Nederlandsche Journalistenkring Officiëele berichten.

No. 555 8 April 1939
Adres voor Redactie:
Flatgebouw Westzeedijk 128 b
Rotterdam (Telefoon 50538)
INHOUD: Jaarvergadering. — Officiëele berichten. — Personalia.
— Uit de plaatselijke vereendgingen. — Binnenland. —• Uit
den ledenkring. — Buitenland. — Herziening Statuten en Huishoudelijk
Reglement (amendementen en preadviezen van het
Kringbestuur).
Nederlandsche Journalistenkring
H.
Algemeene vergadering op Zaterdag
22 April 1939
te Utrecht, in het Jaarbeurs-restaurant,
des middags te 3 uur, zoo noodig
des avonds voort te zetten.
1. Openingswoord van den Voorzitter.
2. Notulen der Algemeene Vergadering van 19 November
1938.
3. Jaarverslagen van den Penningmeester over 1938.
(Zie De Journalist van 1 Maart).
4. Vaststelling van de bedragen:
a. over 1939 te storten uit de Kringkas in de
Weerstandskas (art. 23 H.R.). Het Bestuur
stelt voor het bedrag weder te bepalen op 20 %.
b. over 1939 te storten in de Kas van het Steunfonds
(weduwen en weezen). Het Bestuur stelt
voor het bedrag weder te bepalen op ƒ 100.
5. Benoeming eener Commissie voor het nazien der
Rekening en Verantwoording over 1939.
6. Jaarverslag van den Secretaris over 1938. (Zie
De Journalist van 1 Maart).
7. Verkiezing van een bestuurslid wegens periodieke
aftreding van de heer A. G. Biemond. (De heer Biemond
stelt zich niet herkiesbaar).
Candidaat is gesteld de heer F. J. A. Berding te
Zwolle.
8. Verkiezing van twee leden der Commissie van Advies,
wegens periodiek aftreden van de heeren Mr.
J. J. van Bolhuis en N. D. Kuiper, die aan de beurt
van aftreding, doch herkiesbaar zijn.
9. Verkiezing van een redacteur van De Journalist
en van diens plaatsvervanger, inplaats van de heeren
H. Dekking en G. Polak Daniels, die herkiesbaar
zijn. Bespreking van het beleid der redactie.
Redacteur:
DEKKING.
Adres voor Administratie
Yaillantlaan 523
Den Haag
10. Herziening van Statuten en Huishoudelijk Reglement.
(Zie De Journalist van 1 Maart en elders in dit
nummer).
11. Rondvraag.
Na afloop der middagvergadering biedt de Kring den
bezoekers der vergadering een eenvoudigen maaltijd
aan.
Officiëele berichten.
HENRI DEKKING
Onze Voorzitter-Redacteur van „De Journalist" moet een rustkuur
in het Diaconessenhuis te Rotterdam ondergaan.
Overtuigd de tolk van den geheelen Kring te zijn, wanneer ik
den wensch uitspreek, dat collega Dekking zich weldra weer geheel
aan zijn werk zal kunnen wijden, verzoek ik alles wat voor den
Voorzitter of Redacteur bestemd is, voorloopig aan mij toe te
zenden.
G. POLAK DANIELS.
Schiefbaanstraat 15, den Haag.
(tel. 117029).
BELGISCHE RIDDERORDEN VOOR NEDER­
LANDSCHE JOURNALISTEN
Naar aanleiding van het bezoek van den Koning der
Belgen aan H.M. de Koningin in Amsterdam en den
Haag, heeft koning Leopold aan de Voorzitters van
den Kring, de Amsterdamsche Pers en de Haagsche
Journalistenvereeniging onderscheidingen verleend.
Collega Henri Dekking is benoemd tot commandeur
in de orde van Leopold II, de heeren D. Kouwenaar en
mr. J. J. van Bolhuis tot officier in de Kroonorde van
België.
De waarnemend redacteur weet uit naam van den
Kring te spreken, wanneer hij den Kringvoorzitter, den
(inmiddels oud-) voorzitter van de A. P. en den Voorzitter
van de H.J.V. een hartelijk proficiat toeroept.
KONINKLIJK BEZOEK AAN BRUSSEL
Naar het bestuur van den Algemeenen Belgischen
Persbond mij mededeelt, verwacht het vele Nederlandsche"
journalisten te Brussel, door hun bladen daarheen
gezonden als speciale verslaggevers bij het bezoek van
onze Koningin aan den Belgischen Koning.
Het bestuur van de Brusselsche afdeeling van den
Belgischen Persbond heeft, evenals te onzent de Amsterdamsche
Pers en de H.J.V, zich belast met het

198 DE JOURNALIST
voorbereidend werk ter vergemakkelijking van de taak
onzer collega's.
In overleg met den algemeenen Secretaris van den
Belgischen Bond, den heer L. Duwaerts, verzoek ik
den collega's, die naar Brussel denken te gaan, zich tijdig
te wenden tot den heer Raoul Tack, voorzitter van
de Brusselsche af deeling, Markiesstraat 4 Brussel, die
de leiding van het geheel op zich neemt.
Men zal goed doen dezen oproep nu aanstonds goed
te noteeren, omdat de volgende „Journalist" pas op 1
Mei verschijnt en dat is allicht kort vóór de Konigin
naar Brussel reist.
Perskaarten, spoorwegbiljetten e.d. kunnen dan tijdig
in orde worden gemaakt en men vereenvoudigt de taak
van onze Brusselsche collega's.
H. DEKKING.
BESTUURSVERGADERING.
Het Bestuur vergaderde op 1 April in den Haag. Afwezig
met kennisgeving de bestuursleden Dekking,
Adema en Cohen.
De Voorzitter ongesteld. — De vice-voorzitter, de
heer G. Polak Daniels, leest een brief voor van mevrouw
Dekking, waarin deze ter kennis van het Bestuur brengt,
dat haar man tot zijn groot leedwezen verplicht was zich
ter observatie in een ziekenhuis te laten opnemen en dat
het hem dus onmogelijk is voorloopig aan het Kringwerk
deel te nemen. Dit spijt hem temeer, daar dit werk thans
juist zoo omvangrijk en belangrijk is. Hij roept aller
medewerking in voor collega Polak Daniels, aan wien
thans de leiding moest worden toevertrouwd.
De vice-Voorzitter zegt, dat allen onder den indruk
zullen zijn van de gedwongen afwezigheid van collega
Henri Dekking. Hij brengt verslag uit van een bespreking,
welke hij in het Diaconessenhuis met den Voorzitter
heeft gehad en stelt voor, hem namens Bestuur
en Gedelegeerden telegrafisch een spoedig herstel toe
te wenschen. Aldus besloten. Een bloemengroet was
reeds door het Dagelijksch Bestuur gezonden.
Notulen. — De notulen van de vorige bestuursvergadering
worden gelezen en goedgekeurd.
Candidaturen. — Ecnige candidaten worden tot het
Kringlidmaatschap toegelaten. Omtrent één candidaat
zullen nadere inlichtingen worden ingewonnen. Een candidaat
wordt afgewezen.
Bestuursverkiezing. — De Oostelijke Pers heeft in de
vacature, ontstaan door het verzoek van collega Biemond
om niet voor een herbenoeming in aanmerking te
komen, candidaat gesteld collega F. J. A. Berding,
secretaris der O. P. Reeds kwam van Friesland en den
Haag bericht in, dat zij deze candidatuur'steunen.
Voorzitter Groningen. — Naar aanleiding van een
brief van collega J. Leeninga te Groningen, waarin deze
mededeelt zijn journalistieke functie neer te leggen wegens
zijn benoeming tot directeur van het bureau van
Vreemdelingenverkeer en Centraal Initiatiefbureau,
spreekt de Voorzitter een woord van dank voor alles wat
collega Leeninga voor den Kring en de Pers heeft gedaan.
Steun aan vluchtelingen. — Ingekomen is een verzoek
van de F.IJ. om een extra-bijdrage voor steunverleening
aan collega's, die om hun politieke overtuiging of ras,
hun vaderland zijn ontvlucht. Besloten wordt hiervoor
ƒ 100.— beschikbaar te stellen.
Uitstapje en noenmaal. — Voorloopige besprekingen
worden gevoerd over een uitstapje en een noenmaal.
Een onzer plaatselijke vereenigingen wil probeeren dit
jaar een uitstapje te organiseeren.
Kascommissie. — Daar de leden der voor 1939 be­
noemde kascommissie Rogge en Wildenberg overleden,
resp. tot lid van het Bestuur benoemd zijn, worden in
hun plaats tot lid van deze commissie benoemd collega's
J. C. Posch te Amsterdam en J, E. van der Wielen in
den Haag.
Pers-instituut. — Besloten wordt, dat de Penningmeester,
collega Schraver en collega van Overbeek zullen
deelnemen aan een conferentie ter voorbereiding
van de stichting van een Nederlandsch Pers-instituut.
Het Bestuur zal aan de algemeene vergadering een
machtiging vragen om dit instituut te steunen met een
bijdrage ineens en een jaarlijksche bijdrage.
Salariëering. — Van Haarlem zijn gegevens ingekomen
omtrent de salariëering aan de daar verschijnende
bladen. Met leedwezen wordt geconstateerd, dat de
salariëering te Haarlem niet voldoet aan de normen,
door Directeuren- en Journalistenvereenigingen overeengekomen.
De gegevens worden in handen gesteld
van onze gedelegeerden in de Economische Commissie.
Statuten- en reglementsherziening. — Een groot aantal
amendementen op de concepten van het Kringbestuur
is ingekomen. De houding van het K.B. tegenover deze
amendementen wordt vastgesteld. Het K.B. heeft daarbij
als richtsnoer aangenomen, dat dient vastgehouden
te worden aan den organisatievorm, welke als compromis
is tot stand gekomen. (Zie elders in dit nummer).
Verschooningsrecht. — Ingekomen is het rapport van
de commissie van Vierssen Trip-Rooy. Een bespreking
van de vraag, welke houding de Kring verder tegenover
het probleem van het verschooningsrecht zal aannemen,
wordt tot een volgende bestuursvergadering aangehouden.
OECONOMISCHE COMMISSIE.
Het Kringbestuur heeft bericht ontvangen, dat de
oeconomische commissie, samengesteld uit de vertegenwoordigers
van de Ned. Dagbladpers, de Ned. R.K.
Dagbladpers, den Nederlandschen Journalistenkring en
de Nederlandsche R.K. Journalistenvereeniging op 6
Maart is geïnstalleerd.
De heer Th. M. Houwert (Enschede) heeft het voorzitterschap
op zich genomen, het secretariaat is in handen
gesteld van mr. H. F. A. Geise, Lorentzkade 23,
Leiden.
Leden van den Kring en besturen van plaatselijke
vereenigingen, die zich te beklagen hebben over- of op
de hoogte zijn van misstanden op het gebied van naleving
der salaris- en arbeidsregelingen, kunnen klachten
en opmerkingen via den secretaris van het Kringbestuur
tot de commissie richten.
STEUNFONDS.
De Penningmeester maakt met dankbaarheid gewag
van een gift van ƒ 100, een van ƒ20, een van ƒ25 en
een van ƒ 50, ontvangen door bemiddeling van collega
L. Schotting, benevens van een gift van ƒ 5 van een der
gedelegeerden in het Kringbestuur.
SPOORWEGREDUCTIE OP 22 APRIL
De Nederlandsche Spoorwegen, die den laatsteh tijd
blijk hébben gegeven het publiek zooveel mogelijk van
dienst te willen zijn, besloten na overleg met een 'der
bestuursleden van de Utrechtsche Pers, een niet onaanzienlijke
reductie te verkenen op de retours van die
leden van den Nederlandschen Journalistenkring, welke
onze jaarlijksche vergadering op 22 April te Utrecht
zullen bijwonen.
Genoemde reductie is tweeledig. Men kan op een ge-

middelde korting van 33 % rekenen, wanneer de reis
Zaterdag weer op de plaats van herkomst eindigt. Wil
men tot Zondag in Utrecht blijven en daarna teruggaan,
dan bedraagt de korting iets minder. We herinneren
onze leden er aan, dat Zaterdags geen nachttreinen
loopen, zoodat men op de gewone verbindingen
is aangewezen.
Als voorbeeld, hoe deze reductie voor enkele plaatsen
in de practijk zal werken, noemde men ons het
traject Groningen-Utrecht, dat 194 kilometer bedraagt.
De normale retourprijs derde klas Utrecht is ƒ 6.35. Wil
men op Zondag terugreizen, dan moet er ƒ 8.30 voor
betaald worden. De thans toegestane korting zal het
mogelijk maken voor ƒ4.13 uit en thuis te komen, mits
men Zaterdag teruggaat. Voor den Haag bedraagt het
verschuldigde tarief ƒ2.— retour (Zaterdag terug) en
ƒ 2.30 wanneer men het verblijf tot Zondag rekt. Haagsche
collega's, die op 22 April naar Utrecht komen en
denzelfden dag de residentie weer opzoeken, zijn slechts
ƒ 1.47 verschuldigd.
Bovenstaande faciliteiten worden slechts verleend
wanneer de betrokkene den bon, die in dit nummer van
,,De Journalist" wordt bijgevoegd, aan het loket, waar
de reis aanvangt, vertoont en laat afstempelen.
Wij zijn de Nederlandsche Spoorwegen voor deze
coulante houding ten zeerste erkentelijk, omdat hierdoor
een uitzondering wordt gemaakt op den regel, die zulke
kortingen slechts toestaat bij een deelneming van ten
minste 300 personen. Onze Utrechtsche coilega heeft
dit aanta! echter niet kunnen garandeeren en de besprekingen
gevoerd op een basis van 100 a 120 leden. Wij
hopen intusschen dat, gezien het belang van de a.s.
vergadering, een groot aantal leden op 22 April naar
Utrecht zal gaan.
SCHRIJFMACHINES OVER DE BELGISCHE
GRENS
Van een onzer leden ontvingen wij een klacht, dat de
Belgische douane den laatsten tijd bezwaar maakt een
schrijfmachine, welke een journalist bij zich heeft, vrij
over de grens te laten.. Vooral voor verslaggevers van
internationale wedstrijden wordt dit als een bezwaar
gevoeld.
Wij hebben naar aanleiding van deze klacht een stap
bij onze Belgische collega's gedaan, met verzoek bij de
bevoegde autoriteiten te willen bemiddelen.
Naar aanleiding hiervan mocht ons Bestuur van den
Beroepsbond van Belgische sportjournalisten bericht ontvangen,
dat de Voorzitter van dien bond, de heer H.
Fernand Germain, bij de bevoegde diensten de noodige
stappen heeft gedaan, opdat Nederlandsche journalisten,
die met hun schrijfmachine over de Belgische grens
moeten, het niet te lastig zullen hebben. Hij heeft de
belofte gekregen, dat aan de douane-bureaux, Esschen
voor het spoorwegverkeer en Wuustwezel voor het autoverkeer,
de noodige wenken zouden verstrekt worden.
Wij betuigen onzen Belgischen vrienden oprechten
dank voor hun geslaagde bemiddeling.
LEDENLIJST.
Aangenomen als gewoon lid:
K. Sikkema, Axb. pers, Ferd: Bolstraat 121, Huizum
(Fr.)
Aangenomen als buitengewoon lid:
P. Bromberg, versch. bh, BotticeMistr. 5, Amsterdam
Z.
Voorgedragen als gewoon lid:
W- Wijga, Arb. pers, Stationsstr. 12 B, Utrecht.
;W- A. van Krieken, Tielsche Ct., Weerstr. 27, Tiel.
A. R. Jonker, versch. bh, Engweg 9, Lunteren.
D. J. Rekke, Amersf. Ct., Jozef Israëlsstraat 3, Amersfoort.
DE JOURNALIST 199
J. Stigter, versch. bh, Vermeerstraat 118, Amersfoort.
H. J. Stuvel, Ver. Persb., Waldeck Pyrmontlaan 15,
Rijswijk (Z.H.).
H. Nijland, Alg. Hbld., Vischstr. 4, IJmuiden.
P. J. Ricardo, Alg, Hbld., Hondecoeterstr. 4, Amsterdam
Z.
H. J. J. Marinus, Lltr. Volksbl, Justus van Effenstraat
23, Utrecht.
Bedankt als gewoon lid:
Mej. mr. J. van der Meulen, Overveen (wegens uittreding
uit de journalistiek).
H. Grelinger, den Haag (idem).
Overleden:
J. H. Rogge te Amsterdam.
Bedankt als buitengewoon lid:
M. van Santen te Amsterdam.
Overgeschreven van gewoon naar buitengewoon
lid:
J. J. Leeninga, Groningen.
J. G. A. van Zijst, Chalet ,,La Fenestrelle", St. Martin-Vésubie
(Alp. Mar., Frankrijk).
Adresverandering en verbeteringen:
A. Ricardo naar Schiefbaanstraat 24, den Haag.
W. J. M. H. Asselbergs naar Lomanstraat 73, Amsterdam.
Dr. J. F. Otten naar Boschbesstr. 105, den Haag.
J. A. Wolf naar Paterswoldsche weg 40b, Groningen.
D. C. Seip naar Statenweg 55a, Rotterdam.
J. P. A. de Monyé naar Nachtegaalstraat 39 bis,
Utrecht.
K. Sikkema naar Marnixstraat 356, Amsterdam C.
Ko Zweeres naar Merckmanstraat 5. Haarlem.
D. A. Anema naar Rijnegomlaan 17, Aerdenhout.
G. H. ter Stege naar Nieuwstraat 12 bov., Hengelo.
T. Y. Kingma Bokjes naar Flatgebouw van Stolkweg,
den Haag.
Joh. C. C. Dell naar Hobbemakade 59, Zutphen.
B. B. Faber naar Frankenslag 86, den Haag.
B. M. Schilperoort naar van Weelstr. 15, Rotterdam
W.
K. D. Koning naar Doorniksche straat 4, den Haag.
G. B Rebel naar Joh. Vermeei straat 19, Arnhem.
H. D. F. Meiners naar Zwaardemakerstraat 8, Bussum.
H. de Jongh naar Boulevard Bankert 14, Vlissingen.
Gevraagde adressen:
Wie kan het secretariaat van den Kring (Schiefbaanstraat
15, den Haag) helpen aan de nieuwe adressen
van:
H. Kemp (vorig adres Sweelinckplein 3, den Haag).
J. Polak (vorig adres Huizerweg 19, Bussum).
PERSONALIA.
A. C ROCHAT
Op den lsten April verliet een bekwaam en in elk
opzicht respectabel vakgenoot zijn krant: A. C. Rochat
ging van het Utrechtsch Dagblad met pensioen heen.
Ook de Kring verliest een man van beteekenis en
een prettig kameraad. De ouderen onder ons, die door
hun blad op groote reportage werden uitgezonden,
hebben dikwijls Rochat van het U.D. ontmoet, steeds
opgewekt, hartelijk, deelnemend.
Meestal lezen we eikaars verslagen niet, maar als we
't die van Rochat wel deden, waardeerden we den trouw,
de rust en de degelijkheid van zijn reportage.
Zijn leven was bewogener dan dat van de meeste
onzer.
Hij werd op 6 Mei 1880 te Bergen op Zoom gebo-

