Boezemfibrilleren - Spaarne Ziekenhuis

Uw cardioloog heeft boezemfibrilleren bij u geconstateerd.
In deze folder leest u wat boezemfibrilleren is en welke
behandelingsmogelijkheden er zijn. Uw cardioloog bespreekt met u
welke behandeling voor u het meest geschikt is. Ook leest u over de
adviezen die u krijgt bij uw ontslag.
Hoe werkt het hart?
Het hart bestaat uit een linker en rechter harthelft. Elke helft bestaat uit een boezem en een
hartkamer. De boezems ontvangen bloed vanuit het lichaam en pompen deze naar de
hartkamers. De hartkamers pompen het bloed krachtig weg. De rechter- en linkerhartkamer
pompen het bloed zowel de longen als de rest van het lichaam in.
Wat is boezemfibrilleren?
Boezemfibrilleren
U heeft te horen gekregen dat u boezemfibrilleren heeft. Maar wat is dit nu precies?
Bij een normaal hartritme trekken eerst de boezems samen en daarna de beide hartkamers.
Dit wordt geregeld door het elektrisch impuls- en geleidingssysteem van het hart: de
sinusknoop. De sinusknoop bevindt zich in de rechterboezem en activeert elektrisch de
boezems, waardoor deze zich samentrekken. Het elektrische signaal wordt doorgegeven naar
de hartkamers via de AV-knoop op de overgang van boezems en hartkamers. Deze houdt de
prikkel even vast waardoor de boezems al het bloed naar de hartkamers kunnen pompen.
Vervolgens worden de hartkamers elektrisch geactiveerd waardoor de hartkamers zich
samentrekken en het bloed wegpompen. Dit herhaalt zich keer op keer.
Een normaal hartritme ligt tussen de 60-80 slagen per minuut en klopt regelmatig.
Boezemfibrilleren ook wel atriumfibrilleren genoemd is de meest voorkomende maar niet
levensbedreigende hartritmestoornis.
In plaats van elektrische prikkels vanuit de sinusknoop vormen zich nu prikkels op
verschillende plaatsen in de boezem. Hierbij bewegen vele elektrische impulsen zich
chaotisch door elkaar. De boezems kunnen hierdoor niet meer echt samentrekken en
“fladderen” wat. De AV-knoop laat slechts een deel van de prikkels door naar de kamers. Die
trekken daardoor te snel en onregelmatig samen.
S P E C I A L I S T E N I N M E N S E N W E R K

Verschijnselen
Niet iedereen met boezemfibrilleren heeft dezelfde symptomen. Sommige mensen merken er
helemaal niets van. Anderen kunnen last hebben van de volgende klachten:
• hartkloppingen
• onregelmatige polsslag
• kortademigheid
• druk op de borst
• vermoeidheid
• duizeligheid
Oorzaken
Boezemfibrilleren komt met name zeer veel voor bij ouderen. Met toenemende leeftijd neemt
de kans op boezemfibrilleren toe vooral na het zestigste jaar. Een veelvoorkomende oorzaak
is het hebben van een verhoogde bloeddruk.
Ook jongere mensen met een gezond hart kunnen hier last van hebben. Factoren die de
ritmestoornis uit kunnen lokken zijn stress, alcohol, drugs en cafeïne (koffie).
Diagnose
Een makkelijke manier om de ritmestoornis vast te stellen is het maken van een hartfilmpje
(ECG). Het elektrocardiogram (ECG) geeft informatie over uw hartfrequentie, hartritme en
de wijze waarop de prikkelgeleiding plaatsvindt. Ook geeft het informatie over de toestand
van de hartspier. Soms komt het boezemfibrilleren af en toe voor en is het niet aanwezig op
het moment dat er een hartfilmpje wordt gemaakt.
In dat geval wordt er soms een 24-uurs ECG (holteronderzoek) afgesproken. Een kastje
registreert dan gedurende 24 uur uw hartritme.
Complicaties
Vorming van bloedstolsels
Als de ritmestoornis langer dan 48 uur duurt zonder dat deze verholpen wordt. Dan is er een
verhoogde kans op de vorming van bloedstolsels in de boezems.
Omdat de boezems chaotisch samentrekken stroomt het bloed er niet zo snel. Er kunnen dan
klontjes (bloedstolsels) in het bloed ontstaan. Als het stolsel losraakt kan dit terecht komen
in de hersenen of in de kransslagaders (aderen rondom het hart). Dit kan een beroerte of
infarct veroorzaken. Door het gebruiken van bloedverdunnende medicijnen wordt de kans
hierop sterk verminderd.
Zuurstoftekort van de hartspier
Als het hart heel snel klopt is er een kans op zuurstoftekort van de hartspier. Hierdoor kunt u
pijnklachten op de borst krijgen. Het hart verbruikt namelijk meer zuurstof dan anders in
deze situatie. Daardoor kan zuurstofgebrek van de hartspier ontstaan.
Tijdelijke vermindering van de werking van het hart
De werking van het hart kan tijdelijk verminderen. Hierdoor kunt u zich benauwd voelen of
erg kortademig worden. Ook kunt u vochtophoping in de enkels (dikke enkels) krijgen.
Boezemfibrilleren | pagina 2

