Bio-Farmaceutische Wetenschappen - Faculteit der Wiskunde en ...
Bio-Farmaceutische Wetenschappen - Faculteit der Wiskunde en ...
Bio-Farmaceutische Wetenschappen - Faculteit der Wiskunde en ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
De alumni van<br />
<strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong><br />
<strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong> vertell<strong>en</strong><br />
<strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong>
Bekijk je<br />
mogelijkhed<strong>en</strong><br />
op onze website<br />
www.stu<strong>der</strong><strong>en</strong>inleid<strong>en</strong>.nl<br />
<strong>en</strong> vindt je<br />
studie<br />
Van de afgestudeerde <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> Wet<strong>en</strong>schappers die<br />
niet kiez<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> promotietraject, kom<strong>en</strong> de meeste terecht<br />
bij overheid of bedrijfslev<strong>en</strong>. D<strong>en</strong>k daarbij aan:<br />
* Medisch-biologische on<strong>der</strong>zoeksinstitut<strong>en</strong><br />
* On<strong>der</strong>zoeksafdeling<strong>en</strong> van farmaceutische bedrijv<strong>en</strong><br />
* On<strong>der</strong>zoeksafdeling<strong>en</strong> van biotechnologische bedrijv<strong>en</strong><br />
Logisch, want als g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>on<strong>der</strong>zoeker heb je als<br />
ge<strong>en</strong> an<strong>der</strong> geleerd om problem<strong>en</strong> te erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> creatief op te loss<strong>en</strong>.<br />
wat gebeurt<br />
er op het<br />
instituut<br />
www.lacdr.nl<br />
Check alumni<br />
bije<strong>en</strong>komst op<br />
www.luf.nl<br />
INHOUD Werk<strong>en</strong> na je studie<br />
Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong><br />
word<strong>en</strong> breed opgeleid. De<br />
combinatie van vakk<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> academische<br />
vaardighed<strong>en</strong> maakt hun aantrekkelijk<br />
voor werkgevers. Veel afgestudeerde<br />
<strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> Wet<strong>en</strong>schappers gaan<br />
ver<strong>der</strong> in het wet<strong>en</strong>schappelijk on<strong>der</strong>zoek,<br />
maar vervolg<strong>en</strong> na hun promotie in veel<br />
gevall<strong>en</strong> hun carrière succesvol in het<br />
bedrijfslev<strong>en</strong>. Ook wanneer je niet als<br />
on<strong>der</strong>zoeker aan de slag wil, heb je legio<br />
mogelijkhed<strong>en</strong>. <strong>Bio</strong>farmaceut<strong>en</strong> vind je in<br />
de gehele breedte van het farmaceutische<br />
veld. Hun carrière staat over het algeme<strong>en</strong><br />
in het tek<strong>en</strong> van het ontdekk<strong>en</strong> of ontwerp<strong>en</strong><br />
van nieuwe g<strong>en</strong>eeskrachtige stoff<strong>en</strong>, of in<br />
het ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> producer<strong>en</strong> van nieuwe<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>.<br />
Voorbeeld<strong>en</strong> van ban<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> het on<strong>der</strong>zoek<br />
zijn bijvoorbeeld diverse functies in de<br />
farmaceutische industrie <strong>en</strong> bij<br />
biotechnologiebedrijv<strong>en</strong><br />
of de overheid.<br />
Deze brochure bevat bijdrag<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> aantal Leidse<br />
BFW-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die tuss<strong>en</strong> 1995 <strong>en</strong> 2005 zijn afgestudeerd.<br />
Deze oud-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> kort voor of na hun afstu<strong>der</strong><strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> baan gevond<strong>en</strong> <strong>en</strong> nadi<strong>en</strong> carrière gemaakt. Hun verhal<strong>en</strong><br />
geeft e<strong>en</strong> beeld van de mogelijkhed<strong>en</strong> na het volg<strong>en</strong> van de<br />
studie <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong>.<br />
Welke kant<strong>en</strong> kan je allemaal op met je studie <strong>en</strong> wat voor ban<strong>en</strong> hor<strong>en</strong> daarbij?<br />
Roel Bulthuis<br />
S<strong>en</strong>ior Director, Head of<br />
Merck Serono V<strong>en</strong>tures<br />
Ivan Utama<br />
Consultant farmaceutische<br />
industrie<br />
Sandra Zovko<br />
Postdoc Toxicologie, LACDR,<br />
Universiteit Leid<strong>en</strong><br />
Steffan Bos<br />
Assist<strong>en</strong>t-in-opleiding Moleculaire<br />
Epidemiologie, LUMC<br />
Chantal Smul<strong>der</strong>s<br />
Toxicoloog bij Shell<br />
Canada Limited<br />
Ashley Strougo<br />
PK/PD-modelleur<br />
Marieke P<strong>en</strong>nings<br />
Project manager <strong>en</strong> soms<br />
business developer – Basic<br />
Pharma, Gele<strong>en</strong>, Ne<strong>der</strong>land<br />
D<strong>en</strong>nis de Mik<br />
Working in pharmaceutical<br />
market research<br />
Chin Chin Chau, Christel<br />
Slot, Rianne Oudshoorn<br />
& J<strong>en</strong>ina Wieringa-Oost<br />
ICON Clinical Research<br />
Sebastiaan Veel<strong>en</strong>turf<br />
E<strong>en</strong> gemiddelde werkdag<br />
bij de politie (als BFW-er)<br />
Corine Broekhuiz<strong>en</strong><br />
Postdoc AMCAS, e<strong>en</strong> spinoff<br />
bedrijf van het AMC<br />
Mariëtte Bliek<strong>en</strong>daal<br />
Smull<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
hoogtepunt<strong>en</strong><br />
Mark van Bourgondiën<br />
Doc<strong>en</strong>t stralingshygiëne<br />
Reactor Instituut Delft<br />
Laura Heitman<br />
E<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> bij de universiteit<br />
na BFW<br />
Harrie Storms<br />
Beleidsambt<strong>en</strong>aar het Mini -<br />
sterie van Volksgezondheid<br />
1
2<br />
Profiel<br />
E<strong>en</strong> faculteit om te ontdekk<strong>en</strong><br />
<strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong> is on<strong>der</strong>deel van de vooraanstaande on<strong>der</strong>zoeksschool<br />
Leid<strong>en</strong>/Amsterdam C<strong>en</strong>ter for Drug Research (LACDR). Het LACDR is e<strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong>werkingsverband tuss<strong>en</strong> de Vrije Universiteit Amsterdam <strong>en</strong> de Universiteit<br />
Leid<strong>en</strong>. Het on<strong>der</strong>wijs van de bacheloropleiding <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong><br />
wordt verzorgd door de Leidse tak van het LACDR, aan de <strong>Faculteit</strong> <strong>der</strong> <strong>Wiskunde</strong><br />
<strong>en</strong> Natuur wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
De <strong>Faculteit</strong> <strong>der</strong> <strong>Wiskunde</strong> <strong>en</strong> Natuurwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
van de Universiteit Leid<strong>en</strong> wil exceller<strong>en</strong> in het on<strong>der</strong>zoek<br />
<strong>en</strong> on<strong>der</strong>wijs van haar disciplines, waaron<strong>der</strong><br />
<strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong>. De opleiding<br />
<strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong> in Leid<strong>en</strong> is uniek<br />
in Ne<strong>der</strong>land <strong>en</strong> eig<strong>en</strong>lijk in de wereld. Ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />
an<strong>der</strong>e opleiding richt zich volledig op vrijwel het hele<br />
spectrum van het g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>on<strong>der</strong>zoek.<br />
De wet<strong>en</strong>schappelijke staf van het LACDR levert e<strong>en</strong><br />
belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van nieuwe,<br />
veiliger <strong>en</strong> efficiëntere g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> <strong>en</strong> is actief<br />
betrokk<strong>en</strong> bij het on<strong>der</strong>wijs van de studie <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong><br />
<strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong>. Tev<strong>en</strong>s werkt het LACDR<br />
int<strong>en</strong>sief sam<strong>en</strong> met het Leids Universitair Medisch<br />
C<strong>en</strong>trum (LUMC) <strong>en</strong> diverse buit<strong>en</strong>landse on<strong>der</strong>zoeksinstitut<strong>en</strong><br />
om hoogwaardig g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>on<strong>der</strong>zoek<br />
te bewerkstellig<strong>en</strong>.<br />
Na e<strong>en</strong> studie BFW ligt de wereld voor je op<strong>en</strong>.<br />
De combinatie van vakk<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> academische vaardighed<strong>en</strong><br />
maakt afgestudeerd<strong>en</strong> aantrekkelijk voor veel<br />
werkgevers. In eerste instantie gaan veel afgestudeerde<br />
BFW-ers ver<strong>der</strong> in het wet<strong>en</strong>schappelijk on<strong>der</strong>zoek <strong>en</strong><br />
kiez<strong>en</strong> ervoor om binn<strong>en</strong> of buit<strong>en</strong> de Leidse universiteit<br />
te promover<strong>en</strong>. Na hun promotie vervolg<strong>en</strong> zij<br />
veelal hun carrière in het bedrijfslev<strong>en</strong>.<br />
In dit boekje lees je de verhal<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> aantal BFW<br />
alumni <strong>en</strong> hun carrièrepad<strong>en</strong> tot nu toe.<br />
www.lacdr.nl<br />
Het Leid<strong>en</strong>/Amsterdam C<strong>en</strong>ter for Drug Research<br />
(LACDR) is e<strong>en</strong> on<strong>der</strong>zoekinstituut <strong>en</strong> als zodanig e<strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong>werkingsverband tuss<strong>en</strong> de Universiteit Leid<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
de Vrije Universiteit Amsterdam. De Leidse tak van het<br />
LACDR verzorgt het on<strong>der</strong>wijs van de bacheloropleiding<br />
<strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> de masteropleiding<br />
<strong>Bio</strong>-Pharmaceutical Sci<strong>en</strong>ces.<br />
BFW, wat kun je er mee?<br />
Afgestudeerde BFW-ers vertell<strong>en</strong><br />
Deze brochure bevat e<strong>en</strong> aantal bijdrag<strong>en</strong> van BFW-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die tuss<strong>en</strong> 1995 <strong>en</strong> 2005<br />
zijn afgestudeerd. Deze oud-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> kort voor of na hun afstu<strong>der</strong><strong>en</strong> e<strong>en</strong> baan<br />
gevond<strong>en</strong> <strong>en</strong> nadi<strong>en</strong> carrière gemaakt.<br />
Als studieadviseurs van <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong><br />
(BFW) hadd<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> lang gekoesterde w<strong>en</strong>s.<br />
Wij wild<strong>en</strong> graag inzichtelijk mak<strong>en</strong> aan onze huidige<br />
<strong>en</strong> aankom<strong>en</strong>de BFW-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hoe ongelofelijk<br />
divers de carrièremogelijkhed<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> academische<br />
opleiding als BFW zijn, door middel van het pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> brede selectie van loopban<strong>en</strong> van verschill<strong>en</strong>de<br />
oud-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Met het verschijn<strong>en</strong> van deze<br />
brochure is onze w<strong>en</strong>s in vervulling gegaan.<br />
Studieadviseurs BFW/BPS<br />
LACDR/BFW<br />
Leid<strong>en</strong>, 2010<br />
3
4<br />
Roel Bulthuis<br />
S<strong>en</strong>ior Director, Head of Merck Serono V<strong>en</strong>tures<br />
Ik b<strong>en</strong> in 2000 afgestudeerd bij BFW <strong>en</strong> daarna via e<strong>en</strong><br />
baan bij e<strong>en</strong> biotech-bedrijf in België, e<strong>en</strong> baan als bankier<br />
bij Fortis in Amsterdam <strong>en</strong> later in NY, <strong>en</strong> daarna e<strong>en</strong><br />
MBA aan de universiteit van Helsinki, zo’n 2 jaar geled<strong>en</strong> bij<br />
Merck Serono terecht gekom<strong>en</strong>.<br />
Ik b<strong>en</strong> hier verantwoordelijk voor Merck Serono V<strong>en</strong>tures, e<strong>en</strong> investeringsfonds<br />
dat zich richt op jonge biotech bedrijv<strong>en</strong>. Daarnaast hou ik me bezig met transacties<br />
waarbij an<strong>der</strong>e investeer<strong>der</strong>s in onze product<strong>en</strong> invester<strong>en</strong> of waar we aandel<strong>en</strong><br />
kop<strong>en</strong> in grotere on<strong>der</strong>neming<strong>en</strong> om deels eig<strong>en</strong>aar te word<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> product of<br />
technologie. Alles wat we hier do<strong>en</strong> staat in het tek<strong>en</strong> van het ontwikkel<strong>en</strong> van nieuwe<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> goed <strong>en</strong> breed begrip van de on<strong>der</strong>ligg<strong>en</strong>de wet<strong>en</strong>schap is<br />
dan ook cruciaal. Achteraf gezi<strong>en</strong> was mijn studie BFW e<strong>en</strong> unieke voorbereiding op<br />
het werk dat ik nu dagelijkse met veel plezier doe ...<br />
... Hoewel, in iets min<strong>der</strong>e mate als het<br />
zondag is, zoals vandaag, <strong>en</strong> het uitzicht<br />
de kom<strong>en</strong>de 11 uur de stoel voor me zal<br />
zijn in plaats van sleetje rijd<strong>en</strong> met m’n 2<br />
kin<strong>der</strong><strong>en</strong> in de berg<strong>en</strong> rond G<strong>en</strong>eve (maar<br />
werk<strong>en</strong>/reiz<strong>en</strong> op zondag gebeurt gelukkig<br />
zeld<strong>en</strong>). We zijn net opgesteg<strong>en</strong> uit Lond<strong>en</strong><br />
voor e<strong>en</strong> vlucht naar San Francisco, waar<br />
de kom<strong>en</strong>de dag<strong>en</strong> e<strong>en</strong> grote confer<strong>en</strong>ce<br />
voor biotech bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> investeer<strong>der</strong>s<br />
plaatsvind. Vanavond als ik aankom heb<br />
ik e<strong>en</strong> diner met het managem<strong>en</strong>t van<br />
e<strong>en</strong> biotech-bedrijfje in wording om te<br />
prat<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> mogelijke investering van<br />
onze kant (de wet<strong>en</strong>schappelijke basis <strong>en</strong><br />
de pat<strong>en</strong>t<strong>en</strong> daar omhe<strong>en</strong> zijn er, ze zijn<br />
nu op zoek naar geld om dit alles om te<br />
kunn<strong>en</strong> zett<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> product). De technologie<br />
die het bedrijf heeft ontwikkeld zou<br />
het makkelijker mak<strong>en</strong> om monoclonale<br />
antilicham<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal<br />
van de biologische targets waarin wij<br />
geinteresseerd zijn. Dit zou uiteindelijk<br />
kunn<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> tot de ontwikkeling van<br />
nieuwe g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>. Ik ga prober<strong>en</strong><br />
te begrijp<strong>en</strong> of de technologie in<strong>der</strong>daad<br />
toegevoegde waarde voor ons zou kunn<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> of de voorwaard<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong><br />
ev<strong>en</strong>tuele investering aantrekkelijk zijn.<br />
De kom<strong>en</strong>de drie dag<strong>en</strong> heb ik volgepland<br />
met meer van dat soort gesprekk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
gesprekk<strong>en</strong> met an<strong>der</strong> investeer<strong>der</strong>s om te<br />
prat<strong>en</strong> over nieuwe ideeën/mogelijkhed<strong>en</strong><br />
voor investering<strong>en</strong> in onze eig<strong>en</strong> project<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>/of bedrijv<strong>en</strong> die zij hebb<strong>en</strong> opgezet.<br />