2 00 DE JOURNALIST
ren en na kostschoolonderwijs en een H.B.S.-opleiding,
werd hij op 1 Jan. 1898 verbonden aan het Utrechtsen
Dagblad, zoowel voor administratief werk als voor redactie-werk,
wat zich weldra uitsluitend bepaalde tot
redactioneel werk. Mét ingang van 1 Januari 1899 volg­
de zijn benoeming aan het Intern. Telegraaf Agentschap
Hollando-Belge te Amsterdam, in 1900 tot redacteur-verslaggever
aan de Amsterdamsche Courant
(Het Geeltje), in welke qualiteit hij tevens Amsterdamsch
correspondent was van de toen pas opgerichte
Nieuwe Courant. In 1901 is hij overgegaan naar de
redactie van het dagblad De Echo, speciaal voor verslaggevers-werk.
In 1903 werd hij verbonden aan de
redactie van Het Algemeen Handelsblad, waar hij drie
jaar redacteur binnenland in den nachtdienst was, terwijl
hij in de dag-redactie (men kende toen drie weken
nachtdienst en ter afwisseling twee weken dag-dienst),
verslaggever was. In 1907 kwam hij terug bij de redactie
van het Utrechtsch Dagblad, thans als chef-verslaggever.
In 1908 werd hij benoemd tot redacteur bij
het Analytisch Tweede-Kamerver slag, waarvan bij de
oprichting Zoethout directeur werd en Stokvis en Rochat
de eerste redacteuren. Rochat bedankte evenwel
voor deze benoeming in staats-dienst, omdat hij vreesde
voor goed de reportage te zullen missen in zijn beroep,
waartoe hij zich toch het meest aangetrokken gevoelde.
In 1910 benoemd tot hoofd-redacteur aan de Alkmaarsche
Courant, bedankte hij daarvoor, hij bleef het U.D.
voorgoed trouw.
Toen in 1926 het maandblad „Rotary-N ederland"
werd opgericht, als officieel orgaan van het Nederlandsche
Rotary-District, werd Rochat aangezocht zich met
de redactie van dit tijdschrift te willen belasten, als lidjournalist
van de Utrechtsche Rotary-club. Sedert dien
is hij van dit maandblad redacteur gebleven.
In Utrecht heeft hij zich bewogen op velerlei maatschappelijk
terrein: hij is bestuurslid (vice-voorzitter)
geweest van de vereeniging tot bevordering van den
Volkszang; bestuurslid (secretaris) van de Vereeniging
tot Eerste Hulp bij Ongelukken; bestuurslid (voorzitter)
van de vereeniging tot bescherming van dieren; lid
van het hoofdbestuur van de Nederl. Vereeniging tot
Bescherming van Dieren te 's Gravenhage; bestuurslid
(vice-voorzitter) van de vereeniging „Het Groene
Kruis"; bestuurslid van de Vereen, tot opvoeding van
de verlaten en verwaarloosde jeugd te Utrecht; bestuurslid
(secretaris) van den Volksbond tegen Drankmisbruik;
oprichter en bestuurslid (voorzitter) van het
Volksconcert-Comité te Utrecht; bestuurslid (secretaris)
van het Comité voor het houden van Openluchtsamenkomsten
voor Vrijzinnig-godsdienstigen in de
provincie Utrecht; bestuurslid (secretaris) van de Remonstrantsche
Gemeente te Utrecht; in de oorlogs-jaren
aitijd werkzaam, overal belangstellend, chef van een der
gemeentelijke keukens tot het verstrekken van volksvoeding;
in dienzelfden tijd redacteur van het gemeentelijk
orgaan voor de publicatie van crisis-mededeelingen
der stad Utrecht.
In Utrecht was hij na 1907 verscheidene jaren correspondent
van het Nieuws van den Dag en de Nieuwe
Courant.
In verband met zijn uittreden uit de journalistiek werd
hij thans benoemd tot eere-lid van de Utrechtsche Rotaryclub,
hij blijft de redactie van het maandblad voeren
in Zoutelande, zijn Zeeuwsch zomerdorpje, waarin
hij zich nu voorgoed gaat vestigen.
Moge hij na een zoo werkzaam veeljarig leven in
Utrecht daar nog lang gezondheid en levensvreugde
vinden. Hij heeft zijn blijmoedig otium wel ten volle
verdiend.
J. J. LEENINGA
Collega J. J. Leeninga, hoofdredacteur van het Groninger
Dagblad te Groningen, is met ingang van 1 April
benoemd tot directeur van het gecombineerde Bureau
van de Stichting Centraal Initiatief Bureau te Groningen
en van de Prov. Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer.
De heer Leeninga zal daardoor genoodzaakt zijn
de journalistiek vaarwel te zeggen waaraan hij — met
onderbreking van de jaren in militairen dienst doorgebracht
— negen en twintig jaar verbonden is geweest.
De laatste zes jaar was hij hoofdredacteur-directeur
van zijn blad.
De heer Leeninga is dus met Groningen samengegroeid
en was door zijn herhaalde aanraking met
autoriteiten en corporaties een man die op de hoogte
was met hetgeen in Groningen gebeurde. Geen wonder
dat men hem als representatief persoon benoemde voor
den mooien arbeid, die de beide bureaux in de toekomst
zullen verrichten. Daar kan, met zulk een man aan het
hoofd, iets goeds van verwacht worden.
Maar het vertrek van den heer Leeninga wordt door
de Groningsche journalisten betreurd. Hij was de
voorzitter harer Vereeniging en als zoodanig niet alleen
een geziene persoonlijkheid, die door zijn collega's hooggeacht
werd, doch tevens een bindende figuur en een
man die naar buiten de journalistiek op waardige wijze
wist te vertegenwoordigen. De Groningsche journalisten
en de Groningsche pers in haar geheel hebben aan
den heer Leeninga zeer veel te danken.
Noode ziet men hem dan ook gaan. Er is echter een
troost bij. De nieuwe functie van den heer Leeninga
zal hem zeker ook in de toekomst nog menigmaal in
aanraking brengen met de vertegenwoordigers van het
gilde, waartoe hij zoo langen tijd heeft behoord.
N. VAN DER VEEN,
Secr. Gron. Journalisten Ver.
J. H. ROGGE f
Trouw aan zijn werk, trouw aan zijn vrienden —
zoo heb ik hem op Zorgvlied geschetst.
Onder zijn werk valt dan in de eerste plaats te verstaan
zijn dagelijksch werk. Begonnen bij het Nieuwsblad
van Nederland is hij daarna jarenlang redacteurverslaggever
van het Persbureau Vaz Dias geweest.
Toen dit in het Algemeen Nederlandsch Persbureau
werd opgenomen, ging hij, met de geheele redactie, mee
over.

Kenschetsend voor zijn plichtsgetrouwheid was dat
hij, tot betrekkelijk kort voor zijn pensioneering, den
branddienst ook 's nachts waarnam. Wie er bij een
brand, tot in het holste van den winternacht, mocht
ontbreken, Rogge was altijd present — met wijlen
Sand. Nu ook wijlen Klein heeft hem deswege bij zijn
aftreding toen hij, met zijn vrouw en zijn twee zoons
onze gast was aan een vriendenmaal, toegezongen in:
„Jan Hendrik en het brandje".
Zijn werk — dat was in de tweede plaats zijn vereenigingswerk,
35 jaar lang — men weet het — is
Rogge met slechts één korte onderbreking, bestuurslid,
en dan steeds penningmeester van de Amsterdamsche
Pers geweest. In den tijd der „paleis-revoluties", toen
er nog al eens een bestuur viel, was er één zwemmer, die
steeds weer uit de felbewogen wateren van het vereenigingsleven
opdook, en dat was Rogge! Hém kon en
wilde men nooit missen.
Dat was niet alleen — men begrijpt dit — omdat hij
zulk een accuraat penningmeester was, hoewel hij —
t is waar — voor een journalist v/el over uitzonderlijke
administratieve talenten beschikte, en daarbij van
een vasthoudendheid was, die een wanbetaler nooit met
rust liet, totdat deze zijn contributieschuld had afbetaald.
Onder Rogge is er nooit één blijvende wanbetaler
in de A. P. geweest.
Maar er was méér; hij had ook andere qualiteiten als
bestuurslid. En daartoe reken ik vooral — behalve dan
de groote ervaring die met de jaren komt, ofschoon
menigeen verzuimt er gebruik van te maken — zijn
rustig, bezonken oordeel. Toen hij afscheid nam uit het
vereenigingsleven — d.w.z. zijn verantwoordelijke post
verliet — (het afscheid kwam eerst door den dood),
heb ik hem den loods genoemd, die het schip verliet.
En zoo was het ook inderdaad; over hoeveel blinde
klippen, over hoeveel zandbanken, heeft hij het journalistieke
Koggeschip veilig en wel heengeloodst in
de 16 jaren dat ik als kapitein op de brug mocht staan,
en reeds daarvóór. Meer dan wie ook had hij recht
op zijn benoeming tot eerelid, èn op de officieele erkenning
van zijn verdiensten: het ridderkruis van de
Oranje Nassauorde.
Een functie in ons journalistieke vereenigingsleven
heeft Rogge tot het laatst toe bekleed, en dat was die
van voorzitter van het bestuur van de Stichting Het
Nederlandsch Pers-Museum. Dat was al een oude liefde
van hem, dagteekenend uit den tijd, toen het Museum
pas door D. A. van Waalwijk gesticht was en
ondergebracht in het gebouw van het Nieuwsblad van
Nederland, onder den aartsverzamelaar A. Th. Hartkamp
als conservator. Rogge heeft van het begin af
in het bestuur van de stichting gezeten, eerst als secretaris,
later als voorzitter. Maar hij is er altijd de
ziel van geweest. Hij was het die, tot het laatste toe,
DE JOURNALIST 201
persoonlijk de dossiers van het Museum bijhield. Dat
was ook zoo typeerend voor hem, die stille bescheiden
werkzaamheid achter de schermen, zonder eenige schittering
naar buiten.
Het vorig jaar nog hebben wij tot tweemaal toe, een
beroep op zijn beproefde krachten mogen doen; bij de
geboorte van prinses Beatrix en bij het regeeringsjubileum
van de Koningin. Beide malen was hij chef van
het door de A. P. ingestelde pers-bureau. Wekenlang
heeft hij die verantwoordelijke functie in Baarn vervuld,
even goed als de jongeren deelnemend aan de
nachtwake. En hij week niet van zijn post. Wij moesten
hem haast dwingen een enkele maal naar huis te gaan.
Zóó was Rogge — ik herhaal het — trouw aan zijn
werk en trouw aan zijn vrienden. Rogge had iets
stuursch over zich. Maar wij die hem goed kenden,
wisten dat hij een warmkloppend hart had, een gevoelige
natuur, diep verborgen. En zóó zullen wij aan
hem blijven denken!
A. G. BIEMOND
KOUWENAAR.
Aan ons bestuurslid den heer A. G. Biemond is op
zijn verzoek met ingang van 1 Juli eervol ontslag verleend
als hoofdredacteur van de Zutphensche Courant.
Tot zijn opvolger is benoemd de heer G. C. Schillemans.
Tot redacteur van de Deli Courant is benoemd de
heer F. A. Bouvy, vroeger verbonden aan de redactie
van het Utrechtsen Dagblad.
In de Amsterdamsche journalistenwereld is een collegiaal
huwelijk gesloten. De l^o/fc-redacteur Piet Donker
is getrouwd met de aan dezelfde redactie verbonden mej.
Inge Rutgers, dochter van ds. A. R. Rutgers, Ned. Herv.
predikant te Rotterdam. Ook de getuigen waren journalisten
en de overige belangstellenden eveneens.
Uit de plaatselijke vereenigingen.
DE AMSTERDAMSCHE PERS
DE POSITIE VAN DE PERS IN ONZEN TIJD
Beschouwingen van den voorzitter van de A.P.,
collega G. P. J. v. Overbeek
Voor een goed bezochte ledenvergadering heeft de voorzitter van
„De Amsterdamsche Pers", collega G. P. J. van Overbeek, een
inleiding gehouden over de positie van de pers in onzen tijd! Het
vraagstuk van de economische positie van den journalist, dat nog
betrekkelijk kort geleden in discussie was geweest, ditmaal slechts
terloops behandelend, zette de inleider uiteen, dat de nog altijd
onbevredigend te achten bestaansvoorwaarden van den Nederlandschen
dagbladschrijver, z.i. vooral aan een drietal oorzaken moeten
worden toegeschreven. Deze zijn allereerst het ontbreken van een
behoorlijk geregelde rechtspositie. Daarnaast laat zich onmiskenbaar
de invloed gelden van het ontbreken van een opleiding van
den journalist, met als gevolg, dat maar van allerhand tot het
vaak wordt toegelaten. De beunhazerij tiert welig en de belooning
is navenant. Hier treft den journalisten stellig ook blaam. Te weinig
waarde heeft men tot dusver aan den opleidingsfactor toegekend,
terwijl ook nog vrijwel niets is ondernomen om te geraken tot een
meer omlijnden beroepsstand, met een bepaald maatschappelijk
niveau, als, bijvoorbeeld, het beroep van den medicus, den advocaat
en den architect. Als derde bestanddeel in de trits van factoren
die een goede ontwikkeling van de positie van den journalist belemmeren,
noemde spr. het feit, dat in Nederland een te groot aantal
dagbladen wordt uitgegeven, waardoor allerlei dagbladondernemingen
m stand worden gehouden, die economisch in de onmogelijkheid
verkeeren een redelijk salaris uit te betalen. Ordening aan
twee kanten is dus geboden: zoowel in de wereld der dagbladschrijvers,
als in die der dagbladondernemers. In dit verband'wilde
spr. niet nalaten op te komen tegen de z.i. onjuiste opvatting als
zou, bijvoorbeeld, de invoering eener collectieve arbeidsovereenkomst
m strijd zijn met de waardigheid van het beroep. Straffe
beroepsordening kan onontbeerlijk zijn juist ter verheffing of ter
handhaving van het peil der beroepsbeoefenaren. De Bond van
Nederlandsche Architecten en de Mij. ter bevordering van de Geneeskunst
zijn hiervan twee overtuigende voorbeelden Beiden
grijpen diep in de individueele vrijheid hunner leden, zoowel wat

