Download deel 2 - Textualscholarship.nl

2006 helderlick Fout van de afschrijver: Huygens schreef `kelderlijck', d.w.z. `waar
het donker (schaduwrijken koel) is als in een kelder'. De fout is pas in KA
hersteld.
2006-07 en (...]koel: Zoveel als: en ze werden er alleen maar luisterrijker van om half
zichtbaar in die luwte te schuilen. De gedachte lijkt te zijn: wat jein één oogopslag
ziet is niet zo boeiend. Een algemeen aanvaarde gedacht is dit in de
zeventiende-eeuwse esthetica overigens bepaald niet: veeleer wordt overzicht
op prijs gesteld, zeker in de tuinarchitectuur (vgl. ook r. 147). Huygens' uitspraak
hier staat mogelijk in verband met de opvattingen over het `sublieme',
die in deze tijd werden ontwikkeld (met dank aan Freek Schmidt, kunstgeschiedenis
VU). Zie r. 144 voor een verwante gedachte, al gaat het daar toch
om iets anders.
2008-09 En 1...] roeren: en, naar de mate waarin de buitenkant invloed kan hebben op
ons innerlijk, zijn die sombere schaduwen in staat dat in beroering te brengen.
Bedoeld zal zijn: als ooit ons innerlijk door uiterlijkheden kan worden
beïnvloed, dan wel door deze schaduwen.
2010 af: van
201I den Polder-dijck Aan de overkant van de Vliet.
2013 werdtgestutt: wordt opgehouden (door de verrassende aanblik van de mastbossen)
2014-I5 Wanneer [..] pracht: als gij ziet hoe Hofwijck door twee `donkergroene nachten',
anders gezegd door twee `nachten van geboomte' van prachtige vleugels
wordt voorzien (als de vleugels van een paleis)
ZoiB 't ongelooffelick Loretto: het `ongelooflijke' (zowel figuurlijk als letterlijk, voor
Huygens) Loretto. In de basiliek van Loreto (officiële naam) bevindt zich een
oudere kapel, die volgens een uit de 15/16e eeuw stammende legende het huis
van Maria zou zijn, dat door engelen (op zo december 129 4) door de lucht uit
Nazareth zou zijn overgebracht (Lexikon fiir Theologie and Kirche VI, 1052-
1053)
2019 werr't: dwaalt
de menschlicheid: het (zwakke) mensdom
2020 Alss' eens zodra het eenmaal
mist: Ongetwijfeld met de bijgedachte aan de Roomse mis, vgl. r. ózo en 1S78
e.v., en de gedichten op het `misgeloof' van Tesselschade, uit 1642-1645.
2021-22 Daer (...J vermeldt: waar het kostbare gebouw spreekt van geen mindere `metselaren'
dan engelen, m.a.w.: dat volgens het verhaal maar liefst door engelen
is gebouwd. Het woord 'metselaren' is in dit verband uiteraard gebruikt voor
het burleske effect, om zoveel mogelijk afstand te scheppen.
2024 ongemeine steile: ongehoord steile hoogte
2025 weerzijds: D.w.z. dat aan weerszijden van het gebouw staat.
sij: Nl. die mastbossen.
2026 die wonderen: D.w.z. de wonderbaarlijke, sprookjesachtige eilanden.
2I0