Het is begin januari als ik dit schrijf <strong>en</strong> de<br />
contact<strong>en</strong>/ideeën die ik de kom<strong>en</strong>de dag<strong>en</strong><br />
op ga do<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> e<strong>en</strong> groot deel van het<br />
eerste kwartaal moet<strong>en</strong> gaan vull<strong>en</strong> in<br />
hun uitvoering; spann<strong>en</strong>d dus wat er gaat<br />
kom<strong>en</strong>! Ik zie er ook naar uit om veel oude<br />
vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> weer te zi<strong>en</strong> (on<strong>der</strong> an<strong>der</strong><strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
jaarg<strong>en</strong>oot van BFW); met e<strong>en</strong> biertje erbij<br />
’s avonds kom<strong>en</strong> natuurlijk pas de echt<br />
interessante verhal<strong>en</strong> naar bov<strong>en</strong>.<br />
Ik d<strong>en</strong>k dat ik, gemiddeld gedur<strong>en</strong>de<br />
het jaar, zo’n 50–60% van m’n tijd reis.<br />
Daarvan zal ongeveer e<strong>en</strong> <strong>der</strong>de opgaan<br />
aan gesprekk<strong>en</strong> over nieuwe idee<strong>en</strong> zoals<br />
hierbov<strong>en</strong> beschrev<strong>en</strong> <strong>en</strong> de rest aan het<br />
on<strong>der</strong>handel<strong>en</strong> van de eig<strong>en</strong>lijke deals<br />
(voor mij het favoriete on<strong>der</strong>deel van m’n<br />
werk). De dag<strong>en</strong> die ik op kantoor b<strong>en</strong><br />
probeer ik tijd te bested<strong>en</strong> aan gesprekk<strong>en</strong><br />
met onze eig<strong>en</strong> sci<strong>en</strong>tists over de project<strong>en</strong><br />
waar we aan werk<strong>en</strong>, met ons managem<strong>en</strong>t<br />
om het b<strong>en</strong>odigde draagvlak te creeer<strong>en</strong>,<br />
onze advocat<strong>en</strong>, accountants, IP experts,<br />
<strong>en</strong> natuurlijk met m’n team. We hebb<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> heel internationaal team (14 nationaliteit<strong>en</strong><br />
in ons totale Business Developm<strong>en</strong>t<br />
team van 20 m/v) <strong>en</strong> hoewel er vele verschill<strong>en</strong>de<br />
carriere achtergrond<strong>en</strong> zijn is<br />
de geme<strong>en</strong>schappelijke deler toch wel e<strong>en</strong><br />
BFW-achtige vooropleiding. Het is uniek<br />
om met zo’n group m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te werk<strong>en</strong> in<br />
e<strong>en</strong> omgeving die heel ambitieus <strong>en</strong> gedrev<strong>en</strong><br />
werkt aan het ontwikkel<strong>en</strong> van nieuwe<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> voor pati<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met vaak<br />
lev<strong>en</strong>sbedreig<strong>en</strong>de ziektes.<br />
Als ik er zo over nad<strong>en</strong>k, heb ik eig<strong>en</strong>lijk<br />
ook vandaag wel weer veel plezier in wat<br />
ik doe. Vooral als de volg<strong>en</strong>de zondag er<br />
natuurlijk gewoon weer e<strong>en</strong> van sleetje<br />
rijd<strong>en</strong> is.<br />
5
6<br />
Ivan Utama<br />
Consultant farmaceutische industrie<br />
Klant<strong>en</strong> van Baggerman Farma Consult zijn naast farmaceutische bedrijv<strong>en</strong> ook medische<br />
hulpmiddel<strong>en</strong>bedrijv<strong>en</strong>, distributiebedrijv<strong>en</strong>, importeurs <strong>en</strong> organisaties werkzaam in de<br />
gezondheidszorg, zowel binn<strong>en</strong> als buit<strong>en</strong> Ne<strong>der</strong>land.<br />
Baggerman Farma Consult biedt globaal drie di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> aan: di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> op het gebied van<br />
Regulatory Affairs, Farmacovigilantie <strong>en</strong> Quality Affairs. Hoewel niet ie<strong>der</strong>e<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
het bedrijf op alle gebied<strong>en</strong> actief is, b<strong>en</strong> ik dat wel. Dit geeft e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme diversiteit aan<br />
project<strong>en</strong>. Dit wordt nog versterkt omdat je als consultant bij verschill<strong>en</strong>de bedrijv<strong>en</strong><br />
werkt <strong>en</strong> dus overal e<strong>en</strong> kijkje in de keuk<strong>en</strong> kunt nem<strong>en</strong>. Zo leer je van elk bedrijf waar je<br />
komt weer iets dat je kunt me<strong>en</strong>em<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>d project.<br />
Ik heb <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong> gestudeerd<br />
van 1995 tot 2000. Na e<strong>en</strong> niet-afgeronde promotie b<strong>en</strong><br />
ik sinds 2006 werkzaam bij Baggerman Farma Consult<br />
als consultant voor de farmaceutische industrie.<br />
Om concreet mijn werkzaamhed<strong>en</strong> te<br />
beschrijv<strong>en</strong> moet ik dit in de drie deelgebied<strong>en</strong><br />
on<strong>der</strong>verdel<strong>en</strong>:<br />
Regulatory Affairs: voor elk g<strong>en</strong>eesmiddel<br />
is e<strong>en</strong> registratie vereist <strong>en</strong> het verkrijg<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> het on<strong>der</strong>houd<strong>en</strong> van zo’n registratie,<br />
alsmede het compliant zijn aan wat<br />
geregistreerd is, zijn de werkzaamhed<strong>en</strong><br />
behor<strong>en</strong>d bij dit deelgebied. Het werk is<br />
vooral beeldschermwerk <strong>en</strong> bestaat on<strong>der</strong><br />
an<strong>der</strong>e uit het voorbereid<strong>en</strong> <strong>en</strong> het indi<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
van registratiedossiers, het opstell<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> controler<strong>en</strong> van productinformatie<br />
zoals de bijsluiter <strong>en</strong> verpakking<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />
doorvoer<strong>en</strong> van wijziging<strong>en</strong> aan registratiedossiers.<br />
Daarnaast b<strong>en</strong> je bij Regulatory<br />
Affairs betrokk<strong>en</strong> bij communicatie<br />
met de overheid <strong>en</strong> di<strong>en</strong> je als vraagbaak<br />
binn<strong>en</strong> het bedrijf. Vaak komt ook het<br />
promotiemateriaal zoals brochures <strong>en</strong><br />
<strong>der</strong>gelijke langs je bureau ter goedkeuring.<br />
Bij Europese procedures b<strong>en</strong> je ook veel<br />
bezig met het coördiner<strong>en</strong> van de procedure<br />
met zusterbedrijv<strong>en</strong> in de an<strong>der</strong>e<br />
Europese land<strong>en</strong> <strong>en</strong> het communicer<strong>en</strong><br />
met buit<strong>en</strong>landse overhed<strong>en</strong>.<br />
Farmacovigilantie, g<strong>en</strong>eesmiddelbewaking:<br />
voor elk g<strong>en</strong>eesmiddel is de verplichting<br />
gemelde bijwerking<strong>en</strong> te registrer<strong>en</strong>, op<br />
te volg<strong>en</strong> <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel te meld<strong>en</strong> aan de<br />
overhed<strong>en</strong>. In dit werk neem je klacht<strong>en</strong>/<br />
bijwerking<strong>en</strong> van medisch professionals<br />
<strong>en</strong>/of patiënt<strong>en</strong> op <strong>en</strong> verwerkt deze volg<strong>en</strong>s<br />
de procedures van het bedrijf. Indi<strong>en</strong><br />
nodig probeer je meer informatie te verkrijg<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> communiceer je alle informatie<br />
naar e<strong>en</strong> hoofdkantoor indi<strong>en</strong> van toepassing<br />
<strong>en</strong> naar de overheid indi<strong>en</strong> vereist.<br />
Voor sommige bedrijv<strong>en</strong> vervull<strong>en</strong> we<br />
de functie van Europees hoofdkantoor<br />
<strong>en</strong> wordt daarnaast ook de literatuur<br />
gescre<strong>en</strong>d voor ev<strong>en</strong>tuele productbijwerking<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> wordt via databases aan signaaldetectie<br />
gedaan om ev<strong>en</strong>tuele veiligheidsissues<br />
te detecter<strong>en</strong>. Daarnaast gev<strong>en</strong> we<br />
training<strong>en</strong> aan personeel van bedrijv<strong>en</strong><br />
hoe zij moet<strong>en</strong> omgaan met bijwerking<strong>en</strong>.<br />
Quality Affairs: wij help<strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong> bij<br />
het implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van kwaliteitssystem<strong>en</strong>,<br />
zoals Good Manufacturing Practices<br />
(GMP), Good Distribution Practices<br />
(GDP). Daarnaast funger<strong>en</strong> wij als<br />
Qualfied Person. Elk g<strong>en</strong>eesmiddel di<strong>en</strong>t<br />
te word<strong>en</strong> vrijgegev<strong>en</strong> voor de Europese<br />
markt door e<strong>en</strong> Qualified Person. Bij dit<br />
werk hoort het audit<strong>en</strong> van fabrikant<strong>en</strong>.<br />
Als Qualified Person br<strong>en</strong>g je e<strong>en</strong> bezoek<br />
aan de fabrikant <strong>en</strong> loop je het productieproces<br />
langs om te controler<strong>en</strong> of het<br />
productieproces aan de GMP voldoet.<br />
Indi<strong>en</strong> er afwijking<strong>en</strong> zijn, geef je dit<br />
aan <strong>en</strong> stel je verbetering<strong>en</strong> voor. Ver<strong>der</strong><br />
controleer je als Qualified Person van elke<br />
batch product<strong>en</strong> of het product aan de<br />
geregistreerde specficaties voldoet voordat<br />
je het product vrijgeeft <strong>en</strong> b<strong>en</strong> je verantwoordelijk<br />
voor kwaliteitsissues, wat in<br />
het uiterste geval betek<strong>en</strong>t het terughal<strong>en</strong><br />
van product<strong>en</strong> uit de markt (recall).<br />
Aangezi<strong>en</strong> mijn werkzaamhed<strong>en</strong> afhang<strong>en</strong><br />
van de project<strong>en</strong> die ik doe, kan ik niet<br />
beschrijv<strong>en</strong> hoe mijn ag<strong>en</strong>da er wekelijks<br />
uitziet. Gemiddeld zit ik 3 dag<strong>en</strong> ad interim<br />
bij e<strong>en</strong> bedrijf voor Regulatory Affairs<br />
of Farmacovigilantie <strong>en</strong> coördineer ik e<strong>en</strong><br />
aantal Regulatory Affairs <strong>en</strong> Farmacovigilantie-project<strong>en</strong><br />
vanaf ons eig<strong>en</strong> kantoor.<br />
Ik b<strong>en</strong> Qualified Person voor e<strong>en</strong> bedrijf<br />
<strong>en</strong> geef zo nu <strong>en</strong> dan e<strong>en</strong> batch vrij voor de<br />
Europese markt. Voor dit bedrijf beantwoord<br />
ik ook vrag<strong>en</strong> die te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
met de kwaliteit van hun product<strong>en</strong>.<br />
Ik doe audits, zowel in het buit<strong>en</strong>land als<br />
in Ne<strong>der</strong>land <strong>en</strong> ik geef Farmaco-vigilantie-training<strong>en</strong><br />
aan verkopers. Eig<strong>en</strong>lijk ziet<br />
mijn ag<strong>en</strong>da er dus elke week an<strong>der</strong>s uit!<br />
Hoewel ik ge<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk on<strong>der</strong>zoek<br />
in e<strong>en</strong> laboratorium meer verricht,<br />
komt de brede wet<strong>en</strong>schappelijke basis die<br />
de studie <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong><br />
me heeft gebod<strong>en</strong> me elke<br />
dag van pas om met e<strong>en</strong> deskundig oog<br />
naar farmaceutische, farmacologische,<br />
toxicologische, klinische <strong>en</strong> zelfs medische<br />
problem<strong>en</strong> te kijk<strong>en</strong>.<br />
7
8<br />
Sandra Zovko<br />
Postdoc Toxicologie, LACDR, Universiteit Leid<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> gewone (werk)dag in het lev<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> postdoc.<br />
Met e<strong>en</strong> kop koffie in de <strong>en</strong>e hand, stop ik met mijn an<strong>der</strong>e vrije hand al haast<strong>en</strong>d de<br />
stapel artikel<strong>en</strong> die op het bureau ligt in mijn rugzak. Terwijl ik nog e<strong>en</strong> slok koffie<br />
neem, begint het schuldgevoel over me he<strong>en</strong> te kom<strong>en</strong> over het feit dat ik alweer niet<br />
heb ontbet<strong>en</strong>... Jas – check! Scho<strong>en</strong><strong>en</strong>, tas – check! Fietssleutel –check! O ja – de<br />
sportspull<strong>en</strong>! Snel de sportscho<strong>en</strong><strong>en</strong> zoek<strong>en</strong>. Alles zit er nu in, inclusief de 1 kg weg<strong>en</strong>de<br />
1 terra externe harddisk. Data kunn<strong>en</strong> soms erg zwaar weg<strong>en</strong>.<br />
Ik voel me blij <strong>en</strong> bevoorrecht dat ik mag werk<strong>en</strong> in het Gorlaeus,<br />
het gebouw waaraan ik zoveel leuke herinnering<strong>en</strong> aan mijn studie- <strong>en</strong><br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>tijd bewaar. Het gevoel van nieuwsgierigheid naar de wereld<br />
van k<strong>en</strong>nis die achter die deur<strong>en</strong> van dit gebouw ligt, zorgt vaak dat<br />
mijn hart net ietsje sneller gaat klopp<strong>en</strong> als ik het gebouw in ga.<br />
Het is bijna 9 uur <strong>en</strong> ik ga het Gorlaeus<br />
binn<strong>en</strong>. Vaak heb ik zo ’s ocht<strong>en</strong>ds het<br />
gevoel dat ik heel blij mag zijn te mog<strong>en</strong><br />
werk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> gebouw dat zo veel leuke<br />
herinnering<strong>en</strong> opgeslag<strong>en</strong> houdt. Herinnering<strong>en</strong><br />
aan mijn stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>tijd, stage<br />
bij Tox <strong>en</strong> de computerzaal naast de bieb.<br />
Het gevoel van nieuwsgierigheid naar e<strong>en</strong><br />
wereld van k<strong>en</strong>nis die achter die deur<strong>en</strong><br />
ligt zorgt nu weer dat mijn hart net ietsje<br />
sneller gaat klopp<strong>en</strong>.<br />
Teg<strong>en</strong>woordig werk ik, sam<strong>en</strong> met mijn<br />
collega’s van toxicologie <strong>en</strong> van de labs uit<br />
neg<strong>en</strong> an<strong>der</strong>e Europese land<strong>en</strong>, aan het<br />
project g<strong>en</strong>aamd ‘MetaFight’.<br />
Het doel van dit project is g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong><br />
ontwikkel<strong>en</strong> die metastasering van<br />
(borst)kanker remm<strong>en</strong>. Metastasering van<br />
kankercell<strong>en</strong> heeft vooral te mak<strong>en</strong> met<br />
het vermog<strong>en</strong> van de tumorcel te migrer<strong>en</strong><br />
naar e<strong>en</strong> an<strong>der</strong> plek in het lichaam (uitzaaiing).<br />
De focus van het project ligt op<br />
de structur<strong>en</strong> die het migrer<strong>en</strong> van de cel<br />
bewerkstellig<strong>en</strong>, namelijk de voetjes van<br />
de cel: de celmatrix contact<strong>en</strong>.<br />
Eerst ga ik naar het ‘Cell Observatory’ om<br />
te check<strong>en</strong> of de ‘overnight scre<strong>en</strong>’ op de<br />
‘high thoughput confocal’ microscoop<br />
goed is verlop<strong>en</strong> <strong>en</strong> de nieuwe plaat in te<br />
zett<strong>en</strong>. Met behulp van deze supermachine<br />
zijn we duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> g<strong>en</strong><strong>en</strong> aan het scre<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
voor hun rol in de regulatie van celmatrix<br />
contact<strong>en</strong> in borstkankercell<strong>en</strong>. Binn<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> maand zull<strong>en</strong> we hopelijk de eerste<br />
hits hebb<strong>en</strong> die we ver<strong>der</strong> gaan vali<strong>der</strong><strong>en</strong><br />
