien, dat er geen andere leer wordt geleerd (1 Tim. 1:3).
Van een opziener mag worden verwacht dat hij bekwaam is om te leren (1
Tim. 3:2). Timotheüs moet volharden in het leren (1 Tim. 4:13). Aan het einde
van zijn eerste brief bindt de apostel zijn geestelijke zoon nog eens op het hart
het hem toevertrouwde pand te bewaren (1 Tim. 6:20). Met dat pand kan
Paulus moeilijk wat anders hebben bedoeld dan de leer der zaligheid of het
evangelie van de Heere Jezus Christus, dat door hem ook wel “het geloof”
wordt genoemd. Het gaat erom dat dit wordt vastgehouden (1 Tim. 1:19).
In de tweede brief van Paulus aan Timotheüs wijst hij erop hoe het geloof
wordt overgedragen aan de volgende geslachten, of beter gezegd: hoe God
ervoor zorgt dat Zijn Naam van kind tot kind wordt voortgeplant. Het oprechte
geloof heeft gewoond in zijn grootmoeder en moeder en Paulus is ervan verzekerd
dat het ook in Timotheüs woont (2 Tim. 1:5). Die overdracht van de
leer der zaligheid is daarom van het grootste belang. Het kennen van deze leer
bindt generaties samen en daarom krijgt het onderwijs hierin veel nadruk (zie
o.a. 2 Tim. 3:16).
Terugblik
In de afgelopen beleidsperiode zijn de groepen van de jongerencatechese
verkleind waardoor overdracht van kennis is bevorderd en de beheersbaarheid
van de groep is vergroot. Verder is er regelmatig doop- en huwelijkscatechese
gegeven.
Wat is catechese?
Het woord catechese is afgeleid van een Grieks woord ´didaktikos’ en verbonden
met “katèchein” (van een verhoging af spreken) en “didaskein” (bekend
maken met de boodschap), waarin ons Nederlandse woord “didactiek” doorklinkt.
Het wordt vertaald met het woord onderwijzen. Het is een uitdrukking
voor het geloofsonderricht van de christelijke gemeente.
28

In de Bijbel vinden we hiervan voorbeelden. In Deuteronomium 6 en Psalm 78
wordt beschreven dat ouders de opdracht hebben hun kinderen te onderwijzen.
Ook kennen we uit Lukas 2 het voorbeeld van Jezus te midden van een
kring van leraren in de tempel. We denken ook aan Matth.18:1-5 waarin Jezus
een kind in het midden plaatst en de relatie van onderwijzende en onderwezenen
omdraait. In Handelingen 2, 8 en 16 vinden we ook voorbeelden van
catechese als dooponderricht. Verder lezen we van Apollos, die de gemeente
van Efeze onderwees. Paulus schrijft over het pand, als de toevertrouwde leer,
die overgedragen dient te worden van geslacht tot geslacht.
Catechese is het onderricht van de kerk. Het wordt gegeven door of namens
de ambtdragers van de kerk. Het wordt verstrekt aan de jonge leden van de
gemeente en verder aan allen die dit verlangen. Het bedoelde onderwijs heeft
het doel hen te leiden tot het persoonlijk belijden van God, die zich in Zijn
Woord wil openbaren en in de kerk wordt verkondigd. Dit belijden vormt de
poort tot de volle deelname aan het kerkelijk leven, als de gemeenschap van
hen die Christus toebehoren. Omdat de katholiciteit van de kerk wordt beleden,
behoort tot het onderwijs aan jonge gemeenteleden ook dat enig onderricht
gegeven wordt over het leven van de Vroege Kerk. Daarnaast wordt er
ook doopcatechese verzorgd voor de ouders die kinderen ten doop hebben
gehouden, en huwelijkscatechese voor pas getrouwden.
Vanuit de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland hebben de volgende
doelen een plaats gekregen. A. leren leven uit Gods beloften en naar Zijn
geboden; B. de toerusting tot het christelijke getuigenis in de wereld; C. het
ontdekken en leren aanwenden van de gaven voor de opbouw van de gemeente
van Christus; D. de toeleiding tot de viering van doop en avondmaal
en voorbereiding op de openbare belijdenis van het geloof.
Uit deze omschrijving van catechese komen enkele aandachtspunten naar
voren:
Catechese is kennisoverdracht om het lezen en begrijpen van Gods Woord te
bevorderen. Hiermee wordt het cognitieve aspect van de catechese belicht.
Catechese is gericht op discipelschap. Dit belicht het affectieve element.
Catechese stimuleert het aannemen van een houding in de gemeente en in de
wereld. Dit zegt iets over de attitude van de catechisant.
Catechese heeft een herderlijk karakter: hoeden en weiden zijn daarbij kernbegrippen.
Met dit aandachtspunt wordt het pastorale aspect benadrukt.
29

