Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
de banken. Deze worden weer opgevolgd<br />
door pointbars die hun oorsprong hebben<br />
in een meanderende rivier. Een lignietlaag<br />
van ongeveer 1 meter bevindt zich<br />
daar weer bovenop. In de top van de lignietlaag<br />
zijn versteende boomstammen<br />
te vinden. Deze lignietlaag is in het verleden<br />
afgegraven voor de lokale energievoorziening.<br />
Hagenør-sectie<br />
De sectie bij Hagenør laat sedimenten<br />
zien die in een meer distaal milieu zijn<br />
afgezet dan in Voervadsbro. Ten tijde<br />
van afzetting lag er waarschijnlijk een<br />
spit-systeem of kustbarrière verder naar<br />
het zuiden. Door stormen die zo nu en<br />
dan optraden werd zand de lagune in<br />
getransporteerd en afgezet als washovers.<br />
Aan de basis zijn deze afzettingen vaak<br />
structuurloos door de hoge sedimentatiesnelheid.<br />
De top van de washover laat<br />
sedimentaire structuren zien die een<br />
lagere stroom- en sedimentatiesnelheid<br />
aanduiden, waardoor ook meer bioturbatie<br />
kon opgetreden.<br />
Klifkust bij Rønshoved<br />
Iets verder naar het zuiden bezochten we<br />
de klifkust van Rønshoved. Deze plek laat<br />
een transgressieve sequentie zien. Een<br />
grindlaagje van ongeveer 25 cm dik werd<br />
tijdens de periode dat de zeespiegel laag<br />
stond door rivieren afgezet. De kustlijn lag<br />
toen ongeveer 100 kilometer verder naar<br />
het zuidwesten. Tijdens de stijging van de<br />
zeespiegel werd dit grofzandige materiaal<br />
vervolgens door de golven omgewerkt en<br />
als een transgressief zand achtergelaten<br />
(ravinement surface).<br />
Oorspronkelijk was het fluviatiele zand<br />
op veel plekken waarschijnlijk dikker en<br />
op andere afwezig, maar het is door golfwerking<br />
verplaatst en opnieuw afgezet.<br />
Bovenop dit vlak ligt een sterk gebioturbeerd,<br />
ondiep marien zand, wat indicatief<br />
is voor een lage sedimentatiesnelheid.<br />
Iets hoger in de Rønshoved sectie zijn<br />
andere spectaculaire sedimentaire structuren<br />
te zien. De zanden vertonen een<br />
golvend patroon, waar ook veel kleilaagjes<br />
zijn ingeschakeld. Er bevinden zich veel<br />
interne erosievlakken in dit pakket.<br />
Deze sedimenten worden geïnterpreteerd<br />
als mariene afzettingen, binnen het<br />
bereik van de golfbasis (hummocky crossstratification).<br />
Waarschijnlijk speelde het<br />
getij ook nog een rol; de kleilaagjes geven<br />
de momenten aan waarop er weinig stroming<br />
was.<br />
Al met al leverde deze excursie een goed<br />
beeld op van de sedimentaire karakteristieken<br />
van ondiep mariene en fluviatiele<br />
sedimenten in een deltaïsch milieu.<br />
En nu maar toepassen op de ondergrond,<br />
waar helaas minder inzicht over de faciësverdeling<br />
bestaat.<br />
Henk Kombrink<br />
TNO – Geologische Dienst van Nederland<br />
december 2010 Geo.brief 5
Change language