in verschill<strong>en</strong>de in vitro migratie assays.<br />
De metastase-remm<strong>en</strong>de effect<strong>en</strong> van de<br />
meest belov<strong>en</strong>de kandidaat eiwitt<strong>en</strong> zull<strong>en</strong><br />
vervolg<strong>en</strong>s na<strong>der</strong> word<strong>en</strong> on<strong>der</strong>zocht.<br />
Het is 10:15 <strong>en</strong> de koffiepauze is begonn<strong>en</strong>.<br />
Met taart erbij, want Sylvia is vandaag<br />
jarig! Ik begin me de laatste tijd wel wat<br />
zorg<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> over mijn dieet, want met<br />
40 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op het lab heb ik zeker één keer<br />
per week taart voor ontbijt. Maar het is in<br />
ie<strong>der</strong> geval wel ontbijt.<br />
Op het schema staat e<strong>en</strong> afspraak met Di<br />
Zi, stud<strong>en</strong>te bio-informatica aan LIACS.<br />
We werk<strong>en</strong> al e<strong>en</strong> paar maand<strong>en</strong> nauw<br />
sam<strong>en</strong> om de analyse van de images te<br />
optimaliser<strong>en</strong>. Ik heb nieuwe plaatjes van<br />
de celmatrix structur<strong>en</strong> meegebracht <strong>en</strong><br />
Di Zi laad ze in om haar nieuwe segm<strong>en</strong>tatiemethode<br />
op te test<strong>en</strong>. Di Zi is<br />
nog niet tevred<strong>en</strong> – dit kan beter! Lat<strong>en</strong><br />
we volg<strong>en</strong>de keer toch e<strong>en</strong> objectief met<br />
grotere vergroting nem<strong>en</strong> om te kijk<strong>en</strong> of<br />
deze de segm<strong>en</strong>tatie beïnvloedt, was haar<br />
conclusie.<br />
Gelukkig is LIACS e<strong>en</strong> paar minuutjes van<br />
het Gorlaeus <strong>en</strong> b<strong>en</strong> ik net op tijd voor<br />
de volg<strong>en</strong>de meeting. Dr.Pieter Friedel,<br />
beroemde wet<strong>en</strong>schapper op het gebied<br />
van celmatrix-adhesie <strong>en</strong> celmigratie, is bij<br />
ons op bezoek. Elk van ons ‘MetaFight’team<br />
geeft e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie van zijn of haar<br />
data. Dit soort meetings zijn heel handig<br />
want dan ontstaan er leuke discussies <strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> er kritische vrag<strong>en</strong> gesteld, daarnaast<br />
krijg je de kans om de advies aan de<br />
experts te vrag<strong>en</strong>.<br />
Na e<strong>en</strong> lange discussie gaan we ev<strong>en</strong><br />
pauzer<strong>en</strong>. Koffie staat klaar <strong>en</strong> we hebb<strong>en</strong><br />
ev<strong>en</strong> tijd om te verhuiz<strong>en</strong> naar de zaal<br />
waar Pieter Friedl zijn pres<strong>en</strong>tatie gaat<br />
houd<strong>en</strong>. Die gaat over migratie van de<br />
melanoomcell<strong>en</strong> langs de bloedvat<strong>en</strong> via<br />
de extra cellulaire matrixvezels. We staan<br />
allemaal versteld van de mooie filmpjes<br />
van de amoeboide beweging<strong>en</strong> die de<br />
cell<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> terwijl ze door de dichte<br />
matrix he<strong>en</strong> kruip<strong>en</strong>.<br />
Pieter laat e<strong>en</strong> zoom-in zi<strong>en</strong>: de celmatrixcontact<strong>en</strong><br />
zorg<strong>en</strong> ervoor dat de cel e<strong>en</strong><br />
‘handje’ kan reik<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich op kan trekk<strong>en</strong><br />
aan de vezel om vooruit te kom<strong>en</strong>.<br />
Na de indrukkwek<strong>en</strong>de pres<strong>en</strong>tatie haast<br />
ik me nog om e<strong>en</strong> aantal gels te mak<strong>en</strong><br />
voor Western blot voor morg<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
PCR te runn<strong>en</strong> om het g<strong>en</strong>otype van mijn<br />
muisjes te check<strong>en</strong>.<br />
Het is bijna 10 voor 6 <strong>en</strong> ik r<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met<br />
Louise naar het sportc<strong>en</strong>trum om onze<br />
wekelijkse sessie Kundalini Yoga te do<strong>en</strong>.<br />
Vandaag do<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> anti-stress meditatie<br />
set. Heerlijk ontspann<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> Indisch<br />
deuntje in de achtergrond. Ik probeer mijn<br />
gedacht<strong>en</strong> rustig te krijg<strong>en</strong>, maar ze gaan<br />
stiekem toch naar mijn ballroomles die ik<br />
straks met mijn collega Yves ga volg<strong>en</strong> ...<br />
9
10<br />
Steffan Bos<br />
Assist<strong>en</strong>t-in-opleiding Moleculaire<br />
Epidemiologie, LUMC<br />
Doordat de opleiding zelf relatief breed is, kon ik to<strong>en</strong> ik afstudeerde alle kant<strong>en</strong> op, <strong>en</strong><br />
na wat korte omzwerving<strong>en</strong> op verschill<strong>en</strong>de on<strong>der</strong>zoeksplekk<strong>en</strong> werd ik op de afdeling<br />
moleculaire epidemiologie van het LUMC (Leids Universitair Medisch C<strong>en</strong>trum) gevraagd<br />
of ik interesse had om e<strong>en</strong> promotieon<strong>der</strong>zoek te voltooi<strong>en</strong> bij deze groep.<br />
Dit aanbod was te mooi om niet op in te gaan dus in februari 2005 begon ik aan e<strong>en</strong><br />
nieuwe opleiding als promov<strong>en</strong>dus op het on<strong>der</strong>zoeksproject ‘g<strong>en</strong>etics of osteoarthritis<br />
and cytokine g<strong>en</strong>es’.<br />
Nu, bijna 4 jaar later, kijk ik terug op e<strong>en</strong><br />
bijzon<strong>der</strong>e <strong>en</strong> leerzame tijd waarin ik van<br />
dichtbij ontdekking<strong>en</strong> heb meegemaakt<br />
die het on<strong>der</strong>zoek e<strong>en</strong> compleet nieuwe<br />
richting hebb<strong>en</strong> opgestuurd. In deze 4 jaar<br />
heb ik over de hele breedte van het on<strong>der</strong>zoeksgebied<br />
experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> uitgevoerd,<br />
opgezet <strong>en</strong> voltooid. Nieuwe ontdekking<strong>en</strong><br />
lokk<strong>en</strong> altijd nieuwe on<strong>der</strong>zoek<strong>en</strong> uit, <strong>en</strong><br />
dat gaat vaak gepaard met weer nieuwe<br />
techniek<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> van deze techniek<strong>en</strong> was voor mij<br />
red<strong>en</strong> om twee maand<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> on<strong>der</strong>zoeksgroep<br />
in Newcastle in opleiding te<br />
gaan. Hier kon ik de ins <strong>en</strong> outs ler<strong>en</strong> van<br />
RNA-expressie on<strong>der</strong>zoek op kraakbe<strong>en</strong><br />
(de hoofdrolspeler bij artrose) van e<strong>en</strong><br />
professor die expert is op dit gebied.<br />
Ik heb in de afgelop<strong>en</strong> 4 jaar vele duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>otypes bepaald op zoek naar<br />
achterligg<strong>en</strong>de g<strong>en</strong><strong>en</strong> in artrose. Deze<br />
bepaling<strong>en</strong> doe ik met zowel ‘ou<strong>der</strong>wetse’<br />
als hypermo<strong>der</strong>e geautomatiseerde techniek<strong>en</strong>.<br />
De nieuwste techniek<strong>en</strong> zijn vaak<br />
sneller <strong>en</strong> nauwkeuriger, maar soms is<br />
het nodig om terug te vall<strong>en</strong> op oude vertrouwde<br />
techniek<strong>en</strong> die min<strong>der</strong> storingsgevoelig<br />
zijn. Robots <strong>en</strong> apparat<strong>en</strong> zijn erg<br />
behulpzaam maar kom<strong>en</strong> soms creatief<br />
d<strong>en</strong>kvermog<strong>en</strong> tekort wat on<strong>der</strong>zoekers<br />
zelf moet<strong>en</strong> aanvull<strong>en</strong>. Het on<strong>der</strong>zoek zit<br />
altijd vol met verrassing<strong>en</strong>, onduidelijkhed<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>slag<strong>en</strong>, maar door logisch<br />
nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, interpreter<strong>en</strong> van resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
doorzett<strong>en</strong> komt zo nu <strong>en</strong> dan succes wat<br />
alle moeite die het heeft gekost ruimschoots<br />
goedmaakt.<br />
Artrose is, net als vele an<strong>der</strong>e ziekt<strong>en</strong>, e<strong>en</strong><br />
puzzel waar elke on<strong>der</strong>zoeksgroep steeds<br />
weer e<strong>en</strong> stukje van neerlegt <strong>en</strong> langzaam<br />
maar zeker vormt zich e<strong>en</strong> beeld van deze<br />
ziekte. Zon<strong>der</strong> dit beeld zou de farmacie<br />
nooit e<strong>en</strong> therapie kunn<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong><br />
om de ziekte terug te dring<strong>en</strong>, voorkom<strong>en</strong><br />
of behandel<strong>en</strong>. De puzzel zal nooit<br />
compleet word<strong>en</strong>, maar on<strong>der</strong>zoek zal wel<br />
telk<strong>en</strong>s weer e<strong>en</strong> nieuw stukje vind<strong>en</strong> wat<br />
weer nieuwe weg<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> behandeling<br />
op<strong>en</strong>t.<br />
To<strong>en</strong> ik in 1998 begon aan mijn studie <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong><br />
<strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong> wist ik dat ik daarmee het on<strong>der</strong>zoek<br />
in zou gaan. Dat ik op mijn huidige afdeling terecht zou<br />
kom<strong>en</strong> had ik echter niet kunn<strong>en</strong> bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong>.<br />
11
12<br />
Van <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong> naar toxicoloog<br />
bij Shell. Ik had het van tevor<strong>en</strong> niet kunn<strong>en</strong> voorspell<strong>en</strong>.<br />
Het is zo gelop<strong>en</strong> omdat ik eig<strong>en</strong>lijk altijd b<strong>en</strong> gaan do<strong>en</strong><br />
waar ik interesse <strong>en</strong> plezier in had.<br />
Chantal Smul<strong>der</strong>s<br />
Toxicoloog bij Shell Canada Limited<br />
Ik had altijd al e<strong>en</strong> interesse in biologie <strong>en</strong> scheikunde <strong>en</strong> b<strong>en</strong> daarom in 1995<br />
<strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong> gaan stu<strong>der</strong><strong>en</strong>. In mijn laatste jaar heb ik stage<br />
gelop<strong>en</strong> bij de afdeling Farmacologie, waar ik on<strong>der</strong>zoek deed naar neurosteroïd<strong>en</strong>.<br />
Het c<strong>en</strong>traal z<strong>en</strong>uwstelsel vond (<strong>en</strong> vind) ik erg boei<strong>en</strong>d <strong>en</strong> zo b<strong>en</strong> ik na mijn<br />
afstu<strong>der</strong><strong>en</strong> terecht gekom<strong>en</strong> bij de afdeling Neurotoxicologie van het Institute for Risk<br />
Assessm<strong>en</strong>t Sci<strong>en</strong>ces (IRAS) van Universiteit Utrecht. Daar heb ik met veel plezier<br />
promotieon<strong>der</strong>zoek verricht naar nicotinerge acetylcholine-receptor<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun interactie<br />
met Alzheimermedicijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> pesticid<strong>en</strong>.<br />
Na e<strong>en</strong> paar jaar on<strong>der</strong>zoek vond ik het<br />
tijd word<strong>en</strong> om de gedetailleerde k<strong>en</strong>nis in<br />
de praktijk toe te pass<strong>en</strong> <strong>en</strong> b<strong>en</strong> ik begonn<strong>en</strong><br />
met de post-doctorale opleiding toxicologie<br />
<strong>en</strong> gaan rondkijk<strong>en</strong> naar toxicolog<strong>en</strong><br />
functies in het bedrijfslev<strong>en</strong>. Na mijn<br />
promotie in 2004 b<strong>en</strong> ik bij Royal Dutch<br />
Shell gaan werk<strong>en</strong> als toxicoloog. Het werk<br />
hier is ontzett<strong>en</strong>d breed <strong>en</strong> toegepast: ik<br />
stel risicobeoordeling<strong>en</strong> voor product<strong>en</strong><br />
op (bijvoorbeeld voor kerosine), of geef<br />
advies over de effect<strong>en</strong> van nieuwe brandstofcompon<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Na e<strong>en</strong> paar jaar kreeg<br />
ik de kans om naar Canada te gaan. Hier<br />
houd ik me voornamelijk bezig met alle<br />
toxicologische aspect<strong>en</strong> van de oliezand<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de gaswinning. Zo neem ik deel aan<br />
multidisciplinaire projectteams die bijvoorbeeld<br />
on<strong>der</strong>zoek<strong>en</strong> of ze e<strong>en</strong> ‘process<br />
chemical’ kunn<strong>en</strong> vervang<strong>en</strong> door e<strong>en</strong><br />
an<strong>der</strong> met gunstigere eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. Ook<br />
overleg ik met overhed<strong>en</strong> zoals Health/<br />
Environm<strong>en</strong>t Canada over het vaststell<strong>en</strong><br />
van luchtkwaliteitrichtlijn<strong>en</strong>.<br />
Hoewel de werkzaamhed<strong>en</strong> zich voornamelijk<br />
achter mijn bureau afspel<strong>en</strong>,<br />
b<strong>en</strong> ik op zijn tijd op onze raffina<strong>der</strong>ij<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> mijn<strong>en</strong> te vind<strong>en</strong>. Het beeld <strong>en</strong> de<br />
informatie die je krijgt van e<strong>en</strong> bezoek is<br />
niet te vervang<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> plaatje of e<strong>en</strong><br />
foto. Ook wordt er nog specifiek on<strong>der</strong>zoek<br />
verricht naar nieuwe product<strong>en</strong>. Dit<br />
gebeurt echter niet binn<strong>en</strong> Shell, maar bij<br />
e<strong>en</strong> contract laboratorium of universiteit.<br />
Zulk on<strong>der</strong>zoek biedt nog alle geleg<strong>en</strong>heid<br />
om na te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over werkingsmechanism<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> on<strong>der</strong>zoeksopzet. Kortom het is<br />
e<strong>en</strong> hele brede functie die op zijn tijd de<br />
geleg<strong>en</strong>heid geeft om de diepte in te gaan.<br />
13
14<br />
Ashley Strougo<br />
PK/PD-modelleur<br />
Ik heb de masterstudie in <strong>Bio</strong>-Pharmaceutical<br />
Sci<strong>en</strong>ces (de Engelstalige masteropleiding van<br />
<strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong>), track<br />
Phar macology (farmacologie) gevolgd.<br />
Tijd<strong>en</strong>s mijn masterstudie heb ik stage gelop<strong>en</strong> bij de afdeling farmacologie <strong>en</strong><br />
de afdeling klinische farmacologie. Daar kwam ik voor het eerst in aanraking met<br />
PK-PD-modeller<strong>en</strong>. Mete<strong>en</strong> na mij studie, in 2005, b<strong>en</strong> ik als PK-PD-modelleur gaan<br />
werk<strong>en</strong>. Eerst voor e<strong>en</strong> consultancybureau <strong>en</strong> nu bij e<strong>en</strong> farmaceutisch bedrijf.<br />
Hier doe ik ook mijn promotieon<strong>der</strong>zoek in sam<strong>en</strong>werking met de afdeling<br />
farmacologie van de Universiteit Leid<strong>en</strong>.<br />
PK-PD staat in het Engels voor ‘pharmacokinetics’<br />
<strong>en</strong> ‘pharmacodynamics’.<br />
De farmacokinetiek (PK) beschrijft de<br />
wijze waarop het werkzame bestanddeel<br />
uit e<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eesmiddel door het lichaam<br />
wordt geabsorbeerd, verdeeld, afgebrok<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> weer uitgescheid<strong>en</strong>. De farmacodynamiek<br />
(PD) beschrijft de manier waarop het<br />
werkzame bestanddeel uit het g<strong>en</strong>eesmiddel<br />
op het lichaam inwerkt. Tijd<strong>en</strong>s het<br />
on<strong>der</strong>zoek naar e<strong>en</strong> nieuw g<strong>en</strong>eesmiddel is<br />
het belangrijk om de relatie tuss<strong>en</strong> PK <strong>en</strong><br />
PD goed in kaart te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
De PK/PD-relatie moet bek<strong>en</strong>d zijn om<br />