30
Catechese in confrontatie met onszelf en de wereld
Intern Sterkte:
a. voldoende toegeruste
catecheten
b. methode en inhoud
(leerplan) aanwezig
c. traditie waarbij ouders
gewend zijn aan het gaan
naar de catechisatie
Extern Kans:
a. postmoderne levensstijl
vraagt authenticiteit,
openheid en uitdaging
Positief Negatief
Zwakte:
a. verwachting catecheet en catechisant
verschillen
b. grote gemeente waardoor jongeren
verdwijnen in de massa
Bedreiging:
b. secularisatie onder ouders en
jongeren
c. fragmentatie van het leven
In de komende tijd willen we ons toeleggen op:
a. het op gang brengen van bewustwording en analyse van onze doelstellingen,
middelen, kansen en bedreigingen voor de catechese.
b. het verder toerusten van catecheten op theologische, didactisch en praktisch
vlak.
c. het onderzoeken van nieuwe werkvormen van catechese.
Hiertoe is een catechesecommissie geïnstalleerd die functioneert als adviesorgaan
van de catecheet en hulporgaan van de kerkenraad in het algemeen en
de jeugdouderlingen in het bijzonder.

8. De beherende gemeente
Doelstelling
Het college van ouderlingen-kerkrentmeester heeft tot doel het zorg dragen
voor en beheren van gebouwen en faciliteiten ten dienste van de voortgang
van eredienst en pastoraat binnen de gemeente op een vanuit Bijbels oogpunt
verantwoorde wijze. De gebouwen dienen de gemeente op een veilige en
aansprekende manier een thuishaven te bieden, enerzijds als Godshuis en
anderzijds als een vertrouwde ontmoetingsplaats voor jong en oud rond de
vele activiteiten die binnen de gemeente plaatsvinden.
Beheer
De kostenbeheersing en -spreiding is erop gericht om
● de gebouwen in de gewenste bouwkundige toestand en bouwtechnische
kwaliteit te houden,
● een verantwoord gebruik van deze gebouwen mogelijk maken en
● zoveel mogelijk correctief onderhoud te voorkomen.
Daarbij dient tevens in het oog te worden gehouden dat het aanzicht en de
uitstraling van Gods huis hier op aarde tot eer van God mogen zijn (1 Kronieken
29 vers 9): En het volk was verblijd over hun vrijwillig geven; want zij gaven
met een volkomen hart den HEERE vrijwillig; en de koning David verblijdde
zich ook met grote blijdschap.)
Organisatie
Het college dient daartoe op dienstbare en zelfstandige wijze een organisatie
samen te stellen, in stand te houden en aan te sturen. Deze organisatie bestaat
uit predikanten, ambtsdragers, kosters, organisten, een kerkelijk bureau
en een ieder die zijn of haar krachten geeft tot opbouw van de gemeente.
Daarbij dient als uitgangspunt een juiste balans tussen de omvang, samenstelling
en financiële draagkracht van de gemeente.
31

Faciliteiten
Kerkgebouwen
de Sionskerk bestaande uit
● kerkzaal met 700 vaste zitplaatsen, volgens een vastgesteld stoelenplan
verantwoord uit te breiden tot maximaal 1050 zitplaatsen
● consistorie
● catechisatieruimte
● kerkelijk bureau
● overige vergader- en faciliterende ruimten
de Rehobothkerk bestaande uit
● kerkzaal met 450 vaste zitplaatsen;
● consistorie
● catechisatieruimte
● jeugdruimte
● overige vergader- en faciliterende ruimten
Beide kerkgebouwen beschikken over karakteristieke orgels met voldoende
capaciteit om de gemeente op een passende wijze te begeleiden bij de samenzang.
Pastorieën
De pastorie aan de Noorderstraat 62 is gelegen in het oude deel van Krimpen
aan den IJssel.
De pastorie aan de Buitenhof 11 is gelegen in de nieuwbouwwijk van Krimpen
aan den IJssel.
Beide pastorieën zijn in basis gelijkwaardige woningen. De pastorie aan de
Noorderstraat is een ouder, statig, vrijstaand woonhuis passend bij dat deel
van Krimpen aan den IJssel waar ook de Sionskerk is gesitueerd. De pastorie
aan de Buitenhof is juist een modern vrijstaand woonhuis is in dezelfde
nieuwbouwwijk waar ook de Rehobothkerk gebouwd is.
Beide woonhuizen hebben de capaciteit, ruimte en uitstraling om voor onze
predikanten (in verschillende gezinssamenstellingen) een thuishaven en studieruimte
te zijn.
32

