Download deel 2 - Textualscholarship.nl

3 .4
Daarnaast heeft de verteller al aan het begin van de wandeling gezegd dat de tijd een
sprong vooruit maakt. Hij wil het buitengoed beschrijven zoals het er over honderd
jaar zal uitzien (r. 127-32), wanneer zijn bomen volgroeid zullen zijn . 44 Hij heeft deze
toekomstfictie alleen serieus genomen in de beschrijving van de bomen, met verwijzingen
als Denckt aen mijn' hondert jaer' (r. 896) en `Hofwijcks dooden stichter' (r.
1349). Afgezien daarvan speelt het gedicht in zijn eigen tijd, zoals bijvoorbeeld blijkt in
zijn toespeling op de dood van koning Karel I in 1649 (r. 1235-38 en r. 215o e.v.) en op
zijn verwijzing naar de nieuwe tuinarchitectuur, wanneer hij naar aanleiding van zijn
paden zegt: `of quellen u de Bochten/ Die deze wereld laeckt en d'oude tijden sochten?'
(r. ii6i-62).
Zo speelt het gedicht zich af op een zomerdag in het heden van de dichter, waarbij
hij ter wille van de glorie van volgroeide bomen af en toe suggereert dat het een eeuw
later is. Het is in onze ogen een wat naïeve constructie, maar de dichter Westerbaen
borduurt er in zijn buitenplaatsgedicht Ockenburgh (1654) met graagte op door. Huygens,
aldus Westerbaen, heeft zijn bomen die net geplant waren, beschreven alsof ze
al een eeuw oud waren, maar ik ga bomen beschrijven die nog niet eens geplant zijn:
`Hier moet ghy boonren zien, die naulijx zyn versonnen' (Westerbaen 1654, p. 43).
3.4.1 Exordium.
26
Nadere analyse van hergedicht
In de inleiding op het gedicht motiveert Huygens waarom hij zijn buitengoed wil
bezingen. Hij wekt de aandacht van de lezer met de intrigerende openingszin (zie het
commentaar bij r. z in deze editie):
De groote webb is af; en 't Hof genoegh beschreven:
Eens moet het Hofwijck zijn.
De regels zetten de toon voor een gedicht over het buitenleven dat meestal geschreven
wordt in het perspectief van de verwerping van stad en hof.
Welwillendheid roept hij op door op zijn grijze haren te wijzen. Wie weet hoe
weinig tijd ik nog heb, zegt hij, om over mijn eigen buiten te schrijven en daarmee het
volgende grafschrift te voorkomen:
Hier light een Mann begraven,
„Die meende te volstaen met planten en met graven,
„De slechte boeren-konst, en moght de moeijte niet
„Sijn eighen maeckseltjen te deren met een lied. (r. 17-2O)
Dit fictieve grafschrift veronderstelt dat dichters min of meer verplicht zijn om de
moeite te nemen om over hun eigen tuin te dichten. Maar aan welke voorbeelden
Bij de linden is hij de tijdsprong even vergeten: `si' selver zijn niet lang' (r. 1091).
44 l hij 1 P g g J zijn g