te kunn<strong>en</strong> beoordel<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> grote variabiliteit<br />
in plasmaconc<strong>en</strong>tratie ook grote<br />
verschill<strong>en</strong> in effect tot gevolg zal hebb<strong>en</strong>.<br />
Het verband tuss<strong>en</strong> PK <strong>en</strong> PD kan word<strong>en</strong><br />
geanalyseerd door middel van e<strong>en</strong> techniek<br />
het zog<strong>en</strong>aamde farmacokinetischfarmacodynamisch<br />
modeller<strong>en</strong>, ofwel<br />
‘PK-PD-modeling’. E<strong>en</strong> PK-PD-model is<br />
e<strong>en</strong> wiskundige beschrijving die de veran<strong>der</strong>ing<br />
van de plasmaconc<strong>en</strong>tratie van<br />
het g<strong>en</strong>eesmiddel in de tijd (PK) verbindt<br />
met de veran<strong>der</strong>ing van de int<strong>en</strong>siteit van<br />
het farmacologische effect (PD). Naast<br />
het kwantificer<strong>en</strong> van de PK-PD-relatie,<br />
kunn<strong>en</strong> deze modell<strong>en</strong> gebruikt word<strong>en</strong><br />
om voorspelling<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> van zowel<br />
plasmaconc<strong>en</strong>traties als van het farmacologische<br />
effect bij niet on<strong>der</strong>zochte situaties.<br />
Hiermee kunn<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappers in<br />
e<strong>en</strong> vroeg stadium zegg<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> pot<strong>en</strong>tieel<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel werkzaam <strong>en</strong> veilig is,<br />
<strong>en</strong>/of het betere eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> heeft dan<br />
e<strong>en</strong> bestaand g<strong>en</strong>eesmiddel. E<strong>en</strong> an<strong>der</strong>e<br />
belangrijke toepassing van deze modell<strong>en</strong><br />
is het voorspell<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of optimaliser<strong>en</strong><br />
van de dosering van g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> in<br />
kin<strong>der</strong><strong>en</strong>. Het laatste is het on<strong>der</strong>werp<br />
van mijn promotieon<strong>der</strong>zoek. Kortom,<br />
PK-PD-modell<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> het langdurig<br />
on<strong>der</strong>zoek naar nieuwe g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong><br />
optimaliser<strong>en</strong>, verkort<strong>en</strong> <strong>en</strong> daardoor de<br />
daaraan verbond<strong>en</strong> kost<strong>en</strong> verlag<strong>en</strong>.<br />
Het werk van e<strong>en</strong> PK-PD-modelleur houdt<br />
in dat je niet alle<strong>en</strong> achter de computer<br />
aan het programmer<strong>en</strong> b<strong>en</strong>t, maar dat je<br />
ook veel overleg hebt met an<strong>der</strong>e wet<strong>en</strong>schappers.<br />
Je moet ze adviser<strong>en</strong> of het<br />
zinnig is om e<strong>en</strong> model te ontwikkel<strong>en</strong><br />
die de wet<strong>en</strong>schappelijke vrag<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
beantwoord<strong>en</strong>. Op deze manier speel je<br />
e<strong>en</strong> belangrijke rol in de beslissing<strong>en</strong> die<br />
tijd<strong>en</strong>s het ontwikkel<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> nieuw<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
Het is het ideale werk voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die<br />
ge<strong>en</strong> ‘proefjes’ will<strong>en</strong> do<strong>en</strong>, maar die zich<br />
vooral bezig will<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> met het interpreter<strong>en</strong><br />
van de resultat<strong>en</strong>. Mom<strong>en</strong>teel is<br />
de vraag naar modelleurs groter dan het<br />
aanbod. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong>, door je vroeg te richt<strong>en</strong><br />
op wat je wilt <strong>en</strong> in die richting vakk<strong>en</strong><br />
te volg<strong>en</strong> of stage te lop<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> netwerk<br />
op te bouw<strong>en</strong>, kun je na je studie mete<strong>en</strong><br />
aan het werk. E<strong>en</strong> PK-PD-modelleur moet<br />
leergierig zijn (je raakt nooit uitgeleerd),<br />
houd<strong>en</strong> van uitdaging <strong>en</strong> passie hebb<strong>en</strong><br />
voor farmacologisch on<strong>der</strong>zoek. De rest<br />
komt er vanzelf!<br />
15
16<br />
Marieke P<strong>en</strong>nings, PhD<br />
Project manager <strong>en</strong> soms business developer –<br />
Basic Pharma, Gele<strong>en</strong>, Ne<strong>der</strong>land<br />
‘Geef het beestje maar e<strong>en</strong> naampje, daar wordt hij vast gelukkig van’, dat dacht ik<br />
tijd<strong>en</strong>s mijn studie altijd als ik weer mooie, maar onverklaarbare, term<strong>en</strong> voorbij zag<br />
kom<strong>en</strong> wanneer iemand zijn beroep omschreef.<br />
Teg<strong>en</strong>woordig heb ik zelf ook zo’n lijstje<br />
bij mijn naam staan. De ‘PhD’-titel,<br />
omdat ik internationaal werk <strong>en</strong> buit<strong>en</strong><br />
Ne<strong>der</strong>land <strong>en</strong> Duitsland niemand de titel<br />
‘Doctor’ gebruikt. Maar, de titel moet wel<br />
vermeld om meer gewicht in de schaal te<br />
kunn<strong>en</strong> legg<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s bespreking<strong>en</strong>. En<br />
de term ‘project manager’, tja die manag<strong>en</strong><br />
project<strong>en</strong>. En dat is nog waar ook in mijn<br />
geval. Meer specifiek in het manag<strong>en</strong><br />
van project<strong>en</strong> die betrekking hebb<strong>en</strong> op<br />
studiemedicatie.<br />
Voordat e<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eesmiddel de markt op<br />
mag, moet het aan e<strong>en</strong> scala van voorwaard<strong>en</strong><br />
voldo<strong>en</strong> waaron<strong>der</strong> goed uitgevoerde<br />
<strong>en</strong> met goed resultaat afgeslot<strong>en</strong><br />
klinische studies. Het mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> verpakk<strong>en</strong><br />
van de studiemedicatie gebeurt in het<br />
bedrijf waar ik werkzaam b<strong>en</strong>. Tijd<strong>en</strong>s<br />
mijn studietijd zou ik me hebb<strong>en</strong> afge-<br />
vraagd of je daar je dag<strong>en</strong> mee kan vull<strong>en</strong>.<br />
Nu kan ik bevestig<strong>en</strong>d beantwoord<strong>en</strong>. Er<br />
komt e<strong>en</strong> berg werk kijk<strong>en</strong> bij het mak<strong>en</strong><br />
van de medicatie, <strong>en</strong> dan heb ik het niet<br />
alle<strong>en</strong> over de bereiding van het medicijn<br />
wat natuurlijk on<strong>der</strong> de regels van GMP<br />
(Good Manufacturing Practices) valt,<br />
maar ook alle analytische test<strong>en</strong> die van te<br />
vor<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geoptimaliseerd, de<br />
juiste formulering moet word<strong>en</strong> gevond<strong>en</strong>,<br />
de randomisatie van de patiënt<strong>en</strong>, de<br />
stabiliteit <strong>en</strong> ga zo maar door, alles moet<br />
word<strong>en</strong> uitgezocht <strong>en</strong> vastgelegd.<br />
Als dit alles wordt uitgevoerd voor e<strong>en</strong><br />
klant, moet deze ook op de hoogte<br />
gehoud<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dus moet<strong>en</strong> er<br />
regelmatig rapport<strong>en</strong> geschrev<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
over de voortgang, dan wel de resultat<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> budgett<strong>en</strong>. Dit hele proces moet door<br />
iemand in goede ban<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geleid, wat<br />
betek<strong>en</strong>t dat er vele bespreking<strong>en</strong> gevoerd<br />
word<strong>en</strong> met alle lag<strong>en</strong> van het bedrijf; van<br />
de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in de productie over de bereiding<strong>en</strong>,<br />
de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op het laboratorium<br />
over de analytische test<strong>en</strong>, tot de directie<br />
over budgetbewaking. Maar het allerbeste<br />
aan deze baan is de mogelijkheid om<br />
nieuwe opdracht<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> te hal<strong>en</strong> of<br />
sam<strong>en</strong> te werk<strong>en</strong> met oud-studieg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>.<br />
Vaak doordat je op e<strong>en</strong> feestje oud-studieg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong>komt, <strong>en</strong> je dan bed<strong>en</strong>kt:<br />
‘misschi<strong>en</strong> weet hij/zij wel hoe dat moet’.<br />
Dus als ik eerlijk b<strong>en</strong> vind ik de term<br />
‘business developer’ niet echt klopp<strong>en</strong>.<br />
Ik maak ge<strong>en</strong> nieuwe opdracht<strong>en</strong>, ik kom<br />
ze soms gewoon teg<strong>en</strong>. Sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong>d heb<br />
ik nog ie<strong>der</strong>e dag profijt van mijn studie,<br />
er zijn weinig an<strong>der</strong>e m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zo breed<br />
opgeleid, <strong>en</strong> met zoveel studievri<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
die overal in de farmaceutische industrie<br />
werk<strong>en</strong>.<br />
Van <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong>, via e<strong>en</strong> promotie—<br />
on<strong>der</strong>zoek op het gebied van a<strong>der</strong>verkalking, naar e<strong>en</strong> project—<br />
managersfunctie, dan heb je zo ongeveer alle aspect<strong>en</strong> van de<br />
biofarmaceutische wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> wel erg<strong>en</strong>s langs zi<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>.<br />
17
18<br />
D<strong>en</strong>nis de Mik<br />
Working in pharmaceutical market research<br />
After graduating from Leid<strong>en</strong> University I pursued a career<br />
outside traditional research, but still with an international<br />
touch. The Sci<strong>en</strong>ce Based Business program of my study<br />
showed me, that I loved marketing and project managem<strong>en</strong>t,<br />
although I missed the direct link with the pharmaceutical world.<br />
After consi<strong>der</strong>ing becoming a Clinical Research Associate or applying for a similar<br />
job, thinking of a job like Sales Repres<strong>en</strong>tative, and ev<strong>en</strong> consi<strong>der</strong>ing becoming a<br />
PhD stud<strong>en</strong>t, I finally came across a position in market research by coincid<strong>en</strong>ce.<br />
From the day I started with SKIM, I realized that there is so much more to learn and<br />
discover, making it a pleasure to go to my work every day.<br />
After having interviews during which my<br />
willingness to leave the laboratory and<br />
willingness to get into market research<br />
were chall<strong>en</strong>ged, I started with SKIM |<br />
Healthcare. SKIM is a market research<br />
company with 30 years of experi<strong>en</strong>ce in<br />
the pharmaceutical field. Joining SKIM<br />
allowed me to work in the pharma ar<strong>en</strong>a,<br />
yet not being part of one of the players and<br />
giving me access to see a lot of pharma<br />
companies from the inside. This allows<br />
me to see differ<strong>en</strong>ces betwe<strong>en</strong> companies<br />
and to help and work with them on a daily<br />
basis, aid decision and strategic processes<br />
without being caught in the colossal organization<br />
itself. This allows me constantly<br />
to observe and learn and in return to<br />
apply what I’ve learnt.<br />
You might think, what does this mean<br />
market research in the pharmaceutical<br />
market? Market research is all about<br />
providing input for decision making. All<br />
pharma companies have internal guidelines<br />
and processes which aim at streamlining<br />
the developm<strong>en</strong>t of their products or<br />
to manage the lifecycle of their products.<br />
Such guidelines may revolve around<br />
forecasts of future sales, a positioning of<br />
a product, communication strategies or<br />
ev<strong>en</strong> about clinical trial design. Pharma<br />
companies seek specialized market<br />
research companies to provide them with<br />
market research to allow them to make<br />
choices. And that is exactly what I do. As<br />
a s<strong>en</strong>ior project manager I help market<br />
researchers, product managers, and marketing<br />
managers at pharma companies.<br />
By providing them with answers to their<br />
business questions through discussing<br />
with physicians, pati<strong>en</strong>ts, pharmacists,<br />
caregivers or ev<strong>en</strong> nurses SKIM helps the<br />
pharmaceutical companies achieving their<br />
goals; like maximizing profits, developing<br />
a new line ext<strong>en</strong>sion or communication<br />
strategies.<br />
SKIM works on a project by project basis<br />
and is oft<strong>en</strong> one of the ag<strong>en</strong>cies that are<br />
asked to design a project to answer the<br />
business need. As nothing is set in stone,<br />
this provides us as SKIMmers with freedom<br />
to design projects, making each<br />
project unique and chall<strong>en</strong>ging. Combine<br />
this with the international working space,<br />
cli<strong>en</strong>ts are all over Europe and research<br />
is performed in several countries world-<br />
wide, and you will un<strong>der</strong>stand why I travel<br />
quite oft<strong>en</strong>. A normal day cannot easily be<br />
described, as there are no normal days. I<br />
sp<strong>en</strong>d my time discussing with cli<strong>en</strong>ts and<br />
subcontractors about the research (who<br />
do the research on our behalf around<br />
the world), working on study materials<br />
(questionnaires, websites for research,<br />
powerpoints with results and analysis of<br />
results) and seeing interviews (in person,<br />
over the web).<br />
Coming from the laboratory helped me<br />
un<strong>der</strong>stand the products I am working on<br />
to great detail, which helps me to build<br />
trust with my cli<strong>en</strong>ts. Next to that, analyzing<br />
experim<strong>en</strong>tal data from laboratory<br />
experim<strong>en</strong>ts or market research is similar,<br />
it’s not about getting to the numbers, but<br />
it’s about what these numbers mean. And<br />
that is exactly what we do, we deliver great<br />
answers.<br />
Feel free to contact me<br />
(d.demik@skimgroup.com) or my colleague<br />
Annemarie Pierik<br />
(a.pierik@skimgroup.com) with any questions.<br />
SKIM Rotterdam | G<strong>en</strong>eva | New<br />
York 0031 10 282 3535<br />
19
20<br />
Christel, Chin Chin, Rianne, <strong>en</strong> J<strong>en</strong>ina hebb<strong>en</strong> alle vier BFW<br />
gestudeerd. Via verschill<strong>en</strong>de weg<strong>en</strong> zijn zij allemaal bij ICON<br />
Clinical Research terecht gekom<strong>en</strong> in verschill<strong>en</strong>de functies.<br />
Hiernaast volg<strong>en</strong> hun verhal<strong>en</strong>.<br />
Christel Slot, Chin Chin Chau, Rianne Oudshoorn <strong>en</strong> J<strong>en</strong>ina Wieringa-Oost.<br />
ICON Clinical Research<br />
ICON Clinical Research ICON is e<strong>en</strong> zog<strong>en</strong>aamde Contract Research Organisation (CRO).<br />
E<strong>en</strong> CRO voert studies uit in opdracht van farmaceut<strong>en</strong> <strong>en</strong> biotech bedrijv<strong>en</strong>.<br />
Omdat ICON e<strong>en</strong> wereldwijde organisatie is, die naast klinisch on<strong>der</strong>zoek ook services<br />
aanbiedt in alle an<strong>der</strong>e gebied<strong>en</strong> van het g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> on<strong>der</strong>zoek, zijn er volop<br />