Behandeling
Het kan nodig zijn dat u wordt opgenomen op de afdeling hartbewaking of op de
verpleegafdeling F3. Uw hartritme wordt dan op een monitor geregistreerd. De cardioloog
overlegt met u welke van onderstaande behandelingen voor u het meest geschikt zijn.
Bloedverdunnende medicijnen
Deze worden gegeven om bloedstolsels te voorkomen, die door boezemfibrilleren
veroorzaakt kunnen worden.
Verschillende bloedverdunners die u kunt krijgen zijn: aspirine (Ascal), Fraxiparine (in de
vorm van prikjes) of/en acenocoumarol (Sintrommitis). Als acenocoumarol gegeven wordt
komt u onder controle van de trombosedienst (plek waar uw bloeddikte wordt onderzocht) te
staan.
Anti-arrhythmica
Verder krijgt u medicijnen om het hartritme rustiger te maken of regelmatig te doen slaan.
Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld: digoxine (Lanoxin), metoprolol (Selokeen), sotalol
(Sotacor), flecaïnide (Tambocor) en amiodaron (Cordarone).
Er zijn verschillende anti-arrythmische medicijnen beschikbaar voor de behandeling van
boezemfibrilleren. De keuze hiervoor zal per persoon worden bekeken. Soms is het nodig om
verschillende medicijnen uit te proberen omdat met deze medicijnen niet altijd het gewenste
effect wordt bereikt.
Cardioversie
Als de ritmestoornis korter dan 24-48 uur bestaat en de medicijnen niet goed genoeg werken
kan er besloten worden tot een cardioversie (stroomstoot). U moet daar wel nuchter voor
zijn.
De anaesthesist brengt u in slaap. Waarna uw onregelmatige hartritme met een stroomstoot
weer naar een regelmatig hartritme wordt gebracht. Na vijf minuten bent u weer bij kennis.
Als de ritmestoornis al langer bestaat moet u wel minimaal zes weken ingesteld zijn op de
sintrommitis (bloed verdunnende medicijn) voordat de cardioversie kan plaatsvinden. In de
tussentijd kunt u meestal gewoon naar huis.
Neem op tijd en volgens voorschrift uw medicijnen in. En stop deze nooit zonder
overleg met uw arts. Stoppen zou de ritmestoornis opnieuw kunnen uitlokken.
Adviezen voor thuis
Als u weer naar huis mag krijgt u van de arts of verpleegkundige advies over wat u moet
doen als u weer een ritmestoornis krijgt.
• U krijgt van uw cardioloog mogelijk medicijnen voorgeschreven die u moet innemen als de
ritmestoornis zich voordoet. Of u moet mogelijk een extra tablet innemen van uw
onderhoudsmedicijnen (de medicijnen die u al gebruikt) als de ritmestoornis zich voordoet.
• Als de hartritmestoornis zich voordoet moet u vanaf dat moment (na de eventuele inname
van de medicijnen) nuchter zijn. U mag dan niets meer eten of drinken. Dit moet omdat er
mogelijk een cardioversie nodig is.
• Omdat u bij een cardioversie een roesje krijgt, mag u daarna niet zelf auto rijden.
• Wacht dan na het innemen van deze medicijnen ongeveer twee uur. Als dit niet helpt of
u heeft geen extra medicijnen voorgeschreven gekregen:
• waarschuw dan de huisarts of bel naar de hartbewaking/ eerste harthulp
(EHH)(023) 890 79 51.
• Voor een goed advies is het beter om ons eerst te bellen.
Boezemfibrilleren | pagina 3

• Ook kunt u telefonisch overleggen wat de beste manier is om naar het ziekenhuis te
komen.
Bij erge klachten zoals pijn op de borst en/of hevige benauwdheid moet u direct
contact opnemen met 112.
Vragen
Als u na uw ontslag uit het ziekenhuis nog vragen heeft, kunt u die stellen aan uw huisarts.
U blijft ook onder controle bij uw cardioloog. Bij uw bezoek aan de polikliniek kunt u
natuurlijk ook bij hem met vragen terecht. Schrijf eventueel uw vragen van tevoren op.
• Polikliniek Cardiologie (023) 890 72 60
• Hartbewaking/EHH (023) 890 79 51
Afdeling patiëntenvoorlichting
In de centrale hal van het Spaarne Ziekenhuis Hoofddorp is de afdeling
patiëntenvoorlichting. U kunt hier met vragen terecht tijdens uw verblijf in het ziekenhuis of
als u weer thuis bent. U kunt algemene medische informatie en documentatie krijgen over
verschillende ziektebeelden, informatie over omgaan met een ziekte, voeding, patiëntenverenigingen
en patiëntenrechten. U kunt ook telefonisch vragen stellen.
• afdeling Patiëntenvoorlichting (023) 890 83 60
Aanvullende informatie
Er zijn in Nederland ook verenigingen voor hartpatiënten. Vaak beschikken
patiëntenverenigingen over praktische informatie en geven zij ook de mogelijkheid tot
onderlinge steun en het uitwisselen van ervaringen. Uw arts, verpleegkundige of de afdeling
patiëntenvoorlichting kan u adressen geven van afdelingen in uw omgeving. U kunt ook zelf
bellen naar de informatielijn van;
• De Nederlandse Hartstichting, 0900-3000 300, www.hartstichting.nl
• De Hart en Vaatgroep, (088)-1111 600, www.hartenvaatgroep.nl
• Harten Twee, (088)-1111 628, www.harten-twee.nl
Ten slotte wijzen we u op nazorgmogelijkheden voor hartpatiënten die de plaatselijke
thuiszorginstelling biedt.
Algemene adresgegevens Spaarne iekenhuis:
Algemeen nummer: (023) 890 89 00
Postadres: Postbus 770, 2130 AT Hoofddorp
Internet: www.spaarneziekenhuis.nl
E-mail: info@spaarneziekenhuis.nl
Locatie Hoofddorp
Spaarnepoort 1, 2134 TM Hoofddorp
Alle voorzieningen
Locatie Heemstede
Händellaan 2A, 2102 CW Heemstede
Dagbehandeling en poliklinieken
© Spaarne Ziekenhuis | eindredactie: Patiëntenvoorlichting | Foldernummer DSZ.349 | oktober 2011
Boezemfibrilleren | pagina 4