202 D E JOURNALIST
betreft de wijze van uitoefening van hun beroep, als ten aanzien
van de geldelijke voorwaarden, waaronder zij hun taak mogen
en kunnen verrichten. Wat voor den architect en den medicus in
ons land goed genoeg is, behoeft de journalist zeker niet te versmaden.
De economische kant van het probleem ditmaal niet dieper uitwerkend,
vroeg spr. vervolgens de aandacht voor de aanraking
tusschen pers en overheid. Of met andere woorden gezegd: stijgt of
daalt het publiek aanzien der pers? Slaat men de ontwikkeling
gedurende de laatste halve eeuw gade, dan is er zeker geen reden
tot klagen. Niettemin bestaat nog altijd een zekere stille spanning,
met name tusschen overheid en pers. In de oogen der overheid
is de pers neg te vaak een lastige, bemoeizieke indringster. Men
is haar ter wille, omdat men haar niet zelden noodig heeft, of om
last te voorkomen, doch een wezenlijke genegenheid ontbreekt. De
pers van haar kant maakt het hier ook wel eens naar, met een
zeker soort „nieuwtjesjagerij", welke met het brengen van belangrijke
informaties weinig meer te maken heeft en waarbij het algemeen
belang wel eens in de verdrukking komt.
Doch, afgezien hiervan, moet het als een leemte worden beschouwd,
dat de positie van de pers in het maatschappelijk bestel
nog steeds te weinig omschreven is, nog al te zeer in de lucht hangt.
Ten deele ook met het oog op mogelijke reacties op dictatoriale
ontwikkelingen elders, is het zaak aan dit punt goede aandacht te
schenken.
In België is een staatsrechtcommissie aan het werk, waarin eminente
juristen zitting hebben, die geprobeerd hebben een omlijning
te vinden voor de positie van de pers door de gedachte te opperen,
dat zij als een vierde macht in den staat kan worden beschouwd,
naast het erkende drietal: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke
macht. Dit is een suggestie, die wijde perspectieven opent.
Ontegenzeggelijk speelt het publiciteitswezen een grooter rol
dan ooit. Dat heeft met name het Duitsche nationaal-socialisme
zeer ter dege beseft. Daar is het publiciteitswezen tot een gewichtige
machtsfactor in den staat verheven. Met het sreven naar
totaliteit en met de daaruit voortvloeiende verloochening der machtenscheiding,
is uiteraard de persvrijheid verdwenen. Dat wil zeggen:
het begrip heeft een geheel anderen en voor ons totaal onaanvaardbaren
inhoud verkregen. Met dit al is het nationaal-socialistisch
verwijt, dat onze pers niet vrij is, niet geheel onjuist. Belangengroepen,
adverteerders krijgen meer dan vroeger gedaan en ook
zeer willekeurige persoonlijke invloeden kunnen een rol spelen.
Hiertegenover staat echter de natuurlijke zelfcorrectie, die een
vrije samenleving mogelijk maakt. Toch ligt hier een aspect van
het publiciteitsvraagstuk, dat niet uit het oog mag worden verloren.
Treffend juist acht spr. de positie onzer moderne pers gekenschetst
in de door Georges Renard gebezigde term: koninginslavin.
Ook de ontwikkeling van de moderne nieuwstechniek heeft bepaalde
spanningen in het leven geroepen. De informaties zijn snel,
talrijk en vaak zeer suggestief: ons weten wat er werkelijk in de
wereld voorvalt, staat echter hopeloos ten achter bij onze verspreidingsmogelijkheden.
Als oorzaken daarvan kunnen verschillende
factoren worden aangewezen. Bronnenvergiftiging en onder bepaalde
invloeden staande persbureau. De Times schreef dezer
dagen: geen blad, dat zichzelf respecteert, zal zich voor zijn informaties
bepalen tot hetgeen de nieuwsbureaux mededeelen. Dan is er
nog de zwijgzaamheid der overheid: het verschijnsel van den
„special", die tot eiken prijs zijn kosten goed moet maken, ook
al moet er dan een vruchtbare duim bij tepas komen; onvermogen
tot onbevangen waarneming bij den verslaggever, enz.
Kortom: een heele reeks van factoren, die de spanning tusschen
waarheid en publiciteit vergroeien.
Als wij tegen deze achtergronden de gedachte blijven stellen van
een publiciteitswezen, dat als vierde macht in den staat heeft te
fungeeren, dan zal het ons duidelijk zijn, dat wij, bij een handhaving
onzer persvrijheid, nochtans aan een zekere binding en
ordening van beroep niet kunnen ontkomen.
Hiervoor is studie der beroepsproblemen vereischt; zeker niet in
de laatste plaats door de journalisten. Zeer te betreuren is het dan
ook, dat in Nederland nog te weinig wordt gedaan aan de beoefening
van de dagbladwetenschap en de plannen tot voorbereiding
van een hieraan te wijden instituut moeten dan ook, zij het als een
eerste en bescheiden stap, met voldoening worden begroet.
Van veel belang acht spr. het, dat de journalisten ook naar buiten
hun positie duidelijk stellen. Hun zaak is een publieke zaak. Zij
moeten werken voor erkenning van de publiciteit als een belangrijk
democratisch orgaan van openbare controle, dat onafhankelijk is
van de overheid, maar ook van ongecontroleerde of onbekende
invloeden. Een krant, waarvan niet duidelijk kenbaar is, wat men
aan haar heeft, van welke zijde zij gefinancierd wordt, noemt spr.
in een welgeordend democratisch staatsbestel onaanvaardbaar en
wetgeving op dit punt acht hij gewenscht.
Als orgaan van de publieke controle kan de krant tegenover de
overheid eischen stellen; deze is verplicht haar, binnen de grenzen
van eigen verantwoordelijkheid voorlichting te geven en moet ook
het toelaten van de pers bij openbare gelegenheden niet als een
gunst, maar als haar recht beschouwen, omdat de pers het publiek
vertegenwoordigt in wier naam de overheid functionneert.
Eerst bij algeheele bevrijding van het dagbladwezen van ongewenschte
economische bindingen en, bij ordening in eigen kring,
zal de vrije pers haar rol als vierde macht in den staat in waarheid
kunnen vervullen.
Op de inleiding volgde een levendige gedachtenwisseling. Daarbij
werd gewezen op de vercommercialiseering van het dagbladwezen
ïn de gevaren, die een geraffineerde voorlichtingstechniek kan op­
leveren, wat betreft het geven van een ongewenschte voorlichting
aan den lezer. Alleen als „achting voor den lezer" het criterium
blijft, kunnen deze klippen worden omzeild.
Een ander debater legde den nadruk op den eerbied, dien men
aan de overheid is verschuldigd, terwijl de vrees werd geuit, dat
wettelijke regelingen de vrijheid der pers zouden kunnen aantasten.
Daarentegen vond de gedachte eener collectieve arbeidsovereenkomst
ondersteuning, terwijl voorts nog op verschillende misstanden
werd gewezen, o.a. het nadrukken van primeurs, zonder bronvermelding.
Ook de opleiding van den journalist en de ordening van
het beroep vonden een nadere bespreking. Kortom het werd een
opgewekte gedachtenwisseling, waaruit ten zeerste bleek hoezeer
de aan de orde gestelde problemen de geesten bezig houden.
JAARVERGADERING HAAGSCHE
JOURNALISTENVEREENIGING
De Haagsche Journalistenvereniging hield den 22en
Maart haar jaarvergadering, onder leiding van den voorzitter
Mr. J. J. van Bolhuis.
Het jaarverslag van de secretaresse werd goedgekeurd,
evenals het financieel verslag van den penningmeester,
C. Wildenberg. In de kascommissie voor 1939 werden
benoemd de heeren mr. J. C. de Wit, Q. de Ridder en
G. J. Lammers, en tot plaatsvervangend lid de heer
C. A. Crayé. In het bestuur werden herkozen de heer
K. Voskuil en mej. E. J. Belinfante. Tot gedelegeerde
en plaatsvervangend gedelegeerde bij het Kringbestuur
werden herkozen de heeren K. Voskuil en J. M. A.
Kroes. Bij de behandeling van de agenda van de Kringvergadering
werd besloten voor de bestuursvacature te
steunen den candidaat van de ,,Oostelijke pers", den
heer Berding.
Er waren op de voorstellen tot herziening van Statuten
en Huishoudelijk reglement een groot aantal amendementen
ingekomen, terwijl het bestuur zelf ook met
verscheidene amendementen kwam. De meeste werden
zonder uitvoerige bespreking goedgekeurd. Men besloot
wat de groepsvorming betreft vertrouwen te stellen in
het Bestuur, maar sprak toch den wensch uit, dat het
aantal leden van de groepen, die vertegenwoordigd zullen
zijn in het Kringbestuur niet beneden de 20 zal
zijn.
In het bijzonder werd gepleit voor de mogelijkheid om
het contact met de Indische leden te bevorderen. Men
achtte het niet wel mogelijk deze ook in een groep te
vereenigen, die in het Bestuur vertegenwoordigd zou
zijn, maar achtte het wel overweging waard, dat Indische
leden, die met verlof in Nederland vertoefden, in
staat zouden worden gesteld bestuursvergaderingen bij
te wonen. Ook werd de wenschelijkheid bepleit de Indische
Commissie, die nooit geconstitueerd werd, te constitueeren
en nieuw leven in te blazen.
Bijzondere aandacht werd mede gewijd aan de pensioenverzekering,
naar aanleiding van een later ingetrokken
voorstel, een deel van de rente van de weerstandskas
te doen gebruiken voor propaganda voor de
weerstandskas. Dit denkbeeld vond geen steun, maar
wel achtte men het wenschelijk de aandacht van de
jongeren, die het belang van de verzekering niet zoo
inzien, te vestigen op de mogelijkheid van een gemengden
vorm van verzekering, waarbij pensioen en kapitaalverzekering
ten bate van het gezin gecombineerd zijn.
Het resultaat van de verdere besprekingen is neergelegd
in de amendementen.
+ *
Als candidaat-lid heeft zich aangemeld de heer }.
Oppenheim.
EMMY J. BELINFANTE,
Secretaresse.
DE UTRECHTSCHE PERS
Zaterdag 25 Maart heeft De Utrechtsche Pers een
ledenvergadering gehouden, waarop belangrijke zaken
zijn afgedaan in verband met de representatieve functie
van de vereeniging. Was op de laatste ledenvergadering
een motie aangenomen, waarin De Utr. Pers verklaarde

de representatie zelf ter hand te nemen, eventueel in
samenwerking met de Groep Midden-Nederland van de
R.K. Journalistenvereniging en de Utrechtsche Sportpers
— thans kon worden medegedeeld, dat contact was
gezocht en verkregen met de organisatie van R.K. collega's,
en dat door elk van de besturen twee leden zijn
aangewezen, die tezamen zullen zoeken naar een definitieven
vorm van samenwerking.
Thans werd door het Bestuur een motie ingediend,
waarbij, mede in verband met de voorloopig verkregen
samenwerking met de R.K. georganiseerde collega's, de
volstrekte onvereenjgbaarheid werd uitgesproken van
het lidmaatschap van De Utrechtsche Pers met dat van
een andere organisatie van journalisten, die het recht
van representatie aan zich zou willen houden.
Nadat collega Van Ostende namens het Bestuur deze
motie op velerlei grond had verdedigd, ontstond een
levendige, vaak warme, en niet altijd elven heldere,
maar toch steeds vriendschappelijke discusie, die meer
dan één gezichtspunt openbaarde, en waarbij wel bleek,
dat wat historisch geworden is, door sommigen niet zoo
gemakkelijk kan worden losgelaten.
Nadat met 12 tegen 5 stemmen was uitgemaakt, dat
de motie niet in strijd met de statuten was, werd vervolgens
de motie zelf aangenomen met >13 tegen 4
stemmen.
De vergadering werd hierna verdaagd tot Woensdagavond
29 Maart, wijl een zeer belangrijk agendapunt,
met name de voorstellen van het Kringbestuur tot
wijziging van Statuten en Huish. Reglement niet meer
aan de orde kon komen.
In deze gemeenschappelijke, meer intieme samenkomst,
hadden wij den gedelegeerde van de Amsterd.
Pers bij het Kringbestuur, v. d. Bergh als gast, wien
door onze vereeniging verzocht was een uiteenzetting
te geven van de beginselen waarop de reorganisatievoorstellen
berusten. Hij deed dit op de hem eigen,
pakkende wijze, waarna in de gedachtenwisseling nog
menig punt werd opgehelderd, of een aan het exposé
tegenstrijdige meening werd gelanceerd. Collega's Van
Noorle Jansen, Dinger en ondergeteekende dienden
amendementen in, die opnieuw stof tot discussie leverden,
en waarbij vooral de zaak van de persvrijheid in
breeden omvang werd behandeld. Het resultaat was dat
ook de jongste Kringafdeeling, met enkele amendementen
op de komende ledenvergadering zal verschijnen.
De vergadering besloot een delegatie van zes leden,
drie bestuursleden en drie gewone leden, naar de Kringvergadering
af te vaardigen, t.w. collega's Dokter,
Schilp, Pohl, Dinger, Koster, v. d. Berg. Deze delegatie
kreeg opdracht de amendementen van de overige afdeelingen
zelfstandig op hun waarde te toetsen.
Nog werd besloten de candidatuur van F. J. A. Berding
(Zwolle) als lid van het Kringbestuur in de vac-
Biemond te steunen.
De Secretaris,
C. A. SCHILP.
JAARVERGADERING „OOSTELIJKE PERS".
Zaterdag 18 Maart vergaderde de „Oostelijke Pers"
te Deventer, waar 16 van de 25 leden uit Overijssel en
Gelderland, alsmede het eerelid der vereeniging, collega
Holsboer, aanwezig waren.
Het jaarverslag van den secretaris gaf collega Holsboer
aanleiding hulde te brengen aan collega Biemond
voor hetgeen deze als bestuurslid van den Kring, zoowel
voor den Kring als voor de O.P. heeft gedaan, een
hulde, waarbij de vergadering zich aansloot.
Het jaarverslag van den penningmeester vermeldde
een batig saldo.
De secretaris werd in de vacature-Biemond candidaat
gesteld voor het Kringbestuur. Vastgesteld werden
eenige amendementen op het voorstel tot herziening
van de Statuten en het H.R. van den Kring, met de
strekking van welk voorstel de O.P. zich kon vereenigen.
Besprekingen over een zomeruitstapje tezamen met
DE JOURNALIST 203
de Journalisten Ver. „Friesland" leidden tot het voorloopig
resultaat, dat een commissie werd benoemd, die
een plan tot een twee-daagsche excursie naar de Veluwe
zal uitwerken.
Een gemeenschappelijke maaltijd hield de bezoekers
der vergadering na afloop hiervan nog eenigen tijd gezellig
bijeen.
De secretaris,
F. BERDING.
JOURNALISTEN-VEREENIGING „FRIESLAND"
De Journalisten-Vereeniging „Friesland" heeft candidaat
gesteld voor het lidmaatschap van het bestuur
van den Kring (in de vacature-Biemond) den heer F.
J- A.^ Berding te Zwolle, secretaris van de „Oostelijke
Pers".
De amendementen op Statuten en Huishoudelijk Reglement,
door de „Oostelijke Pers" voorgesteld, worden
door de vereeniging gesteund.
BINNENLAND.
MISDAAD EN PERS
Proefschrift van K. W. P. Klaassen
Aan de Utrechtsche Hoogeschool is op den lsten
dag van Maart tot doctor in de rechtsgeleerdheid gepromoveerd
de heer K. W. P. Klaassen op een proefschrift
„Misdaad en Pers".
Het is een zeer geslaagd werk over een deel van ons
journalistieke vak geworden, samengesteld — naar uit
het dankbaar Voorwoord blijkt — o.m. met de medewerking
van Dr. N. Muller te Amsterdam, Dr. B. V.
A. Röling te Utrecht, W. N. van der Hout en A. J.
Lievegoed te Den Haag en voorts uit de antwoorden op
enquête-formulieren door ruim tweehonderd personen
ingezonden, de Nederl. Journalistenkring en de R.K.
Journalistenvereniging.
Op een Historisch Overzicht volgt een beschouwing
over Criminaliteit en Pers, waarin de pers nog al eens
ernstige dingen worden verweten, o.a.: „Het lezen van
een crimineel bericht doet in den lezer de gedachte ontstaan,
zelf eens een misdaad te plegen, waartoe hij plan
en middelen zelf uitdenkt" of: „Het kennisnemen van
crimineele berichten doet in den lezer het verlangen
ontstaan zijn naam door het plegen van een misdaad
bekend te maken"; óók wel: „Een persbericht bemoeilijk^
het (opsporingsonderzoek of maakt dit onmogelijk".
De heer Klaassen bespreekt nu verder den inhoud
van het crimineele bericht, zegt wel interessante dingen
over de rechtbankverslaggeving, de verhouding van pers
en rechtelijke macht, geeft zijn oordeel over het uiterlijk
van het crimineele bericht met koppen, illustraties, plaats
in de krant, de frequentie van het crimineele bericht en
komt dan tot een eindbeschouwing.
Het practische nut van zijn werk sloeg blijkbaar de
hoofdredacteur van één onzer grootste bladen tegenover
hem niet hoog aan. Hij zelf kan dat ook niet:
„Doch als een enkele journalist, officier van justitie,
rechter of politicus van zijn werk heeft kennis genomen
en één en ander overdacht, één leven van een zwakkeling
minder verwoest zal worden en daardoor zijn
gezin behouden blijft", gevoelt de heer Klaassen zich
beloond.
Doch hij hoopt algemeene belangstelling te hebben
gewekt voor het interessante probleem en na een meer
uitgebreid onderzoek een uitvoeriger gefundeerde oplossing
aan de praktijk te kunnen aanbieden.
Laat uwe medewerkers hun stijl behouden wanneer
ze er een hebben. Een redactie behoort geen „normaalstijl"
in te voeren en te handhaven.
(Julius Bachem, „Allerlei Gedanken über Journalistik", 1906).