carrièremogelijkhed<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het bedrijf. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> wordt er veel sam<strong>en</strong>gewerkt tuss<strong>en</strong><br />
de verschill<strong>en</strong>de afdeling<strong>en</strong> van het bedrijf. Dit maakt het werk extra dynamisch <strong>en</strong> geeft<br />
e<strong>en</strong> goed inzicht in de tak<strong>en</strong> van bijvoorbeeld Medical Affairs of Data Managem<strong>en</strong>t.<br />
Clinical Research Associate bij ICON<br />
Clinical Research Rianne Oudshoorn &<br />
Christel Slot<br />
In 1999 b<strong>en</strong> ik, Rianne Oudshoorn, gestart<br />
met de studie <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong><br />
(BFW), met het idee om na mijn<br />
studie wet<strong>en</strong>schappelijk on<strong>der</strong>zoek te gaan<br />
do<strong>en</strong> in het laboratorium.<br />
Ondanks dat ik de studie <strong>en</strong> het g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong><br />
on<strong>der</strong>zoek erg interessant vond,<br />
bleek tijd<strong>en</strong>s mijn on<strong>der</strong>zoeksstage wel dat<br />
ik liever e<strong>en</strong> baan buit<strong>en</strong> het laboratorium<br />
wilde. Dus koos ik voor de Master variant<br />
Communicatie <strong>en</strong> Educatie <strong>en</strong> e<strong>en</strong> stage<br />
bij de afdeling Communicatie van de<br />
Ne<strong>der</strong>landse Hartstichting.<br />
Na mijn studie heb ik e<strong>en</strong> jaar met veel<br />
plezier als recruiter bij e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
werving & selectie bureau gewerkt,<br />
om vervolg<strong>en</strong>s in 2006 aan de slag te gaan<br />
als Clinical Research Associate (CRA) bij<br />
ICON Clinical Research.<br />
In 2001 begon ik, Christel Slot, aan mijn<br />
studie BFW in Leid<strong>en</strong>, met e<strong>en</strong> zeer idealistisch<br />
beeld van g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> on<strong>der</strong>zoek.<br />
Ik kwam erachter dat het on<strong>der</strong>zoek<br />
do<strong>en</strong> in het laboratorium <strong>en</strong> jar<strong>en</strong> met<br />
hetzelfde on<strong>der</strong>zoek bezig houd<strong>en</strong> niet<br />
echt mijn ding was, ook al vond ik de<br />
opleiding erg leuk. Hierdoor bedacht ik<br />
al vrij snel dat ik liever in het klinisch<br />
on<strong>der</strong>zoek wilde werk<strong>en</strong>. Na e<strong>en</strong> stage bij<br />
de Clinical Research afdeling bij Organon<br />
b<strong>en</strong> ik in 2006 gelijk begonn<strong>en</strong> als CRA bij<br />
ICON Clinical Research.<br />
Als CRA bij ICON werk<strong>en</strong> we op heel<br />
afwissel<strong>en</strong>de project<strong>en</strong>, van fase II – IV<br />
van het g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>on<strong>der</strong>zoek in<br />
allerlei indicatie gebied<strong>en</strong> voor elke keer<br />
weer an<strong>der</strong>e opdrachtgevers. Als CRA<br />
kunn<strong>en</strong> wij onze verschill<strong>en</strong>de interesses<br />
combiner<strong>en</strong>: g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> on<strong>der</strong>zoek,<br />
veel communicatie <strong>en</strong> relatiebeheer, <strong>en</strong><br />
organiser<strong>en</strong>de <strong>en</strong> probleemoploss<strong>en</strong>de<br />
tak<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> commerciële setting.<br />
21
22<br />
Tot de kerntak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> CRA bij ICON<br />
hoort het opzett<strong>en</strong> <strong>en</strong> begeleid<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
klinische studie in één of meer land<strong>en</strong>. Dit<br />
bestaat on<strong>der</strong> an<strong>der</strong>e uit:<br />
• zoek<strong>en</strong> van arts<strong>en</strong> die will<strong>en</strong> deelnem<strong>en</strong><br />
aan de studie;<br />
• aanvrag<strong>en</strong> van goedkeuring van e<strong>en</strong><br />
ethische commissie <strong>en</strong> de overheid;<br />
• train<strong>en</strong> van arts<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>der</strong>e medewerkers;<br />
• zorg<strong>en</strong> dat de studie volg<strong>en</strong>s plan<br />
verloopt;<br />
• controler<strong>en</strong> van resultat<strong>en</strong>;<br />
• zorg<strong>en</strong> dat alle resultat<strong>en</strong> compleet<br />
zijn binn<strong>en</strong> de deadline.<br />
De CRA is de belangrijkste contactpersoon<br />
voor de arts<strong>en</strong>. Dit betek<strong>en</strong>t dat de<br />
CRA allerlei vrag<strong>en</strong> krijgt over de studie,<br />
maar ook als er problem<strong>en</strong> zijn, wordt er<br />
contact opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> met de CRA. Omdat<br />
binn<strong>en</strong> ICON voornamelijk internationale<br />
project<strong>en</strong> word<strong>en</strong> uitgevoerd, zitt<strong>en</strong> onze<br />
directe collega’s die op hetzelfde project<br />
werk<strong>en</strong>, vaak in het buit<strong>en</strong>land.<br />
Clinical Research Associate bij ICON Clinical<br />
Research J<strong>en</strong>ina Wiering-Oost<br />
In september 2003 b<strong>en</strong> ik afgestudeerd in<br />
de bio-farmaceutische wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Direct daarna b<strong>en</strong> ik begonn<strong>en</strong> als Clinical<br />
Research Associate (CRA) bij ICON<br />
Clinical Research.<br />
Clinical Research Associate bij ICON<br />
Clinical Research Rianne Oudshoorn &<br />
Christel Slot<br />
In 1999 b<strong>en</strong> ik, Rianne Oudshoorn, gestart<br />
met de studie <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong><br />
(BFW), met het idee om na mijn<br />
studie wet<strong>en</strong>schappelijk on<strong>der</strong>zoek te gaan<br />
do<strong>en</strong> in het laboratorium.<br />
Ondanks dat ik de studie <strong>en</strong> het g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong><br />
on<strong>der</strong>zoek erg interessant vond,<br />
bleek tijd<strong>en</strong>s mijn on<strong>der</strong>zoeksstage wel dat<br />
ik liever e<strong>en</strong> baan buit<strong>en</strong> het laboratorium<br />
wilde. Dus koos ik voor de Master variant<br />
Communicatie <strong>en</strong> Educatie <strong>en</strong> e<strong>en</strong> stage<br />
bij de afdeling Communicatie van de<br />
Ne<strong>der</strong>landse Hartstichting.<br />
Na mijn studie heb ik e<strong>en</strong> jaar met veel<br />
plezier als recruiter bij e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
werving & selectie bureau gewerkt,<br />
om vervolg<strong>en</strong>s in 2006 aan de slag te gaan<br />
als Clinical Research Associate (CRA) bij<br />
ICON Clinical Research.<br />
In 2001 begon ik, Christel Slot, aan mijn<br />
studie BFW in Leid<strong>en</strong>, met e<strong>en</strong> zeer idea-<br />
listisch beeld van g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> on<strong>der</strong>zoek.<br />
Ik kwam erachter dat het on<strong>der</strong>zoek<br />
do<strong>en</strong> in het laboratorium <strong>en</strong> jar<strong>en</strong> met<br />
hetzelfde on<strong>der</strong>zoek bezig houd<strong>en</strong> niet<br />
echt mijn ding was, ook al vond ik de<br />
opleiding erg leuk. Hierdoor bedacht ik<br />
al vrij snel dat ik liever in het klinisch<br />
on<strong>der</strong>zoek wilde werk<strong>en</strong>. Na e<strong>en</strong> stage bij<br />
de Clinical Research afdeling bij Organon<br />
b<strong>en</strong> ik in 2006 gelijk begonn<strong>en</strong> als CRA bij<br />
ICON Clinical Research.<br />
Als CRA bij ICON werk<strong>en</strong> we op heel<br />
afwissel<strong>en</strong>de project<strong>en</strong>, van fase II – IV<br />
van het g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>on<strong>der</strong>zoek in<br />
allerlei indicatie gebied<strong>en</strong> voor elke keer<br />
weer an<strong>der</strong>e opdrachtgevers. Als CRA<br />
kunn<strong>en</strong> wij onze verschill<strong>en</strong>de interesses<br />
combiner<strong>en</strong>: g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> on<strong>der</strong>zoek,<br />
veel communicatie <strong>en</strong> relatiebeheer, <strong>en</strong><br />
organiser<strong>en</strong>de <strong>en</strong> probleemoploss<strong>en</strong>de<br />
tak<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> commerciële setting.<br />
Tot de kerntak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> CRA bij ICON<br />
hoort het opzett<strong>en</strong> <strong>en</strong> begeleid<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
klinische studie in één of meer land<strong>en</strong>. Dit<br />
bestaat on<strong>der</strong> an<strong>der</strong>e uit:<br />
• zoek<strong>en</strong> van arts<strong>en</strong> die will<strong>en</strong> deelnem<strong>en</strong><br />
aan de studie;<br />
• aanvrag<strong>en</strong> van goedkeuring van e<strong>en</strong><br />
ethische commissie <strong>en</strong> de overheid;<br />
• train<strong>en</strong> van arts<strong>en</strong> <strong>en</strong> an<strong>der</strong>e medewerkers;<br />
• zorg<strong>en</strong> dat de studie volg<strong>en</strong>s plan<br />
verloopt;<br />
• controler<strong>en</strong> van resultat<strong>en</strong>;<br />
• zorg<strong>en</strong> dat alle resultat<strong>en</strong> compleet zijn<br />
binn<strong>en</strong> de deadline.<br />
De CRA is de belangrijkste contactpersoon<br />
voor de arts<strong>en</strong>. Dit betek<strong>en</strong>t dat de<br />
CRA allerlei vrag<strong>en</strong> krijgt over de studie,<br />
maar ook als er problem<strong>en</strong> zijn, wordt er<br />
contact opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> met de CRA. Omdat<br />
binn<strong>en</strong> ICON voornamelijk internationale<br />
project<strong>en</strong> word<strong>en</strong> uitgevoerd, zitt<strong>en</strong> onze<br />
directe collega’s die op hetzelfde project<br />
werk<strong>en</strong>, vaak in het buit<strong>en</strong>land.<br />
Clinical Research Associate bij ICON Clinical<br />
Research J<strong>en</strong>ina Wiering-Oost<br />
In september 2003 b<strong>en</strong> ik afgestudeerd in<br />
de bio-farmaceutische wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Direct daarna b<strong>en</strong> ik begonn<strong>en</strong> als Clinical<br />
Research Associate (CRA) bij ICON<br />
Clinical Research.<br />
ICON is e<strong>en</strong> CRO (Contract Research<br />
Organisation) <strong>en</strong> verle<strong>en</strong>t di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> aan<br />
de farmaceutische, biotechnologische<br />
<strong>en</strong> medische hulpmiddel<strong>en</strong> industrie.<br />
ICON is gespecialiseerd in de strategische<br />
ontwikkeling, analyse <strong>en</strong> het managem<strong>en</strong>t<br />
van klinische on<strong>der</strong>zoeksprogrammas.<br />
Vanuit mijn CRA positie b<strong>en</strong> ik doorgegroeid<br />
naar mijn huidige functie: Associate<br />
Project Manager, Clinical Operations.<br />
In deze functie stuur ik e<strong>en</strong> deelproject<br />
aan. Dit houdt in dat e<strong>en</strong> project director<br />
overzicht houdt over het hele project,<br />
maar dat de dagelijkse activiteit<strong>en</strong> verdeeld<br />
zijn over e<strong>en</strong> aantal person<strong>en</strong>. Ik b<strong>en</strong><br />
voor ons project verantwoordelijk voor<br />
Pol<strong>en</strong>, Frankrijk <strong>en</strong> Groot-Brittanië. Voor<br />
mijn project werk<strong>en</strong> in deze drie land<strong>en</strong> 10<br />
CRAs <strong>en</strong> 5 CTAs. Ik zorg ervoor dat ie<strong>der</strong>e<strong>en</strong><br />
weet wat er van hem/haar verwacht<br />
wordt. Dit gebeurt door het zett<strong>en</strong> van<br />
doelstelling<strong>en</strong>, het nakijk<strong>en</strong> van rapport<strong>en</strong>,<br />
het besprek<strong>en</strong> van de voortgang <strong>en</strong><br />
het help<strong>en</strong> bij het oploss<strong>en</strong> van ev<strong>en</strong>tuele<br />
problem<strong>en</strong>. Ook b<strong>en</strong> ik verantwoordelijk<br />
voor de persoonlijke ontwikkeling van de<br />
CRAs <strong>en</strong> CTAs binn<strong>en</strong> mijn team <strong>en</strong> voor<br />
hun functioneringsgesprekk<strong>en</strong>.<br />
Naast deze meer inhoudelijke zak<strong>en</strong> b<strong>en</strong><br />
ik bezig met het afhandel<strong>en</strong> van financiën,<br />
het ontwerp<strong>en</strong> van procedures, <strong>en</strong> het<br />
voorbereid<strong>en</strong> <strong>en</strong> voorzitt<strong>en</strong> van verga<strong>der</strong>ing<strong>en</strong>.<br />
Uiteindelijk draait alles om het<br />
zo efficiënt mogelijk uitvoer<strong>en</strong> van het<br />
project zodat de ontwikkeling van het<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel snel kan word<strong>en</strong> afgerond.<br />
Over de voortgang van het on<strong>der</strong>zoek<br />
rapporteer ik wekelijks aan onze klant: het<br />
farmaceutische bedrijf.<br />
Het leukste van mijn baan vind ik de<br />
persoonlijke contact<strong>en</strong> zowel binn<strong>en</strong><br />
het Ne<strong>der</strong>landse kantoor als met mijn<br />
buit<strong>en</strong>landse collega’s. Het is erg fijn om<br />
internationaal te werk<strong>en</strong> met collega’s<br />
die gemotiveerd zijn om e<strong>en</strong> bijdrage te<br />
lever<strong>en</strong> aan de ontwikkeling van nieuwe<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>.<br />
Clinical Trial Assistant – ICON Clinical<br />
Research Chin Chin Chau<br />
Hoi, ik b<strong>en</strong> Chin Chin Chau. Gedur<strong>en</strong>de<br />
mijn studie <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong><br />
heb ik mij altijd geconc<strong>en</strong>treerd<br />
op e<strong>en</strong> baan in de on<strong>der</strong>zoekswereld. E<strong>en</strong><br />
AIO-schap dat raakvlakk<strong>en</strong> heeft met<br />
Oncologie was mijn grote doel.<br />
Na mijn studie heb ik eerst e<strong>en</strong> jaartje<br />
gewerkt bij het Uitvoeringsinstituut Werknemers<br />
Verzekering<strong>en</strong> (beter bek<strong>en</strong>d als het<br />
UWV). Het bedrijfslev<strong>en</strong> beviel me prima,<br />
ik heb daar erg veel geleerd. Deze periode<br />
23
24<br />
was voor mij dan ook e<strong>en</strong> ware eyeop<strong>en</strong>er:<br />
ik voelde me beter thuis in e<strong>en</strong> kantooromgeving<br />
dan in e<strong>en</strong> laboratorium.<br />
Sinds 1,5 jaar b<strong>en</strong> ik werkzaam bij ICON<br />
Clinical Research als Clinical Trial<br />
Assistant (CTA). Ik heb het erg naar mijn<br />
zin. Als CTA werk ik sam<strong>en</strong> met zowel<br />
Clinical Research Associates (CRAs) als<br />
projectmanagers op diverse project<strong>en</strong>, met<br />
collega’s over de hele wereld. Als CTA werk<br />
ik vaak op kantoor, maar soms mag ik mee<br />
met e<strong>en</strong> CRA op bezoek naar e<strong>en</strong> site; dan<br />
help ik de CRA met monitor<strong>en</strong>. Dan verifieer<br />
je de studiedata met bepaalde bronn<strong>en</strong>,<br />
zoals e<strong>en</strong> patiënt<strong>en</strong>status. Voor e<strong>en</strong><br />
projectmanager maak ik de Master Study<br />
File in orde, projecttracking, verschill<strong>en</strong>de<br />
studiedatabases up-to-date houd<strong>en</strong>, verslag<strong>en</strong><br />
mak<strong>en</strong> van verga<strong>der</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> communicer<strong>en</strong><br />
met sites <strong>en</strong> de sponsor. Dit is<br />
dus eig<strong>en</strong>lijk meer de administratieve kant<br />
van het CTA zijn. Er is veel afwisseling <strong>en</strong><br />
ge<strong>en</strong> dag is hetzelfde. Dat maakt deze baan<br />
zo leuk.<br />
ICON is e<strong>en</strong> CRO (Contract Research<br />
