Geschiedenis van de Rex-bioscoop

JAARBOEK DIRK VAN ECK 1994 138
de H.A. P. Film Compagnij ontbonden en de boedel verdeeld. De bioscoop kwam
op naam te staan van Eduard Cohen Barnstijn, die haar tot zijn dood in 1946 in
bezit hield 46 . De exploitatie zou hij echter nog geruime tijd aan pachters overlaten:
van 1922 tot 1926 aan zijn voormalige velilloot Rein Huges, die tevens
directeur was van het Luxor-theater aan de Stationsweg, daarna aan de heer
H. W. Lutzke. Deze veranderde de naam van de bioscoop in City-theatec4 7 , welke
naam het theater in ieder geval tot in 1932 droeg, om vervolgens geheel in de
obscuriteit te verdwijnen. Vernl0edelijk heeft het pand toen tot halverwege 1935
leeg gestaan, vanwege teruglopende bezoekersaantallen door de economische
crisis. De adresboeken van Leiden maken geen melding meer van een bioscoop
aan de Haarlenilllerstraat; ook werden geen advertenties of filmrecensies meer
in het Leidsch Dagblad afgedrukt. Pas eind augustus 1935 verschenen weer
advertenties van de bioscoop in de kranten, nu onder de naam Het Nieuwe Roxy.
Op vrijdag 20 september 1935 werd het Roxy-theater heropend 48 . In de
advertentiecampagne in het Leidsch Dagblad die aan de heropening vooraf ging
werd nog gesproken over een wedstrijd voor het publiek om een nieuwe naam
voor de bioscoop te verzinnen. De meest originele naam zou niet alleen de
bioscoop sieren, maar zou de inzender ervan bovendien f 100 opleveren. Deze
campagne leverde op korte ternlijn echter niets op. De bioscoop zou pas in 1939
een nieuwe naam krijgen: de Rex-bioscoop49. Uit een hinderwet- en bouwvergunning
blijkt dat de eigenaar van het pand, Eduard Cohen Barnstijn, de exploitatie
van de bioscoop ter hand had genomen 50 • Er werd een aantal verbouwingen in
het pand uitgevoerd, waaronder de bouw van een nieuwe projectorruimte en de
aanleg van een compleet nieuwe elektrische installatie. Het afgeven van een
vergunning was voor de gemeente Leiden kennelijk geen probleem. De bioscoop
was al bijna een half jaar in gebruik toen de hinderwetvergunning werd afgegeven
51 • In 1940 blijkt Eduard de bioscoop toch weer verhuurd te hebben,
ditmaal aan zijn voonllalige werknemer Nathan Ortje 52 •
Tot aan de Tweede Wereldoorlog bleef de bioscoop goed draaien. Na de
inval van de Duitse troepen in mei 1940 werden de bioscopen die in handen
waren van joodse ondernemers in snel tempo onteigend. Loet en Eduard Cohen
Barnstijn zochten een goed heenkomen. Loet vertrok vlak voor de inval van de
Duitsers naar Amerika en keerde pas na de oorlog terug 53 • Hoe Eduard de oorlog
is doorgekomen, kon ik niet achterhalen.
46. KZH. Dagregister 110 nr. 576.
5 december 1923.
47. Adresboek 1922- /924. 2 15: Adresboek
1926-1928. 30.
48 . LeidselI Dagblad. 19 september 1935. 21
september 1935.
59. Adresboek /940-/94/ . 332.
50. GAL, Hinderwet- en bouwvergunningen
1936, nr. 292.
51. Ibidem; toestemming verleend voor het
uitoefenen van een bioscoopbedrijf aan
Cohen Bamstijn, 17 maan 1936.
52 . Adresboek 1940-/941,516.
53. Reijnhoudt, ' Loet C. Barnstijn', 48.
1