programmaboekje - Gemeente Oisterwijk

7 'Het Broothuys'
Oirschotseweg 11
Achterzijde van huidige pand met tuin
In de monumentenlijst wordt dit pand beschreven
als 17 e eeuws, een bewering die men baseert op
een steen met het jaartal 1673 welke er geweest
zou zijn, doch nu niet meer aanwezig is. In 1776
besloot het gemeentebestuur - naar aanleiding
van een klacht van de toenmalige bewoner, predikant
J.G. van de Meulen, over de slechte staat
van zijn woning - deze te laten herbouwen. Aanvankelijk
was de gedachte de nieuwe pastorie
dichter bij de kerk te bouwen.
Uiteindelijk zwichtte men voor de argumenten
van de predikant, die al 16 jaar met plezier de
oude pastorie 'over het water' bewoonde. Naar
zijn mening was de ligging “zeer bequaam, van
agteren met eenen groeten omwaterden hof en
van voren met een rojale besloote plaats voorsien”.
Een situatie die we thans rond het Broothuys
nog herkennen en daardoor erg passend is
binnen het thema van de Open Monumenten Dag
van dit jaar.
De architect werd destijds verzocht om gebruik te
maken van de materialen van de oude pastorie.
De bouw verliep verder verre van voorspoedig:
Vanwege wanprestaties van de oorspronkelijke
aannemer werd er een nieuwe aannemer gezocht
die uiteindelijk ook werd gekort op de aanneemsom
vanwege het niet correct uitvoeren van het
werk. In de lijst van geconstateerde gebreken
vinden we o.a.: de gebruikte kalk was met te veel
zand gemengd, de muurankers waren te licht, de
schoorstenen voldeden niet aan de eisen, hang
en sluitwerk van de kelderramen was niet voldoende,
vorstpannen waren van inferieure
kwaliteit, etc. Op het einde van 1779 kon de
predikant zijn nieuwe woning betrekken.
Het Broothuys heeft sindsdien een groot en divers
aantal bewoners gekend. Zo heeft het na het
overlijden van de predikant vanaf 1795 tot 1809
dienst gedaan als klooster voor een 12-tal zusters
die in de Franse tijd uit hun klooster St.
Catharinendaal te Achel waren verdreven. In
1809 werd vanwege te geringe opbrengsten het
Broothuys verkocht aan secretaris Willem Hendrik
van Kelckhoven. Na zijn overlijden in 1830 kwam
het pand in bezit van zijn dochter Henriette,
weduwe van Frederik Jan van Breda. Haar zoon
Ignatius Cornelis Michael van Breda (notaris te
Oisterwijk) deed het pand van de hand en zo
belandde het na kortstondig in het bezit te zijn
geweest van Franciscus van Heck in handen van
leerlooier Johannes van de Wouw. Deze vestigde
er zijn bedrijf. Achter het luik in het dak aan de
achterzijde gaat nog het hijsrad schuil dat
ongetwijfeld gebruikt is voor het ophijsen van de
gelooide huiden. In 1885 en 1887 werden er
enige veranderingen aangebracht aan het pand,
er werd toen o.a een koetshuis gebouwd. Dit is