Organisation) <strong>en</strong> verle<strong>en</strong>t di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> aan<br />
de farmaceutische, biotechnologische<br />
<strong>en</strong> medische hulpmiddel<strong>en</strong> industrie.<br />
ICON is gespecialiseerd in de strategische<br />
ontwikkeling, analyse <strong>en</strong> het managem<strong>en</strong>t<br />
van klinische on<strong>der</strong>zoeksprogrammas.<br />
Vanuit mijn CRA positie b<strong>en</strong> ik doorgegroeid<br />
naar mijn huidige functie: Associate<br />
Project Manager, Clinical Operations.<br />
In deze functie stuur ik e<strong>en</strong> deelproject<br />
aan. Dit houdt in dat e<strong>en</strong> project director<br />
overzicht houdt over het hele project,<br />
maar dat de dagelijkse activiteit<strong>en</strong> verdeeld<br />
zijn over e<strong>en</strong> aantal person<strong>en</strong>. Ik b<strong>en</strong><br />
voor ons project verantwoordelijk voor<br />
Pol<strong>en</strong>, Frankrijk <strong>en</strong> Groot-Brittanië. Voor<br />
mijn project werk<strong>en</strong> in deze drie land<strong>en</strong> 10<br />
CRAs <strong>en</strong> 5 CTAs. Ik zorg ervoor dat ie<strong>der</strong>e<strong>en</strong><br />
weet wat er van hem/haar verwacht<br />
wordt. Dit gebeurt door het zett<strong>en</strong> van<br />
doelstelling<strong>en</strong>, het nakijk<strong>en</strong> van rapport<strong>en</strong>,<br />
het besprek<strong>en</strong> van de voortgang <strong>en</strong><br />
het help<strong>en</strong> bij het oploss<strong>en</strong> van ev<strong>en</strong>tuele<br />
problem<strong>en</strong>. Ook b<strong>en</strong> ik verantwoordelijk<br />
voor de persoonlijke ontwikkeling van de<br />
CRAs <strong>en</strong> CTAs binn<strong>en</strong> mijn team <strong>en</strong> voor<br />
hun functioneringsgesprekk<strong>en</strong>.<br />
Naast deze meer inhoudelijke zak<strong>en</strong> b<strong>en</strong><br />
ik bezig met het afhandel<strong>en</strong> van financiën,<br />
het ontwerp<strong>en</strong> van procedures, <strong>en</strong> het<br />
voorbereid<strong>en</strong> <strong>en</strong> voorzitt<strong>en</strong> van verga<strong>der</strong>ing<strong>en</strong>.<br />
Uiteindelijk draait alles om het<br />
zo efficiënt mogelijk uitvoer<strong>en</strong> van het<br />
project zodat de ontwikkeling van het<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel snel kan word<strong>en</strong> afgerond.<br />
Over de voortgang van het on<strong>der</strong>zoek<br />
rapporteer ik wekelijks aan onze klant: het<br />
farmaceutische bedrijf.<br />
Het leukste van mijn baan vind ik de<br />
persoonlijke contact<strong>en</strong> zowel binn<strong>en</strong><br />
het Ne<strong>der</strong>landse kantoor als met mijn<br />
buit<strong>en</strong>landse collega’s. Het is erg fijn om<br />
internationaal te werk<strong>en</strong> met collega’s<br />
die gemotiveerd zijn om e<strong>en</strong> bijdrage te<br />
lever<strong>en</strong> aan de ontwikkeling van nieuwe<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>.<br />
Clinical Trial Assistant – ICON Clinical<br />
Research Chin Chin Chau<br />
Hoi, ik b<strong>en</strong> Chin Chin Chau. Gedur<strong>en</strong>de<br />
mijn studie <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong><br />
heb ik mij altijd geconc<strong>en</strong>treerd<br />
op e<strong>en</strong> baan in de on<strong>der</strong>zoekswereld. E<strong>en</strong><br />
AIO-schap dat raakvlakk<strong>en</strong> heeft met<br />
Oncologie was mijn grote doel.<br />
Na mijn studie heb ik eerst e<strong>en</strong> jaartje<br />
gewerkt bij het Uitvoeringsinstituut Werknemers<br />
Verzekering<strong>en</strong> (beter bek<strong>en</strong>d als het<br />
UWV). Het bedrijfslev<strong>en</strong> beviel me prima,<br />
ik heb daar erg veel geleerd. Deze periode<br />
was voor mij dan ook e<strong>en</strong> ware eyeop<strong>en</strong>er:<br />
ik voelde me beter thuis in e<strong>en</strong> kantoor-<br />
omgeving dan in e<strong>en</strong> laboratorium.<br />
Sinds 1,5 jaar b<strong>en</strong> ik werkzaam bij ICON<br />
Clinical Research als Clinical Trial<br />
Assistant (CTA). Ik heb het erg naar mijn<br />
zin. Als CTA werk ik sam<strong>en</strong> met zowel<br />
Clinical Research Associates (CRAs) als<br />
projectmanagers op diverse project<strong>en</strong>, met<br />
collega’s over de hele wereld. Als CTA werk<br />
ik vaak op kantoor, maar soms mag ik mee<br />
met e<strong>en</strong> CRA op bezoek naar e<strong>en</strong> site; dan<br />
help ik de CRA met monitor<strong>en</strong>. Dan verifieer<br />
je de studiedata met bepaalde bronn<strong>en</strong>,<br />
zoals e<strong>en</strong> patiënt<strong>en</strong>status. Voor e<strong>en</strong><br />
projectmanager maak ik de Master Study<br />
File in orde, projecttracking, verschill<strong>en</strong>de<br />
studiedatabases up-to-date houd<strong>en</strong>, verslag<strong>en</strong><br />
mak<strong>en</strong> van verga<strong>der</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> communicer<strong>en</strong><br />
met sites <strong>en</strong> de sponsor. Dit is<br />
dus eig<strong>en</strong>lijk meer de administratieve kant<br />
van het CTA zijn. Er is veel afwisseling <strong>en</strong><br />
ge<strong>en</strong> dag is hetzelfde. Dat maakt deze baan<br />
zo leuk.<br />
Chin Chin, J<strong>en</strong>ina <strong>en</strong> Rianne zijn binn<strong>en</strong> ICON intuss<strong>en</strong> doorgegroeid naar an<strong>der</strong>e functies.<br />
Op dit mom<strong>en</strong>t, we schrijv<strong>en</strong> maart 2011, is Chin Chin werkzaam als CRA, Rianne als CRA<br />
Developm<strong>en</strong>t Coördinator <strong>en</strong> J<strong>en</strong>ina als Project Manager.<br />
Christel Slot is e<strong>en</strong> nieuwe uitdaging aangegaan bij Shering-Plough te Oss. To<strong>en</strong> dit bedrijf<br />
werd overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> door MSD heeft ze beslot<strong>en</strong> nogmaals van werkgever te wissel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
mom<strong>en</strong>teel is ze Clinical Research Associate bij Boehringer-Ingelheim te Alkmaar.<br />
25
26<br />
Sebastiaan Veel<strong>en</strong>turf<br />
E<strong>en</strong> gemiddelde werkdag bij de politie<br />
(als BFW-er)<br />
Het is zaterdag <strong>en</strong> mooi l<strong>en</strong>teweer. Veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong><br />
van hun vrije week<strong>en</strong>d door in Leid<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> terrasje te<br />
gaan zitt<strong>en</strong> na e<strong>en</strong> middag gewinkeld te hebb<strong>en</strong>. Voor mij<br />
is het vandaag e<strong>en</strong> gewone werkdag als hoofdag<strong>en</strong>t bij de<br />
politie op bureau Leid<strong>en</strong>-C<strong>en</strong>trum.<br />
Ik begin om 14.00 uur met mijn middagdi<strong>en</strong>st. Ik sta in de kleedkamer voor mijn<br />
kledingkast <strong>en</strong> trek mijn uniform aan. On<strong>der</strong> mijn overhemd zit e<strong>en</strong> kogelvrij vest van<br />
vier kilo -gram. Om mijn middel gaat mijn koppelriem met vuurwap<strong>en</strong>, pepperspray,<br />
handboei<strong>en</strong>, zaklamp, reservepatron<strong>en</strong>, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> portofoon. Ook ongeveer vier kilo. Met<br />
mijn uniformjas erbij stap ik e<strong>en</strong> kleine ti<strong>en</strong> kilogram zwaar<strong>der</strong> de werkruimte van het<br />
bureau binn<strong>en</strong>.<br />
Wat er vandaag gaat gebeur<strong>en</strong>? Dat weet<br />
je nooit van tevor<strong>en</strong>. Het kunn<strong>en</strong> leuke<br />
ding<strong>en</strong> zijn, gevaarlijke ding<strong>en</strong>, soms<br />
trieste of hele smerige ding<strong>en</strong>. Één ding<br />
is zeker. Je gaat als politieman meestal<br />
naar situaties waar e<strong>en</strong> gewone burger<br />
liever niet he<strong>en</strong> gaat. Dit alles t<strong>en</strong> di<strong>en</strong>ste<br />
van de sam<strong>en</strong>leving. Je vraagt je misschi<strong>en</strong><br />
af waarom ik als BFW-er nu bij de<br />
politie werk. Daar zal ik ver<strong>der</strong>op nog op<br />
terugkom<strong>en</strong>.<br />
Uiteindelijk blijkt deze middagdi<strong>en</strong>st<br />
e<strong>en</strong> ‘gemiddelde zaterdagse di<strong>en</strong>st’ te<br />
zijn. De aanhouding van e<strong>en</strong> winkeldief<br />
bij de V&D. E<strong>en</strong> dronk<strong>en</strong> zwerver die in<br />
e<strong>en</strong> park zit schreeuw<strong>en</strong> <strong>en</strong> de hele buurt<br />
irriteert. Uiteindelijk lukt het om deze<br />
zwerver alle<strong>en</strong> met veel fysiek geweld<br />
on<strong>der</strong> controle te krijg<strong>en</strong> omdat hij zich<br />
hevig verzet teg<strong>en</strong> zijn aanhouding.<br />
Daarna e<strong>en</strong> melding van e<strong>en</strong> psychisch<br />
gestoorde man die dreigt e<strong>en</strong> winkel kort<br />
<strong>en</strong> klein te slaan. Met het nodige geduld,<br />
tact <strong>en</strong> rustig op hem inprat<strong>en</strong> gaat de<br />
man kalm met ons mee naar het bureau.<br />
Zodat hij daar door e<strong>en</strong> psychiater beoordeeld<br />
kan word<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> gedwong<strong>en</strong><br />
opname in e<strong>en</strong> kliniek. Tijd om daar lang<br />
bij stil te staan heb ik niet omdat ik met<br />
mijn collega naar e<strong>en</strong> aanrijding wordt<br />
gestuurd tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong> auto <strong>en</strong> e<strong>en</strong> fietser,<br />
die daarbij gewond is geraakt. Ver<strong>der</strong> nog<br />
e<strong>en</strong> melding van overlast van jeugd op e<strong>en</strong><br />
pleintje <strong>en</strong> overlast van harde muziek uit<br />
e<strong>en</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>huis.<br />
Als je bij de politie werkt moet je e<strong>en</strong><br />
aantal eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Of dit nu<br />
echt heel bijzon<strong>der</strong>e eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> zijn<br />
weet ik niet. In ie<strong>der</strong> geval moet je stevig<br />
in je scho<strong>en</strong><strong>en</strong> staan. Daarnaast moet<br />
je snel kunn<strong>en</strong> inschatt<strong>en</strong> met wat voor<br />
person<strong>en</strong> je te mak<strong>en</strong> hebt <strong>en</strong> daarop<br />
de juiste sociale vaardighed<strong>en</strong> loslat<strong>en</strong>.<br />
Str<strong>en</strong>g aanpakk<strong>en</strong>, of juist met geduld of<br />
tact. Soms helpt helemaal niets <strong>en</strong> dan<br />
rest alle<strong>en</strong> nog het gebruik van geweld. In<br />
ie<strong>der</strong> geval moet je in dit werk beslissing<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> on<strong>der</strong> hoge druk, in korte<br />
tijd, <strong>en</strong> hierbij ook nog het overzicht wet<strong>en</strong><br />
te bewar<strong>en</strong>. Daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> moet je ook weer<br />
oog hebb<strong>en</strong> voor details omdat daarin<br />
meestal de oplossing van e<strong>en</strong> zaak zit.<br />
Waarom b<strong>en</strong> ik als BFW-er bij de politie<br />
gaan werk<strong>en</strong>? Ik wilde na mijn afstu<strong>der</strong><strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> an<strong>der</strong>e richting op dan de wet<strong>en</strong>schap.<br />
Tev<strong>en</strong>s had ik grote interesse in het poli-<br />
tie- <strong>en</strong> recherchewerk <strong>en</strong> dan vooral het<br />
technisch spor<strong>en</strong>on<strong>der</strong>zoek. <strong>Bio</strong>logische<br />
spor<strong>en</strong> zoals DNA-spor<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> hierin<br />
e<strong>en</strong> steeds grotere rol. En mijn doctoraalstage<br />
bij de sectie Analytische Chemie van<br />
het LACDR (nu Analytical <strong>Bio</strong>sci<strong>en</strong>ces)<br />
ging juist over het ontwikkel<strong>en</strong> van system<strong>en</strong><br />
om hele kleine hoeveelhed<strong>en</strong> DNA <strong>en</strong><br />
eiwitt<strong>en</strong> te met<strong>en</strong>. Zev<strong>en</strong> jaar geled<strong>en</strong> to<strong>en</strong><br />
ik bij de politie kwam werk<strong>en</strong> was de <strong>en</strong>ige<br />
weg om bij de recherche te kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong><br />
via de uniformdi<strong>en</strong>st. Met de nodige jar<strong>en</strong><br />
ervaring op straat kon je dan naar de<br />
recherche. Dat is mij ook gelukt. Met <strong>en</strong>ige<br />
weemoed neem ik over zes wek<strong>en</strong> afscheid<br />
van de uniformdi<strong>en</strong>st om bij de recherche<br />
te gaan werk<strong>en</strong>. In die zev<strong>en</strong> jaar op<br />
straat heb ik absoluut e<strong>en</strong> fantastische tijd<br />
gehad. Ik heb zeer veel bijzon<strong>der</strong>e ding<strong>en</strong><br />
meegemaakt <strong>en</strong> gezi<strong>en</strong>.<br />
Voor huidige BFW-ers die interesse<br />
hebb<strong>en</strong> om na hun afstu<strong>der</strong><strong>en</strong> bij te politie<br />
te werk<strong>en</strong> is er sinds an<strong>der</strong>half jaar ook<br />
e<strong>en</strong> interessante mogelijkheid bijgekom<strong>en</strong>.<br />
Via de opleiding tot Recherchekundige<br />
aan de Politieacademie kun je met e<strong>en</strong><br />
HBO- of WO-diploma rechtstreeks bij de<br />
recherche solliciter<strong>en</strong> <strong>en</strong> gaan werk<strong>en</strong>.<br />
27
28<br />
Corine Broekhuiz<strong>en</strong><br />
Postdoc AMCAS, e<strong>en</strong> spin-off bedrijf<br />
van het AMC<br />
Bij dit bedrijf werk<strong>en</strong> we met/aan e<strong>en</strong> gehumaniseerd muismodel <strong>en</strong> mijn tak<strong>en</strong> zijn<br />
om dit model zoveel mogelijk te optimaliser<strong>en</strong> <strong>en</strong> te vali<strong>der</strong><strong>en</strong>. Mijn zitplaats is op<br />
de afdeling Celbiologie <strong>en</strong> Histologie. In het begin werd ik ingewerkt door huidige<br />
werknemers op die afdeling. Met inwerk<strong>en</strong> bedoel ik ook meelop<strong>en</strong> met de alledaagse<br />
activiteit<strong>en</strong> van die m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, uiteraard omdat deze techniek<strong>en</strong> door mijzelf in e<strong>en</strong> later<br />
stadium gebruikt gaan word<strong>en</strong>.<br />
Mijn dagelijkse activiteit<strong>en</strong> zijn (afhankelijk<br />
van de planning):<br />
• het voorbereid<strong>en</strong> van experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> door<br />
middel van literatuuron<strong>der</strong>zoek;<br />
• het schrijv<strong>en</strong> van protocoll<strong>en</strong> (hoe gaan<br />
we deze experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong>);<br />
• het plann<strong>en</strong> van experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (omdat<br />
wij zelf muiz<strong>en</strong> fokk<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> er dus<br />
wel nest<strong>en</strong> beschikbaar zijn. De muiz<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> bepaald mom<strong>en</strong>t geinjecteerd<br />
met humane cell<strong>en</strong>, dan moet<strong>en</strong> ze<br />
opgroei<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dan pas kan het geplande<br />
experim<strong>en</strong>t echt start<strong>en</strong>);<br />
• het uitvoer<strong>en</strong> van experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (injectie<br />
gev<strong>en</strong>, meting<strong>en</strong> do<strong>en</strong> <strong>en</strong>, indi<strong>en</strong> nodig,<br />
offer<strong>en</strong> van de dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
