Je t'adore - Reynaertgenootschap

148
I en Reynaert II (Reynaerts historie), inclusief de eerste prozabewerkingen in druk
van voor 1500 diplomatisch en concorderend 18 worden uitgegeven. Na enige
opmerkingen over de ‘strikt diplomatische’ wijze van uitgeven en de verantwoording
van de transcriptie en de manier waarop de teksten concorderend zijn gemaakt,
bedankt Hellinga uitgebreid een ieder die meegewerkt heeft aan de totstandkoming
van deze editie. Dan volgen de teksten gezet in twee kolommen per pagina zodat
men vier teksten uit vier verschillende bronnen (A, F, B en Pg) tegelijkertijd kan vergelijken.
Onder de vier kolommen loopt de tekst van Reynardus Vulpes mee.
Afwijkingen in Pd ten opzichte van Pg, die Hellinga belangrijk vond, staan onder de
kolom van Pd in voetnoten vermeld. Vanaf pagina 222 eindigen de teksten van Van
den vos Reynaerde. Handschrift B (Reynaerts historie) en de incunabel Pg (de prozadruk
van Reynaerts historie) gaan uiteraard verder en worden vanaf pagina 225
in twee kolommen per pagina geplaatst. De fragmenten C, D, E en G worden ook
concorderend in de kolommen afgedrukt zodat ook deze fragmenten in ‘één oogopslag’
te vergelijken zijn met dezelfde passages in de andere teksten. De editie is
24 centimeter hoog en 24 centimeter breed en wijkt hiermee af van gangbare boekafmetingen.
Het 343 pagina’s tellende boek mag eigenlijk niet ontbreken op de boekenplank
van elke zichzelf respecterende Reynaertvorser. De editie van Hellinga is
al decennialang het standaardwerk in het Reynaertonderzoek.
Afwijkingen in de editie van Suhl 1783 (Van der Meer 1485)
De titelpagina van de editie van Suhl vermeldt dat deze uitgave ‘Nach der Delfter
Ausgabe von 1485’ gemaakt en ‘zum genauen Abdrucke befordert’ is. In het begin
van zijn woord vooraf heeft Suhl het over ‘diesen unveränderten und sehr genauen
Abdruck des Reynaert die Vos’. Hoewel Suhl zeer nauwkeurig de folia en regels in
Pd overneemt en zelfs ‘in ieder [sic] Zeile eben so viele Sylben und Buchstaben’ als
in Pd plaatst, zijn meer dan 400 afwijkingen aangetroffen.
Suhl geeft in zijn woord vooraf aan ‘alle, in sich zum Theil sehr unbedeutende
Eigenheiten des Originals’ te handhaven. Evenwel brengt hij, zonder enige toelichting,
emendaties aan. In de slordig gedrukte Delftse uitgave zijn soms woorden
samengevoegd waar men een spatie of een punt verwacht. Suhl drukt deze los van
elkaar af, bijvoorbeeld: onsAl (E8v26) > ons Al; velleEnde (F1r25) > velle Ende; alsdie
(F1v11) > als die. Soms neemt Suhl deze aaneenschrijvingen wel over, bijvoorbeeld
ontsculdigenSo (K1r8); stenenEnde (M2r04) en gebrochtElck (O7r12). Omdat
Suhl soms wel en soms niet een spatie aanbrengt in de aaneenschrijvingen, kon
niet volstaan worden met deze constatering. Als Suhl een aaneenschrijving in de
bron ten onrechte opheft, wordt dit in de lijst van afwijkingen aangegeven.
Naast deze door Suhl stilzwijgend aangebrachte verbeteringen leest Suhl niet
altijd een tilde 19 in het veelvuldig voorkomende woord con - ic en geeft hij het woord
vaak zonder tilde weer: con - ic > conic. In Pd wordt deze tilde boven de i vaak aangegeven
met een grotere punt dan bij de normale i. Maar ook hier is Suhl niet consequent.
Soms neemt hij de tilde wel over, bijvoorbeeld: con - ic (L2r25); con - ic
(L3r16). Ook con - ighinne en con - ighinnen wordt een aantal malen als conighginne
en conighginnen weergegeven. De plaatsen waar Suhl geen tilde weergeeft die wel
in de bron zijn afgedrukt, zijn opgenomen in de lijst van afwijkingen.
Opvallend is verder dat Suhl moeite heeft met de Nederlandse ij, een fenomeen
dat zich ook nu nog voordoet als Duitsers mijn naam spellen. Rijns wordt door hen
Tiecelijn, 19, 2006