Je t'adore - Reynaertgenootschap

157
bevro’en (B3ra12) in de originele uitgave horizontaal is doorgestreept.’ Voor zover
ik kan nagaan is de tekstuitgave van Roossens de enige editie van H1651. Menke
kondigt in zijn Bibliotheca Reinardiana de uitgave van een facsimile van H1651 aan,
maar deze is nooit verschenen (Menke 1992: 158). Menke heeft mij tijdens een
bezoek aan hem in Kiel in mei 2006 gezegd dat hij daar niet aan toe gekomen is en
dat hij afziet van het maken van het facsimile. Menke heeft geen exemplaar van Van
Dort maar slechts een microfilm van de editie die berust in Zürich.
De tekstuitgave van Roossens is zeer betrouwbaar en bevat de minste afwijkingen
van de gebruikte edities, slechts 55. Vanwege het doel van deze tekstuitgave,
bijlage bij een proefschrift, zal de uitgave van Roossens echter moeilijk beschikbaar
zijn.
Tot besluit
Tijdens mijn onderzoek had ik vaak de ervaring met echt historisch onderzoek bezig
te zijn. De bronnen, waarvan één in Amerika terechtgekomen is en de overige verspreid
zijn in Europese bibliotheken, zijn stuk voor stuk unieke exemplaren die talrijke
bekende Reynaertonderzoekers in hun handen hebben gehad (o.a. Suhl,
Serrure, Alphons Willems, Leonard Willems, Muller, Logeman, Sabbe, Hellinga). De
edities die in de Leidse Universiteitsbibliotheek bewaard worden, waren ooit in het
bezit van Muller en Verdam, grote namen in de historische letterkunde. Ik kon
gebruik maken van de moeizame arbeid en ervaring van illustere voorgangers.
Het is daarom met respect dat de in de edities aangetroffen afwijkingen in de bijlagen
in deze editie zijn opgenomen. Het gaat om edities door pioniers, waaronder
twee Duitstalige editeurs, op het gebied van Middelnederlandse tekstbezorging. De
kennis van het Middelnederlands was, toen de edities gemaakt werden, nog niet zo
ver gevorderd als in onze dagen (zie bijvoorbeeld de door Muller geschreven verantwoording
in de editie Muller & Logeman (Muller 1892: XXXVI-XLI)). Bovendien
hadden de editeurs niet de beschikking over de digitale hulpmiddelen waarover wij
thans kunnen beschikken. Het betreffen vaak kleine onnauwkeurigheden zoals het
niet cursief afdrukken van een n of het omzetten van een v in een u. De teksten worden
op geen enkele plaats inhoudelijk aangetast.
Vaak wordt in de vakliteratuur aangegeven dat een editie ‘niet foutloos is’ of dat
een editie ‘veel fouten bevat’. Nergens echter kan men informatie vinden over het
aantal, de ernst en de aard van de afwijkingen. Met de bijlagen wordt een inzicht
verschaft in de hoeveelheid afwijkingen per editie. Ook geven de bijlagen een indruk
over de kwaliteit van de edities.
Moeten de bestaande edities nu als curiosa voorgoed opgeborgen worden?
Natuurlijk niet. De edities zijn, met inachtneming van de hierboven vermelde afwijkingen
en op de editie van Suhl na, stuk voor stuk goed bruikbaar, zeker als men
de abbreviaturen stilzwijgend oplost en kennelijke zet- en spellingsfouten herstelt.
Beter is het natuurlijk om de nieuwe editie aan te schaffen. Men kan dan de afwijkingen
in de edities die men in bezit heeft, met behulp van de uitgebreide lijsten,
handmatig verbeteren. Zelf heb ik de afwijkingen in een exemplaar van de editie van
Hellinga uit 1952, die ik in mijn bezit heb, met potlood aangegeven en verbeterd. Bij
mij staat nu voor wat Pg en Pd betreft een foutloze ‘Hellinga’ op de plank.
Tiecelijn, 19, 2006