fysiotherapeut - KNGF

Het beroepsprofi el van de fysiotherapeut 2005
1 Het domein fysiotherapie
1.1 Plaats in de gezondheidszorg
Fysiotherapeuten zijn werkzaam in zowel de extramurale
(eerstelijns) als de intramurale gezondheidszorg. In de extramurale
(eerstelijns) zorg werken fysiotherapeuten als solist, in
een maatschap of in loondienst. In de intramurale zorg werken
fysiotherapeuten voornamelijk in ziekenhuizen, revalidatiecentra
en verpleeghuizen. Ook werken er fysiotherapeuten in het
bedrijfsleven, het onderwijs, het wetenschappelijk onderzoek,
de psychiatrie en de zwakzinnigenzorg. Van de ruim achttien
duizend werkzame fysiotherapeuten in Nederland werken ongeveer
dertienduizend extramuraal en vijfduizend intramuraal. Ze
werken multiprofessioneel en onderling samen in transmurale
ketens en netwerken.
Fysiotherapeutische zorgverlening wordt gerekend tot de
curatieve somatische zorg. Ook op andere terreinen ontplooien
fysiotherapeuten activiteiten. Aandacht voor preventie in de
zorg bijvoorbeeld heeft de afgelopen jaren een grotere plaats
ingenomen in het belang van gezond en verantwoord bewegen.
Er vinden verschillende ontwikkelingen en veranderingen in
de zorg plaats. Zo is de fysiotherapeut met ingang van 1 januari
2006 direct toegankelijk; er is dan geen verwijzing meer nodig.
Directe toegankelijkheid past binnen de opvattingen over
taakherschikking en een effi ciënte organisatie van de gezondheidszorg.
1.2 De fysiotherapeut: specialist van het menselijk
bewegen
Fysiotherapie is het vakgebied van het menselijk bewegen: de
fysiotherapeut houdt zich bezig met het bewegen van mensen
in hun dagelijkse omgeving en maatschappelijke participatie. De
fysiotherapeutische zorg richt zich op de oorzaken van gezondheidsproblemen
en op de gevolgen van ziekten, aandoeningen
en syndromen, met als doel het bevorderen van de gezondheid
met betrekking tot het bewegen in relatie tot participatie in
de samenleving. Voortbouwend op het zoeken naar oorzaken
schenkt de fysiotherapeut veel aandacht aan preventie.
De fysiotherapeut legt de bewegings(on)mogelijkheden van de
patiënt vast. Hij onderzoekt op welke wijze het bewegen plaatsvindt
om te analyseren waarom de patiënt juist op deze manier
beweegt. In de analyse zoekt de fysiotherapeut naar oorzakelijke
en beïnvloedbare factoren opbasis waarvan hij in samenspraak
met de patiënt de doelen en het behandelplan opstelt. Het doel
van de behandeling is het optimaliseren van het bewegen van
de patiënt uitgaande van zijn vermogens en binnen de mogelijkheden
die er zijn.
1.3 Doelstellingen fysiotherapeutische zorg
In de keuze van de doelstellingen van de behandeling staan de
belangen van de patiënt centraal. Gezondheidsproblemen en
hulp vragen met betrekking tot het bewegen hangen sterk samen
met de individuele leefwereld van de patiënt. De fysiothe-
KNGF-het beroepsprofi el van de fysiotherapeut 2005
rapeut streeft ernaar de fysiotherapeutische hulpverlening af te
stemmen op de hulpvraag.
Hieruit volgen de volgende specifi eke doelstellingen van de
fysiotherapie:
• creëert mogelijkheden tot het verbeteren of het
instandhouden van het participatieniveauvan de patiënt
• voorkomt hulpvragen, gezondheidsproblemen en herhaling
van gezondheidsproblemen op het gebied van het bewegen
• heft gezondheidsproblemen op (benoemd in functies,
activiteiten en participatie), vermindert deze of helpt deze te
compenseren
• biedt begeleiding en ondersteuning gedurende het lijden
van de patiënt
• beïnvloedt attitude, gedrag en leefstijl van de hulpvrager
voor zover ze een relatie hebben met de hulpvraag en/of het
gezondheidsprobleem
• beïnvloedt de woon- en werkomstandigheden voor zover
deze een relatie hebben met de hulpvraag en/of het
gezondheidsprobleem
1.4 Werkwijze fysiotherapeut
De werkwijze van de fysiotherapeut kenmerkt zich door een
bewuste, procesmatige, systematische en doelgerichte aanpak.
Deze aanpak wordt omschreven als het methodisch fysiotherapeutisch
handelen. Door deze werkwijze is de fysiotherapeut in
staat zorg op maat te leveren die transparant en toetsbaar is.
Invoering van directe toegankelijkheid maakt het mogelijk om
de fysiotherapeut te raadplegen zonder verwijzing van de arts.
Aan het methodisch handelen is daarom het screeningsproces
toegevoegd. Dit screeningsproces houdt in: het herkennen
van symptomen die binnen of buiten het fysiotherapeutische
domein liggen.
Na het onderzoek verwoordt de fysiotherapeut het gezondheidsprobleem
in een fysiotherapeutische diagnose. Hij baseert zich
op gangbare en daartoe aangewezen en onderbouwde diagnostische
vaardigheden. Met behulp van de ICF (Internationale
Classifi catie van het menselijk Functioneren) wordt het functioneringsprobleem
van de patiënt beschreven. De term ‘menselijk
functioneren’ in de ICF verwijst naar functies, anatomische
eigenschappen, activiteiten en participatie. De term ‘functioneringsprobleem’
verwijst naar stoornissen, beperkingen en
participatieproblemen. Daarnaast bevat de ICF een verwijzing
naar externe factoren die van invloed kunnen zijn op het gezondheidsprobleem
(WHO-FIC CC Netherlands 2002).
In de behandeling past de fysiotherapeut diverse verrichtingen
toe. De keuze voor verrichtingen maakt hij op basis van
klinische expertise en de voorkeuren, wensen en verwachtingen
van de patiënt. Daarnaast baseert hij zijn keuze op het best beschikbare
en wetenschappelijk onderbouwde bewijs (waaronder
richtlijnen).
9