204 DE JOURNALIST
DE EERSTE NEDERLANDSCHE COURANTEN.
Onlangs heeft men in de Koninklijke Bibliotheek te
Stockholm een vondst gedaan welke van groote beteekenis
voor de geschiedenis van het Nederlandsche dagbladwezen
is. Een Zweedsch historicus heeft er namelijk een
partij van 1300 Hollandsche couranten te voorschijn
gehaald, waarvan niet minder dan negen nummers ouder
zijn dan het oudste tot nu toe bekende exemplaar.
Over de geboorte van de Nederlandsche pers is niet
veel bekend. Weinig kranten toch weerstonden den tand
des tijds en de enkele exemplaren welke hier en daar
voor den dag kwamen waren vaak zeer moeilijk te ontcijferen.
Sedert men in het begin der vorige eeuw zich
met de geschiedenis van het courantenwezen ging bezighouden
is er een felle jacht ontstaan naar de alleroudste
krant. Telkens meende iemand haar gevonden te hebben.
Zoo kwam Robert Fruin in 1863 tot het resultaat, dat
een nieuwsblad, gedateerd 13 Maart 1623, de oudste
courant was welke nog bestond, doch slechts vier jaar
later vond men een nummer van 5 April 1621. Het duurde
echter tot 1880 voor dit record werd gebroken. Het
was Satijn Kluit, die in het British Museum een exemplaar
van de „Courante uyt Italiën, Duytslandt etc." van
25 Nov. 1619 ontdekte. Weer moest het een generatie
duren voor men oudere kranten vond. Ditmaal was het
de stadsbibliotheek te Antwerpen welke er een van 31
Aug. 1619 in haar bezit had. Nu scheen het werkelijk
het oudste exemplaar te zijn want dertig jaar lang zocht
men in alle archieven en zolders tevergeefs. Toch
moesten er veel oudere kranten bestaan hebben. In 1617
werd bijv. een tooneelstuk van P. C. Hooft opgevoerd
waarin hij een der spelers laat zeggen:
Ttveemael ter week leest men van bladt tot bladt,
De couranten nouvetten uit de vier hoeken van de
stadt,
Getrouwelijk vergaderd door secretaris Snap-al."
Zelfs in een verordening van de Oost-Indische Compagnie
uit 1607 staat, dat men op straffe van ƒ 3.—
boete: ,,geen couranten of andere stukken uit de raadkamer
mocht verwijderen". Of deze „couranten" gedrukte
nieuwsbladen of geschreven documenten waren
is echter nooit bewezen.
Thans is dus, precies 75 jaar na de eerste vondst van
Fruin ook het Antwerpsche record geslagen. Terwijl
men tot nu toe slechts zeven nummers bezat van vóór
1626, bevat de Stockholmsche partij er niet minder dan
139, waarvan er 130 in Amsterdam zijn gedrukt, 6 in
Arnhem en 3 in Delft. Het exemplaar, dat op het oogenblik
den eeretitel van oudste Hollandsche courant draagt,
is gedateerd 1 Juni 1618 en is dus ruim een jaar ouder
dan die van Antwerpen. Bovendien zijn er honderden
exemplaren bij van kranten welke nog nooit door eenigen
geschiedschrijver beschreven zijn.
KINDER-RECHTSPRAAK EN PERS.
M. schrijft in het Maandblad yoor Reclasseering:
Vleesch noch visch op de Kinderzitting.
Een belangwekkend artikel van den nieuwen secretaris
van het Centraal College voor de Reclasseering,
Mr. N. Smits, troffen wij aan in het Algemeen Weekblad
voor Christendom, en Cultuur van 23 September 1.1.
Hij wil, met behoud van het intieme karakter van de
zittingen van den Kinderrechter, de pers daar toelaten,
opdat die de heele strekking van het Kinderrecht meer
den volke bekend kan maken.
De kinderzitting, zooals zij thans is, voldoet aan geen
enkelen eisch. Zaal der terechtzitting, groene tafel, drie
man in toga, formeele rechtsgang. Ik héb het anders
gezien b.v. in Boston en in Londen. Menschelijk gekleede
Rechter, in eenvoudig vertrek, jongetje vlak bij
hem met de hand van den tot hem sprekenden Rechter
om zijn schouders. Dat was contact. In Londen waren
er wel 20 menschen bij — maar het contact werd niet
verstoord omdat alles zooveel mogelijk op contact was
ingericht; het was vleesch en visch, contact ondanks
aanwezigheid van menschen, terwijl wij heben vleesch
noch visch, d.w.z. geen contact ondanks de afwezigheid
van de pers. Maak een vertrouwelijke zitting in de kamer
van den Kinderrechter, die is gekleed in een gewoon
menschelijk pak en die zit aan een gewone menschelijke
tafel met een gewoon menschelijk tafelkleed
er op. Laten er gerust een paar menschelijke menschen
van de pers bij zijn, die de Kinderrechtspraak tot volkszaak
kunnen maken. Beter dan tegenwoordig, nu, bij
hermetisch gesloten deuren, ook vertrouwelijkheid en
contact zijn buitengesloten.
Of de pers zal meenen dat zij daar copy vindt? Dat
is haar zaak.
PERSBREIDEL?
De Maasbode heeft in een entrefilet gewezen op de
stelselmatige ophitsing in het dagblad der N.S.B, en
meende dat daartegen maatregelen niet konden uitblijven.
„Een haatzaai-artikel in ons Strafwetboek en zoo
noodig een persbreidel, die het gezag kan doen ingrijpen,
behooren aan deze dingen een einde te maken."
De Nederlander komt daartegen met klem op.
De bestaande verantwoordelijkheid voor de strafwet is voldoende
om er in bepaalde gevallen gebruik van te maken.
Hetgeen overigens niet wil zeggen, dat wij een stroom van aanklachten
wegens beleediging gaarne zouden zien ingediend. Daarmede
zou men aan de schrijvers van al die misselijke artikelen
te veel eer bewijzen.
Wie op grond van het geschrijf in de nat. soc. pers een persbreidel
of soortgelijke maatregelen bepleit, bewijst dat geschrijf niet
alleen te veel eer, maar handelt tevens precies naar de diepste verlangens
van deze nationaal-socialisten.
Zij immers willen niets liever dan den martelaar spelen, omdat
zij in het spelen van die rol politiek voordeel speuren.
Daarom moest de last, die ir. Mussert op het Blauwe Zand
ondervond, in alle opzichten uitgebuit worden.
Daarom moest de Haagsche politie voorgesteld worden als
opzettelijke vervolgers van rustige nationaal-socialistische burgers,
die kennissen naar den trein brengen.
En een zelfde martelaarsrol zou ook weer gespeeld worden bij
verbod van het „nationale" dagblad. Vragen aan den minister,
interpellaties, processen, collectes voor steun aan de martelaren,
klachten wegens beleediging, gemopper als andere bladen, die tegen
de N.S.B, schrijven, niet zouden werden verboden — welk een
heerlijk propagandamateriaal zou dit alles vormen voor hen, die in
navolging van het Duitsche regime de demagogie bewust als middel
in den politieken strijd aanvaarden.
Waarlijk, men zou den Heeren geen grooter genoegen kunnen
doen dan hun op deze wijze stof tot gejammer te verschaffen.
Laat men liever rustig het dagblad der N.S.B, laten praten.
Luisteren doen er toch niet veel meer. En zij, die dit nog wel
doen, raken zoo afgestompt bij de dagelijksche her-lezing van alle
vreeselijkheden, dat zij het blad tenslotte als een probaat middel
tegen de zenuwen zullen gaan beschouwen.
In ernst echter, de communistische Tribune heeft men in haar
goeden tijd ook in het wilde weg laten brieschen. Niemand, die er
zich nog wat van aantrek.
Eenzelfde gedragslijn past tegenover soortgelijke organen van
dezen tijd.
Ook deze breidelt men het beste door ze niet te breidelen.
Een provinciale Perspenning in Zeeland.
De commissaris der Koningin in Zeeland jhr. mr. ].
W. Quarles van Ufford, heeft den in Zeeland
ingestelden provincialen perspenning aan een 24-tal
daarvoor, volgens het reglement, in aanmerking komende
personen, doen verstrekken.
Deze perspenning wordt, behalve aan de ervoor in
aanmerking komende leden der Zeeuwsche vereeniging
van uitgevers van bladen, uitsluitend uitgereikt aan journalisten
en persfotografen, die hun persfunctie beroepsmatig
en als hoofdberoep vervullen; dag- en nieuwsbladcorrespondenten,
die hun taak als bijbetrekking vervullen,
zijn van de verstrekking uitgesloten.
De commissaris der Koningin in Zeeland, gehoord
het advies van het bestuur der Zeeuwsche persvereeniging
en, eventueel naar zijn goeddunken, ambtsberichten
ter zake ingewonnen hebbende, beslist over de uitreiking
van deze legimitatiebewijzen. De in den penning
vervatte en zijn handteekening dragende verklaringen
zijn drie jaar geldig.

UIT DEN LEDENKRING.
VOOR EEN „JONGERE".... EN VOOR
OUDEREN!
Collega Oosterloo zij volledig gerust: hij is jong!
Verre zij het van mij — die in iDuitsche studentenkringen
„ein bemoostes Haupt" zou heeten, ware het niet
dat zelfs het „Mooss" mij begint te ontvallen — te
meenen. dat ik 27-jarige collegae wegens meer dan vijf
dienstjaren onder de „ouderen" tel! Nochtans: er moet
een grens zijn. Ik ken lieden van tegen de 70, die het
gemakkelijk opnemen tegen „broekjes" van 30 of 40,
maar wie verdeelen wil moet een maatstaf hebben en
niet gaan individuali'seeren. Zou ik de 27-jarigen met 5
dienstjaren „jongeren" noemen, dan bedreigt mij, mijnheer
de Redacteur, in Uw volgend nummer een reprimande:
van een 28-jarige met 6 dienstjaren, die zich
misschien nog veel jonger voelt dan collega Oosterloo,
die overigens best begrepen heeft dat ik maar een paar
nog onvaste denkbeelden ventileerde, waarover beter
dan over de „voorstellen" van Godesberg, valt te praten.
Mij gaat het er alleen maar om, dat de journalistiek
beter dan veelal geschiedt kan, dus móet beoefend worden;
dat de geestdrift van onderen op (niet van onderen
af!) moet komen; en dat de Kring tot mede-taak heeft,
daarvoor maatregelen te beramen, er iets voor te doen.
Dat is collega Oosterloo met mij eens; in hem heb ik
dus mijn eersten medestander. Nu moeten er vele volgen!
Ik houd er mij namelijk van overtuigd, dat wij ook
met de best-georganiseerde „opleiding" van journalisten
— waarvan ik overigens een fel voorstander ben —
geen steek opschieten, zoolang wij niet zelf vóór alles
beschikken over een laaiende liefde voor ons vak. Ik
heb veel gelegenheid, te constateeren — ook bij mijzelf
— dat wij, journalisten, geneigd zijn met onze
zeldzaam mooie taal te flodderen, niet op onze woordkeus
te letten (zelfs technisch volkomen foutieve termen
te bezigen), vreemde munt te laten circuleeren ook
waar een vaderlandsche met een zuiveren klank bestaat,
kromme zinnen neer te pennen, kortom, onzen geestigen
puzzle-redacteur. den taaihoeder Charivarius en
anderen karrevrachten materiaal te verschaffen. En dat
terwijl wij dan toch allereerst geroepen zijn om de volkstaal
op peil te brengen en te houden. Dat is één kant
van de zaak. Een andere ligt in onze verplichting, den
inhoud van onze gedachten zuiver in onze woorden
(e vatten (of, bij verslag of interview: den inhoud van
anderer gedachten, hetgeen onze verantwoordelijkheid
slechts verzwaart). Ook daarin zijn- wij vaak slordig.
Zeker, wij hébben vaak haast, maar wij haasten ons
óók graag om die haast te misbruiken als kapstok om er
onze fouten aan op te hangen, ofschoon — ik herhaal
het — wij, journalisten, aan onze vakliefde verplicht zijn
tot het nastreven van de grootst mogelijke zuiverheid in
woordkeus èn in taalhanteering. Er is een derde kant:
de gebrekkigheid van het taalonderwijs. Ik zou niet
graag den onderwijzers de kost geven die een barbaarsch
Nederlandsch uit hun pen laten vloeien of uit
hun stukje krijt laten krassen! De waarde van de „aanbeveling":
„ik kreeg op school altijd achten voor opstellen",
heb ik op zoowat nihil leeren schatten.
Haast bij het werk, gebrek aan liefde voor den vorm
der dingen (een algemeen euvel trouwens: zet maar
een goudeneeuwsche voordeur naast een „moderne",
die a ƒ 1.50 per stuk de fabriek verlaat) en tekort aan
scholing bedreigen het peil van den journalistieken arbeid.
Ik bepleit geen achteruitzetting van de klok; wel:
het nemen van maatregelen die zelfcontrole en onderlinge
controle in de hand werken. De jonge generatie
(u, collega Oosterloo, zoo goed incluis als ik!) moet
leeren inzien dat ons vak niet „zoomaar" een vak is;
dat je het niet per „Asso" en ook niet „par droit de
naissance" beoefenen leert, maar dat je ervan moet
zeggen wat Edison gezegd wordt gezegd te hebben van
het uitvinden: 1 % inspiratie en 99 % transpiratie. Ook
journalistiek beoefenen leert men alleen „in het zweet
DE JOURNALIST
205
zijns aanschijns". Ik beken graag dat ik soms drie kwartier
of daaromtrent zwoeg om een mij bruikbaar lijkenden
„aanloop" te vinden, en ook wel eens lang wik en
weeg over één woord. Goethe was er achter: , denn
eben wo Begriffe fehlen, da stellt zur rechten" Zeit
ein Wort sich ein ! Voor de weergave van een gedachte
is een woord warempel zoo gemakkelijk niet te
vinden.
Het is den Kringleden bekend dat in onzen tijd vrij
wat wordt gedaan om de liefde tot een handwerk te
verlevendigen, om een „veredeling van het ambacht" te
beproeven. Men doet dat door de jongeren tot gezonden
wedijver te prikkelen en door, in voordracht of
samenspreking, den theoretischen kant van handwerk of
ambacht te behandelen. Dat moest, dunkt mij, de Kring
ook doen! Vakproblematiek, die er genoea is!, in debat
of geschrift behandelen; daarnaast: wedijver uitlokken
onder hen die straks de meerderheid van de dragers
van ons vak zullen vormen: de „jongeren". De organisatie
van dit werk is in het geheel niet moeilijk, en
vee, geld, collega Schraver, zal het niet kosten. Anders
sou het zijn met een instelling tot opleiding — en toch
zal die, naar mijn overtuiging, ook moeten komen.
Want — en hier raak ik tenslotte noa een vierden
kant van de zaak -- laat ons toch de oogen wagewijd
open hebben voor het verband tusschen de journalisten-kwahteit
en de journalisten-£e/oorz*'n#/ Wij moeten
op den duur toch van die gekheid af dat iedereen zich
maar „journalist" doopt en het dan ook „is". Wij kunnen
van de positie van den journalist, in ideëel en in
materieel opzicht, niets terecht brengen, zoo wij niet
op weg gaan naar „Zelfordening", grensafbakening en
zoo naar peilverhooging. Het Kringlidmaatschap moet
een waarborg voor zekere journalistieke kwaliteit worden,
berst dan zullen wij bij onderhandelingen niet meer
met leege handen staan: en alleen hij die iets heeft
aan te bieden dat de wederpartij noodig heeft, kan een
eisch stellen inplaats van alleen maar te „verzoeken"
Die zelfordening kan in de op zichzelf kleine maatregeien,
waarvoor ik ïn collega Oosterloo een medestander
vond, een begin nemen. Zeker is, dat wij van onder
naar boven moeten werken. Het élan moet bij de
„jongeren" beginnen; de „ouderen" moeten er de organisatie
voor maken en het zijn kans geven. En nu
heb IK, ook voor collega Oosterloo, meteen wat troost:
het eindresultaat wordt alleen dan goed, wanneer de
„ouderen'' den „jongeren" de kans geven, en de
„jongeren" van de „ouderen" die kans aanvaarden. Ergo:
beide groepen hebben hier haar taak; zij moeten
samen hun slag slaan. En daarom is het van gering belang
aan welken kant van het grenslijntje de een staat
oï de ander. Als er maar aan de zaak gewerkt wordt!
G. J. van Heuven Goedhart.
X IS KLEINER DAN EEN MILLIOEN
Onder het vragend uitgesproken motto „Wat doen
wij voor de jongeren" lanceerde mr. dr. G. J. van
Heuven Goedhart de idee van een journalistiek prijsgevecht.
Amerikaansche krantenmenschen zouden dit voorstel
als red hot news op de frontpagina gepubliceerd
hebben. In Holland's bezadigden N.J.K. volstaat men
met een intiem, maar waardeerend applausje.
De heer Goedhart heeft niet de bedoeling gehad, een
volledig antwoord op de door hem gestelde vraag te
geven. Hij wees slechts een richting, zij het het een zeer
goede richting aan. Hij overtuigde ons er bij voorbaat
van, dat het instellen van een jaarlijksch journalistiek
tournooi op zichzelf niet veel meer zou zijn dan een
decoratief versiersel aan het N.J.K.-front.
Het is dus, naar ik meen, geheel volgens de bedoeling
van den geestelijken vader, de door hem voorgestelde
kamp om den eeretitel te zien als onderdeel van een
breed opgezet plan van actie. Hoe breed dit plan zal
zijn is voorloopig een groot mysterie, maar de heer
Goedhart gaf eenige reden tot optimisme, toen hij zijn