analyser<strong>en</strong> van de organ<strong>en</strong>);<br />
• bestu<strong>der</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> interpreter<strong>en</strong> van de<br />
resultat<strong>en</strong>;<br />
• schrijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> rapport over het experim<strong>en</strong>t.<br />
Afhankelijk van hoeveel tijd er is <strong>en</strong> hoeveel<br />
analist<strong>en</strong> er beschikbaar zijn hoef je<br />
de experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> te do<strong>en</strong>.<br />
Omdat ik 18 maand<strong>en</strong> ervaring heb opgedaan<br />
binn<strong>en</strong> het bedrijfslev<strong>en</strong> b<strong>en</strong> ik ook<br />
verantwoordelijk voor de docum<strong>en</strong>tatie<br />
van zowel experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> als protocoll<strong>en</strong>.<br />
Om e<strong>en</strong> product aan e<strong>en</strong> bedrijf te kunn<strong>en</strong><br />
introducer<strong>en</strong>, moet je kunn<strong>en</strong> aanton<strong>en</strong><br />
dat er netjes, volg<strong>en</strong>s standaard<strong>en</strong> (dus<br />
protocollair) gewerkt is. Hiervoor voer<br />
ik de standaardexperim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zelf uit <strong>en</strong><br />
noteer dit zodanig dat bedrijv<strong>en</strong> er tevred<strong>en</strong><br />
mee zijn.<br />
Het vali<strong>der</strong><strong>en</strong> van het model houdt in dat<br />
er e<strong>en</strong> lijst met product<strong>en</strong> opgesteld wordt<br />
die in dat muismodel getest zijn. Aangezi<strong>en</strong><br />
deze muis e<strong>en</strong> humaan immuunsysteem<br />
ontwikkeld heeft, zou je invloed<strong>en</strong><br />
van medicijn<strong>en</strong> op de immuuncell<strong>en</strong> (B,<br />
T, NK, etc) kunn<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>. Wij bied<strong>en</strong> ons<br />
model aan bedrijv<strong>en</strong> aan om hun nieuwe<br />
(nog niet op de markt, maar in klinische<br />
trial, of zelfs nog pre-klinisch) middel<strong>en</strong><br />
door ons te lat<strong>en</strong> test<strong>en</strong>, hiervoor is het<br />
noodzakelijk dat wij e<strong>en</strong> lijst met middel<strong>en</strong><br />
getest hebb<strong>en</strong> die gebruikt kunn<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> als positieve controles in het<br />
model. Hierin is mijn taak het uitzoek<strong>en</strong><br />
welke middel<strong>en</strong> geschikt kunn<strong>en</strong> zijn, het<br />
schrijv<strong>en</strong> van het bijbehor<strong>en</strong>de protocol,<br />
het plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> van het experim<strong>en</strong>t,<br />
<strong>en</strong> het analyser<strong>en</strong>, interpreter<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
rapporter<strong>en</strong> van de resultat<strong>en</strong>.<br />
Mijn werk is dus zeer divers <strong>en</strong> interessant!<br />
Sinds oktober 2010 b<strong>en</strong> ik werkzaam als<br />
consultant bij Signifix BV. Hier adviser<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> help<strong>en</strong> we kleine <strong>en</strong> grote biotech<br />
bedrijv<strong>en</strong> op het gebied van quality<br />
assurance (QA) <strong>en</strong> regulatory affairs (RA),<br />
met de uiteindelijke opdracht: hoe krijg ik<br />
e<strong>en</strong> product (farma of medical device) op<br />
de markt. Het werk is e<strong>en</strong> combinatie van<br />
uitwerk<strong>en</strong> van wetgeving <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
on<strong>der</strong>zoek, erg divers <strong>en</strong> uitdag<strong>en</strong>d!<br />
Na e<strong>en</strong> carrière van 4 jaar AIO-schap, 9 maand<strong>en</strong> Medical<br />
Affairs Officer, 9 maand<strong>en</strong> projectmedewerker <strong>en</strong> 21 maand<strong>en</strong><br />
wet<strong>en</strong>schappelijk on<strong>der</strong>zoeker (postdoc) bij AMCAS, e<strong>en</strong> spinoff<br />
bedrijfje van het AMC (Academisch Medisch C<strong>en</strong>trum<br />
Universiteit van Amsterdam), heb ik mom<strong>en</strong>teel e<strong>en</strong> uitdag<strong>en</strong>de<br />
baan als consultant bij Signifix BV.<br />
29
30<br />
Mariëtte Bliek<strong>en</strong>daal<br />
Smull<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schappelijke hoogtepunt<strong>en</strong><br />
Totdat... ik tijd<strong>en</strong>s mijn stage echt in het lab terechtkwam. In plaats van baanbrek<strong>en</strong>de<br />
resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> grote eurekamom<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, bleek het stage lop<strong>en</strong> vooral te bestaan uit<br />
het veel herhal<strong>en</strong> van experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> piepklein specialist<strong>en</strong>gebiedje van de<br />
farmaceutische wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, waarbij ik weinig an<strong>der</strong>s zag dan mijn eig<strong>en</strong> zuurkast.<br />
Tijd<strong>en</strong>s mijn journalistieke stage bij Natuur & Techniek (nu Natuurwet<strong>en</strong>schap & Techniek<br />
of NWT), ontdekte ik dat je ook an<strong>der</strong>e ding<strong>en</strong> met wet<strong>en</strong>schap kunt dan alle<strong>en</strong> maar<br />
pipetter<strong>en</strong>. Wet<strong>en</strong>schap communicer<strong>en</strong>, dat lag mij wel. En dankzij mijn BFW-opleiding<br />
kon ik al snel wet<strong>en</strong>schappelijke artikel<strong>en</strong> beoordel<strong>en</strong> op hun nieuwswaarde <strong>en</strong> de juiste<br />
vrag<strong>en</strong> formuler<strong>en</strong> voor wet<strong>en</strong>schappers.<br />
Wanneer ontdek je wat je later wilt word<strong>en</strong>?<br />
Achteraf is het voor mij logisch dat ik<br />
wet<strong>en</strong>schapsjournalist b<strong>en</strong> geword<strong>en</strong>, maar tijd<strong>en</strong>s<br />
mijn studie <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong><br />
(BFW) dacht ik daar an<strong>der</strong>s over. Ik wilde graag<br />
on<strong>der</strong>zoek do<strong>en</strong>, bijdrag<strong>en</strong> aan medicijnontwikkeling,<br />
<strong>en</strong> tot diep in de nacht in het lab staan.<br />
Wel merkte ik dat ik alles wat ik geleerd<br />
had over wet<strong>en</strong>schappelijk schrijv<strong>en</strong><br />
grot<strong>en</strong>deels overboord moet gooi<strong>en</strong>. Weg<br />
met de passieve vorm<strong>en</strong>, de ell<strong>en</strong>lange<br />
inleiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> materiaal & method<strong>en</strong>.<br />
Conclusies <strong>en</strong> resultat<strong>en</strong> eerst meld<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> mete<strong>en</strong> de implicaties van het on<strong>der</strong>zoek<br />
beschrijv<strong>en</strong> (‘Leuk dat u DNA<br />
door e<strong>en</strong> nanogat kunt trekk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
optische pincet, maar wat moet<strong>en</strong> we hier<br />
nou mee?’).<br />
Na mijn afstu<strong>der</strong><strong>en</strong> in 2003 verdi<strong>en</strong>de ik<br />
eerst mijn brood met freelance schrijfkluss<strong>en</strong>.<br />
Na e<strong>en</strong> telefoontje op het juiste<br />
mom<strong>en</strong>t begon mijn werk als redacteur:<br />
als eerste vier maand<strong>en</strong> bij MedNet magazine,<br />
e<strong>en</strong> tijdschrift voor arts<strong>en</strong>. An<strong>der</strong>half<br />
jaar b<strong>en</strong> ik eindredacteur geweest van<br />
C2W life sci<strong>en</strong>ces, het blad voor chemici<br />
<strong>en</strong> life sci<strong>en</strong>ce professionals die lid zijn van<br />
de Chemiever<strong>en</strong>iging KNCV.<br />
Sinds februari 2008 b<strong>en</strong> ik weer freelance<br />
wet<strong>en</strong>schapsjournalist voor diverse<br />
blad<strong>en</strong>, zoals C2W life sci<strong>en</strong>ces, Chemische<br />
Feitelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> de Keuzegids Hoger<br />
On<strong>der</strong>wijs. In 2008 werkte ik e<strong>en</strong> jaar<br />
vanuit de VS, waar ik vrouwelijke wet<strong>en</strong>-<br />
schappers interviewde voor The Office<br />
for Promotion of Wom<strong>en</strong> in Sci<strong>en</strong>ce van<br />
Rutgers University in New Jersey.<br />
BFW bereidt je goed voor op de wet<strong>en</strong>schap<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke achtergrond<br />
is zeker nuttig e<strong>en</strong> journalist,<br />
omdat je makkelijk de waarde van e<strong>en</strong><br />
wet<strong>en</strong>schappelijk artikel kunt beoordel<strong>en</strong>.<br />
Ook krant<strong>en</strong>bericht<strong>en</strong> over slecht opgezet<br />
on<strong>der</strong>zoek kun je mete<strong>en</strong> naar de afvalbak<br />
verwijz<strong>en</strong>. Maar journalistiek d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, dat<br />
zul je via e<strong>en</strong> communicatiemaster of e<strong>en</strong><br />
communicatiestage moet<strong>en</strong> ler<strong>en</strong>. Kijk<br />
e<strong>en</strong>s rond bij populair-wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
blad<strong>en</strong> zoals NWT, Kijk, Explore of C2W.<br />
Drie of zes maand<strong>en</strong> fulltime stage lop<strong>en</strong><br />
bij e<strong>en</strong> redactie leert je pas echt hoe de<br />
wet<strong>en</strong>schapsjournalistiek in elkaar zit,<br />
<strong>en</strong> hoe je in e<strong>en</strong> team van hardwerk<strong>en</strong>de<br />
redacteur<strong>en</strong> e<strong>en</strong> blad maakt. Ook zie je<br />
hoe er over blad<strong>en</strong> nagedacht wordt (restyling,<br />
marketing), plann<strong>en</strong> die voor de lezer<br />
wellicht wat min<strong>der</strong> duidelijk zijn.<br />
E<strong>en</strong> beetje lef zul je ook moet<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>.<br />
Leer je verhaalideeën verkop<strong>en</strong>, durf de<br />
telefoon te pakk<strong>en</strong> (achter e-mail kunn<strong>en</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zich veel te makkelijk verschuil<strong>en</strong>)<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> wildvreemd iemand te on<strong>der</strong>vrag<strong>en</strong><br />
over zijn/haar wet<strong>en</strong>schappelijke werk.<br />
Ook e<strong>en</strong> goed taalgevoel <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis van<br />
de Ne<strong>der</strong>landse spelling kan ge<strong>en</strong> kwaad.<br />
Breid je woord<strong>en</strong>schat e<strong>en</strong>s uit voorbij<br />
het jargon van de practicumverslag<strong>en</strong>.<br />
Ontloop de Engelse ziekte waar zoveel<br />
BFW-ers aan lijd<strong>en</strong>: schrijf sam<strong>en</strong>gestelde<br />
woord<strong>en</strong> aan elkaar als dat moet (middelbareschooldiploma<br />
<strong>en</strong> eerstegraadsleraar<br />
bijvoorbeeld). Zorg dat je niet met smacht<br />
op iets wacht, <strong>en</strong> corrigeer het bestuur met<br />
haar besluit. En als je het niet zeker weet,<br />
kijk dan in het Gro<strong>en</strong>e Boekje.<br />
De kick voor mij zit ’m in de adr<strong>en</strong>aline<br />
van de deadline, <strong>en</strong> de kortetermijnresultat<strong>en</strong><br />
die je behaalt. Niet jar<strong>en</strong>lang in<br />
het lab zwoeg<strong>en</strong>, maar m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> on<strong>der</strong>vrag<strong>en</strong><br />
over hun werk <strong>en</strong> dat opschrijv<strong>en</strong>.<br />
Nieuws zoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> vertal<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> groter<br />
publiek. En uiteraard: één lang verhaal per<br />
twee wek<strong>en</strong> met je eig<strong>en</strong> naam erbij in e<strong>en</strong><br />
tijdschrift zi<strong>en</strong> staan dat door duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
wordt gelez<strong>en</strong>. Daar kan ge<strong>en</strong> Nature- of<br />
Sci<strong>en</strong>ce-publicatie teg<strong>en</strong>op.<br />
31
32<br />
Mark van Bourgondiën<br />
Doc<strong>en</strong>t stralingshygiëne Reactor Instituut Delft<br />
Wellicht niet de meest voor de hand ligg<strong>en</strong>de plek om als<br />
oud-BFW-er te gaan werk<strong>en</strong>, maar ge<strong>en</strong> onbek<strong>en</strong>de plek:<br />
het Reactor Instituut Delft. Op dezelfde plek als waar<br />
ik ruim 10 jaar geled<strong>en</strong> het vak Radiochemie volgde, b<strong>en</strong><br />
ik nu zelf werkzaam als doc<strong>en</strong>t stralingshygiëne voor het<br />
Nationaal C<strong>en</strong>trum voor Stralingsveiligheid (NCSV).<br />
E<strong>en</strong> redelijk unieke functie: vrijwel mijn volledige werktijd besteed ik aan het<br />
voorbereid<strong>en</strong> <strong>en</strong> gev<strong>en</strong> van on<strong>der</strong>wijs <strong>en</strong> voorlichting op het gebied van het veilig werk<strong>en</strong><br />
met straling <strong>en</strong> radioactiviteit.<br />
Aanvankelijk was ik van plan na mijn<br />
studie <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong><br />
(BFW) het doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>vak in te gaan <strong>en</strong><br />
scheikunde leek de meest voor de hand<br />
ligg<strong>en</strong>de optie. Met veel plezier was ik dan<br />
ook begonn<strong>en</strong> aan de lerar<strong>en</strong>opleiding <strong>en</strong><br />
nam ik e<strong>en</strong> tijdelijk contract aan als scheikundedoc<strong>en</strong>t<br />
op e<strong>en</strong> middelbare school.<br />
Ontzett<strong>en</strong>d leuk <strong>en</strong> leerzaam, maar e<strong>en</strong><br />
groot deel van de tijd b<strong>en</strong> je meer bezig<br />
met pedagogische zak<strong>en</strong> dan met k<strong>en</strong>nisoverdracht.<br />
Via e<strong>en</strong> vacaturesite kwam<br />
ik uiteindelijk op het Reactor Instituut<br />
terecht in e<strong>en</strong> doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>baan waar ik<br />
juist voornamelijk met volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> van<br />
do<strong>en</strong> heb. Ik verzorg colleges <strong>en</strong> practica<br />
verzorg<strong>en</strong> voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>: behalve nieuwe<br />
lichting<strong>en</strong> biofarmaceut<strong>en</strong>, ook HLO-ers<br />
<strong>en</strong> technische stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van diverse hogeschol<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> universiteit<strong>en</strong>. Ook het gev<strong>en</strong><br />
van bedrijfscursuss<strong>en</strong> <strong>en</strong> voorlichtingsdag<strong>en</strong><br />
voor verschill<strong>en</strong>de opleidingsniveaus<br />
<strong>en</strong> voor de meest uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de beroepsgroep<strong>en</strong><br />
behor<strong>en</strong> tot mijn tak<strong>en</strong>pakket.<br />
Enkele ker<strong>en</strong> per jaar verzorg<strong>en</strong> we ook<br />
gespecialiseerde cursuss<strong>en</strong> voor instelling<strong>en</strong><br />
op locatie. Zo heb ik afgelop<strong>en</strong><br />
jar<strong>en</strong> lesgegev<strong>en</strong> aan on<strong>der</strong> an<strong>der</strong>e klinisch<br />
fysici, wap<strong>en</strong>experts, medisch elektronici,<br />
adviseurs gevaarlijke stoff<strong>en</strong> bij de brandweer<br />
<strong>en</strong> ploeglei<strong>der</strong>s uit e<strong>en</strong> fabriek voor<br />
vliegtuigon<strong>der</strong>del<strong>en</strong>.<br />
Heb ik in deze functie nog iets aan mijn<br />
achtergrond in de bio-farmaceutische<br />
wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>? Jazeker wel! Ik geef nu<br />
les op de volle breedte van e<strong>en</strong> stralingsdeskundige<br />
<strong>en</strong> dat betek<strong>en</strong>t dat je naast<br />
