SPEL En SPELEn OP de HU - Tilburg University, The Netherlands

pag
35
hoofdstuk 5
Microgenetisch
onderzoek als een
methodologie om
spel te onderzoeken
lectoraat
Spel
onderwerp
Spel en spelen
op de HU
5 / mIcrogEnEtISch ondErzoEk aLS EEn
mEthodoLogIE om SPEL tE ondErzoEkEn
Bij het uitvoeren van microgenetisch onderzoek worden zeer
veel observaties verricht gedurende de periode waarin de
verandering zich zal voltrekken (Chinn, 2006; Kuhn, 2002).
Met deze methode van onderzoek gaat het erom processen
die tot verandering leiden zichtbaar te maken. De bedoeling
daarvan is niet zozeer om veranderingen te registreren maar
om de transacties die zich voltrekken, te kunnen waarnemen
zoals ze zich voordoen.
Microgenetisch onderzoek heeft drie kenmerken. De eerste is
dat de data worden verzameld in de periode dat het proces van
veranderen optreedt totdat er een stabiele staat is ontstaan.
Het tweede kenmerk is dat de dichtheid van de observaties hoog
is. Tenslotte is kenmerkend voor microgenetisch onderzoek dat
de aandacht gericht is op de processen die de kwantitatieve of
kwalitatieve verandering oproepen. Deze processen, ook wel
attractoren genoemd, worden in verband gebracht met processen
op macroniveau (Zie verder Van der Aalsvoort, Van Geert &
Steenbeek, 2009).
Om de betekenis van microgenetisch onderzoek te illustreren
vatten we kort de uitkomsten samen van een experimentele
studie naar ontluikend samen spelen. Deze studie vond plaats
bij 56 vijfjarigen die een risicovolle ontwikkeling doormaakten.
We pasten de microgenetische methodologie toe om de ontwikkelingstrajecten
te beschrijven die zich voordeden bij duo’s van
kinderen. De experimentele conditie hield in dat de duo’s in
week 1, 2 en 3 twee keer per week met elkaar mochten spelen.
Dit betrof een periode van in totaal achttien dagen (dag 1 tot en
met 18 in Figuur 2). Daarna mochten ze in week 14 nog eens met
elkaar spelen (dag 60 in Figuur 2). De duo’s in de controleconditie
speelden een keer met elkaar in week 1 en in week 14. Met de
meting in week 14 controleerden we voor spontane rijping.
Het procesverloop van de spelsessies werd met video­opnames