fysiotherapeut - KNGF

3.3.5 Fysische therapie i.e.z.
Tot de fysische therapie in engere zin behoort het toedienen van
natuurkundige prikkels via apparatuur die gebruikt wordt in de
fysiotherapeutische praktijk. De toegediende energievormen zijn
van elektrische, elektromagnetische, thermische en mechanische
aard en combinaties van deze prikkelvormen.
3.3.6 Manuele verrichtingen
De CVPB maakt binnen de manuele verrichtingen een verschil
tussen het teweegbrengen van een articulaire beweging en masseren.
Een articulaire beweging is het manueel veranderen van
de positie van het lichaam of van lichaamsdelen van de patiënt.
Dit is niet hetzelfde als massage. Massage is volgens de CVPB
het toedienen van mechanische prikkels aan het lichaam van de
patiënt door middel van de handen van de therapeut, eventueel
ondersteund door een hulpmiddel dat de aard van de prikkel
niet verandert.
3.4 Van praktijk naar theorie
Het adequaat oplossen van gezondheidsproblemen vraagt om
een fl exibele grondhouding van de fysiotherapeut in zijn denken.
Hij moet laveren tussen verschillende heterogene kennisdomeinen
en kennisbronnen. Enerzijds moet de fysiotherapeut
aandoeningen, ziekten en syndromen analyseren, anderzijds
moet hij in staat zijn psychologische en sociale factoren te
herkennen. Al deze factoren moeten gewogen worden bij het
opstellen van een behandelplan.
Om het afwegen te vereenvoudigen zijn fysiotherapeutische
richtlijnen ontwikkeld. Deze richtlijnen beschrijven de best
beschikbare aanpak bij een bepaald gezondheidsprobleem. In de
opbouw van de richtlijnen zijn de heterogene kennisbronnen
vertegenwoordigd. Het stroomlijnen van de verschillende bronnen
is de essentie van EBP en beoogt het succes van de behandeling
te optimaliseren.
De fysiotherapeut heeft in de praktijk een oordeelsvermogen
ontwikkeld waarmee hij in staat is aspecten van de individuele
patiënt te toetsen aan aspecten van de richtlijn. Dit oordeelsvermogen
is een normatieve, niet-wetenschappelijke competentie
die onder meer omvat: het kunnen vaststellen welke informatie
in een specifi eke situatie nuttig, waardevol, relevant, geschikt,
aangepast, betrouwbaar en adequaat is. Praktisch fysiotherapeutisch
handelen vereist van de fysiotherapeut een waardeoordeel
over de geschiktheid, relevantie, adequaatheid en bruikbaarheid
van het wetenschappelijke kennisaanbod; in dat geval is er
sprake van wetenschapstoepassing.
3.4.1 Theorievorming
Voor de klinische praktijk is het lange tijd richtinggevend
geweest om therapeutische keuzes op uitsluitend biomedische
KNGF-het beroepsprofi el van de fysiotherapeut 2005
(pathofysiologische en anatomische) inzichten te baseren. De
fysiotherapie heeft zich ontwikkeld in de slipstream van de
bestaande geneeskundige praktijk en biomedische inzichten.
Inzicht in pathofysiologische mechanismen resulteerde in therapeutische
verwachtingen over effecten op zogenaamde fysiologische
en anatomische eindpunten.
In de fysiotherapeutische theorievorming is dan ook lange tijd
nadruk gelegd op de beïnvloedbaarheid van pathofysiologische
mechanismen. Fysiologische en anatomische parameters
fungeerden als indicator voor ziekte en herstel. Stoornissen
zouden zich snel en adequaat laten vaststellen en therapeutisch
te beïnvloeden zijn. Therapie zou leiden tot normalisatie van de
verstoorde fysiologische/anatomische stoornis en tot vermindering
van de activiteit van het ziekteproces.
Inmiddels kan de effectiviteit van veel gebruikte diagnostische
tests en toegepaste interventies worden geduid. Daarbij is helder
geworden dat herstel van een fysiologische/anatomische ontregeling
niet simpelweg het omgekeerde is van het veroorzaken
ervan. De patiënt hoeft daar ook niet automatisch beter van te
worden. Er zijn immers ook andere klinisch relevante parameters
op het vlak van het menselijk functioneren, participatie en
kwaliteit van leven.
3.4.2 Fysiotherapiewetenschap
De medische wetenschap richt zich primair op het wetenschappelijk
onderzoek van ziekten, aandoeningen en syndromen.
Fysiotherapiewetenschap richt zich op:
• het onderzoek van behandelbare gevolgen van aandoeningen,
ziekten en syndromen voor het bewegen in het
dagelijkse leven van de patiënt en zijn rolvervulling binnen
zijn omgeving
• de effectiviteit van fysiotherapeutische interventies
• het onderzoek naar de legitimering en innovatie van fysiotherapeutische
hulpverlening, vanuit het perspectief van
behoud van het bewegen en de autonomie van de patiënt
• de (wetenschappelijke audit van) implementatie van fysiotherapeutische
zorginnovaties
De ‘body of knowledge’ van de fysiotherapie wordt gevoed door
kennis en inzichten uit:
• de bèta- en gammawetenschappen (ook wel: Life Sciences,
Movement Sciences en HealthSciences) uit met name de
medisch-biologische, gedragswetenschappelijke, kennistheoretische
en epidemiologische domeinen (Commissie
Spreeuwenberg 2001)
• de zich ontwikkelende ‘body of knowledge’ van de fysiotherapie
als authentieke, zelfstandige professie binnen de
gezondheidszorg (RGO 2003)
• de innovatiewetenschappen
15