k<strong>en</strong>nis op het gebied van stralingsfysica<br />
ook k<strong>en</strong>nis moet hebb<strong>en</strong> van chemische<br />
binding<strong>en</strong>, biochemie, radiotoxicologie <strong>en</strong><br />
inw<strong>en</strong>dige besmettingsmodell<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
b<strong>en</strong> ik beheer<strong>der</strong> van e<strong>en</strong> radionuclid<strong>en</strong>-laboratorium<br />
<strong>en</strong> bestaat e<strong>en</strong> groot<br />
deel van ons on<strong>der</strong>wijs uit radiochemische<br />
practica. Allemaal zak<strong>en</strong> die bij BFW aan<br />
de orde kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarbij ik de k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong><br />
vaardighed<strong>en</strong> die ik tijd<strong>en</strong>s de studie heb<br />
opgedaan zeker kan gebruik<strong>en</strong>. Veel cursist<strong>en</strong><br />
die ik hier op bezoek krijg hebb<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> laboratoriumachtergrond <strong>en</strong> gaan met<br />
gelabelde farmaca of an<strong>der</strong>e verbinding<strong>en</strong><br />
werk<strong>en</strong>. Ook voor h<strong>en</strong> is het prettig dat er<br />
hier iemand is die ook van die kant van<br />
het verhaal <strong>en</strong>ige kaas geget<strong>en</strong> heeft. Mijn<br />
collega’s hebb<strong>en</strong> allemaal e<strong>en</strong> an<strong>der</strong>e ach-<br />
tergrond: e<strong>en</strong> celbiologe, e<strong>en</strong> (industrieel)<br />
chemisch analist <strong>en</strong> e<strong>en</strong> radiotherapeutisch<br />
laborante.<br />
De diversiteit van mijn functie komt ook<br />
terug in mijn werkzaamhed<strong>en</strong>. Het vele<br />
on<strong>der</strong>wijs in de vorm van hoor- <strong>en</strong> werkcolleges<br />
<strong>en</strong> practica wordt afgewisseld met<br />
het af <strong>en</strong> toe rondleiding<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> in onze<br />
reactorhal, stralingsmeting<strong>en</strong> verricht<strong>en</strong><br />
aan monsters <strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> beantwoord<strong>en</strong><br />
van veelal oud-cursist<strong>en</strong> over stralingshygiënische<br />
problem<strong>en</strong>. Het is ook e<strong>en</strong><br />
plek om ver<strong>der</strong> te groei<strong>en</strong> naar all-round<br />
stralingsdeskundige <strong>en</strong> ik heb de kans om<br />
zelf ook veel cursuss<strong>en</strong> <strong>en</strong> opleiding<strong>en</strong> te<br />
volg<strong>en</strong> om zo mezelf te blijv<strong>en</strong> doorontwikkel<strong>en</strong>.<br />
Naast mijn on<strong>der</strong>wijsfunctie zijn er op<br />
het Reactor Instituut Delft uiteraard meer<br />
functies mogelijk voor iemand met e<strong>en</strong><br />
BFW-achtergrond, met name in de wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
sectie Radiation and Isotopes<br />
for Health waar gewerkt wordt aan innovatieve<br />
productiemethod<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepassing<strong>en</strong><br />
voor radio-isotop<strong>en</strong> voor medische<br />
doeleind<strong>en</strong> <strong>en</strong> biochemisch on<strong>der</strong>zoek.<br />
33
34<br />
Laura Heitman<br />
E<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> bij de universiteit na BFW<br />
E<strong>en</strong> redelijk unieke functie: vrijwel mijn volledige werktijd besteed ik aan het<br />
voorbereid<strong>en</strong> <strong>en</strong> gev<strong>en</strong> van on<strong>der</strong>wijs <strong>en</strong> voorlichting op het gebied van het veilig<br />
werk<strong>en</strong> met straling <strong>en</strong> radioactiviteit.<br />
Tijd<strong>en</strong>s mijn masterperiode werd het duidelijk<br />
dat ik de interactie tuss<strong>en</strong> ligand<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> hun receptor<strong>en</strong> erg fasciner<strong>en</strong>d vond<br />
<strong>en</strong> nog steeds vind. Doordat ik al e<strong>en</strong> stage<br />
(<strong>en</strong> natuurlijk e<strong>en</strong> practicum) bij deze vakgroep<br />
gedaan had, kon ik al vrij snel van<br />
start met mijn promotieproject. Mijn project<br />
begon als e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong><br />
onze vakgroep <strong>en</strong> Organon <strong>Bio</strong>sci<strong>en</strong>ces <strong>en</strong><br />
is later deel geword<strong>en</strong> van het TI Pharma<br />
GPCR (G Protein-coupled Receptor)<br />
project. Door de interesse van Organon in<br />
vruchtbaarheid <strong>en</strong> anticonceptie, had mijn<br />
project in het begin vooral de focus op de<br />
gonadotrofine releasing hormoon (GnRH)<br />
<strong>en</strong> luteïniser<strong>en</strong>d hormoon (LH) receptor<strong>en</strong>,<br />
welke beide GPCRs zijn. In combinatie<br />
met de ervaring op het gebied van<br />
allostere modulatie in de vakgroep, was<br />
e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werkingsproject al snel gebor<strong>en</strong>.<br />
Allostere modulatie was al aangetoond<br />
voor verschill<strong>en</strong>de GPCRs, maar nog<br />
niet voor de GnRH- <strong>en</strong> LH-receptor<strong>en</strong>.<br />
Door de sam<strong>en</strong>werking met Organon <strong>en</strong><br />
rec<strong>en</strong>telijk met TI Pharma is er toegang tot<br />
on<strong>der</strong> an<strong>der</strong>e meer verschill<strong>en</strong>de ligand<strong>en</strong>,<br />
mo<strong>der</strong>nere techniek<strong>en</strong> <strong>en</strong> meer cellijn<strong>en</strong>.<br />
Maar tegelijk ook meer contact met<br />
nieuwe person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> an<strong>der</strong>e k<strong>en</strong>nis<br />
<strong>en</strong> kijk op on<strong>der</strong>zoek. De kans om je<br />
eig<strong>en</strong> on<strong>der</strong>zoek te do<strong>en</strong> <strong>en</strong> het gevoel dat<br />
er iets ontstaat on<strong>der</strong> je eig<strong>en</strong> hand<strong>en</strong> is<br />
geweldig. Bij de sectie Farmacochemie zijn<br />
veel sam<strong>en</strong>werkingsverband<strong>en</strong> d<strong>en</strong>kbaar,<br />
zowel intern (verschill<strong>en</strong>de disciplines) als<br />
extern (TI Pharma). Juist dat maakt het zo<br />
afwissel<strong>en</strong>d <strong>en</strong> uitdag<strong>en</strong>d. Dit zorgt ervoor<br />
dat je zoveel mogelijk uit je promotietijd<br />
kan hal<strong>en</strong>.<br />
Dat er na het afrond<strong>en</strong> van je promotieon<strong>der</strong>zoek<br />
ook nog e<strong>en</strong> carrière mogelijk<br />
is binn<strong>en</strong> de academische wereld, bleek<br />
zeer rec<strong>en</strong>t voor mij het geval te zijn. Sinds<br />
januari 2009 b<strong>en</strong> ik in di<strong>en</strong>st als assist<strong>en</strong>t<br />
professor (‘t<strong>en</strong>ure track’) bij de sectie<br />
Farmacochemie. Ik kan me (gelukkig) dus<br />
nog e<strong>en</strong> aantal jar<strong>en</strong> verdiep<strong>en</strong> in ligandreceptor<br />
interacties <strong>en</strong> het optimaliser<strong>en</strong><br />
daarvan. Daarnaast wil ik met plezier aan<br />
(nieuwe) BFW-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> het belang van<br />
dit on<strong>der</strong>zoek <strong>en</strong> mijn fascinatie hiervoor<br />
duidelijk prober<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong>.<br />
Voor meer informatie:<br />
l.h.heitman@lacdr.leid<strong>en</strong>univ.nl<br />
Als stud<strong>en</strong>t <strong>Bio</strong>-<strong>Farmaceutische</strong> <strong>Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong></strong> (BFW)<br />
word je breed opgeleid, waarbij je in aanraking komt met<br />
verschill<strong>en</strong>de labtechniek<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de practica. Vooral<br />
tijd<strong>en</strong>s de tweejarige on<strong>der</strong>zoeksmaster, kun je jezelf nog<br />
ver<strong>der</strong> richt<strong>en</strong> op jouw toekomst in het wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
on<strong>der</strong>zoek. Mede daardoor zal je snel zelfstandig te werk<br />
kunn<strong>en</strong> gaan bijvoorbeeld tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> promotie.<br />
35
36<br />
Harrie Storms<br />
Beleidsambt<strong>en</strong>aar het Ministerie<br />
van Volksgezondheid<br />
Voor sommig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> is het moeilijk te begrijp<strong>en</strong> dat ik het werk<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> ministerie<br />
veel spann<strong>en</strong><strong>der</strong> vind dan het verricht<strong>en</strong> van on<strong>der</strong>zoek. Vooral omdat ik, to<strong>en</strong> ik dit<br />
besluit nam, werkzaam was bij het Ne<strong>der</strong>lands For<strong>en</strong>sisch Instituut, ook wel bek<strong>en</strong>d<br />
als CSI The Hague. Maar uiteindelijk kwam ik erachter dat ik van de specialisatie die bij<br />
on<strong>der</strong>zoek hoort, niet gelukkig word. En of je nu aan het pipetter<strong>en</strong> b<strong>en</strong>t met gerechtelijk<br />
bewijsmateriaal of werkt met celkwek<strong>en</strong>, als je ge<strong>en</strong> drive meer hebt om on<strong>der</strong>zoek te<br />
do<strong>en</strong>, kan je er beter zo snel mogelijk mee ophoud<strong>en</strong>.<br />
Ik b<strong>en</strong> als BFW-er afgestudeerd in 1995. Het<br />
verloopt van mijn carrière ligt niet voor de hand;<br />
hoewel ik na mijn studie nog flink wat jar<strong>en</strong> on<strong>der</strong>zoek<br />
heb gedaan, b<strong>en</strong> ik uiteindelijk beleidsambt<strong>en</strong>aar<br />
geword<strong>en</strong> bij het Ministerie van Volksgezondheid.<br />
Wat doe ik dan als ex-wet<strong>en</strong>schapper bij<br />
e<strong>en</strong> ministerie? Eerst hield ik me bezig<br />
met voedselveiligheid, in het bijzon<strong>der</strong><br />
veiligheid van chemicaliën (bestrijdingsmiddel<strong>en</strong>,<br />
additiev<strong>en</strong>, contaminant<strong>en</strong>) in<br />
voeding. Ik was verantwoordelijk voor de<br />
wetgeving hier over, <strong>en</strong> omdat dit eig<strong>en</strong>lijk<br />
allemaal Europese wetgeving is, moest<br />
ik vaak afreiz<strong>en</strong> naar Brussel om daar met<br />
de an<strong>der</strong>e EU-lidstat<strong>en</strong> te verga<strong>der</strong><strong>en</strong>.<br />
Het is lastig in één alinea uit te legg<strong>en</strong><br />
waar deze verga<strong>der</strong>ing<strong>en</strong> over ging<strong>en</strong><br />
maar hier volgt e<strong>en</strong> poging. Hoewel alle<br />
besluit<strong>en</strong> altijd gefundeerd word<strong>en</strong> op<br />
wet<strong>en</strong>schap (toxicologische gegev<strong>en</strong>s <strong>en</strong><br />
<strong>der</strong>gelijke) bestaat er vaak voldo<strong>en</strong>de<br />
onzekerheid over bijvoorbeeld de schadelijkheid,<br />
het voorkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> de feitelijke<br />
inname van stoff<strong>en</strong>, om toch nog ur<strong>en</strong>lang<br />
te kunn<strong>en</strong> discussiër<strong>en</strong> over de al of<br />
niet b<strong>en</strong>odigde wetgeving of an<strong>der</strong>e maatregel<strong>en</strong>.<br />
Vooral als Ne<strong>der</strong>land e<strong>en</strong> belang<br />
had, was dit altijd e<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>d proces.<br />
Na e<strong>en</strong> paar jaar ging het echter knag<strong>en</strong><br />
als BFW-er: ik miste de g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>.<br />
To<strong>en</strong> ik dus de kans kreeg, b<strong>en</strong> ik overgestapt<br />
naar de afdeling die verantwoordelijk<br />
is voor het g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> beleid.<br />
Sinds e<strong>en</strong> half jaar houd ik me daarom<br />
o.a. bezig met het G<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> Vergoedingssysteem<br />
(GVS). Om als g<strong>en</strong>eesmiddel<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> te word<strong>en</strong> in het GVS<br />
(<strong>en</strong> dus geheel of gedeeltelijk vergoed te<br />
word<strong>en</strong> in de basisverzekering), moet de<br />
fabrikant e<strong>en</strong> aanvraag indi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
geclaimde effectiviteit on<strong>der</strong>bouw<strong>en</strong> met<br />
on<strong>der</strong>zoeksgegev<strong>en</strong>s. Ikzelf hoef deze<br />
aanvrag<strong>en</strong> niet inhoudelijk te beoordel<strong>en</strong>,<br />
daarvoor bestaat het College voor Zorgverzekering<strong>en</strong><br />
(CVZ).<br />
Als beleidsambt<strong>en</strong>aar b<strong>en</strong> ik verantwoordelijk<br />
voor het proces rondom deze<br />
aanvrag<strong>en</strong>. Uiteindelijk b<strong>en</strong> ik deg<strong>en</strong>e die<br />
de minister adviseert aan de hand van de<br />
CVZ beoordeling over ev<strong>en</strong>tuele opname<br />
van e<strong>en</strong> middel in het GVS, met of zon<strong>der</strong><br />
vergoedingslimiet. Communicatie speelt<br />
e<strong>en</strong> belangrijke rol in deze baan. Behalve<br />
dat de minister (uiteraard) over belangrijke<br />
zak<strong>en</strong> moet word<strong>en</strong> ingelicht, is<br />
het ook mijn taak om te overlegg<strong>en</strong> met<br />
veldpartij<strong>en</strong> (bedrijv<strong>en</strong>, patiënt<strong>en</strong>ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>,<br />
beroepsgroep<strong>en</strong> van arts<strong>en</strong>) over<br />
de te nem<strong>en</strong> of g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> maatregel<strong>en</strong>. En<br />
als er bijvoorbeeld Kamervrag<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
gesteld over ‘mijn’ on<strong>der</strong>werp, mag ik ook<br />
aan de slag (altijd e<strong>en</strong> feest).<br />
Wat e<strong>en</strong> bijzon<strong>der</strong> leuk aspect is: vanwege<br />
de grote belang<strong>en</strong> die spel<strong>en</strong>, besluit om<br />
de zoveel tijd e<strong>en</strong> farmaceutisch bedrijf<br />
om e<strong>en</strong> rechtszaak aan te spann<strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />
“de staat” als het bedrijf vindt dat e<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>eesmiddel bijvoorbeeld volledig<br />
vergoed di<strong>en</strong>t te word<strong>en</strong>. Aan mij is dan<br />
de taak om de landsadvocaat mede te<br />
adviser<strong>en</strong> over de te voer<strong>en</strong> verdediging.<br />
(Tot nu toe heeft de ‘staat’ op dit gebied<br />
nog nauwelijks rechtszak<strong>en</strong> verlor<strong>en</strong>, dus<br />
gelukkig blijk<strong>en</strong> we het goed te do<strong>en</strong>).<br />
Helaas lukt het niet om hier alles aan te<br />
stipp<strong>en</strong>, maar dit is mijn taakomschrijving<br />
in vogelvlucht. Ik kan me voorstell<strong>en</strong><br />
dat niet ie<strong>der</strong>e<strong>en</strong> de voorkeur geeft aan<br />
het schrijv<strong>en</strong> van beleidsnota’s bov<strong>en</strong> het<br />
hardcore-laboratorium lev<strong>en</strong>. Voor mij is<br />
het echter e<strong>en</strong> fantastische mogelijkheid<br />
geblek<strong>en</strong>. Mijn inhoudelijke achtergrond<br />
kan ik nuttig toepass<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> veel grotere<br />
puzzel, waarbij ik ook rek<strong>en</strong>ing moet<br />
houd<strong>en</strong> met maatschappelijke gevolg<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
politieke gevoelighed<strong>en</strong>. Voor e<strong>en</strong> ie<strong>der</strong><br />
die op zoek is naar meer verbreding, kan<br />
ik e<strong>en</strong> baan als beleidsambt<strong>en</strong>aar bij het<br />
Rijk aanbevel<strong>en</strong>.<br />
37
www.stu<strong>der</strong><strong>en</strong>inleid<strong>en</strong>.nl<br />
www.mastersinleid<strong>en</strong>.nl