Je t'adore - Reynaertgenootschap

■ Paul van Keymeulen
Het rechtsgeding (branche I)
Inleiding
Het verhaal dat hier vertaald wordt, is deze keer bekend. Immers, branche I (Strubel
benoemt ze Ia) is de directe voorbeeldtekst van de Reynaertdichter. De koning
houdt hof tijdens de lente. Iedereen is aanwezig, behalve de vos. Ysegrijn klaagt
Reynaert aan, maar stelt zichzelf daardoor meteen voor als een hoorndrager. Het
grote thema van de ‘matière renardienne’, de grote oorlog tussen wolf en vos, staat
meteen centraal. Het verhaal komt slechts echt op gang na de moord op Coupée,
de dochter van Canteclaer. De vermoorde kip krijgt zelfs de status van een halve
heilige als Cuwaert op haar graf van koorts geneest. Na de begrafenis van het
slachtoffer, is Bruin de eerste bode, maar hij strandt in een boom op zoek naar
honing. Tybaert is de tweede, maar hij wordt verleid door muizen. Grimbeert zal erin
slagen de vos mee naar Nobel te brengen. Reynaert neemt afscheid van zijn kroost,
biecht zijn zonden op aan de das en vertrekt. Na een lange verdedigingsrede wordt
de vos aan het hof veroordeeld en geblinddoekt weggebracht. Grimbeert dient echter
een genadeverzoek in en stelt voor dat Reynaert op bedevaart zou gaan. Als
gevolg van deze smeekbede wordt Rein vrijgesproken. Men brengt hem kruis, pelgrimsstaf
en -tas. Vooraleer Reynaert vertrekt, slaagt hij erin Nobelines ring af te
troggelen. Hij vertrekt te paard en ontvoert de haas. Op een hoge bergtop gooit hij
zijn pelgrimsattibuten naar de hofgemeenschap als teken dat hij aan de bedevaart
verzaakt. De haas kan ontsnappen. Reynaert wordt achtervolgd en onder leiding
van Langzaamaan de slak (Tardif) wordt hij ingehaald en afgeranseld. Hij kan ternauwernood
ontsnappen naar Malpertuis, waar hij door zijn vrouw wordt verzorgd.
Tekst
Pierken die met kunst en kundigheid
Reynaerts avonturen heeft berijmd
en die van Ysegrijn, zijn maat,
vergat de plot van het verhaal
daar hij ons niets heeft verteld
over het oordeel dat werd geveld
in koning Nobel zijn paleis
over de grote hoererij
van Rein, het kwade voorbestemd,
met wolvin, vrouwe Hersent.
Dat verhaal vangt aan hierbij.
De wintertijd was reeds voorbij,
de meidoorn bloeide overal
en ook de rozen ontloken al;
’t was volop hemelvaartweer
187
toen koning Nobel, de Leeuw,
alle dieren, klein en groot
naar zijn raadszitting ontbood.
Geen enkel dier durfde het aan
om niet naar het hof te gaan,
maar reisde erheen zo vlug hij kon,
behalve één, een groot baron,
Reynaert de vos, de vuile dief
die iedereen scheert en bedriegt.
Voor zijn hoogmoed en voor zijn trots
klaagde men hem aan bij de vorst.
En Ysegrijn die Reynaert haat
en hem toewenst alle kwaad
sprak tot Nobel: – Here koning,
doe mij recht, geef mij vergelding
voor het overspel en de ontrouw
Tiecelijn, 19, 2006
vertaling