Je t'adore - Reynaertgenootschap

die het verhaal teweegbrengt. Het verhaal geeft inzicht in a country that operates
along entirely different lines. De Reynaert verdient geplaatst te worden tegen de
achtergrond van die vreemde, achterliggende wereld. Als bij het onderzoek van de
Reynaert het woord van eer centraal staat, is er nog een wereld te winnen, zoals
Van Oostrom zelf ook wel beseft.
Noten
219
1. Typerend voor deze wending: K. Porteman, W. Verbeke & F. Willaert, Tegendraads genot.
Opstellen over de kwaliteit van middeleeuwse teksten, Leuven, 1996.
2. Frits van Oostrom, Schetskaart of geschiedverhaal? Over methode en praktijk van (een)
geschiedschrijving van de Middelnederlandse letterkunde, in: Frits van Oostrom, Aanvaard
dit werk. Over Middelnederlandse auteurs en hun publiek, Amsterdam, 1992, p. 122. Eerder
gepubliceerd in A.M.J. van Buuren, O.S.H. Lie & H. van Dijk e.a., Tussentijds. Bundel studies
aangeboden aan W.P. Gerritsen ter gelegenheid van zijn vijftigste verjaardag, Utrecht,
1985.
3. Jef Janssens, Een boek als liefdesverklaring, in: De Standaard 24-02-06, p. L10.
4. J.Reynaert, Botsaerts verbijstering. Over de interpretatie van ‘Van den vos Reynaerde’, in:
H. van Dijk & P. Wackers, Pade crom ende menichfoude. Het Reynaert-onderzoek in de
tweede helft van de twintigste eeuw, Hilversum, 1992, p. 267-283. Oorspronkelijk gepubliceerd
in Spiegel der letteren 38 (1996), p. 44-61.
5. Herman Pleij, Sublieme aanstellerij, in: Vrij Nederland, 11 maart 2006, p. 63.
6. In overeenstemming met de opvatting van De Putter (2000) houdt Stemmen op schrift het
erop dat het slot van de Reynaert – met de door Firapeel bewerkstelligde verzoening – wel
degelijk oorspronkelijk is, en zelfs verhaalinhoudelijk noodzakelijk. De Putter wijst mij erop
dat ik daarbij zijn interpretatie echter niet loepzuiver parafraseer. Kernpunt is voor hem dat
de zoen aan het slot ‘een delicate oplossing [is] om een alles vernietigende vete tussen de
vorst en zijn baronnen te bezweren’. (http://www.stemmenopschrift.nl/aanvullingen.aspx.)
Zie: Jan de Putter, Vrede en Pays in ‘Van den vos Reynaerde’, in: Millennium. Tijdschrift voor
Middeleeuwse studies, 14 (2000), p. 86-103.
7. Frederic L. Cheyette, Giving Each His Due, in: Lester K. Little & Barbara H. Rosenwein (eds),
Debating the Middle Ages. Issues and Readings, Londen, 1998, p. 174-177. Oorspronkelijk
gepubliceerd als Suum cuique tribuere, in: French historical studies, 6 (1969/1970). Trevor
Dean, Misdaad in de Middeleeuwen, Amsterdam, 2004, p.121. Oorspronkelijk gepubliceerd
als Crime in medieval Europe 1200-1550 (2001). Typerend is dat de vorsten het als hun eerste
taak zien pays te stichten en niet zoals een moderne overheid recht en orde te handhaven.
De keur van Zeeland uit 1256 opent met een vredegebod: ‘ghebieden wij pays ende vullen
vrede’. J. Kruisheer, Het ontstaan van de dertiende-eeuwse Zeeuwse landkeuren. Met
een teksteditie van de keur van Floris de Voogd (1256) en van de keur van graaf Floris V
(1290), Hilversum, 1998, p. 90.
8. Jan de Putter, Genade voor recht. ‘Van den vos Reynaerde’ en de historische werkelijkheid,
in: Tiecelijn, 8 (1995), p. 47-60.
9. Stephen D. White, The politics of anger, in: Barbara H. Rosenwein (ed), Anger’s Past: The
Social Uses of Emotion in the Middle Ages, Ithaca, enz., 1998, p. 128-152. Opgemerkt moet
worden dat White ingaat op de schreeuw van koning Noble in de Roman de Renart op
p. 147.
10. Zie Jan de Putter, Vrede en Pays in ‘Van den vos Reynaerde’, p. 92.
11. De uitdrukking komt namelijk ook voor voor in de Moriaen, zonder dat daar bijbelse connotaties
aan verbonden kunnen worden. Over de daden van Walewein zal gesproken worden
tot domedach: Walewein en hadse so gewont,/ Datmer wel af spreken mach / Van nu tot
anden domedach). CD-rom Middelnederlands: Roman van Moriaen, verzen 44.146-44.148.
12. Opgemerkt door F. Lulofs: dat Reynaerts slachtoffers vooral belachelijk zijn en schuldig aan
hun eigen ondergang. F. Lulofs (ed), Van den vos Reynaerde, Groningen, 1985 2 , p. 49-50.
Jo Reynaert schrijft overigens iets vergelijkbaars: ‘geen zweem van medeleven met de
Tiecelijn, 19, 2006