206 DE JOURNALIST
artikel eindigde met een oproep, die klonk als: Ideeën
Gevraagd.
Met den schroom van hem, die zich op onbekend en
glibberig terrein waagt, moge ik aan dien roep gehoor
geven en dus mijn voorstel ter tafel brengen.
Herinner ik mij goed, dan is er in het kringorgaan
reeds eerder aandacht gevraagd voor de mogelijkheid
— of onmogelijkheid, zoo U wilt — om jongere journalisten
tijdelijk met het buitenland uit te wisselen. Gezien
zijn betrekkelijk geringe belangrijkheid in het raam
der wereldpers, schijnt onze bodem echter weinig geschikt
voor een dergelijk ruilsysteem, afgezien nog van
het feit, dat journalisten zich uiteraard niet zoo gemakkelijk
laten ruilen als, men vergeve mij deze stroeve
beeldspraak, postzegels.
Maar er zijn meerdere wegen naar Rome.
Waarom bestaan er wel studiebeurzen voor iedere
universitaire opleiding en waarom niet voor een bij
uitstek belangrijke scholing als de journalistieke?
Er worden, zooals ieder weet, kapitalen gespendeerd
aan universiteitsgebouwen, aan subsidies, ondersteuningen,
honoraria voor hoogleeraren en zelfs geen
minimaal gedeelte van het enorme totaal mag ten goede
komen aan den leerstoel der massa: de krant. Men veronderstelt
klaarblijkelijk, dat onze Koningin der aarde
haar eigen zaken wel kan regelen, en optimisten mogen
concludeeren: dit illustreert den eerbied, welken men
de Nederlandsche journalistiek toedraagt.
Waarschijnlijk is dit wat te optimistisch. Journalistiek
leert men (gelukkig) niet uit dictaatcahiers en professorale
referaten en dit gemis aan wetenschappelijk
decorum kost, als altijd, geld.
Ik durf, zonder de moeite te nemen om er statistieken
op na te slaan, beweren dat het ministerie van O. K. en
W. „natuurlijk" met tekorten werkt. Het zou dus riskant
en ontactisch zijn, te eischen, dat dit ministerie de journalistieke
scholing een financieele bloedtransfusie ging
toedienen.
Maar dit neemt niet weg, dat een betrekkelijk gering
kapitaal, onder beheer van den N.J.K., nieuwe en voor
de ontwikkeling der journalistiek belangrijke perspectieven
zou kunnen openen.
Men stelle zich voor:
Op een goeden dag krijgt de Kring de beschikking
oyer een renteloos voorschot, groot X
gulden 1 ). Een belegging maakt het mogelijk,
periodiek een aantal jongere collega's naar het
buitenland uit te zenden met de opdracht „copy
te maken".
Men hoeft waarlijk geen kasboekenmentaliteit te
bezitten om hier financieele mogelijkheden in te
zien. Want provinciale bladen, die deze copy graag
zullen publiceeren, zullen gemakkelijk genoeg ge*
vonden kunnen worden. Dat de berichtgeving goed
zal zijn — vooral wanneer de betrokken correspond
dent zich in zijn buitenlandsche positie heeft ingewerkt
— moge gegarandeerd worden door de
selectie van den N.J.K., die immers niet iedereen
voor een „studiebeurs" in aanmerking zal doen
komen. — Zou de Kring met een persbureau en
een renteloos voorschot geen geld kunnen verdienen?
Het antwoord is aan de financieele experts.
Dit plan werd door mij, als zijnde géén financieel
expert, met opzet slechts schematisch voorgesteld en wil
geenszins de pretentie hebben, de journalistiek in nieuwe
banen te leiden. Het is dan ook slechts een gratis bijdrage
en men zou het als motto kunnen meegeven
„beleefd ter overdenking aanbevelend".
Een Asso-, respectievelijk Succesgenialiteit luidt:
Iedere journalist voelt altijd den zwerver in zich.
) X is kleiner dan een millioen.
Voorzichtig om dezen dooddoener heenloopend, geloof
ik toch wel, dat vele jongere collega's het met mij
zullen betreuren, dat de kans op journalistiek werk in
het buitenland in dezen tijd vrijwel een onmogelijkheid
is geworden.
De Kring moest eens een erfenisje van een paar ton
krijgen.
Amersfoort, Maart '39. H. A. C. v. d. KRAAN Jr.
BUITENLAND.
BAANBREKERS GINGEN HEEN
Omstreeks de helft van de laatste maand van het vorige jaar
heeft de journalistiek twee figuren verloren, die ieder op hun manier
een nieuwen tijd in het krantenwezen hebben ingeluid en tot wasdom
zien komen. Kort na elkaar overleden Pierre Lafitte in Parijs en
/. C. Schroder te Amsterdam, mannen, waaraan de moderne courant
voor een zeer belangrijk deel haar ontstaan te danken heeft.
De wegen, die beiden gevolgd hebben, waren weliswaar nogal
verschillend, maar het resultaat was toch, dat de kranten een meer
fleurig en vaak ook luchtig aanzien kregen, wat als een eisch van
den tijd beschouwd kan worden.
Over de beteekenis van Barbarossa voor onze Nederlandsche
journalistiek behoeft niet veel meer gezegd te worden na de verschillende
in memoria, die in tal van bladen de laatste weken verschenen
zijn. Het was vooral zijn stijl, zijn visie op de zaken en
zijn manier van opdienen zijner opinie, die tot een nieuwe wijze van
werken en schrijven bij vele redacties heeft geleid.
De nonconformist Lafitte.
Pierre Lafitte was meer de dissenter op technisch gebied, die
verscheidene nieuwe bladen heeft opgericht om er zijn nonconformistisch
ideeën in tot uitdrukking te kunnen brengen. Tot zijn dood
was hij de voortvarende directeur van de Figaro, maar het was
vooral in de vooroorlogsjaren, dat hij getuigenis had afgelegd van
zijn schier onbegrensden scheppingsdrang. Achtereenvolgens schiep
hij La Vie au grand air, Fermes et Chateaux, Femina, Je sais tout
en vooral misschien het eerste geïllustreerde dagblad in Frankrijk
Excelsior. Deze laatste daad had revolutionnaire gevolgen in het
dagbladwezen, want allengs zagen alle couranten zich genoodzaakt
aan de zucht naar plaatjes gevolg te geven. Niet alle waren in
staat de hooge 'kosten van goede prentjes te dragen, maar ook
met een mindere kwaliteit stelde men zich tevreden, als er maar
illustraties in den dorren tekst kwamen.
De vernufteling doet zijn intrede.
Het was overigens merkwaardig, dat de boulevardpers, die toch
zoo'n typisch Parijsch verschijnsel is, aan het brein van een niet-
Parijzenaar is ontsproten. Pierre Lafitte was namelijk geboortig uit
Bordeaux, doch hij voelde zich op en top Parijzenaar toen hij in
1910 de eerste nummers van het geïllustreerde dagblad Excelsior
van de persen deed komen. De Parijzenaars keken hun oogen uit
en die dagen behooren dan ook wel tot de onvergetelijke voor
degenen, die ze van nabij hebben meegemaakt. Hoe frisch en baanbrekend
de denkbeelden van Lafitte tot het laatste toe zijn gebleven,
blijkt wel hieruit, dat hij nog steeds de technische leiding had bij
Paris Soir en Pan's Midi, welke bladen, zooals algemeen bekend is,
tot de meest vooruitstrevende van onzen tijd behooren.
Een geheel nieuwe verschijning heeft onder Lafitte zijn intrede
in de journalistiek gedaan. Het is de redacteur-opmaker, de steenredacteur
of hoe wij hem meer mogen noemen. In Frankrijk spreekt
men wel van „1'ingénieur en journaux", wat misschien nog niet
zoo gek is. Immers Hooft heeft het woord ingenieur al vertaald
met „vernufteling" en dr Luning Prak gebruikte in een artikel over
de Deltsche studie in 1934 dezelfde vertaling. Of dat in navolging
van Hooft geschiedde, valt te betwijfelen, want dr Prak leidt haar
af uit het Latijn, met welke afleiding waarschijnlijk vele Latinisten
het niet geheel eens zullen zijn. Het „aangeborene" lijkt ons beter,
maar daar gaat het nu niet om. Zelfs in Frankrijk heeft de steenredacteur
niet „ingenieur" op zijn kaartje laten drukken. Hij voelt
zich volkomen journalist en is dat dan ook, zij het van een aparte
klasse.
De niet-schrijvende journalist.
Immers bij voorkeur zet de redacteur-opmaker nimmer een pen
op papier. Op het eerste gezicht moge dit strijdig schijnen met het
beroep van dagbladschrijver. In wezen is het dit niet. Het is alleen
maar één der talrijke uitvloeisels van de specialisatie, die in de
laatste kwart eeuw hoogtij is gaan vieren. Over het verdwijnen
van den all-round journalist is al meermalen in de vaklitteratuur
geschreven. In het systeem van den rubriekredacteur past nu
wonderwel het beroep van steenredacteur. Toen de opmaak der
kranten tot ontwikkeling kwam, maakten eerst nog de rubriekredacteuren
hun eigen pagina's op. Een verdere stap op dezen
weg was de aanstelling van aparte opmaakredacteuren. Het is dan
ook geen toeval, dat de rubriekredacteuren, die de aantrekkelijkste
pagina's bleken te kunnen samenstellen, tot de eerste steenredacteuren
werden benoemd. In latere jaren is dat een speciale school
geworden, zoodat wij nu redacteur-opmakers hebben, die nimmer-

