Download deel 2 - Textualscholarship.nl

1651 waarschijnlijk in een aaneengesloten periode. Zolang Frederik Hendrik leefde
had Huygens in de zomer geen tijd om op Hofwijck te verblijven, in de periode
daarna meestal ook niet. Alleen in de jaren 1648 en '49 zou dit wel mogelijk zijn
geweest. Ik heb echter geen gegevens op dat punt kunnen vinden, terwijl het niet
erg waarschijnlijk is dat de workaholic Huygens langere tijd op Hofwijck geweest
zal zijn zonder daar brieven of gedichten te schrijven. Na ióSi heeft hij wel vaker op
Hofwijck geresideerd, maar toen had hij zijn gedicht al voltooid.
De dichter heeft het bestaan van de landheer op Hofwijck beschreven alsof hij
daar in de zomer verbleef. De beschikbare gegevens laten in hun beperktheid geen
stellige uitspraken toe, maar het is waarschijnlijk dat dit zomerverblijf voor hem
meer droom dan werkelijkheid is geweest.
2 DE LITERAIRE CONTEXT VAN HOFWIJCK
a.i West-Europese buitenlevenliteratuur in Huygens' bibliotheek
I0
Een hofdicht als Hofwijckligt ingebed in een omvangrijke West-Europese buitenlevenliteratuur.
Het is voor een dichter uit de Renaissance vrijwel onmogelijk om over het
zuivere buitenleven te dichten zonder zich van deze traditie bewust te zijn. Al was het
maar omdat de Georgics, het leerdicht van Vergilius over de landbouw, en Beatus ille,
de beroemde tweede epode van Horatius tot de vaste lectuur op de Latijnse school
behoorden. 6 Steeds weer prijzen schrijvers in de oudheid het landleven, waarbij
onder meer soberheid, rust, vrede gezondheid, studiezin, vroomheid en rechtschapenheid
als kenmerkende deugden gelden (Kier 1933, passim). Het zijn kwaliteiten
die ook in de buitenleventeksten van de Renaissance steeds weer benadrukt worden
en die in Hofwijck een belangrijke rol spelen.
Huygens bezat een omvangrijke bibliotheek. Leerintveld raamt de totale boekenschat
op negen- à tienduizend boeken. Een kleine drieduizend daarvan werden in 1688
te koop aangeboden, nadat zijn drie zoons er eerst een keuze uit hadden gemaakt.7
De betreffende veilingcatalogus is in twee exemplaren bewaard gebleven. Hierdoor
is het mogelijk enig inzicht te krijgen in de hoeveelheid buitenlevenliteratuur in zijn
bibliotheek. Ik beperk mij hier tot de in de veilingcatalogus genoemde boeken, omdat
Huygens die in elk geval in zijn bezit heeft gehad.8
In de eerste plaats is Huygens' belangstelling voor het buitenleven niet alleen literair
geweest, maar ook gericht op de praktijk Hij bezit de teksten van de bekende klassieke
schrijvers over de landbouw, de scriptores rei rusticae, Cato, Varro en Palladius.
6 De Vries 1998, 99^P.28- o 4 geeft g een overzicht van deze buitenlevenliteratuur.
7 Leerintveld r 99^P 8 p. r 6. 7Dit artikel geeft g een informatief overzicht van wat er nu nog gover
de
oorspronkelijke P 1 samenstelling g van Huygens' Yg bibliotheek te zeggen gg valt.
8 In de lijst van boeken waarvan Leerintveld achterhaald heeft dat zij tot de oorspronkelijke
P l
bibliotheek behoord hebben (Leerintveld 1998, 99 ^ p. p r 77 -8 4komen geen g werken voor die voor dit
onderzoek van belang gl zijn.