Download deel 2 - Textualscholarship.nl

267 Elck (...J tijd: als het allebei (genieten en sparen) met mate gebeurt en op de
juiste tijd. M.a.w als men niet te veel en niet te weinig oogst, niet te laat en
niet te vroeg.
268 Hoe: (en dat zijn meester leert) hoe
dient: wordt gedragen
269 Dat [...] maken: (een kleed) dat als het `is' (leeft), warmte en koelte kan verstrekken
(door beschutting te geven tegen kou en hitte), en dat, als `niet is'
(dood is) warmte kan geven (als brandhout)
2,70/71 Soo [...] Eikenrjens dat (beschutting geven tegen kou en hitte) doen mijn
eikjes, daar zorgen mijn eikjes voor ('eicken' is enkelvoud, vgl. r. 2, 4.4). Door
een eerlezing van de kopiist ontbreekt in AP de uitwerking van het motief
`beschutting tegen hitte'. Huygens schreef: `Soo doen mijn Eickentjens; Ick
laet den Honds-dagh blaken // Op 't steilste vanden noen; Ick laet het noorder
guer // Sijn scherpste buijen toe' etc., zo staat het ook weer in EP. De
`Honds-dagh' staat voor de `hondsdagen', de warmste periode van het jaar (r9
juli-t8 augustus); het `steilste vanden noen' is (met een metonymia) het uur
waarop de zon op zijn hoogst staat, het middaguur.
271 het (...J guer: abstractum pro concreto: de gure wind uit het noorden
273 wederzijds: respectievelijk
274-76 En [...] verdriet: en tot de werkelijk aangename zaken van dit leven, dat een
gestadig sterven is, heb ik altijd gerekend het dubbele genot van iets vreugdevols
vlak naast iets verdrietigs. In het hakhout zit de dichter niet alleen prettig
beschut, zijn genot wordt verdubbeld door de wetenschap dat het buiten zo
heet resp. guur is. Gewoon mooi weer geeft dat plezier dus niet! Niet voor
niets spreekt hij in dit verband, in de geest van het gereformeerde doopformulier
(Zwaan wijst er al op) van `dit staegh-stervend leven'. Hij laat zien dat
hij wel weet dat het leven op zich niet veel waard is en dat `gewond genot
algauw teleurstelt; maar, zegt hij: dit, dubbele, genot weet ik te waarderen. In
de volgende regels werkt hij de gedachte uitvoerig uit.
277-78 Op (...]geraken: vlak naast iets verdrietigs zonder dat ik daar bang voor hoef
te zijn; op zo'n manier, dat anderen steeds ervaren wat mij nadert en toch niet
kan bereiken. De regels dienen om een mogelijk misverstand te voorkomen.
Regel 2,76 kan opgevat worden als: ik geniet dubbel omdat ik elk moment
door verdriet getroffen kan worden. Dat bedoel ik niet, zegt Huygens: ik
geniet dubbel omdat de ellende vlakbij is zonder mij te kunnen raken.
De lange uitwerking die hierop volgt, en met name de nadruk die daarin
wordt gelegd op het verdriet van anderen, dat de eigen voorspoed zou doen
verdubbelen, roept vragen op. Op de achtergrond staat de bekende passage uit
Lucretius' De rerum natura (II, 1-4), die onder de marginalia dan ook wordt
aangehaald (in twee helften: bij r. 28i vs. 3-4 en bij r. 301 vs. 1-2). Bilderdijk (p.
236) reageert (bij r. 305) geheel afwijzend: `Neen, waarlijk niet. In tegendeel, 't
neemt het gevoel voor die weelde gams weg [...J.' Eymael noteert bij dezelfde
II2