Download deel 2 - Textualscholarship.nl

3 .4.2.6 Opinies over actuele onderwerpen.
42
- De Engelse `Koningsmoord'
Op Hofwijck is het gesprek over politieke en kerkelijke twisten uitdrukkelijk verboden
en de verteller laat zich op de wandeling hoogst zelden over actuele onderwerpen
uit. Er zijn wel enkele uitzonderingen: de tuinarchitectuur, de al dan niet verwerpelijke
luxe van een tweede huis, en de onthoofding van de Engelse koning, Karel I.61
Van de eerste twee onderwerpen is het duidelijk, dat zij verband houden met het buitenleven,
maar anders staat het met de Engelse koningsmoord.
Op beschuldiging van hoogverraad werd Karel I in 1649 onthoofd. Tweemaal
spreekt Huygens in zijn gedicht zijn afschuw hierover uit. Bij de essen verwerpt hij de
oorlog en bidt hij om vrede. Dat gebed eindigt met:
Laet dijn geterghde wraeck verwedt zijn in't verderf
Van ons gebuerigh volck, Baer nu dijn heiligh erf,
Dijn' Kercke light versmoort en in haer bloed verlopen,
Haer Conincklicke bloed,
[...1
Daer was ick over Zee: afgrijsen doet mij keeren, (r.1235-38, I2,4062
Nu was dit bepaald geen controversiële mening. Er ging een golf van verontwaardiging
door Europa over dit vergrijp tegen een koning bij de gratie Gods.
Door de familiebanden tussen de Oranjes en de Stuarts leefde dit gevoelen in de
Haagse hofkringen sterk, maar ook verder in de Republiek, waar men over het algemeen
monarchaal dacht, was dit het geval (Groenveld en Leeuwenberg 1985, p. 131,
Duits 1994, p. 115). In de in 1651 verschenen bloemlezing Verscheyde Nederduytsche
Gedichten is bijvoorbeeld een aparte afdeling opgenomen met `Klaegh-Dichten Over
de Moordt Des Koninghs Van Groot Britanje' en de dichter Joan Dullaert reageerde
snel met een treurspel over dit onderwerp. Huygens vertolkt hier eerder een voor hem
en zijn omgeving vanzelfsprekende waarheid dan dat hij een opinie probeert te béinvlceden.63
- Tuinarchitectuur
Wel iets nieuws zegt Huygens in zijn opmerkingen over tuinarchitectuur, waarbij
hij symmetrie bepleit en alles wat scheef en onregelmatig is verwerpt. De tuin van
Hofwijck is een vroeg voorbeeld van de Hollands-classicistische stijl (cf. par. i.i), die
met een ver doorgevoerde symmetrie aangelegd is. Van Pelt en anderen hebben, als
gezegd, aangetoond dat Huygens zich bij zijn tuinaanleg heeft laten inspireren door de
IOpiniërendsode i o k s ot met P de vele Franse woorden in de amoureuze taal van de Haagse gse
saletjonkersr.1854-67).
62 Zie voor de tweede keer r. 2150-54.
63 3P Zie voor de opinie over de koningsmoordin de
Re ubliek ook Grosheide I 9S i p. ^ P8-10
voor literaire
reacties erop PP.10-20.