in een anderen tak der journalistiek op den voorgrond zijn getreden.
Indien er sprake zou kunnen zijn van een school, waar redacteuropmakers
gevormd worden, dan zou men Pierre Lafitte er het hoofd
van moeten noemen. Nimmer heeft echter een jongeman het voornemen
te kennen gegeven steenredacteur te willen worden om de
eenvoudige reden, dat hij het bestaan van dat beroep niet kent.
De jongen, die journalist wil worden, denkt aan schrijven. Maar
redacteur-opmaker zijn, is het tegenovergestelde van schrijven,
d.w.z. zoo min mogelijk schrijven en vaak schrappen. Slechts in
het uiterste geval, als alle verslaggevers in gebreke blijven om
ingevolge de aanwijzingen van den chef van den nieuwsdienst een
geschikt openingsartikel te leveren, zal de opmaakredacteur onder
protesten aan het schrijven gaan en de gewenschte opening produceeren.
Bij ons gebeurt dat in de praktijk vrijwel nooit, maar bij
de boulevardpers in de wereldsteden moet men wel eens tot zulke
middelen zijn toevlucht nemen.
DE JOURNALIST 207
De steeds opgeruimde schrijftafel.
Journalisten plegen te werken temidden van bergen papier en
kranten. Op hun schrijftafel is meestal amper plaats om er het
schrijfblok, waarop copie gemaakt moet worden, neer te leggen.
Anders bij den redacteur-opmaker: een maagdelijk glimmend blad,
waarop geen copiejongen een blaadje zou durven deponeeren. Het
groene vloeiblad in het midden doet nimmer dienst om te vloeien,
maar wordt hoogstens gebruikt om onder de hoeken er van pro
memorie een visitekaartje of een dergelijke kleinigheid te steken.
Toch kent de steenredacteur den inhoud van elk nummer opperbest,
ook al heeft hij er geen enkel artikel uit gelezen. Hij rekent in
kolomlengten en -breedten en in letterpunten. Over de op proef
getrokken pagina's laat hij zijn kunstzinnigen blik gaan en parafeert
ze snel. „De vijftien kan zakken" decreteert hij. Hoe meer het
sluitingsuur van een editie nadert, hoe grooter de spanning wordt,
maar met aller goede medewerking komt het eiken dag op tijd
voor elkaar. Bij katastrofale gebeurtenissen moge de spanning eens
extra hoog zijn, de treinen missen komt vrijwel nimmer voor. De
redacteur-opmaker moet trouwens geen zenuwen kennen. Om drie
uur in den nacht pleegt hij even helder te zijn als om acht uur
s avonds. Uit de stroomen copie, die de verschillende afdeelingen
naar de zetterij sturen, beslist hij op het critieke moment wat wèl
en wat niet mee zal gaan. Hij is het stootblok tusschen redacie en
zetterij. De maten van een krant zijn begrensd, de stroom van
nieuws is vrij onbegrensd, ook nadat zij de redactioneeie zeef gepasseerd
is. Factoren genoeg dus voor herhaalde botsingen. Vroeger
kwam iedere afdeeling cp de zetterij aandringen, dat haar berichten
toch in elk geval meegenomen zouden worden. Nu heeft de steenredacteur
er voor te zorgen, dat de vormen op tijd gesloten worden
en dat de belangrijkste berichten, onverschillig uit welke rubriek,
voor zoover ze op het sluitingsocgenblik gereed zijn, daarin ook
inderdaad zijn opgenomen.
Het oneindige werk.
Als dan de laatste pagina naar de drukkerij is gestuurd, kan de
opmaker aan rust gaan denken. Tenzij op dat moment het bericht
binnenkomt dat de Zuiderzeedijk het begeven heeft, want dan
moeten er nieuwe edities gemaakt worden. Als technicus volbrengt
deze journalist het wonder om in een bepaalden tijd en met beperkte
hulp een oneindig werk tot stand te brengen. Zijn snelheid
van geest en zijn groote aanpassingsvermogen hebben dezen journalist
geschikt gemaakt zich los te maken van het schrijfwerk, dat
voor een belangrijk deel aan de verslaggevers wordt toevertrouwd.
Aan hun hoofd staat tegenwoordig vaak een chef van den nieuwsdienst,
die het uitgebreide verslaggeverswerk regelt en ordent. Voor
deze nieuwe functie bij de groote dagbladen wordt meestal een
journalist gekozen, die op dit voorname gebied zijn sporen verdiend
heeft. Met de meeste takken der verslaggeving zal hij kennis
gemaakt hebben. Daardoor heeft hij de noodige hersengymnastiek
verricht en een juiste kijk op de eigenaardigheden van onze samenleving
gekregen. Dat is wel een eerste vereischte op dezen post.
Met nieuws komt namelijk bij voorkeur niet vanzelf tot de kranten.
Het moet er vaak met geweld heengesleept worden. Een eerste
vereischte is dan te weten waar het vandaan gehaald moet worden.
Uaar is veel routine voor noodig en in dat opzicht kan een goede
chet van den nieuwsdienst, die voortdurend aan het vinkentouw zit,
onschatbare diensten bewijzen.
In de bedding.
Het hoofd van den nieuwsdienst zwaait ook den scepter over
de correspondenten. Hij heeft er voor te zorgen, dat het in kwaliteit
en in kwantiteit zeer verschillend nieuws, dat uit alle oorden pleegt
binnen te komen in een zoodanige bedding wordt geleid, dat het
door de redactie verteerd kan worden. Het onbelangrijke moet worden
geweerd herhalingen voorkomen, het aardige en pikante naar
voren gebracht. Dit is immers juist de nieuwe richting, die Pierre
Lafitte aangewezen heeft. De redacteuren, die het binnenkomende
nieuws moeten bewerken, kunnen niet daarbij nog op alles en nog
wat letten Hun werk is al enorm verzwaard door de eischen, die
de opmaak tegenwoordig stelt. Koppen in allerlei vorm en grootte
moeten worden bedacht, waarbij rekening moet worden gehouden
met de indeehng op de pagina's. Daarbij ook nog de correspondenten
aanmoedigen, toespreken en geruststellen werd te veel en
leidde de bureauredacteuren te zeer af. Daarom is de positie van
chet van den nieuwsdienst geschapen.
Op elke pagina een grapje.
Deze heeft er meteen op toe te zien, dat elke editie een smakelijk
menu bevat. Geen der uitersten mag overwegen. Niet te veel ernst,
geen overmaat van luchtigheid. Het devies van Lefitte was: op'
elke bladzijde moet minstens één grapje staan. Hetzij een geestig
plaatje of een aardig kort stukje. In ieder geval iets, waar de lezer
even om lachen kan. Dit motto hebben de boulevardbladen zich al
heel snel eigen gemaakt. Sommigen zijn daarin wel zoo ver gegaan,
dat de „aardige stukjes" gingen overheerschen en ook al daardoor
vervelend werden. De sterke verhalen, die correspondenten uit kleine
provincieplaatsen, nogal eens opdienen, kunnen soms na eenige
bewerking zeer leesbare stof leveren in tijden, dat er weinig groot
nieuws is. Elke redactie kent de schoone geschiedenissen van kalveren
met twaalf pooten, der voorhistorische skeletten en zoovele
andere, die haar speciaal op Maandag bereiken als de correspondenten
er hun Zondag aan besteed hebben om eens iets moois voor
de krant op te stellen. Maar er is eenige kennis van zaken noodig
cm het kaf van het koren te scheiden. Niet elke krant is er van
gediend verhalen op te disschen over dronken gemzen, die in de
bergen den menschen schrik aanjagen, ever zeeslangen aan de kust
en zooveel meer moois, dat als eenig praktisch nut heeft de inkomsten
van de betreffende correspondenten te verhoogen.
Van wetenschap tot sensatie.
Het moet eens gebeurd zijn bij een Parijsch boulevardblad, dat
een pakkend artikel voor de opening ontbrak. Op de zetterij had
men wel een wetenschappelijke verhandeling gereed gemaakt van
een professor, die de psychologie van de hedendaagsche vrouw
aan bespreking onderwierp. Daarin kwam de zinsnede voor: „Men
kan zich afvragen of het moderne jongemeisje na een universitaire
opleiding geen andere dan de gangbare denkbeelden heeft over de
] ; efde Hierop vielen te juister tijd de oogen van den opmaker,
die terstond een vierkolomskcp liet maken „Het moderne jonge
meisje veracht de liefde", waaraan een enquête ender de lezers
verbonden werd. Hoe de hoogleeraar gekeken heeft, toen hij de
transformatie van zijn geestesproduct ontdekte, zegt het verhaal
met. Men kan zich voorstellen, dat dergelijke opmakers kunnen
roepen om een keningsmoord, om een schandaal onder aanzienlijke
families en zich afvragen of het waar kan zijn dat Stalin monnik
zal worden, waarbij zij dan verzuchten: als wij de eersten konden
zijn, die het melden.
Niets bizosnders vandaag.
_ Het ergste wat den redacteur na zooveel zwoegen kan overkomen
is, dat hij een lezer na een vluchtigen blik in de courant hoort
zeggen: er staat vandaag niets bizonders in. Het bizondere is het
gewone leven van eiken dag, maar gezien door de oogen van een
taalkunstenaar, die er een mooi en interessant artikel van weet te
maken De leidende krachten, die het hoogst gecompliceerde organisme
besturen, dat men krant pleegt te noemen, zijn onbekend voor
de groote massa. Zij verschijnen niet op recepties en feesten ter
vergadering of op een begrafenis; in hun cel zitten zij den geheelen
dag bij hun telefoon en onderhouden daar het contact met alle
plaatsen dle om de een of andere reden de belangstelling trekken
De verslaggevers ziet men overal verschijnen, maar hun leiders
verlaten „de fabriek nimmer tijdens hun diensturen. Een prima
chef van den nieuwsdienst is moeilijk te vervangen en alom gevreesd
en geëerd. Hij moet ook menigmaal als dinlomaat ootreden
indien er een conflict dreigt tusschen redactioneeie en financieele
belangen der onderneming. Er moge dan geen schoei zijn, die tot
dit speciale beroep opleidt, het aantal beoefenaars is na den oorlog
snel gegroeid. Het gilde der prominenten is echter klein.
De gele pers van Hearst.
Op dezelfde principes is in Amerika de gele pers van Hearst
gebouwd. Zij ontwikkelde zich tegelijk met die van Lafitte. In hoeverre
zij invloed op elkaar gehad hebben, is moeilijk te zeggen
v r hp°fc l ,J T° ra u in StUHtS ' in gr0 ° te cam Pagnes en het is
van hem bekend dat hij geen groote bewondering had voor het
Fransche dagbladwezen.
Dat boulevardbladen ook tegenwoordig nog in moeilijkheden kunnen
komen, heeft het verdwijnen op 1 Januari j.1. van het Neue
Wiener Journal geleerd Het was een frisch blad van groeten stijf
dat wel eens erg veel de sensatie zocht en mede daardoor niet st»eds
even betrouwbaar was. De verspreiding van dit orgaan was verbazingwekkend.
In alle uithoeken van de wereld vond men het
Ook bi, ons trof men het tet in de middelgroete provincieplaatsen
aan. Voor de verspreiding van de Weensche en Middel-Europe-sche
ideen heeft het dan ook onnoemelijk veel gedaan. Zijn agente'
waren immer druk in de weer nieuwe lezers aan te werven. Hoewel
het geen politieke richting had en menigmaal van opinie was ver-
tortniet't *'" beStaa " 0 £ der de 3ewijzigde omstandigheden
TI W " ne ^ vo ° rtzetten - Te 3clijk met de Neue Freie Pressc
(de Weensche Times) en het Neue Wiener Tageblatt is het op
het krantenkerkhof van Weenen bijgezet. Het zou Pierre Lafi°te
ongetwijfe d tot droefheid gestemd hebben als hij dat nog had
meegemaakt Hij moest er immers een dankbare volgeling in zie^
van zijn scheppende denkbeelden cp journalistiek gebied
VAN BOETZELAER.
Levensbeschrijvingen moeten altijd bij het leven der
beschrevenen gemaakt worden. Het is, bVfkens de
ervaring, ook een voortreffelijk middel om buitengewone
mannen nog een tijdlang in 't leven te houden.
(Julius Bachem, „Allerlei Gedanken über Journalistic\ 1906).

208 DE JOURNALIST
AMENDEMENTEN OP DE STATUTEN- EN
REGLEMENTSHERZIENING.
De Amsterdamsche Pers heeft de volgende amendementen
ingediend:
Statuten.
Art. 5.
Alinea 3 vervalt. Deze alinea luidt: „Medewerkers
aan vakbladen zullen alleen dan gewoon lid kunnen
worden, wanneer hun blad dagelijks verschijnt".
Toelichting: Dit is een volkomen willekeurige bepaling,
die.haar beteekenis heeft verloren. Het is een zonderlinge
toestand, dat een redacteur van b.v. ,,Het
Financieel Weekblad voor den Fondsenhandel" geen
gewoon lid kan zijn, terwijl dit met een redacteur van
de dagelijksche „Beurscourant" wel het geval is. Bij
aanneming van dit amendement vervalt ook artikel
6, sub 3 der statuten.
Het Kringbestuur heeft dit amendement overgenomen.
Art. 9.
De bepaling in art. 9 der Statuten sub 3 vervalt en
wordt vervangen door een nieuwe bepaling, luidende:
„3e. zich onderwerpen aan een ballotage"
Toelichting: Voor de toelichting hiervan verwijzen wij
naar het gestelde onder de amendementen der Amsterdamsche
Pers, die aan deze gedachte een nadere uitwerking
geven in de hierop betrekking hebbende bepalingen
van het Huish. Reglement.
Preadvies van het Kringbestuur. — Het K.B. ontraadt
dit amendement. De huidige regeling biedt voldoenden
waarborg en het voorgestelde is onnoodig omslachtig.
Art. 17.
De tweede alinea te lezen als volgt: „Jaarlijks treden
alle bestuursleden af. Zij zijn terstond herkiesbaar".
Toelichting: het voorstel van het Kring-bestuur luidt:
„Jaarlijks treden volgens een op te maken rooster ten
minste twee bestuursleden af. Alleen leden van het
dagelijksch bestuur zijn onmiddellijk herkiesbaar".
Het Kring-bestuur beoogt met deze wijziging kennelijk
te bevorderen, dat zooveel mogelijk frisch bloed in de
leiding van den Kring wordt gebracht. „De Amsterdamsche
Pers" is het met dit doel volkomen eens, maar zij
acht de gekozen oplossing onaanvaardbaar. In de eerste
plaats is de formule van het Kring-bestuur technisch
onuitvoerbaar, omdat na iedere bestuursverkiezing de
functies in het bestuur onderling opnieuw moeten worden
verdeeld. De ledenvergadering weet dus niet te voren,
wie dagelijksche bestuurders zullen worden. Maar bovendien
lijkt het weinig elegant, om twee verschillende
categorieën van bestuursleden in het leven te roepen.
Het amendement van „De Amsterdamsche Pers" beoogt
een regeling te geven, die voor een groot aantal vereenigingen
geldt en in de praktijk steeds bevredigend blijkt
te hebben gewerkt. Tenslotte heeft de ledenvergadering
de taak te waken tegen een versteening van het bestuur.
Preadvies van het K.B. — De practijk wijst uit, dat
herkiesbaarheid den toevoer van nieuw bloed niet bevordert.
Het voorstel van het K.B. bedoelt aftredende
leden van het Dag. Bestuur herkiesbaar te stellen. Het
K.B. heeft geen bezwaar tegen de gevreesde inelegantie.
Het amendement wordt dus ontraden.
Art. 20.
Wordt voorgesteld dit artikel te schrappen.
Toelichting: Een referendum is voor een vereeniging
van 700 leden een onding. Het heeft een tijdlang ge­
golden als een summum van democratie. Dit is echter
niet meer dan valsche schijn en men is dan ook op deze
gedachte reeds lang teruggekomen. Een goede democratie
eischt, dat de beslissingen worden genomen door
Kring-leden, die ter algemeene vergadering het voor en
tegen van een bepaalde zaak behoorlijk hebben hooren
toelichten, en niet door de thuisblijvers.
Preadvies van het K.B. — Het amendement wordt
ontraden. Er bestaat geen aanleiding om een referendum
onmogelijk te maken. De groepen worden voortaan in
het K.B. vertegenwoordigd. In de algemeene vergadering
zal altijd een kleine minderheid beslissen. Het referendum
kan een nuttige correctie zijn. Afwezigheid op een
vergadering mag niet altijd als gemis aan belangstelling
beschouwd worden.
Huishoudelijk Reglement.
Art. 1.
De tweede alinea vervalt.
Preadvies van het K.B. — Dit amendement vervalt
als het amendement op art. 9 Statuten wordt afgewezen.
Art. 2.
Komt als volgt te luiden: „Aanvragen om toelating
als lid worden door den secretaris in handen gesteld van
een door het bestuur uit zijn midden aan te wijzen ballotage-commissie
van drie leden.
Deze zendt den candidaat een door het bestuur vast
te stellen vragenlijst en onderzoekt, of, met inachtneming
van de belangen van den journalistieken beroepsstand,
tot toelating van den candidaat kan worden geadviseerd.
Zij wint vertrouwelijk advies in bij het bestuur van
de groep, in welker gebied de woonplaats van den candidaat
is gelegen.
De ballotage-commissie brengt haar advies zoo spoedig
mogelijk uit, doch niet, dan nadat aan de leden van
den Kring, door middel van publicatie in het orgaan,
de gelegenheid is geboden van de aanvrage kennis te
nemen en daartegen binnen een termijn van acht dagen
eventueele bezwaren in te brengen.
Het bestuur geeft den aanvrager schriftelijk kennis
van de te zijnen aanzien genomen beslissing".
Preadvies van het K.B. — Als voren.
Art. 3.
Wordt art. 2 aangenomen, dan verliest art. 3 zijn zin
en kan dus vervallen.
Toelichting: De bedoeling van deze amendementen is,
om een scherper selectie mogelijk te maken bij het toelaten
van nieuwe Kring-leden. De behoefte hieraan
wordt algemeen gevoeld. Zij heeft mede uitdrukking
gevonden in het rapport van de commissie voor het verschooningsrecht,
doch kwam ook in het Kring-orgaan
herhaaldelijk ter sprake. Vergelijken wij thans in den
Nederlandschen Journalisten Kring geldende bepalingen
met die van een organisatie als b.v. den Bond van
Nederlandschen Architecten, dan valt het op, hoe weinig
de Kring tot dusver bedacht geweest is om te komen
tot een meer afgeronden beroepsstand, zooals b.v. de
architecten, de medici, de advocaten e.d. reeds lang bezitten.
De amendementen van „De Amsterdamsche Pers"
beoogen een ontwikkeling in deze richting te bevorderen.
Preadvies van het K.B. — Als voren.
Art. 9 komt te luiden:
Art. 9.
„Wie buitengewoon lid van den Nederlandschen
Journalistenkring wenscht te worden, dient daartoe een
schriftelijke aanvraag bij den secretaris in".
Het K.B. heeft dit amendement overgenomen.

