Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 3
Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 3
Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 3
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>en</strong><br />
professionele<br />
dochter<br />
aan huis<br />
Sigrid Sijthof[<br />
Het verhaal van e<strong>en</strong><br />
wijkverpleegkundige<br />
Instructie voor het vull<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
insulinespuit<br />
Foto:' Ine van d<strong>en</strong> Broek<br />
Vanocht<strong>en</strong>d was ik weer bij e<strong>en</strong> echtpaar. Zij is vorig.<br />
jaar geopereerd aan kanker <strong>en</strong> was rechts verlamd.<br />
De prognose was onzeker <strong>en</strong> haar. man wilde haar<br />
dolgraag thuis hebb<strong>en</strong>. Ik besprak met hem to<strong>en</strong> wat de<br />
mogelijkhed<strong>en</strong> war<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat ik met h<strong>en</strong> zou kunn<strong>en</strong> regel<strong>en</strong>.<br />
In het begin probeerd<strong>en</strong> we die vrouw in sam<strong>en</strong>werking<br />
met de huisarts <strong>en</strong> de fysiotherapeut te revalider<strong>en</strong>,<br />
maar na e<strong>en</strong> tijd werd duidelijk dat ze alle<strong>en</strong> maar eteeds<br />
slechter werd. Nu is ze niet meer aanspreekbaar; het is<br />
wacht<strong>en</strong> tot ze dood gaat. Ik kom er elke dag, zorg voor<br />
haar <strong>en</strong> kijk wat ze nodig hebb<strong>en</strong>. Het begon met het regel<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> aangepast bed in de kamer, daarna e<strong>en</strong> rolstoel,<br />
kloss<strong>en</strong>, gezinsverzorging, e<strong>en</strong> po-stoel <strong>en</strong> e<strong>en</strong> anti-decubitusmatra.<br />
Het is net of ik e<strong>en</strong> derde dochter van ze b<strong>en</strong><br />
geword<strong>en</strong>. Als ik binn<strong>en</strong>kom, staat de koffie klaar <strong>en</strong> klets<strong>en</strong><br />
we wat. Ik k<strong>en</strong> er de weg, weet waar de washandjes<br />
ligg<strong>en</strong> <strong>en</strong> zet de radio zachter als hij te hard staat.<br />
Het voordeel van in e<strong>en</strong> gezondheidsc<strong>en</strong>trum werk<strong>en</strong> is<br />
dat ik - als zij bijvoorbeeld zulke braakneiging<strong>en</strong> heeft<br />
dat ik haar niet meer kan wrijv<strong>en</strong> - makkelijk met de<br />
huisarts kan overlegg<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> verandering in de medicatie.<br />
Vroeger ging zo iemand naar e<strong>en</strong> verplêegtehuis,<br />
In het week<strong>en</strong>d kom<strong>en</strong> we niet, dan geeft hij haar e<strong>en</strong><br />
kop- <strong>en</strong> kontbeurtje. Ik wist dat hij dit week<strong>en</strong>d jarig was<br />
<strong>en</strong> had e<strong>en</strong> collega gevraagd om ev<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bloemetje te<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Daar was hij z? blij mee; to<strong>en</strong> ik vanocht<strong>en</strong>d<br />
kwam, kreeg ik twee kuss<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> dik stuk taart. Had ik<br />
ge<strong>en</strong> zin in, maar ik vond niet dat ik kon weiger<strong>en</strong>. Het is<br />
echt te gek wat hij doet, vier<strong>en</strong>twintig uur per dag verzorgt<br />
hij haar. Hij wéét best dat ze dood gaat, <strong>en</strong> toch is het elke<br />
keer weer knokk<strong>en</strong> bij iedere nieuwe fase in het ziekteproces:<br />
Heel moeilijk is het stadium dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> nog wel will<strong>en</strong>,<br />
maar niet meer kunn<strong>en</strong>; de fas<strong>en</strong> van lop<strong>en</strong>d naar<br />
zitt<strong>en</strong>d, ligg<strong>en</strong>d <strong>en</strong> doorligg<strong>en</strong>d. En het accepter<strong>en</strong> dat<br />
iemand op e<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>t niet meer wil et<strong>en</strong> <strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s<br />
ook niet meer wil drink<strong>en</strong>.<br />
"Greet , ze moet toch drink<strong>en</strong> .." Ik zeg dan:"Wat wil je,<br />
wil je haar per se lat<strong>en</strong> drink<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus aan het infuus<br />
hebb<strong>en</strong>; dan moet ze naar het ziek<strong>en</strong>huis. Waar b<strong>en</strong> je dan<br />
mee bezig? Alle<strong>en</strong> met rekk<strong>en</strong>". Ik b<strong>en</strong> daar op e<strong>en</strong> dag<br />
zo'n 1 á 1,5 uur, waarvan ik het mer<strong>en</strong>deel met hem bezig<br />
b<strong>en</strong>. Ik schat in of hij het nog wel aankan <strong>en</strong> zet bijvoorbeeld<br />
met hem op e<strong>en</strong> rijtje waarom hij haar zo graag wil<br />
lat<strong>en</strong> drink<strong>en</strong> <strong>en</strong> ope<strong>en</strong>s zelfs aan het infuus wil hebb<strong>en</strong>,<br />
terwijl hij tegelijkertijd al e<strong>en</strong> jaar moeite doet om haar<br />
thuis te houd<strong>en</strong>.<br />
Veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> er ontzett<strong>en</strong>de moeite mee wanneer<br />
deg<strong>en</strong>e waar ze voor zorg<strong>en</strong>, uitdroogt. Het is jar<strong>en</strong>lang<br />
in discussie geweest hoe erg zo'n dood is. De t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>s is<br />
nu dat doodgaan door uitdrog<strong>en</strong> voor de patiënt zelf e<strong>en</strong><br />
redelijk zachte dood is, <strong>en</strong> voornamelijk voor de omgeving<br />
moeilijk. Het ziet er rot uit, de urine gaat-stink<strong>en</strong>, <strong>en</strong> vooral<br />
is het bijna niet te accepter<strong>en</strong> wanneer iemand op e<strong>en</strong><br />
gegev<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>t niet meer wil drink<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s moet<br />
toch drink<strong>en</strong>, anders gaat hij zeker dood.