download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift
download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift
download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
10 michel rein<strong>de</strong>rs<br />
Afb. 2 Het moordtoneel op 20 augustus 1672. Atlas van Stolk (G10198).<br />
toekomst veel beter moesten wor<strong>de</strong>n geïnformeerd over <strong>de</strong> politieke gang van zaken om dit<br />
soort gedrag te voorkomen.<br />
Een twee<strong>de</strong> thema in <strong>de</strong> eerste golf petities was <strong>de</strong> prins van Oranje. De bulk van <strong>de</strong>ze eisen<br />
stel<strong>de</strong> dat <strong>de</strong> benoeming van <strong>de</strong> prins van Oranje tot het ambt van stadhou<strong>de</strong>r noodzakelijk<br />
was voor <strong>de</strong> toekomst van <strong>de</strong> Republiek. Rekestranten beargumenteer<strong>de</strong>n dat het<br />
stadhou<strong>de</strong>rschap een cruciaal ambt was dat zijn waar<strong>de</strong> in <strong>de</strong> geschie<strong>de</strong>nis van <strong>de</strong> Republiek<br />
meermaals had bewezen. Dit ambt was <strong>de</strong> afgelopen twintig jaar onterecht door Johan <strong>de</strong><br />
Witt en zijn mannen van <strong>de</strong> ‘Ware Vrijheid’ afgeschaft, zo beweer<strong>de</strong> negentig procent van<br />
<strong>de</strong> rekestranten die eind juni en begin juli hun petities indien<strong>de</strong>n en in gedrukte vorm verspreid<strong>de</strong>n.<br />
22<br />
De eerste golf petities was in ten minste één opzicht succesvol: <strong>de</strong> prins van Oranje werd<br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste dagen van juli door vrijwel alle ste<strong>de</strong>n en later ook door <strong>de</strong> provinciale staten<br />
in <strong>Holland</strong> en Zeeland tot stadhou<strong>de</strong>r benoemd. De maatregelen om bestuur controleerbaar<br />
en bestuur<strong>de</strong>rs persoonlijk verantwoor<strong>de</strong>lijk te maken wer<strong>de</strong>n vooralsnog in <strong>de</strong><br />
ijskast gezet. Er werd veel beloofd, maar nog niet bijzon<strong>de</strong>r veel on<strong>de</strong>rnomen. De oproeren<br />
verdwenen dan ook niet. Integen<strong>de</strong>el, zij verhevig<strong>de</strong>n zelfs in zo’n sterke mate, dat op<br />
20 augustus Johan en Cornelis <strong>de</strong> Witt, die op dat moment persoonlijk verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
wer<strong>de</strong>n gehou<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> miserabele omstandighe<strong>de</strong>n, in Den Haag door een grote groep<br />
burgers wer<strong>de</strong>n vermoord (afb. 2). In <strong>de</strong> nasleep van <strong>de</strong> moord wer<strong>de</strong>n hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n bestuur<strong>de</strong>rs<br />
uit hun ambt gezet. Tegelijkertijd overspoel<strong>de</strong> een twee<strong>de</strong> golf petities <strong>de</strong> Republiek.<br />
Deze golf was een stuk groter in aantal en <strong>de</strong> eisen en grieven verschil<strong>de</strong>n van datgene wat<br />
in juni en begin juli was geëist. De petities van <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> golf kwamen uit Leeuwar<strong>de</strong>n,<br />
22 Zie voetnoot 18 voor <strong>de</strong>ze petities.