Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 3

10 Tiidscl~rift voor Gezondheid en Politiek - oktober '85
De Maastrichtse medische faculteit is onlangs door minister
Deetman aangewezen als plaats waar meer aandacht voor extramuraal
gezondheidszorg onderzoek moet komen. Dat lijkt niet verwonderlijk.
In Maastricht begon men immers in '74 met hooggestemde idealen
als: aansluiten op de bestaande voorzieningen en speciale aandacht
voor de eerste lijn. Richard Starmans schetst echter de verwatering
van deze uitgangspunten. Binnen de faculteit blijken vooral de
biomedici en klinici de wind in de zeilen te hebben. Tastbaar bewijs
hiervan vormt onder andere de bouw van een "klassiek academisch
ziekenhuis". Eerstelijns activiteiten van de universiteit spelen zich af
in de bekende ivoren toren; contacten met vernieuwende activiteiten
in het veld is er niet of nauwelijks.
Maastricht als eerstelijns faculteit, een lost case? of zijn er toch nog
lichtpuntjes?
Richard Stannans, arts te Maastricht.
High-tech of eerste
De medische faculteit in Maastricht
kent voor de opleiding tot basisarts,
doelstellingen die - naar Nederlandse
maatstaven gemeten - uniek zijn:
probleemgestuurd onderwijs en aandacht
voor attitudevorming. Het
onderwijs is vormgegeven in thematische
blokken, waarbij zelfwerkzaamheid
en het werken in groepen centraal
staan. Medische en sociale vaardigheden
krijgen veel aandacht. In de
Maastrichtse basisfilosofie voor de
opleiding van artsen, is verder sprake
van speciale aandacht voor het eerste
echelon. Ook de onderzoeks- en
gezondheidszorgzorgactiviteiten
zouden zich op dit werkveld moeten
richten. Dit werd gemotiveerd met
een verwijzing naar de kritiek op de
technocratische, versnipperde zorg.
Deze anders gerichte taakstelling
leverde van meet af aan, zowel binnen
als buiten de universiteit, veel discussies
op. De locale en provinciale overheden
zagen in de universiteit en het
daarmee te verbinden academisch
ziekenhuis een bron van werkgelegenheid.
Zij hadden daarbij echter
geen visie op de wijze, waarop dit ziekenhuis
zou moeten functioneren in
stad en regio. De locale bevolking
meende een technisch betere hulpverlening
te krijgen.
De universiteit trok in de eerste
periode van haar bestaan enkele
befaamde onderzoekers, biomedici
en klinici aan. Hun ambities lagen en
liggen op het gebied van het 'klassieke'medisch-natuurwetenschappelijke
onderzoek en de gespecialiseerde
zorgverlening. Deze ambities
liggen echter niet rechtstreeks in het
verlengde van de ideeën en concepties
uit de basisfilosofie. Daar was
immers sprake van aansluiting op
bestaande voorzieningen in de regio
en speciale aandacht voor de extramurale
zorg. Men dacht in het basisconcept
aan het academisch ziekenhuis
een bescheiden rol toe en de
faculteit zou participeren in een
Medisch Regionaal Centrum voor
intra- en extramurale zorg. Dit MRC
was in 1974opgericht als overlegplatform
tussen de regionale gezondheidszorg
en de Iaculjeit, Men probeerde
daarmee een structuur te
creeëren, waarbinnen de nieuwe
faculteit zich dienstbaar kon maken
aan de wensen in het veld. De hulpverleners
in het veld zouden zich op
hun beurt open stellen voor onderwijsactiviteiten
van de faculteit. Het
MRCleek daarmee een uniek ontwikkelingsinstituut
te worden voor
onderwijs en onderzoek. In de praktijk
kwam echter alleen het overleg
met de andere ziekenhuizen goed van
de grond. Gezien de aanwezige ambitieuze
Maastrichtse klinici, lag dat
ook voor de hand. Dit resulteerde in
een afspraak over de verdeling van
de topspecialistische voorzieningen
tussen de ziekenhuizen in de regio
met dien verstande, dat de nieuwe
voorzieningen in ieder geval ook in
Maastricht komen. Het MRC zag
blijkbaar voor het Maastrichtse academisch
ziekenhuis de rol van regionale,
supergespecialiseerde voorziening
weggelegd. Daarmee lijkt het
MRCde functie van ontwikkelingsinstituut
voor vernieuwing in de
gezondheidszorg opgegeven te hebben.
In de beginjaren bestonden er over de
functie van het academisch ziekenhuis
in de regio, vernieuwende
ideeën. Een studiecommissie 'Doelstellingen
Academisch Ziekenhuis'