Financiën
De financiële positie is na de investeringen in de nieuwe Rehobothkerk en de
nieuwe pastorie aan de Buitenhof substantieel gewijzigd. Het voornemen is
om de schuld per pastorale eenheid de komende beleidsplanperiode te laten
afnemen, enerzijds door te bezuinigen daar waar het kan en anderzijds door
alleen die uitgaven te doen die echt nodig zijn. Door zo met de toevertrouwde
middelen om te gaan kunnen de hiervoor omschreven doelstellingen en organisatie
mogelijk gemaakt worden. Vanuit een evenwichtigere financiële positie
zal er meer ruimte zijn om gelden ten dienste van het werk in Gods Koninkrijk
in te zetten voor onder andere zending en evangelisatie.
Het college van ouderlingen-kerkrentmeester dient zich te allen tijde bewust
te zijn en te blijven van zijn afhankelijkheid van de Heere Die het tot dit werk
in Zijn Koninkrijk heeft geroepen.
Met oog op de kernthema’s
Pastoraat
Het pastoraat behoort tot het takenpakket van de predikanten, de ouderlingen
en daartoe aangestelde gemeenteleden. Zij dienen dit met volledige inzet
van hun krachten te kunnen doen.
Daartoe zijn nodig (met name voor de predikanten) voldoende (financiële)
middelen en een rustige plek om zich enerzijds terug te trekken ter vergadering,
voorbereiding en studie en anderzijds om in voorkomende gevallen (aan
de pastorie) mensen te ontvangen.
De ouderlingen-kerkrentmeester zullen in voorkomende gevallen de ouderlingen
bijstaan in hun pastorale taak.
Prediking
Het college heeft als taak zorg te dragen voor de randvoorwaarden waardoor
de prediking ongehinderd kan plaatsvinden. Dat wil zeggen dat er invulling
wordt gegeven aan de faciliterende en beherende taak zoals hiervoor beschreven.
Belangrijk aandachtspunt bij deze invulling is het bewaren van de eenheid van
de gemeente met het oog op
● de ontwikkelingen in de (plaatselijke) protestantse kerken
● het nadrukkelijker in gebruik zijn van een 2e (volwaardig) kerkgebouw
33

Christen zijn in deze wereld
Een christen behoort in zijn levenshouding en relatie tot anderen getuigenis te
geven van de hoop die in hem is. Dat getuigenis komt ook tot uitdrukking in de
wijze waarop de gemeente als goed rentmeester dient toe te zien op haar
ordelijk functioneren. Dat betekent ook aandacht en zorg voor onderhoud en
uitstraling van de gebouwen met de bijbehorende tuinen en terreinen. We
verwijzen terug naar de reeds aangehaalde Bijbeltekst.
Tenslotte mag ook bezinning op het gebruik van moderne technieken en
communicatiemiddelen (zoals internet) om het evangelie uit te dragen, een
plaats hebben binnen onze gemeente.
Catechese
De jeugd dient bewust te worden gemaakt van de Bijbelse visie op het huis
van God.
Er dient op een passende wijze sturing te worden gegeven aan de jeugd in het
(bekende) gedrag van het over onze kerkmuren heen kijken. Het ´shoppen´
beperken door op een aansprekende doch verantwoorde wijze die faciliteiten
te bieden die de jeugd aanspreken en uitnodigen tot blijven, c.q. frequentere
bezoeken.
Als concreet voorbeeld denken wij hierbij aan de plaats die de Rehobothkerk
gezien haar uitstraling ingenomen heeft bij de jeugd. Dit ondanks het feit dat
in beide kerkgebouwen de leer en het gemeente zijn in al haar aspecten op
dezelfde wijze wordt beoefend.
34