Art. 10 komt te luiden: „Ook voor de buitengewone
leden gelden de artikelen 2, 4, 5, 7 en 8."
Toelichting: De bedoeling is de ballotage-bepalingen
ook te doen gelden voor de buitengewone leden. Daar
volgens het voorstel der Amsterdamsche Pers art. 3
vervalt, verschuift de nummering. De als art. 9 en 10
aangegeven artikelen worden dus in werkelijkheid 8 en
9. Hiermede is in den tekst van het laatste amendement
reeds rekening gehouden.
Preadvies van het K.B. — Dit amendement vervalt
als het amendement op art. 9 Statuten wordt afgewezen.
AMENDEMENTEN VAN DE
ROTTERDAMSCHE JOURNALISTEN-
VEREENIGING.
Amendement I. Artikel 17 van de Statuten te lezen
als volgt:
Bestuur.
Het Bestuur bestaat uit ten minste zeven gewone
leden, door de algemeene vergadering te kiezen, en wel
een voorzitter, een secretaris en een penningmeester,
alsmede een aantal leden, te benoemen op voordracht
vanwege de groepen, een en ander te regelen bij Huishoudelijk
Reglement. De algemeene vergadering wijst
den voorzitter, den secretaris en den penningmeester aan.
Overigens regelt het Bestuur onderling de werkzaamheden.
Voorzitter, secretaris en penningmeester vormen
het Dagelijksch Bestuur.
Jaarlijks treden, volgens een op te maken rooster, ten
minste twee bestuursleden af. Alleen leden van het Dagelijksch
Bestuur zijn onmiddellijk herkiesbaar.
De verkiezing van een bestuurs- of commissielid wordt
niet beschouwd als een besluit in den zin van art. 20.
Preadvies van het K.B. — Het amendement wordt
ontraden, wijl er geen aanleiding bestaat op dit punt
den bestaanden toestand te wijzigen. Het nieuwe K.B.
zal na de reorganisatie reeds omvangrijk genoeg zijn.
Amendement II. Artikel 65 van het Huishoudelijk
Reglement als volgt te lezen:
Het Bestuur stelt telkenmale een termijn vast, waarbinnen
candidaten voor de Bestuursverkiezing bij den
Secretaris kunnen worden opgegeven. Later ingekomen
candidaturen zijn ongeldig.
Candidaten voor de functies van voorzitter, secretaris
en penningmeester worden gesteld door besturen van de
groepen, of door ten minste 10 gewone leden van den
Kring.
Het bestuur van een groep of ten minste 10, tot die
groep behoorende, gewone leden stellen candidaten voor
de bezetting van den zetel of de zetels in het Kringbestuur,
waarop de groep ingevolge artikel 83 van dit
Reglement recht heeft.
Van de gestelde candidaten wordt aan de besturen
der groepen tijdig voor de algemeene vergadering mededeeling
gedaan.
Preadvies van het K.B. — Dit amendement vervalt
goeddeels, indien het vorige amendement wordt afgewezen.
Amendement III. Artikel 83 van het Huishoudelijk
Reglement als volgt te lezen:
Iedere groep, bedoeld in art. 16 der Statuten, met
minder dan 75 leden heeft recht op vertegenwoordiging
uit haar midden door het bezetten van één zetel in het
Kringbestuur. Grootere groepen kunnen aanspraak doen
gelden op twee zetels.
De aan een groep toekomende zetel of zetels worden
voorloopig niet bezet, indien vanwege de groep niet voldoende
of geen candidaten voor de vervulling van de
DE JOURNALIST 209
open plaats of plaatsen worden gesteld, dan wel indien
de gestelde candidaat of candidaten in de algemeene
vergadering van den Kring niet het voor een verkiezing
vereischte aantal stemmen behalen.
Toelichting: De strekking van deze drie amendementen
is, de synthese tusschen de tweeërlei opvatting omtrent
de organisatie van den Kring, welke het Bestuur
heeft beoogd, duidelijker uit te werken.
De R.J.V. is van oordeel, dat de wijze van samenstelling
van het Kringbestuur eenerzijds een zoo goed
mogelijke bezetting van de belangrijke functies in het
Dagelijksch Bestuur moet waarborgen, anderzijds de
vertegenwoordiging van de groepen, overeenkomstig de
daar levende wenschen, moet verzekeren. Het is geenszins
denkbeeldig, dat naleving van een dezer beide richtsnoeren
in het gedrang kan komen, indien het Dagelijksch
Bestuur — zooals thans wordt voorgesteld —
moet worden samengesteld uit de bestuursleden, die
tevens de groepen vertegenwoordigen. De door de
R.J.V. voorgestelde amendementen beoogen, de algemeene
vergadering de grootst mogelijke vrijheid bij de
aanwijzing van de leden van het Dagelijksch Bestuur te
geven en daarnaast door een iets andere regeling van
de candidaatstelling het in art. 83 uitdrukkelijk vermelde
recht van de groepen op vertegenwoordiging in het
Kringbestuur te versterken.
Het aantal Bestuursleden wordt op deze wijze weliswaar
grooter dan in het voorstel van het Kringbestuur,
doch het toekomstige Bestuur zal toch — wegens het
wegvallen van het nu bestaande instituut der gedelegeerden
— een kleineren omvang hebben dan thans
feitelijk het geval is.
Preadvies van het K.B. — Het lijkt beter iedere groep
de zetels toe te wijzen waarop zij recht heeft. Dit kan
bereikt worden door een wijziging van art. 65 H.R.,
waardoor komt vast te staan, dat candidaten voor vertegenwoordiger
van een groep in het K.B. slechts door
het bestuur van die groep of ten minste 10 gewone leden
uit die groep kunnen gesteld worden.
Amendement I. Voorzitter, secretaris en penningmeester
worden als zoodanig gekozen, en wel buiten
de leden, die als vertegenwoordigers van de groepen zijn
te beschouwen.
Amendement II. Voor de functies van voorzitter,
secretaris en penningmeester kunnen zoowel de groepen
als 10 — over het geheele land verspreide — gewone
leden candidaten stellen.
• Wat de overige bestuursfuncties aangaat, zijn de door
de groepen in te dienen voordrachten, elk voor de bezetting
van de(n) aan iedere groep toekomende zetel(s)
bindend. Wil n.1. het „recht op vertegenwoordiging"
niet geheel illusoir gemaakt kunnen worden, dan dient
voorkomen te worden, dat „buitenstaanders" aan de
groep een vertegenwoordiger kunnen opdringen, die
niet het vertrouwen van althans een minderheid in die
groep heeft.
De algemeene Kringvergadering is hoedster van het
algemeene Kringbelang. Zij kan daarom weigeren een
vanwege een groep voorgedragen candidaat te verkiezen,
indien zij zulk een aanwijzing in strijd met het Kringbelang
zou achten.
Amendement III. Uit het vorenstaande vloeit logisch
voort, dat voorzien moet worden in de volgende gevallen:
lo. dat er niet voldoende of geen candidaten vanwege
een groep worden gesteld;
2o. dat de voorgedragen candidaten door de algemeene
vergadering niet zouden worden aanvaard.
De beste oplossing is, in deze gevallen den bewusten
zetel voorloopig niet te bezetten. In elke volgende vergadering
kan een nieuwe verkiezing aan de orde worden

210 DE JOURNALIST
gesteld, wanneer de sub 1 en 2 vermelde omstandigheden
waarschijnlijk niet meer zullen blijken te bestaan.
Amendement IV. In artikel 15 van het Huishoudelijk
Reglement de zin in het eerste lid na de contributieschaal
als volgt te lezen:
Op de volgens vorenstaande schaal te innen contributiebedragen
wordt ten behoeve van de groepen een
bijslag geheven, waarvan de omvang telken jare door
de groepsvergadering, onder goedkeuring van het Kringbestuur
wordt vastgesteld.
Toelichting. De ervaring onder het huidige regiem
van den Kring opgedaan, heeft geleerd, dat de financieele
behoeften van de onderscheidene aangesloten
vereenigingen tamelijk sterk uiteenloopen. Bij de thans
in art. 15 H.R. (1ste lid, laatste zin) voorgestelde regeling
zal de, ten behoeve van de groepen op de Kringcontributie
te heffen, bijslag voor alle groepen — behoudens
een uitzondering — gelijk zijn. De tendens van
deze regeling zal zijn, dat, bij de vaststelling van den
bijslag, vooral acht zal worden geslagen op de groep
met de relatief grootste financieele behoeften, zoodat,
bij een uniformen bijslag, ten behoeve van groepen met
geringere behoeften te veel zal worden geheven.
Daar het hier geldt de financiering van de zuiver
plaatselijke of gewestelijke werkzaamheden van de groepen,
komt het de R.J.V. beter voor, dat deze zelf bepalen,
welke bijslag te haren behoeve door den Kringpenningmeester
zal worden geïnd. Wanneer deze functionaris
tijdig aan de groepsbesturen mededeeling doet
van het totale bedrag aan Kringcontributie, dat elke
groep oplevert, kunnen de groepsvergaderingen zelf bepalen,
welken bijslag zij daarop noodig hebben om rond
te komen. De in art. 82 H.R. aan de groepen toegekende
autonomie brengt in de eerste plaats mee, dat zij zelf
den omvang van haar geldmiddelen bepalen.
Op de besluiten van de groepsvergaderingen dient het
Kringbestuur een zekere controle uit te oefenen. Een te
hooge bijslag ten behoeve van een groep kan de aantrekkelijkheid
van het lidmaatschap van den Kring aantasten
en de belangen van het geheel derhalve schaden.
Dit amendement wordt door het K.B. overgenomen.
AMENDEMENTEN VAN DEN HAAG.
De Haagsche Journalistenvereeniging stelt de volgende
amendementen voor:
Statuten.
In art. 5 wordt het slot van de eerste alinea gelezen:
Alsmede zij, die de radioreportage verzorgen, mits voor
hen de journalistiek hoofdbezigheid is.
Preadvies van het K.B. — Duidelijker lijkt, den aanhef
van art. 5 te lezen: ,,Gewone leden kunnen zijn zij,
voor wie de journalistiek hoofdbezigheid is" enz.
In art. 9 sub 1. wordt 20 door 21 vervangen.
Dit amendement wordt door het K.B. overgenomen.
Sub 3, 2e regel worden geschrapt de woorden .,van
het Bestuur eener groep, bedoeld bij art. 16, of".
Als voren.
In art. 10 wordt ingevoegd tusschen het bestuur en
„of van tenminste twintig leden": „van een groep".
Preadvies van het K.B. — Het K.B. geeft de voorkeur
aan: „op voordracht van het Kringbestuur, van het bestuur
eener groep of van ten minste 20 leden."
In art. 11 2e al. worde ingelascht tusschen „het bestuur
eener groep" en „van ten minste tien leden": „of
Dit amendement wordt door het K.B. overgenomen;
het woordje „of" was uitgevallen.
In art. 16 wordt achter ,,De leden van den Kring"
ingevoegd: „In Nederland"
Dit amendement wordt door het K.B. overgenomen.
Huishoudelijk Reglement.
Art. 1 laatste regel worde gelezen: „Zij moet vergezeld
gaan van een aanbeveling van twee gewone leden
van den Kring en wordt voor advies gezonden naar het
Bestuur Her groep onder welke het candidaatlid valt.
Dit amendement wordt door het K.B. overgenomen,
met vervanging van het woord „Zij" door „De aanvraag".
Art. 3 worde gelezen: Van een afwijzende beslissing
doet het bestuur mededeeling aan de leden, die den
candidaat stelden, en het bestuur der groep, die advies
heeft uitgebracht. Zoowel deze leden als het bestuur
dezer groep kunnen van die beslissing in beroep gaan
bij de Commissie van Advies.
Dit amendement wordt door het K.B, overgenomen.
Art. 9. Achter lidmaatschap aan het slot van dit art.
leze men: „en van een aanbeveling van twee leden van
den Kring, waarna het bestuur der groep, waartoe de
candidaat behoort, advies uitbrengt".
Als voren.
Art. 13 Ie al. te lezen: inplaats van „tenminste twee
groepen": „van een groep".
Als voren.
Art. 23, laatste alinea. Deze worde gelezen: Leden
met een of meer jaren contributieschuld worden in het
algemeen niet gesteund uit de geldmiddelen van de
weerstandskas.
Als voren.
Art. 34 laatste lid te vervangen: „wordt de redactie
gevoerd door het bestuur" door: „treedt diens plaatsvervanger
op als redacteur of voorziet het bestuur in
de plaatsvervanging, wanneer de omstandigheden dit
noodig maken".
Als voren.
Art. 38 schrappen het slot: „Voor de plaatsing van
advertenties is de Redacteur verantwoordelijk".
Als voren.
Art. 84. Toegevoegd worde: De verkiezing van den
Voorzitter geschiedt buiten het verband der groepsvertegenwoordiging.
Toelichting: Het wordt van het grootstmogelijke belang
geacht, dat bij de verkiezing van den voorzitter
de ruimst mogelijke keuze zij gewaarborgd.
Als voren.
Overgangsbepaling.
Het Kringbestuur, dat zitting heeft bij het in werking
treden van deze statuten en dit huishoudelijk reglement,
treedt daarna af op de eerstvolgende algemeene vergadering.
Deze kiest de nieuwe bestuursleden.
Het nieuwe bestuur treedt af, volgens een rooster, in
overeenstemming met de bedoeling van art. 17 van de
Statuten.
Preadvies van het K.B. — Het lijkt beter deze bepaling
niet in het H.R. op te nemen.
Redactiewijzigingen (van taalkundigen aard).
Preadvies van het K.B. — Het K.B. is bereid alle door
de H.J.V. voorgestelde wijzigingen van redactioneelen
aard (behalve die betreffende art. 3a Statuten) over te
nemen, zonder daarmee voor alle gevallen te erkennen,
dat de tekst in het voorstel van het K.B. minder deugdelijk
was.

Statuten.
Art. 2 te lezen: ,,In het algemeen" en „in het bijzonder",
inplaats van in 't algemeen en in 't bijzonder.
Art. 3a te laten vervallen „zoomede", de komma na
Nederlandsche pers te veranderen in kommapunt en
daarna te laten volgen: „het handhaven van hare traditioneele
vrijheid"
3k. In den laatsten regel achter worden een komma
te plaatsen en te vervangen aan het slot: die niet tot
haar behooren door: „die niet tot haar leden behooren".
Art. 5. In den eersten regel de komma te plaatsen
achter zij, inplaats van achter zijn.
Art. 8. De laatste alinea te lezen: De regeling van
de contributie der buitengewone leden enz.
Art. 9. De laatste alinea: Aanvragen om lidmaatschap
te vervangen door „aanvragen voor het lidmaatschap".
Art. 11. In den laatsten regel van de eerste alinea
„die" te vervangen door „welke" en in de laatste alinea
„als zoodanig" te vervangen door „van deze waardigheid".
Art. 12. In regel 3 het woord „geheele" te schrappen.
Art. 13. In regel 6 achter „hen" een komma te
plaatsen en in de laatste alinea „daarvan" door „hiervan"
te vervangen.
Art. 16. In de 3e alinea achter „recht" een komma
te plaatsen.
Art. 21. In den tweeden regel achter „samengeroepen"
in te voegen „algemeene". In de tweede alinea te
lezen inplaats van „tot ontbinding der Vereeniging":
„tot ontbinding van de Vereeniging". In de tweede
alinea waar sprake is van twee derde en drievierde dit
te vervangen door twee derden en drievierden.
Art. 23. de laatste woorden te lezen als volgt: „statuten
deel uitmaken van de vereeniging".
Art. 24 2e regel: Inplaats van strijdende met deze
Statuten te lezen: „strijdig met deze Statuten".
Art. 25 te lezen als volgt: „Of zooveel later als daarop
de Koninklijke Goedkeuring is verkregen".
Huishoudelijk Reglement.
Art. 2 Ie regel inplaats van „behoudens": „onverminderd".
Art. 4 laatste alinea: te lezen: De betrokkenen, die
schriftelijk „van" de beslissing van het Bestuur enz.
inplaats van „met" de beslissing enz.
Art. 6c (te lezen: „vervallenverklaring van het lidmaatschap".
Art. 8 In den eersten regel te lezen: inplaats van
„het lid waarop", „het lid op wien".
Art. 17 al. 3: In het formulier wordt aan „elk" nieuw
lid gezonden te vervangen „elk" door „ieder".
Art. 31 laatste alinea: inplaats van „als regel" te
lezen: „in den regel".
Art. 32 2e al. De redacteur treedt elk jaar af, inplaats
van ieder jaar en Ie woord regel 5 eveneens ieder vervangen
door elk.
Art. 37 laatste regel, inplaats van „van stemming":
„van deelneming aan de stemming".
D E J OURNALIST 211
Art. 43 2e alinea leze men: Buitengewone uitgaven
zullen niet door hem worden gedaan dan met machtiging
door de beide andere leden van het Dagelijksch Bestuur.
Art. 56 regel 3 het eerste „tenminste" laten vervallen.
Art. 71 Ie alinea aan het slot: „werd gehouden" inplaats
van „plaats had".
Art. 72 Ie regel: „elk geval" inplaats van „ieder
geval".
Art. 73 3e al. op een na laatste regel: „tenminste"
inplaats van „minstens".
Art. 83 Ie al. elke groep inplaats van iedere groep.
Art. 88 3e regel Ie al. en Ie regel 3e al. elke groep
in plaats van iedere groep.
Art. 94 tfegel twee achter het Bestuur: „van den
Nederlandschen Journalisten-Kring".
AMENDEMENTEN VAN HAARLEM.
Statuten.
Aan art. 3 achter alinea k. toe te voegen:
1. het financieel steunen en bevorderen en in stand
houden van de Stichting Het Nederlandsch Persmuseum
in haar huidigen vorm.
Preadvies van het K.B. — Ontraden wordt, een dergelijke,
in details afdalende, bepaling in de Statuten op
te nemen.
Art. 5. — Alinea 2 te schrappen.
Preadvies van het K.B. — Met klem wordt ontraden
de quaestie van de Directeuren-Hoofdredacteuren opnieuw
aan de orde te stellen.
Art. 8. — Aan de eerste alinea toe te voegen: „op
voorstel van een groepsbestuur".
Preadvies van het K.B. — De toevoeging wordt onnoodig
geacht.
Art. 9 — in 3e het woord „achtenswaardig" te
vervangen door bonafide.
Preadvies van het K.B. — Aan het Nederlandsche
woord wordt de voorkeur gegeven.
Huishoudelijk Reglement.
Art. 15. — sub 1 als volgt te lezen:
„De contributie wordt geïnd door de afdeelingen
(groepen), die daarvan 70% afdragen aan den Ned.
Journalistenkring. De regeling van de inning wordt
overgelaten aan de afdeelingen (groepen). De verantwoordelijkheid
berust bij deze afdeelingen (groepen).
De Haarl. Journalistenkring stelt de volgende nieuwe
schaal voor:
Ie klasse ƒ 6.00
2e „
3e „
4e „
5e „
6e „
„ 7.25
„ 8.50
„10.00
„ 11.50
„ 14.00
7e klasse ƒ 17.50
8e „ „ 20.00
9e „ „ 22.5a
10e „ „25.00
11e „ „30.00
Preadvies van het K.B. — Dit amendement gaat lijnrecht
in tegen het gekozen systeem voor de organisatie.
Het amendement is dus onaannemelijk.
Art. 54. — Aan art. 54 toe te voegen:
„Geen geheimhouding kan aan een Bestuurslid worden
opgelegd omtrent zaken, die een groep aangaan, welke
hij in het Bestuur vertegenwoordigt."
Dit amendement wordt door het K.B. overgenomen.

