Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 3

Belangrijkste resultaten van het evaluatie-onderzoek
fysiotherapie in gezondheidscentra
in Amsterdam.
bereikbaarheid
- de fysiotherapie is makkelijk toegankelijk
- het "spreekuur" functioneert als drempel
of "zeef" voor de behandeling
- gemakkelijke toegankelijkheid leidt
niet tot een onterechte en hoge consumptie
van hulpverlening
herkenbaarheid
- uitleg over functie en werkwijze van de
fysiotherapie in het algemeen gebeurt
in mindere mate; de fysiotherapeuten
verduidelijken vooral wat zij bij de
actuele klacht te bieden hebben
integrale hulp
- de fysiotherapeuten hanteren een integrale
benadering
- bij de hulpvragers ontstaat vermeerdering
van inzicht in de lichamelijke oorzaken
van de klacht en het verband met
werkomstandigheden
- het belang van gestructureerde samenwerking
kan niet exact worden aangetoond
buurtgericht werken
- het buurtgericht karakter komt in de
individuele hulpverlening niet duidelijk
tot uitdrukking
tegengaan van individualisering
- groepsgewijze aanpak is als alternatief
voor individuele behandeling nauwelijks
aanwezig
preventief werken
- bij de helft van de hulpvragers heeft uitleg
over lichamelijk functioneren en
relatie met factoren uit leef- en werkomgeving
ertoe geleid dat zij méér eigen
mogelijkheden zien om de klacht te
voorkomen
ontmedicalisering
- de werkwijze van de fysiotherapeuten
is duidelijk gericht op ontmedicalisering
zelfstandigheid bevorderen
- in de meeste gevallen zijn grotere mogelijkheden
geschapen voor zelfstandigheid
van hulpvragers
36 Tijdschrift voor Gezondheid en Politiek - oktober '85
Hoe doen fys
De gezondheidscentra worden momenteel financieel doorqelicr
door de Ziekenfondsraad. Wordt er kwalitatief goede waar geleverd
voor het dure geld? De aanval is de beste verdediging, moeten dfysiotherapeuten
in dè Amsterdamse centra hebben gedacht. Sarr
met een onderzoeksteam concretiseerden zij de ambitieuze
uitgangspunten in eén aantal onderzoekbare 'kwaliteitsaspecten'. =:
bleek niet eenvoudig en de discussies tussen onderzoekers,
fysiotherapeuten en de begeleidingscommissie waren niet van de
lucht. Wat men onder kwaliteit verstaat blijkt veelal samen te hangen
met de positie waarin men verkeert. Zo schermden de
fysiotherapeuten zich bij voorbaat af tegen mogelijke kritiek op dé'
resultaten van hun werk, door het onderzoek vooral te willen richten
op hun werkwijze en veel minder op de resultaten daarvan. De
onverwacht tegenvallende rol van samenwerking in het werk dee:
veel stof opwaaien bij de therapeuten en in de commissie. Gelukkkig
leveren de fysiotherapeuten hun werk af tegen minder kosten dar
hun vrij gevestigde collega's. Bovendien wordt er bespaard op de
kosten van verwijzingen naar de tweede lijn.
Cor van Dijkum en Louwrens ten Brummeler presenteren de
uitkomsten en beschrijven de voetangels en klemmen die zij tijder
het onderzoek tegen kwamen.
De gezondheidszorg in Nederland
raakt in een nieuwe fase van ontwikkeling.
In de jaren zestig konden
steeds nieuwe gebieden worden toegevoegd
aan die zorg. In de jaren
tachtig worden echter grenzen
gesteld aan de groei, kijkt men kritisch
naar de resultaten van de groei
en moet er binnen een krappe finan- '
ciële speelruimte worden gepland.
Het uur van de waarheid lijkt aangebroken.
Alle vormen van zorg staan
onder druk te bewijzen dat zij waar
voor hun geld leveren. Overbodige
franje wordt gesaneerd en vooral
nieuwe vormen van hulpverlening
lopen gevaar.
Een vorm van hulpverlening die
daarbij onder vuur genomen wordt is
de fysiotherapie. Het aantal fysiotherapeuten
is in de afgelopen jaren fors
toegenomen, zozeer zelfs dat de overheid
een stop op de vestiging heeft
afgekondigd. De uitgaven voor de
ziekenfondsen per verzekerde zijn
voor fysiotherapie méér gestegen dan
voor enig andere discipline in de
gezondheidszorg. Tussen 1972 en
1982 stegen de kosten voor fysiotherapie
met 443%, terwijl dat bijvoorbeeld
voor de huisartsenhulp 105%
was, bij specialistische hulp 215% en
bij tandartsenhulp 215%.
. Ook de vernieuwingen in de
gezondheidszorg, met name in de eerste
lijn, staan onder druk de beloften
uit de jaren zestig en zeventig w
te maken. Een zorg die dichter bi'
patiënt staat zou effectiever en e:
ciënter zijn; dë' patiënt zou bet
hulp krijgen; de samenleving ;
minder te kampen krijgen met uit
hand gelopen zorg. De financiers '.
die zorg (ziekenfondsen en overhe .
willen nu echter wel eens zien of
pretenties waar gemaakt worden. .:
een voorschot op deze evaluatie '.
de eerstelijnsgezondheidszorg is
Ziekenfondsraad bezig de financ:
van de gezondheidscentra te saner.
Met name de Amsterdamse Cen:
moeten het daarbij ontgelden; c
hebben het volgens sommigen in
Ziekenfondsraad wel heel be
gemaakt.
Het is duidelijk dat de fysiothei
peuten in de Amsterdamse Centra
de knel dreigen te raken. Immers
jaren lang prijken er op de begroti.
van de gezondheidscentra tekortals
gevolg van een andere uierkun
van de fysiotherapie. In tegenstelli:
tot veel vrijgevestigde fysiotherape
ten, steekt men in de Centra veel L
in samenwerking. Niet álle tijd die
fysiotherapeuten aan samenwerk i:
besteden kan gedeclareerd word
bij de ziekenfondsen. Om de salar:
sen van de fysiotherapeuten dan
bekostigen moet er geld bij. Als
begrotingen van de Amsterdan:
Centra gesaneerd worden dan z