212 D E JOURNALIST
De vertegenwoordiging in de algemeene
ledenvergadering.
De Haarl. Journalistenkring dient het volgende voorstel
in:
De Haarlemsche Journalistenkring is van meening dat
de huidige wijze van vertegenwoordiging in de algemeene
ledenvergadering van den N.J.K. niet kan worden
gehandhaafd en dient te worden vervangen door
een stelsel van evenredige vertegenwoordiging volgens
de sterkte der verschillende groepen.
Toelichting. Dit zou in geen enkel opzicht de beteekenis
van de algemeene vergadering verminderen, noch
haar karakter van reunie aantasten. Integendeel. De
opvattingen der diverse groepen zouden bij evenredige
vertegenwoordiging in een algemeene ledenvergadering
beter en op rechtvaardiger wijze tot uiting komen. Het
zijn inderdaad niet de afzonderlijke leden, toevallig in
een min of meer groot aantal op een vergadering aanwezig,
die te beslissen hebben over de aangelegenheden
van den heelen kring, maar de groepen zelf die ter vergadering
een reglementair vastgesteld aantal stemmen
moeten kunnen uitbrengen, in overeenstemming met de
sterkte van de groep. Dit is een rechtvaardig en democratisch
beginsel, dat een einde zal stellen aan de toevalligheden
die bij het tegenwoordige systeem van stemmen
in onze algemeene vergaderingen helaas nog al te
zeer aan totaal verouderde methodes herinneren.
Wanneer de N.J.K. groepen vormt en groepen erkent
door haar evenredige vertegenwoordiging in zijn bestuur,
dan moet hij ook die groepen erkennen in de algemeene
ledenvergadering. Dit kan alleen geschieden door haar
toe te kennen een stemmenaantal evenredig aan het
ledental.
Het karakter eener reunie zal de algemeene vergadering
daardoor nooit kunnen verliezen, omdat de aanwezige
leden zullen zijn, niet alleen individueele gasten,
maar actieve deelnemers en vertegenwoordigers van een
collectiviteit, dragers van het gemeenschappelijke streven
van de groep.
Het is de opvatting van den H.J.K. dat een systeem
van evenredige vertegenwoordiging ter algemeene vergadering
slechts bijdragen kan tot het scheppen van
gezonde verhoudingen in het kringleven, gebaseerd op
een zuiver en rechtvaardig beginsel.
Wanneer wij onzen kring reorganiseeren tot een bond
met groepen — groep is hier trouwens slechts een ander
woord, een hooger begrip voor afdeeling, maar het collectiviteitsprincipe
blijft hetzelfde — dan moeten wij
de consequenties daarvan aanvaarden en ophouden met
denken in de richting van het individueele, om ons open
te stellen voor den nieuwen geest die wij willen volgen,
die van de collectiviteit. Het zullen dus voortaan niet
meer personen zijn die in onze algemeene vergaderingen
hun stem zullen uitbrengen, maar kleine gemeenschappen
die samen de eene groote vormen, onzen N.J.K.
Deze omvorming tot een macht van collectiviteiten
ligt in den geest van onzen democratischen tijd en bedoelt
daarom in geenen deele de geestelijke kracht der
persoonlijkheid uit te sluiten. Daarom zullen onze ledenvergaderingen
in de toekomst nooit dreigen haar karakter
van reunie te verliezen; integendeel, zij zullen blijven
bijeenkomsten van personen die weten dat zij dragers
zijn van de opvattingen die leven in een bepaalde groep
en die opvattingen, eventueel gecorrigeerd of aangevuld
door hun persoonlijke visie, komen toetsen aan die der
vertegenwoordigers van andere groepen of aan die van
andere personen.
Wanneer die groepen niet als zoodanig in de algemeene
vergadering kunnen optreden, dan verrichten wij
met de reorganisatie van den N.J.K. slechts half werk,
geven wij blijk niet te durven doordenken in de voorgestelde
richting en is de vertegenwoordiging van de groepen
alleen in het bestuur van den N.J.K. slechts een
zeer onvolledige erkenning van de deelen die samen
het geheel vormen. Dat kan voor de toekomst van dat
geheel, i.e. den N.J.K. op den duur nooit goed zijn.
In de algemeene vergaderingen moeten de groepsopvattingen
tot uiting kunnen komen, zoo niet, dan vormen
we een kring met groepen die, in hoogste instantie, de
ledenvergaderingen, machteloos staan omdat daar de
collectiviteit in den schaduw van de individualiteit zou
komen te geraken. En dat kan nimmer de bedoeling zijn
van deze reorganisatie. Anders is ze totaal overbodig
en kunnen we verder gaan op den ouden, maar zeer
versleten weg.
Preadvies van het K.B. — Gelijk het preadvies op het
amendement op art. 15 H.R.
AMENDEMENTEN VAN DE OOSTELIJKE PERS.
Statuten.
Art. 3 sub a. Na „zoomede" wordt ingelascht: van.
Toelichting: De invoeging wil duidelijker doen uitkomen,
dat niet de handhaving, maar het bevorderen der
handhaving van de traditioneele persvrijheid een der
middelen is om het in art. 2 genoemde doel te bereiken.
Zie de redactie van art. 3, b, c, f en j.
Dit amendement wordt door het K.B. overgenomen.
Art. 9. 3e wordt gelezen: 3e een aanbeveling overleggen
van twee gewone leden van den Kring en van
het bestuur eener groep, bedoeld bij art. 16, zoo de
candidaat onder zulk een groep valt.
Toelichting: Het schijnt gewenscht de redactie in
overeenstemming te brengen met de laatste zinsnede
van art. 1 H.R. Bovendien acht de O.P. het begrip
„achtenswaardig" te subjectief om als maatstaf te mogen
worden aangelegd. De beperkende bepaling „zoo
de candidaat onder zulk een groep valt", houdt verband
met het amendement op art. 16 eerste lid en tweede
lid, nieuw.
Preadvies van het K.B. — Dit amendement vervalt,
indien de amendementen van den Haag worden aanvaard.
Art. 10. Achter „het Bestuur" invoegen: , van het
bestuur eener groep.
Toelichting: Overeenkomstig het beginsel, toegepast
in andere artikelen van de Statuten en het H.R. moge
aan het bestuur eener groep hetzelfde recht worden toegekend
als aan een zeker aantal leden.
Dit amendement is reeds overgenomen.
Art. 11. Tusschen „het bestuur eener groep" en ..van
ten minste tien leden" inlasschen: of
Toelichting: Vermoedelijk is dit woordje in de voorgestelde
redactie weggevallen. Mocht de bedoeling zijn.
dat alleen het bestuur van een groep die tien of meer
leden telt het recht heeft het Kringbestuur te verzoeken
een lid ter verantwoording te roepen, dan acht de O.P.
invoeging van het woord „of" gewenscht. om het recht
toe te kennen aan alle groepsbesturen, en bovendien
aan ten minste tien leden, zooals ook de Statuten thans
bepalen.
Als voren.
Art. 16. Achter „De leden van den Kring" invoegen:
in Nederland. Invoegen als tweede lid: Kringleden niet
in Nederland woonachtig kunnen zich tot een groep of
groepen aaneensluiten met goedvinden van het Kringbestuur.
Toelichting: De O.P. acht het bezwaarlijk, imperatief
voor te schrijven dat alle leden, ook die in het buitenland
of in de overzeesche gewesten, in groepen worden ingedeeld.
Zij meent evenwel dat de mogelijkheid daartoe
geopend moet blijven.

Preadvies van het K.B. — De eerste zin van dit amendement
is reeds overgenomen. De tweede zin zou er toe
leiden, dat een groep in het buitenland of in Indië recht
op een bestuurszetel zou krijgen, hetgeen de financiën
van den Kring zou ontwrichten.
In het laatste lid vervallen de woorden: of bij besluit
der algemeene vergadering van den Kring.
Toelichting: De O.P. meent dat de verhouding tusschen
de groepen en den Kring bij Huishoudelijk Reglement
worden geregeld, maar niet aan stabiliteit moet
verliezen door de mogelijkheid van tusschentijdsche wijziging
door een besluit der algemeene vergadering
anders dan volgens art. 21 der Statuten of art. 94 van
het H.R.
In gevallen, waarin Statuten of Reglement niet voorzien
met betrekking tot genoemde verhouding, kan overeenkomstig
art. 93 H.R. het Bestuur beslissen.
Preadvies van het K.B. — Bij de invoering van de
nieuwe organisatie is een soepele regeling noodig.
Het amendement moet dus ontraden worden.
Huishoudelijk Reglement.
Art. 2. Achter „ter kennis gebracht van" invoegen:
het bestuur van.
Dit amendement wordt door het K.B. overgenomen.
Art. 3. wordt gelezen: Van een afwijzende beslissing
doet het Bestuur mededeeling aan de leden en het bestuur
der betrokken groep, die den candidaat hebben aanbevolen.
Deze kunnen van die beslissing in beroep gaan
bij de Commissie van Advies.
D E JOURJ.A LIST 213
Toelichting: De O.P. meent aan deze redactie de
voorkeur te moeten geven omdat daarin de bedoelde
mededeeling imperatief wordt voorgeschreven, en deze
mededeeling ook behoort te geschieden aan het bestuur
der betrokken groep, aan wie dan tevens het recht van
beroep verleend wordt. De uitdrukking „voorstellende
leden" acht de O.P. minder juist, omdat Statuten noch
H.R. voorstellende, wel echter aanbevelende leden
kennen.
Preadvies van het K.B. — De voorkeur wordt gegeven
aan het door de H.J.V. ingediende, overgenomen, amendement.
Art. 9. Achter „lidmaatschap" laten volgen: en van
een aanbeveling van twee leden van den Kring en het
bestuur der betrokken groep.
Toelichting: Ook hier, zooals bij gewone leden, acht
de O.P. het gewenscht, dat het Bestuur omtrent toelating
geadviseerd wordt. Bovendien zouden zonder de
door de O.P. voorgestelde toevoeging de artikelen 3
en 5 niet voor buitengewone leden kunnen gelden, zooals
art. 10 voorschrijft.
Preadvies van het K.B. — Als voren.
Art. 11. Achter het eerste lid doen volgen: Hiervan
wordt mededeeling gedaan aan het bestuur der betrokken
groep.
Preadvies van het K.B. — Publicatie in „De Journalist"
is voldoende.
Art. 13. Achter „het Bestuur", invotegen: van de
besturen.
Preadvies van het K.B. — Zie het preadvies op het
amend, den Haag op art. 10 der Statuten.

214 D E I O URN ALIST
Art. 83. Achter „Statuten" invoegen: eerste lid.
Toelichting: Deze invoeging houdt verband met het
amendement op art. 16 der Statuten. Zonder deze invoeging
zou aan een groep welke gevormd werd overeenkomstig
het bij amendement voorgestelde nieuwe tweede
lid van art. 16 der Statuten een illusoir recht worden
toegekend.
Preadvies van het K.B. — Dit amendement vervalt
bij aanneming van het preadvies op het amendement van
de „O. P." op art. 16 Statuten.
AMENDEMENTEN VAN UTRECHT.
De Utrechtsche Pers stelt de volgende wijziging voor
in de ontwerp-statuten: Art. 3 sub b aan te vullen met:
,,het verleenen van arbeidsbemiddeling",
Toelichting': De huidige voorzitter, de heer Henri
Dekking, nam in 1937 het initiatief om te komen tot een
arbeidsbemiddeling ten dienste van de leden van den
N.J.K. Blijkens het jaarverslag werden zijn pogingen in
vele gevallen met succes bekroond. Hoewel 't dus niet
aan te nemen is, dat de heer Dekking zijn sympathieke
en zeer te waardeeren pogingen zal beëindigen, noch
dat zijn eventueele opvolger daarmee niet zal voortgaan,
lijkt bovengenoemde aanvulling van het betreffende
artikel in de statuten, niettemin volledigheidshalve
wenschelijk.
Preadvies van het K.B. — Het K.B. acht deze aanvulling
niet noodig, daar dit reeds valt onder art. 3
sub c en h.
Hierlangs afscheuren.
Nederlandsche Journalisten-Kring.
ALGEMEENE VERGADERING te Utrechr
ZATERDAG 22 APRIL 1939,
Tegen afgifte van dezen bon kan aan elk station, tegen directe betaling
worden gekocht een plaatskaart heen en terug, Ik of III© klasse naar Utrecht
22 April 1939 a)
geldig op 22 en 23 April 1939 b)
T— Doorhalen wat niet verlangd wordt
b
Stations-
datum stempel
Nr van de afgegeven
pik. en ld.
Art. 2 der Statuten te lezen als volgt:
De vereeniging, zich plaatsend op den grondslag van
de traditioneele persvrijheid, heeft ten doel, enz.
Toelichting: Wanneer het juist is dat de Ned. Journalisten
Kring in zijn statuten opneemt dat hij de traditioneele
persvrijheid wil verdedigen, — en de Utr.
Pers acht dit in het tijdsbestek waarin wij leven zeker
gewenscht — dan kan het niet anders of deze uitspraak
moet opgenomen worden in het voornaamste artikel der
statuten en niet als toevoeging bij een der middelen waarmee
de Kring wil opereeren. Het is allerminst de bedoeling
van de Utrechtsche Pers om daarmee het begrip
„collega" te beperken en zekere journalisten bij voorbaat
uit te sluiten, maar zij hecht er waarde aan, juist
thans, nu zooveel zaken, die men vroeger als vanzelfsprekend
aannam, onzeker of voorwerp van strijd zijn
geworden, duidelijk uit te spreken in welk geestelijk
klimaat men zich bevindt, indien men lid wil zijn van
onze organisatie. Daarmee is njiet gezegd, dat de persvrijheid
nimmer en onder geen enkele omstandigheid
mag worden ingekort — abnormale tijden kunnen dwingen
tot abnormale maatregelen ook op dit gebied —
maar wel is dankbaar uitgesproken dat de persvrijheid
een zedelijk goed is van hooge orde, een instituut, waaraan
de Nederlandsche pers goeddeels haar ontwikkeling
en haar eigen signatuur heeft te danken.
Preadvies van het K.B. — Het schijnt voldoende, om
de handhaving van de traditioneele persvrijheid op te
nemen onder de middelen ter bereiking van het doel
onzer vereeniging.